GOISCHE COURANT^
binnenland,
ZEELAND.
WIER EN WIND.
NUMMER 153.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
2 JULI 1934.
EERSTE BLAD.
177c JAARGANG.
DE INDUSTRIE-BANK
MIDDELBURG.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Hoog-
en Laagwater te Wemeldinge,
WALCHEREN.
tftwitirteil*
MIDDELBUQGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
ichap Vlksingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
BÜ contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgscbe Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES; Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bü het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 11
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewysnommers 5 cent
door
E. HENNY.
In Nederland heeft zich gedurende de
laatste decennia een zeer krachtig in
dustrialisatie-proces afgespeeld. Vol
gens de beroepstelling van 1930 ver
schafte onze nationale industrie aan
ruim 1.235,000 personen werkgelegen
heid, terwijl de landbouw aan slechts
639.000 arbeiders werk verleende. In de
periode 18891930 is 't aantal arbeiders,
dat in de industrie werkgelegenheid
vond, gestegen van 500.000 tot 1,236.000,
een vermeerdering van 147 pet. Het aan
tal personen, dat in den landbouw werk
zaam was vermeerderde in dezelfde
periode van 525.000 tot 639.000, een ver
meerdering van slechts 22 pet. En aan
gezien de totale Nederlandsche be
volking in diezelfde jaren met 76 pet. is
toegenomen, blijkt uit deze cijfers vol
doende, dat de industrieele ontwikke
ling voor de Nederlandsche welvaart
van fundamenteele beteekenis is. De
werkgelegenheid in ons land hangt der
halve grootendeels tezamen met den
gang van zaken in de nationale industrie,
Nederland is heden ten dage niet meer
het spreekwoordelijke, boter- en-kaas-
land van oudsher. Sinds geruimen tijd is
de vraag gesteld of er, met het oog op
deze industrieele ontwikkeling, in ons
land behoefte bestaat aan een industrie-
bank, een probleem, dat tegenwoordig
wederom de algemeene aandacht vraagt,
in verband met de krachtige pogingen,
welke met name in Limburg worden
aangewend om een industrie-bank in het
leven te roepen, Zooals vanzelf spreekt
vereischt iedere welgemeende poging
tot leniging der nijpende werkloosheid
heden ten dage de sympathie en de me
dewerking van een ieder, mits van tevo
ren vaststaat, dat de betreffende maat
regelen aan het gestelde doel kunnen
beantwoorden; m.a w., dat op deze wij
ze een blijvende en loonende
werkgelegenheid geschapen wordt. Blij
vende en loonende werkgelegenheid kun
nen uit den aard der zaak alleen en uit
sluitend verschaft worden door renda
bele ondernemingen. En wanneer men
zich behoorlijk rekenschap geeft van de
resultaten en de rentabiliteit onzer be
staande industrieën, dan zal een ieder
tegelijkertijd beseffen, dat de industri
eele credietverleening een zeer moeilijk
en veelomvattend probleem vertegen
woordigt. De beurskoersen van het mee-
rendeel onzer industrieele fondsen be
wegen zich ver onder pari, een bewijs,
dat de rentabiliteit der betreffende on
dernemingen veel te wenschen overlaat.
Sinds jaren gevestigde industrieën, wel
ke niet alleen over een rijpe technische
en commercieele ervaring, maar even
eens over een kring van afnemers be
schikken, kunnen tegenwoordig het'
hoofd nauwelijks boven water houden,
een situatie, die voldoende bewijst, dat
een belangrijke verruiming van de werk
gelegenheid in de nationale nijverheid,
middels credieten Idoor een industrie-
bank te verleenen, geen gemakkelijke
taak zal zijn. En wanneer men de oogen
naar het buitenland richt, en zich re
kenschap geeft van de catastrophale re
sultaten, welke b.v. in Oostenrijk,
Duitschland, Frankrijk en Amerika be
reikt zijn door een grootscheepsche in
dustrieele credietverleening Kredit-
anstalt, Danatbank, enz, dan bestaat
er gereede aanleiding om ten aanzien
van langdurige en immer speculatieve
industrieele financieringen een groote
voorzichtigheid aan den dag te leggen.
Er is in ons land sinds vele jaren door
vooraanstaande personen gediscussi
eerd over de vraag of er in Nederland
behoefte bestaat aan een industrie-bank;
de gedachtenwisseling heeft echter niet
tot een communis opinio mogen leiden.
