I
I rotitt
MIDDELBURGSCHE COURANT
GOESCHE COURANT
H0TEL„DU COMMERCE"
W.9dc
BINNENLAND.
ZEELAND.
LOGIES ME! UITGEBREID 0010111F 3 -
WEER EN WIND.
m
NUMMER 136.
TWEE BLADEN.
DINSDAG
12 JUNI 1934.
EERSTE BLAD.ff 7e JAARGANG.
PI 813
MIDDELBURG.
De Gouden Sonne.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
GOES.
VLISSINGEN.
WALCHEREN.
dus
asten
\ND.
i on-
sn in
uwer
aoer-
Jrond
ïn in
door
vier
kon-
'ING.
eren-
.jding
den
m uit
40 de
gar-
rijder
eerij-
>men,
hting
ister-
>r te-
n te-
bei-
ov er-
raad--
oom-
in
;rij is
was
irdam
aan
te
1 van
ever-
in
wo-
een
:n, en
ïplete
men
>eslag
|)RPS-
huis-
orps-
trede.
maar
een
in dit
gene-
zoo
iuders
kon-
wer-
enten
bleef
een
an de
en de
gin-
zeer
raad
egen-
zich
n het
ïinder
ek te
ingen-
eert
den
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. raededeelingen 60 ct. p. r.
Bi) contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon Redactie 269, Administratie 139 Postrekeni ng no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bü het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent
ZONNETIJD EN ZöNETIJD.
Een kleine wijziging van groote
beteekenis.
Vermoedelijk tengevolge van onvol
doende bekendheid met deze materie
heeft de samensteller van het bericht
inzake de: invoering van den Greenwich-
tijd in Nederland zich één letter ver
gist en door die eene letter is het
geheele bericht van zin veranderd.
Er wordt n.l. niet voorgesteld een
internationale z o n n e tijd in te voeren,
(dat kan ook niet, wijl zoo iets eenvou
dig niet bestaat) doch de aansluiting bij
de internationale zóne -tijd-regeling
wordt bepleit.
Z o n n e t ij d is de tijd, gemeten
naar de zon. Deze werd en wordt in
cultuurlanden nergens ter wereld meer
officieel als tijdindeeling gebruikt.
Middelbare tij d is de ter plaat
se der waarneming geldende tijdsin-
deeling, gebaseerd op het zonne jaar
gedeeld door het aantal dagen des
jaars. Een middelbare dag van 24 mid
delbare uren is altijd precies even lang;
een zonnedag van 24 zonne-uren is on
regelmatig van lengte, nu eens korter,
dan eens langer dan een middelbaren
dag. Plaatselijke middelbare tijd wordt
in het burgerlijke leven óók nergens ge
bruikt, behalve op observatoria, in de
zeevaart etc.
W e 11 e 1 ij k e t ij d is de voor een
geheel land of een gedeelte van een
rijk bij, de wet voorgeschreven middel
bare tijd van een bepaalden meridi
aan (Greenwich, Parijs, Berlijn, Am
sterdam etc.) Deze voor een grooter
gebied geldende wettelijke tijd maakt
pas het gebruik van het uurwerk als
onderling meetinstrument tusschen ver
schillende plaatsen mogelijk.
Z n e t ij d is tenslotte de tijd, ont
leend aan de indeeling van den aardbol
in strooken van telkens 15° lengtever
schil. Aangezien 24 zulke zones van 15°
den geheelen aardomtrek uitmaken, is
het tijdsverschil tusschen elke rangvoe-
rende zóne één vol uur. In zóne no. I
geldt de Greenwichtijd, naar den me
ridiaan van Greenwich, bij Londen, (Or.
Briiannië, Frankrijk, België) daarop
volgt de West-Europeesche tijd naar
den meridiaan van 15° Ooster lengte,
(Duitschland o.a.), dan de Oost-Europee-
sche tijd (Polen o.a.) enz. enz.
