DAMMEN EN SCHAKEN.
Het zijn de slechtste vruchten niet
waaraan de wespen knagen,
Het zijn de doipste menschen niet
die naar een VELG vragen.
VLISSIKGEN.
ZUID-BEVELAND.
ZEEUWSCHE KRONIEK.
kTt-
ANECD0TEN VAN V0N
HINDENBURG.
T\
een derde der contributie betalen. Ge-|
rekend naar den toestand van nu, zal
de regeling betrekking hebben op 5871
werkloozen met 443 gezinsleden, en wel
538 en 318 vn het Middelburgsch zie
kenfonds, 1/3 voor de gemeente of I
49.81 per week; 33 en 86 van het Mid
delburgsch Homoepathisch ziekenfonds
voor de gemeente 6.50 per week, 16
en 39 van het Zieken- en ondersteunings
fonds „Helpt Elkander" voor de gemeen
te f 2,35 of totaal per week f 58.6b
Het Middelburgsch Ziekenfonds heeft j
zich tot medewerking bereid verklaard
tot 1 Juli 1935, teneinde te kunnen be-
oordeelen hoe de regeling in de practijk
zal werken. B. en W. ontveinzen zich
niet, dat medewerking te dezer zake in
een voor de gemeente benarden tijd a's
de tegenwoordige een zwaar offer be-
teekent. Anderzijds onderschrijven zij
volkomen hetgeen wordt opgemerkt in
het ministerieel rondschrijven ter zake,
met name, dat een verminderend leden-
te verhoogen. Wel vroeg spr. B. en W.
om zoo mogelijk de werknemers ten de
ze te beschermen.
De heer VAN SPANNING vroeg hoe
rechts zal handelen als men hier eens
een bedrijf kreeg dat op Zondagwerken
is aangewezen.
Spr. dacht daarbij aan een reparatie
inrichting aan de haven of dergelijke.
Men moet z.i. in deze doen wat de over
heid als haar wensch naar voren deed
komen.
De heer LAERNOES zeide, dat het
voor hem in de eerste plaats een prin-
cipieele kwestie is, maar ook een prac-
tische van de 106 wi
geschreven zijn, warei
De heer PAAP ach
gewoonte met een mei
te komen. Men moet
voorstel van B. en V
niet mede accoord ga
heer Laernoes, kan c
uiting doen komen al
lid. Wat de zaak zelve
wordt gedwongen zijn
(Ingez. Med.J
De P. Z. E. M. bericht, dat het stroom
verbruik te Eversdijk slechts 397 be
droeg, dus 117 minder dan het bedrag
door Kapelle gegarandeerd. De P. Z. E.
M. verzoekt dit bedrag op haar postre
kening te storten.
De Vo orz. zegt overweging toe. Het
lijkt nu wel gewenscht.
De hr. De Jonge vraagt hoe lang
P. Z. E. M. en Waterleiding de wegen
kunnen laten leggen zonder die goed in
orde te maken Snr. nnomt
e>or\ ttaa*»_
De VOORZ. wijst er nog op, dat het
bedoelde terrein te Kattendijke is gele
gen, zoodat er waarschijnlijk ook werk
loozen uit die gemeente aan zouden
moeten werken. Spr. merkt verder op,
A'at Piot nor? lanrf TOI AA« mnf A A
tal der fondsen de uitgaven van het bur
gerlijk armbestuur belangrijk vermeer
dert en dat instandhouding van het zie
kenfondswezen een groot sociaal belang I nen- ^en moet ook
is. B. en W. stellen voor de gemeente I vele voetballers, die ii
ingaande 29 October te doen medewer
ken aan deze regeling, zulks voorloopig
tot 1 Juli 1935. Voor 1934 zal nog ten
hoogste 527.94 noodig zijn, op te ne
men in de eerstvolgende wijziging der
gemeente-begrooting en in het eerste
half jaar 1935 ten hoogste 1525.16, wat
in het ontwerp gemeente-begrooting
1935 zal zijn verwerkt,
RAAD VAN VLISSINGEN.
De wenschelijkheid uitgespro
ken van een gedeeltelijke ver
ruiming van de verkoopgele'
genheid op Zondag Verhoog
de schoolgeldheifing.
