TUSSCHEN BAGHDAD EM
DAMASCUS.
KRONIEK van den DAG.
LEVENSVERZEKERING-BANK
BINNENLAND.
KUNST EN WETENSCHAP.
LANDBOUW.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN DINSDAG 7 AUGUSTUS 1934. No. 184.
ROTTERDAM
Geen koersverliezen bij een Beieggings-Polis
der „Nationale
Von Hindenburg begraven.
Hitier heeft een angstaanjagen
de taak op zijn schouders ge
nomen. Moeilijkbeden.
De stemming in het Saarge-
gebied verandert.
Vandaag werd te Tannenberg het
stoffelijk overschot van Von Hindenburg
bijgezet. Daarmee is als 't ware voor
goed een streep getrokken onder de eer
ste fase van het nationaal-socialistisch
bewind. De grijze veldmaarschalk er
is de laatste dagen herhaaldelijk op ge-
wezen personifieerde de belangrijke
krachten, die een remmende invloed uit
oefenden op de opgebonden activiteit
der nazi's. Dat is voor het Duitsche
volk een geluk bij een ongeluk ge
weest. En ook voor de nationaal-socia-
listische partij zelf vermoedelijk. Wat
zou er niet gebeurd zijn, indien een der
gelijke boven de partij staande figuur
had ontbroken? Men huivert bij de ge
dachte alleen.
Het Hitlerisme zal het thans zonder
deze figuur moeien doen. En het be
hoeft niet te verbazen dat men in het
buitenland de toekomst voor Duitschland
allesbehalve rooskleurig /inziet. De
vraag, of het den Leider zal gelukken
zonder een Von Hindenburg die harts
tochten eenigszins in toom te houden,
die in het afgeloopen halfjaar slechts ten
deele tot uiting konden komen, moet
iedereen met bezorgdheid vervullen.
De taak, die Hitier op zijn schouders
heeft genomen, lijkt haast onmogelijk
te volbrengen. Anderhalf jaar nazi-re
gime hebben het Duitsche Rijk econo
misch en financieel in een wpinig benij
denswaardige positie gebracht. Waar
zijn de symptomen, die op eenige ver
betering wijzen? Men ziet ze niet en
moet vreezen, dat hel nog veel verder
bergafwaarts zal gaan. De gevolgen la
ten zich dan slechts gissen.
In een interview met een Engelsch
journalist heeft Hitier gister of eergis
teren o-m. verklaard, dat de vereeni-
ging van Oostenrijk en Duitschland op
't oogenblik onmogelijk geacht moet
worden. Duitschland denkt er niet aan
Oostenrijk aan te vallen. Het is ;niet
waarschijnlijk, dat dit interview onder
de oogen van vele Duitschers zal komen.
Maar desondanks zal het Duitsche volk
zoo langzamerhand moeten gaan besef
fen, dat de politiek der nazi's ook op
dit punt schipbreuk heeft geleden. Dat
is zeer belangrijk. De „Anschluss" was
tot voor korten tijd het eenige onder
deel van het buitenlandsch-politieke na
zi-program, dat (in de oogen van het
Duitsche volk althans) nog overeind
scheen te staan. Ook deze zaak loopt nu
op een teleurstelling uit, na al de te
leurstellingen inzake de grenzen
"in het Oosten, de Corridor-kwestie, de
ontwapening enz. enz. Kan het prestige
van den Leider onder dit alles onge
■schokt blijven? Dat ware denkbaar ge
weest, zoo de nazi's de beloofde binnen
landsche opleving hadden gebracht
Maar nu valt niets anders te onderstel
len, dan dat de critiek hand over hanc
moet toenemen.