Nederland hield zich tot dusverre
koppig afzijdig van deze alom aanvaar
de internationale regeling, door zijn
eigen tijdje, n.l. naar den meridiaan van
Aimsterdam, er op na te houden. Een
verre van „splendid" isolation.
Thans wordt nu dus gelukkig voorge
steld ons eindelijk en ten langen leste
naar deze internationale regeling te
voegen.
Maar; z n e t ij d staat als infer
nationale regeling idiametraal
tegenover z o n n e t ij] d als p 1 a a t-
selijke onregelmatigheid!
HET 60-MILLIOENPLAN
Geleidelijk naar een lager loon
peil en naar verlaging van de
kosten van het levensonder
houd.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord op het Voorloopig Verslag der
Eerste Kamer nopens het wetsontwerp,
om ter bestrijding van de werkloosheid
(uitvoering van groote operfbare wer
ken etc.) een crediet van 60 millioen be-
schikbaar te stellen.
De regeering zet daarin uiteen, dat
het onjuist is haar de bedoeling toe te
schrijven van dwingend te willen ingrii-
pen in het tegenwoordige loonpeil. Wel
meent zij, dat de loonen voor een goed
deel nog aan den hoogen kant zijn en
dat geleidelijk naar een lager peil
moet worden gestreefd.
De door sommige leden verdedigde
stelling, dat loonsverlaging verminderin-i
van koopkracht beteekent, wordt "dooi
de Regeering tot zekere hoogte niet
ontkend; de daaruit veelal getrokken
conclusie, dat, om de koopkracht in
stand te houden, de loonen niet moeten
worden verlaagd, moet echter stellig
worden afgwezen; het scheppen of in
standhouden van kunstmatige koop
kracht zgu voor het oeconomisch weer
standsvermogen heel wat ernstiger ge
volgen hebben dan een tijdige aanpas
sing, ook al heeft die aanpassing ver
mindering van individueele koopkracht
ten gevolge. Immers valt hierbij In het
oog te houden, dat het aantal werkloo
zen toeneemt wanneer men het loonpeil
boven het oeconomisch mogelijke tracht
m stand te houden. Door de vermeerde
ring van het aantal van hen, die buiten
werk geraken en op steun worden aan
gewezen, kan de totale koopkracht licht
dalen beneden het bedrag, dat verkre
gen zou zijn bij lager loon gepaard met
meer werkgelegenheid.
De regeering erkent overigens, dat
verlaging van de kosten van het levens
onderhoud zooveel mogelijk met loon
daling moet samengaan en zij is dan ook
waar mogelijk, in die richting werkzaam,
gelijk o,a. moge blijken uit het onlangs
genomen besluit om in verband met de
renteverlaging, als gevolg van de con
versie der Ned. Staatsschuld te komen
tot huurverlaging.
De regeering betoogt tenslotte nog,
dat het wetsontwerp mede van belang is
voor de gemeenten, met name voor die,
waar de werkloosheid het grootst is.
Zij is inderdaad voornemens om deze ge
meenten zooveel mogelijk tegemoet te
komen, door, voorzoover het de uitvoe
ring van gemeentewerken betreft, de
daarvoor benoodigde kapitaalsuitgaven
renteloos aan de gemeente voor te schie
ten. Anderzijds echter zal de Regeering
daarbij de voorwaarde moeten stellen,
dat ook de gemeente aan het doel, dat
met het crediet wordt beoogd, zooveel
als noodig is, medewerkt. Met name
geldt dit voor die gemeenten, welke met
betrekking tot de noodzakelijke verso
bering harer huishouding nog ten achter
zijn gebleven. Daarbij zal met name de
vraag onder het oog zijn te zien, of zij
voor de bezoldiging van haar personeel
nog regelingen handhaven, die boven re
delijke normen uitsteken.
Eigendom geworden van de
vereeniging „Hendrick de
Keyser".