Vrijdagmiddag vergaderde de Raad
voltallig onder voorzitterschap van bur
gemeester Van Woelderen
Mededeeling is o.a. gedaan van een
brief van het bestuur der Openbare
Leeszaal en Bibliotheek, dat besloten is
het blad „Volk en Vaderland" in de
leeszaal ter lezing te leggen.
Adressen van den Ned. Bond van per
soneel in Overheidsdienst om in de
nieuwe gasconcessie, dan wel in de sta'
tuten der N.V. Zeeuwsche Gasmaat
schappij bepalingen betreffende het per
soneel der gasfabriek op te nemen, en
met name te bepalen, dat de rechten
en aanspraken van dat personeel zullen
worden gehandhaafd, en een van het
Centraal bestuur van den Ned. Christ
Bond van personeel in publieken dienst
in gelijken geest, werden in handen van
B. en W. gesteld om advies
Om advies werd in handen van B. en
W. gesteld het verzoek van de Vereeni-
ging voor Chr. U. L. O. om beschikbaar
stelling van gelden voor schoolbanken
en leermiddelen.
Adressen inzake de Zondagopenstel
ling van winkels werden bij het desbe
treffende punt gevoegd.
Aan den heer A,. Jasperse verleende
de Raad op zijn verzoek eervol ontslag
als leeraar aan de avondschool voor N.
O. met ingang van 1 September jl.
De winkelsluitingskwestie.
Hierna kwam het voorstel aan de or
de van de meerderheid van B. en W.
om voor de winkels, waarin banket, cho
colade en suikerwerken en die waarin
tabaksartikelen worden verkocht, de
wenschelijkheid van verruiming van de
verkoopgelegenheid op Zondag uit te
spreken.
De heer VAN DER BEKE CALLEN-
FELS verklaarde, dat de Chr. Hist, frac
tie niet met dit voorstel kan medegaan,
mede omdat zij van meening is, dat zij
die niet stemden, den bestaanden toe
stand willen handhaven.
De heer SOREL wees er op, dat de
meerderheid der winkeliers het niet
eens de moeite waard achtte zich uit te
spreken. Men meende, dat er een alge-
meene behoefte was aan verruiming,
doch in de meeste gemeenten is het te
gendeel reeds gebleken.
De heer ANDRIESSEN zeide in tegen
stelling met de andere katholieken, te
meenen, dat men de zaak moet laten zoo
als zij is. De winkeliers zijn met wat
meer openstelling toch niet te helpen.
De heer RORIJE wees erop, dat het
maar om twee groepen van winkels
gaat en ook met t oog op Vlissingen
als badplaats is 't van beteekenis als( .nunn
deze soort winkels geopena mogen zijn,! namens de heeren *Sore
al is het dan maar 6 uur.
De heer WOLTERING zeide, dat inj
de hoofdstad Amsterdam van de siga- i
renwinkeliers 27 pet., van de vischhan-
delaren 45 pet., van de fruithandelaars I
16 en van de banketbakkers 30 pet. voor
verruiming waren. Er is door een S. D.
A. Per reeds gewaarschuwd ten deze de j
klok niet achteruit te zetten.
De heer ANKER verklaarde zich voor
het voorstel van de meerderheid.
De heer HARTS waarschuwde tegen j
het zoo makkelijk komen met cijfers, de
feiten in Amsterdam zijn reeds weer
achterhaald.
Of moet men zoo ve
ook dat voetballen
biedt. Men is te Vlis;
Zoutelande.
De VOORZITTER
voorstel gedaan is na
ging. Het is toch te gi
men, dat zij, die niet
zijn, men telt toch ai
stemmen niet mede.
Verschillende heer
nog, waarna het voors
derheid werd aangeni
gen 8 stemmen. Teg
A.R. en de heer And
Sch
Op het voorstel in
regeling der schoolgel
heer van Hal een a
diend, wat er toe leid
bij een inkomen van 1
bijeen van f 950 zou t
met het betalen van
De heer EDELMAN
Staten opgedragen ha'
meer voor de gemeen
Bij aanneming van het
len er personen zijn
betalen-, hetgeen bij e
gemeene verhooging
heeft. Nu is de zaal
maakt van f 2.60 tot f
De heer VAN HAL
personen zal laten betj
kunnen doen. Feitelijk
ger onderwijs kosteloo
De heer SOREL acl
stelde billijk en zou m
voorstel.
