KRONIEK van den DAG.
FORTINBR AS,
l/tU&Umdk*"pMdem
vudcifa&t cdie ufoen.
BINNENLAND.
hooge vaste rente
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEÜWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN DONDERDAG 14 JUNI 1934. N#. 138.
Geruchten rond de Duitsche S.A
Een lange vacantie en Roehm
met ziekte-verlof, De betee'
kenis er van wordt vermoedelijk
overschat.
FEUILLETON.
BE KOOPMAN IN GELUK,
WILLIAM LOCKE.
Per stuk 8 ct. Doos 45 ct. Bij Uw drogist
HET CONGRES VAN
VREEMDELINGENVERKEER.
LEVENSVERZEKERING-BANK
ROTTERDAM
Een Lijfrente-Poli9 s
der „Nationale",
geeft een
'l!
(Ingez. Med.)
HET DREIGENDE CONFLICT BIJ DE
MIJNEN.
Vragen van een Kamerlid
WONDEREN DER MODERNE
TECHNIEK.
De a.s. stapelloop van
„Bloemfontein."
de
DE BOM OP DE
„ZEVEN PROVINCIëN".
De heer Albarda stelt nadere
vragen.
voor
(reu),
1 jaar
Ires L.
n vóór
Boe?
Roehm, de opperste leider der S.A.
in Duitschland, is met ziekte-verlof ge
gaan Tegelijkertijd verneemt men, dat
de onder-leiders een maand vacantie
hebben gekregen en dat de volgende
maand de manschappen zelf vrij-af zul
len hebben, Practisch beteekent dit dus,
dat de S.A, gedurende een paar maan
den min of meer op nonactief is gesteld
Het is best mogelijk, dat daar niets bij
zonders achter zit, maar de lange duur
en het massale der vacantie laten niet
na de aandacht te trekken en zekere
geruchten in omloop te brengen. Deze
geruchten willen, dat er iets niet in den
haak is met de S.A, of beter gezegc
met de (verhouding tusschen jDuitsche
reg'eering en S.A.
Het „Berliner Tagebiatt" heeft zich
bereids geroepen gevoeld, om veront
waardigd over dergelijke onderstellin
lingen te zijn. Het blad zegt er het vol
gende van: „De tactiek om het eenvou
dige en duidelijke te negeeren, zoodra
het om geruchten uit Duitschland gaat
en de wensch om verwarring te stichten,
treedt in een groot en helaas invloedrijk
deel van de buitenlandsche pers bij ie
dere gelegenheid aan den dag. De chef
van den staf, Roehm, die sedert vele ja
ren hard gewerkt heeft, heeft ziekte-
verlof genomen. Deze ziekte moet nu
met alle geweld van diplomatieken aard
zijn. Zij moet par force als uitgangs
punt dienen voor allerhande geruchten.
Hier zij dus medegedeeld, welke de ziek
te is, die dit verlof heeft veroorzaakt,
hoewel dat een zuiver particuliere aan
gelegenheid is. Het gaat om een zware
en uiterst pijnlijke neuralgie in den lin
ker bovenarm, welke den chef van den
staf reeds weken lang 'dag en nacht
kwelt en nu moet worden genezen. Er
bestaat echter niet veel hoop, dat de
geruchten verstommen. Want deze een
voudige waarheid stoort de geruchtma
kers, die dag en nacht aan het werk
zijn en van verwarringg leven, niet".
Men hoeft niet aan de waarheidsliefde
en de goede trouw van het Berlijnsche
blad te twijfelen, maar kan desondanks
de heele zaak toch nog verdacht blijven
vinden. Van de groote vacantie van de
massa der S.A,-manschappen rept het
blad trouwens, niet. Voorloopig nemen
we niet aan, dat die het ook heelemaal
aan de zenuwen hebben.
