DE VREEMDELING VAN
SILVERDALE
KRONIEK van den DAG.
BINNENLAND.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN DINSDAG 14 AUGUSTUS 1934. No. 190.
EKERING-BANK
ROTTERDAM
betaalt f 10.000
aan Uw erven-
.indien gij van Uw 3Gste jaar
af jaarlijks 167,stort
i
VLISSiNGEN.
ZUm-BEVELAND.
Het probleem der uitheemsche
arbeiders in Frankrijk De
toenemende werkloosheid maak t
het acuut Tal van haken en
oogen.
Er komen den laatsten tijd herhaalde
lijk botsingen voor tusschen buitenland-
sche en inheemsche arbeiders in Frank
rijk. Te Lyon raakten onlangs Arabische
en Fransche straatmakers slaags; in een
mijn te Leforest kregen Poolsche mijn
werkers het met Fransche aan den stoic.
Dit laatste incident is zoo hoog geloopen,
dat de Polen, 98 in getal, uit Frankrijk
zijn gewezen. Zij hebben met hun ge
zinnen de reis naar Polen reeds aan
vaard.
De voorvallen lijken symptomatisch
voor de toenemende werkloosheid in
Frankrijk. Het land was tot dusver nooit
in staat zijn bedrijfsleven voldoende op
de. been te houden zonder buitenlana-
sche arbeidskrachten.
Uit allerhande gewesten kwamen
werklieden naar Frankrijk, om er den
kost te verdienen. Ze werden er steeds
met open armen ontvangen. Maar dat
begint nu anders te worden- Inplaats
van een tekort is er nu ook in Frank
rijk een teveel aan arbeiders ontstaan.
En het moet begrijpelijk heeten, dat ae
inheemsche arbeiders zich in verband
daarmee tegen het in dienst houden der
vreemde werkkrachten verzetten.
Het vraagstuk is intusschen niet zoo
eenvoudig, als men op 't eerste gezicht
zou kunnen aannemen. Zoo wijst de Pa-
rijsche correspondent van de „Maas
bode" er. op, dat in Zuid-West Frank
rijk sterke Spaansche kolonies te vin
den zijn, die plaatselijk verreweg 't mee-
rendeel der bevolking uitmaken. Het
eigenaardige van die kolonies vreemde
werkkrachten is, dat haar bevolking
nagenoeg permanent wil blijven, maar
zich volstrekt niet assimileert met de
Fransche bevolking. Zelfs in hun zeden,
hun huisvesting, leefwijze blijven ze aan
eigen gewoonten trouw. Sommige van
die kolonies hebben hun eigen geeste
lijken en zelfs hun chefs. Bovendien
trouwen die menschen eh hun gezinnen
zijn vaak zeer kroostrijk.
Die kolonisatie gaat dus door, ook al
heeft Frankrijk zijn grenzen gesloten voor
de vreemde werkkrachten en zoekt het
die werkkrachten, die tijdelijk zonder ar.
beid komen, te doen afvloeien. Zoo zijn
er op Franschen bodem honderdduizen
den Polen, Italianen, Spanjaarden, die
hun nationaliteit niet alleen, maar ook
hun eigen volkskarakter zoeken te be
houden. Het is duidelijk, dat zulks een
zeer moeilijk vraagstuk oplevert en dat
in een crisistijd de conflicten niet uitblij
ven.
De moeilijkheden worden nog vergroot,
naar het genoemde blad verder meldt,
door een zekere hetze, die door tal van
bladen wordt bevorderd en waarvan in
de eerste plaats de geïsoleerde vreemde
werkkrachten dupe worden. Die geiso-
leerde werkkrachten worden gewoonlijk
weggewerkt door den invloed van hun
eigen Fransche omgeving en men mag
aannemen, dat de overheid daar weinig
mee te maken heeft. Toch is daarvan het
resultaat, dat gemakkelijk verwijderd
worden juist de elementen, die zich het
gemakkelijkst assimileeren en van onbe
rispelijk leven zijn. Het schijnt echter,
dat men de zaken zóó ambtelijk opvat,
dat daarmee geen rekening wordt gehou
den. Wat de in kolonies levende werk
krachten betreft, kan men zich voorstel,
len, dat Frankrijk er niet op uit is, be
langrijke gebieden van „nationale min
derheden" te laten bestaan, die op grond
van langdurig verblijf of zeer oude ves-
door H. BINDLOSS.