Tot overmaat van ramp begint zie
nu zoo langzamerhand ook nog de kans
op een nieuwe teleurstelling af te tee
kenen; een teleurstelling, die erger zou
zijn dan al de voorgaande tezamen. We
bedoelen, de mogelijkheid van een voor
Duitschland ongunstigen uitslag van de
volksstemming in het Saargebied. Zoo
als men weet, heeft He VolkenbondS'
raad beslist, dat op 13 Januari van het
komende jaar, in overeenstemming met
de 'desbetreffende bepalingen ivan het
verdrag van Versailles de Saarbevolking
zal moeten uitmaken, of het weer dee
van de Duitsche volksgemeenschap za.
gaan uitmaken dan wel onder het be
stuur van den Volkenbond zal blijven
(Een ander alternatief: bij Frankrijk
mag buiten beschouwing blijven). Eenige
maanden geleden kon er weinig twijfel
aan den uitslag van het referendum be
staan. De Saarbevolking is Duitsch en
het verlangen, om bij Duitschland terug
te komen moest sterker geacht worden
dan de vrees voor de eventueele gevol
gen van het nazi-régime, temeer nu de
Duitsche regeering verschillende toe
zeggingen deed, dat geen terreur op de
niet - nationaal-socialistische groepen
zou worden uitgeoefend.
Na den 30sten Juni en den 25sten Juli
valt echter een beweging in het Saarge
bied waar te nemen, die weinig goeds
voor Duitschland voorspelt. De Saarbe
volking is voor een belangrijk deel ka
tholiek. Begrijpelijkerwijze heeft het in
de katholieke wereld een ontzettenden
indruk gemaakt, dat bij de onderdruk
king van het S. A.-complot (30 Juni) 'n
aantal katholieke leiders koelbloedig
werd vermoord. En niet minder, dat
de Oostenrijksche bondskanselier Doll-
fuss, die een vrome katholiek was, door
nazi's van kant is gemaakt. )Als een
weerslag van deze afgrijselijke dingen
nu, wordt op het oogenblik in het Saar
gebied een vrij geduchte propaganda
tegen de nazi's en daarmee tegen aan
sluiting bij Duitschland gevoerd- Mo
menteel valt nog niet na te gaan, van
hoeveel invloed deze beweging zal zijn
Men krijgt alevel den indruk, dat Hit-
Ier er geducht rekening mede zal moe
ten houden, als hij op 13 Januari van 't
volgend jaar niet een zeer onaangename
verrassing wil beleven.
Zoo stapelen zich de moeilijkheden
voor den Leider op. Hij staat thans aan
de top van zijn wonderbaarlijke politie
ke carrière. Hooger stijgen is onmoge
lijk. Grooter uiterlijke macht, dan hij
thans verworven heeft, is welhaast on
denkbaar- Het wordt een zaak van
handhaven. Men kan zich afvragen, o'
die geweldige taak hem niet te zwaar
zal worden. Van hoogten, als waarop
Hitler jstaat, is een duizelimgwekkenc
snelle val niet ondenkbaar, De geschie
denis kent er de tragsche voorbeelden
van.
NATIONALE
WOESTIJN-IDYLLE
door
TONI RAEDT VAN
OLDENBARNEVELT.
4.)
En nu, nu wist ze, ze kon
niet zijn als haar dorpsgenooten; er was
een drang in haar, die niet meer te be-
heerschen wasweg moest ze, weg
naar de g'roote stad, naar de groote sa
menleving, waar schoonhteid tot roem
en rijkdom kon leiden, waar zij zeker
triomphen zou vieren en rijk worden en
Kostbare gewaden dragen en prachtige
sieraden ze was nu niet bang*meer,
daarheen leidde haar roeping. Als zé
maar eenmaal daar was, ze zou die mo-
e Pappen zeker wel in elegance en
geraffineerdheid van houding en allures
weten te evenaarden, daar in Pariss....
ih PVI* ZGj in Lde rede: kénde
ik „Panss? Wonderverhalen had' men
haar verteld van Pariss, waar vrouwen
steeds in kostbare zijden japonnen ge
huld waren, mochten dansen, overal,
zonder geminacht te worden door ande
DE KOSTGANGERSSTEUN.
Het R. K. Werkliedenverbond heeft
er, naar „De Volkskrant" verneemt, in
een schrijven aan den minister van So
ciale Zaken op gewezen, dat een fami
lielid, dat bij een steuntrekkende in huls
is, in geval van werkloosheid, de helft
kan ontvangen van het steunbedrag, dat
hij als kostganger bij niet-familieleden
zou ontvangen.
