01
f
KRONIEK van den DAG.
BINNENLAND.
FORTINBRAS,
ONDERWIJS.
ZEELAND.
betaalt f 10.000
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN DINSDAG 3 JULI 1934.
No. 154
Het duistere drama in Duitsch-
land, Een warnet van mee
ningen. Pertinax spreekt van
een vulgaire moord. „Was de
slag reeds geruim en tijd voor
bereid?
FEUILLETON.
DE KOOPMAN IN GELUK,
DE „TWEESPALT" IN DE N.S.B.
aan Uw erven-
-indien gij van Uw 30ste jaar
af jaarlijks 167,stort
(Ingez. MedJ
DE IEPENZIEKTE.
KARTELLEERING IN DE
MAALINDUSTRIE,
Nuttige Handwerken.
Boottocht naar Zierikzee.
KONINKLIJKE SCHERPSCHUTTERS-
VEREENIGING VLISSINGEN.
(Wordt vervolgd.)
Zoo'als gebruikelijk bij daverende
aangelegenheden, wordt er een stroom
van perscommentaren vergoten aan de
dramatische gebeurtenissen, die zich in
Duitschlano hebben a'gespeeld. De hee-
le wereld en hoe zou het anders
is door h'l geval in beroering gebracht
Maar de meeningen er over loopen
kriskras dooreen. Wanneer men een
bloemlezing van de opvattingen, die de
wereldpers ten beste geeft, doorneemt,
komt men pas goed tot de ontdekking,
hoe nevelachtig het gebeurde eigenlijk
is- De een verklaart het zus, de ander
zoo. Deze veronderstelt, dat Hitler's
dagen thans geteld zijn en een bewind
van de conservatieve kringen aanstaan
de moet worden geacht; een ander
daarentegen oordeelt, dat de Führer
nooit vaster in den zadel heeft gezeten
dan op 't oogenblik en een derde ver
wacht, dat Duitschland een bangen tijd,
een tijd van opeenvolgende revolution-
naire bewegingen tegemoet gaat.
Het stuipachtigst, en dat viel te ver
wachten, reageert men in Frankrijk op
het drama. Zoo schrijft de bekende
Fransche journalist Pertinax het volgen
de: „De komende maanden zullen voor
het Duitsche volk buitengewoon zwaar
worden. Door de opschorting van de
transfer, die vandaag in werking treedt
heeft 't rijk de Eng.elsche schuldeischers
tegen zich in het harnas gejaag'd. Bo
vendien wordt het thans blijkbaar ge
regeerd door authentieke gangsters (=r
misdadigers! Red.) want indien de exe
cuties .van München, waaraan 'zelfs
geen summier vonnis voorafgegaan is,
nog te verklaren zijn door de onwaar
digheid van de slachtoffers, het uit den
weg ruimen van generaal Von Schlei
cher, van zijn vrouw en de twee secre
tarissen van Von Papen is niet anders
dan een vulgaire moord. O
Een land, dat' zich passief neerlegt bij
zulk een serie gruweldaden, kan van
buiten af op niet den minsten steun re
kenen, filet hoeveel toegevendheid men
het ook in de laatste achttien maanden
behandeld heeft. Het zal dus gedwongen
zijn van meesters te veranderen.
De passiviteit van het Duitsche volk
is schrikwekkend. Dat het zich aan Hit-
Ier heeft overgegeven was reeds een
teeken van een zoodanig gebrek aan
politiek begrip, dat men kon aannemen,
dat het zich t.ot de dolste avonturen zou
laten verleiden. Sinds 15 jaren hebben
in Duitschland politieke moorden plaats
en telkens schijnt het volk die te aan
vaarden. Het merkwaardigste is echter
wel, dat het niettemin blijft snoeven op
zijn imperiale roeping en zijn geschikt
heid om Oost-Europa te civiliseeren, en
dat het waarlijk voor deze pretenties
nog crediet vindt ook!"
