NIVEA
Wie met
Rinso
u/ascht
Wordt aangenaam verrast
KRONIEK van den DAG.
FORTINBRAS,
fïlüoiStuin
do<A
BINNENLAND.
STATEN-GENERAAL.
ZEELAND.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN VRIJDAG 27 JUU 1934.
No. 175.
DE KOOPMAN IN GELUK,
GOES.
De Oostenrijksche tragedie.
Een leeliike slag voor Duitsch-
land en het nationaal-socialis-
me in het algemeen. Het
woord is nu aan de groote mo
gendheden.
De afschuw, die overal in de wereld
is gewekt over de tragedie m Oosten-
riik richt zich voor een goed deel op
Duitschland. Dat is begrijpelijk. Slechts
doordat zij geholpen werden door hun
Duitsche partijgenooten, hebben de Uos-
tenrijksche nazi's hun maandenlange
weerzinwekkende terreur kunnen uitoe
fenen, een terreur, die tenslotte op het
huidige drama is uitgeloopen. De regee
ring te Berlijn treft het wel heel slecht,
dat juist eenige dagen van tevoren in
Zwitserland een transport ontplofbare
stoffen en helsche machines achterhaald
werd, welke uit Duitschland naar Oos
tenrijk gesmokkeld zouden worden. De
samenwerking tusschen Duitsche en
Oostenrijksche nazi's werd daardoor on
middellijk bewijsbaar. In Italië zette de
ontdekking al dadelijk heel kwaad
bloed. Wat moeten de gevoelens van
Mussolini wel zijn, nu slechts een paar
dagen daarna een putsch is ondernomen,
waarbij zijn vriend Dollfuss in koelen
bloede werd neergeknald. Er behoeft
tusschen beide dingen geen onmiddellijk
verband te staan. Doch de coïncidentie
is voor Duitschland in elk geval bijzon
der onprettig.
Daar komt meer bij. Het Duitsche
Nieuwsbureau verspreidde, zoodra de
eerste berichten omtrent de putsch wer
den verspreid eenige mededeelingen,
waarin een juichtoon nauwelijks was on
derdrukt. Hitier bevond zich met vacan-
tie in Beieren, niet heel ver van de Oos
tenrijksche grens af, hoewel hij onlangs
van plan heette, om in zijn vacantie een
reisje met een oorlogsschip naar de
Noorsche wateren te maken. Opstande
lingen, die in de door troepen omsingel
de bondskanselarij zaten ingesloten,
wenschten vrije aftocht naar.Duitsch
land. De Duitsche gezant verleende hier
bij zijn bemiddeling.
Al deze dingen, hoewel ze in geen ge
val kunnen aantoonen, dat Duitschland
in directen zin iets met den opstand te
maken had, zijn voor de Duitsche re
geering zachtjes gezegd uiterst verve
lend. De wereld laat niet na er het hare
van te zeggen. Zoo ziet men dan ook, dat
als een der eerste gevolgen der bewe
ging, Duitschland nog veel meer geïso
leerd komt te staan dan reeds het geval
was. De 30ste Juni was een rampspoe
dige dag voor de nationaal-socialistische
idee. De 25ste Juli zal het nog veel meer
zijn. Dollfuss had een goeden naam in
de wereld. Hij was een zeer geloovig en
zachtmoedig mensch, misschien wel te
zachtmoedig jegens tegenstanders, die
thans blijk hebben gegeven niets meer
dan brute misdadigers te zijn. De natio
naal-socialistische idee zal door dezen
moord vermoedelijk een onherstelbaren
slag zijn toegebracht.
Wat voor internationale gevolgen nog
uit het drama zullen voortvloeien, valt
momenteel niet te zeggen. Maar 't staat
vast, dat er iets moet gebeuren. Men
houdt zijn hart vast bij de gedachte, wat
voor ongeluk over Europa gekomen zou
zijn, als de putsch eens gelukt was en de
lieden, die de aansluiting van Oostenrijk
bij Duitschland willen, baas zouden zijn
geworden. De mogelijkheid, dat zulks in
de naaste toekomst nog zou kunnen ge
schieden, dient uitgesloten te worden.
