GOESCHE COURANTE
LANDBOUW.
BINNENLAND.
STATEN-BENERAAL
UW OUDE CAMERA
IS F 5.00 WAARD!
HENNING'S FOTOHANDEL
WEER EN WIND.
NUMMER 92.
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
19 APRIL 1934.
EERSTE BLAD.
177e JAARGANG.
DE NIEUWE SPELLING DER NEDERLANDSCHE TAAL.
3S* GOESCHECOUBANT£!£!l
GEMEENTERAAD VAN
MIDDELBURG.
MARKT C 14, MIDDELBURG
MIDDELdURGSCHE courant
'Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent-
icbajj Viissingea 2.30, elders 2.50 per
Kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 48 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
8y contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster; Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten b\j het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke- r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewgsnommers 5 cent
■i— Uil 'is
Vandaag is dan eindelijk verschenen
het, zeker met groote spanning verbei
de, tweede nummer der „Mededeelin-
gem" van het departement van onder
wijs.
Daarin is opgenomen het verslag van
de destijds ingestelde spellingcommissie.
TT a 1.1V1 i 1 1 - 1
heeft gedaan. Men zal daarbij dus con
servatief te werk moeten gaan en niet
door te radicale vernederlandsing het
traditioneele beeld van deze vaak inter
nationale woorden te zeer aantasten.
In afwachting van de nieuwe Woor
denlijst blijft de schrijfwijze van de be-
BEHOORT BIJ No. 91 VAN WOENSDAG 18 APRIL 1934.
Voorverslag d.d. 18-II-'34.
Vergadering van 18 April, te 2 uur.
Voorzitter de burgemeester. Aanwe
zig 14 leden. Afwezig d'e heer Jeroni-
mus.
Twee vacatures door bedanken van
de heeren Bybau en Van Andel.
1. Notulen vorige vergaderingen.
De notulen der vorige vergaderingen
werden z.h.st. goedgekeurd.
2. Ingekomen stukken.
De ingekomen stukken vroeger ge
meld, werden voor kennisgeving aange
nomen.
De heer PAUL wilde inzake het op
pompen van water bij de fontein op de
Balans nader onderzoek, waarbij de
heer DEN HOLLANDER zich aansloot
De heer B0ASS0N zegde nader on
derzoek toe.
Naar aanleiding van het ontslag als
raadslid van mr, L. van Andel, sprak de
voorzitter als volgt:
Het zal ongetwijfeld door U allen
met leedwezen zijn vernomen, dat re
denen, van gezondheid mr. van Andel
nopen het raadslidmaatschap neer te
leggen.
De heer Van Andel had in den Raad
van Middelburg zitting van Sept. 1909
tot Sept. 1919 toen hiji zich niet
meer beschikbaar stelde en op
nieuw sedert Sept. 1931; in totaal dus
gedurende 1214 jaar.
Men heeft den heer Van Ajndel hier
leeren kennen als een scherpzinnig,
ijverig raadslid, gewoon zich ernstig
voor te bereiden op de besprekingen
en zich daarin niet onbetuigd te laten.
Als een man van groote belangstel
ling in de zaken onzer gemeente, die
voor zijn overtuiging en inzichten on
bewimpeld placht uit te komenl, daar
mede niet getransigneerd heeft en dat
zeker nooit zou doen om zich aange
naam te maken bij anderen.
Een strijdbaar man, die van de strijd
baarheid van zijn natuur, hel genot en
de lasten zal hebben ervaren.
Bij de .scherpe instelling van zijn
geest, ook wel van zijn woord, waar-:
door anderen zich genoodzaakt zagen
tegen hem in het krijt te treden, toch
een man met een gevoelig hart; gevoe
lig met name voor het leed en hel ge
luk van anderen,
In den Raad blijft de herinnering aan
dat alles; ook de herinnering aan d'en
arbeid, waarvoor ik den heer van An
del, istellig mede uit naam van den
Raad, dank zeg.
