DE VREEMDELING VAN SILVERDALE KRONEN van den DAG. 8INNENLAND. ZEELAND. KORT ZEEOWSCH NIEUWS. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN DINSDAG 9 OCTOBER 1934. No. 238. MIDDELBURG. 2ËEÜWSGH-VLAAÜDERE?I W.O, IEQEÜ El VLOOT. De 'opstand in Spanje. Voor geschiedenis en oorzaken. Gil Robles en de socialisten. Het uur van de afrekening ge komen? Het drama, dat zich in Spanje afspeelt,1 is niet onverwachts gekomen. Het hing al een heelen tijd in de lucht; eigenlijk al sinds het einde van het vorig jaar, toen bij de algemeene verkiezingen de linksche partijen zoo'n geduchten ne derlaag leden. Daarme werd een einde gemaakt aan het semi-socialistische be wind dat in Spanje had geheerscht na de revolutie, welke een paar jaar ge leden, koning Alfons van zijn troon deed tuimelen. Evenals na 1918 het semi-so cialistische in Duitschland toonde dat bewind zich onbekwaam, om het schip van staat in de door hem gewenschte koers te houden Een groot deel van het Spaansche volk gaf zijn stem aan de rechtsche partijen en een nieuwe regeering werd gevormd door de groote middengroep, de radicalen, die, niet over een parlementaire meerderheid be schikkende, van de steun van rechts afhankelijk was. Meer en meer raakte de regeering in rechtsch vaarwater tdt een paar dagen geleden het kabinet voor de zooveelste maal gereconstru eerd werd en nu een drietal ministers van de katholieke volksactie, de groot ste partij aan de rechterzijde, in zien opnam. In socialistische kringen werd van den beginne af deze beweging met stij gend wantrouwen gadegeslagen. Het verzet tegen de regeering, welke goed deels als de sociale voorzieningen, door het voormalige semi-socialistische be wind ingevoerd, stuk voor stuk afbrak, nam in de marxistsche arbeiderskrin gen steeds heftiger vormen aan. In 't geheim verschafte men zich wapens, am munitie en ontplofbare stoffen, om te gelegener tijd desnoods een opstand te kunnen ontketenen. Eenigen tijd gele den werd daar het een en ander van ontdekt; de politie nam toen heel wat wapentuig etc. in beslag. Blijkbaar ech- ter op geen stukken na, wat er in to taal verborgen zat. Toen het vuur aan het einde der vorige week aan "t bran den ging, bleken de opstandelingen nog over groote voorraden te beschikken. Het nu daadwerkelijk verzet is uit gebarsten tegen het bovengenoemde feit, dat er rechtsche ministers in het kabinet zijn opgenomen. De katholieke volksactie en haar leider Gil Robles worden door de linksche arbeidersbe weging in Spanje geducht gehaat, Te recht of ten onrechte zien de socialis tische groepen in dezen man en zijn partij een streven naar het fascisme, of naar een reactionnaire dictatuur. En in elk gevalvreezen zij en dat zeker niet ten onrechte dat, hetgeen er nog van hun invloed is overgebleven, door Gil Robles vernietigd zal worden, zoo dra deze daartoe maar de kans krijgt. Uit het verschijnsel, dat hij verleden week drie van zijn partijgenooten toe stond tot de regeering toe te treden, leidden zij af, dat Gil Robles blijkbaar het moment daartoe gekomen achtte. Be opstand als uiterste middel van af weer, Iaat zich nu uit dien hoofde ge makkelijk verklaren. Het verloop van de zaak wijst uit, dat dit middel geen baat zal brengen. De opstand is grootendeels neergeslagen. ,regeerin£ treedt als overwinnaar "et strijdperk te voorschijn. Het zal thans dus haar taak zijn de liquidatie van het geval ter hand te nemen. In welke richting die zal verloopen, laat zich in groote lijven gissen: Spanje zal als zoovele andere landen onder het door H. BINDLOSS. 