Men heeft thans kunnen ervaren, hoe
groot het gevaar is, dat 't nazi-dom in
midden-Europa voor ons werelddeel op
levert. Dit kan niet langer veronacht
zaamd worden. De groote mogendheden
door
WILLIAM LOCKE.
78)
In het Engelsch kon Martin nooit zoo
gesproken hebben. Langzaam zouden
dan de woorden gekomen zijn. Maar hij
was onder Franschen en hij was gewend
zich m het Fransch uit te drukken. Een
goedkeurend gemompel volgde.
Ja, riep Martin, ik schenk Frank
rijk mijn leven als een onderpand van
mijn vaderland. Laat mij aangenomen
worden, Monsieur le Mhire.
De Maire, een magere man met grij
ze oogen en een kaalhoofd, zag hem
eenige oogenblikken aandachtig aan.
Het is goed, zei hij. Ik aanvaard
uw gelofte. Morgen moet ik naar Péri-
gueux gaan om monsieur le Préfet te
spreken, die mij zeer genegen is. Hij
heeft invloed op dm minister van oor
log. Ga mede naar r'érigueux. Ik neem
op mij, dat het in orde komt.
Ik dank u, Monsieur le Maire, ze»
Martin.
Toen praatten ze allen door elkaar en
hieven hun glazen tot Martin omhoog
en Monsieur Viriot bestelde champagne
en toen de wijn ingeschonken was, klon
zullen zich op middelen, om nieuwe en
nog erger tragedies te voorkomen, op
korten termijn dienen te beraden.
Mogen zij daarbij dan niet nalaten de
hand in eigen boezem te steken. Zij heb
ben in 1919 bij den vrede van St. Ger
main een Oostenrijk geschapen, dat van
zijn prille bestaan af een zorgenkind is
geweest. In een wereld als die van thans
blijkt het niet zonder hulp van buiten
te kunnen bestaan. Hier ligt de kern van
het probleem. Oostenrijk is, eenige Vol-
kenbondsbemoeiïng daargelaten, steeds
aan zijn lot overgelaten, niet in de laat
ste plaats doordat de groote heeren het
onderling niet eens konden worden. Me
de daardoor zijn toestanden ontstaan,
zooals men die thans kent, toestanden,
die een platte moord mogelijk maakten
op den man, die zijn leven veil had voor
zijn land. Dit kan niet langer zoo blijven.
Het drama is een tragische waarschu
wing, die niet misverstaan mag worden,
op straffe van de kwaadaardigste gevol
gen. Men moet hartgrondig hopen, dat
zulks nu in voldoende mate zal worden
gevoeld, om een samenwerking tot stand
te brengen, waar deze reeds veel te
lang ontbrak. Het gaat om den vrede
van Europa en wellicht van de geheele
wereld.
(Ingez. Med.)
VERRUIMING VAN DEN VERKOOP
OP ZONDAG VOOR BANKET
BAKKERSZAKEN.
Nu het wetsontwerp tot wijziging van
de Winkelsluitingswet in de Tweede
en Eerste Kamer is aangenomen, heeft
de Vereeniging van banketbakkers, ex
ploitanten van bestelzaken, een adres
gericht tot de raden van een aantal ge
meenten, waar zaken van haar leden
zijn gevestigd, met het verzoek mede
werking te verleenen voor het verkrij
gen van de voor de banketbakkers zoo
dringend gewenschte verruiming van
verkoopsmogelijkheid op Zondag.
De gewijzigde wet op de winkelslui
ting opent n.l. de mogelijkheid, het aan
tal van 4 uren, gedurende welke de ver
koop op Zondag o.m. aan banketbak
kerszaken is toegestaan, zoolang de hui
dige crisisomstandigheden voortbestaan,
op 6 te brengen.
Dit kan alleen, indien binnen 2 maan
den na afkondiging van de wet tot her
ziening van de Winkelsluitingswet door
den gemeenteraad desgevraagd zal zijn
verklaard, dat hij van oordeel is, dat de
tegenwoordige buitengewone omstan
digheden aanleiding geven, van bedoel
de mogelijkheid tot verruiming gebruik
te maken,
Deze verklaring kan niet worden af
gelegd dan nadat belanghebbenden zijn
gehoord en moet inhouden voor welk
bedrijf of bedrijven ze geldt.
