WEER II WIND.
ZEELAND.
NUMMER 234.
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
4 OCTOBER 1934.
EERSTE BLAD.
177e JAARGANG.
BNMENLMD.
RAADSOVERZICHT
MIDDELBURG.
HENNY CHARLOTTES
ÜDDELBURü.
KOQPTTS^RZAME
$r<wiuci«sl£
MIDDELBURGSCHE COURANT
ÜagbSad Voor Middelburg, Goes en agens-
»:kap Vlksiagea 2.30, eiders f 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 et. p. w. Advevtentiën 30 ct. per
-sgel, ïngoz. niededeelingen 60 ct. p. r.
SB conlr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCHE COURANT^
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES; Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Pnbliciteitswaar de der Vereeniging de Nederiandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetaigisgsos
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. R«brfe?
„Kleine Adverientiën", ten hoogste 6 regelü
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. Baai
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer CSB-
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers S cent
EEN KONINKLIJK VOORBEELD.
Prinses Juliana schenkt het
Crisis-Comité f 90.000.
H. K. H. Prinses Juliana heeft aan 't
Nationaal Crisis Comité afgescheiden
van de belangrijke maandelijksche bij
drage welke hetzelve van H. K. H.
Prinses Juliana mag ontvangen, een gift
ineens van f 90.000 doen toekomen.
DE STEUN AAN DEN TUINBOUW.
Naar „Het Vaderland" verneemt, be
staat bij de betrokken regeeringsinstan-
ties het voornemen om thans op korten
termijn over te gaan tot gedeeltelijke
uitbetaling van den steun aan den tuin
bouw. Het beschikbare bedrag van cir
ca 3.5 millioen gulden zou kunnen wor
den verhoogd met 1 millioen, hetwelk
beschikbaar komt uit het Fruitmonopo-
lie, terwijl voorts het voornemen zou
bestaan uit het Landbouwcrisisfonds 'n
uitkeering extra te doen. Naar verluidt
zou uit dit fonds een bedrag van plm.
8 millioen voor den zwaar getroffen
tuinbouw kunnen worden uitgekeerd.
Van dit laatste konden we echter geen
bevestiging verkrijgen. Wel staat het
vast, dat dit jaar de glascultuur waar
in 1934 de zwaarste slagen vielen
extra steun zal ontvangen in verhouding
tot de cultures, waar dit jaar weliswaar
geen winst werd gemaakt, doch waar
de verliezen naar rato minder groot
waren.
DE SPOORWEG-ONTVANGSTEN.
Vier millioen minder dan in 1933.
De definitieve ontvangsten over de
maand Juni 1934, in vergelijking met die
van dezelfde maand in 1933, bedroegen;
Reizigers 4.350.195.95 5.044.503.51);
bagage 91.816.93 119.915.01); brief
en pakketpost 142.958.12 90.732.77);
goederen 4,215.848.74 4.255.172.06);
levende dieren en lijken 39.911.22
41.551.62); diversen 206.997.84
212.201.33). Totaal-gen. 9.047,628.70
9.764.076,30), In 1934 minder
716.447.60.
Totale ontvangsten van 1 Januari tot
en met Juni was 55.211.778.52
59.274.981.29).
In 1934 minder 4.063.202.77.
DE HAAGSCHE GEMEENTE-
BEGROOTING.
Een tekort van 1-4 millioen.
Naar wij vernemen is binnen niet te
langen tijd de indiening van de gemeen-
tebegrooting van het dienstjaar 1935 bij
den gemeenteraad te verwachten.
Oorspronkelijk geeft de ontwerp-be-
grooting een tekort van circa f 4-000.000
aan. Behandeling van de ontwerp-be-
grooting in het college van B. en W.
leidde tot vermindering van dit tekort
tot pl.m. f 1.400.000. Zijn onze inlichtin
gen juist dan zal deze begrooting met
dit tekort worden ingediend, waarbij B.
en W. dan tevens maatregelen aangeven
om de begrooting sluitend te maken.
Tot de voor te stellen maatregelen
zouden o.m. behooren een nieuwe sala
ris vermindering van het Gemeenteper-
soneel, belangrijke bezuinigingen op het
onderwijs en opheffing van de school
bioscoop.
JOODSCHE VLUCHTELINGEN UIT
DUITSCHLAND.
Het werkkamp in den Wierin-
germeerpolder officieel ge
opend.
Zooals men weet, is er in den Wierin-
germeerpolder een werkkamp gesticht
door uit Duitschland gevluchte Joden.