54.) „Dan geloof ik ze niet", antwoordde ze. „Maar als die verhalen waar wa ren drong Witham aan. Maar Maud Barrington was niet ge wend iets half te doen „Dan zou ik nu weten, dat het doen en laten van iemand pas beoordeeld kan worden, als men al zijn manieren kent. Dat zal voortaan een groot verschil maken". Met moeite wist Witham de woorden, die hem naar zijn lippen drongen, terug te houden, terwijl het meisje haar hoofd afwendde en dc schemerige prairie in- staarde. Ze was van nature niet impul- s ef; nooit zou ze iets, dat werkelijk waarde had, zooals haar vriendschap, lichtvaardig weggeschonken hebben; daarom, begreep de man naast haar, was het vertrouwen, dat ze hem zoo even aangeboden had het gevolg van een overtuiging, die hij, en slechts hij al leen, weer aan 'I wankelen zou kunnen brengen. Maar midden in zijn gelukzalige stem- m ng herinnerde iiij zich opeens weer al les; een lichte slag van de zweep op den rug van het bij-de-handsche paard en de wagen schoot vooruit. De warme geluks- sterke regeeringsgezag komen, met be knotting van de macht van het parle ment. Het laat zich daarbij aanzien, dat de socialistische partij op de een of an- dere manier heel erg het gelag krijgt te betalen. De vijandschap van Gil Robles' tegen deze groep is bijzonder fel, omdat j bij de revolutie tegen koning Alfons de katboPeke kerk er mede geducht vat langs kreeg. Men zal zich herinneren, hoe tallooze kloosters en kerken des-! tijds in vlammen opgingen. Al was deze 1 beeldenstorm dan ook vooral het werkj van het bandelooze grauw, de socialis tische partij heeft zich er de haat van alle geloovige katholieken in Spanje mee op den hals gehaald. De gelegen- j heid is er thans, om de rekening te vereffenen. Voor 't overige valt natuur-! lijk niet te zeggen, welke vorm precies voor deze afrekening gekozen zal wor- j den. De Catalaansche kwestie, die bij den opstand weer een rol speelde, heb ben we reeds uiteengezet: Men meen-, de in Catalonië, dat het oogenblik, om zich heelemaal van de rest van Spanje los te werken, nu gekomen was. De speculatie is een misrekening gewor den. De troepen in Catalonië deden niet mee en toen was het lot der sepa ratisten spoedig beslist, VERDWIJNEND BANKPAPIER. De Nederlandsche Bank deelt mede, dat worden ingetrokken en binnen een jaar moeten zijn ingeleverd a. bankbiljetten van f 25, welker uit gifte is bekend gemaakt op 14 October 1921. Het betreft hier de biljetten, die op de, in roode kleur gedrukte voor zijde, het portret dragen van Willem den Zwijger en op de achterzijde het gebouw van de Nederlandsche Bank te Amsterdam. De biljetten zonder de afbeelding van het Bankgebouw, alsmede die met het portret van mr. W. C. Mees blijven in omloop; b. biljetten van f 40 (groen) met het medaillon van Prins Maurits, en c. biljetten van f 60 (paars) met het medaillon van Prins Frederik Hendrik; beide met overigens dezelfde teekening als de biljetten van f 25. Dit zijn de laatste biljetten van f 40 en f 60, welke nog in vrij groote getale in omloop zijn. DE WINKELWEEK VAN HANDELS BELANG. De prijsbonnentrekking. Gisteravond tegen kwart over acht was de achterzaal van de St. Joris ge heel met belangstellenden gevuld, die getuigen wilden 3Ön van de trekking der namen van hen, die voor een der 35 prijzen in aanmerking zouden komen van de prijsbonnenuitgifte gedurende de win. kelweek. De voorzitter van Handelsbe lang, de heer L. A. S t o f k o p e r, heet te allen welkom en bracht dank aan no taris Struve, die zich belangloos be- schikbaar had gesteld om de trekking te verrichten, en voegde daarbij den wensch, dal men een flink bedrag aan hem als penningmeester van het Crisis comité zal kunnen