Vandaar dat de genoemde vereeni
ging, zoodra de wijzigingswet in de Eer
ste Kamer is aangenomen, zich tot de
betrokken gemeenteraden heeft gewend
met het verzoek in dezen mede te wer
ken, zoodat t.a.v. het banketbakkersbe
drijf bedoelde verklaring tijdig kan wor
den afgelegd.
ken er kreten van Vive 1' Angleterre!
Vive la France! Vive Martin
En Monsieur Viriot riep: Leve onze
goede Périgordiër!)
Fortinbras, die naast Martin zat, zei:
Ik gaf de rest van mijn leven om
gedurende de volgende maanden zoo
jong te zijn als jij. Wat zul je je trotsch
gevoelen.
Maar Martin's nuchtere Engelsche
aard verloochende zich niet.
Heelemaal niet, zei hij, ik ben nog
een erg onrijpe held.
Alleen in het vreemdelingenlegioen,
dat fantastische regiment van doldries
te waaghalzen, kon een vreemdeling
zonder veel navragen aangenomen wor
den. Maar om in het gewone Fransche
leger opgenomen te worden, dat is een
andere zaak. Aan Vele draden moest
getrokken worden. En dat geschiedde
door Martin. Het was in zijn voordeel
dat hij twee jaren lang gediend had in
Cambridge en de korporaalstrepen ver
worven had. En juist toen er aan al. die
draden getrokken werd verklaarde En-
•geland Duitschland den oorlog.
De Préfet de la Dordogne overwoog
ten tweeden male Martin's verzoek en
zette er vlug zijn handteekening onder
en zoo werd Martin soldaat in het Fr'anr
sche leger.
Het gebeurde, dat de eerste persoon,
die.hij ontmoette, toen het bericht kwam,
Félise was. t Was bij de deur van de
fabrique. Hij wuifde met het papier.
Ik ben aangenomen.
Ze verbleekte, legde de handen op
VERLAGING LOODSGELDEN.
De wet tot nadere wijziging van de
wet, houdende bepalingen op den loods-
dienst voor zeeschepen (verlaging der
loodsgelden met 20 pet.) zal op 1 Aug.
a.s. in werking treden.
DE EXPORT VAN ERWTEN EN
BOONEN.
Medegedeeld wordt dat het in de be
doeling ligt den export van erwten en
boonen, waarop krachtens het Crisis-
Akkerbesluit 1934 een binnenlandsche
heffing is betaald, mogenlijk te maken
door restitutie van de daarop betaalde
heffing.
Als algemeene regel wordt hierbij
aangenomen, dat nimmer de heffing zal
worden gerestitueerd voor een grootere
hoeveelheid dan blijkens de gehouden
inventarisatie op 21 dezer bij eiken ex
porteur in voorraad is geweest.
Ook bij den export van spliterwien,
die op dien datum a's spiterwten tot
den voorraad van een exporteur behoor
den, wordt een bedrag gelijk aan de bin
nenlandsche heffing gerestitueerd.
Bij den export van spliterwten, die
als ongesplitte erwten op 21 dezer tot
den voorraad van een exporteur behoor
den, wordt bij export 7.15 per 100 kg
gerestitueerd.
JAPAN WIL PROTESTEEREN.
In officieele kringen te Tokio heeft
men ,,met groote bezorgdheid" kennis
genomen van de dagbladberichten uit
Batavia met betrekking tot afkondiging
door de regeering van Nederlandsch-
Indië van beperkende bepalingen met
betrekking tot den invoer van aarde
werk.
De woordvoerder van het departe
ment van buitenlandsche zaken verwees
in dit verband naar de overeenstemming
tusschen Nederland en Japan, volgens
dewelke de invoerbeperking van 55 ar
tikelen zou worden uitgesteld tijdens de
handelsconferentie die thans te Batavia
bijeen is- Met nadruk verklaarde hij dat
dezei thans afgekondigde eenzijdige be
perking van den invoer van aardewerk
de Nederlandsch-Japansche overeen
stemming negeert. Stappen zouden wor
den gedaan, aldus de woordvoerder.