Financiering der industrie is synoniem
met langdurige credietverleening, en de
ze credietverleening op langen termijn
behoort nu eenmaal niet tot de taak van
ons bestaande bankwezen, dat de plicht
heeft de deposito's, welke aan de ban
ken worden toevertrouwd, zoo veilig
en daarbij zoo liquide mogelijk te behee-
ren.
Het Limburgsche streven tot oprich
ting eener industriebank wordt geïnspi
reerd door het z,g. Economisch Techno
logisch Instituut (E T.I.L.), dat door een
weloverwogen systematisch onderzoek
nagaat of de in Limburg bestaande in
dustrieën kunnen worden uitgebreid of
verbeterd, of nieuwe afzetmarkten voor
hare producten kunnen worden opge
spoord; en of er een oprichtingsmoge
lijkheid voor nieuwe industrieën bestaat,
Gedeputeerde Staten van Limburg heb
ben aan Provinciale Staten voorgesteld
met 100,000 deel te nemen in het aan
deelenkapitaal der nieuw op te richten
N.V. Industriebank in Limburg', terwijl,
naar verluidt, de resteerende 400,000
opgebracht moeten worden door 123
Limburgsche gemeenten, waarbij gere
kend wordt op een aandeel van 250
per iedere 300 inwoners. De financiering
geschiedt hier dus door een beroep op
de openbare middelen, i.e. de belasting
betalers. Wij vreezen, dat een zoodanige
opzet niet aan het gestelde doel zal be
antwoorden, eenerzijds komen op deze
wijze allerlei politieke factoren in het
geding, hetgeen een objectieve en zuiver
commercieele behandeling der te ver
leenen industrieele <Sredieten niet zal
bevorderen; anderzijds nopen de om
standigheden tot ernstige versobering
in onze staatshuishouding', en dientenge-
volge getuigt het niet van wijs finan
cieel beleid, wanneer de Provinciale en
Gemeentelijke Ibegrootingen extta ge
last door deelname in een industriebank,
Maar bovendien is de Regeering met
haar zestig millioen werkverschaffings
programma doende al hare aandacht te
besteden aan verruiming der werkgele
genheid in onze nationale nijverheid,
Het oprichten van provinciale of re
gionale industriebanken levert boven
dien het gevaar op, dat een provinciale
autarkie in het leven wordt geroepen.
Het is nl. geenszins denkbeeldig, dat de
directie eener zoodanige instelling met
het oog op provinciale werkverruiming
credieten goedkeurt aan bepaalde locale
industrieën, terwijl concurreerende be
drijven in andere provinciën een moei
lijken bestaansstrijd voeren. Het spreekt
vanzelf, dat een dergelijke provinciale
autarkie de economische moeilijkheden,
waaronder ons bedrijfsleven gebukt
gaat, alleen zal vergrooten, De sterke en
goed geleide ondernemingen en indus
trieën beschikken tegenwoordig over
ruime liquide middelen, en ondervinden
groote moeite om deze beschikbare mid.
delen tegen een behoorlijke rente uit te
zetten, en de vraag is dientengevolge ge
wettigd of een industrie-bank in staat
kan zijn de werkgelegenheid uit te
breiden door crediet te verstrekken aan
bedrijven, welke dit crediet n'iet Wan
hunne bestaande bankrelaties kunnen
verkrijgen, en waarvan de rentabiliteit
dus problematisch is. Het financieren
van nieuw op te richten industrieën
brengt uiteraard nog grootere en on
overzichtelijker risico's met zich mede.
En aangezien eenerzijds nog niet is uit
gemaakt, dat er thans in Nederland in
derdaad een dringende behoefte bestaat
aan een industrie-bank, terwijl ander
zijds ruimschoots is bewezen, dat de in
dustrieele credietverleening met zeer
bijzondere risico's en moeilijkheden ge
paard gaat, ware het uitermate onvoor
zichtig' tot de oprichting eener industrie
bank over te gaan middels een beroep
op de belastingbetalers. De belasting-
schroef is in ons land reeds meer dan
voldoende aangedraaid, het Nederland
sche bedrijfsleven zal uiteindelijk alleen
gebaat zijn door een verlichting van den
belastingdruk; onze moeilijkheden kun
nen onmogelijk opgelost Kvorden door
financieel-industrieele experimenten,
welke geschieden ten koste der open
bare middelen. Een gezonde en renda
bele industrialisatie van 'ons land kal
zich alleen kunnen voltrekken indien
de benoodigde middelen door de kapi
taalmarkt beschikbaar worden gesteld,
en leidende persoonlijkheden uit het be
drijfsleven aan dit veelomvattende
vraagstuk hunne beste krachten te wij
den. De Regeering' is intusschen diligent,
laat ons dus eerst de resultaten van het
60 millioen werkprogramma afwachten,
alvorens in deze richting stappen te on
dernemen.