Bij zijn scheid'en uit de Raadzaal, die
hem vele malen als een tournooivekk
gold, zijn wij allen, mede- en tegen
standers, bereid hem ridderlijk uitgelei
de te doen, met oprecht leedwezen over
de oorzaak van zijn terugtreden, met de
erkenning van zijne gaven en kwalitei
ten en met den hartelijken wensch, dat'
de voorgeschreven rust, hem onder
Gods zegen, het gehoopte herstel moge
brengen.
De leden gaven bijkën van instem
ming met deze woorden.
Naar aanleiding van vragen van. den
heer PAUL over het Burgerlijk Armbe
stuur en de benoeming van een nieuwen
secretaris deelde de VOORZITTER me
de, dat een nieuwe oproep is gedaan, en
dat B. en W. hun oordeel over de verr
eeniging van de functies van secretaris:
en penningmeester nog wenschen op te
schorten.
3. Onderzoek geloofsbrief nieuw
Raadslid.
De geloofsbrief van het nieuw geko
zen lid van den raad, den heer R. van
Roo wordt door eene commissie be
staande uit meVr. Weijl en de heéren
Cornelisse en Heemskerk onderzocht.
Op haar advies besluit de raad tot
toelating van den heer Van Roo, die de
plaats van mr. J. H. Bybau zal innemen.'
4. Benoeming lid Burgerlijk Armbe
stuur.
Vogr de benoeming van een lid in de
vacature-Schroevers had' het Burgerlijk
Armbestuur de volgende niet-alphabeti-
sche aanbeveling ingezonden: 1, L. A./
Bouman, 2. L, P. J. Suikers.
De heer PAUL deelde mede, dat hem
bekend is, dat beid'e verklaard hebben
geen benoeming te zullen aanvaarden en
6.
Ten aanzien van het gebruik der z.g.
„tussenletters" n en s in samenstellin
gen als besseboom - bessensap, honde-
kar - hondenbrood, kippenhok, schape-
- schapenmelk, tijdsbepaling - tijd
aanwijzing tijdsein, handel(s)maat-
schappij, mansnaam - manslag - man-
nenwoord zijn geen algemeen geldende
regels te geven.
Daarom zal een zo nauw mogelijk bij
A a regelin£ aansluitende
Woordenlijst door een van Regeerings-
wege te benoemen commisie moeten
worden opgesteld. Het is te voorzien
dat deze Woordenlijst niet zelden twee
ërlei schrijfwijze zal toelaten, al of niet
met voorkeur voor één van beide.
Zolang de nieuwe Woordenlijst niet
tot stand gekomen is, houde men zich
in dit opzicht aan de Woordenlijst voor
de spelling naar De Vries en Te Winkel.
7.
Ook voor de schrijfwijze van bastaard
woorden zal de Woordenlijst de norm
moeien aangeven. In de opeenvolgende
drukken van deze Woordenlijst zal de
spelling moeten weerspiegelen, maar
niet vooruit lopen op, de geleidelijke
vernederlandsing van het vreemde
woord, gelijk ook de Woordtenlijst voor
de spelling naar De Vries en Te Winkel
wuiui lugcvuera op ane scholen, waar
voor de Regeering bevoegdheid heeft
dit voor te schrijven.
Men mag aannemen dat, wanneer
de Regeering met haar ambtelijke stuk
ken voortgaat, de andere overheidsor
ganen zich daarbij zullen aansluiten.
Hetzelfde mag worden verwacht van de
pers.
Ook kan er op worden gerekend, dat
de overgrote meerderheid ook van die
scholen, waarvoor de nieuwe regels niet
kunnen worden voorgeschreven, zich
spoedig daarnaar richten.
Aangenomen mag worden, dat de Re
geering in staat zal zijn te voorkomen,
dat het invoeren van de nieuwe spelling
voor het onderwijs te grote kosten met
zich zal brengen.
Tot zoover de commissie.