EERSTE KAMER,
Landbouwcrïsisfonds en wijzi
ging winkelsluitingswet aan*
genomen.
De Eerste Kamfer heeft gisteren z.h.s.
het wetsontwerp tot instelling van een
landbouwcrisisfonds etc. aangenomen,
nadat de heer Ruyter (r.k.) eenige
opmerkingen had gemaakt. Hij was o.m.
bevreesd, dat de margarine-fabrikanten
te veel vertroeteld zouden worden. Mi
nister Steenberghe trachtte "den
afgevaardigde gerust te stellen en ver
klaarde verder o.o., dat voor hem de
vernietiging van vee 't uiterste middel
zou zijn, om de markt lucht te geven.
Meer raakte er te doen over het wets
ontwerp tot wijziging der winkelslui
tingswet, Zij is zoowel door mr. Janssen
als jhr. mr. van Sasse van IJsselt ver
dedigd, al dweepten beide katholieke
afgevaardigden niet met den vorm, voor
zoover gemeenteraden worden inge
schakeld, terwijl zij ook vreezen dat de
in de wet voorziene termijn van twee
maanden binnen welke de gemeentera
den beslissen moeten of verruiming hun
noodig lijkt, te kort is.
Principieel tegen verruiming van den
verkoop op Zondag bleef de anti-revo
haar hart, maar dapper zag ze hem aan.
Wanneer ga je?
Ik ga dadelijk naar Périgueux om
dienst te nemen.
En wanneer kom je terug?
Dat weet de hemel, zei hij.
En toen drong het tot hem door, dat
ze ernstig ontroerd was.
Natuurlijk hoop ik te eeniger tijd
terug te komen, als de oorlog uit is,
maar
Met trillende stem zei ze:
Je kunt sneuvelen.
Dat is met duizenden het geval. Ik
moet de kans wagen.
Ze wendde zich om, sloeg beide han
den voor de oogen en barstte uit in een
vloed van tranen. Hij sloeg zijn arm om
haar heen en zij snikte met haar hoofd
op zijn schouder.
Hij fluisterde:
Gaat het je zoo aan bet hart wat er
met me gebeurt?
Ze rukte zich los en zag hem aan
met oogen die fonkelden door haar tra
nen heen.
Denk je, dat ik een stuk hout ben
of een steen? Ik ben half [Engelsch,
half Fransch. Je gaat vechten voor En
geland en voor 'frankrijk. Geloof je, dat
een vrouw die dingen niet voelt? Ik
zou je haten als je niet ging in den
strijd, maar ik zou het vreeselijk vin
den als je gedood werd.
Ze vloog weg. Hij zag haar niet iheer
alleen voor hij het hotel des Grottes
verliet. Toen hij met Bigourdin en For
tinbras in de oude omnibus stapte, die
lutionaire fractie, al verwonderde jhr.
van Otters' verzet tegen de inschakeling
van de gemeenteraden. Deze procedure
is immers juist gekozen, omdat men het
aldus aan de protestantsche gemeentei-
raden zelf wilde overlaten, of zij ver
ruiming van den Zondagsverkoop al of
niet zouden noodig achten.
Evenals bij de oorspronkelijke Winkel
sluitingswet, stemde de c.h.-fractie ook
nu verdeeld. De wet kreeg de stemmen
van alle fracties behalve van de drie aan
wezige anti's en van de c.h. heeren de
Vos van Steenwijk Jr. en mr. van der
Hoeven.
DE MOEILIJKHEDEN IN HET LAND
BOUWBEDRIJF OP THOLEN.
De landbouwers worden ver
plicht arbitrage te aanvaarden.