6.)
Plotseling werd Witham gestoord door
een luid kloppen op de deur. Ofschoon
dit late bezoek iets heel ongewoons voot
hem was, ging hij rustig met zijn werk
voort en pas toen er een ijzig-koude
luchtstroom door de geopende deur naar
binnen drong en zijn late gast, een groo
te man in een lange bontjas, op derf
drempel bleef staan, hief hij het hoofd
„Ik zal eerst even, terwijl ik nog aan
gekleed ben, het paard op stal brengen
zeide de man in de deuropening. „Het
is gemeen koud."
Witham knikte. „Je weet, waar je de
lantaarn vinden kunt antwoordde hij.
„In de ruif is hooi en met de haver uit
de kist behoef je niet zuinig te zijn. Met
den tegenwoordigen vrachtprijs loont 't
de moeite van het verzenden niet.'''
Zonder antwoord te geven dëëd de
man de deur dicht; na een minuut of
tien kwam hij weer binnen, gooide zijn
jas op tafel, zijn handschoenen, muts
en bonte beenstukken er boven op en
net zich op den anderen stoel naast de
kachel neervallen.
„Ik heb bij Broughton gegeten, dus
behalve onderdak heb ik niets van je-
tiging aanspraken zouden kunnen doen
gelden op grond van verkregen rechten.
Slechts een goede assimilatie politiek
zou die moeilijkheden kunnen voorko
men.
Wat echter het optreden tegen de ge
ïsoleerde vreemdelingen betreft, wordt
een gevaarlijk spel gespeeld, dat onnoo-
dig de vreemdelingen verbittert en juist
de beste elementen treft. Frankrijk met
zijn groote steden en in het bijzonder een
wereldcentrum als Parijs en omgeving
staan toch al open voor een soort vreem
delingen, wier aanwezigheid geen land
kan wenschen. Door dat feit wordt reeds
een stemming gewekt tegen al wat vreem
deling is. Wanneer nu de vreemdelin
gen die op behoorlijke wijze gevestigd
zijn, ook door dien begrijpelijken weerzin
worden getroffen, en niet tegen de hetze
beschermd worden, dan kan het gevolg
slechts zijn de aankweeking van een
anti-Fransche stemming, die ook in het
buitenland tot represaille-maatregelen
leidt.
Het is des te meer te verwonderen, dat
geen verschil wordt gemaakt tusschen
tal van vaderlandslooze elementen en
weinig begeerlijke vreemdelingen en de
genen, die op honorabele wijze geves
tigd zijn. Dat hier de bron van moeilijk
heden niet bij die laatste soort vreemde
lingen maar bij de administratie ligt
wordt wel bewezen door beide feiten,
dat in het algemeen de vreemdelingen
zich hier blijven willen vestigen en dat
de Fransche overheid van den anderen
kant de vestiging van vreemdelingen, die
kans op assimilatie bieden, zoekt te be
vorderen. Zoo zijn nog pas de belasting
bepalingen voor vermogende vreemde
lingen zoodanig vergemakkelijkt, dat de
vermogens in een zeer bevoorrechte po
sitie komen.
Wat wel het merkwaardigste is bij de
toepassing van maatregelen voor de be
moeilijking van vreemde werkkrachten
is, dat zij vaak juist nationaliteiten tref
fen, wier land zelf een belangrijk aantal
Fransche werkkrachten ontvangt- Dit is
een feit, dat door de Fransche admini
stratie volkomen over het hoofd wordt
gezien. Den laatsten tijd zij ook Neder-
landsche families daarvan de dupe ge
worden.
