*2* GOESCHE COURANT
BINNENLAND.
ZEELAND.
KUNST EN WETENSCHAP.
OEIElOi NIEUWS.
ONZE SPECULAAS
zuid-seveland.
scheepsramp bij den
helder.
WEE! II Will,
NUMMER 235.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
5 OCTOBER 1934.
EERSTE BLAD.
177e JAARGANG.
TOCH IETS ANDERS.
GOES.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O.D.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D.
MIDDELBURGSCHE COURANT
ïegbU - Voor Middelburg. Goes en agent
schap Vlutingen 2.30, elders 2.50 per
wartaal Weelc-abonn. in Middelburg en
Goes IS c!. p. w. Advertentiën 30 ct. per
rrgel, lugsz. medeci telingen 60 et. p. r.
conti, yoor beide- weel lager; ter. op aaavr.
Uitgeefster Naacniooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux s Lange Sint Pieterstraat te Middelburg
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES; Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bq het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetnigistgezi 5
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Safer
„Kleins Advertentiën", ten hoogste 8 M
75 ct. by vooruitbetaling Adv. bas
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer csa
rant" 10 ct. extra Bewy snomniere 5 eae.
PRIJSVRAAG VAN HET N. C. C.
Kaar wij vernemen, zijn reeds zakken
vol antwoorden op de prijsvraag ont
vangen.
Het N. C. C, heeft zich tot alle om
roepverenigingen gericht met het ver
zoek, Zaterdagmiddag voor de kinde
ren de uitzending te herhalen, opdat
ook jong-Nederland aan de prijsvraag
zal kunnen deelnemen.
De briefkaarten moeten tot dusver
al heel mooi over-bevracht zijn en het
is te verwachten, dat, evenals verle
den jaar, voor en door de philathelisten
weer aardige combinaties geschapen
worden.
Tot dusver laat zich in elk geval
deze prijsvraag wederom als een succes
aanzien.
HET SPELLINGVRAAGSTUK IN
VLAANDEREN.
De officieele commissie tegen
het compromis Marchant,
De correspondent van de N.R.C. tc
Brussel meldt aan zijn blad:
Naar aanleiding Van het jongste be
sluit van minister Marchant, inzake toe
passing van de nieuwe spelling bij het
onderwijs in Nederland, heeft de offici
eele spellingcommissie, door den Belgi
schen minister van openbaar onderwijs,
mr. Maistriau aangesteld, een nieuwe
vergadering gehouden. In deze commis
sie hebben zitting: prof. Verdeyen, hoog
leeraar te Luik; dr. Goemans, bestendig
secretaris van de Kon. Vlaamsche Aca
demie; pater dr. J. van Mierlo, prof. dr,
A. Vermeylen, prof. dr. J. Vandewijer,
van de universiteit te Leuven; inspec
teur J. Kuypers en de heer Van Waev-
enbergh.
Na eenige discussie heeft de meerder
heid der leden van deze commissie be-
sloten, dat zij in de toepassing van het
compromis-Marchant, in Nederland
thans geen aanleiding ziet om de spelling
van.de Nederlandsche taal in België te
wijzigen. Dit advies is aan minister
Maistriau overgemaakt. Het blijkt
evenwel geenszins de mogelijkheid uit
te sluiten van een wijziging in de toe
komst, van de Nederlandsche spelling
niet alleen voor het onderwijs, maar ook
voor alle officieele diensten, die de Ne
derlandsche taal gebruiken, verplicht
worden gemaakt.
SOEPELE TOEPASSING DER
CONTINGENTEERING.