De heer ANDRIES
men menschen gaat bc
hebben. Het voorstel-
beter, maar spr. verk
B. en V0. te zullen mei
De heer VAN OORS
pleidooi om op te k<
willen laten betalen do
verdienen. Spr. achtte
verhalen op anderen, d
hebben, want men mot
het schoolgeld meer za
len waar het is. Spr.
B. en W- het voorstel
een andere regeling v
De heer EDELMAN
dat Ged. Staten voc
f 800 te beginnen, ma
ook bedragjes van 5 en
Nog enkele leden rep
het amendement-Van I
nomen met 11 tegen 8
de C.H., de A.R. en
man.
Overig
Alle overige voorste
der discussie of stemi
hamer door. O.a. die
licht behoeven te zijn
des avonds voor 12 uu
straten stil staan; tot
verstrekken van eene
aan werkloozen leden
fonds „Walcheren"; tot
rekeningen, w.o. de g
1933; tot het verleene
den aankoop van on
grond aan de N.V. „W
singen".
De heer VAN SPANIS
er bij de regeering op
mede te deelen, of de
November weer zal ing
De heer LAERNOES
kwestie zeker de voll
den minister heeft, ma
dig B. en W. er aan z
RAAD VAN K.
Een „electrisc
Belastingve
De Raad van Kapell
wordt met
11 October 1544.
De stad Vlissingen
muren omringd.
Toen in 1485 de Sluizenaars on
gemerkt onder kerktijd Vlissingen
waren binnengekomen en de stad.
plunderden, was deze nog open.
Alleen palissaden vormden de
eenige bescherming.
Om een dergelijke herhaling te
voorkomen liet Filips van Bour-
gondië, heer van Vlissingen in
1489 de stad van wallen voorzien
en werden er grachten om heen
gegraven.
Toch was de stad nog niet vol
doende beschermd tegen vijande
lijke aanvallen. Daarom besloet
Maximiliaan van Bourgondij? in
1544, dat voor de fortificatie of
bevestiging van Vlissingen muren
om de stad moesten gemaakt wor
den. Uit eigen middelen gaf hij
voor elke 20 roeden muur 100 pond
vlaamsch of 600. De meerdere
kosten moest de stad zelf betalen.
Om de stad beter voor brand te
vrijwaren schonk hij toen ook
voor elke roede schalie of leien
dak 8 schellingen of 2.40. Toen
waren de meeste huizen niet al
leen van hout, maar ook met riet
of stroo gedekt.
13 October 1704.
De Joodsche gemeente te Mid
delburg verzoekt aan het stadsbe
stuur toestemming om een kerk of
synagoge te mogen bouwen.
Ook vroegen zij een plaats om
hunne dooden te mogen begraven.
Op beide verzoeken werd gun
stig beschikt. Op 1 November 1704
was reeds door de vroedschap een
akker toegestaan bij de Seispoort
aan de binnenzijde van de stads
wallen.
De Joden bouwden hun synagoge
in de Heerenstraat, welk gebouw
in December 1705 plechtig werd
ingewijd. De gemeente bestond
toen uit 13 families. Toen in 1905
het 200 jarig bestaan der synagoge
feestelijk werd herdacht, telde zij
68 families. In de laatste jaren is
het aantal zeer verminderd.
Voor de synagoge er was, had
den de Joden hun godsdienstoefe
ningen gehouden in het huis Sint
Pieter op de Rouaansche kade,
waar een aanzienlijke Joodsche fa
milie' woonde.
14 October 1579.
De eerste Zeeuwsche Provinci
ale Synode te Goes gehouden.
Reeds had de synode van Wezel
in 1570 bepaald, zoodra er eenige
verandering van zaken ten goede
in de Nederlanden mocht plaais
hebben, provinciale synoden te
cloen bijeenkomen. Was alzoo in
1572 in Holland de eerste provin
ciale synode gehouden, in Zeeland,
waarvan na 1574 alleen Walche
ren en na 1576 Schouwen voor
goed van de Spanjaarden verlost
waren, kon dat niet zoo spoedig
geschieden. Toen echter in 1577
het geheele Goesche land en ook
Tholen de zijde van Oranje koos,
kon de Hervorming zich hier uit
breiden. Nu was het mogelijk, cfat
in 1579 de eerste Zeeuwsche Pro
vinciale synode kon worden gehou
den.
