|G
KRONIEK van den DAG.
FORTINBRAS,
Aa
ER
JR.
IURG
fWEEUE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT,) VAN WOENSDAG 18 JULI 1934. No. 167,
DE KOOPMAN IN GELUK,
MIDDELBURG.
ZUID-BEVÈLAND.
wsmi
V
i te j
ang.
r
de
vat
)lle
vat
jke
lik.
an en
Ills U
loop!
I n.
65
voor
toffem
11.50.
■■■B
IIIBS
Lin-
luteuils
2 era-
77.50.
Var-
Limo-
ie Ga-
Inekens
flesch.
Gist-
OS*
Irecept.
47.
leubel-
Ikanten
>s voor
Var-
Ig-
IN wor-
tig her-
fe Delft
kn den
Irooker.
étala-
Delft
cts. In
Limo-
ie Ga-
inekens
flesch.
Gist-
tog en-
langsel-
If 2 ct.
pehang-
Ibelhuis
llburg.
IRBBB
a.u.b,
laar ik
(aggetje
terug
I De kas
lisfonds
Midd,
M."
3 ret,
znoegz.
I 8.15 u,
Inderd,-
1.25 p.
Midd.
Bo?'
De algemeene staking te San
Francisco. Een verschijnsel,
dat van veel meer dan plaatse
lijke beteekenis is, Gaan de
Ver. Staten een woelige perio
de tegemoet?
Wat zich sinds Maandag te San Fran
cisco afspeelt, behoorde eenige jaren
geleden in de Ver. Staten tot de onmo
gelijkheden. Er werd toen wel eens ge
staakt, maar dan op zeer beperkte
schaal en louter en alleen om het een of
ander arbeidsconflict uit te vechten. De
algemeene staking in Amerika's groot
ste haven aan de Westkust (San Fran
cisco is zoo groot als Amsterdam) is
echter heel wat meer dan alleen een
arbeidsconflict. De mentaliteit, welke
hierbij merkbaar wordt, mag men gerust
revolutionair noemen. Trouwens in we
zen draagt elke algemeene staking een
meer of minder revolutionair karakter.
Ze hoort in het revolutionaire arsenaal
thuis. Haar doeleinden grijpen steeds
over het economische heen in het poli
tieke. Aan haar ontstaan kan niet an
ders dan een geestesgesteldheid ten
grondslag liggen, welke uit is op het
breken van het bestaande gezag.
Velen vreesden reeds geruimen tijd,
dat het dezen kant zou opgaan in Ame
rika. Onder invloed van de „New Deal"
van Roosevelt, dat typische ingrijpen
van hoogerhand in het economische le
ven, zijn de verhoudingen blijkbaar al
lengs rijp geworden voor uitingen, waar
de Amerikanen vroeger hun schouders
voor ophaalden. De regeering voerde
„codes" in, welke voor tal van bedrij
ven minimum-arbeidsvoorwaarden (loo-
nen zoowel als werktijden) voorschre
ven. Mede door de waardedaling van
den dolar kwam een en ander neer op
gestadige loonsverhooging. Tegelijker
tijd gingen de arbeiders, van hooger
hand aangemoedigd zich beter organi-
seeren voorheen kende men in de
Ver. Staten geen vakverenigingsleven
als hier in Europa en veroverden
daarmee het wapen, om hun looneischen
kracht bij te zetten. Tallooze stakingen
waren er in 't laatste jaar reeds het ge
volg van. Maar die kon men altijd nog
als zuivere arbeidsconflicten beschou
wen, al gaven ze vaak veel te denken.
Dit gaat thans niet meer aan. Het stuk,
dat zich te San Francisco bezig is af te
spelen, lijkt van oneindig veel grooter
beteekenis. Men moet het beschouwen
als een verschijnsel, dat voor het gan
sche maatschappelijke leven in de Ver.
Staten ontzaglijke gevolgen kan heb
ben. Het Amerikaansche volk is een
jong volk, dat geen tradities van eeuwen
kent en daardoor beweeglijker is dan de
Europeesche volken. A priori voelt het
zich bereid den boel radicaal over een
anderen boeg te gooien, als het oude
niet meer voldoet. Men heeft te dezen
aanzien de laatste jaren reeds merk
waardige uitingen kunnen beluisteren.