In verband met het feit, dat op het
eiland Tholen, door het niet slagen van
de bemiddelingspogingen van den rijks
bemiddelaar prof. mr. Aalberse, een sta
king dreigde uit te breken van de land
arbeiders, heeft de minister van oeco-
nomische zaken aan 250 werkgevers op
Tholen telegrafisch medegedeeld, dat
zich hier een geval voordoet, omschre
ven in art. 3 van de Crisis-Organisatie
beschikking 1934 II en dat deze werk
gevers, aangesloten jbij de Provinciale
Landbouw-Crisis-Organisaties, verplicht
zijn in het aanhangige arbeidersgesAil
arbitrage te aanvaarden van een door
den minister te benoemen arbiter. De
minister heeft voorts de werkgevers
herinnerd aan hun verplichtingen in de
statuten der Landbouw-Crisis-Organisa
ties neergelegd, met de sancties daarop
uit het tuchtrecht en aan artikel 30 der
Landbouw-Crisiswet 1933, waar wordt
bepaald dat de minister bevoegd is bi*
overtreding van de voorschriften bij of
krachtens de wet gegeven, degenen, die
de overtreding plegen, van steun geheel
of gedeeltelijk uit te sluiten.
In verband met deze mededeeling,
wordt nog nader gemeld, dat de minis
ter aan prof. mr. P. S. Gerbrandy, höog-
leeraar aan de Vrij Universiteit te Am
sterdam, verzocht heeft als arbiter op te
treden.
Prof. Gerbrandy heeft deze benoemfng
aanvaard.
VAKSCHOOL VOOR MEISJES.
Uitreiking diploma's en Ocht-
manprijzen.
Donderdagmiddag werden op de ge
bruikelijke wijze de diploma's en Ocht-
manprijzen aan de geslaagde leerlingen
van de Vakschool voor Meisjes uitge
reikt. Hiertoe waren bestuur, leerkrach
ten en leerlingen in een lokaal der
school vereenigd. Voorts waren tegen-
■mmbbm—b^——aaaa—a—
woordig de beide wethouders en de
secretaris der gemeente Goes.
De voorz. Mr. H u g e n h o 1 tz, heette
in het bijzonder de vertegenwoordigers
der gemeente welkom, en sprak met
waardeering over den steeds ontvangen
steun van het gemeentebestuur. Ook nu
bleek dit weer, doordat een lokaal ge
restaureerd zal worden, terwijl nog ver
dere plannen in overweging zijn. Spr.
deelde ook mede, dat twee leeraressen
de school verlaten, n.l, mej. Bakker we
gens huwelijk en mej. Voerman, die als
leerares te Zierikzee benoemd werd.
Spr. betuigde zijn dank voor wat beiden
voor de school deden. In de eerstge
noemde vacature werd mej. Baarends,
uit Middelburg benoemd. Verder wijst
spr. er op, dat ook de hr. Mays voor het
laatst aanwezig is, daar deze April a.s.
met pensioen gaat. Hij dankt ook den
heer Mays voor zijn arbeid voor de
school en hoopt, dat hij nog lang van zijn
welverdiende rust zal mogen genieten.
Mej. Weststeijn maakt hierna de
uitslagen der examens bekend en gaat
vervolgens tot het uitreiken der Ocht-
manprijzen over. Spr. zet uiteen, dat de
ze niet bestemd zijn voor de knapste
leerlingen, doch voor die, welke door ge
drag en vlijt uitmuntten. Hierbij staat
het bestuur op het standpunt, dat het
niet wenschelijk is, twee- of meermalen
achtereen aan dezelfde leerling den prijs
uit te reiken, ook al bleven gedrag en
vlijt ook aldoor te prijzen.
Ditmaal waren de prijswinsters Santje
Zandee, Anna Glas, Jenny Melse, Jopie
Wirtz, Corrie Visser, Jo v. Houten, Cor
de Jager, Jo de Feyter en Lee van
IJseldijk.
Mej. Weststeijn wenschte vervolgens
de geslaagden geluk, en sprak er haar
voldoening over uit, dat men slechts
enkele leerlingen had moeten afwijzen;
Voorts wees zij er op, dat vooral de
voorbereidende cursus, nog slechts een
begin is, en het zeer wenschelijk is, dat
men deze door een volledige cursus laat
volgen. Spr. besloot met allen een pret
tige vacantie te wenschen.