Er is het een en ander in deze be
schouwing, dat men zou willen onder
schrijven. Maar uit den mond van een
Franschman had men het in dezen vorm
toch maar liever niet vernomen, gezien
de gruwelijke gebeurtenissen in Febru
ari in Parijs, het Stavisky-schandaal en
wat dies meer zij.
Wat de opvatting van Pertinax inzake
den dood van generaal Von Schleicher
betreft, daarmee staat hij intusschen
allesbehalve falleen. Van verschillende
kanten hoort men thans twijfel 'uiten
aan de lezing, welke daaromtrent van
officieele zijde wordt verstrekt. Het
wordt vrij algemeen zeer onwaarschijn
lijk geacht, dat de generaal een revolver
getrokken zou hebben, toen men hem
kwam arresteeren. Ook in Duitschland
zelf schijnt daar heel wat over gefluis
terd te worden, al verneemt men voor
het overige, naar de correspondent van
het „Hbld." uit Berlijn meldt, weinig
deernis met het bloedig einde der sa
menzweerders.
De spaarzaamheid der berichtgeving
over het gebeurde werkt natuurlijk het
ontstaan van allerhande geruchten en
daarop gebaseerde veronderstellingen in
de hand. Ze is ook vrij verdacht, als men
I in het oog houdt, hoe overvloedig de re
geering met haar mededeelingen inzake
het particuliere jleven van Roehm en
consorten was.Hoewel dat met het com
plot als zoodanig eigenlijk weinig te ma
ken kan hebben. Dat er bij de S. A.
weerzinwekkende misstanden keeifsch-
ten, was al lang bekend. Waartoe dat
zoo breed uit te meten, terwijl er op
ander gebied zooveel in het duister
wordt gelaten? Wij hebben het gisteren
reeds betoogd, een bewijs van macht
kan men daar moeilijk in zien.
Als men op de voorbije weken terug
blikt, neigt men tot de conclusie, in te
genstelling met <Je teerste ^indrukken,
dat de slag reeds geruimen tijd was
voorbereid. Het „ziekte-verlof" van
Roehm en de S. A.-vacantie komen nu
in een merkwaardig licht te staan. Het
lijkt zelfs niet ondenkbaar, dat Hitier
en zijn medewerkers daarmee de tegen
standers tot handelen hebben willen
dwingen, voordat dezen goed en wel ge
reed voor de putsch konden zijn. Merk
waardig bij dit alles is intusschen, dat
de voornaamste raddraaiers in een situ
atie werden aangetroffen, die in geen
enkel opzicht aan actieve samenzwering
doet denken Roehm zat in zijn villa 'n
eind buiten München, hoewel de S. A.
in die stad de straat op gestuurd zou
zijn, om alarm te maken. En een andere
rebel zou naar verluidt op het
punt gestaan hebben, een vacantie-reis-
je naar het buitenland te ondernemen,
toen hij gearresteerd werd en korten
tijd daarnadoodgeschoten. Dat is
dan toch twel een beetje eigenaardig.
Men kan er zwaar op gaan zitten pieke
ren, maar komt er niet- uit. En het lijkt
niet waarschijnlijk, dat dergelijke din
gen binnen afzienbaren tijd opgehelderd
zullen Worden. Er hangt een ondoor-
zichtbare nevel over het gebeurde. Wat
kan daar nu nog uit te voorschijn ko
men?
door
WILLIAM LOCKE.
57)
Big'ourdin nam zijn glaasje Armagnac
op, maar hij vergat te drinken en zette
het weer neer.
Wat ik je nu ga zeggen, zei hij, zal
je erg cynisch voorkomen, doch het is
alleen maar gezond verstand. Je moet
de Rue Maugrabine niet verlaten, vóór
je gezocht hebt in alle hoeken en gaten,
elke doos, elk kleedingstuk, elk meubel
moet je onderzoeken.
Zoeken? Waarnaar?
Naar de kleine spaarduitjes van
Cécile, zei Bigourdin.