Gisteren heeft de officieele opening
daarvan plaats gehad, o.m. in tegen
woordigheid van den door den Volken
bond benoemden „hooge commissaris
voor de vluchtelingen", den Engelschman
prof. James Mac Donald.
Het woord werd o.m, gevoerd door
mr. G. v. d- Bergh, oud-Tweede Kamer
lid, die de regeering dank bracht voor
de ten deze verstrekte medewerking.
Er is thans werkgelegenheid voor 150
personen en in 1935 hoopt men dit aan
tal tot ongeveer 300 te kunnen opvoe
ren. Alle beschikbare plaatsen zijn be
zet wat op voorziening in een bestaande
behoefte wijst. De afdeeling landbouw
omvat in het najaar van 1934 zeven en
tachtig hectare met veeteelt, en hoen
derfokkerij. Het bedrijf zal in het voor
jaar van 1935 uitgebreid worden In het
tuinbouwbedrijf wordt hard gewerkt on
der leiding van twee ervaren Nederland,
sche bedrijfsleiders- Er worden 40 jonge
lieden in land- en tuinbouw opgeleid.
Er is ook een bouwbedrijf dat bestaat
uit een groep timmerlieden en een groep
metselaars. Ér werken 15 personen in de
meubelmakerij, bovendien is er een
werkplaats voor metaalbewerking.
De meisjes worden zoo opgeleid dat
zij goede helpsters in het landbouwbe
drijf kunnen wordfen- Zij hebben hier
thans hun eigen woning.
De bedoeling is, zooals men zich zal
herinneren, de Joodsche Kolonisten in
den land- en tuinbouw te bekwamen. Zij
zullen daarna dan een bestaan elders in
de wereld (Palestina b.v.) moeten zoe
ken.
D. WIJNKOOP ERNSTIG ZIEK.
Naar wij vernemen is te Amsterdam
bericht ontvangen, dat het communisti
sche Tweede Kamerlid en lid van den
gemeenteraad van Amsterdam, de heer
D. Wijnkoop, in Rusland, waar hij op 't
oogenblik vertoeft, ernstig ziek is ge
worden, en in een sanatorium is opge
nomen.
(N.R.C.)
SMIRNOFF NIET IN MELBOURNE-
RACE.
Naar de Telg. verneemt heeft de di
rectie der K.L.M. uit Londen bericht ont
vangen, dat het zoo goed als zeker is,
dat de K.L.M.-piloot Iwan Smirnoff niet
met de Havilland Comet in de Melbour
ne-race zal uitkomen. De heer Smirnoff
moet van meening zijn, dat de machine
niet voldoende in vorm is, om er een
dergelijken grooten tocht mee te onder
nemen. Zooals bekend is Smirnoff on
langs naar Engeland vertrokken om
eenige proeftochten met het nieuwe
toestel te maken.
Bij K.B. is aan mr. dr. W. I- Doude
van Troostwijk, buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister te Bern op zijn
verzoek met ingang van 16 October a.s.
eervol ontslag a's zoodanig verleend on
der dankbetuiging voor de door hem in
diplomatieken dienst aaan H.M. de Ko
ningin en aan den lande bewezen belang
rijke en langdurige diensten.
Hedenmorgen 9 uur is het K. L. M.
vliegtuig „De Kwartel" van Schiphol
naar Indië vertrokken. Geboekt heb
ben vier passagiers. Een zevental pas
sagiers moest worden geweigerd.
4 October 1934.
Er is gisteren in den Raad bij
de Rondvraag een aangelegenheid van,
betrekkelijk, ondergeschikt belang aan
de orde geweest; het onderwerp der
vraag, door den heer Portheine aan B,
en W. gesteld, heeft echter den laatsten
tijd zoozeer, ook letterlijk, de publieke
belangstelling gehad, dat wij er onze
beschouwing over hetgeen in de ver
heugend korte Raadszitting van giste
ren zoo al voorviel, wel mee mogen
openen.
Het ging kort en goed om het nieuwe
gebouw voor een bazaar, hetwelk te
genover de Provinciale Bibliotheek ver
rezen is in den vaak zoo pittigen
volksmond onmiddellijk Sing-i^ng ge
doopt.
De heer Portheine verklaarde zich
„pijnlijk verrast en te leur gesteld door
dit product van moderne architectuur,
hetwelk, de subjectieve appreciatie van
het gebouw als zoodanig daargelaten,
in het stadsbeeld aldaar toch zeker
misplaatst was. Met de vrees in het
hart, in de toekomst weer voor zulke
verrassingen te komen te staan, vroeg
de spreker, of het niet wenschelijk ware
over te gaan tot instelling van een
plaatselijke schoonheidscommissie, die
z.i. in onze stad toch waardevolle ad
viezen zou kunnen geven".