Teneinde tegemoet te komen aan de
moeilijkheden, welke enkele takken der
verwerkende industrie ondervinden door
de conlingenteer.ing van verschillende
harer grondstoffen, heeft de minister
van Economische zaken bepaald, dat
voor zoover ten genoege van de met de
controle belaste ambtenaren wordt aan
getoond, dat bepaalde stoffen niet in het
mnenland zijn te verkrijgen, de noodige
soepelheid bij het verleenen van invoer
vergunningen zal worden betracht. De
doeling van dezen maatregel is om, meer
nog dan voorheen, de juiste verdeeling
van den nvoer te bereiken tusschen de
producten die de Nederl. industrie
kan leveren en die, welke uitsluitend uit
het buitenland zijn te betrekken. Met)
deze 'regeling zal bijzondere aandacht
worden gegeven aan de behoeften van
die lakken van industrie, welke den
steun van contingenteeringsmaatregelen
niet ondervinden.
AANKOOP VAN NIEUWE
VERKEERSBORDEN DOOR DE
GEMEENTEN.
Centrale inkoop door tusschen-
komst van de Vereeniglng van
Nederl. gemeenten
ngevolge de laatste wijziging van de
iÏÏrfL® ^^beschikking zijn de
Z livLJf uCen aantal verkeersbor
den vastgesteld c.q. gewijzigd. De ge
meentebesturen zullen derhalve bij het
plaatsen van nieuwe borden reeds dade
lijk met deze nieuwe modellen rekening
moeten houden, terwijl voor de vervan
ging der borden, welke op 16 JUH 1934
reeds waren geplaatst, een overgangs
tijd van vijf jaren is vastgesteld.
Daar met de aanschaffing van nieuwe
borden belangrijke bedragen zullen zijn
gemoeid, heeft de Ver. van Nederl. ge
meenten de mogelijkheid nagegaan van
centralen inkoop van deze borden, ten
einde ^gere prijzen te kunnen bedingen
dan thans aan de gemeenten individueel
m rekening worden gebracht. Reeds is
gebleken, dat hier inderdaad mogelijk
heden voor besparing voor de gemeen
ten aanwezig zijn.
Teneinde zich een denkbeeld te kun
nen vormen omtrent de behoefte aan
dergelijke borden heeft voornoemde
vereeniging zich tot de gemeentebestu
ren gewend met een circulaire waarin
gevraagd wordt naar het aantal borden,
dat voor de gemeenten eventueel noodig
zou zijn.
BELANGRIJKE LEGATEN.
In de fabriek der firma H. ten Cate
Hzn. Co. te Almelo is Donderdag aan
geplakt dat wijlen de heer E. ten Cate
in levten oudste lid der firma, de volgen
de legaten heeft vermaakt:
100.000 aan het personeelfonds,
20.000 aan het weduwen- en weezen-
fonds, 3.000 aan het t.b.c.-fonds, 2000
aan het ziekenfonds, alle instellingen
verbonden aan de fabriek der firma.
Behalve deze 125.000 aan het col
lectieve personeel geschonken, hebben
ook de weduwen en gepensionneerden
en zij die tengevolge van de malaise ont
slagen zijn, een bedrag, in geld ontvan
gen, naar gelang van hun diensttijd.
M. Peterse, Patissier, Middelburg.
(Ingez. Med.)
EEN AUTOBUS-JUBILEUM.
Naar wij vernemen zal de autobus
dienst Goes-Middelburg, exploitant de
hr. J. van Fraassen, morgen, Zaterdag 6
October, 10 jaar bestaan.
Velen zullen zich nog herinneren, dat
het eerste passagiersvervoer met één
oud Fordje plaats had. Het jaar daarop
werd de zaak uitgebreid met één nog
kleine Chevrolet. Wie bedenkt hoeveel
fraaie 'en groote bussen dezen dienst
thans onderhouden, zal wel beamen,
dat er alle reden is dit jubileum met
voldoening te vieren.
KRABBENDIJKE. Zaterdagavond zal
bij gunstig weer de muziekvereeniging
„Concordia" een concert geven op de
muziektent. Het programma luidt als
volgt: 1. „Sarie Marais", marsch C. J.