Fortinbras maakte een afwerend ge
baar. Zijn instinct kwam hiertegen op.
Onmogelijk, zei hij.
Bigourdin hield vol.
Ofschoon je lang in het land hebt
gewoond en zelfs getrouwd bent ge
weest met een Fransche vrouw, weet ie
niet zoo goed als ik, die het in mijn
aderen heb, waartoe het Fransche boe
renbloed in staat is, waar het geld be
treft. Het is onmogelijk zooals je mij
getoond hebt, dat Cécile jaarlijks vijf
Naar aanleiding van het bericht in
„Het Volk" omtrent tweespalt in de
N.S.B., verneemt de N. R. C. uit Am
sterdam o.m. het volgende:
De leden van de beweging van Mus-
sert kunnen in drie categorieën worden
verdeeld. De eerste wordt gevormd door
hen, die door verschillende wantoestan
den een anderen regeeringsvorm wen-
schen en intens fascistisch voelen. De
tweede groep zijn H.B.S.-ers en andere
scholieren, die in fascistisch regime
voor -zoover zij dat beoordeelen kunnen
een betere maatschappelijke toe
komst zien. De derde categorie wordt
gevormd door hen, die door middel van
een blijkbaar in opkomst zijnde bewe
ging, een goed betaalde betrekking, of
ander materieel voordeel, hopen te ver
krijgen.
De laatste categorie nu schijnt den
laatsten tijd in de N.S.B. meer en meer
in omvang te zijn toegenomen en op den
voorgrond te zijn getreden, daarbij iede
re activiteit van de eerste groep, van de
werkelijk fascistisch voelenden, met
kracht onderdrukkend.
Een en ander heeft veel kwaad bloed
gezet. Daarbij komt nog, dat breede
kringen in de beweging allerminst tevre
den zijn met hun „algemeenen leider".
Verschillende malen is het reeds voor
gekomen, dat bevelen van den „leider"
door kringleiders niet werden opgevolgd,
doch Mussert versaagde steeds met
kracht in te grijpen.
Heftig verzet men zich oogenschijn-
lijk tegen cumulatie van functies, doch
dit verhindert niet, dat verschillende be
taalde functionarissen reeds uit anderen
hoofde behoorlijke inkomens hebben.
Tenslotte bevalt ook de houding, die
Mussert aanneemt ten aanzien van de
Vrijmetselarij maar weinigen.
Een en ander heeft tot gevolg, dat
vooral den laatsten tijd, velen voor het
lidmaatschap van de N.S.B. hebben be
dankt.
Wat nu betreft het oprichten van een
nieuwe Nationaal Socialistische Partij
door gewezen N.S.B.-ers, vernamen wij,
dat de heer Feiten, de vroegere direc
teur van Mussert's tooneelgezelschap
Fascio, inderdaad een dergelijk voorne
men heeft gekoesterd. Hij is echter bij
het treffen van voorbereidingen daartoe
in relatie gekomen met den bekenden
jhr. E. Groeninx van Zoelen, den leider
van de Fascistische Unie, Na eenig heen-
en weer gepraat zijn deze beide heeren
tot overeenstemming gekomen, die zal
leiden tot een „wedergeboorte" van de
Unie, onder den naam „Nederlandsch
Volksfascisme", dat zich vooral de be
langen van de arbeiders zooals zij
dat zien voor oogen schijnt te heb
ben gesteld, Voorloopig begint men in
de steden Amsterdam, IJmuiden, Hilver
sum en Utrecht, onder algemeene lei
ding van jhr. Groeninx van Zoelen.
De Directeur van het Staatsboschbe-
heer te Utrecht en het hoofd van den
Plantenziektenkundigen Dienst te Wa-
(Ingez. Med.)
duizend francs verteerd zou hebben. Je
hebt je zelf overtuigd, dat zij het geld
ontvangen heeft. Wat heeft ze er mede
gedaan? Hij leunde over de tafel en met
zijn langen wijsvinger tikte hij Fortin
bras op den schouder. Ze heeft het ver
borgen. 't Is daar, in de Rue Maugrabine.