De kosten der Provinciale syno
den werden door de Staten der ge
westen betaald. Leden van deze
colleges hadden er ook zitting in.
De genomen besluiten moesten
eerst door de Staten worden goed
gekeurd, voor zij van kracht wa
ren.
De Hervorming in Zeeland had
in 1579 nog geen groot en omvang.
In 1580 hadden op Walcheren nog
maar 11 gemeenten vaste predi
kanten. Voor 1600 was op Noord-
Beveland nog geen enkel predi-
In andere gewesten werden ge
regeld provinciale synodes gehou
den, alleen in Zeeland niet. Slechts
nu en dan b.v. in 1592, 1620 en
1628 werd het aan de geestelijk
heid vergund. Eerst alleen in bui
tengewone gevallen, later om de
3 jaar, werd een kerkvergadering,
geen synode gehouden. Deze kerk
vergadering is bekend onder den
naam van coetus.
Eerst op 1 October 1805, toen
de band tusschen kerk en staat
niet meer zoo nauw was als vroe
ger, kreeg de kerkelijke coetus
van het gouvernement de vrijheid
zich „synode der Hervormde Kerk
in Zeeland" te noemen,
17 October 1823.
Vlissingen moest West-Souburg
schadeloos stellen voor 't grond
gebied, dat Napoleon aan genoem
de stad had toegevoegd.
Volgens het tractaat van Fon-
tainebleau (11 Nov. 1807) eischte
Napoleon, dat Vlissingen aan hem
moest worden afgestaan met een
kring van 1800 meter. Daar 't
grondgebied van de stad zeer
klein was, moest de uitbreiding
voornamelijk komen van het aan
grenzende West-Souburg, name
lijk ruim 616 gemeten, waarin 7
kapitale hofsteden en nog 11 ande
re huizen stonden, bewoond door
108 personen.
Na de Fransche heerschappij
vroeg het bestuur van de gemeen
te West-Souburg bij de hooge re-
geering om teruggave van het we
derrechtelijk genomen grondge
bied. Vlissingen, dat natuurlijk
gaarne de uitbreiding wilde hou
den, hield zich vast aan het be
ginsel, dat de toenmalige souve-
rein van het land het besluit tot
uitbreiding had genomen en daar
door kracht van wet had bekomen.
Daar West-Souburg zeer te
recht bleef aandringen om terug
gave, hebben Gedeputeerde Sta
ten van Zeeland, zonder het ge
schilpunt dadelijk te beslissen, een
middenweg gevonden door de re-
geering te adviseeren, dat Vlissin
gen als schadeloosstelling 4000
aan West-Souburg zou betalen.
Beide partijen gingen met het
voorstel accoord. Daarop is door
het bestuur van Vlissingen het
grondgebied der gemeente van af
stand tot afstand met arduinstee-
nen palen omzet en afgebakend,
zooals die nog te zien zijn b.v. aan
den Ouden en den Nieuwen Vlis-
singschen weg naar Middelburg.
19 October 1749.
De haven van Aardenburg op
nieuw geopend.
Aardenburg, vóór 1204 Roden
burg genoemd, was vooral in de
13de eeuw een bloeiende handels
stad. Gelegen aan een diep vaar
water konden de schepen haar
destijds gemakkelijk bereiken.
Oorlogsrampen, watervloeden
maar vooral het langzaam maar
zeker opslijken van de haven de
den de welvaart verdwijnen. Door
het afsluiten van het Zwin, waar
in de haven uitkwam, in 1648 vol
gens de vrede van Munster, hield
de handel met 't achterliggende
Vlaanderen zoo goed als geheel op.
Wegens den oorlog werd in 1701'
de haven toegedamd, zoodat de
scheepvaart geheel te niet was.
De Staten-Generaal gaven op 7
Januari 1749 toestemming om de
toegedamde haven op te delven
en te openen. Den 19 October was
de haven open voor de scheep
vaart, Den geheelen dag werd er
feest gevierd. Het eerste schip,
dat binnen kwam, was van Jacob
van Okkenburg. Met herhaald
Vivat Oranje werd het begroeit.