DE ONGESTELDHEID VAN
PRINS HENDRIK.
Zondagavond om half elf werd het
volgende communiqué omtrent den toe
stand van den prins bekend gemaakt:
De toestand van den Prins was he
denavond wat minder gunstig, in ver
band met een lichte temperatuursver-
hooging.
UITVOER VAN KREEFT EN
GARNALEN NAAR FRANKRIJK.
Naar wij vernemen heef't de Fran-
sche regeering onverwachts ter kennis
van de Nedetrlandsche regeering ge
bracht dat de invoer in Frankrijk van
kreeft, langoesters en garnalen, welke
Wij moeten bouwen aan de loute
ring van ons gemeenschapsleven, aan
de opheffing van onze maatschappij
tot gemeenschap van grooter recht
vaardigheid.
Mr. W. J. Keuskamp.
aanvankelijk niet eerder dan eind
Augustus 1934 mogelijk zou zijn, reeds
met ingang van vandaag zal kunnen ge
schieden, mits daarbij een Nederlandsch
certificaat zal worden overgelegd.
DE VERKOOPGELEGENHEID OP
ZONDAG.
Minister Steenberghe stelt een
verzwakking van het amende
ment Teulings voor.
De nieuwe minister van eoconomische
zaken (mr. Steenberghe) heeft een brief
gericht aan den voorzitter der Tweede
Kamer met betrekking tot de wijziging
van de Winkelsluitingswet 1930.
In dezen brief herinnert de minister
er aan, dat, op verzoek van zijn ambts
voorganger, dr. Colijn, de Tweede Ka
mer op 24 Mei jl. de beraadslagen over
genoemd wetsontwerp heeft geschorst,
na aanneming van een amendement van
den heer Teulings waardoor een alge
meen geldende tijdelijke verruiming van
de verkoopgelegenheid op Zondag voor
sommige soorten van winkels in het le
ven zou worden geroepen. De schor
sing had ten doel de regeering de gele
genheid te bieden, zich nader omtrent
deze aangelegenheid te beraden.
De regeering is thans tot de conclusie
gekomen, dat de regeling, zooals die
thans in 't ontwerp van wet belichaamd
is, inderdaad verder gaat dan noodzake
lijk is. Bepaaldelijk ziet zij er een be
zwaar in, dat, verkreeg het ontwerp in
dezen vorm kracht van wet, de verrui
ming een algemeen karakter zou dragen
en dat daardoor met de belangen van
hen, die de verruiming niet wenschen,
geen rekening zou worden gehouden.
Teneinde aan dit bezwaar tegemoet
te komen, zou tweeërlei gedragslijn
kunnen worden gevolgd, en wel: öf in
behandeling neming van het crisisont-
werp, hetwelk dit bezwaar niet heeft,
met gelijktijdige intrekking van het ont
werp, dat beoogde eenige technische
wijzigingen in de wet te brengen, en in
diening van een. nieuw wetsontwerp,
waarin de tijdelijke verruiming niet is
opgenomen, öf wijziging van het laatst
genoemd ontwerp in dier voege, dat
daaraan alsnog de noodige bepalingen
worden toegevoegd, welke een onvoor
waardelijke toepassing van cfë daarin
neergelegde crisisregeling kunnen voor
komen.
De minister heeft gemeend, met het
oog op den te betrachten spoed, aan de
laatste oplossing waarvan de voorberei
ding reeds door zijn ambtsvoorganger is
geschied, de voorkeur te moeten geven,
ofschoon deze oplossing wellicht, uit le
gislatief oogpunt bezien, minder fraai
is.
Daartoe stelt hij nu voor, in het wets
ontwerp alsnog eenieg wijzigingen aan
te brengen. De voornaamste is, dat tijde
lijke verruiming van de verkoopgele
genheid op Zondag alleen toepassing
zal kunnen vinden, indien de ge
meenteraad heeft verklaard
van oordeel te zijn, dat de
tegenwoordige buitengewo
ne omstandigheden daar
toe aanleiding geven. Zulk een
verklaring door den gemeenteraad zal
niet kunnen worden afgelegd, dan nadat
de winkeliers uit het betrokken bedrijf
zijn gehoord. T.a.v. winkels waar hoofd
zakelijk tabaksartikelen ten verkoop in
voorraad zijn en van winkels waarvoor
een vergunning als bedoeld in art. 1 der
drankwet geldt, mogen krachtens plaat
selijke verordeningen, geen verder
gaande afwijking gelden, dan openstel-
ling gedurende ten hoogste twee achter
eenvolgende uren, tusschen 8 uur v.m.
en 8 uur n.m.