Nu mag ons belang inboezemen de
vraag: is dit nu wéér een aanloopje, een
schijnaanval, een spiegelgevecht Is
dat weer een compromis, dat op conser
vatisme, onwil, gebrek aan moed tot
aanpakken of doorvoeren zal afstuiten,
of dat door een aantal ingezonden stuk
ken en „protesten in de archieven van
een departement teruggedrongen zal
moeten worden
Zoodat de strijd wordt voortgezet
Feestdagen zijn hoogtepunten in de
eenzame vlakten van ons dagelijksch
leven, uitkijktorens vanwaar uit wij
de wereld overschouwen, rustpunten
in de stilte waar wij gaarne toeven
om een blik te slaan in onszelf en ons
innerlijk opbouwen.
:al men nu, na deze zorgvuldige en
ndige voorbereiding, den knoop
akken
N. R. Crt." die ons bericht inzake
vorm van het voorstel-Marchant
is blad overnam .voegde er aan
oals men weet, heeft de minister-
aet compromis niet aanvaard. Pu-
Le zal echter geschieden om het
k gelegenheid te geven, zich uit
eken."
deze regels zou men kunnen op-
aldus commentarieert de „Maas
deze aanteekening dat de mi-
raad het voorstel heeft verworpen.
de „Msb." echter reeds 4 April
e, is dat zeker onjuist. De zaak fs
i ministerraad aanhangig gemaakt,
deze heeft er nog niet over be-
Besloten is slechts, dat het voor-
srst nog in de publicaties van het
tement van Onderwijs zal worden
liceerd, zoodat de publieke mee-
laar oordeel nog kan zeggen. Dat
geschied.
der moet men, aldus de „Msb.",
erop letten, dat de zaak alleen bii
linisterraad aanhangig is gemaakt,
de hoofden der departementen
kunnen bevelen, in welke spel-
stukken van de onder hun mi
ressorteerende diensten zullen
geschreven. Bij het kabinet als
ig berust uiteraard niet de be
over dezi>( veel gewichtiger
of de spelling, zooals de commis
Vooys haar voorstelt, bij het on-
5 zal worden ingevoerd. Hierover
alleen de minister van Onderwijs
aals de „Msb." van zeer goed in-
e zijde verneemt, moet Minister
ant vastbesloten zijn de vereen
de spelling in elk geval voor het
rijs verplicht te stellen Dit be-
t dus, dat vroeg of laat natuurlijk
ok alle staatsstukken in de ver-
idigde spelling zullen verschijnen
maakt eventueel verzet van de
ministers tegen mr. Marchant
oeilijk.
0
zoover de „Maasbode". Men kan
zien, dat de zaak er voor d'e ver-
digers gelukkig niet zoo hope-
sorstaat als 't aanvankelijk, toen
juiste bericht van de „verwer-
loor den ministerraad kwam, wel
nu het voorgestelde stelsel be
et draagt het karakter van een
>mis, maar van een onzes inziens
aardbaar compromis. Dat
tn uitgang „lijk" niet door „lik"
vervangen, achten wij zelfs een
>1; eerstgenoemde uitgang toch
geen spellingsmoeilijkheden op
handhaving beteekent dus een
priKKei minder voor hen, die „mata
gelap" plegen te worden van een ver
andering van 't woordbeeld.
En overigens: ons dunkt dat dit com
promis den spellingstrijd beslechten zal,
zoodat de Vereeniging tot vereenvoudi
ging van onze schrijftaal waarvan
schrijver dezes in 1935 juist een kwart
eeuw ononderbroken lid geweest zou
zijn ontbonden kan worden.
De praktijk zal, d'aarvan zijn wij stel
lig overtuigd, de nieuwe spelling, zoo zij
wordt doorgezet, in een verbluffend
korten tijd assimileeren-
Wij wenschen minister Marchant de
kracht en den moed toe, bij zijn vastbe
slotenheid tot invoering d'ezer spelling
bij het onderwijs te volharden.
De rest volgt dan wel: als er één de
partement over den dam is, volgen er
meer.
Vlascentrale.
De minister van Economische Zaken
heeft benoemd tot lid van hel bestuur
der Nederlandsche vlascentrale den heer
A. Wisse, te Anna Jacobapol-
d e r.
DE PRINS EN DE
KONINGIN-MOEDER.