Er is echter meer, In een schrijven
aan de S.A., waarin hij mededeeling doet
van zijn ziekte-verlof en de vacanties
regelt, zegt Roehm o.m. het volgende:
„Wanneer de vijanden der S.A, de hoop
mochten koesteren, dat de S.A. van haar
verlof niet meer of slechts ten deele zal
terugkeeren, willen wij hun deze hoop
laten. Zij zullen mettertijd en in den
vorm welke noodig schijnt, het daarop
vereischte antwoord ontvangen. De S,
A. is en blijft het lot van Duitschland".
Roehm kan met „die vijanden der S.
A." moeilijk het buitenland op het oog
hebben. Kennelijk tracht hij hier, een
zekere oppositie binnen de Duitsche
grenzen een veeg uit de pan te geven.
En dat is dan toch wel hoogst merk
waardig. Dat duidt er op, dat er toch
wel iets waar is van de geruchten, dat
te Berlijn machten werkzaam zijn, die
de S.A. willen uitschakelen. Die mach
ten zouden vooral voortkomen uit de
rijksweer en uit Ijeidende /industrieele
kringen. Dezen moeten meer dan ge-
inoeg hebben van de radicale politiek
der bruinhemden. Tevens zou de minis
ter van financiën, Schwerin von Kro-
door
41.)
De trein naar Parijs.
C*1? vier uur vijftig zei de beamb
te, alsof dit geweldig avontuur voor
de gewoonste zaak van de wereld was.
Over hoeveel) tijd is dat? hijgde zij.
Hij gluurde naar de klok.
Over een half uur.
De trein was op het punt te vertrek
ken. Er was geloop en geschuifel om een
plaats te krijgen. Ze wist zeker, dat het
de Parijsche trein was. De trein straalde
den magischen invloed uit van de groo
te stad, die zijn bestemming was. Maar
een bagagedrager, dien zij om inlichting
vroeg, vertelde haar dat deze trein pre
cies de andere richting uitg'ing. De snel
trein naar Parijs vertrok om 4,50 uur.
Toen de trein wegstoomde, scheen het
Félise, dat ze een vriend verloor. Hulpe
loos keek ze rond en toen ze een dikke
boerenvrouw gewaar werd, die op een
bank zat met veel kinderen en veel pak
ken om zich heen, ging ze bij haar zit
ten om bescherming te zoeken.
Het is hei onbekende dat ons angst
aanjaagt, In het Hotel des Grottes gaf
sigk, die eigenlijk geen nationaal-socia-
list is, op ontbinding der S.A. hebben
aangedrongen, zoogenaamd om redenen
van bezuiniging.
Buitenlandsche bladen weten in ver
band met een en ander al te vertellen,
dat de leider van de rijksweer, generaal
Tritsch, allengs zeer grooten invloed op
Hitier heeft verkregen en zij verwach
ten binnenkort een- jsoort van staats
greep, die Duitschland onder een mili
taire dictatuur zou stellen en dus aan
het zuivere nazi-bewind een einde zou
maken.
Hier zal de wensch de vader der ge
dachte wel weer zijn. Wij gelooven
voorloopig niet, dat het zoo'n vaart zal
loopen. De nazi-machthebbers zitten
nog veel te vast in het zadel. Wel ech
ter ontkomt men niet aan den indruk,
dat het steeds meer gaat broeien en dat
achter de schermen zich 'n taaien strijd
om de leiding zal ontwikkelen. Dat de
bevelhebbers der rijksweer daarin een
rol spelen, ligt voor de hand. Tot dus
ver hebben zij het leger voor een wer
kelijke „gelijkschakeling'" weten te be
hoeden, Dat beteekent niets anders, dan
dat ze zachtjes gezegd andere op
vattingen zijn toegedaan dan de nazi's
Gelukt het hun deze politiek vol te hou
den dan kunnen daar op den langen
duur gebeurtenissen uit voortkomen. De
verschijnselen, die zich thans in verbanc
met het verlof der S.A. voordoen zijn
wellicht symptomen van hun groeiende
macht. Maar men zal zich er voor die
nen te hoeden, daar vooralsnog te groo
te beteekenis aan te hechten.
(Ingez. Med
In de voortgezette algemeene verga
dering van de A.N.V.V'. te Groningen,
heeft de directeur, de heer W. P, F
van Deventer een overzicht over het
afgeloopen jaar gegeven. De inkomsten
der vereeniging zijn dalende. Daar staat
echter tegenover dat de belangstelling
voor vreemdelingenverkeer toeneemt,
zooals blijkt uit oprichting van V.V.V.'s.