afdragen, voor het zoo goede doel- Ook bracht spr. dank aan den Com missaris van politie, die mede aanwezig was en die de vereeniging in alles ter wille was, zoover zijn functie dit toe stemming van zooeven was verdwenen. „Dat is veel gezegd/', begon hij na een paar minuten van stilzwijgen. „Soms denk ik wel eens, dat onze da den niet het gevolg zijn van onzen eigen vrijen wil; dat ze ons worden opgedrongen als behoorend bij de rol, die we te spelen hebben. Om 'n voor beeld te noemen.... is het niet eigen aardig, dat het lot juist mij uitgeko zen heeft, om Silverdale tot besef van zijn verantwoordelijkheid te brengen? Hemel!.... wat zou ik ervan hebben kunnen maken, als ik een betere kans gehad had!" Tegen zijn gewoonte in had hij harts tochtelijk, onbeheerscht bijna gespro ken; maar toch deden zijn woorden het meisje prettig aan. Bij den krachtigen warmen klank van zijn stem trilde er iets in haar mee, te meer, daar ze wist, dat hij nooit verder met bewegingen j ging dan hij door feiten zou kunnen waar maken. „Die kans zal je krijgen we heb ben je hier noodig", zeide ze, „Neen", antwoordde Witham lang zaam. „Die kans zal ik nooit krijgen. Maar 't werk dat ik me voorgenomen heb te doen zal ik voleinden. Dat is mijn recht.... niet het najagen van 't onbereikbare.1"' Maud Barrington klemde haar han den in plotselinge spanning ineen. „Als iemand sterk en geduldig genoeg is is er dan iets onbereikbaar?" Witham keek recht voor zich uit; al liet. Spr. deelde nog mede, dat als er blanco bonnen zouden worden getrok ken, daarvoor opnieuw getrokken moest worden en ook als er tot een bundel samen gebonden bonnen uit mochten ko men. Nadat notaris Struve het begin van het procesverbaal had voorgelezen, werd bekend gemaakt, dat de heer Wol- lenberg, hoofdagent-rechercheur de na men der gelukkigen zou trekken en de notaris de prijsnummers. Hierna kon de inhoud van de eerste bus in een kist worden gedaan en van enkele ongerechtigheden worden gezui verd, een kleed met een mouw er in, werd er over gelegd en er kon worden begonnen. De uitslag was van de eerste bus: eerste prijs, 25, mej. Van der Bel, Noordweg R 25; tweede prijs, 15, mej. K. de Voogd, Seissingel R 69; derde prijs 10 J. Dekker, Nadorstweg S 251e; vierde prijs 10, mej. N. Bakker, Seis singel R 69; vijfde prijs 5 W. Antheu- nisse, Noordweg S 239; zesde prijs 5 C. Roelands Veersche singel S 47; zevende prijs f 5, mej. J. Dortmond, Achtensingel Q 139. De tweede bus leverde het volgende resultaat op: eerste J 25, J. van den Driest, Nieuwstraat H 42; tweede 15 mevr. W. SchoolmeesterHoencamp, St. Janstraat H 46-47; derde 10 C. van Sluijs, Eigenhaardstraat P 236; vierde 10, W. van Ouwerkerk, Punt O 219; vijfde, 5, J. Bos, Vrouwestraat 39, Vlissingen; zesde 5, C. Duinen, Kruit- molen, Arnemuiden, zevende f5 L, Parre, Bogardstraat D 57. De derde uitslag was: eerste 25, J. Glas, Markt C 11; tweede-15 C. Wille- boordse, Serooskerke; derde 10 Hen- seveldt, Bogardstraat D 47; vierde 10, J. de Vrieze, Nieuwe Vlissingsche weg 161, O. en W. Souburg; vijfde 5 J. van Sluijs, Noordweg R 52a; zesde 5 G M. Ludikhuize, Bree E 137; zevende 5 To den Boer, Lombardstraat C 69. De vierde bus bracht de volgende ge lukkigen: eerste f 25, mej. Cijvat, Pen- ninghoek L 49; tweede f 15, G. H, En- gelkes, Blauwendijk; derde! f 10, P. Rijn se, Veersche Singel S 137; vierde f 10, F. W. Boes, Veersche Singel S 49; vijf de f 5, J. A. Tavenier, Bree E 130 (ver huisd naar Molenwater); zesde f 5, A. van der Hage Sr, Domburg; zevende f 5, C. Louwerse, Rozenstraat W 228. Ten slotte kwamen uit de vijfde bus de volgende winnaars naar