Fortinbras schudde zijn leeuwenhoofd.
Het was bespottelijk! In vroegere dagen,
toen ze het geld had, had ze het toen
niet roekeloos uitgegeven?
Bigourdin stemde toe.
Maar daarop, zei hij, kwam de te
genspoed, armoede. Heb je toen geen
verandering bij haar opgemerkt in haar
gewoonten, haar karakter? We hebben
er natuurlijk dikwijls over gesproken. De
uiterlijkheden van de bourgeoisie ver
dwenen en de paysanne hernam haar
rechten. Gedurende vele jaren heeft
mijn vader de moeder van mijn moeder
onderhouden, een boerin uit La Beauce,
die voorwendde geen stuiver te bezit
ten. Toen ze gestorven was, vonden ze
haar matras opgevuld, als het ware, met
een klein fortuin. Het bloed van grand
mère Didier stroomde door de aderen
van Cécile. En Cécile, evenals iedereen
in de familie wist van de erfenis van
grand' mère Didier.
Alles, wat bij Fortinbras in halve ver
getelheid was geraakt, begraven onder
de indrukken van latere jaren, kwam
weer in protest. Zijn liefderijk verzorg
de kinderjaren, zijn vredig leven in En
geland, zijn eerzaam anglo-indische
vader, generaal-majoor Fortinbras, die
's morgens en 's avonds alle bedienden
vereenigde voor gebed en bijbellezing,
zijn schooljaren, Winchester, met haar
mooie traditie, alles, wat zooals de
Engelschen dat verstaan een gentle
man maakt.
Dan zal ik het doen, zei Fortin
bras. Ik ben geen anti-semiet, maar ik
vind het jammer om een joodschen op-
kooper, die het heel ruim heeft, vele
duizenden francs cadeau te doen. Dat
zou te onnoozel zijn.
Big'ourdin dronk zijn glas Armagnac
op, riep den bediende, wierp de geld
stukken voor de afrekening op tafel en
stond op.
Laat ons gaan, zei hij.
Fortinbras, uitgeput naar ziel en li
chaam, volgde hem. Een autotaxi bracht
hen naar de Rue Maugrabine. De dood
moede en uitgeteerde femme de jour-
néé was bezig de woning weer zoo wat
op orde te brengen.
Bigourdin gaf haar een tienfrancstuk.
Kom over twee uur terug', dit is
voor u.
De vrouw ging; de twee mannen ble
ven alleen in de ellendige kleine kamer,
waar de armoede hen aangrijnsde van
het gescheurde en verschoten behang,
van den kalen vloer, van de stoffige
rustbank, met een kapotten poot, die in
een oud zalmblikje stond-
Fortinbras wierp zich op deze rust
bank en bedekte zijn oogen met de han
geningen vestigen er de aandacht van
belanghebbenden op, dat een aantal
iepen thans duidelijk toont, dat zij door
de iepenziekte zijn aangetast. Dit blijkt
uit de plotselinge verdorring van een
groot deel hunner bladeren, die er uit
zien, alsof ze geschroeid zijn. De kans
dat juist deze boomen nog dit jaar een
groot gevaar voor besmetting van de
omgevende opleveren, moet zeer groot
worden geacht, aangezien zij een ge-
schikten voedingsbodem vormen voor
de iepenspintkevers.
In verband hiermede wordt een be
roep gedaan op alle eigenaren van
iepeboomen om de aangetaste exem
plaren onmiddellijk te vellen en te
ontschorsen en de schors te verbranden.
Indien dit voor 15 Juli is uitgevoerd, kan
worden verwacht, dat de besmettings
kansen voor de omgevende boomen be
langrijk zijn verminderd.