N. Cori; 2. „Kermesse de Flamande",
fantaisie D. Bouwens; 3. „Een zonnige
dag op de Veluwe", fantaisie pastorale
J. R. v. d. Glas; 4. „Souvenir de Nyme-
gue", pas-redoublé F. J. Schweinsberg;
5. „Mignon" ouverture J. R. v. d. Glas;
6. „Simplicité" fantaisie trés facile Louis
Vermaelen; 7. „Kaveewee" marsch Adr.
J. Maas.
KRABBENDIJKE. De nieuwe rijksweg,
die achterom het dorp loopt, wordt in
de bochten verhoogd. Daardoor is deze
tijdelijk voor het verkeer afgesloten,
zoodat nu onze Dorpsstraat alle passage
heeft op te vangen. Nu komt eerst goed
uit, hoe het verkeer in de laatste jaren
nog is toegenomen en hoe noodig 't is
geweest om het verkeer om het Dorp
te leiden. Geen oogenblik is de straat
vrij.
KRUININGEN. L. W. alhier heeft 'n
ballonnetje gevonden waaraan een
briefkaart met verzoek deze te zenden
aan: Surerie en Distillerie de Trezen-
nes Aire Sur la Lys, pas de Calais-Fran
ce.
Het ballonnetje is dus van uit Frank
rijk naar hier gedreven.
TERNEUZEN. Thans is bericht ont
vangen, dat de gezant van Zuid-Afrika,
Z. Exc. dr. H. D. van Broekhuizen, op
18 October de lezing voor de af deeling
Oost Z.-Vlaanderen zal houden. De bij
eenkomst staat onder leiding van ir.
H. G. C. Cohen Stuart namens het A.
N. V. Burgemeester Huizinga zal den
gezant begroeten. (Z.)
EEN VERHOOGING DIE GEEN
VERHOOGING IS,
Wat hetRijk nam, moet
de gemeente bijpassen.
Men schrijft ons uit Oostburg:
In het gemeenteraadsverslag van deze
week staat te lezen, dat de opcenten op
de personeele belasting werden ver
hoogd voor de gemeente tot 200. Dit is
J
Dienstbetoon weerspiegelt den geest,
die in een zaak heerscht.
juist, doch zonder eenige nadere verkla
ring zal ieder hieruit lezen, dat de las
ten ten behoeve der gemeente nu ook
verhoogd zijn, en dit is niet juist, in
tegendeel, zij zijn verlaagd.
De zaak zit zoo:
Vroeger was de geheele personeele
belasting, zoowel hoofdsom als opcenten
voor de gemeente. Deze hief toen 150
opcenten.
Thans is van regeeringszijde er op ge
wezen, dat een wetsontwerp aanhan
gig wordt gemaakt, waarbij 80
pet. van de hoofdsom ten bate van het
rijk zal komen. Indien dit niet het ge
val zou zijn geweest, zouden integendeel
de opcenten in Oostburg zeker zijn ver
laagd tot 125 of 120.
Bovendien kwam tot nu toe van de
grondbelasting 75 pet. voor de gemeen
te; dit wordt voor het volgend jaar, als
het desbetreffende wetsontwerp wordt
aangenomen slechts 40 pet.
Door de onttrekking van deze twee
bronnen wordt door het Rijk van de ge
meente Oostburg afgenomen ongeveer
13.500 en hiervoor in de plaats krijgt
de gemeente slechts terug 50 opcenten
op de personeele belasting of ongeveer
6000.
Men ziet dus, dat wanneer het Rijk,
d»t de belasting verhoogt, hier niet had
ingegrepen, de gemeente met een lager
aantal opcenten had kunnen volstaan.
Bovendien geniet de gemeente nu toch
ook in wezen 30 opcenten minder.
Indien de gemeente niet had bezui
nigd, had zij juist nieuwe bronnen moe
ten aanboren, doordat het Rijk haar on
geveer 13.500 ontneemt.