Men was blij, dat de Franschen,
die bijna 2 jaar Staatsch-Vlaande-
ren hadden bezet gehouden en te
Aardenburg hun hoofdkwartier
hadden gehad na het sluiten var.
den vrede van Aken waren ver
trokken en dat een Prins van
Oranje stadhouder was geworden.
In 1807 is de haven ingepolderd,
groot 107 h.a. Hierdoor is Aarden
burg voor goed een landstadje ge
worden.
R. B. J. d. M.
(Nadruk verboden.)
Oppervlakkig bezien zijn humor
en wijlen de Duitsche rijkspresi
dent twee verschijnselen, die wei
nig met elkaar hebben uit te staan.
Hindenburg was altijd terughou
dend; diepe rimpels plooiden
steeds zijn voorhoofd en men kan
zich nauwelijks indenken, dat dit
stroeve gezicht door een glimlach
kon worden verhelderd. Toch be
schikte Hindenburg, evenals Bis
marck, over een goede dosis waar
deering voor komieke gebeurtenis
sen.
Een aardige zet wist Hindenburg
steeds naar waarde te schatten.
Eens was hij in een onheilspellen
de stemming geraakt. Verschillen
de dingen waren niet in orde be
vonden en daar generaal Von Hin
denburg uiterst punctueel was,
werd zijn gelaatsuitdrukking hoe
langer-hoe barscher. Hij was boos
over het feit, dat men weinig re
kening hield met den tijd, die hij
te missen had; en om de officieren
een lesje te geven ging hij op een
der recruten toe en vroeg nijdig:
„Hoe lang duren tien minuten
„Hm," stotterde de man verle
gen, „tien minuten, denk ik".
„Dat kan wel", bromde Hinden
burg, „maar weet, dat het nood
zakelijk is de lengte van een tijd
ruimte te kunnen schatten. Kijk,
ik haal mijn horloge voor den dag,
jij gaat heen en weer loopen, en
als je denkt, dat er tien minuten
om zijn, roep je halt".
De generaal voegde de daad bij
het woord en de recruut zette zich
in beweging. Op de seconde af
tien minuten later riep de exami
nandus; „Halt."
„Hm", zei Hindenburg, „uitste
kend." „Hoe komt het, dat je dat
zoo precies weet
„Ik heb op de torenklok daar
ginds gekeken", zei de man. De
generaal nam het hem niet kwa
lijk.
Een andere keer, toen de infan
terie werd geinspecteerd, was al
les prachtig in orde, maar daar de
sergeant-majoor vreesde voor 1 et
figuur, dat Johann Stachurak, een
Poolsch recruut, zou slaan, :ette
hij dezen onsnuggeren landsverde
diger aan het einde van een klein
landweggetje. De kapitein had ge
noemden sergeant-majoor* bevel
gegeven, voortdurend met Stachu
rak contact 'te houden en hem
tijdens de inspectie nog eenige
keeren duidelijk te maken, wat
hij moest zeggen, als generaal Von
Hindenburg zou komen. Dit bevel
volgt de sergeant-majoor op. Hij
u!iz do U3J33JJ aptuaa jpppad
dienstfiets naar Johann Stachu
rak en zegt: „Denk er nu om,
Stachurak Is de generaal al ge
weest „Nee, majoor."
Eindelijk verschijnt Hindenburg.
Hij werpt een goedmoedige blik
op den eenzamen wachter en
vraagt: „Wat doe je hier zoo al
leen, mijn zoon." Johann kijkt
stug, blijft in de houding staan en
antwoordt niets. „Kan je niet ant
woorden, mijn zoon. Ik ben de
generaal „De generaal
repliceert Stachurak. „Dan zit er
wat voor je op. De sergeant-ma
joor heeft al drie maal naar je ge
vraagd Iedereen verstijft van
schrik, maar Hindenburg begint
eerst te lachen en zegt dan h^el
ernstig: „In orde, mijn zoon, zeg
tegen den sergeant-majoor dat ik
voortaan op tijd zal zijn."