Er is leven in de brouwerij en men
blijft paraat, ook ten aanzien van den
strijd tegen belemmerende bepalingen
voor vreemdelingenverkeer. Met vol
doening constateerde spreker de goede
samenwerking tusschen de A.N.V.V. en
de V.V.V.'s. De belangstelling voor Ne
derland is in het buitenland steeds
groeiende.
De propaganda werd gevoerd in bijna
alle landen van Europa door middel
van lezingen en de vertooning van films.
Het laatste is echter een kostbare pro
paganda, zoodat men die moet aanvul
len met lantaarnplaatjes. Bovendien
werden nog velerlei brochures en platen
uitgegeven.
Met leedwezen constateerde spreker
dat de bijdrage van de Nederlandsche
badplaatsen is teruggebracht van 7000
op 3750, een bedrag dat veel te gering
is om behoorlijke propaganda in het
buitenland voor de Nederlandsche bad
plaatsen te maken.
Er werd het vorige jaar weer goede
propaganda gemaakt in Amerika en op
de booten die op Amerika varen. Ge
zien de moeilijkheden die het buitenland
zij haar bevelen, alsof zij koningin Eli
sabeth was en, wat handelsreizigers en
andere mannelijke bezoekers aangaat, ze
nam niet meer notitie van hen dan van
de ganzen, die ze plukte. En de gewel
dige tante Clothilde had te vergeefs ge
tracht haar bang te maken. Maar hier in
deze koude, met glas bedekte, met ijzer
beslagen spookachtige hel, waar men
schreeuwde, was het angstwekkend
vreemd.
En toch kon het haar niet schelen.
Onder het onvriendelijk dak van tante
Clothilde, waar zulke woorden waren
gesproken, had ze niet kunnen blijven!
Want er waren schandelijke woorden ge
zegd. Haar vader was bemind en geëerd
door iedereen, door haar moeder, door
oom Gaspard, door Corinna en door
Martin. En zij, kende zij haar vader niet?
Bestond er een tweede zooals hij? De
aeleedigende woorden gonsden door
haar hrein: Liever wilde ze allerlei ver
schrikkingen doorstaan, om niet dat af
schuwelijke gepraat aan te hooren.
Neen, nooit zou ze het haar vergeven,
niet voor alles in de wereld. Die kleine
Félise Fortinbras was een vurige jonge
ziel. Ze was uit die kille, nare villa ont
vlucht met een valiesje, waarin een
nachtjapon, wat toiletbenoodigdheden
en een verbleekte fotografie van haar
ouders, toen ze, pas getrouwd, op weg
waren naar die vreeselijke draaikolk
Parijs, waar haar aangebeden goden
woonden. En toen ze daar zoo rustig zat,
naast de dikke, niet angstige boerin, met
haar pakjes en haar kinderen, maakte ze
N AT IO N A L E
den trek naar ons land in den weg legt
en gelet op den ellendigen toestand
waarin het hotelbedrijf in eigen land
verkeert, deed spreker een ernstig be
roep op ieder Nederlander om de va
canties zooveel mogelijk in eigen Tand
door te brengen.
Een der afgevaardigden drong aan op
samenwerking tusschen de spoorwegen,
de plaatselijke V.V.V.'s en de A.N.V.V.
tot het organiseeren van reizen voor
buitenlandsche journalisten, zooals on
langs in België is gebeurd.
De voorzitter herinnerde er aan dat
de A.N.V.V. in 1928 een dergelijke reis
door ons land heeft georganiseerd en
meende dat er alles voor is, dat nog eens
te herhalen. Spreker riep alvast de me
dewerking der V.V.V.'s daarvoor in.
Sprker deed hierna voorlezing van 'n
telegram met betuiging van aanhanke
lijkheid en trouw aan de Koningin.