Het gemeentebestuur heeft gemeend
nu al met de wetsontwerpen rekening te
moeten houden. Worden zij niet aange
nomen, dan is het voor Oostburg een
meevaller, en behoeven al die opcenten
het volgend jaar niet te worden gehe
ven. Maar die illusie zullen we ons nog
maar niet maken!
De minister heeft het handig ingepikt,
door zelf van de hoofdsom te nemen;
want nam hij zelf 80 opcenten, dan stond
het op het biljet, en dat klinkt niet zoo
leuk.
Dit alles dient evenwel naar voren te
worden gebracht, opdat men begrijpe,
dat in Oostburg de belastingen aanmer
kelijk zijn verlaagd, inplaats van
verhoogd.
APOTHEKEN.
Te beginnen met den nacht van Za
terdag op Zondag is des nachts, alsme
de Zondag den geheelen dag te Mid
delburg geopend de apotheek van
mevr. Wed. J. C. van der Harst J.Jzn.,
Korte Delft.
Een kunstavond voor het Prov. Werk-
loozenzorg Comité der Ned. Kerken.
Het Provinciaal Comité voor Zeeland
van de Centrale voor Werkloozenzorg,
gesticht op initiatief van den Raad van
Ned. Kerken voor practisch Christen
dom, heeft in de maand Juni 3 werk
kampen gehouden te Seppe. Over deze
kampen zelf, behoeft hier niet veel meer
verteld te worden, daar wij er destijds
uitvoerig in ons blad over schreven.
Deze kampen hebben, zoo bericht men
ons thans, een nadeelig saldo opgele
verd van ongeveer 125.Dit komt
hoofdzakelijk, doordat het Rijk de com
missie voor het huren van de 7 tentjes
100 dekens, 50 stroozakken en kus
sens een bedrag van f, 267.liet beta
len! Dit nadeelig saldo willen zij nu weg
werken en indien mogelijk een fonds
vormen voor het jaar 1935, daar het wei
zeker is, dat dan wederom kampen zul
len moeten worden gehouden.
Het comité heeft hét voornemen op
19 Oct. een kunstavond te geven in de
Concertzaal te Middelburg. Medewer
king zullen verleenen: mejuffr. Riek Ca-
ro, mejuffr. H. van Hoorn, concertpianis
te, de heer P. Boone, tenor, het Cloe-
tings Gemengd koor onder leiding van
den heer J. Tamminga en de heer D. A.
Poldermans, die een dramatische schets
in dialect zal voorlezen „Ze wist nie wat
ze dee".
ONBEKEND SCHIP MET MAN EN
MUIS VERGAAN.
Op de Noordzee ten NW. van het
vuurschip Haaks, ongeveer 1% zeemijl
hiervan verwijderd, heeft gisteravond
tijdens den hevigen ZW storm een
scheepsramp plaats gehad. Een onbe
kend stoomschip is hier met man en muis
vergaan, nadat vergeefs was getracht
van Den Helder uit hulp te verleenen.