Wat sedert eenige dagen in Middel
burg werd gefluisterd, is waarheid ge
worden echter pas gisteravond
de Gouden Sonne aan den Langen Delft
is door vereende krachten eigendom
geworden van de bekende Vereeniging
„Hendrick de Keyser" tot behoud van
architectonisch- of historisch- belangrij
ke oude gebouwen. De burgemeester
van Middelburg, de vereeniging tot in
standhouding van Oude Gebouwen, de
vereeniging „Nehalennia", het Zeeuwsch
Genootschap en eenige belangstellende
stadgenooten hebben hiertoe samenge
werkt; de hypotheekbank, namens
welke het fraaie huis 1.1. Donderdag op
de veiling was gekocht, heeft tenslotte
door een zeer vrijgevige houding de
verwerving door bovengenoemde ver
eeniging mogelijk gemaakt. Het wil ons
voorkomen, dat Middelburg met dezen
afloop mag worden geluk gewenscht.
Een hoogst belangrijk staal van zeven
tiende eeuwsche bouwkunst, bij landge
noot en bij vreemdeling bekend, is hier
door in de beste handen gekomen.
De gevel is aan ieder Middelburger
voldoende bekend, zoodat wij ons van
een gedetailleerde beschrijving ontsla
gen kunnen rekenen. Er worde slechts
aan herinnerd, dat hij in 1635 door een
onbekenden architect is gebouwd voor
Guillelmo Quirijnse, een rijk reeder en
koopman, wiens wapen, en dat van zijn
echtgenoote Martine de la Vainquiere
in den top zijn aangebracht. De aan
dachtige beschouwer ziet in het fries
der verdieping gelijkvloers vier cartou
ches met naam en een stralende zon-
maan; daarboven een lijst met visschen.
Boven de eerste verdieping steenen
met het bovengenoemde geboortejaar
van het huis, en daarboven viervoetige
dieren, vogels en sterren, zinnebeelden
van het heelal, symbool misschien van
de wereld omspannende transacties van
den eigenaar. Twee groote halffiguren
met passer en haak vertegenwoordigen
de de bouwkunst; op een top Pallas, de
godin der wijsheid.
Fraai door zijn kleur en zijn details,
is de gevel van de Gouden Sonne nog
om een andere reden voor Middelburg
een onwaardeerbaar bezit. Want hij is
zooals Frans Vermeulen in zijn beken
de geschiedenis der Nederlandsche
bouwkunst zegt, een der belangrijkste
specimina van de verwerking van Vlaam-
sche, Hollandsche en andere karakter
trekken der renaissance-architectuur.
Dé gevel vertoont reeds in den onge-
vensterden top een verbinding van den
Vlaamschen geleden topgevel met den
Hollandschen trapgevel met klauwstuk-
ken. Vlaamsch zijn de slechts door smaï-
Zoo wij zeiven nederig waren, zou
den wij minder klagen over den hoog
moed van anderen.
Ie pilasters gescheiden doorgaande ven
stertraveeën, zoowel als de wijze waar
op de door gebeeldhouwde tusschenge-
ledingen in elkaar overgaande pilasters
het geheele gevelvlak verdeelen in een
vakwerk van gehouwen steen, waar-
tusschen vullingen van baksteen zijn
aangebracht, welke op barokke wijze
weer zijn versierd met cartouches, ge-
velsteenen en reliefs." En verder: een
huis als „De Steenrotsé" kon evengoed
in Antwerpen of in Mechelen als in
Middelburg staan, maar sindsdien vormt
zich toch een duidelijk uitgesproken
karakter; een gevel als „De Gulden
Sonne", hoeveel Vlaamsche trekken hij
moge vertoonen, ware toch onmogelijk
in Vlaanderland te verwachten, en even
min ware hij in het Hollandsche gebied
te denken."