Nadrukkelijk wordt er op gewezen,
dat velling zonder ontschorsing vol
strekt niets helpt, daar in gevelde,
maar niet ontschorste boomen de iepen-
spintkever zich evengoed ontwikkelt
als in op stam staande. Het gaat er juist
om, de ontwikkeling van dezen kever
te verhinderen. Dit wordt uitsluitend
bereikt door de gevelde boomen volle
dig te ontschorsen en de .schors te ver
branden. Daarvoor wordt ieders mede
werking met aandrang verzocht.
Naar de „N. R. C." verneemt, is en
kele weken geleden de Coöperatieve
N.V. Meelfabrieken der Nederlandsche
Bakkerijen voor den gezamenlijken aan
drang der vereeniging van particuliere
meelfabrikanten en de regeering ge
zwicht en is een overeenkomst in de
maalindustrie aangegaan tot beperking
van de productie- Voor alle ondernemin
gen zijn verschillende productie-percen
tages vastgesteld. Aan de fabrieken mag
geen verdere uitbreiding worden gege
ven. Alles op straf van boete. Prijsaf
spraken zijn niet getroffen. Hetgeen na
tuurlijk niet beteekent, onder deze om
standigheden van beheersching van het
aanbod, dat de prijzen niet hooger wor
den. Oprichting' van een nieuwe onder
neming zal nu ook wel onmogelijk wor
den gemaakt, aangezien anders de be
perking van de productie en de verdee
ling daarvan geen doel zou treffen.
Aan de St. Gerarduskweekschool
voor Onderwijzeressen te Bergen op
Zoom slaagden voor het examen nuttige
handwerken de dames: E. v. d. Bunder,
te Middelburg en N. Boënne te
Hulst.
Aan de H. B. S. te Rolduc slaagde
voor het eindexamen afd. A, de heer
Th. Hendrikse te Y z e n d ij k e.
den.
Een kwarteeuw is een lange tijd,
mijn beste Gaspard, zei hij. Een kwart
eeuw intiem samenzijn dag en nacht met
een ander menschelijk wezen laat een
diepen indruk na in je ziel. Ik heb me
heel ongelukkig gevoeld, dat is waar,
maar ik ben nooit zoo hopeloos onge
lukkig geweest als nu. Laat me dat rus
tig' zeggen. Mijn hoofd is als bedwelmd.
Mijn arme kerel, zei Bigourdin op
zachten toon. t
Hij keek om zich heen en zag een de
ken, die Clothilde gebruikt had, netjes
opgevouwen op een stoel liggen. Deze
legde hij over Fortinbras heen, zeggen
de: je bent geheel uitgeput. Blijf daar
liggen en probeer te slapen.
De doodmoede man sloot zijn oogen.
Twee uren daarna kwam de femme de
journée terug. Bigourdin, met' den ving'er
tegen zijn lippen, wees naar den slaper,
en zei haar den volgenden morgen weer
terug te komen. Het was toen zes uur in
den namiddag. Bigourdin, die zich ge
wikkeld had in wat hij maar vinden kon,
dat warmte gaf, sluimerde een paar
uren in een rieten stoel, tot Fortinbras
met een schok wakker werd.
Ik moet in slaap zijn gevallen, zei
hij- Dat spijt me geducht. Hoe laat is
het?
Bigourdin keek op zijn horloge en zei.
Middernacht.
Fortinbras stond op en streek met
beide handen over zijn witte haar.
Aan de Chr. Kweekschool te Mid
delburg slaagden voor het examen-
nuttige handwerken de dames: J. Nae-
rebout, Vlissingen; A. M. van Nieuw-
kerk, Lewedorp; N. M. Smit, Koudeker-
ke; H. v. d. Waa, 's-Heer Arendskerke;
R. v. d. Zee, Goes en H. Zeijger, Vlis--
singen.