's Raads voorzitter, namens B. en,
W. hier op antwoordende, zeide o.m.,
dat het college ,,'t resultaat van die
bouwerij gezien hebbende, zelf er van
geschrokken is. Ook spr. leek die gevel
daar misplaatst. Teniende na te gaan,
hoe dit tot stand is kunnen komen, heeft
het college de stukken ter zake nog
eens geraadpleegd, en toen is gebleken,
dat uit die stukken onmogelijk was te
voorzien, hetgeen nu te zien is. Welis
waar gaf de teekening (blauwdruk) de
plaatsing der ramen etc. aan, doch om
trent het karakter van den gevel, de
steensoort, en hoe deze gevoegd zou
zijn, was niets aangegeven. Het excuus
voor t ontstaan van wat er nu staat,
Zij, die niei open voor de waarheid
durven uitkomen, zijn ongelukkige we
zens. Ze bezorgen zich zeiven een
moeilijk bestaan, spinnen om zich'\
heen een net van leugens, waar ze1
niet meer uit kunnen, tenzij ze geleerd
hebben door schade en schande wijs
te worden.
ligt dus in de stukken zelf; de aandacht
van B, en W. is niet op het disputabele
van de gevraagde bouwvergunning ge
vestigd door den betrokken dienst. B.
en W, hebben ter zake den directeur
van gemeentewerken nog eens gewe
zen op de, ook in de nieuwe bouwver
ordening voorkomende, welstandsbepa
ling, welke zich verzet tegen het op
richten van bouwwerken of getimmer
ten, welke uiterlijk, getoetst aan de
omgeving, aanstoot zou kunnen ge-
B. en W. zouden het betreuren al
dus vervolgde de burgemeester in
dien in de Lange Delft, of nog méér
karakteristieke straten van Middel
burg, wederom zulke bouwsels zouden
verrijzen; het college zal in de toekomst
aanvragen om bouwvergunning zeker
scherper-critisch beoordeelen en de
vraag, of een plaatselijke schoonheids
commissie wenschelijk is, dan wel of de
reorgansatie van de provinciale schoon
heidscommissie afgewacht dient te wor
den, zullen B. en W. met sympathie be
zien."
Aldus de behandeling van 't geval
Sing-Sing in den Raad, Naar onze over
tuiging is het vonnis, dat men zoo door
den voorbijganger over het nieuwe ge
bouw hoort uitspreken, en dan als regel
niet na de gezette overweging, welke het
vellen van een vonnis vergt, dan ook
slechts ten deele juist. De gevel o p
zichzelf achten wij, zoo naar vorm
geving als kleur, welgeslaagd. Het feit,
dat de ramen nu eens een beetje anders
verdeeld en geplaatst zijn dan een, toch
ook zeker niet onbetwistbaar fraaie,
traditie eischt, doet niets ter zake. In
dien dit goede voorbeeld van moderne
bouwkunst in een Haagsche winkel
straat géstaan zou hebben of in een mo
derne wijk van Middelburg wij zou
den het kunnen waardeeren.
Maar andererzijds stemmen wij vol
komen in met hen, die, als gisteren in
den Raad geschiedde, zeggen: daar, in
de Lange Delft, de hoofdstraat van een
oude stad, en dan nog wel vlak tegen
over de eerwaarde Provinciale Bibli
otheek, daar had dat moderne gebouw
tje in dezen uitdagenden vorm nimmer
mogen verrijzen.
Indien het in den Raad gesprokene
zal voorkómen, dat we weer voor zulke
verrassingen geplaatst worden en
misschien dat er ook nog iets op gevon
den wordt, door bv. een grijziger kwastje
verf het irritante karakter van den ge
vel van Sing Sing wat te temperen
dan zal een en ander zijn nut gehad heb
ben.
Voorzoover men uit het verhandelde
den indruk mocht krijgen, dat deze ge
vel bij overrompeling in de Lange Delft
terecht kwam, voegen wij hier echter
nog aan toe, dat de architect ervan ons
verzekerde, het hoofd van den betrok
ken gemeentedienst nauwkeurig te
hebben ingelicht over zijn voornemen,
een gestucadoorden gevel van ongeveer
witte kleur te maken.