boven: eer ste f 25, J. Antheunisse Jr., Nadorstweg S 251 dtweede f 15, S. van Zweden, Gasthuis; derde f 10, M. Finster, Grand Hotel, Lange Delft; vierde f 10, C. Dek ker, Lange Giststraat F 200; vijfde f 5, C. Dekker, Lange Giststraat F 200; zes de f 5, L. Boon, N. Oostersche straat N 76; zevende f 5 J. van Iren, Verwe- rijstraat N 120. Bij de derde bus deed zich de eigen aardigheid voor, dat daaruit ook \een vijftal door Engelschen naar hun verwan ten gezonden prentbriefkaarten kwa men, die deze vreemdelingen in de bus hadden gestoken, blijkbaar denkende aan de ook ronde pillarboxen in hun vaderland. Ten spoedigste zijn deze kaarten gepost om alsnog hun bestem ming te bereiken. Na afjoop heeft de heer Stofkoper nogmaals den notaris en allen, die mede hielpen dank gebracht en behoorde ook dit deel van de winkelweek tot het ver leden. Rest nog van bestuurszijde de beslissing inzake den slagzin puzzle. Maar ook zijn er winkeliers, die te raden gaven en daaronder behoorde de firma M. H. Boasson Zoon. Men mocht raden hoeveel knotten wol er voor de etalage gebruikt waren. Ook de firma kon dit eerst gisteren na afbraak van de uitstalling vaststellen .Er waren 582 knotten gebruikt. Het dichtst er bij had den geraden mej. J- J. de Klerk, Mol- zijn trots en eerzucht waren door die woorden wakker geworden. Hij wist, dat hij eigenschappen bezat, die een slagen mogelijk zouden maken; een oogenblik werd de verleiding, om te nemen wat hem aangeboden werd, hem bijna te machtig. Maar hij wist ook hoe sterk-ingeworteld de stand- en traditie- vooroordeelen bij vrouwen van goede afkomst, zooals Maud Barrington, kon den zijn. Met 'n gevoel van wanhopige neerslachtigheid begreep hij dat niets dan teleurstelling en minachting zijn deel zouden zijn, als hij zijn eergevoel verloochende om de verboden vrucht te kunnen plukken. „Ja", antwoordde hij heel langzaam, „er is een grens, en alleen dwazen wa gen het, die grens te overschrijden," Een minuut of tien lang reden ze zwijgend voort; toen op den vlakken, breeden rug van den volgenden heuvel wees Maud lachend naar een aantal twinkelende lichtjes in het dal; Witham klemde zijn lippen opeen, iets in haar beweging had hem gezegd, dat de slag boom tusschen hen weer neer was. „Op gevaar af van een tweede bot sing onze inzichten loopen nu een maal niet parallel moet ik toch nog, voordat we thuis zijn een ander onder werp ter sprake brengen", zeide ze op een luchtigen conversatietoon, ,,'t Gaat over 't ploegen van ons beider land. Je zult heel wat hebben moeten uitbe talen en hier in Silverdale vooral is iemands kas gauw uitgeput. Mag ik je straat alhier en L. Koole, St. Laurens, beide 580. De prijs van f 10 zal tusschen hen worden verdeeld- De heer C. Flipse, Wal, had gelegen heid gegeven den prijs te raden van mand bloemen. Drie personen raadden het juiste bedrag nml. f 4,15. Bij loting viei de mand ten deel aan mevrouw Jonker, Molstraat 93. De beide andere kregen een troostprijs, BRESKENS. De lichtwachter Baaij is overgeplaatst van Westkapelle naar Breskens (Nieuwe Sluis). ZUIDZANDE. De Roode Kruis col lecte heeft alhier opgebracht f 21. Op de o.l. school alhier is de nieu we spelling ingevoerd. Sedert Maandag is de tramdienst OostburgCadzand gestaakt. Een auto busdienst is in de plaats gekomen. De kommies H. M. Ie Fever te Aardenburg wordt met ingang van 1 Nov. a.s. overgeplaatst bij den dienst der invoerrechten en accijnzen te Rotterdam. VIJF-WERELDBEELENREIS VAN EEN NEDERLANDSCHE ONDERZEE. BOOT. Op 27 Mei 1926 vertrok uit de Marine haven te Den Helder de Onderzeeboot ,,K XIII" om een reis naar Oost-Indië