GOESCHE COUPANT^
BINNENLAND.
ZEELAND.
WEER EN WIND.
uct
ch
»e-
ie-
ed-
an
on.
P j.
NUMMER 85.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
r-n 11 APRIL 1934.
EERSTE BLAD.
177e JAARGANG.
Een groote ondienst.
4°ÜmT Ne^rlandsche groote
dagbladen, die steeds om strijd verkla-
ren, tegen de anarchie te zijn maar zich
onmiddellijk b„ een officieel regeerings-
^eSiUltJe- ZVllen n1,e.rlc^en, heeft de
toch officieele spelling-Terpstra inöe-
vperd!); dan was er nog de soeU£g_
Van Eeden; de spelling-Van Wiik en
last and least, de spelling-Höweler
Men zou zoo zeggen: de verwarring
was daarmee groot genoeg.
m
f§i&DELBURG.
en
tuw,
z.
en
M.
d.r
Ba-
i S.
M.
ÏQX-
luijs
D.
C.
est-
r d.
van
im,
jd.
del-
de
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bjj comtr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1i
regels f 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent
Zooals men nu langzamerhand wel
weet, is de quaestie van de officieele
spelling onzer Nederlandsche taal eens
weer aan de orde; zij, die, als wij, van
meening zijn, dat een hervorming der
spelling van De Vries en Te Winkel
die een vereenvoudiging moet zijn
hoogst gewenscht is, \ien in hoopvolle
verwachting, doch niet zonder angst en
beven, den uitslag van minister Mar-
chants poging tegemoet.
Niet zonder angst en beven, want de
stof is gevaarlijk en niet populair. De
massa is behoudzuchtig, dat weten we
nu eenmaal; een nieuwe spelling is an
ders dan de oude (hoe weinig „oud",
daarvan is men zich niet bewust); an
ders raar onaesthetisch onge-
wenscht verwerpelijk een ramp.
Ziedaar in een notedop den ontwikke
lingsgang van elk verzet tegen een ver
eenvoudigde spelling.
Zal minister Marchant, en zal de ge-
heele ministerraad nu durven doorzet
ten zoo als de tandarts even moet
rukken en wrikken om de rotte kies los
te krijgen
En zullen zij, die moeten beslissen,
zich vooral hoeden voor het heillooze
compromis De door niemand gevolgde
spelling-Terpstra zij hier tot waarschu
wend voorbeeld: liever niets met de
kans op later iets dat waarlijk bevredi
gen kan dan weer een aarzelend en
tastend pasje.
Geen compromis want daarmede
wordt niets gewonnen. De die-hards der
spelling De Vries en Te Winkel zullen
het compromis verfoeien; de felle voor
vechters van de Vereenvoudigde naar
Kollewijnschen trant zullen zich derma
te onbevredigd achten, dat zij zich ge
drongen zullen gevoelen door te .vech
ten.
Dus: Koüewijn van den eersten tot en
met den laatsten, negenden, regel?
Neen, dat behoeft o.i. ook weer niet
verlangd te worden.
Over het systeem valt door des
kundigen zeker te praten. Maar
wanneer de commissie, door minister
Marchant ingesteld, tot concrete voor
stellen aan de regeering komt, dan pas
ontstaat o.i. het gevaar voor een gevaai-
lijk compromis. Wanneer de minister
raad dezen of genen voorgestelden
maatregel wat „raar" vindt op het eer
ste gezicht, en 'm dan maar even ver
andert. Daardoor wellicht in de toe
komst millioenen Nederlanders verplich
tende voortdurend onlogisch te schrij
ven.
Zwaar is de verantwoordelijkheid, die
op onze toch niet-filologisch geschoolde
ministers drukt; sterk is de roep om
vereenvoudiging en daardoor verbete-
rmg dat onze ministerraad zich zijn
taak ook in dezen moedig bewust zij,
mogen we wenschen en hopen.
Dat het een chaos is in onze spelling
wereld, dat weet men zoo langzamer
hand wel. Een hall procent Siegenbeek
11,611 no<* hier en daar aan; vier
vijfde Van ons volk schrijft een, over 't
algemeen abominabel, De Vries en Te
Winkel wij kunnen dat weten en
onder het opkomend geslacht heeft Kol
lewijn of de „Vereenvoudigde" al een
kwart eeuw lang een steeds toenemen-
den aanhang gevonden. Dat is de groote
njn; daarnaast hebben we dan het bok-
b Setje van minister Terpstra ge-
na die ons met geslachtsregels op-
v0e, 'welke we ons allen gehaast
e en e vergeten (merkwaardig: geen
en e e der op spellingsgebied zoo
Maar dat blijkt nog niet zoo te zijn
want zoo juist wordt ons ter bespreking
toegezonden een „Proeve eener nieuwe
spelling" door iemand, die zich achter
den naam „Dixi" verschuilt.