Ten slotte zij er aan herinnerd, dat
tegen het einde der vorige eeuw de
onderpui, die niet uit den tijd van den
bouw dateerde, doch in het midden der
achttiende eeuw naar den stijl dier da
gen was aangebracht, is vervangen
door de tegenwoordige, en dat de gevel
in 1908 door den toenmaligen, onlangs
overleden, eigenaar is gerestaureerd.
NAAR 'T WERKKAMP SEPPE,
Enkele leden van de plaatselijke
commissie voor ontwikkeling en ont
spanning der werkloozen te weten
de H.H, J. Onderdijk, ir. B. C. Roeters
van Lennep, ds. L. Nieuwpoort, C. Doets,
G. Wagenvoorde en dr. S. S. Smeding
hebben gisteren een bezoek aan het
Noord-Brabantsche werkkamp Seppe,
Huize „De Wildert", gebracht. (Schoon
zulks overigens niet te doen gebruike
lijk is, zij hier voorzichtigheidshalve,
waar men zou kunnen vreezen of be
vroeden, dat belastinggeld of liefdadig'
heidsbijdragen in het geding zouden
kunnen komen, terloops vermeld, dat de
kosten van deze excursie door deze hee
ren onderling betaald is.)
Doel was: eens eigener aanschouwing
aan de weet te komen, hoe het er nu in
zoo'n werkkamp eigenlijk toe gaat. Dat
doel is volkomen bereikt. Het is er, kort
gezegd, zoo prettig, dat de lust je zou
bekruipen er zelf een 10-daagsche ter
mijn te blijven.
„De Wildert" ligt rustig, ter zijde van
den grooten weg, in de BraL>antsche hei
en bosschen. Op een open heideplek
werd een groote vierkante tent opge
slagen, dienende tot eetzaal, conver
satie-oord en.ziekenboeg, als 't noo
dig is.
Daar om heen staan een stuk of wat
legertenten, elk voor 5 man bestemd:
op stroozak en met dekens slapen de
knapen daar. Gisteren lag alles lekker in
het zonnetje. D.w.z. dekens en stroozak-
ken, niet de knapen, want die waren aan
'c werk, toen we kwamen.
Een werkkamp is doodeenvoudig een
werk-kamp. Niets meer en niets min
der; geconcentreerds is er niets aan. Er
wordt gewerkt, en er wordt, in den vol
len, plezierigen, vacantie-zin des
woords, gekampeerd. Elk het woord
zegt het voor de helft. Of eigenlijk
gezegd iets meer plezier en kampeeren
en iets minder werken.
Vier en een half uur per dag werken
de jongens. Echt werken, niet zoo maar
wat scharrelen. Graven, kruien, spitten,
bouwen. Een amphiteater maken ze daar
op „De Wildert" (600 zitplaatsen en
een zwembassintje gaan ze uitgraven,
paden leggen ze aan, etc. Vier en een
half uur, 's ochtends half acht begonnen,
is genoeg. Een goede portie om de jon
gens het rechtmatige gevoel te geven,
dat ze waarlijk niet voor spek en boo-
nen aan het zandscheppen zijn. Een vol
doende matige portie, om gezonde boys
meer dan genoeg levenslust over te la
ten voor excursies, wandeltochten, fiets
tochten, voetbalwedstrijden en wat de
vriendelijke kampcommandant ds. A. v.
Selms uit Hansweert zoo al meer uit
zijn even vindingrijken als welgezinden
kampduim zuigt.
's Morgens werken, 's middags de ge
noegens van het heerlijke buiten-kamp
leven genieten.
We hebben de jongens, onder mede-
toezicht van den welvarenden onder
commandant, den hr. J. Lorier jr. uit
Middelburg, aan den arbeid gezien. We
hebben ze ook zien schransen aan den
gemeenschappelijken warmen kamp
maaltijd die ook wij ons voortreffe
lijk hebben laten smaken we hebben
ze na den eten lekker in 't zonnetje zien
liggen luieren, of ploeteren met wasch-
water, het een of het ander om zich voor
te bereiden op den middagfietstocht
naar Breda.
