H
C
WEER EN Will.
BINNENLAND,
ZEELAND.
m
tn
z
O
O
30
O
O
O
I©
Is
a.
NUMMER 249.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
22 OCTOBER 1934.
EERSTE BLAD.
177e JAARGANG.
GEWELDIGE PRESTATIES IN DE LONDEN—MELBOURNE-RACE.
DE „UIVER" IN 2y* DAG NAAR BATAVIA GEVLOGEN.
GELD LOS VAN GOUD?
ARNEMUIDEN.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
KOÖPMpftPZAME
DEB-VULHAARDEN
MIDDELBURG.
w to NJ
O
K C
t" c/s
o
ac
en
00
90
O
jm
£s-5
o_»°>
S-2 cu
cr cL tr^
o
5 O JO,
G>
2 ST
a
r o
I
O-
o
£3
5T* H—
p> EiS
T*
5 3
DO, «1
2"*»0.
V <t>
O P N
1^0°. O
IQA t-+>
O
M
Z
0
C/5
1
"3
(w
rt>
3
.CL
2 2
s o
*8
s>
30, a
o
O C3
C O
-2 3
s *o
»y
(«5 P
m
1(9
li
1(9
o.
III
In
P"
I C/3
I
•H
Z
i
3>
50
J*""4
l«*
.provinciate S 3*tvu'0rh*
MIDDELBURGSCHE COURANT
fHagblxd Voor Middelburg, Goes ea ageut-
««.-hap VJjasingen 2.30, elders 2.50 par
kwartaal Week-abonn. in Middelburg cm
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, l.'.gez. mededeelingen 60 ct. p. r.
contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCHE COURANT^
Uitgeefster Naamiooze Vennootschap „De Middelburgscbe Courant": Bureaux Lange Sint Pieterstraat t© Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 sPostrekeni ng no. 43255 Kantoer te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten by bet Bureau voor Publiciteitswaardc der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbotaigingsu^ 1--4
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. -Eatisrla
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 8 reg#Sf
a 75 ct. bij vooruitbetaling Ally. ene-
.Brieven" of „Bevragen bureau dezer coc
r«nt" 10 ct. extra Bewysnommer* 5 c.**1
De Engelschen Scott en Camp
bell Black lijggen aan den kop.
Maar de Panderjager is te
Allahabad gestrand.
De LondenMelbourne-race heeft tot
nu toe voor de Nederlandsche deelne
mers eenerzijds voldoening, andererzijds
teleurstelling gebracht. Voldoening wekt
het dat de Douglas van de K. L. M. ge
naamd de „Uiver" zoo prachtig regelma
tig trajject na traject aflegt, en als no. 2
in de leidende groep vliegt. Teleurstel
ling evenwel is het dat de Panderjager
een ongelukje uit den strijd ligt.
Zooals we reeds Zaterdag hebben ge
meld, is de start van het vliegveld Mil-
denhal uiterst vlot verloopen. 't Weer
was in Engeland gunstig, doch in Frank
rijk minder. Dit leidde er toe dat reeds
eenige uren na den start een tweetal
deelnemers in Frankrijk een noodlan
ding moesten maken. Hun vliegtuigen
werden echter niet beschadigd en later
hebben de vliegers de reis voortgezet.
De Douglas zette koers naar Rome en
landde daar tegen 12 uur Zaterdagmid
dag. Na inneming van benzine en provi
and vertrok het toestel naar Athene,
vanwaar het te 4 uur weer vertrok naar
Aleppo. Te Aleppo startte het toestel
om 8 h 17 naar Bagdad waar de Dou
glas om 11 h 26 des avonds landde. Na
25 min. werd weer verder gevlogen en
na tusschenlandingen te Djask en Ka-
ratsji kwam de „Uiver" Zondagmiddag
te Allahabad aan. Door den grooten re
gelmaat, waarmee gevlogen werd, was
de „Uiver" hier alle vliegtuigen reeds
voor, behalve de „Cornet" van Scott en
Campbell Black, welke Engelschen
eveneens regelmatig met hun race
toestel, speciaal vo o r d e-
zen wedstrijd gebouwd, zon
der pech, étappe na étappe aflegden.