Tegen deze laatste bepaling heeft het
Verbond bezwaren. Het meent dat al
leenstaande kostgangers, die bij familie
leden thuis zijn, de volle kostgangers
uitkeering moeten ontvangen, die zij zou
den krijgen, wanneer zij bij vreemden
thuis waren.
Zooals thans de regeling is geworden
bestaat nog altijd de drang om bij vreem
den als kostganger te gaan inwonen
terwijl het in de meeste gevallen beter
is, dat men bij familie thuis is.
Zeer zou het Verbond het op prijs
stellen, indien de „kostgangersregellftg
in door hem genoemde richting verbe
terd zou worden.
NIEUWE MOEILIJKHEDEN IN HET
TRANSITOVERKEER MET
DUITSCHLAND.
Berlijn heeft voor eenige dagen ten
aanzien van het transfer voor de kosten
van doorvoer van goederen over de Ne-
derlandsche havens, in casu zeevracht,
plaatskosten en Rijnvracht voorschrif
ten gegeven, die een bedreiging zijn voor
de Nederlandsche havens en de Neder
landsche Rijnvaart, meldt de N. R, C.
re vrouwen; niet behoefden te werken.
Daar was het rijk der vrije, door man
nen geeërbiedigde vrouw; daar was luxe
en verderkende ik Pariss heel
goed?.... Even keken haar oogen fel
begeerig, maar de glansrijke pupillen
verzachtten hun uitdrukking, toen zl]
baar verhaal vervolgde
Moeder had gestaard naar de prach
tige vrouwen in het modeblad met Oe
matte gezichten en hoog-hartige, half
geopende lippen. Wat waren ze mooi
en blank, en rijk! De rimpelige neus
snoof over het glimmende papier en als
was ze bedwelmd geraakt door een on
gekend weelderigen geur, zakte het grij
ze hoofd achterover, sloot ze de oogen.
ïen traan zigzagde over de gegroefde
wangen ze. knikte van ja.' ja.'
En zoo was zij weggekomenen
nu.ze sprong opeens van haar stoel.
Wilde ik met haar meegaan en haar dei
vele koffers laten uitpakken, waarin weïj
tientallen van die lange sleepjaponnen
waren, met kant en goudstiksel versierd,
andere laag uitgeknipt of met een bole-
ro'tje? En ze stond voor me te geslicu-
eeren, beeldde met de handen de fraai
ste modellen uit: zoo en zoo en hier dit
en daar dat. Wel tien valiezen had ze
op laten stapelen op hel dak van de
reisauto. Morgenavond zou ze dansen,
en ik moest komen kijken; de directeur
haar vriend, zou me zeker een vrij-
(ingez. Med.)
De nieuwe regeling is feitelijk een re
geling op afbetaling. De belanghebben
den krijgen vandaag 2 pet. van hun
schuld, eenige dagen later weer 2 a 3
pet., enz. toegewezen, welke bedragen
door de Reichzbank direct aan de
schuldeischers in Nederland worden
overgemaakt.
Op zichzelf zou een afbetaling van te
genwoordige schuld op deze wijze in
eenige maanden afgeloopen zijn, ware
het niet, dat dagelijks door nieuwe op
drachten en transporten het schuldbe
drag sterker steeg dan het door de af
betalingen vermindert.
De Nederlandsche Rijnvloot, die thans
mede door de lage waterstanden emplooi
heeft en 3,649,017 t. groot is (de Duit
sche meet 1,961,346 t.) vaart maandelijks
naar schatting alleen aan vracht een be
drag van rond 2 Vï a 3 millioen gulden,
ongeacht de plaatskosten etc., die op 't
doorvoerverkeer bovendien nog druk
ken.
De particuliere Nederlandsche schip
pers krijgen op het oogenblik hun vrach
ten niet meer uitbetaald, althans kun
nen deze niet transfereeren naar Hol
land, zoodat de Algemeene Rijnschip-
persbond zich reeds tot het ministerie
van economische zaken gericht heeft
met het verzoek om aan dezen onhoud-
baren toestand een einde te maken.