Niet alleen van de leiders, ook van de
jongens zelf hoorden we en konden
we ook zonder het uit hun mond te hoo-
ren duidelijk zien dat ze het „reuze
naar d'r zin hadden". (N.B. Er kunnen
uit Middelburg nog zes jongens voor het
kamp van 1423 Juni mee, als ze er
vlug bij zijn!)
De delegatie uit de commissie v.o.e.o.
v.d. werkloozen heeft van dit bezoek
aan het werkkamp Seppe den indruk
meegenomen, dat hier goed werk aan
de jonge jongens gedaan wordt. En dat
de jongens dit werk-kamp-leven zeer
waardeeren.
En daar gaat het hier maar om. Het
groote economisch-politieke probleem
der werkloosheid moet, zoo 't ooit op
gelost zal worden, elders aangepakt
worden. Hier wordt slechts menschlie-
vend werk verricht.
Dat dus aller steun verdient.
VEREENIGING „HANDELSBELANG."
Excursie.
Gisteren hield de vereeniging „Han
delsbelang" haar tweejaarlijksche ex
cursie, georganiseerd door het bestuur
onder leiding van zijn voorzitter, den
heer L. A. Stofkoper,
Om ongeveer kwart over- zeven 's
morgens vertrokk.e.n. de plm. 60 deel
nemers naar Rotterdam, waar men om
elf uur arriveerde en werd ontvangen
namens de directie der Unilever-fabrie-
ken door den heer Van Bijlevelt onder
aanbieding van een koffietafel.
De heer Van Bijlevelt' sprak eenige har
telijke woorden van ontvangst en gaf
enkele practische inlichtingen voor de
bezichtiging van de fabrieken. S'pr. wees
o.a. op de drie nevenafdeelingen v.
't bedrijf n.l. de afdeelingen blik
verpakking, machinale kistenmakerij en
de drukkerij, welke de grootste be-
drijfsdrukkerij is van ons land.
Bij de rondgang van de fabrieken
kreeg men een duidelijk overzicht van
het fabricage-proces der margarine.
Achtereenvolgens werden de deelne
mers rondgeleid door de karn-, kneed-,
koel- en verpakafdeelingen, smederij en
herstelinrichting, centrale voor opwek
king van electrische drijfkracht, kisten
makerij e.a. Als bijzonderheid dient^ver
meld, het product nergens met de hand
wordt aangeraakt. Aan de fabriek wer
ken 750 man personeel, benevens een
staf van 100 man op de kantoren.
Na de rondgang bood de directie een
lunch aan, geserveerd in de eigen recre
atiezaal der Maatschappij. Vervolgens
werd een interessante boottocht door
Rotterdamsche havens gemaakt.
Van de gelegenheid, om nog de stad
zelf te bezichtigen werd door velen ge
bruik gemaakt. Om half zes vereenigde
men zich tot het gemeenschappelijk
diner In de mooie salons Louis XVI van
't Café Restaurant „Caland" aan den
Coolsingel, waaraan ook de heer Van Bij
levelt namens de directie der „Unile-
ver'aanzat. Na opheffing der tafel werd
om 8 uur 45 de terugtocht begonnen.
De aangename en leerzame excursie
is uitmuntend geslaagd en zal nog lang
in de herinnering der deelnemers le
vendig blijven.
Maatschappij voor Nijverheid
en Handel.
Gisterenmiddag vergaderde het depar
tement Middelburg der Nederlandsche
Maatschappij voor Nijverheid en Handel
onder voorzitterschap van ir. H. C.
Wesseling in een der zalen van de „Ver
genoeging."'
In de plaats van den heer W. Berde
nis van Berlekom, wiens zittingstijd
verstreken is en die niet terstond" her
kiesbaar was als lid van het bestuur,
benoemde de vergadering jhr. F. Bee-
laerts van Blokland.
