PRINS HENDRIK
PLOTSELING OVERLEDEN.
LAATSTE BERICHTEN.
BUITENLAND.
DEN HAAG. HEDENMIDDAG IS Z. K. H. PRINS
HENDRIK DER NEDERLANDEN PLOTSELING OVER
LEDEN.
De gebeurtenissen in
Duitschland.
BELG IE.
FRANKRIJK.
POLEN.
VEREENIGDE STATEN.
,V!£ .«TM .J.
Nog hedenochtend meldden de
telegrammen, dat de toestand meer
bevredigend werd geacht, aange
zien de temperatuur van den pa-
tiën iets lager was dan gisteren.
En nu komt in zijn doodelijke
nuchterheid het radiogram, dat
Prins Hendrik plotseling is over
leden
Men mag gerust zeggen, dat aan
Nederland, door dit zoo onver
wachte sterigeval, een in velerlei
opzichten sympathieken Prins-ge
maal is ontrukt.
Prins Hendrik bleei, door het
leit, dat hij Prince-consort was,
uiteraard iets meer op den achter
grond van het publieke leven dan
zelfs met een kroonprins het geval
zou wezen. Maar hij wist zich daar
in te schikken en zocht andere ter
reinen, waarop hij zijn activiteit
kon ontplooien. Zonder twijfel
heeft zijn hoofdgebied van werk
zaamheid gelegen bij 't Roode
Kruis, waarvan hij niet alleen in
naam, maar ook in werkelijkheid
de hoogste leider was.
Daarnaast nam Prins Hendrik on
ze Koningin vele representatieve
plichten uit handen, en het is be
kend hoezeer de Koninklijke gast
zich op tentoonstellingen, diners
en andere officieele plechtigheden
door zijn amicaliteit en jovialiteit
bemind wist te maken.
Ons Vorstelijk gezin tot voor
zoo korten tijd uit Moeder, Vader,
Grootmoeder en Dochter bestaan
de wordt wel snel achtereen
zwaar door den Dood getroffen:
Grootmoeder en Vader zijn niet
meer, en slechts onze regeerende
Koningin met haar Dochter, onze
Kroonprinses, zijn er nu alléén
overgebleven
Hertog Heinrich Wladimir AI-
brecht Ernst van Mecklenburg-
Schwerin werd geboren den 19den
April 1876, als jongste zoon van
een in 1883 overleden groot hertog
Frederik Frans II uit diens derde
huwelijk met prinses Marie van
Schwarzburg-Rudolstadt, bezocht
het Vitzthumsche gymnasium, en
daarna de krijgsschool te Metz. In
1894 deed hertog Hendrik een lan
ge reis naar Azië en Amerika en
trad vervolgens in Pruisischen
krijgsdienst.
Den 16den October 1900 ver
loofde hij zich met Prinses Wilhel-
mina der Nederlanden. Reeds voor
het huwelijk, dat den zevenden
Februari 1901 is gesloten, werd
Hertog Hendrik generaal-majoor
van het Nederlandsche en Indische
leger, admiraal der Nederlandsche
vloot, prins der Nederlanden en
lid van den Raad van State.
Op menig gebied van 't gemeene
welzijn heeft de Prins het initiatief
genomen tot practische maatrege
len of steun verleend aan derge
lijke maatregelen. Men herinnere
zich slechts zijn bemoeiingen op
het gebied van landbouw en ont
ginning en ten opzichte van het
reddingswezen. Wat dit laatste be
treft, zal bij velen zijn blijven
voortleven de heugenis aan zijn
doortastend optreden bij de schip
breuk der „Berlin" aan den Hqek
van Holland, den 21 en Februari
1907. Vele schipbreukelingen dank
ten daaraan hun leven.
Op 's Prinsen initiatief werd in
1908 de „Kon, Ned. Landbouwver-
eeniging" opgericht. Voorts is
Prins Hendrik een groote stuw
kracht geweest voor het „Roode
Kruis" en de Padvindersbeweging.
In verband met het overlijden is
de zitting der Provinciale Staten
van Zeeland hedenmiddag ge
schorst tot nadere bijeenroeping.