Men moet zich afvragen: wat bezielt
ztrlke lieden toch, die maar spellingsy
sternen op de markt werpen, alsof
om de voorjaarsmode van hoedjes,
schoenen en jurkjes zou gaan, alsof men
W. P. van Stockum Zoon, Den
Haag-
maar eens wat langs de spellingstands
zou kunnen kuieren, en zeggen: ik vinei
dit wel aardig, maar dat staat toch ook
wel leuk, laten we dat maar nemen?
Ziet men het groote belang, dat hier
op het spel staat, dan heelemaal niet
in? Meent men, dat ieder willekeurig
studeerkamerproduct maar keurig net
jes gedrukt en uitgegeven behoeft te
worden desnoods door een comité
of een vereeniginkje gevolgd om
maar meteen de kans op succes te ope
nen?
En beseft men dan niet, hoe groote
scha de de publicatie van weer zulk
een (n -f- l)e spellingsysteem kan ver
oorzaken, doordat het den wrevel van
het publiek tegen de (elke) vereenvou
diging zal aanwakkeren of wakker roe
pen, welke tóch al zoo zwaar te bekam
pen zal zijn?
„Dixi" meent het overigens niet
kwaad. Hij is bescheiden genoeg:
„Mocht mijn Proeve bij de bevoegde
„deskundigen geen instemming vinden,
„dan zal ik mij daarbij moeten neerleg
den en mij troosten met de slotregel
„van Tollens beroemd gedicht: ....„En
rekent d'uitslag niet, maar telt het doel
alleen."
Wat wil „Dixi"
Hij acht „De Vries en te Winkel" „in
menig opzicht onlogisch en onwaarach
tig""; „Kollewijn"bovendien onaes
thetisch en halfslachtig." (Dat „boven
dien" is aardig! Red.)
Daarom heeft „Dixi" fluksjens en op
eigen houtje getracht,,een spellingsy
steem te ontwerpen dat niet, of althans
veel minder, aan deze euvelen mank
gaat, en ook gemakkelijker aan te lee-
ren is."
Hoe „Dixi's" systeem er uit ziet?
Een voorbeeld. „Dixi" schrijft:
„Er stond en fraje geschiedenis in de
„koerant: éRniewe êrtenkisje uit Ce
„kantiene was nauwlex ontfangen of ér
„ontstond en vréselek ên antoesiast ge-
„brul om de cigaren uit de advertênci."
Is het de moeite van een ernstige be
spreking waard?
Theoretisch natuurlijk welmaar
practisch op dit oogenblik zeer stellig
niet.
„Dixi" en andere vereenvoudigers-op-
het-laatste nippertje moeten rekening
houden met de gegroeide werkelijkheid:
een officieele spelling die langzamer
hand niet meer te handhaven is, en
daarnaast een leger van Kollewijnianen.
Welnu: de Kollewijnsche of Vereen
voudigde spelling is eenvoudig, gemak
kelijk leesbaaren na zeer korten
tijd is men zich er niet eens meer van
bewust, dat het anders en nieuw is. De
woordbeelden moeten even wennen, dat
is alles- En zijn die eens gewend, dan ts
de winst groot.
Een nieuwe officieele spelling moet
noodwendig in de richting van dit reeds
een kwart eeuw gegroeide gaan
liefst zoo ver m o g e 1 ij k. Dan zal zij
bevrediging brengen.
Gaat men een halfslachtige compro
mis van De Vries en te Winkel met
Kollewijn aan, of gaat men Höwelen of
Dixi-ën, dan komt er niets van terecht.
Wij' twijfelen niet aan Dixi's goede be
doelingen. maar hij heeft door de ontij
dige publicatie van zijn particuliere
spellingsysteem nummer-zooveel den
strijd voor verbetering en vereenvoudi
ging, die deze dagen weer gestreden
wordt, den grootst denkbaren ondienst
bewezen.
Ten zij dat men aan zijn geschriftie
wil zien: le hoe het niet moet en 2e hoe
urgent en actueel de quaestie op zich
zelf is.