Mr. Hugenholtz sloot zich aan
bij de woorden van de directrice. Het is
van groot belang de maatschappij in te
gaan met zooveel mogelijk kennis. TocK
is het diploma slechts een basis en ko
men straks de vele moeilijkheden, die
de leerlingen zelf zullen moeten over
winnen. Je zult ook fouten maken, al
dus spr., maar zoekt dan eerst de oor
zaak bij jezelf en geeft de schuld niet
dadelijk aan de maatschappij, de samen
leving, gelijk vooral de laatsten tijd a!
te spoedig gedaan wordt. Tracht het ge
ringste werk in tevredenheid te doen.
Doe de school eer aan met je werk.
Spr. eindigde met den dank van het
bestuur te betuigen aan de leerkrachten
en den administrateur.
Weth. Van Melle gaf de verzeke
ring, dat het gemeentebestuur, ja de ge
heele gemeente, veel belang stelt in het
onderwijs, dat op deze school gegeven
wordt en daartoe gaarne alle medewer
king verleent. Spr. uitte verder zijn ge
noegen over het groote aantal geslaag-
(Ingez. Med.)
hem naar het station brengen zou, spel
de zij een driekleurig lint op zijn jas,
en zag hem diep in de oogen. En zijn
hart gaf hem in om te zeggen:
Je bent meer waard dan al de Lu-
cilla's op de wereld.
Maar om hem heen stondenBigourdin
en Fortinbras en Euphémie, Baptiste en
Grégoire, het kamermeisje en een paar
menschen uit de fabrique. Hij zeide
daarom alleen dit:
God zegen je, Félise, zoo lang ik
leef zal ik je lint bij mij dragen.
Grégoire klom op den bok, Bigourdin
sloot de deur. De omnibus reed ramme
lend de hellende straat af. Het slanke
figuurtje verdween bij een kromming uit
het gezicht. Dat was het laatste wat
hij zag van het hotel des Grottes.
Zoowat een week daarna, toen Mar
tin aan het exerceeren was op het war
me kazerneplein, réaliseerde hij, dat 't
juist een jaar geleden was dat hij voor
het eerst in Brantöme kwam. Een jaar
geleden was hij een treurige, slappe
zwoeger geweest op de school van Mar-
gitt. Nu, gekleed in de Fransche uni
form, ging hij vechten voor Frankrijk
en Engeland in den grootsten oorlog, die
er ooit was geweest. En wat zielschok-
kende gebeurtenissen had hij niet be
leefd in dat jaar! Ja, wèl was het ge
weest een jaar vol wondervol gebeu
ren.
Maar jij daar, nommer zeven, wat
doe je toch!
Waarop Martin plotseling het volle
gewicht van het huidige oogenblik réa
liseerde.
HOOFDSTUK XXIV.
De treurige weken gingen voorbij met
hunne afwiselingen van hoop en vrees.
Martin, een onbeduidend stipje van
blauw en rood, was in de Argonne^ Bi
gourdin was sergeant bij de landweer in
het Noorden.
Het was heel stil in het hotel deS
Grottes. Weinig mannen bleven in Bran-
töme. De vrouwen arbeidden op hef'
veld en reden de karren en beheerden
de winkels, waar niet veel werd ver
kocht. Félise hield zich druk bezig in
de fabrique; de arbeid werd uitsluitend
door vrouwen verricht. Fortinbras be
heerde het hotel, waar dagen achtereen
geen reizigers kwamen. Geen auto's met
vroolijke menschen kwamen voorgere
den. Nu en dan zat een enkele bejaar
de handelsreiziger in de leege, stille salie
a manger en Fortinbras bediende hem
met vriendelijke mélancholie- Nu zij zoo
te zamen waren gebracht, kwamen va
der en dochter weer meer tot elkaar. Ze
hielden elkaar trouw gezelschap, wan
delden samen op achtermiddagen, wan
neer er niets te doen was, en zaten "s
avonds op het terras, terwijl in het stad
je de lichten begonnen te flikkeren. Ze
spraken over vele dingen. Fortinbras
deelde haar mede van zijn levenserva
ringen, Félise vertelde van haar werk.-
(Wordt vervolgd;)!