Het zal daarom de vraag zijn, of de
staking te San Francisco niet een ui
terst woelige periode inleidt, waarvan
men het einde slechts kan gissen.
De beweging dreigde reeds eenige
weken. De havenarbeiders hadden het
werk neergelegd, in verband met een
loongeschil. Tot ondersteuning van hun
actie dreigden de andere vakvereenigin-
gen met een sympathie-staking. Door
telkens maar weer onderhandelingen te
beginnen, bereikte men eenige malen
uitstel van executie. Maar op den lan
gen duur kon dit niet worden volgehou
den. Wat tenslotte onafwendbaar leek,
is nu inderdaad gekomen. Vrijwel alle
werk te San Francisco is stil gelegd.
Men stelle zich eens voor, wat dit pre
cies wil zeggen: een stad als Amster-
door
WILLIAM LOCKE.
70).
Zij had een proeftijd bedongen
en met zijn fijn gevoel had hij dat bil
lijk gevonden. Zij was allervriendelijkst
tegen hem en hij legde zijn heele ziel
voor haar open, vertelde haar alles: zijn
kinderjaren in Zwitserland, zijn afge
broken studietijd in Cambridge, zijn le
ven op Margitt's school, zijn avontuur
met Corinna, zijn verhouding tot For-
tinbras, Bigourdin en Félise. 't Eenige
wat hij verzweeg uit zijn sober, een
voudig, verleden, was de tragedie in 't
leven van Fortinbras.
En toen jij kwaamt in mijn leven,
zei hij, werd het alles licht en zonne
schijn en warmte.
En hij vertelde van zijn gesprek met
den Marchand de Bonheur, zijn gaan
naar Londen en zijn bezoek bij Corinna
op de kleine flat. Het scheen hem toe,
dat zij zijn hart in' haar handen nam,
het kon laten spreken en uitdrukking
gaf aan alles, waarnaar hij verlangd
had.
En in al deze intieme gesprekken
hield hij zich getrouw aan de afspraak,
hoe zwaar hem dit ook viel.
dam, waar niets meer gebeurt, waar
winkels worden dichtgespijkerd, de le
vensmiddelenvoorziening dreigt vast te
loopen en elk oogenblik onheilige uit
barstingen kunnen plaats grijpen. Het
ziet er ellendig uit.
Aan pogingen, om langs minnelijken
weg een einde aan het conflict te ma
ken, ontbreekt het niet. Maar het lijkt
voorloopig niet bijster waarschijnlijk, dat
men daarin zal slagen. En dan zou het
nog de vraag zijn, of men er, wat de
dessous van de zaak betreft, veel verder
mee kwam. Het ziet er als gezegd
veeleer naar uit, dat men in de Ver,
Staten een bangen tijd tegemoet gaat.
Overal gist het. Er zijn geesten wakker
geroepen, die niet meer te bezweren
lijken. Er is een spanning ontstaan, wel
ke niet meer af te leiden schijnt. Wij
hopen, dat we het te donker inzien,
maar een krachtproef, die niet tot San
Francisco beperkt zal blijven, komt ons
als onontkoombaar voor.
tm B—B—
MEER DAN HONDERD MILLIOEN
SIGARETTEN PER DAG.
William J, Garvey weet, wat sigaretten-
rookers prefereeren.
Er gaan
groote
dingen
gebeuren
op siga
retten-
gebied in
Neder
land; ten
minste
volgens
de uitla
tingen
van Wil
liam J.
Garvey,
Ameri
ka's be-
roemdsten sigaretten-mixer, die op het
oogenblik in Holland vertoeft. „Van een
van m'n merken worden er op 't oogen
blik in Amerika meer dan 100 millioen
per dag gerookt", verklaarde hij „en
binnen zeer kort verschijnt mijn nieuw
ste creatie de O. K. sigaret waar
van ik U een enorm succes ook in Hol
land voorspel." Een boute bewering,
maar een, die alleszins aannemelijk
wordt voor hen, die den prijs per 20
stuks hoorden en ook weten, wat de
naam Garvey op 't gebied van Ameri
kaansche sigaretten beteekent.