te aanvaarden. Zij zou zich evenwel niet langs de gewone scheepvaartroute via het Kanaal van Suez naar het verre Oosten begeven, maar haar weg kiezen door het Panamakanaal, via San Fran cisco, Honolulu en Manila enz. Immers de reis werd meegemaakt door den be kenden wetenschappelijken onderzoeker prof- dr. F, A. Vening Meinesz en de on gewone route was gekozen, om den ge leerde in de gelegenheid te stellen, zijn reeds in 1922 aangevangen zwaarte krachtsmetingen op zee, aan boord van Nederlandsche onderzeebooten, in nieu we zeegebieden voort te zetten. Talrijk zijn de reizen, welke Vening Meinesz met onderzeebooten onderno men heeft. Hun wetenschappelijke be- teekenis is zoo algemeen erkend, dat la ter door de Regeeringen van de Ver- eenigde Staten van Noord-Amerika, Frankrijk en Italië onderzeebooten ter beschikking werden gesteld, waardoor Vening Meinesz of zijn buitenlandsche collega's onderzoek in speciale gebieden kon voortzetten. Reeds sedert 1920 is onze koninklijke Marine ertoe overgegaan, om haar nieu we onderzeebooten, die voor den dienst in Nederlandsch-Indië bestemd zijn, op eigen kracht en ongeconvoyeerd daar heen te laten vertrekken, via de route door het Suez-Kanaal. Deze tochten trokken reeds dadelijk de bijzondere be- (Ingez. Med.) straks meteen een chèque geven?' „Is dat bepaald noodig?" i,Natuurlijk", zeide het meisje, met een kleine beweging van onwil. Witham begon te lachen. „Goed, dan krijg je de volgende week m'n afreke ning", zeide hij zonder het meisje naast hem aan te kijken. E»n kort, scherp knallen van de zweep, en hot lichte wagentje vloog met een vaart, r e na het kalme tempo van het eerste gedeelte van den rit wel wat eigenaardig aandeed, de lange hel ling naar Silverdale Grange af. HOOFDSTUK XIV. Een onverwacht bezoek. Voor hen uit lag de prairie n:et langer meer een effen, lichtgroen veld, maar een warreiige rijkdom van allerlei kleuren in de heete lentezon te bla keren, maar waar Mand Barrington en haar tante stonden, in de schaduw van .iet berkenboschje bij Silverdale Grange, was het vochtig en koel. De strook ber- trenboomen, wuivende kronen van ijl, jong groen op ranke, onregelmatig- geringde zwart-en-witte stammen vorm den de afscheiding tusschen het uitge strekte erf van ce hoeve en de onmete lijke vlakte, die straks wit en stil, onder dc onbarmhartige hitte van de zomerzon te blakeren en te schroeien zou liggen. Maar dien ochtend leek het Maud Bar rington toe, dat de groene muur nog iets aas langstelling van de buitenlandsche Mari nes- Er ontstond een algemeene waar- ring en bewondering. Het duurde nog jaren alvorens de Engelsche Marine een soortgelijke reis door één harer onder zeebooten liet ondernemen. In Septem ber 1933 eerst vertrokken twee Italiaan- sche onderzeebooten uit Spezzia voor een 5 maanden lange reis rond Afrika, Zij deden daarbij 21 havenplaatsen aan, en voeren langs de Afrikaansche kust, zonder echter oceanen te moeten over steken, zooals dat door de Nederland sche onderzeebooten geschiedt. De to taal afgelegde afstand bedroeg nog geen 4/5 deel van de reis, die in November a.s. door Hr. Ms. „K XVIII" zal worden aangevangen en waarbij slechts een 10- tal havens zullen worden bezocht. Toch is wel duidelijk gebleken bij den terug keer dezer onderzeebooten op hun vloot- basis, hoe deze Italiuansche reis nog in 1934 werd beschouwd als een belang rijke gebeurtenis op onderzeeboot ge bied. Hr, Ms. „K XVIII" is de nieuwste on derzeeboot van de Koninklijke Marine en zij werd op de moderne scheepswerf van Wilton-Feyenoord te Schiedam ge bouwd, naar het project van den inmid dels overleden