Het vorenstaande werd bij de Rond
vraag besproken. Die was om half vijf
afgeloopen als ons geheugen ons niet
bedriegt was 't gisteren voor 't eerst in
vele jaren, dat we vóór zessen op straat
stonden. Of de in zoo weiverzorgden
vorm gegoten vermaning, waarmede 's
Raads voorzitter de eerste bijeenkomst
van het laatste zittingsjaar van dezen
Raad opende, daarop van invloed ge
weest is Men zou het zoo oppervlak
kig zeggen, maar veel gelooven we er
toch niet van
Van hetgeen verder verhandeld werd
vindt men een uitvoerig verslag elders
in dit blad. Slechts enkele punten der
zeer korte agenda releveeren wij hier
nog.
De heer Mondeel leed in zijn ons
uiteraard sympathieke streven, om
in Middelburgs gemeentehuishouding
óók de spelling-1934 in te voeren, he
laas schipbreuk.
Bij het debat over de contraprestatie
heeft de heer Van der Feltz eens weer
niet nagelaten tegen den hem politiek
onsympathieken wethouder Onderdijk
op te treden, op een wijze die niet an
ders dan als van vrij tot grof onbehoor
lijk genoemd moet worden. Al heeft de
heer Van der Feltz dat niet gedaan in
bewoordingen, welke den voorzitter
zouden nopen hem tot de orde te roe
pen dat kunstje verstaan de commu
nisten, zoo 't hun voegt, in de Kamer
óók dat neemt niet weg dat een toch
zoo onbedekte en zoo persoonlijke be
schuldiging van illoyale uitvoering van
een [niet eens formeel genomen] Raads
besluit niet door den beugel kan. En de
hoffelijke inschakeling van het „overi
gens met alle waardeering voor de per
soon van den wethouder" wordt daar
door een zinledig excuus tot het debi-
teeren der verdachtmaking.
De verruiming van de verkoopgele
genheid op Zondag gaat niet door de
onderscheidenen, die er om vroegen, zijn
gewogen en geoordeeld slechts een j
handjevol uit den ganschen schepel te
vormen. Een voorstel Jeronimus, om al
thans de sigarenwinkeliers wat ruimte
te geven, verwierf slechts twee stem
men. I
Mevr. Weijl vroeg, in verband met j
het Hilversumsche geval, naar de brand
veiligheid hier ter stede in bioscopen
etc.; het bleek, dat B. en W. reeds een
omvangrijk onderzoek deden instellen.
En tenslotte vertelde weth. Boasson,
dat een fiksche tariefsverlaging van het
gas in studie is.
Middelburg, 4-X-'34. Woensdag hoog
ste luchttemperatuur 17.3 °C (63%
°F); laagste 12.9 °C (55 °F). Heden 9 h:
14.3 °C; 12 h: 15.8 °C. 4 mm regen of
neerslag. Hoogste barometerstand te de
zer stede, in het afgeloopen etmaal: 756
mm; laagste 749 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 758.9 mm
te Vardoe; laagste 729.6 mm te Holy
head.
Verwachting tot morgenavond:
Krachtige tot matige Z, tot Z,W. wind,
zwaar bewolkt tot betrokken met tijde
lijke opklaringen, regenbuien, weinig
verandering in temperatuur.
Zon op: 7 h 06; onder: 18 h 31. Licht
j op: 19 h 01. Maan op: 2 h 18; onder: 16
h 58. N.M.: 8 October.
Hoog- en Laagwaier te Vüssmges,-
(Zomertijd.)
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere is 38 min. later.
(S Springtij.)
October,
nieuwe Ringersbonbons.
M. Peterse, Patissier, Middelburg,
(Ingez. Med,)
4 OCTOBER—DIERENDAG.
Het bestuur der afd. Zeeland van de
Ned. Ver. tot Bescherming van Dieren
schrijft ons:
Nog steeds gfaat de wereld gebukt
onder veel zorg en ellende, moeten wij
nu tóch weer den vierden October naar
voren brengen als „Dierendag". Wij
meenen van wel, want hetgeen wij vra
gen is juist géén geld. Wij vragen uw
rustig tactvol woord, uw prac^ische
raadgeving en vooral uw goede voor
beeld, waar het den omgang met dieren
betreft. En dat kan ieder van u geven,
ook in dezen moeilijken tijd.
Ouders, Leeraren, Onderwijzers en
Jeugdleiders, u kunt op uw omgeving
een invloed ten goede uitoefenen; 4 Oc
tober wordt dan ook in uw warme be
langstelling aanbevolen- Laat Dierendag
aanleiding zijn, dat u eens iets leest over
de misstanden, die er op dit gebied nog
heerschen, méér dan u denkt.