De Commissaris der Koningin
uitte de bede, dat de Koningin en
de Prinses verder voor groote
droeve verliezen mogen worden
gespaard en kracht mogen vinden
in dit tweede verlies te berusten.
sen voor anderen. Niet aan het maken
van een chaos zullen spreker en zijn
fractie mede helpen, maar hij heeft wel
niet veel, maar toch nog hoop dat Ged.
Staten Kun voorstel nog wat zullen
wijzigen.
Huurtoeslag is toch feitelijk een deel
van het salaris. Na drie jaar heeft, vol
gens het voorstel, de griffier 89 en
zoo gaat het door, met voor den inge
nieur daarentegen 64 meer.
Een arbeider zal niet meer dan 295
achteruit gaan, maar ook zijn pensioen.
De directeur van den Stoombootdienst
gaat 143 vooruit, maar de kapitein en
de machinist ruim 400 achteruit, en
zoo zijn er verschillende bedragen van
achteruitgaan. Reeds in 1929 werd bij
een aangehouden voorstel, gezegd, dat
de salarissen zeker niet te hoog waren.
Als het ook nu een technische herzie
ning geldt, dan begrijpt spreker niet
waarom ook de bureel-ambtenarfen er in
betrokken worden.
Destijds is de huurtoeslag ook reeds
besproken. Toen hebben Ged. Staten
ook reeds gesproken van eens verkre
gen rechten.
Alleen de heer Van 't Hoff was in de
Staten voor verdisconteering van de
huishuurtoelage in het salaris.
Een half jaar geleden sprak mr. Van
Dusseldorp ook over verkregen rechten
en nu praat het College heel anders. Zij
beroepen zich ook op het rapport-
Schouten. Vergelijkingen met andere
provincies waren toch wel te doen en
behoefde men niet alleen met het rap-
port-Schhouten te rekenen. De provin
cie is niet zoo arm, als andere en het
rapport-Schouten spreekt toch ook van
de waardeering van ieders arbeid.
De hoofdcommies heeft verantwoor
delijkheid, maar toch ook zeker niet
minder een kapitein en trouwens ieder
ambtenaar heeft verantwoordelijkheid.
Als men bij lageren zegt, dat men er net
zooveel kan krijgen als men wil, dan
geldt dit nu voor iedere functie, ook
voor ingenieurs en dergelijke.
Aiieen de verantwoordelijkheid is
toch geen reden enkelen in salaris te
verhoogen.
Spr. geeft vergelijking met de rijks
salarissen en tracht daaruit aan te too-
nen, dat bij lagere ambtenaren de sala
rissen beter zijn bij het Rijk, voor de
hoogere juist bij de provincie. Spr. kan
niet begrijpen waarom het bootperso-
neel zwaarder getroffen moet worden
dan ander personeel.
Spr. wil verwarring voorkomen door
voor te stellen te bepalen het personeel
niet meer te verlagen dan 10 pet., ook
in de jaren later dan 1935. Dit sluit ook
aan bij de wenschen van het georgani
seerd overleg.
De heer MOELKER zeide, dat men
nu 6 jaar leeft in een tijd van depressie
en de tijd dwingt met-ambtelijke perso
nen tot versobering; en sommige artike
len zijn in prijs gedaald tot voor die van
1914.
In jaren van hoogconjunctuur was het
te begrijpen, dat ook de salarissen naar
boven gingen, maar nu is het wat an
ders. Zij, die een academischen graad
hebben behaald, hebben veel gekost en
eerst op 25-jarigen leeftijd beginnen ze
te verdienen. Dit geldt niet voor ande
ren, die reeds op 15 of 16 jaar beginnen
te verdienen. In tijden van hoogconjunc
tuur zijn de hoogere salarissen niet zoo
veel procenten naar boven gegaan als
bij lagere, die soms met 150 procent ste
gen.
Spr. wil stuk voor stuk nagaan of de
salarissen niet te veel dalen, doch eerst
bij de artikelsgewijze behandeling.
De heer GOOSSENS verbaasde zich
er over, dat men maar steeds naar zijn
motie verwijst. Deze motie is zeker niet
beperkt bedoeld, maar men kan er ook
te veel beteekenis aan toekennen. Men
wilde van zijn motie niets weten bij Ged,
Staten. Nu neemt men niet alleen de
verkregen rechten weg, maar men gaat
nog veel verder.