Doch ook de Douglas bleef niet lang
te Allahabad. Na hun- benzine-voorraad
te hebben aangevuld vertrokken Par-
mentier en Moll naar Calcutta en van
daar naar Rangoon. Steeds werd gevlo
gen met een snelheid van rond de 300
km per uur. Zondagavond te 23 h 07
vertrok de „Uiver" naar Rangoon en
landde Maandagochtend te 3 h 47 Amst,
tijd te Alor Star. Na een kort opont
houd vertrok men naar Singapore, al
waar de Douglas te 7 h 02 ariveerde. 50
minuten later werd alweer vertrokken
naar Batavia, waar men hedenmorgen
omstreeks elf uur hoopte aan te komen.
Bij zijn aankomst te Rangoon verklaarde
Parmentier dat hij en zijn metgezellen
een schitterende vlucht hadden gemaakt
boven het door de maan verlichte ge
bied. Hij was zeer optimistisch gestemd
omtrent het verdere verloop van den
tocht.
Te Singapore was het weer stormach
tig, zoodat de „Uuiver" hiervan de
moeilijkheden ondervond, hetgeen dank
zij de radio-installatie aan boord en de
ervaring van onze Indië-vliegers echter
geen bezwaar voor Parmentier was, om
nog binnen het uur weer te vertrekken.
Nog steeds was Scott met zijn Cornet
voor de „Uiver". Te Singapore had de
Engelschman reeds een voorsprong van
ruim 8 uur. Daar hij niet over Batavia
vliegt, doch rechtstreeks over~den Indi-
schen Oceaan zal hij zijn voorsprong nog
aanmerkelijk kunnen vergrooten. Heden'
morgen te 9 uur was hij dan ook reeds
Timor gepasseerd. De Douglas, als ver
keersvliegtuig, kan dezen afstand niet in
één vlucht afleggen.
De pech van den „Panderjager".
Zooals gezegd: de Panderjager heeft 'n
minder voorspoedige vlucht gemaakt.
Zaterdagmorgen landde de Pander
jager te Leipzig en na benzine te heb
ben ingenomen vertrok het toestel
naar Athene, waar het desmiddags om
kwart voor vijf landde. Een half uur
later vertrok de Panderjager in de
richting van Aleppo en Bagdad, in wel
ke laatste plaats het vliegtuig Zater
dagnacht aankwam-. Spoedig vertrok
ken Geysendorffer en Asjes weer. Zi;
bevonden zich Zondagmiddag op onge
veer de zelfde hoogte als de Douglas.
Kort na het vertrek van de „Uiver",
kwam het toestel Zondagochtend half
elf te Karatsji aan. Twintig minuten
later werd naar Allahabad gestart.
Even na het vertrek van de „Uiver'
kwam het toestel boven het vliegveld
van Allahabad aan, waar de landing n
einde aan de vlucht zou maken.
Bij de landing n.l. ging het linkerwiel
naar binnen, waardoor het toestel door
het wiel zakte. Hel landingsgestel werd
daardoor ernstig beschadigd, evenals
de linker en midden propeller. De Pan
derjager ligt op z'n huik op het vlieg
veld van Allahabad. Vandaag zou men
het toestel opprikken, waarna met me
dewerking van deskundigen de schade
zal worden vastgesteld. Daarmede is
dus de „Panderjager" voor de race uit
geschakeld,
Eenige vliegtuigen hebben den strijd
moeten staken. De Amerikaansche miss
Cochran heeft den strijd reeds te Boe
karest opgegeven. Te Aleppo is het
toestel van den Australiër Wood over
den kop geslagen, zoodat ook deze
heeft opgegeven. Verder had de En
gelschman Brook ernstige motorstoring
en gaf te Marseille den strijd op, even
als Neville Stack met Airspeed. De
Mollisons, waarvan men veel verwacht
te en die eveneens sterk favorite waren,
hebben hedenmorgen te Allahabad van
verdere deelneming afgezien.