TERAARDEBESTELLING MR. A, TAK
Op de begraafplaats Oud-Eik-en-Dui-
nen te 's-Gravenhage is onder groote be
langstelling het stoffelijk overschot van
mr. A. Tak, procureur-generaal bij den
Hoogen Raad der Nederlanden (vroeger
o.m. te Middelburg), ter ruste gelegd.
Er waren vooral veel vooraanstaande
personen der rechterlijke macht, der
rijksveldwacht en der marechaussée.
Als eerste spreker trad naar voren
de minister van justitie, mr. J. R. H. van
Schaik.
Het is ongeveer een maand geleden
aldus de minister dat de thans ont
slapene zich tot mij wendde en met mij
besprak de kwestie van zijn aanstaand
ontslag in het najaar. Hij zeide, dat het
hem zoo zwaar viel om te moeten schei
den van een werkkring welke hem lief
was geworden en verzocht mijn mede
werking om te bevorderen, dat hij zijn
krachten dienstbaar zou kunnen blijven
maken aan de belangen van het land.
De moeilijke ure van dit afscheid is
voor mr. Tak niet gekomen; het ge
dwongen heengaan is hem bespaard ge
bleven.
Oogenschnlijk in de volle kracht van
zijn leven, midden in zijn werk, in volle
wapenrusting, is hij gestorven. De re
geering treurt bij dit verlies. Mr. Tak
heeft gedurende lange jaren in onder
scheidene werkkringen zijn krachten en
noodig", begon hij. „Leg die pijp asje
blieft weg en steek een van deze op".
Hij deed zijn sigarenkoker een lee-
ren étui, versleten aan de kanten, maar
met een gouden monogram in den linker
bovenhoek open en legde hem voor
zijn gastheer neer. Witham nam er een
sigaar uit; door ondervinding wist hij,
dat zijn bezoeker nooit anders dafi si
garen van uitstekende kwaliteit rookte.
Voor den man zelf had hij niet de min
ste achting. Maar ten eerste zijn de jh-ai-
riebewoners niet critisch uitgevallen en
ten tweede is gastvrijheid, zonder on
derscheid des persoons, een van de eer
ste voorschriften.
„Waar kom je vandaan, Courthorne?"
vroeg Witham rustig,
Zijn gast lachte gedwongen. „De Da-
kota's, Colorado, Montana een flink
eind hier vandaan, zooals je ziet'', ant
woordde hij. „Meer dan duizend dollar
heb ik in Regent gewonnen, en ik zou
't bedrag zeker verdubbeld hebben,
als de menschen niet opeens genoeg
van me gekregen hadden, 't Ging er heei
eerlijk toe, strikt volgens de regels, maar
blijkbaar hebben ze daar opeens een
deugdzaamheids-bevlieging gekregen."
„En wat nu?" vroeg Witham beleefd-
onverschillig.
„Sinds een paar dagen weer terug in
t vak.... whisky smokkelen."
Witham knikte kort. Het geschil tus
schen de groote veehouders aan gene
zijde' van de grens en de kleine Cana-
deesche boeren, die van de onmetelijk-
'Uy-e-
v:.
OH
- - -
(Ingez. Med.)
talenten in dienst van het vaderland en
van de justitie gesteld. Zijn groote ken
nis, zijn vlugge geest, zijn zeldzame onge-
meene werkkracht stelden hem in staat,
om in alle betrekkingen, welke hij ver
vuld heeft, als een sieraad naar voren
te komen. De functies, welke hij bekleed
heeft, heeft hij steeds op de meest eer
volle wijze vervuld. Zijn groote en ruime
geest stelde hem in staat, de vele moei
lijke problemen, welke hem als procu
reur-generaal van den Hoogen Raad
werden voorgelegd, te doorzien en te be-
heerschen.
En mocht men bij vluchtige kennisma
king wel eens den indruk krijgen van
een koele zakelijkheid van mr. Tak,
wanneer men hem beter leerde kennen
dan bemerkte men spoedig, dat hij een
warm hart had, een hart vol mensche-
lijkheid.
De nagedachtenis aan zijn persoon en
aan zijn werk, aldus besloot minister
Van Schaik, zal bij de regeering in eer
biedige, maar bovenal in dankbare her
innering blijven leven.