Het gaat niet aan zich maar steeds
te beroepen op de tijdsomstandigheden.
Men mag niet vergeten, dat bij hoog
conjunctuur de overheid steeds achter
aan gaat.
Maar spr. meende als ambtenaar dat
er van Onaantastbare rechten geen spra
lie is.
Spr. meende, dat ambtenaren goed
betaald moeten worden, maar zij behoe
ven niet verre boven andere uit te ste
ken. Spr. stond verbaasd over de groote
verlaging van het bootpersoneel en in
het bijzonder voor de agenten. Spr.
geeft vergelijkingen met z.i. gelijk te
stellen rijksambtenaren.
Principieel is spr. voor kindertoeslag
maar niet met het begin bij het derde
kind; omdat dan een gezin zonder en
een met twee kinderen geheel gelijk zou
den staan.
Het is voor spr. niet mogelijk de juis
te kosten te berekenen. Maar toch zou
hij gaarne vernemen wat het verschil
is tusschen beginnen bij het derde of
wel bij het eerste kind.
De heer VIENINGS zag in het voor
stel meer dan gelijk strijken van plooi
en; maar het heeft hem wel getroffen
dat men voorstelt velen te verlagen,
maar alleen de griffier en de ingenieurs
te verhoogen. Dit heeft in sprekers om
geving ontevredenheid gewekt en men
mag de vox populi niet verwaarloozen.
Ged. Staten hebben niet het psycho
logisch oogenblik van dit vo'orstel ge
vonden.
Lief zijn spr. de griffier en de hoofd
ingenieur, maar nog liever is hem de
waarheid. Spr. komt op tegen het groote
verschil voor het bootpersoneel.
Inzake den kindertoeslag is spreker er
tegen het eerste en het tweede kind uit
te sluiten, maar spr. heeft geen gege
vens ontvangen over het verschil in
kosten.
De heer KODDE zeide, dat de sala
risregeling steeds een zeer moeilijk en
nauwkeurig werk is. Spr. betreurde het,
dat men moet verlagen, maar dan toch
enkele wedden te verhoogen, acht spr.
toch wel erg.
Spr. bestrijdt een verhooging, alleen
op grond van verantwoordelijkheid, die
toch ieder heeft.
Men moet ook rekening houden met
huurtoeslag en kindertoeslag.
Spr. is tegen verhoogingen om econo
mische redenen; men vergeet wel eens
niet alleen van versoberingen te moeten
spreken, maar het voor zich zelf toe
te passen.
Het gaat niet aan de ambtenaren te
vergelijken met het particulier bedrijf.
Als spr. wel medegaat met verlagin
gen, dan is dit om de ambtenaren niet
ver boven anderen te laten staan.
Het voorstel is niet een van algemee-
ne procentsgewijze verlaging,
Als men voorgesteld had ook de hoo-
ge salarissen te verlagen, had spr. ook
voor de lagere wel willen medehelpen.
Hirena werd gepauzeerd tot 2 uur.
HET SPELLINGVRAAGSTUK.
In de heden gehouden vergadering
van den ministerraad heeft het spelling
vraagstuk een onderwerp van bespre
king uitgemaakt. Een beslissing daarom
trent is echter aangehouden tot een vol
gende vergadering van den Raad van
ministers.
WORDT VON PAPEN DOOR GOERING
VERVANGEN?
De terechtstellingen
Naar verluidt zou het Duitsche kabi
net heden bijeenkomen teneinde te be
raadslagen over de maatregelen, welke
thans na de gebeurtenissen der laatste
dagen genomen worden om den feite
lijken toestand te consolideeren. Een
der voornaamste punten van beraadsla
ging bij deze kabinetszitting zou naar
verluidt zijn, de positie van den heer
von Papen wiens veiligheid op uitdruk
kelijk verlangen van von Hindenburg zou
zijn gewaarborgd Men acht het waar.
schijnlijk, dat von Papen zal worden ver
vangen door Goering, en dat men dan
voor von Papen, een of andere diploma
tieke functie zal zoeken teneinde hem
zonder hem te desavoueeren uit te
schakelen uit de directe regeering. Ver
der verluidt dat het zeer wel mogelijk
is, dat nog verdere kabinetswijzigingen
zullen worden aangebracht met dien
verstande dat de zgn. conservatieve
groep daardoor zou moeten worden ver
zwakt Zoo zou de mogelijkheid overwo
gen worden, van een vervanging van den
tegenwoordigen minister van financiën,
graaf Schwerin von Krosigk.