Reeds te Karatsji hadden zij met ern
stige motorstoring te kampen, doch na
herstel vlogen zij nog door naar Alla
habad; hier deed zi-ch hetzelfde euvel
met hun motor voor, waardoor zij op
gaven.
Van de overige vliegers bevindt de
Amerikaan Roscoe Turner met zijn
Boeing zich als derde in de leidende
groep. Kort na middernacht vertrok
dit toestel van Allahabad naar Singa
pore. Hij zit dus wel kort achter de
„Uiver".
De Comet van Jones en Waller be
zet de virede plaats en vertrok van
morgen half vijf van Karatsji.
De overige deelnemers, die voor het
grootste deel aan de handicap deelne
men zijn over de route van Athene tot
Karatsji verspreid. Zoo zijn gistermiddag
de Australiër Melrose, de Amerikaan
Wright, de Engelschman Naish en de
Nieuw Zeelander Hewett te Athene
aangekomen. De Engelschman Davies
kwam gistermiddag pas te Rome aan,
terwijl de Engelschman Shaw, door den
mist verdwaald, Zaterdagmiddag te Bar
celona in Spanje landde, en vandaar
naar Rome vertrok, waar hij Zondag
middag eveneens arriveerde. Verder be
vond zich de Australiër Parer gister
middag nog pas op het vliegveld Le
Bourget nabij Parijs.-
De Deen Hansen is gistermorgen uit
Athene vertrokken, terwijl de Nieuw-
Zeelander Gregor Zondagmiddag in
Aleppo landde.
Verdere positiemeldingen waren he
denmorgen nog niet bekend.
DE LANDING VAN DEN
„UIVER" TE BATAVIA.
Van de landing van den „Uiver" op
't vliegveld „Tjililitan" bij Batavia werd
hedenmorgen via de radio door Aneta
een ooggetuige-verslag uitgezonden.
Even voor elf uur Amsterdamsche tijd
(zes uur in den avond pl. tijd) verscheen
het vliegtuig. De zoeklichten op het
terrein waren ontstoken. In het schijn
sel daarvan maakte de „Uiver" onder
het gejuich van een groote menigte 'n
prachtige landing.
De piloten Parmentier en Moll zagen
er ondanks de vermoeienissen van
den geweldigen toch opgewekt en
frisch uit. De eerste kwam even voor
den microfoon. Maar niet lang: „We
moeten voortmaken" zei hij en hij keer
de haastig naar zijn machine terug, om
met Moll en den mecanicien de dingen
nog even te inspecteeren.
De heer Domeni, Middelburger van
geboorte, die als passagier de reis mee
maakt, sprak ook nog enkele woorden.
Hij vertelde dat de tocht buitengewoon
vlot verloopen was, zonder moeilijkhe
den en dat men overal schitterend
was ontvangen. Ook de Duitsche vrou
welijke passagier, Fraulein Rasche Het
zich even door de radio hooren. Ze was
opgetogen over de schitterende presta
tie van de „Uiver".
Nadat de post was uitgeladen en
benzine bijgevuld, steeg het vliegtuig
weer op. Precies om kwart over elf was
het los van den grond en zette het
prachtig koers in Oostelijke richting.
Hoe geweldig vlug, deze tocht naar
Indië is volbracht, moge hieruit blijken,
dat men maar iets meer dan de helft
van den roemruchtigen tijd van de „Pe
likaan" (verleden jaar omstreeks
Kerstmis) heeft noodig gehad. In
iets minder dan acht en veertig vlieguren
legde de „Uiver" den geweldigen af
stand af. Plm, 2V\ dag na 't vertrek uit
Engeland was men te Batavia.
Wanneer wij ons vol goeden wil
aaneensluiten zal het vooruitzien zijn
onbetrouwbaarheid verliezen, want j
samen zullen wij het rechte vinden;
hoofdvoorwaarde is, dat wij den vas
ten grond niet onder de voeten en de
sterren niet uit het oog verliezen.
Dit is ontzaglijk. Even ontzaglijk als
de prestatie van de Engelschen Scott en
Campbell met hun „Cornet", die, toen
de „Uiver" te Batavia landde, de Austra
lische kust al bijna te pakken hadden.