De vergadering benoemde tot afge
vaardigden naar de te Breda te houden
algemeene vergadering der Maatschap
pij mr. J. A. Dumon Tak enj jhr. F. Bee-
laerts van Blokland.
De vergadering keurde de rekening
van den penningmeester goed. Een ge
wijzigd en aangevuld huishoudelijk de
partementsreglement zal aan het hoofd
bestuur ter goedkeuring worden aange
boden.
De voorzitter bracht den heer W.
Berdenis van Berlekom dank voor het
geen hij tijdens zijn voorzitterschap in
het belang der Maatschappij heeft ver
KALVERSTRAAT 45-47, AMSTERDAM
(Ingez. Med.)
Middelburg, 12-VI-'34. Maandag: hoog
ste lucht temperatuur 20.4 °C (69 °F);
laagste 13.3 °C (56 °F). Heden 9 h: 14.1
°C; 12 h: 16.5 °C. Geen regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal: 769 mm;
laagste 765 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 766.4 mm
te Aberdeen; laagste 744.1 mm te Var-
doe.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige wind uit N. rich
tingen, gedeeltelijk bewolkt, weinig of
geen regen, weinig verandering in tem
peratuur.
Zon op: 4 h 40; onder: 21 h 20. Licht
op: 21 h 50. Maan op: 4 h 18; onder:
22 h 10. N.M. 12 Juni.
(Zomertijd.)
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere is 38 min. later.
(S Springtij.)
Juni.
Hoogwater.
Di. 12 2.20 14.44
Wo. 13 3.02 15.20
Do. 14 S 3.39 15.56
Laagwater.
8.46 21.11
9.24 21.51
10.00 22.27
(Zomertijd.)
Juni.
Hoogwater.
Di. 12 4.11 16.40
Wo. 13 4.54 17.19
Do. 14 5.32 17.55
Laagwater.
9.47 22.13
10.27 22.51
11.04 23.28
richt, waarbij de secretaris, de heer L.
A. van der Harst, zich aansloot en dank
bracht voor de aangename samenwer
king.
Postspaarbank.
Opgave betreffende het postkantoor
Goes over de maand Mei.
Aan het postkantoor te Goes werd,
in den loop der maand op spaarbank
boekjes ingelegd 39.959.30 en terugbe
taald 44.534.80.
Derhalve minder ingelegd dan terug
betaald 4.575.50.
Het aantal nieuw uitgegeven spaar
bankboekjes bedroeg 21.
Goesch Wandelsucces.
De Goesche Wandelclub heeft Zondag
10 Juni meegedaan aan den afstands-
marsch, uitgeschreven door B. W. V. te
Breda. Zij won 2 bekers en een lauwer
tak nl. den eersten prijs voor de best
marcheerende groep, den eersten prijs
voor de grootste groep, den eersten pr.
voor de verstkomende groep. Deze prij
zen zijn te bezichtigen bij Frenks in de
Lange Kerkstraat alhier.
De werkloosheid.
Het aantal werkloozen daalde van 789
tot 747, van wie 115 bij de werkver
schaffing te werk zijn gesteld.
RAAD VAN ARNEMUIDEN.
De toestand van de mestvaalt
en nog iets. Onbillijkheden
van de steunregeling.
ARNEMUIDEN. Maandagnamiddag
vergaderde, onder leiding van burge
meester H. G. Horninge, de Raad vol
tallig.
Het ambtenaren-reglement werd- aan
gevuld met de bekende bepalingen in
zake het verbod van bepaalde uniformen,
insignes, politieke vereenigingen enz.
De overeenkomst met den Polder
Walcheren inzake de afwatering van het
bouwland over het Her werd zooals de
ze door B. en W. is voorbereid, z.h.s.
aangenomen.
De vergunning aan de P.Z.E.M. ver-