Omtrent de verschillende terechtstel
lingen verluidt nog, dat o.m. is gefusil
leerd een lid van het gevolg van den
kroonprins, von Müldener genaamd
Verder is ter dood gebracht, een der
oudste S.A.-leiders, de groepsleider
Gehrt, een oorlogsvlieger die groote be
kendheid heeft verworven door zijn on
verschrokkenheid bij luchtgevechten, en
die daarvoor is gedecoreerd met de orde
Pour le Mérite. Het speciale spoed-ge
rechtshof dat de zaken heeft afgehan
deld, van de terechtgestelden, bestaat
naar verluidt uit den leider van de S S
en van de politieke politie, Himmler, als
voorzitter, bijgestaan door een oude
S.S.-leider en een actief generaal, van
wien echter niet duidelijk is, of hij bij
het leger dan wel bij de politie dient.
Men acht het niet waarschijnlijk dat
deze generaal lid zou zijn van de rijks-
weer tenzij de veronderstelling juist
mocht zijn, volgens welke een aantal der
gevangenen, voormalige officieren van
het leger waren.
De indruk op het volk blijit
gunstig. De S.Aj. wordt
vermoedelijk ingekrompen tot
450.000 man.
Het nieuws dat vrijwel onafgebroken
uit Duitschland komt toestroomen, heeft
over 't algemeen niet veel om 't lijf.
Sommige berichten zijn sensationeei
genoeg, doch ze berusten kennelijk op
veronderstellingen of geruchten en ma
ken daarom een goede kans door een
tegenspraak achterhaald te worden. Mén
doet dus goed een en ander met een
korreltje zout tot zich te nemen.
Omttent den dood van den hoofd
aanstichter, Roehm, verneemt de N. R.
C. nog, dat men hem een pistool ter be
schikking. had gesteld, om zich daarmee
het leven te benemen. Hij heeft er echter
geen gebruik van willen maken en is
toen door een peleton veldpolitie gefu
silleerd. Hij zou den dood moedig in de
oogen hebben gezien. Ook de andere
gefusilleerden moeten zich gelaten In
hun lot hebben geschikt. Alleen de S.
A.-leider Ernst zou over zijn zenuwen
heen geweest zijn.
De zuiveringsactie van de S.A. moet
ten gevolge gehad hebben, dat honder
den aanvoerders zich thans in arrest
bevinden. Veel meer dan geruchten
verneemt men daaromtrent echter i\jet.
60 opstandelingen gefusilleerd?
De Asoc. Press meldt, dat in een
oude cadettenschool in een voorstad
van Berlijn 60 opstandige S,A.-lieden
zouden zijn geëxecuteerd, nadat ieder
van hen, gedurende drie minuten gele
genheid had gekregen, zich te verant
woorden. De executie vond plaats door
een vuurpeleton, en de veroordeelden
werden niet geblinddoekt, terwijl trom
geroffel de schoten grootendeels on
hoorbaar maakte.
Dit bericht meldt verder nog, dat tal
van geëxecuteerden, onmiddellijk voor
de schoten knalden, welke een einde
aan hun leven zouden maken, uitriepen;
„Ik ben onschuldig. Heil Hitler-Duitsch-
land". Nadat de eerste 60 executies wa
ren voltrokken, werd het vurpeleton af
gelost, daar de mannen volkomen uitge
put waren. Er verluidt dat nog tal van
rebellen meer gefusilleerd zijn. O.a. ook
de bekende Gregor Strasser, eertijds een
van Hitler's intiemste volgelingen, doch
die later ruzie met den Führer kreeg.
Van andere zijde wordt intusschen be
weerd, dat Strasser gevlucht is.
Omtrent de Hohenzollern-prmsen
wordt thans tegengesproken, dat een
hunner August Wilhelm ook bij het
avontuur betrokken zou zijn geweest.