Immers de „Cornet" is een speciaal voor
deze race geconstrueerde race-machine.
De Uiver" daarentegen een verkeers-
toestel, dat behalve de beide piloten,
den mecanicien en den radio-telegrafist
drie passagiers en een massa post ver
voerde. Nogmaals: ontzaglijk, ontzaglijk.
Als de „Uiver" ook 't verdere deel van
den tocht zoo vlot volbrengt als tot dus
ver, zullen de annalen der K. L. M. met
een nieuw roemruchtig feit worden ver
rijkt. Een feit, dat den toch al zoo so-
lieden naam van onze luchtvaartmaat
schappij in de geheele wereld opnieuw
zal bevestigen: de K. L. M. waarborgt
het summum van betrouwbaarheid.
(Zie verder laatste berichten).
De waarde van het geld te me
ten aan zijn koopkracht, niet
aan het goud Een „Vereeni-
ging voor waardevast geld",
van professoren en practici.
(Van onzen specialen
berichtgever).
Zaterdag j.l. hield de Nederlandsche
Vereeniging voor waardevast geld in de
stampvolle groote zaal v»n Krasna-
polsky te Amsterdam haar oprichtings
vergadering onder leiding van prof. dr.
N. J. POLAK van de Handelshooge-
school te Rotterdam. Hij zeide dat reeds
Vrijdagavond het ledenaantal der ver
eeniging 360 bedroeg. Hij wees op de
steeds stijgende koopkracht van den
gulden; geen goed is in de laatste jaren
zoo weinig waardevast gebleken als
goud. Toch hecht men er bij voortdu
ring aan.
Ongeveer 60 jaar geleden werd de
gouden standaard algemeen ingevoerd,
het laatst in Frankrijk, Italië, België,
Zwitserland en het allerlaatst in Neder
land, dus juist in de goudlanden van nu.
De Vereeniging wil gelegenheid ge
ven en aansporen tot het bestudeeren
en onderzoek van dit vraagstuk. Zij
zoekt de openbaarheid, daar zij de zaak
te belangrijk acht, ook en juist voor de
tallooze getroffenen, dan dat zij achter
gesloten deuren behandeld zoude moe
ten worden. Door deze openlijkheid wil
zij den roep van staatsgevaarlijk ont
gaan. De devaluatie de vermindering
van de goudswaarde van den gulden nu
zal leiden tot een gulden waardevast, t.
o. v, goederen, in de toekomst; dit wil
men bestudeeren los van persoonlijk be
lang en sentimentaliteiten, maar met ar
gumenten pro en contra.
Volgens Prof, mr, dr. G. M. Verrijn
Stuart uit Utrecht was de bedoeling van
het goud als standaardmetaal, d. w. z.
de inwisselbaarheid van bankpapier in
een bepaalde hoeveelheid goud, het
scheppen van een waardevast, betrouw
baar ruilmiddel, ook en vooral voor
schulden op langen termijn. Bij daling
van de waarde van het geld, dus inflatie,
lijdt de schuldeischer, terwijl de debi
teur dupe wordt van een verruiming
van de geldhoeveelheid in omloop, met
de daaraan gepaard gaan waardestijging.
Wil men het economisch leven zonder
schokken laten loopen, als een goed ge
smeerde machine, dan beperke men de
schommelingen in de waarde van het
geld. Ook voor bedrijfsberekeningen, het
vergelijken van balansen van verschil
lende jaren, is een waardevast geld
noodzaak.
Wil men geld op basis van het goud
waardevast maken dan zal men steeds
te kampen hebben met schommelingen in
de productie en het gebruik van goud
De credietverruiming of -inkrimping
echter kunnen geregeld worden, mits de
bevoegde macht ingrijpt. Dit moet in in
ternationale samenwerking gebeuren,
anders zal immers één land dat zijn cre-
diet wenscht te verruimen om deflatie
tegen te gaan, terstond zijn goud zien
wegvloeien naar nabuurstaten. Deze sa
menwerking is illusoir. Werkt men op
nationalen grondslag, dan zal men stre
ven naar een stabiel, vast, binnenlandsch
prijspeil.