N
TWEESPALT IN DE N. S. B,?
Het (s.d.) „Volk" meldt, dat zich „sen-
sationeele" gebeurtenissen in de N.S.B.
zouden afspelen. Uit het geheele land,
aldus het blad, stroomen de bedankjes
van leden binnen. Niet alleen te Am
sterdam is de uittocht begonnen, doch
ook in de provincie en vooral in Utrecht
verlaten de leden de Mussertbeweging.
Onder hen bevinden zich zeer invloed
rijke personen.
Voorts verneemt het blad, dat de „de
serteurs" een nieuwe fascistische partij
zouden stichten, waarvan men verwacht,
„dat deze met tenminste 200 leden zal
beginnen en dat zij een sterke zuig
kracht op de N. S. B. zal kunnen uit
oefenen".
(Als men even over dat cijfer van
200 nadenkt (de N.S.B. heeft meer dan
10.000 leden) lijkt het bericht, zachtjes
gezegd, wel wat overdreven.)
DE KWESTIE-ZWERTBROEK.
De commissie tot onderzoek van de
kwestie V.A.R.A.-Zwertbroek heeft, al
dus het Volk, aan het partijbestuur der
S.D.A.P. rapport uitgebracht. De com
missie is tot de conclusie gekomen dat
het algemeen optreden van Zwertbroek
in het V.A.R.A.-bedrijf, alsmede zijn
houding tegenover het personeel van
dusdanigen aard waren, dat zijn ontslag
als onvermijdelijk moet worden be
schouwd.
Voor wat de groote lijnen betreft van
de door de V.A.R.A. gevolgde politiek
bestond er volledige overeenstemming
tusschen Zwertbroek en de overige be
stuurders, ook ten aanzien van de hou
ding van de V.A.R.A. tegenover de re
geering.
Van eenig aandringen van de zijde
van het partijbestuur of eenigerlei ande
re instantie der moderne arbeidersbe
weging, om Zwertbroek uit het V.A.R,
A.-bedrijf te verwijderen, is niets geble
ken; evenmin van de zijde van minister
De Wilde of van de regeering.
Voorop stellende de noodzakelijkheid
van het ontslag als zoodanig, acht de
commissie de wijze, waarop het ontslag
tot stand gekomen is, niet bevredigend.
Het optrfeden van Zwertbroek tegen
over de arbeidersbeweging, na zijn ont
slag, verdient ernstige afkeuring.
In vele kerken is gister tijdens de
godsdienstoefening Prins Hendrik in het
gebed herdacht en is voor herstel zijner
gezondheid gebeden. H.M. de Koningin
woonde den avondgodsdienst in de|
Bethlehemskerk bij, waar ds. Westen
burg voorging.
Naar de „Courant" verneemt heeft
Prinses Juliana afgezien van haar aan
vankelijk voornemen, om haar verblijf
te Londen af te breken.
INBRAAK.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
pl.m. 1 uur is ingebroken in de woning
van G. aan den Segeerssingel. De bewo
ners werden wakker, waarschijnlijk van
het geluid, ontstaan door het opschui
ven van een raam. Ook buren meenen
dit gehoord te hebben. De heer G. ging
op onderzoek uit en ontdekte, dat uit
een lade in zijn winkeltje aan den ach
terkant der woning een bedrag van
80 a 90 was gestolen. Het ongewensch-
te bezoek bleek inderdaad door het
opschuiven van een raam te zijn binnen
gekomen. De politie is bezig zoo mo
gelijk klaarheid in de zaak te bren
gen.
WANHOOPSDAAD.
Een 23-jarige werklooze, die bij ver
schillende ingezetenen om ondersteu
ning placht aan te kloppen, heeft Zater
dag tegenover het politie-bureau een
ruit ingeworpen, blijkbaar met de be
doeling, om aangehouden te worden. De
politie rekende hem in en nam hem mee
naar het bureau, waar hij een tijdlang
geweldig tekeer is gegaan. Na verhoor
heeft men hem aan de justitie overge
leverd.
In pand Balans E 111 naast de So
ciëteit St. Joris houdt de firma H. Both
uit Rotterdam een expositie van Perzi
sche tapijten De bezoeker vindt hier
een uitgebreide collectie in Govovan,
Meshed, Afghan enz. uitgestald, in al
lerlei soorten en prijzen. Divanloopers,
tapijten, kussenkleeden enz. enz. zijn
smaakvol geëxposeerd.