Wel moet Goering hem aan een scherp
verhoor hebben onderworpen, doch hij
bevindt zich op vrije voeten. De ex-
kroonprins heeft Duitschland in tegen
stelling met wat gisteren verluidde, niet
verlaten. Hij resideert te Postdam.
Von Papen, de vice-kanselier, is gelijk
bekend, eerst gearresteerd, maar vervol
gens tot zekere grens weer op vrije
voeten gesteld. Hij heeft om zoo te zeg
gen huisarrest en mag niet telefoneeren,
geen bezoek ontvangen. Hij staat onder
„eervolle" bewaking. Drie medewerkers
van hem, die anders gemakkelijk te be
reiken waren, schijnen in denzeltden
toestand te verkeeren. Men beschuldigt
den vice-kanselier van reactionnair
streven, zij het ook reactionnair streven,
dat niet met het complot van Roehm in
verbinding stond. In alle geval gieken,
men onder bestaande omstandigheden
er niet mede, dat von Papen lid van het
kabinet blijft.
Onder de kerkvorsten, zoo wordt uit
Rome gemeld, is groote ontsteltenis ge
wekt door de bloedige gebeurtenissen
in Duitschland. Vooral diepe indruk
heeft het feit gemaakt, dat de leider van
de katholieke actie in Duitschland,
Klausner is gedood.
Er wordt met nadruk op gewezen, dat
Klausner niet de hand aan zich zelf
heeft geslagen, gelijk in verschillende
berichten uit Duitschland wordt ge
meld.
Naar aanleiding van geruchten dat
generaal von Fritsch de aanvoerder der
rijksweer zou zijn gefusilleerd wordt
door het rijksweerministerie medege
deeld, dat dit gerucht volkomen uit de
lucht is gegrepen. Hetzelfde geldt van
geruchten betreffende den katho1
Heken bisschop van Berlijn, die zelf
Maandagavond een communiqué heeft
gepubliceerd, dat hij in den besten wel
stand van een reis naar Pommeren te
Berlijn is teruggekeerd.
De indruk bij het Duitsche
volk.
De indruk op het groote publiek in
Duitschland blijft naar de correspondent
van de N.R.C. meldt, alles dooreen ge
nomen uiterst gunstig. Wat men ook
verder van de toekomst moge denken,
welke beoordeelingen men ook voor
zich zelf in zijn binnenste moge koeste
ren, deze indruk is in Duitschland zelve
en in allen gevalle bij de als reaction
nair bekend staanden, ook voor het bui
tenland van belang. In allerhande milieu,
ook in zoodanige gelijk belangstellende
kringen om krantenverkoopers, m kroe
gen van de meest onderscheiden stan
ding, dus op plaatsen, waar men hoort,
wat het volk zegt, verneemt men over
al uitlatingen, welke een eenvoudig S.
A.-man aldus samenvatte: Nu zie je pas,
wie Hitler is
Voorwaar, ook in Duitschland zullen
er wel worden gevonden, die innerlijk
dit systeem niet van ganscher harte wel
willend gezind zijn, en die nu min of
meer triomfantelijk uitroepen: Zie je
nu wel, welk een toestand dit is ge
weest Maar deze soort van miesma-
cherei, heeft thans geen succes meer.
Men heeft onder het volk niet alleen be
wondering voor het snelle ingrijpen van
Hitier, gelijk dit in officieuze redevoe
ringen in het licht is gesteld, maar men
is Hitier ook dankbaar uit overweging,
dat hij het niet zoover heeft laten ko
men, dat de groote massa der volgelin
gen werd gemassacreerd, terwijl de aan
stichters en aanvoerders buiten schot
bleven; doch door zijn optreden heeft hii
integendeel verleiders laten bloeden en
dc groote massa heeft hij gespaard:
Voorts is iedereen tevreden met het
vooruitzicht, dat het nu afgeloopen is
met het nevenregeeren van onderaan
voerders, en men verwacht, dat het ge
heel Duitschland ten goede zal komen,
dat aldus de autoriteit van den Leider
en van de regeering is gestegen.
De S-A. wordt nu gereformeerd en
gereduceerd, niet alleen de groepen van-
welke de ontevredenen en kankeraars
leiders waren, maar alle groepen wor
den aan een streng uitziftingsproces on
derworpen. Er zullen waarschijnlijk
slechts 450.000 man overblijven.