Verder voerden het woord: mr. dr. L,
K. Visser, vice-president van den Hoo
gen Raad, mr. Besier, advocaat-generaal
bij den Hoogen Raad en oud-minister
Bosboom,
De schoonzoon van den overledene,
ir. Pot, dankte voor de bewezen belang
stelling.
Een schat van kransen en bloemstuk
ken werd op het graf neergelegd.
WAPENSCHOUWING
BURGERWACHT.
Op 31 Augustus a.s. zal een wapen
schouwing op het vliegveld Schiphol
worden gehouden waarvoor alle burger
wachten in Nederland, die een uniform
bezitten zijn uitgenoodigd.
DE EERSTE JAPANSCHE AUTO'S
IN JNDIë.
Met het s.s. „Macasser Maru" zijn de
eerste drie auto's van Japansch fabri
kaat te Tandjong Priok aangebracht.
De „Java Bode/" heeft er twee gemon
teerd gezien, n.l. één touring vierzits
en een Sedan.
De Sedan heeft, zoo gezien, veel weg
van een Baby Ford Sedan en is behoor
lijk gestreamlined. Het interieur bestaat
uit twee opklapbare voorzetels voorzien
van een z.g. sliding-inrichting. Op de
achterbank is plaats voor twee perso
nen. De zitplaatsen zijn van grijze stof
en hebben een zeer goede veering.
Veel nieuws .op het gebied van de
auto-industrie heeft het nieuw geïmpor
teerde wagentje niet of het moest zijn
dat de prijzen daarvan al zeer laag ge
steld zijn en het benzine-verbruik mini
maal is, n.l. 22 tot 24 kilometers op een
liter benzine bij een viercylinder motor
van 7 P.K. Met dit kleine wagentje, dat
bijzonder stevig aanvoelt, kan een snel
heid van 75 kilometers per uur worden
gehaald.
■groote weiden, grenzend aan hun ter
reinen, gebruik maakten, iets wat wet
telijk geoorloofd was, was juist geëin
digd. Het was een verbitterde strijd ge
weest, beide partijen hadden getracht
om zich door schieten en een veelvul
dig gebruik van dynamiet dat, wat zij
hun recht achtten, te verzekeren. Ein
delijk, toen er na een krachtig ingrijpen
van de cavalerie van de Vereenigde
Staten vrede gesloten was, gebeurde 't
dat een groot aantal menschen klei
ne boeren, die have en goed in den strijd
verloren hadden, en huurlingen van bei
de kanten, wier bron van inkomsten
plotseling opgedroogd bleek zich een
nieuwen vorm van bestaan trachtten te
scheppen door het smokkelen van whis
ky en het transporteeren over de grens
van vee, dat volgens de opinie van hun
eigenaars rustig in hun weiden moest
blijven. En daar Canada toen, evenals
Amerika nu, drooggelegd was, was de
winst en 't gevaar, verbonden aan het
verschaffen van whisky aan zijn bewo
ners en bovenal aan de Indianen,
enorm.
„Zaken dezen kant uit?" vroeg Wit
ham.
Courthorne antwoordde niet dadelijk;
met een eigenaardige glinstering in zijn
oogen, die Witham niet ontging, zat hij
een paar oogenblkken lang voor zich uit
te kijken; toen keek hij lachend op.
„Ja, als ons plan lukt, halen we aar
dig wat binnen," zeide hij. Toen zweeg
hij opeens en keek Witham een paar se
conden lang recht in zijn oogen. „Is het
De vierzits-touring, welke, evenals
de Sedan, een deur aan beide zijden
heeft, maakt eveneens een indruk van
snelheid en elegance. De bekleeding van
dezen kleinen auto is van leer.
De prijzen van dezen Datsuns zijn niet
hoog te noemen. Voor een Sedan is de
koopprijs f 1775, voor de touring f 1575.
Volgens het zeggen van den vertegen
woordiger van den fabrikant is het nieu
we wagentje ongeveer 20 pet. goedkoo-
per in prijs dan andere (Europeesche en
Amerikaansche) kleine auto's van een
dergelijk genre.