Nog een andere afgevaardigde drong
er bij het hoofdbestuur op aan den mi
nister te verzoeken er bij de provincia
le en plaatselijke instanties op aan te
dringen, dat zij ook in de tegenwoor
dige omstandigheden de subsidies voor
de afdeelingen voor vreemdelingenver
keer niet verlagen.
De voorzitter zegde de gevraagde be
middeling toe.
Gevraagd werd de medewerking van
het hoofdbestuur voor de verkrijging
van een wat minder strenge toepassing
van de douanevoorschriften, waardoor
tegenwoordig den vreemdelingen veel
last wordt aangedaan.
De voorzitter gaf toe, dat de ambte
naren den laatsten tijd zeer bang zijn
voor smokkelarij en dat daavoor ver
moedelijk ook wel reden is. Intusschen
beloofde spreker de aandacht van de
betrokken autoriteiten op deze klacht
te willen vestigen.
Een der afgevaardigden klaagdè er
over, dat sommige couranten buiten
landsche reizen uitschrijven en dus
doende kapitalen naar het buitenland
brengen.
Het hoofdbestuur antwoordde, dat de
A.N.V.V. dit moeilijk kan beletten. De
bedoeling der A.N.V.V. is de bevorde
ring van het internationale vreemdelin
genverkeer. In dezen abnormalen tijd
adviseert zij: blijf in eigen land, maar
haar eigenlijke streven is internationaal.
Het hoofdbestuur heeft groote waardee
ring voor hetgeen de pers ter bevorde
ring van het vreemdelingenverkeer doet.
De vergadering is hierna gesloten.
Gisteren hebben de vertegenwoordi
gers van de drie vakbonden in de con
tactcommissie van het mijnbedrijf mede
gedeeld, dat ze de door de directies der
mijnen voorgestelde loonsverlaging van
10 pet. van de hand wijzen. Ze wilden,
dat de zaak voorloopig zou worden op
geschort, om te trachten 't een of ander
van regeeringswege gedaan te krijgen.
Dit idee hebben de directies echter van
de hand gewezen.
De besprekingen in de contactcom
missie zijn dus nu zonder resultaat ge
ëindigd. Dat wil echter niet zeggen dat
geen verdere onderhandelingen zullen
plaats hebben. Zoowel de directies als
de vertegenwoordigers der vakorganisa
ties hebben zich bereid verklaard tot
verdere besprekingen.
as»
Het Tweede Kamerlid Drop (s.d.)
heeft den Minister van Waterstaat
(schriftelijk) de vragen gesteld: of over
het voornemen der mijn-directies tot op
zegging der loonovereenkomst van te
voren overleg met den Minister is ge
pleegd
Indien zulks inderdaad het geval is,
op welke motieven heeft de minister
zich dan met het ten deze gevoerde be
leid der mijndirecties vereenigd
Indien het antwoord ontkennend kan
zijn, is de Minister dan bereid alsnog te
bevorderen, dat de geldende loonover
eenkomst voor het mijnbedrijf ook na
1 Juli ongewijzigd wordt voortgezet en
zoowel met de werknemersorganisaties
in het bedrijf als met de Mijndirecties
overleg te plegen over de middelen ter
bestrijding der moeilijkheden, die zich in
dit bedrijf voordoen
Moet de minister in elk geval niet
toestemmen dat verdere loonsverlagin
gen na de vermindering van inkomsten,
die voor het personeel in dienst der
Steenkolenmijnen voortvloeide o.a. uit.
het inleggen van verzuimdiensten (feier-
schichten) voor dit personeel, voor een
groot deel der bevolking van Zuid-Lim
burg een zoodanige verlaging van le
venspeil zou beteekenen, dat dit om ver
schillende redenen niet te verantwoor
den zou zijn
zichzelve een standje, omdat ze zoo
flauw was.
De korte reis duurde nog geen twee
uur. Als het nu nog naar Brantóme was
geweest, waarmede de heele nacht ge
moeid was, dan zou ze reden hebben ge
had om te sidderen. Maar naar Parijs
was het slechts een stapje. De Abbé Du-
loup sprak over het g'aan naar Parijs,
zooals haar oom sprak over het gaan
naar Périgueux. In dat eindelooze half
uur sloeg haar hart met bonzende slagen.