Werkloosheid.
Bij de arbeidsbeurs te Middelburg
stonden Zaterdag ingeschreven: Geheel
werkloos: 749 mannen en 5 vrouwen;
Gedeeltelijk werkloos: 63 mannen en 4
vrouwen; Niet werkloos: 7 mannen.
Algemeen totaal vorige week 817, bij
gekomen 41, afgegaan 30, over 828.
De j.l. Vrijdag alhier gehouden col
lecte voor het Nederlandsch Bijbelge-
nootschap heeft opgebracht 94,
Middelburg, 2-VII-'34. Zaterdag en
Zondag: hoogste luchttemperatuur 20
°C (68 °F); laagste 13.3 °C (56
°F). Heden 9 h: 14.5 °C; 12 h: 19.7 °C.
Geen regen of neerslag. Hoogste ba
rometerstand te dezer stede, in het af-
geloopen etmaal: 772 mm; laagste 770
mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 771.7 mm
te Blacksod; laagste 754.2 mm te Hapa-
randa.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige, later wellicht toe
nemende W. tot N.W, wind, licht tot
hall bewolkt, later toenemende bewol
king, aanvankelijk nog droog weer, Ia-
ter kans op onweer, aanvankelijk war
mer.
Zon op: 4 h 44; onder: 21 h 23. Licht
op: 21 h 53. Maan op: 23 h 55; onder:
11 h 43. L.K. 3 Juli.
(Zomertijd.)
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere is 38 min. later.
(S Springtij.)
Ma.
Di.
Wo.
Ma.
Di.
Wo.
Juli.
Hoogwater.
2 6.07 18.24
3 6.57 19.14
4 7.50 20.10
Laagwater.
12.22
1.09 13.14
1.59 14.11
(Zomertijd.)
2
3
4
Juli.
Hoogwater.
8,02 20.22
8.46 21.05
9,33 21.50
Laagwater.
1.16 13.33
2.06 14.25
2.58 15.22
Molenwaterconcert.
Vrijdagavond geeft het Middelburgsch
Muziekkorps weder een uitvoering op
het Molenwater. Het tweede deel van
het programma, omvat Vaderlandsche
liederen.
ARNEMUIDEN. Zaterdagavond gaf,
o.l. van den hr. F. Buijs de muziekver-
eeniging „Arne's Genoegen" haar twee
de zomerconcert op de Kade. Ondanks
de wind, welke daar op die open ruimte
zich liet gevoelen, genoten de hoorders
volop van de muzieknummers.
GRIJPSKERKE. Van Geref. zijde
worden alhier gelden ingezameld tot
aankoop van boeken, om dezen te
schenken aan de leesbibliotheek bij -de
herdenking van het eeuwfeest van de
afscheiding.
GRIJPSKERKE. Vrijdagavond hield
het Musschengilde haar jaarvergade
ring. Uit het verslag bleek, dat in 1933
werden ingeleverd 1608 musschen. De
penningmeester bracht het financieele
verslag uit en deelde mede, dat er een
batig slot was van ruim f 410.
De voorz. de hr J. H. Geschiere nam
ontslag wegens hoogen leeftijd. Gekozen
werden tot bestuursleden de heeren A.
Dommisse en W. Coppoolse. De secre
taris sprak eenige waardeerende woor
den tot den scheidenden voorzitter.
VEERE. Het smokkelscheepje, dat
dezer dagen de haven van Zierikzee is
ingesleept en daar is aangehouden, is
aan het einde der week naar Veere ge
bracht, waar het voorloopig achter de
sluizen ligt te wachten op een beslissing
van hoogerhand.
RAAD VAN WESTKAPELLE.
De bijna ondragelijke druk der
personeele belasting blijft.
WESTKAPELLE. Vrijdag vergaderde
de Raad, onder voorzitterschap van jhr.
mr. A. F. C. de Casembroot. Alle leden
waren tegenwoordig.
Voorgelegd werd een schrijven van
den minister van Sociale Zaken, waarin
werd medegedeeld, dat het eindbedrag
der begrooting voor kosten van den
cursus ontspanning en ontwikkeling van
werkloozen voor het geheele jaar 1934
dient te worden vastgesteld op 800 en
dat in genoemd bedrag een nader vast
te stellen subsidie zal worden verleend.
In het schrijven werd verder mede
gedeeld, dat het aantal leerlingen van
een bepaalden cursus ten minste 15
moet bedragen en dat wanneer het ge
middelde aantal bezoekers, gedurende 't