EEN GEDENKTEEKEN VOOR
KONINGIN EMMA TE BAARN
Gisteravond is op initiatief van de
permanente oranje-commisie een druk
bezochte bijeenkomst gehouden ten ge
meentehuize van Baarn, in verband met
plannen tot oprichting van een gedenk-
teeken voor de Koningin-Moeder, hoo-
ge ambtsvrouwe der gemeente. De aan
wezigen werden welkom geheeten door
den burgemeester, jhr. dr. C. C. J. van
Reenen, waarna dr. P. V. Astro, voor
zitter der permanente oranje-commissie,
eenige details mededeelde omtrent de
wijze, waarop men de plannen tot uit
voering hoopt te brengen-
Besloten werd een werkcomité te
stichten. Tot eere-voorzitter werd be
noemd de burgemeester en tot eerelid
jhr. J. A. de Jonge van Zwijnsbergen, in
tendant van het paleis Soestdijk. Be-
Vleierij is een valsche munt, die al
leen waarde heeft in verband met onze
eigene ij delheid.
sloten werd verder de Koningin van de
plannen op de hoogte te stellen en H.
M. toestemming te vragen voor uitvoe
ring ervan.
EMMABLOEM-COLLECTE.
De opbrengst van de Emmabloem-
collecte heeft in Den Haag bijna
f 14.500 opgebracht.
Dit is de hoogste opbrengst, welk se
dert het houden van deze collecte is be
reikt.
STEUN AAN HET VEENBEDRIJF.
De minister van economische zaken
heeft aanhangig gemaakt een ontwerp
„Crisisfabrieksturfbesluit 1934". Hierin
zullen maatregelen worden getroffen ten
behoeve van het veenbedrijf, uitsluitend
betrekking hebbende op met de hand
gestoken fabrieksturf, welke in de pro
vinciën Groningen, Drenthe en Overijs
sel wordt geproduceerd.
Het graven, droogmaken en in de
schepen laden van deze turf zal slechts
toegestaan zijn aan aangeslotenen bij
een op te richten crisis-organisatie, ter
wijl slechts een door den minister van
economische zaken te bepalen hoeveel
heid turf zal mogen worden geprodu
ceerd. Deze hoeveelheid zal verdeeld
worden over de bij de hiervoren vermel
de crisis-organisatie aangeslotenen, die
80 pet. zullen mogen produceeren van
de gemiddelde hoeveelheid, welke door
hen in de jaren 1929, 1930 en 1931 is ge
produceerd.
De maatregelen worden mede dienst
baar gemaakt aan de werkverruiming.
De vervener ontvangt een toeslag van
25 per dagwerk in 1934 gegraven fa
brieksturf, dat door fabrieken wordt ver
bruikt.
Deze toeslag zal eerst worden uitbe
taald nadat de aflevering bij de fabriek
heeft plaats gehad.
Op fabrieksturf afgeleverd voor ander
gebruik dan in fabrieken wordt geen
toeslag gegeven.
CRISISPOSTZEGELS.
Zooals bekend, zal binnenkort een
tweetal bijzondere frankeerzegels met
toeslag worden uitgegeven, waarvan de
extra-opbrengst ten bate komt van bet
Nationaal Crisis-Comité.
De zegels zullen gedurende het tijd
vak van 30 April tot en met 31 Juli a.s.
verkrijgbaar zijn met een frankeerwaar-
de van resp. 5 en 6 cent. terwijl de toe
slag is bepaald op resp. 4 en 5 cent. De
geldigheidsduur ook voor het interna
tionaal verkeer eindigt 31 Mei 1935.
De zegels dragen de beeltenis resp.
van de Koningin, Beschermvrouwe, en
van Prinses Juliana, epre-voorzitster van
het Nationaal Crisis-Comité.
Het 5-centzegel is uitgevoerd in
blauwe kleur, dat van 6 cent in paars.
DE NIEUWE MOERDIJKBRUG.
Verwacht wordt dat begin 1937
de geheele brug gereed is.
Met den bouw van de brug over het
Hollandsch Diep bij Moerdijk zal nu
spoedig een aanvang worden gemaakt.
Op Dinsdag 17 April a.s. zal aan het ge
bouw van den directeur-generaal van
den Rijkswaterstaat te Den Haag de
aanbesteding plaats hebben van den
onderbouw van dit groote werk.