De Nederlandsche Rijnreederijen zullen
door deze langzame en spaarzame beta
ling hunnr vrachten steeds meer geld
moeten laten staan, wat, gezien den toe
stand in het Rijnvaartbedrijf, voor alle
reederijen op den duur onmogelijk
wordt.
Een geregelde betaling der verschul
digde vrachten en doorvoerkosten, zelfs
in den vorm van afbetaling op betrek
kelijk korten termijn zou op zich zelf
misschien nog niet zoon bezwaar zijn,
doch zooals de toestand nu is, groeit het
tegoed van dag tot dag te sterk aan.
DE KUNST IN NOOD.
Tentoonstelling te Vlissingen,
Het zal de meeste lezeressep en le
zers niet onbekend Zijp, dat tallooze
schilders en schilderessen in Nederland
in npod verkeeren en evenmin Hat reeds
een paar jaar het comité „Be Kunst in
Nood" met kracht werkzaam is om het
leed der beoefenaars der beeldende kun
sten wat te verzachten. Dit comité heeft
direct de .niet genoeg te waardeeren
steun en medewerking gekregen van H
M. de Koningin en van vele vooraan
staanden in den lande en dit heeft mo
gelijk gemaakt het zonder kosten van de
zijde van het comité doen uitgeven der
zes afleveringen van het groote werk
„De Kunst in Nood'. Voor dit prachtige
werk heeft H. M- de Koningin zes
voor iedere aflevering één van haar
eigen schilderijen ter reproductie afge
staan wat aan het geheele werk, waar
in bijdragen zijn opgenomen van perso
kaartje geven. Enwaarom wilde ik
niet een poosje bij haar blijven? Zij zou
mij wel leeren hoe ik doen moest om
met een lonkje, een grapje te veroveren
niet alleen een hart, maar.kijk eens
ze stak mij beide polsen toe, liet
de bracelets over elkaar heen rinkelen..
Een en al beweging was ze nu. Ieder
een keek en bewonderende. Geheel in
haar rol, in onbeheerschte vervoering
gebracht door de bewonderende blikken
der mannen en meegesleept door haar
temperament, greep ze weer naar de
castagnetten en begon wild te dansen
langs de tafeltjes, voor een jongeman,
die gedurende de reis zijn oogen niet
van haar afgehouden had. De mannen
klapten op de maat in de handen, lachen
riepen haar toe in verschillende talen;
zij boog het soepele lijf naar hen toe,
hief hoog de rhythmisch deinende armen
bleef dan lang op een plek in droo-
merig bewegen, zwijgend, de fonkelende
oogen starend op één punt.
't Was een algemeene beroering, in
een oogwenk tot stand gekomen in al
die door de vermoeienissen der reis
slechts schijnbaar ingedutte gemoederen;
op laaide de smeulende Oostersche geest
drift, schel klonken de kreten van ver
rukking, dof het gestamp der voeten.
Door die warreling van geluiden en be
wegingen heen klakten monotoon- op
windend de castagnetten, glansde tel-1
nen van alie denkbare politieke en
godsdienstige richting, van moderne en
oudere opvatting op het gebied van de
kunst een bijzondere waarde schonk.
Een zeldzame samenwerking dus in ons
land.
De verkoop der 4600 exemplaren van
dit prachtige standaardwerk, is vlot ver-
loopen en de opbrengst heeft het comité
in de gelegenheid gesteld een groot aan
tal werken van noodlijdende schilders en
schilderessen te koopen om er in tal van
plaatsen een tentoonstelling van in te
richten. Aanvankelijk was besloten dit
eerst te doen in Vlissingen, waarvan
daan een zeer op prijs gestelde uitnoodi-
ging was gekomen van het bestuur van
den kunstkring „Het Zuiden". Daarin is
echter verandering gekomen, toen de
Koningin zalen in het paleis het Loo ter
beschikking stelde en haar toezegging
handhaafde toen haar het tweede smar
telijke verlies trof, omdat het hier een
zuiver philantropisch werk betrof. Zoo
als te begrijpen is, heeft nu Apeldoorn
de primeur gehad en daar is de tentoon
stelling een groot succes gebleken.