De verjaardag van den Prins is dit
maal niet feestelijk gevierd, in verband
met den rouw, schrijft (mr, J.) B(elin-
fante) in „de Vrijheid", om een legende
recht te zetten, die zich, naar ons ge
bleken is, gevormd heeft aangaande de
verhouding tusschen de overledene en
den Prins, op grond van deels onjuiste,
deels verkeerd' begrepen berichten, in
enkele bladen tijdens het overlijden en
de begrafenis.
Men meent dan vooreerst, dat de
Prins bij het overlijden van de Koningin-
Moed'er niet aanwezig is geweest. Hier
uit en uit de omstandigheden, dat hij bij
de begrafenis niet in den grafkelder is
afgedaald, wordt d'an afgeleid, dat de
verhouding tusschen hem en de Konin
gin-Moeder min of meer sgepannen zou
zijn geweest.
Dit nu was, naar „Het Vaderland"
uit zeer goede bron bekend is, hoege
naamd niet het geval. Integendeel, De
Prins hield veel van de Koningin-Moe
der, die van haar kant hem gaarne zag.
De Pr ns is ook wel degelijk tijdens de
laatste oogenblikken van de Koningin-
Moeder bij haar geweest. Dad'elijk daar-
od is hij vertrokken om verschillende
noodzakelijke regelingen te treffen. Zijn
niet afdalen in den grafkelder was een
voudig een uitvloeisel van het protocol
dat voorschrijft, dat zulks alleen door
d'e naaste familieleden geschiedt. Alleen
deze zijn dan ook in den grafkelder met
de kist medegegaan; ten onrechte wordt
beweerd, dat ook een andere, verre
bloedverwant zou zijn meegegaan.
Wij vertrouwen, dat na het boven
staande aan de uiteraard voor den Prins
zeer onaangename praatjes een einde
zal komen.
EERSTE KAMER.
Indische begrooting.
De Eerste Kamer heeft gisteren de In
dische begrooting onder handen geno
men en haar na eenige discussie, waar
bij geen „groote" dingen ter sprake
kwamen z.h.s. goedgekeurd. Ook de
Surinaamsche begrooting ging z.h.s. on
der d'en hamer door.
TWEEDE KAMER.
Kanaal door Zuid-Beveland.
Het onteigenings-ontwerp aan
genomen.
In de Tweede Kamer kwam gisteren
o.m- aan de orde het wetsontwerp in
zake onteigening noodig voor verbree
ding van het kanaal door Zuid-Beveland
en verhooging van de spoorwegbrug
over dat kanaal bij Vlake, met bijkomen
de werken.
De heer Bongaerts (r.k.) vroeg,
of de conclusie van de commissie van
rapporteurs door den minister wordt
aanvaard.
Minister K a 1 f f antwoordde beves
tigend.
De heer Westerman (V.N.H.)
zette uiteen, dat de regeering erin ge
slaagd is, een groot deel van de onge
rustheid weg te nemen. De Rijnvaart
commissie heeft een aanval gedaan op
de Nederlandsche souvereiniteit, en de
regeering antwoordt positief, dat zij niet
van zins is, daarin te treden.
Dit wetsontwerp is niet te scheiden
van d'e eigenlijke kanalenkwestie, die
nu reeds bijna 15 jaren hangende is. Spr.
achtte het voorbarig, aan de verbree
ding van het kanaal van Hansweert te
beginnen, zoolang niet is uitgemaakt hoe
die kwestie zal worden opgelost. Er is
geen reden om aan België bijzondere
concessies te verleenen.
De heer S c h i 11 h u i s (v.d.) er
kende, dat België wel voordeel trekt uit
de voorgestelde kanaalverbreeding.
De heer Wendelaar (lib.) acht
te het van belang, dat ook aan de ver
betering van de afwatering van Weste
lijk Noord-Brabant wordt gedacht. Mis
schien is. wanneer deze verbreeding is
tot stand gekomen, een nieuwe verbin
ding tusschen Schelde en Hollandsch
Diep niet meer noodig. Spr. zal voor
stemmen.