(Ingez. Med.)
DE PENSIOENEN DER
OUD-GOUVERNEURS-GENERAAL.
Zooals bekend, hebben de oud-gou
verneurs-generaal, in verband met de
pensioenkorting voor de Indische amb
tenaren met 17 pet. vrijwillig afstand ge
daan van eenzelfde percentage van hun
pensioen. De omstandigheid nu dat op
het ontwerp der Indische begrooting
voor 1935 zooals dit bij den Volksraad
is ingediend, de post pensioenen voor
oud-gouverneurs'-generaal nog onveran
derd blijkt te zijn geraamd, heeft aanlei
ding gegeven tot de in de pers uitge
sproken veronderstelling, dat aan het
voornemen der vrijwillige korting geen
uitvoering zou zijn gegeven. Deze ver
onderstelling is onjuist. Naar van gezag
hebbende zijde wordt medegedeeld, is
de bedoelde korting, met 17 pet, op de
landvoogdelijke pensioenen, reeds van 1
Januari 1934 af toegepast.
En zoo, vergetelheid zoekend, onver
schillig voor de toekomst, alleen leven
de in het volle kloppende heden, bieef
hij met Lucilla en haar vrienden in As
souan, tot de voorjaarswarmte hen weer
naar Cairo dreef.
Daar, op het terras van Shepheard's
hotel, vond hij Fortinbras terug.
Deze was ook stil en alleen als rei
kend wijsgeer naar Luxor geweest en
had een rijken oogst van opgedane in
drukken medegebracht, die hij over
Martin uitstortte en deze luisterde ver
wonderd toe en kreeg het gevoel zelf
geen koren, doch slechts kaf te hebben
verzameld.
En hoe gaat het met de zaak,
waarover wij gesproken hebben?
Martin antwoordde:
Ik ben onbeschrijfelijk gelukkig ge
weest. Laten we er niet meer over
spreken.
Toen kwamen Lucilla en Mrs. Dan-
gerfield bij hen en Fortinbras werd me
de getroond naar het Semiramis-hotel
voor de lunch, 't Was een vroolijk maal.
De Watney-Holcombes hadden een paar
jonge militairen gevraagd en de jeugd,
had veel in te brengen, Fortinbras,
vriendelijk en hoffelijk, lachte hartelijk;
met de jongeren mede. De luitenants,
die hem aanzagen voor eeni zeer belang- j
rijk personage, die zoo vriendelijk was
zich hunner aan te trekken, betuigden
hem grooten eerbied. Hij deed zijn best
in den smaak te vallen, maar hield on-
derwijl Martin en Lucilla, die aan de
overzijde van de tafel naast elkaar za
ten, in het oog. Eenmaal ving zij zijn
P. J. H. C, HERTEN.
P. J. H. C- Herten, distrigts-comman-
dant der rijksveldwacht te Groningen is
overgeplaatst naar Utrecht De heer
Herten wordt opvolger van den heer W.
F. van Meerendonk,
De heer Herten werd geboren te Roer
mond, waar zijn vader als inspecteur
van het onderwijs werkzaam was.
Na als volontair bij de gemeentepoli
tie te Goes zijn loopbaan te zijn be
gonnen, volgde overplaatsing als ad
junct-inspecteur van politie te V1 i s -
s i n g e n, vervolgens was hij eenigen
tijd werkzaam als volontair ter gem.-
secr, Ewijck.
Na inspecteur van politie te Nijmegen
te zijn geweest, ging hij in die functie
over naar Deventer. Hij werd tot hoofd
inspecteur van politie aldaar bevorderd,
daarna tot districts-commandant der
rijksveldwacht te Groningen. Met in
gang van 1 Augustus volgt zijn officieele
overplaatsing naar Utrecht.
DE HUURPRIJZEN.
De Landelijke Vereeniging tot onder
linge verzekering tegen nadeeïige gevol
gen van werkloosheid en ziekte heefl
aan den minister van sociale zaken een
adres gezonden, waarin betoogd wordt,
dat wel de huurtoeslag is verlaagd, maar
geen wettelijke maatregelen zijn geno
men, de huren te verlagen. Adressante
verzoekt de gemeentebesturen te be
richten, dat de huurtoeslag gehandhaafd
blijft als voorheen, totdat er een wette
lijke regeling wordt ingevoerd om de
huren boven 4 te verlagen.