De brug over den Moerdijk wordt de
langste brug in het complex rivierover
gangen, welke straks Noord en Zuid
voor het gewone verkeer met elkaar
verbinden zullen. Zij zal worden ge
schraagd door 9 kolossale pijlers, die elk
hart op hart gemeten, 102 meter uit el
kaar liggen terwijl de afstand van de
beide buitenste pijlers tot de Noorde
lijke en Zuidelijke landhoofden elk 101
meter bedraagt. De lengte van de brug
van landhoofd tot landhoofd wordt dus
8 X 102 meter 2 X 101 meter 1018
meter.
De pijlers worden elk op zich zelf ko
lossale bouwwerken, gefundeerd op pa
len in gewapend beton, omgeven door
een onder water gestorten koek van
beton, die weer omsloten wordt door 'n
ijzeren damwand.
Op deze massale fundamenten worden
de pijlers, die boven water 22 meter
breed en 12.80 meter dik zijn, opgetrok
ken.
De nieuwe brug komt op ongeveer
600 meter stroomafwaarts van de be
staande spoorbrug te liggen.
Het geheele werk van den onderbouw
dat a.s. Dinsdag wordt aanbesteed, zal
in 750 dagen gereed moeten zijn.
Verwacht wordt dat nog dezen zomer
met het werk begonnen wordt, zoodal
dit in den zomer van 1936 de brug zal
worden opgeleverd. Rekent men dan
nog een maand of zes om ook den bo
venbouw te voltooien, dan "zal de nieu
we Moerdijkbrug in het voorjaar van
1937 kunnen worden geopend en in ge
bruik genomen,
(Msb.)
CHINEEZEN IN NEDERLAND.
Bij de jongste telling onder de Chinee-
zen in Nederland is komen vast te staan,
dat ons land gastvrijheid verschaft aan
in totaal 1350 zonen van het Hemelsche
Rijk, aldus het Hbld. Hiervan wonen er
in Rotterdam 748, Amsterdam 152,
's-Gravenhage 10, Utrecht 67, Arnhem
43, Zwolle 18, Eindhoven 18 en kleinere
aantallen over verschillende gemeenten
in ons land verspreid.
EEN VLIEGTOCHT NAAR
CURACAO
De K, L. M. heeft, in verband met t
feit, dat Curapao van 21 tot 29 Juli
feest viert, omdat ons gebiedsdeel in
het Westen dan 300 jaar onder Neder
landsche leiding staat, een plan in stu
die genomen om naar Curapao te vlie-
gen.
Of uiteindelijk tot het maken van deze
vlucht kan worden overgegaan, is nog
van vele omstandigheden afhankelijk.
De vlucht moet geschieden via Afri
ka. Gedacht wordt den Atlantischen
Oceaan over te steken van Dakar naar
Pernambuco- De overtocht is 3200 km
lang.
Wegens over vorige jaren te wei
nig betaalde belasting is door den ont
vanger der directe belastingen te
Breskens ontvangen: 309,36,
f 805, te H u 1 s t 34.36, 4.96; f 4.76;
te Oostburg 8.30, 8.10, f 4.80;
te Sas van Gent 3,36; te Sluis
I' 26.02; te Terneuzen 66.09,
f 13.76, 11.10, 5.46, 4.86, 3.50.
AFSCHEID VAN DEN PRESIDENT
VAN DE RECHTBANK TE
MIDDELBURG.
Heden (Woensdag) morgen aan het
eind van de civiele zitting van de Recht
bank te Middelburg, heeft de heer mr.
G. F. baron thoe Schwartzenberg en
Hohenlansberg, afscheid genomen als
president dier rechtbank.
Dit afscheid had plaats in de groote
zaal, integenwoordigheid van alle rech
ters en plaatsvervangende rechters, den
griffier, den substituut-griffier, den
waarnemenden griffier, den officier van
justitie en zijn beide plaatsvervangers,
de ambtenaren van het O.M. bij de kan
tongerechten in het arrondissement, die
allen rond de tafels van de rechtbank,
den griffier en het parket hadden plaats
genomen, In de zaal waren verder o.a.
tegenwoordig, de Commissaris der
Koningin, jhr. mr. J. W. Quarles van
Ufford; de griffier der staten, mr. B. D.
H, Tellegen, het lid van Ged. Staten, mr.
R. M. van Dusseldorp; de burgemeester,
de heer M. Fernhout, de kantonrechter,
de griffier van het kantongerecht, zoo
goed als alle leden der balie, van wie
het bestuur in de advocaten-bank had
plaats genomen. Verder bijna alle
ambtenaren van de rechtbank; de
districtscommandant der Rijksveldwacht
familie-leden en kennissen van den
scheidende.
De president heropende de geschor
ste zitting en zeide in deze laatste door
hem gepresideerde zitting enkele woor
den van afscheid te willen spreken.