Vlissingen heeft nu de tweede plaats
der 40 gemeenten, die nog een tentoon
stelling zullen ontvangen. Zaterdag 11
Augustus zal de opening der tentoon
stelling in het gebouw van den Kunst
kring „Het Zuiden" plaats hebben. Be
halve ongeveer een 100-tal werken van
noodlijdenden, zullen er ook werken zijn,
die door de krachtig medewerkende ver-
eenigingen als „Arti et Amicitiae" en
Pulchri Studio zijn afgestaan.
Zoowel bij de werken van noodlijden
de als bij de andere genoemde heeft een
scherpe selectie plaats gehad en dit
geeft een waarborg, dat het geëxposeer
de in elk genre iets vooraanstaands
brengt.
De wijze waarop toegang fot de ten
toonstelling wordt verleend, dient af
zonderlijke vermelding. De entrée be
draagt f 1, doch de entrée-kaarten, zijn
tevens een lot. Den dag na het sluiten
der tentoonstelling, die tot 28 Augustus
geopend zal blijven, heeft des morgens
de trekking plaats en wel van 1 prijs op
iedere 250 lpten. Men hoopt totaal 2500
lotep-toeganlgsbiljetl'en ie plaatsen,
waartoe een damescomité zijn medewer
king zal verleenen-
Iedere prijs bestaat, zooals te begrij
pen, uit een schilderij. Wat zeker wel
bijzonder is, dé pr'iJS'Winnérs mogen in
volgorde van hun prijs komen uitzoeken
uit alle aanwezige schilderijen van nood
lijdende kunstenaars, waar door leder
een schilderij naar eigen smaak en keuze
kan krijgen.
Zooals te begrijpen is, kunnen de
schilderijen ook gekocht worden en het
comité hoopt, dat zij, die het kunnen
doen, dit niet zullen nalaten. Voor het
ontvangen geld wordt weer een stuk ge
kocht vtin haar of hem, van wie een
werk verkocht werd.
Er zal na de opening der tentoonstel
ling nog wel een en ander te vermelden
zijn, maar het bovenstaande zal zeker
voor velen reeds aanleiding kunnen zijn
de dames, die loten aanbieden niet teleur
te stellen.
kens heel blank het sierlijke danseresje;
het anders uitgestorven woestijnlokaal
tje wa6 plotseling omgetooverd en tot
berstens toe gevuld!
Eensklaps werd de deur opengegooid
en de stentorstem van onzen chauffeur
viel als een donderslag temidden der
vroolijke bende, die nu haastig uit el
kaar stoof, om tasschen en valiesjes van
stoelen en banken af te grissen naar
buiten te hollen.
Moe was ieder door dit enkele mo
ment van heftige opleving, dat de lange
passieve reis zoo onverwacht had on
derbroken. Diep weggedoken in de om
laag geschroefde fauteuils zochten aller
oogen rust in den koelen, klaren nacht
en vonden die ook daar, waar geen
hartstochten kunnen zijn, wijl de woes
tijn niets geeft maar ook niets neemt;
wijl zij onberoerd haar mysterieuse on
eindigheid alleen schijnt te offeren aan
den alles om spannenden hemelboog.
Uren gingen voorbij. Een half ver
scholen rood lampje verlichtte hier en
daar een slapend gelaat en diepe rust
vervulde den reiswagen, die alleen, als
een voortsnellend stipje in een zee van
zand, den aangewezen weg volgde.
Bij een half in puin liggend caravan
serail stopten we even en toen ook
Bij verkoop van een lot-toegangskaart
wordt de naam van den kooper geno
teerd, zoodat men bij de verloting direct
weet wie de gelukkigen zijn.
De heer J. C. Paap, notaris te Vlissin
gen, heeft belangeloos zijn medewerking
voor de verloting toegezegd.
AARDAPPELEN-POLITIEK.