DE MIJNWERKERSLOONEN
In de Maandagavond gehouden verga
dering van den bondsraad van den Al-
gemeenen Nederlandschen mijnwerkers-
bond heeft deze besloten het voorstel
der directies tot verlaging van de loo-
nen met 3 pet. niet te aanvaarden, om
dat deze verlaging naar de meening van
den raad geen uitkomst brengt in de
moeilijkheden van het mijnbedrijf'. Be
sloten werd dit standpunt in een uitvoe-
rigen brief uiteen te zetten, welke brief
zal worden gericht aan regeering, leden
der Tweede Kamer, contactcommissie
en andere lichamen. In dezen brief wordt
tenslotte van de regeering gevraagd een
enquete in te stellen naar den toestand
van het Limburgsche mijnbedrijf.
Het hoofdbestuur van den Prot.-
christelijken mijnwerkersbond heeft be
sloten de leden van deze organisatie te
laten beslissen. Daartoe zullen de afdee
lingen in vergadering worden bijeenge
roepen. Op deze vergadering zal het
hoofdbestuur de aanneming van het laat
ste voorstel van de mijndirecties ver
dedigen.
De r.k. mijnwerkersbond is reeds ac-
coord gegaan met deze loonsverlaging.
NAAR DE ZEEUWSCHE STROOMEN.
Zondag jl. hield de Natuur-Historische
vereeniging te Breda de z.g. groote
Zeeuwsche stroomen-excursie.
Per trein vertrok men uit Breda, om
zich te Vlake in te schepen op een
stoombootje. Rond honderd deelnemers
scheepten zich in. Van hieruit werd het
kanaal van Zuid-Beveland uitgevaren
naar het verdronken land van Reimers-
waal, waar omstreeks 1600 de bewo
ners van de welvarende stad Reimers-
waal den strijd tegen de zee moesten
opgeven.
De directeur der Visscherijen in Zee
land, dr. A. Grijns, had van te voren
aan boord een korte lezing gehouden
over de geschiedenis van Reimerswaal
en over de oester- en kreeftenteelt in
Zeeland, die met belangstelling gevolgd
was.
Hierop ging het weer verder, door de
Ooster-Schelde en Zandkreek naar
Veere, welker stompe toren reeds van
ver afsteekt tegen den horizon, evenals
de Lange Jan van Middelburg. Vervol
gens door het kanaal door Walcheren,
langs Middelburg naar Vlissingen, waar
geschut werd om dan de Wester-Schel-
de op te varen.
De bruggewachters die allen een aan
schrijving hadden gehad, waren zoo be
hulpzaam om de bruggen open te draai
en als de boot aankwam, zoodat lang
wachten niet voorkwam. Maar toch
bleek, toen men reeds een goed eind de
Wester-Schelde op was, dat de over
schietende tijd niet voldoende zou zijn
om den laatsten trein in Vlake te halen.
De leiding bedacht allerlei manieren
om toch in Breda te komen. Toen men
echter te Hansweert kwam, was hier
het bericht gekomen dat de trein opge
houden was. Het kanaal van Zuid-Beve
land werd opgevaren en werkelijk daar
stond de trein te wachten, hetgeen den
deelnemers een welgemeend driewerf
hoera op de Nederlandsche spoorwegen
ontlokte.
STADHUIS-BELICHTING
En het sluitingsuur van winkels.
De Stadhuisbelichting zal hedenavond
niet van 10 tot 11, doch van kwart over
tien tot kwart over elf ontstoken zijn.
De winkels mogen van heden tot en
met 12 September des Woensdags tot
10 uur geopend zijn.
De boottocht.
Maandag hebben ongeveer 160 perso
nen gebruik gemaakt van de gelegen
heid om per boot naar Zierikzee te va
ren en buitenom terug naar Vlissingen.
Molenwatermuziek.
Vrijdagavond te 8 uur geeft het Mid-
delburgsch Muziekkorps weder een uit
voering op het Molenwater.
Kostelooze rijwielbelastingplaatjes.