En er was altijd de mogelijkheid, dat
tante Clothilde haar vervolgen zou. Met
angstigen blik hield zij de deur van de
wachtkamer in het oog.
Eindelijk stoomde de trein het station
binnen en daar was het rumoer van 't
uit- en inladen van koffers en schorre
stemmen riepen den sneltrein naar Pa
rijs af en een stroom wachtende men-
schhen, waaronder haar buurvrouw met
al haar bagage, liep langs het perron en
klom op den hoogen treeplank. Geluk
kig was er vlak voor Félise een wa
gon tweede klasse, waarin aan een com
partiment een bordje met damescoupé in
het raampje. Ze klom naar binnen en
viel neer op de bank. Wie haar mede
reizigsters waren, kon ze zich later niet
meer herinneren, want ze hield jhaar
oogen gesloten, haar gedachten vervuld
met wat vóór haar lag. Maar het was
een veilig gevoel, dat ze, zoolang de
reis duurde, geen geringschattende be?
handeling van mannen te verduren zou
hebben.
Parijs! Een der dames, ziende dat ze
Zaterdag a.s. zal de Nederlandsche
Scheepsbouw Maatschappij te Amster
dam de bijzondere belangstelling ge
nieten van een groot deel der bevolkin
gen van ons land, van Nederlandsch-
Indië en van Zuid-Afrika, die door de
radio luisteren zullen naar het verslag
van het evenement, dat dien dag zal
worden voltrokken. In tegenwoordig
heid van meer dan tweehonderd offi-
cieele genoodigden, van wie onze mi-
nister-president dr. H. Colijn het mid
delpunt zal vormen op de officieele tri
bune en van eenige duizenden andere
toeschouwers, die de overige tribunes
zullen bevolken, zal het dubbel-
schroef motorpassagiers- en vrachtschip
„Bloemfontein", dat op helling 3 van
genoemde werf in aanbouw is voor de
Holland-Afrika Lijn van de N.V'. Ver-
eenigde Nederlandsche Scheepvaart Mij
zitten bleef, riep hel haar, den trein ver
latende, toe over haar schouder. Félise
volgde haar en stond een oogenblik een
en al verwarring in dat blauwe licht en
de drukte, die op het ge.wriemel van 'n
mierenhoop geleek, van de Gare Mont-
parnasse.
't Scheen of een heele stad uit den
trein gestfbomd was, als vluuchlelingen
voor een naderend onheil, mannen en
vrouwen en kinderen, beladen met ba-
g'age, alles naar den uitgang toe. Mede-
gesleurd door den stroom gaf ze haar
kaartje af en toen ze uit het station
kwam, stond ze in een nauwe straat, die
ze, de anderen volgend, uitliep, tot ze
op een drukken hoofdweg kwam. Nooit
in al haar gedroom over Parijs, had ze
zich zulk een zinsverbijsterend fatamor-
gana van schel licht en drukte en be
weging kunnen voorstellen. Duizenden
gezichten vlogen langs haar heen in om
nibussen, in den schemer van autobus
sen, op wagens, op karren, op fietsen;
duizenden zaten voor de vroolijk ver
lichte cafés, duizenden oogen zag ze
glinsteren in de ijle, trillende atmosfeer.
Op den hoek van de Place de Rennes
en den Boulevard Montparnasse stond ze
verlamd van schrik, met haar taschje te
gen zich aangeklemd. In die vreeselijke
straat zouden honderd dieven haar om
ver loopen. Ze kon geen voet verzetten;
ze voelde zich als verpletterd door de
ontzagwekkende grootte van Parijs.
Een goedhartige politieagent, wellicht
de vader van mooie dochters, bemerkte
haar angstige verbijstering, 't Lag niet
te 's-Gravenhages door den eersten mi
nister van de Unie van Zuid-Afrika, ge
neraal J, B. M. Hertzog, die zich in
deze oogenblikken bevinden zal in het
gebouw van het Nederlandsche gezant
schap te Pretoria, te water worden ge
laten.