„De Tuinderij" brengt dank aan de
veilingen voor de wijze, waarop zij ge
durende twee maanden den aardappel-
handel hebben gedreven. Het is en wat
de prijzen betreft, èn wat de regeling be
treft, goed en ten volle naar wensch ver-
loopen- De telers zijn tevreden, doch ook
de handel kan tevreden zijn.
„De Nederlandsche Groenten- en
Fruitcentrale heeft de meerdere bewe
gingsvrijheid, waarnaar men snakte na de
ellende, die met de oude aardappelen
was doorgemaakt, gebracht, terwijl de
export-kansen ten volle zijn benut, zoo
dat er tevredenheid heerscht over de
regeling, zoowel bij de binnenlandsche
handelaren, als bij de exporteurs. Deze
regeling is een opluchting geweest, die
goed deed, nadat maandenlang een re
geling had gegolden, die misschien noo-
dig was, maar voor den zakenman een
papieren rompslomp beteekende, die
schier niet in practijk te brengen was".
Op grond hiervan, zoo betoogt De
Tuinderij verder, was er hoop, dat men
na deze bij de veilingen opgedane onder
vinding, niet meer zou terugkeeren tot
een regeling in den geest van de late
aardappelen-regeling 1933/'34, temeer
daar de toestand voor den aardappel
voor het a.s. seizoen zeep gunstig schijnt.
Die hoop is den bodem ingeslagen, wij
krijgen weer de oude regeling met haar
leger van controleurs en een eentrale
met alle papierstapels, die men weer in
werking heeft gesteld. Het blad conclu
deert, dat dit allerminst noodig was. De
aardappelen zijn in de twee maanden,
dat de nieuwe oogst aan de markt is,
snel geruimd. In de maanden Juni en
Juli zijn ongeveer 120.000.000 kg aard-,
appelen over de veilingen verkocht. De
export bedroeg 3000 wagons. J3ei is mo
gelijk geweest ieder kwa.njjpm, dat werd
aangeboden, tegen gegarandeerde^ ffliai-
mumprijs af zetten." Aan dit betoog
wordt 'pog toegevoegd, dat vele telers
hun aardappelen vrogg hebben 'gerooid,
omdat ze nlêi gerust 'warerl, alvorens
hun product tegen een behoorlijken pn"
was afgeleverd. Daardoor zijn aardappels
in den handel gebracht, die eigenlijk nog
niet rooiklaar waren, waardoor de op
brengst, naar schatting, slechts 6 a 70
pet. van het normale was, wat beteekent,
dat de aardappelen abnormaal snel zijn
afgezet. Het goedgekeurde pootgoed
heeft voor een belangrijk deel zijn weg
naar den consument gevonden, terwijl
het rooien van Eigenheimers reeds einde
Juni is begonnen, zoodat ook van dit
product een groot deel in de vroege
aardappel-regeling is gevallen. Uit dat
alles vermag genoemd blad niet te be-
het gedruisch van den motor verstomde,
kwam de ontzettende stilte der door de
maan verlichte, eeuwig-zwijgende woes
tijn op ons neersuizen een onbeschrij
felijke gewaarwording, die ons met een
rilling van ontzag nog meer deed onder
duiken in de warme plaids.
De maan was reeds verdwenen, de
nacht teruggetreden voor de nevelige
voorboden van den nieuwen dag, toen,
eindelijk, de lijn van den horizon onder
broken werd door donkeren vormen,
die, naarmate wij naderden, zich ont
vouwden tot het prachtige panorama;
Damascus! „Het Oog van het Oosten!"
Maar wij, bleeke, vermoeide landver
huizers, kwamen verkleumd door de
ochlendkilte in dit, „Paradijs der Aar
de"en ik stond er, in mijn plaid ge
huld, temidden van koffers en valiezen,
alleen, onbekend. Toen opeens, een hel
der lachje, vreemde klankentwee
kleinen handen reikten op en legden
zich om mij wangenAdieu.... een
handdrukau revoiren weg
klakten hooge hakjes
Zij ging, zwart-gesluierd vrouwtje,
gracieus beweeglijk, naast een rood-ge-
fezden Syriër.
EINDE.