Hoofdingenieur van de Marine J. van der Struyf. Van het feit, dat deze nieuwste boot bestemd is voor den dienst in Neder landsch-Indië heeft de Nederlandsche Regeering gebruik gemaakt om prof. dr. Vening Meinesz de gelegenheid te bie den, de gegevens voor zijn wetenschap- pe ijk werk in belangrijke mate uit te breiden. Daarvoor is echter noodig, dat de boot langs een zeer bijzondere route haar reis naar Soerabaja maakt, In het begin van November vertrekt Hr. Ms. „K XVIII" uit Den Helder, ten einde via Funchal en St. Vincent naar Dakar aan de Afrikaansche kust te gaan. Vandaar maakt zij de eerste oversteek naar Pernambuco in Brazilië, om ver volgens naar Rio de Janeiro en Buenos- Aires te stoomen. Na vertrek uit deze laatste plaats steekt zij wederom de oceaan over, via het eilandje Tristan da Cunha naar Kaapstad. Als bijzonderheid zij vermeld, dat te Tristan da Cunhda, waar een nederzetting van Engelsche ge zinnen leeft, bestaande Glit nog geen 200 personen, die hoofdzakelijk in hun levensonderhoud voorzien door visch- vangst, en geitenfokkerij, de mail wordt afjgegeven, omdat iiïit eilandj'e slechts een of tweemaal per jaar door een schip wordt bezocht- Van Kaapstad gaat het verder, na eerst een slag naar hoogere Zuidelijke breedte gemaakt te hebben, waarbij de ijsgrens belangrijk over schreden wordt, naar Durban en Mau ritius, Ten einde de hier voorkomende tropische cyclonen zooveel mogelijk te ontloopen, wordt op deze derde over steek eerst in Zuidelijke koers gevaren, om daarna de steven weer naar het Oosten te wenden en de haven van Fre- mantle in Australië aan te loopen. Van hieruit wordt koers gezet naar Soeraba ja, waar Hr. Ms. „K XVIII" na een reis van ruim 7 maanden in Juni 1935 behou den hoopt aan te komen. De boot, die een lengte heeft van ongeveer 75 met^r, heeft bovenwater een waterverplaatsing van 850 ton. Met inbegrip van prof. Vening Meinesz en den commandant, Luitenant ter Zee le kl. D. C. M. Hetterschij, zal de beman ning uit 35 officieren, onderofficieren en manschappen bestaan. De meest ver moeiende trajecten van deze vijf-wereld deelenreis zullen waarschijnlijk de over steek van Buenos-Aires naar Kaapstad en die van Mauritius naar Fremantle zijn, die resp. 25 en 20 dagen in beslag zullen nemen. (R. P. D.) meer dan alleen stof en hitte buiten hield, want hiei en daar, waar de boo- men wat m nder dichten ondergroei had den, zag ze telkens, als donkere vlekken testen het blauw van de lucht, de druk- bezige figuren von mannen en paarden. Sinds het eerste, zwakke gloren van den aankomenden dag hadden ze op het nog braak-liggende land gezwoegd, hun taak zou pas afgelocpen zijn als de dauwige schemering zich over de prairie zou uitbreiden Op het oogenblik waren ze nog slechts daglooners, die mannen, die daar zonder morren de hitte en de lasten van den dag droegen, maar in hun wezen lag iets van de stoere en onver zettelijke kracht van het land van rotsen en bosschen waar ze vandaan kwamen en eens zou er een lijd komen, dat an deren voor hen zouden werken. En te genover hen, die door taaie volharding en noeste vlijt zochten te winnen en te ga"®n, stond Silverdale, ongenaakbaar in zijn aristocratische rust; met een eigenaardigen glimlach keek het meisje eer't naar haar smetteloos-witte japon en vandaar naar net tennis-veld met zijn gr <cp vroolijke spelers- Die dunne wit te lap had haar ;ri Montreal heel wat ge koot en onder de groep spelers zag ze er niet een, die niet vvoolijk en zorge- k os, onverantwoordelijk zorgeloos keek. (Wordt vervolgd.]

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1934 | | pagina 5