Dit zal geschieden dank zij het won
der der moderne techniek. Op een wijze,
die nog nimmer is toegepast, n.l. door
een mechanisme, dat door generaal
Hertzog te 12 uur in werking wordt ge
steld, (door op een knop te drukken), zal
een bepaalde toon, die op een gra'ino-
phoonplaat is vastgelegd radiografisch
van Zuid-Afrika naar Nederland worden
overgebracht, welke toon door middel
van een relais op de helling in mecha-
nischen arbeid wordt omgezet, noodig
om de laatste beletselen, welke het
schip aan de helling vasthouden, weg te
nemen, waarna het gevaarte op zijn
sleden over de met talk en parafine ge
vulde goten in zijn element zal glijden.
Dezelfde radiografisch uit Pretoria
overgebrachte toon zal een toestel in
werking brengen, waarmede steeds de
champagnedoop van een schip, op het
oogenblik, dat het in beweging is, vol
trokken wordt. De Nederlandsche Sein-
toestellenfabriek te Hilversum heeft, in
samenwerking met Philips-radio te Eind
hoven, de installaties, noodig voor def.e
merkwaardige doopplechtigheid, aange
bracht. Het staatsbedrijf der P.T.T. ver
leent zijn medewerking voor het goed
overkomen van den toon en van de
redevoeringen.
Voor dat hij op den knop drukt zal ge
neraal Hertzog een dooprede houden.
Nadat de stapelloop voltrokken is,
zal dr. H. Colijn een rede uitspreken.
Het Tweede Kamerlid Albarda (v.d.)
heeft tot den Minister van Defensie de
volgende schriftelijke vragen gericht:
1) Heeft de minister kennis genomen
van de nadere berichten, volgens welke
de commandant van het esquadrille
vliegtuigen, dat tegen de Zeven Provin
ciën optrad, zou hebben nagelaten zijn
ondergeschikte officieren mede te dee-
len, dat order luidde om na de somma
tie een waarschuwingsbom kort vóór
den boeg te werpen, en die comman
dant, wiens vliegtuig door bijzondere
omstandigheden uitviel, dat verzuim
niet kon herstellen, waaraan het zou
zijn toe te schrijven, dat de bom het
schip trof zoodat 23 schepelingen wer
den gedood en vier ernstig gewond
Zoo ja, wil de minister dan mededeelen,
wat er van die voorstelling waar is
2) Indien de officier, die uit de D 11
de bom wierp de opdracht, om een
waarschuwingsbom te werpen vóór het
schip, wèl heeft ontvangen en bedoeld
heeft aan die opdracht te voldoen, acht
op zijn weg om ongevraagd als dolende
ridder diensten te bewijzen, maar daar
hij op dat oogenblik niets beters te doen
had, wist hij haar aandacht te trekken
en keek haar echt vaderlijk vriendelijk
aan. Een sergent de ville is een sergent
de ville, kenbaar door het uniform in
heel Frankrijk. Félise had zeer veel re
spect voor Père Chabrol, die in Bran
tóme dit ambt bekleede. Deze politie
agent had een dik, donker, lachend ge
zicht, met een korte snor en leek wat
op Père Chabrol. Ze nam haar moed en
en haar taschje stevig in 'haar beide
handen.
Monsieur, zei zij, kunt u mij den
weg zeggen naar de Rue Maugrabine?
Dat kon hij niet; die straat kende hij
niet. In welk quartier was hel? Dat wist
Félise niet.
Daar woont mijn vader, voegde ze
er bij. Het is mijnheer Fortinbras. Ieder
een in Parijs kent hem.
Maar helaas de agent van politie had
nooit van den beroemden Fortinbras ge
hoord; dat is vreemd, want heel Bran
tóme kende hem, hoewel hij er niet
woonde,
Wat moet ik dan doen mijnheer om
bij mijn vader te komen? vroeg Félise.
De ag'ent van politie schoof zijn képi
achter op zijn hoofd en peinsde. Toen
riep hij met opgeheven hand een lang
zaam rijdende huurrijtuig aan.
Rue de Maugrabine?
(Wordt vervolgd.)