De grens is versterkt. In den mi
nisterraad van Maandag heeft de mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Jas-
par, een lange uiteenzetting gegeven
over de mogelijke gevolgen van de ge
beurtenissen in Duitschland voor de in
ternationale politiek. Jaspar is van
oordeel, dat deze gebeurtenissen met
groote aandacht dienen te worden ge
volgd. Hij deelde mede, dat gendarme
rie-versterkingen naar de Duitsche
grens zijn gestuurd om een eventueel
over de grens komen van ongewensch-
te Duitsche vluchtelingen te beletten.
Tragisch verlovingsfeest. In de Pa-
rijsche voorstad Colombes vierden Zon
dag twee families een verlovingsfeest.
In den middag werd een boottochtje op
de Seine gemaakt. Toen zij evenwel om
een eilandje voeren, werd hun bootje
door een motorboot geramd. Het gehee-
le gezelschap, bestaande uit zes perso
nen, kwam in het water terecht en al
leen de 25-jarige verloofde wist zich te
redden. Zijn beide broertjes van 10 en
12 jaar, een 25-jarige nicht, zijn 19-ja-
rige bruid en ',haar broertje, kwamen
in de golven om.
De Oceaanvliegers gearriveerd, De
beide Poolsche Oceaanvliegers, de ge
broeders Ardamowitz, die zooals reeds
gemeld op hun vlucht van New-Found-
land naar Warschau een noodlanding
in Frankrijk hebben gemaakt, zijn giste
ren van Parijs naar Polen vertrokken.
In Duitschland, nabij Crossen a. d. Oder
hebben de vliegers opnieuw een nood
landing moeten maken. Nadat zij hun
motor gerepareerd hadden konden zij
echter doorvliegen en zijn zij tegen den
avond té Warschau geland. Op 't vlieg
veld aldaar waren ongeveer 50.000 men-
schen bijeen, die de vliegers geestdriftig
toejuichten.
Dorp in asch gelegd. Door een
grooten brand is Maandag het geheele
dorp Raszkoetang in Oost-Polen in de
asch gelegd. 63 woonhuizen, 157 schu
ren, Stallen enz. zijn afgebrand. Ook een
deel van het vee kon niet meer worden
gered. O.a. zijn 300 varkens in de vlam
men omgekomen. 340 bewoners zijn dak
loos geworden.
Stakingsrelletjes. Maandag' heeft
een 60-tal stakers een aanval gedaan op
hel gebouw van een olie-maatschappij te
Seattle. Zij drongen door de afzetting
heen en werden ontvangen door de
wachtposten van de maatschappij, die
een hunner doodde. Dit feit heeft onder
de stakende havenarbeiders groote ver
bittering gewekt, zoodat men vreest, dat
nog verdere ongeregeldheden hiervan het
gevolg zullen zijn. Er verluidt dat de sta.
kers een nieuwe aanval willen onderne
men op de gebouwen van de olie-maat
schappij.
Dillinger gesignaleerd. In een
schietpartij tusschen bandieten en poli
tie na een overval op een bank, herken
de een detective den beruchten bandiet
John Dillinger.
In het gevecht werd een politieman
gedood en vier werden er gewond. Dil
linger moet eveneens gewond zijn. De
vijf bandieten wisten met 20.000 dollar
te ontkomen.
SCHRIKBARENDE CIJFERS.
Zondagnacht om twaalf uur eindigde
het Amerikaansche begrootingsjaar 1934.
In dit jaar is een record voor vredestijd
van uitgaven bereikt ten bedrage van
zeven milliard dollar, waarvan meer dan
de helft is besteed aan steun en herstel.
De uitgaven overtroffen de inkomsten
met. vier milliard. Dit is derhalve het
vierde jaar, dat de regeering niet in
staat is geweest de uitgaven door de in
komsten te dekken. Het geheele deficit
van bijna vier milliard is direct geleend
van Amerikaansche beleggers en ban
ken, zoodat de openbare schuld de re
cord-hoogte heeft bcre;kt van 27 mil
liard vergeleken met 22 milliard aan het
einde van het vorige belastingjaar.
mm