Omstreeks acht uur Donderdagavond
werd op het vuurschip Haaks waarge
nomen, dat op genoemden afstand een
vuurpijl door een in nood verkeerend
schip werd afgegeven. Onmiddellijk werd
het bericht van dit noodsein doorgege
ven naar de kustwacht te Den Helder,
waar dadelijk hulp werd gezonden. De
motorreddingboot „Dorus Rijkers" van
de Noord- en Zuid Holl. Reddingmaat
schappij en de sleepboot „Utrecht" van
het bureau Weismuller, vertrokken on
middellijk ter assistentie. Het werd een
zeer zware tocht, die helaas geen resul
taat heeft opgeleverd. Toen de redding
boot door 't Molengat naar buiten voer,
en tegen de zeer hooge zeeën worstelde
om de plaats des onheils te bereiken,
werden op het vuurschip Haaks van
het in nood verkeerende schip twee
roode lichten boven elkaar waargeno
men, hetgeen beteekent, dat het schip
stuurloos was. Voortdurend werden nog
vuurpijlen afgeschoten. Dank zij het feit
dat de „Dorus Rijkers" een installatie
voor draadlooze telefonie aan boord
heeft, kon schipper C. Bot voortdurend
van Den Helder uit op de hoogte wor
den gehouden van de berichten, die via
het vuurschip Haaks werden ontvan
gen. Gemeld werd, dat zich in de buurt
van het in nood verkeerende schip, een
groote stoomboot bevond, die echter
tengevolge van de hooge zeeën niet bij
het schip kon komen, noch sloepen kon
uitzetten. Ongeveer een half uur voor
dat „Dorus Rijkersbijna tegelijk met
de sleepboot „Utrecht" op de plaats
van de ramp aankwam, zag men een
laatste vuurpijl afschieten en daarna
verdwenen de roode lichten in de zee.
Toen men na een half uur ter plaatse
kwam, was niets meer van het in nood
verkeerd hebbende schip te zien. Aan
genomen moet worden, dat het onbeken
de vaartuig, vermoedelijk een klein
zeeschip met man en muis is vergaan.
Eenigen tijd werd nog op de plaats des
onheils rondgevaren, doch toen men
niets vond werd, in overleg met de
plaatselijke commissie van de Noord-
Zuid. Holl. Reddings Mij. Den Helder
besloten daarnaar terug te keeren. Om
kwart over twee vannacht werd de te
rugtocht aanvaard en om half vijf heden
ochtend liepen de „Dorus Rijkers" en
de sleepboot „Utrecht" de haven van
Nieuwe Diep weer binnen. Schipper Bot
van de „Dorus Rijkers", die voor geen
kleintje vervaard is, verklaarde na terug
keer, dat hij en de vijf andere leden der
bemanning van de reddingboot een zeer
zwaren tocht hadden gehad en tegen
ongekend hooge zeeën hebben moeten
strijden. Ondanks dit hadden zij echte-
doorgezet.
Volgens rapport van het later gepas
seerde Duitsche stoomschip „Rhein'
heeft dit in de omgeving van de ramp
veel wrakhout aangetroffen. Omtrent
de nationalitiet van het gezonken schip
is nog niets bekend. De laatste uren
aan boord van het onbekende vaartuig,
in den donkeren nacht met hulp op kor
ten afstand, moeten verschrikkelijk zijn
geweest. Van 8.05 Donderdagavond af
werden voortdurend vuurpijlen en flam
bouwen aangestoken. Het in nood ver
keerende schip was op niet meer dan
1 of 1 Y> mijl afstand van het vuurschip.
Voor zoover men aan boord van dit
vuurschip heeft kunnen waarnemen,
schijnt het gezonken schip gedurende
eenigen tijd op zijn zij te hebben rond
gedreven. De reddingboot „Dorus Rij
kers" heeft den afstand van Den Hel
der naar de plaats des onheils, onge
veer 15 mijl, weer, wind en zee in aan
merking nemende, zeer vlug afgelegd.
De omstandigheden waren buitengewoon
moeilijk. In den ZW. storm kwamen
zware buien voor met windkracht 9.
De „Dorus Rijkers" moest bijna recht
tegen den storm in en daar de wind en
tij tegen elkaar waren, was het water
zooals de zeeman zegt: zeer moeilijk.
Het zicht was slecht. Toen de „Dorus
Rijkers" vlak bij het vuurschip was,
Middelburg, 5-X-'34. Donderdag: hoog
ste luchttemperatuur 18.8 °C (65 3^ °F);
laagste 11.9 °C (54 °F). Heden 9 h: 12.8
°C; 12 h: 15.5 °C. 3 mm regen, Hoogste
barometerstand te dezer stede, in het
afgeloopen etmaal: 756.9 mm; laagste
748.0 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 766.5 mm
te Haparanda; laagste 734.6 te Larwick.