De verbinding Maas-Julianakanaal
te Borgharen-Maastricht is thans tot
stand gekomen.
De eerste schepen met ladingen ba
saltsteen voeren uit de Maas reeds het
Kanaal in.
De minister-president, dr. Colijn,
is voor het ondergaan van een kuur in
Baden-Baden aangekomen.
Aantal werkloozen.
Het aantal werkloozen bedraagt deze
week 845, van wie 112 in de werkver
schaffing v/erken. Verleden week was
het totaal aantal 866.
RAAD VAN 's-HEER ARENDSKERKE.
De rekening 1933 sluit met een
batig slot van ruim f 21,030
Op de straatbelasting f 618 be
zuinigd,
's-HEER ARENDSKERKE. De Raad
dezer gemeente kwam Maandagmorgen
in vergadering bijeen. Voorz. burgemees
ter Elenbaas.
De Voorz. spreekt zijn deelneming
uit met het overlijden van Z. K. H. Prins
Hendrik.
Ingekomen.
De Voorz. deelde o.a. mede, betref
fende de conversie der geldleeningen,
waartoe in een vorige vergadering Is
besloten, dat het geheele bedrag van
f 38,000 is geplaatst tegen 4 pet. zonder
bijkomende kosten.
Rekening 1933.
Aangeboden wordt de gemeentereke
ning 1933, sluitende op den gewonen
dienst met f 120,028 en een batig slot
van f 21,335 en op den kapitaal dienst
met f 20,203 en een batig slot van f 580.
Een commisie voor het nazien van deze
rekening wordt benoemd.
Vastgesteld worden de vergoedingen
voor de bijz. lagere scholen over 1932.
B. en W. stellen voor aan den heer
je wel eens opgevallen, Witham, dat wij
tweeën veel van elkaar weghebben?"
Zonder dat zijn oogen die van zijn
gast ook maar even loslieten, schudde
Witham glimlachend van neen. Beide
mannen waren ongeveer even groot en
beiden hadden ze hetzelfde uitgesproken
Engelsche type. Witham had grijze
oogen, die van Courthorne waren meer
grijsblauw, maar verder ging de gelijke
nis, die feitelijk zeer oppervlakkig was,
niet. Witham was zwijgzaam en gesloten,
in zijn voorkomen was hij geheel de een
voudige prairie-bewoner, terwijl Cour
thorne in zijn houding, in zijn optreden
iets had, dat onmiskenbaar op een goede
afkomst, op een zekere mate van be
schaving wees. Ondanks sensueelen
mond was zijn gezicht fijn besneden;
met zijn laatdunkende, koele oogen, de
langzame gratie van elk van zijn bewe
gingen en zijn mooie stem, die zelfs wan
neer hij vroolijk was, haar gebiedenden
toon behield, was hij het type van een
aristocraat. Maar al waren zijn oogen
koel, den rustigen blik van Witham mis
ten ze; er waren menschen genoeg, die
ze hadden zien opgloeien in redelooze,
niets ontziende drift. Witham kende
hem alleen als den gezelligen, opgewek-
ten kameraad van eenof twee lange
tochten, maar uit de vele verhalen, die
er in omloop waren, was 't niet moeilijk
de conclusie te trekken, dat er mannen
en zeker nog meer vrouwen waren, wien
het vertrouwen, dat ze in hem gesteld
hadden, duur te staan gekomen was.
„Neen," zeide hij droogjes. „Volgens
mij lijken we niets op elkaar, ofschoon
J. van Houte eervol ontslag te verleenen
als hoofd der openbare lagere school.
De Voorz. deelt mede, dat de heer
Van Houte gekeurd is, en wegens zijn
gezondheidstoestand ongeschikt is ver
klaard zijn dienst verder te vervullen.
De heer Van Houte heeft daarom ont
slag gevraagd. Spr. herinnert er aan, dat
de heer Van Houte bijna 25 jaar bij het
onderwijs werkzaam was, en hij stelt
voor, het gevraagde ontslag op de meest
eervolle wijze te verleenen, onder dank
betuiging voor de bewezen diensten.