Lectuur is gratis verkrijgbaar bij het
secretariaat, waar ook minvermogenden
geneeskundige hulp voor een ziek dier
kunnen inroepen. Het secretariaat is
gevestigd bij mevrouw H. C. Dentz-van
Hoek, Middelburg, Bierkade 206. Te
Goes kan men zich wenden tot den heer
mr. P. van Breda, Oude singel 34, en te
Zierikzee tot den heer J. J. de Bruijne,
Poststraat 40.
J, P, A. Wilhelm.
Op 1 Oct. j.l. heeft de heer J. P. A.
Wilhelm afscheid genomen als burge
meester van Eibergen. De heer Wilhelm
werd als gepens. luit-kolonel in 1914
benoemd tot Rlegeeringscommissaris
van het vluchtoord van Belgische vluch
telingen te Hontenisse. Na in Sept.
1915 te zijn aangewezen tot plaatsver
vangend Regeeringscommissaris voor de
vluchtelingen in Noord-Brabant en Zee
land, werd hij op 10 Mei 1918 tot Re
geeringscommissaris benoemd, in welke
functie hij tot 22 Oct. 1920 werkzaam
was.
DE WINKELWEEK VAN
HANDELSBELANG.
Was het Dinsdag door den regen
stiller op straat, gisteren vooral in de
avonduren kwamen er mede dank zij
het mooie weer, honderden weer een
kijkje nemen bij de verschillende eta
lages, waarbij nu ook, die van de 5 deel
nemende slagers waren gekomen. Ook
deze groep had heel wat moois gepres
teerd, het zij met echt dan wel met na
maak vleesch.
Terecht trokken ook deze uitstallin
gen veler aandacht, wat ook in het bi
zonder het geval was bij de filmvertoo-
ning in de Noordstraat, waar twee
Hoogwater.
Laagwater
Do.
4
11.50 24.21
5.47 18.18
Vr.
5
12.37
6.36 19.05
Za.
6
1.03 13.14
7.17 19.43
Hog li-
se
Laagwater ie Wemeldiage.
(Zomertijd.)
October.
Hoogwater.
Laagwater
Do.
4
13.27
6.51 19.12
Vr.
5
1.56 14.21
7.44 20.02
Za.
6
2.43 15.01
8.29 20.42
:iijiii m i wk
(Ingez. Med.)
agenten van politie het verkeer in goe
de banen moesten leiden.
Hedenavond te half tien is er weder 'n
muzikale wandeling. Dit maal is Ex
celsior, directeur de heer J. J. van
Soelen, van de partij en de signaalaf-
deeling van Achilles zal zich onder
leiding van den heer A. J. Heijliger
daarbij weer aansluiten. Van de Markt
trekt men langs den volgenden weg:
Noordstraat, Korte Heerengracht, Mo
lenwater, Koepoortbrug, Veersche sin
gel, Leliestraat, Rozenstraat, 51ach,
Jansenstraat, Veersche singel, Molen
straat, Breestraat, Brakstraat, Bateau-
port, alle Kaden, Nieuwe Haven,
Stadsschuur, Vlissingsche straat, Gort
straat, Markt.
Wij herinneren er aan, dat heden
avond voor 10 uur de stembiljetten met
aanwijzingen wie men in iederen groep
voor een prijs in aanmerking wil doen
komen, bezorgd moeten zijn bij den
penningmeester, den heer F. B. den
Boer, St. Pieterstraat F 33, en niet in
de bus van de N.V. Middelburgsche
Courant, zooals nog als eens gebeurt,
ook met de oplossingen van den slag
zin,
VAN WIE IS DE HOND-
Op het politiebureau is te gast een
zwerver, nml. een hond, met gespleten
ooren. Ah zijn baas niet komt opzetten,
zal hij naar het asyl verhuizen, en spoe
dig worden afgemaakt. De eigenaar kan
nu den viervoeter nog terughalen op het
bureau.
G0IS,
GEMEENTEVROEDVROUW.
B. en W. schrijven aan den Raad, dat
zij inlichtingen ingewonnen hebben, over
de indertijd geopperde vraag, of de ver
wachtingen inzalte de toeneming der
praktijk van een jeugdiger vroedvrouw,
bewaarheid is geworden. Uit de ver
strekte opgaven blijkt, dat door mej.
Luijmes behandeld werden: in 1932 8
betalende patiënten, in 1933 23 en van
1 Jan. tot 1 Sept. 1934 20 patiënten.
Het wil B. en W. voorkomen, dat een
jeugdig en energiek persoon die bet