De ontvanger der directe belastingen
en accijn. te G o e s zal op 20, 23, 27, 30
Juli, 3 en 6 Aug. des namiddags van 7
tot 9 uur te zijnen kantore Ravelijn 5,
te Wemeldinge op 20, 24, 27 en 3i
Juli en 3, 7, en 10 Augs. van des namid
dags 7.30 tot 9.30 u (W.T.) in de Oude
Bewaarschool voor de gemeenten We
meldinge en Kattendijke; te K ape lie
op 26, 27 en 30 Juli van 7.30 tot 9 uur
n.m. in de openbare school voor de ge
meente Kapelle; te 's-G r a v e n p o 1-
d e r op 23, 24 en 25 Juli en 2 en 3 Aug.
van 8 tot 10 uur (W.T.) in het gemeen
tehuis, voor de gemeente 's-GravenpoI-
der, 's-Heer Abtskerke, Ho^dekensker-
ke, Baarland alleen wijk C en Nisse; te
El 1 e w o u t s d ijk op 19, 23, 24, 25, 26,
30 en 31 Juli van 7 tot 9 uur voor de
gemeente Baarland wijk A, B en D, ex
tra zitting houden voor het aanvragen
van een kosteloos rijwielbelastingmerk.
RAAD VAN KRUININGEN.
De uniforme pensioenkorting
Ontslag aan ambtenaren op 65-
jarigen leeftijd De plannen
inzake den Zanddijk.
KRUININGEN. Maandagavond verga
derde de gemeenteraad voltallig onder
leiding van burgemeester B. C. de Mul,
die bij de opening herdacht het overlij
den van Prins Hendrik. Allen hoorden
deze woorden staande aan.
De V o o r z. deelde mede dat Ged.
Sltaten de begrooting over 1934 heb
ben goedgekeurd; dat Vrijdag de laat
ste vergadering der oude Gascommissie
is gehouden, die heeft opgehouden te
bestaan. Spr. dankte het lid Burkunk
voor alles, wat deze in de commissie
heeft gedaan, en hoopt dat het nieuwe
bedrijf in zijn tegenwoordige vorm moge
bloeien.
Aangeboden wordt de rekening der
gemeente over 1933 met een batig sal
do van f 5'150.
De V o o r z. wees er op, dat de sub
sidie van het Rijk voor de werkver
schaffing nog niet binnenkwam voor de
afsluiting der rekening. Het doet B. en
W. genoegen dat de rekening met een
batig saldo sluit, waar vele gemeenten
met tekorten zitten.
De heereir Burkunk en Van
Hootegem worden benoemd als
commissie tot het nazien van deze reke-
ning.
Voorgesteld werd bij de behandeling
van het conceptregeling van Ged. Sta
ten over de jaarwedden van burgemees
ters, secretarissen, wethouders enz. dit
goed te keuren doch aan Ged. Staten
te verzoeken de gemeente in een hoo-
gere klasse te plaatsen, daar Kruinin-
gen op 18 inwoners na de 4000 behaal
de en dit op 1 Jan. wel zal zij« bereikt,
terwijl er voor Hansweert als havëh-
plaats veel werk ter secretarie noodig is-
noodig is.
De heeren Groofen Van Hoo
tegem vroegen de cijfers die uit een
en ander voortvloeien. Laatstgenoemde
is voor een hoogere klasse, doch tegen
de verhooging die er onmiddellijk mee
verband houdt.
De heer S i n k e was ook tegen die
verhooging, terwijl de heer Minnaar
blik op en zijn oogen hielden de hare
vast; toen bloosde zij van boosheid,
naar het scheen, en vroeg hem iets, dat
niets terzake deed, over Félise. Toen de
lunch af was geloopen en hij afscheid
had genomen, zei hij tegen Martin, die
hem begeleidde:
Of je hebt mij nooit meer noodig,
of je hebt een vriendenhand meer van
noode dan nog ooit in je leven het ge
val is geweest, ia ga dit betooverende
land overmorgen verlaten. Ik mag maar
niet aldoor geld verkwisten, hoe prettig
het ook zij. Als een andere, goedkoope-
re Machand de Bonheur zich in het
Quartier Latin vestigt, ben ik verloren.