Voorts stellen B. en W- voor, sollici
tanten voor de vacature op te roepen.
Aldus wordt besloten.
B. en W. stellen voor het kortingsbe-
sluit op de jaarwedde der veldwachters
in te trekken.
De Voorz. herinnert aan het geno
men besluit, tot korting op alle salaris
sen w.o. ook de gemeenteveldwachters.
Zulks naar aanleiding van een ministri-
eel schrijven, dat een bijzondere veror
dening op de jaarwedden van de veld
wachters vastgesteld is, welke moet in
gaan na beëindiging van het 5-jarige'
dienstverband of bij intreding van een
nieuw dienstverband. Reeds toegepaste
korting moet ingetrokken worden.
Spr. herinnert er verder aan dat be
sloten werd, de jaarwedde van den
veldwachter "Witte te verhoogen met
100. Dit besluit is hier weggegaan,
doch blijkbaar niet op de griffie ont
vangen. De hr. Witte zou hier dus de
dupe van worden. Daarom stellen B. cn
W. nu voor de bezoldiging van Witte als
gemeentebode met 100 te verhoogen.
De hr. Lindenbergh: wordt het
salaris van den gemeentebode dan niet
te hoog Dit met het oog op de bezui
nigingen die toegepast worden.
De voorz.: het salaris is hier zeer
laag. Ik heb trouwens reeds overleg ge
pleegd te Middelburg.
Aldus wordt besloten.
Voorts wordt aangeboden de rekening
1933 van het Armbestuur van 's Heer
Hendrikskinderen, sluitende met een
batig slot van 4.599. De rekening open
de met een batig saldo van 4,754.
Vastgesteld wordt een verordening
tot het verleenen van vrijwillige hulp
door de burgerwachten, volgens concept,
door den Commissaris der Koningin toe
gezonden.
Straatverlichting.
De voorz. zegt al eenige maanden
te loopen denken over de straatverlich
ting. Er worden lampen gebruikt van 75
watt doch spr. meent, dat, evenals el
ders, met 60 watt volstaan kan worden.
Verder stelt hij voor, de verlichting te
laten branden van 15 Aug. tot 15 Mei,
tot 's avonds half elf, en in het tijdvak
van 15 Mei tot 15 Aug. geen verlichting.
Dit is een bezuiniging van £18.
De hr. S n o o d ij k is blij, dat deze
bezuiniging toegepast wordt.
Ook andere leden betuigen hun in-
Nettie van den hotelhouder me gister
avond nog voor jou aangezien heeft. Ten
eerste heeft het leven van die zes jaren
een stempel op mé gedrukt en dan wa
ren mijn oudelui doodgewone midden-
stands-menschen erfelijkheid is nu
eenmaal iets, dat niet weg te redeneeren
valt."
Courthorne deed geen poging, om de
onuitgesproken vraag te ontwijken.
„Zeker," zeide hij met een sarcastisch
glimlachje. „Ik ben 't gloeiend met jé
eens. Ik ken 't slag menschen, die jij
bedoelt, de ruggegraat van de natie
ernstig, deugdzaam, betrouwbaar tot in
hart en nieren! Jij hebt al die deugden
overgeërfd en wat je veronderstelling
betreft die is juist, mijn familie
is anders. Van jouw standpunt gezien,
zullen ze wel niet veel eerbiedwaardige
hoedanigheden gehad hebben, maar dit
moet ik ze nageven, al zijn ze dan niet
altijd uiterst solide geweest, ze hebben
hun medemenschen tenminste nooit ver
veeld en ontbloot van principes waren
ze ook niet daarom was 't noodig,
dat ik uit het goede vaderland wegtrok.
Maar hoe 't ook zij, ik heb tenminste
hier alles genoten, wat dit land een
mensch te genieten bieden kan, terwijl
het jou, niettegenstaande je deugdzaam
heid, niet bepaald voor den wind gegaan
schijnt te zijn. In 't hotel hebben ze me
verteld, dat je leelijk in den knel zit."
(Wordt vervolgd).