Gisteren hebben een 30-tal personen,
van wie het grootste deel te Middelburg
aan boord van de „Koningin Emma"
kwam, gebruik gemaakt van de gele
genheid om de eerste boottocht mede te
maken, die de Provincie op de Maan
dagen in Juli en Augustus organiseert
van Vlissingen, Middelburg, Vetere en
Katsche Veer naar Zierikzee. Begun
stigd door prachtig weer werd de reis
gemaakt. De deelnemers hadden vijf
kwartier om de oudheden van Schouwens
stad te bewonderen. Buitenom Walche
ren is naar Vlissingen kunnen worden-
terugg'evaren. Met groote dankbaarheid
voor het genotene kwamen allen welge
moed te kwart over vijf te Vlissingen
terug.
De uitslag van den door de Kon,
Scherpschuttersvereeniging Vlissingen'
gehouden schietwedstrijd op 15, 16, 22
en 23 Juni, ter gelegenheid van de her
denking van het 50-jarig bestaan dier
vereeniging luidt als volgt:
Korps wedstrijden: 200 Meter, max.
250 punten. 1, Korps Hr. Ms. Wacht
schip te Vlissingen (medaille van H. M.
de Koningin) 215 punten; 2. Burgerwacht
te Vrouwepolder 201 p.; 3. Korps Mo-
tordienst, afdeeling Zeeland 195 p.
100 Meter, max. 250 punten. 1.
Korps Hr. Ms. Wachtschip te Vlissin.gen
(medaille H.K.H. Prinses Juliana). 216
p., 2. Onderofficiers Ver. „Ons Genoe
gen", Bergen op Zoom 214 p.; 3. Bur
gerwacht te Vrouwepolder 211 p.; 4.
Schietver. „Domburg" te Domburg 205
p. 5. Schietver. „Wilhelminate Kou-
dekerke 193 p.
Buks, max. 500 punten. 1. Schiet-
vereeniging „Domburg' te Domburg
(medaille Commissaris der Koningin in
Zeeland) 490 p.; 2. Schietvereeniging
„Tot Oefening en Ontspanning", 't Zand
473 p.
Cylinder/K.S.O., max. 300 punten.
1, Schietvereeniging „Domburg' te Dom
burg (medaille Z.K.H. Prins Hendrik der
Nederlanden) 288 p.; 2. Korps Motor-
dienst, afdeeling Zeeland 284 p.; 3. Bur
gerwacht te Gapinge 279 54 p.; 4. Schiet
vereeniging „Soranus' te Oostkapelle
279 53 p.
Bekerwedstrijden „Pro Patria.
200 Meter: Burgerwacht te Vrouwepol-
Evenals Clothilde heb ik ook in
twee of drie nachten geen oog dicht ge
daan en opeens overviel mij de slaap.
Laat eens zien, zei hij, de hand tegen
zijn hoog voorhoofd leggende, je hebt'
me hier met een of ander doel terugge
bracht-
Ja, zei Birgourdin, kom mee.
Hij nam de lamp van de tafel en bracht
zijn zwager in de slaapkamer.
Ik heb 't je wel gezegd, zei hij, naar
het bed wijzende.
Het beddetyk was geheel losgetornd.
En daar aan den kant waar Cécile gele
gen had, waren vijf of zes kleine nestjes
gemaakt, en elk nestje was stijf opge
vuld met bankpapier en goud.
't Is allemaal voor jou, zei Fortin-
bras.
Bigourdin, zwaaide met zijn sterke ar
men, schoóf Fortinbras op zijde en noem
de hem een onnoozelen hals.
't Is het eigendom van Cécile. Ik
heb er niets mede te maken. Ik ben een
eerlijk man en geen schurk, 't Behoorde
aan Cécile, Nu behoort het aan jou.
Ze bleven er lang over redeneeren tot
de honger hen verdreef. En soupeerende
in een klein restaurant, bleven ze rede
twisten, tot eindelijk Big'ourdin dood
moede naar het Hotel de la Dordogne
ging en Fortinbras, terugkomende in de
Rue Maugrabine, tegen wil en dank de
bezitter werd van circa tweeduizend
pond.