De heer Kersten (s.g.) stond te
genover het ontwerp niet zeer sympa
thiek. Hij achtte het voor de scheep
vaart niet noodig, dat dit kanaal wordl
verbreed en hij wenschte dat zeker niet
als een soort afbetaling aan België-
Van het antwoord van den minister
op deze bezwaren zou spr.'s stem afhan
gen.
De heer W i e 1 i n g a (a.r.) wees er
Vraagt inlichtingen bij
(Ingez. Med.i
M'burg, 19-IV-'34. Woensdag: hoogste
luchttemperatuur 15.2°C (59 °F);
laagste 7.9 °C (48 °F). Heden 9 h: 10.6
°C; 12 h: 12 °C. 4.2 mm regen. Hoogste
barometerstand te dezer stede, in het
afgeloopen etmaal: 759 mm; laagste 755
mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 761.8 mm
te Marseille; laagste 738.3 mm te Sarna,
Verwachting tot morgenavond
Matige tot krachtige, tijdelijk afne
mende Z. tot W. wind, zwaar bewolkt
met tijdelijke opklaring, waarschijnlijk
nog regenbuien, iets kouder.
Zon op: 4 h 57; onder: 19 h 03. Licht
op: 19 h 33. Maan op: 7 h 32; onder:
24 h 50. L.K. 21 April.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere is 38 min. later.
(S Springtij.)
Do.
Vr.
Za.
19
20
21
April,
Hoogwater.
4.27 16.48
5.10 17.30
6.01 18.25
Laagwater.
10.48 23.12
11.25 23.52
12.14
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
April,
Hoogwater. Laagwater.
Do. 19 6.16 18.40 11.54
Vr. 20 6.55 19.18 0.15 12.31
Za. 21 7.41 20.06 0.54 13.20
op. dat reeds in 1913 de noodzakelijk
heid van verbreeding van het kanaal
d'oor Zuid-Beveland werd gevoeld. Het
is eigenlijk te verwonderen, dat deze
nauwe passage geen ernstige stoornis
sen in de scheepvaart heeft veroorzaakt.
Bij herleving van de scheepvaart kun
nen dergelijke stoornissen echter niet
uitblijven, indien de verbreeding d'an
niet tot stand zal zijn gekomen.
Bovendien biedt dit ontwerp een bui
tengewone gelegenheid tot werkver
schaffing; hierop is niet voldoende aan
dacht gevestigd.
Met hetgeen in de Rijnvaartcommis
sie is gevraagd, aldus spr., hebben wij
hier niet te maken; wij willen ons zelf
zijn en antwoorden op de vraag of ver
breeding van het kanaal door Zuid-Be
veland noodig is voor d'e scheepvaart
beslist: ja.
De heer Van de Bilt (r.k.) wilde
rekening zien gehouden met de techni
sche eischen van de scheepvaart en zeg
de, dat het profiel van het kanaal moet
beantwoorden aan het in de laatste ja
ren gewijzigde scheepsprofiel.
Minister K a 1 f f _Jierinnerde eraan,
dat reeds in 1913 op verbreeding van dit
kanaal is aangedrongen. Bij de voorge
stelde verbreeding tot 40 m zullen
schepen van 2000 en 1350 ton elkaar
behoorlijk kunnen passeeren, In de toe
komst zal rekening moeten worden ge
houden met de wenschelijkheid van ver
breeding tot 64 m-
Aan den heer Westerman ant
woordde spr., dat er geen sprake is van
eenigen knieval voor de Rijnvaartcom
missie, wier discussie niets met de ver
breeding van het kanaal door Zuid-Be
veland, die op zichzelf nood*ig is, heeft
te maken.
Het wetsontwerp werd daarop z.h.s,
aangenomen.
De crisis-tariefwet.
Minister Oud heeft op krachtige wij
ze de crisis-tariefwet verdedigd, welke
het mogelijk moet maken wijzgingen
van invoerrechten onmiddellijk in wer
king te doen treden, opdat handige,
kooplieden door bijv. nog fluks een
groote partij goederen uit het buitenland
te laten komen, de schatkist niet een