Verwachting tot morgenavond:
Meest matige, tijdelijk wellicht nog
krachtige wind uit W. richtingen, hall
tot zwaar bewolkt, kans op enkele re
genbuien, weinig verandering in tempe
ratuur.
«Eg|
Zon op: 7 h 08; onder: 18 h 29. Licht
op: 18 h 59. Maan op: 3 h 30; onder:
17 h 10. N.M. 8 October.
Hoog- es Laagwaier te Vlissinge®,
(Zomertijd.)
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere is 38 min. later.
(S Springtij.)
October.
Hoogwater.
Laagwatei
Vr.
5
12.37
6.36 19.05
Za.
6
1.03 13.14
7.17 19.43
Zo.
7
0.40 12.44
6.51 19.16
Hoog-
en
Laag water te WemeldiEg®.
(Zomertijd.)
October.
Hoogwater.
Laagwaier.
Vr.
5
1.56 14.21
7.44 20.02
Za.
6
2.43 15.01
8.29 20.42
Zo.
7
2.23 14.34
8.03 20.16
kon de wakkere bemanning van de red
dingboot bijna voortdurend niet zien.
Gevaren werd op kompas en op de
draadlooze aanwijzingen van het vuur
schip. De kustwacht te Kijkduin en den
loodscommissaris te Den Helder. Voort
durend stonden deze drie posten draad
loos met elkaar in verbinding en hier
aan is het te danken, dat de rédding-
boot zoo vlug ter plaatse kon komen.
Eenigen tijd nadat de eerste noodsei
nen waren gegeven, is het Duitsche
's.s. „Bacharach", van Hamburg, op on
geveer een mijl afstand van het in nood
verkeerende schip bijgedraaid. Groote
lichten werden buiten boord gehangen
en men schijnt pogingen te hebben wil
len doen om hulp te verleenen, pogin
gen welke ook aan boord van het ge
zonken vaartuig moeten zijn opgemerkt.
De zee was echter te hoog. De „Ba
charach" durfde niet dichter bij het in
nood verkeerende schip te komen en
reddingsloepen konden niet worden
uitgezet. Toen het schip was onderge
gaan, heeft de „Bacharach" zijn reis
voort gezet. De bemanning van de „Do
rus Rijkers", bestaande uit schipper, ma
chinist, stuurman en drie opstappers,
was na den zwaren tocht zeer vermoeid.
HET BELGISCHE S.S.
„CHEARLES JOSé"?
Eén man gered, negen omge
komen?
Het Duitsche ss. „WildenfeLs" rappor
teerde aan het loodswezen te Den Hel
der dat het Belgische s.s. „Charles
José" gezonken is 4 mijl westelijk van
het lichtschip Haaks te 23 h Green-
wichtijd. Het s.s. „Wildenfels" heeft op
53 gr. lo m N.B. en 4 gr 33 m OL een
boot geborgen, waarin zich één man be
vond. Een andere boot, waarin zich 9
leden der bemanning van het gezonken
stoomschip bevinden, wordt nog ver
mist. Het Duitsche s.s. „Rhein" heeft een
reddingboei gezien en negen deelen van
het wrak. Om 6 uur hedenochtend werd
het laatste hulpgeroep gehoord. Waar
schijnlijk zijn 9 man omgekomen.
OPZICHTER AANGEVALLEN. Bij
de werkverschaffing van den Wesierdijk
te Hoorn heeft zich Donderdag*-' een
ernstig incident voorgedaan. De opzich
ter T. werd onverhoeds door een der
werkloozen aangevallen, die hem met
een mes een snede van ongeveer 3 cm
diep in den rug toebracht. De opzichter
is naar het ziekenhuis overgebracht. Zijn
toestand is niet ernstig. De vermoede
lijke dader :g gearresteerd.