Schenden van de gaafheid van den
gulden mag geen bezwaar heeten: hij is
verre van gaaf, door en door bedorven,
door de enorme waardestijging t. 6. v.
goederen en diensten. Stabiliteit van
wisselkoersen zou zeer mooi zijn: daar
pl.m. 48 landen het goud vaarwel ge
zegd hebben is deze stabiliteit echter
niets meer dan een wensch. Voor schom
melingen in de wisselkoersen dekke
men zich op dé termijnmarkt. De Duit
sche inflatie van '23, en die vaü
Frankrijk, België en Italië, in de daar
op volgende jaren zijn niet vergelijkbaar
met den tegenwoordigen toestand. En
geland noch de Skandinavische landen,
noch de Vereenigde Staten vertoonden
inflatie: het prijspeil bleef daar nage
noeg stabiel. Ook de kleine man blijkt
niet het slachtoffer te worden. Hij profi
teert juist het meest van de toenemen
de welvaart, de afnemende werkloos
heid.
Prof. G. Gonggrijp beschouwde het
belang van 60.000.000 overzeesche
Nederlanders bij devaluatie. Het econo
misch arme Indië, waar het gemiddelde
loon gedaald is van fl 4050 tot fl. 20
per jaar (opJava), heeft geen resei'ves,
dus heeft het zeer veel belang bij een
gelijkmatige ontwikkeling. De beroemde
aanpassing van de desa is verarming.
Sedert 1929 is voor plm. f 100,000.000
goud aan sieraden, muten, kostbaarhe
den, poesaka's uitgevoerd geworden, 't
Is niet waar, dat de inlander buiten 't
geldverkeer staat, wel, dat hij bij gebrek
aan geld weer zijn toevlucht neemt tot
ruil in natura. Ondanks de uitstekende
organisaties is rentabiliteit in het Indi
sche bedrijfsleven ver te zoeken. Had
Nederland aan Indië minder crediet ver
strekt, dan was Indië eerder tot deva
luatie overgegaan, hetgeen het ten goe
de gekomen was- Het steeds meer afwij
ken van de opendeur politiek wordt ge
vaarlijk voor het economisch leven en
voor de veiligheid.
Het lid der Tweede Kamer, de heer
M. P. van der Weyden belichtte het
vraagstuk uit het standpunt van den
boer. Hij heeft le kampen met exporr,
en met debiteur-moeilijkheden. Het is
vreemd, dat de regeering er geen be
zwaar tegen heeft de prijzen van land
bouwproducten in het binnenland hoo<? te
houden, en voor uitvoer prenres te be
talen, terwijl ze niet de productiekosten
over de geheele linie durft te verlagen.
Daar de boer geen vreemde arbeid meer
betalen kan, nemen vrouwen, en kinder
arbeid hand over hand toe. De hypo
theekschulden zijn een maatschappelijk
gevaar. Men zal de rente of de hoofd
som moeten verlagen: dit kan z.i. slechts
door devaluatie. Vasthoudende aan den
gouden standaard, overdrijft men de
juridische zijde en verkleint de sociale.
Wel zal men bij devaluatie te lage
steunnormen en minimumloonen moe
ten herzien.
Prof. ir. D. Dresden beschouwde het
vraagstuk van industrieelen kant.
De onbillijkheden, d e gebeurd zijn door
het nog niet verlaten van den gouden
standaard zijn niet meer ongedaan te
maken, maar door handhaven maakt
men den toestand niet beter. De waarde,
vastheid van het geld zal nooit absoluut
zijn, maar het kiezen van één stof als
waardemeter, en dan nog wel goud, is
fantastisch, alleen uit traditie te verkla
ren. Men vraagt zich af, hoe het zoo
lang goed heeft kunnen gaan.