Daar was, vóór ik wegging, al een Teu-
toon, die mij wilde onderkruipen door
een consult voor één franc te geven. Ik
kan de dingen niet zoo laten gaan. n
jij, mijn zoon, Martin een beteekenisvol-
len slag op den schouder gevend, kunt
dat evenmin.
Een beetje humeurig hield) Mlartin zich
stijf rechtop en streek over zijn net snor
retje.
Alles goed en wel, mijn jongen, zei
Fortinbras, met zijn weiwillenden glim
lach, maar met dat air van „wat kan
het mij voor den duivel schelen! doe je
nog meer uitkomen, dat je een avontu
rier bent. Die niet waagt enz., je kent
dat gezegde, maar dat is niet eeuwig
van toepassing. Hij stak zijn hand uit. Je
zult mij morgen vinden op onze gewone
plaats.
Fortinbras wuifde hem een afscheid
toe. Martin stak een sigaret op en ging
in den versten hoek van de veranda zit-
(Ingez. Med.)
ten. De Westerzon brandde op het ge
streepte linnen scherm. Op kleinen af
stand zaten eenige gasten naar een In-
dischen goochelaar te kijken. Voor het
eerst na zijn komst in Egypte veroor
loofde hij zich na te denken. Een avon
turier! De woorden hadden een duistere
beteekenis: een roofzuchtige vechters
baas op zoek naar een fortuin: Lucilla;" s
fortuin.
Tot hiertoe was hij blind geweest
voor lage opvattingen en berekeningen.
Hij had maar altijd uit zijn zak met sou-
vereinen geput als uit een beurs van
Fortunatus. De schikgodinnen zouden
wel zorgen voor zijn stoffelijke nooden.
Wat konden hem, wiens ziel vervuld
was van die eene onvergetelijke vrouw,
zulke onbelangrijke en minderwaardige
vooroordeelen schelen Hij had geleefd
in een droom.Hij had geleefd in de be-
toovering en de schittering van een vul-
canische uitbarsting. En nu, met een
harden smak was hij ter aarde gestort.
Een avonturier, een geldzoeker, een
knoeier
Het brutale gezond verstands-ge
zichtspunt zag hem grijnzend in het ge
laat. Aan boord had Fortinbras hem ge
waarschuwd, dat hij een avonturier was
en hij had er geen acht op geslagen. Hij
was een avonturie.r, hij moest het ijzer
smeden, terwijl het heet was. Dat was
was het, wat Fortinbras bedoelde. Hij
moest de rijke erfgename veroveren. Hij
haatte Fortinbras. Plotseling een helder
inzicht in zijn toestand verkrijgend, was
hij tot in zijn ziel geschokt. En toch had
hij haar zoo lief. Hij begeerde haar, zoo
als hij nooit gedacht had, dat een man
begeeren kon.
Eindelijk viel zijn blik op het kleine
groepje rondom den goochelaar en hij
zag haar daar als een duif onder de
kraaien. Haar mond en oogen lachten
kinderlijk om de goocheltoeren. Toen 't
kunstje uit was, wendde ze zich om en
zag hem glimlachend aan. Hij wenkte
haar. Ze kwam nader met een vroolijke
uitdrukking op haar gezicht, maar de
uitdrukking veranderde toen ze dicht
bij kwam.
Wel, wat scheelt er aan vroeg
ze.
Hij schoof haar een stoel toe, waarop
ze ging zitten.
Ik moet en ik zal met je spreken
zei hij.
Zijn er hier niet te veel menschen?
De fakir gaat weg en de menschen
ook. 't Is veel te warm voor hen om hier
te zitten.
En hindert dit dan niet voor mij
vroeg zij.
Een verontschuldiging stamelend,
sprong hij op. Ze lachte.
't Doet er niet toe. We zitten hier
best, ga zitten. Waarom opeens dit tra
gisch besluit genomen
Door een los woord van Fortinbras
Hij noemde mij een avonturier. Dat is
geen prettige benaming. Je bent een
vrouw met een groot fortuin. Ik ben
een man, die niets bezit. Ik heb geen po
sitie, geen betrekking. Ik ben wat de
wereld een avonturier noemt.
(Wordt verve