Op de club „Fivelgo" te Ap-
pingdam kwam tusschen twee
spelers onderstaande stand voor
(no. 199). Zwart schoof 1117 en
doorzag niet, dat hij daardoor een
schijf op de partij weggaf. Omdat
de schijven nog zoover van elkaar
stonden, had zwart niet de minste
gedachte er bij, dat wit hem kon
bereiken. Zooiets gebeurt maar al
te dikwijls.
No, 199.
1 2 3 4 5
46 47 48 49 50
Z, 1, 7/9, 12, 15, 17, 19, 20.
W. 21, 33, 37, 38, 43, 47/49.
No. 200.
TJ. POSTMA, Huizum (Fr.).
1 2 3 4 5
46 47 48 49 50
Z. 8/10, 14, 16, 18/20, 25, 26, 30.
W. 17, 27/29, 31, 37, 38, 42, 47,
48.
Wit maakt door een geweldige
slagzet de partij in zijn voordeel
uit.
Oplossingen no.'s 1951%.
No. 195. W. 22—18, 19—13, 13
X 2, 2 X 31, 47—41 en wint.
Z. 13 X 22, 14 X 19, 19 X 46,
26 X 37.
No. 196. W. 23—18, 26—21, 32
X 41, 38 X 9, 25 X 5.
Oplossing extra stand Tj. Post-
ma, Huizum.
W. 41—37, 37—31, 46—41, 32—
28, 38 X 16, 50—44, 45 X 1-
J. Scheeres, Delfzijl,
De heer MARIJS achtte het belache-daéav°nd bijeen onder „„uouiaii
lijk, dat men beweert het van den Zon- burgemeester Bierens. De hr. Van
dag te moeten hebben. Er komen hoog
stens wat dagjesmenschen, die hun eten
en drinken mede brengen. Spr. betreur
de de houding der S.D.A.P.
Liere is afwezig.
Ingekomen Stukken.
Ingekomen is o.a. een schrijven van B.
en W. te Goes, betreffende de vergoe-
De heer VAN OORSCHOT zeide, dat dingen die Kapelle betaalt voor de leer-
deze kwestie hem niet zoo diep beroe- lingen die een bijzondere school te Goes
ren kan. De ontvangsten zullen niet zoo
heel veel beteekenen door de dalende
koopkracht van de massa. Maar spr. wil
de hen, die daarop gesteld zijn, gelegen
heid geven te trachten hun inkomsten
bezoeken. Goes vraagt een gemeen
schappelijke overeenkomst te treffen en
in het vervolg 30 per leerling te ver
goeden. B. en W. zullen van advies die
nen.
urui tot onaernanascne
verhuur van een gemeentewoning aan
Jac. Lavooy voor f 3 per week.
Vastgesteld worden de pensioen
grondslagen voor burgemeester, secre
taris, ontvanger en ambtenaren van
den burgerlijken stand, volgens de ge
wijzigde salarissen.
Rondvraag.
De hr. De Jonge vraagt of het niet
mogelijk is de -macadam thans op de
wegen te brengen. Mogelijk door de
werkloozen.
vuur werKverscnamng dij wijze van rou
leering.
De heer ROTHUIZEN, op verzoek
aanwezig, deelt mede, dat het zwemba-
sin in hoofdzaak afstuitte omdat de Wil-
nelmina- en Goesche polders geen ver
gunning voor waterafvoer gaven. En
werkt ,,'t Sas" niet mede, dan is het plan
financieel te riskant. Zullen Ged. Staten
zeker geen goedkeuring verleenen. De
kwestie is niet op te lossen. In het door
den heer Jonkers genoemde plan zit te
weinig arbeidsloon.
ook niet.
De VOORZ. erkent dit. Anderen den
ken er echter anders over.
De heer VISSCHER zegt, dat het bij
hem wel een punt van overweging was.
De VOORZ. wijst er nog op, dat te
Middelburg naar de lengte van den
kraam betaald wordt en hier per vier
kante meter. Dit wekte ook ontstem
ming. De kwestie der schoenenrepara
tie is in onderzoek. Sommige schoen
makers hebben er geen bezwaar tegen.
bal
li
mij
baj
aai
ez^
wa
get]
ik
de I
datj
ver
iL
zall
wel
mijr
uitld
Rac]
Sefi
zijn
ging!
JoesT
Racll
gen
buit4
het