Prof. dr. ir. J. Goudriaan Jr, vatte
samen, wat de vorige sprekers ge
zegd hadden. In enkele jaren is de maal
schappij hard achteruitgegaan, o.a, door
de deflatie, die werkloosheid van kapi
taal en arbeid heeft veroozaakt. Onder
het goudregime past Nederland zich veel
te langzaam aan. Waarom durft men
alleen de niet-monetaire crisisoorzaken
aan te tasten? Alleen de geldmenschen
hebben gemak van den gouden stan
daard. omdat hun activa waardevast
zijn. De gouden standaard wordt verde
digd met gevoelsargumenten en verder
wordt het vraagstuk doodgezwegen. Vol
gens de Londensche K. v. K. is de gou
den standaard in deze eeuw een anachro
nisme.
De redevoeringen werden vaak door
applaus onderbroken.
ABONNEMENTEN en ADVERTEN
TIES voor dit blad worden aangenomen
door den Agent
A. ZEIJGER,
Middelburg, 22-X-'34. Zaterdag en
Zondag hoogste lucht temperatuur 15.5
°C (60 °F); laagste 11.7 °C (53 °F). He
den 9 h: 12.5 °C; 12 h: 14.3 °C. Geen
regen of neerslag. Hoogste barometer
stand te dezer stede, in het afgeloopen
etmaal: 768 mm; laagste 762 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 768.8 mm
te Boedapest; laagste 738.9 te Storno-
way.
Verwachting tot morgenavond:
Matige, tijdelijk krachtige Z. tot Z. W.
wind, zwaar bewolkt tot betrokken, aan
vankelijk weinig of geen regen, later
toenemende kans op regen, aanvankelijk
weinig verandering in temperatuur, la
ter kouder.
m
Zon op; 6 h 38; onder: 16 h 51. Licht
op: 17 h 21. Maan op: 16 h 15; onder:
6 h 30. V.M, 22 October.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere is 38 min, later.
(S Springtij.)
October.
Hoogwater. Laagwater.
Ma. 22 0.30 12.41 6.54 19.24
Di. 23 S 1.09 13.20 7.34 20.06
Wo. 24 1.47 14.00 8.13 20.43
October.
Hoogwater. Laagwater.
Ma. 22 S 2.27 14.43 8.01 20.20
Di. 23 3.10 15.24 8.40 21.00
Wo, 24 3.50 16.03 9.17 21.38
BP IP TIM I i| rs ra e im 'a
(Ingez. Med.)
DE COLLECTE VOOR DEN
GEWAPENDEN DIENST.
De opbrengst blijft dalen.
Blijkens het algemeene verslag van het
Fonds ter aanmoediging en ondersteu
ning van den gewapenden dienst in de
Nederlanden (Fonds voor oud-militairen)
bedroeg de opbrengst van de in 1933 ge
houden collecte 12,531,91 (vorig jaar
14,848,30). In zoo goed als alle distric
ten bleef de opbrengst in 1933 beneden
die van 1932; aleen de districten Alk
maar, Brielle, Sluis en Utrecht brachten
iets meer op dan het voorgaande jaar.
In 1920 was de opbrengst nog ruim
21,500.
DE WERKLOOSHEID NEEMT NOG
STEEDS TOE.
Boven de duizend
Bij de arbeidsbeurs te Middelburg
stonden Zaterdag ingeschreven: geheel
werkloos: 904 mannen en 21 vrouwen,
gedeeltelijk werkloos: 63 mannen en
4 vrouwen, niet werkloos 11 mannen en
1 vrouw. Algemeen totaal vorige week
974, bijgekomen 106, afgegaan 76, over
1004.
De voetbalwedstrijd met kunstlicht.
In 't in druk verschenen programma
van den Donderdagavond te houden
voetbalwedstrijd tusschen „de Ouwe
Schoen" en de „Eerste Middelburgsche
Veteranen Club" heeft de burgemeester
de heer M. Fernhout, een voorwoord
geschreven met opwekking tot een druk
bezoek. Dit zelfde doet ook de heer P.
W. M. Hoegen van Hoogelande als voor
zitter van de Vereeniging tot instand
houding van het Middelburgsch Muziek
korps.
Het bestuur van „D.O.S." schrijft zelf
ook een opwekkend woord, wijst op de
gevaren, waarmede het muziekkorps in
zijn bestaan in den huidigen vorm wordt
bedreigd en dat de bezoekers daarom de