Spr. schetste hoe een rechter en in het
bijzonder een president veel met het le
ven in aanraking komt en wees op de
hoogstaande taak van een rechter. Spr.
heeft vele rechters zien komen en gaan,
maar met allen is de samenwerking
steeds alleraangenaamst geweest.
Dit was ook het geval met het O.M.,
waarmede de aanraking de laatste ja
ren minder vaak voorkwam, omdat de
officier de civiele zitting niet meer bij
woont. Ook tot den griffier richtte spr.
woorden van dank voor de vele hulp, die
hij steeds van de griffie heeft ondervon
den.
SUPINATOR VOETVERZORGING.
Voorloopig tot nadere aankondiging
DONDERDAGS GEEN ZITTING IN
MIDDELBURG.
DAGELIJKS zitting te VLISSINGEN.
Gediplomeerd Voetkundige en Pedicure.
HOP"" Gratis voetonderzoek. "Tp§j
Pedicure, Voetmassage (electrisch en
met de hand). Volledige behandeling
1.— a 1.50.
Meest moderne installatie.
Aanbevelend,
KLIJBERG'S SCHOENMAGAZIJN.
Walstraat 50, Vlissingen.
(Ingez. Med.)
Middelburg, ll-IV-'34, Dinsdag: hoog
ste luchttemperatuur 11.8 °C (54 °F);
laagste 7.2 °C (45 °F). Heden 9 h: 8.5
°C; 12 h: 12.8 °C. 1.9 mm regen. Hoog
ste barometerstand te dezer stede, in
het afgeloopen etmaal: 760 mm; laagste
755 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 771.3 mm
te Reyckjavik; laagste 740.3 mm te La
Coruna.
Verwachting tot morgenavond
Meest matige Z.O. tot Z. of Z.W. wind,
betrokken tot zwaar of half bewolkt,
waarschijnlijk eenige regen, zachter des
nachts, overdag mogelijk iets warmer,
Zon op: 5 h 14; onder: 18 h 49. Licht
op: 19 h 19. Maan op: 4 h 08; onder:.
16 h 00. N.M. 14 April.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij.)
April.
Hoogwater. Laagwater.
Wo. 11 11.45 5.49 18.07
Do. 12 0.02 12.35 6,38 18.48
Vr. 13 0.44 13.15 7.20 19.29
Hoog- en Laagwater te Wem el ding
April.
Hoogwater. Laagwater
Wo. 11 0.56 13.30 6.45 19.16
Do. 12 1.54 14.22 7.35 20.00
Vr. 13 2.38 15.05 8.19 20.40
Met de balie heeft spr. ook steeds
aangenaam samengewerkt; hij herinnert
zich geen ernstige moeilijkheden.
Tot het personeel van de rechtbank
richtte de president tenslotte woorden
van waardeering, wijzende op zijn groo
te plichtsbetrachting, ook als het na
de kantooruren werkzaam bleef. Spr.
nam afscheid van alle aanwezigen, en
zal hen blijven gedenken.
De vice-president, mr. W- M. G. Jol
les, die tot president is benoemd, was
de tolk der rechters en plaatsvervan
gende rechters. Spr. herinnerde aan het
vele goede, dat de scheidende president
deed, en wat steeds leidde tot een
goede verstandhouding. Spr. schetste
hoe mr. Schwartzenberg zoowel bij
straf- als bij civiele zittingen kalm en
rustig werkte. Het heengaan van dezen
president is dan ook een groot verlies
zoowel voor de rechtbank in haar ge
heel als voor ieder der leden afzonder
lijk. Spr. bracht mr. Schwartzenberg
dank voor alles wat hij heeft gegeven.
De officier van justitie, mr. W. F. E.
baron van der Feltz, wees er op,, ciat
het heengaan van den president een ge
volg is van de wettelijke bepalingen en
het zeker op den weg van een president
van een rechtbank iigt om die wet te
handhaven. Maar met dit al vertrekt
de president terwijl hij nog over volle
werkzaamheid beschikt. Spr. had met
mr.Schwartzenberg aanraking als kin
derrechter, als rechtercommissaris in
strafzaken, als president van de strafzit
ting en van de civiele zitting, maar de
laatste jaren maar meer speciaal bij het
geven van inlichtingen enz. Spr. huldig
de den scheidende voor alles wat hij 'm
die functies deed.
De griffier, mr. H. Pleijte, heeft met
den scheidende samengewerkt als rech
ter, als president, als voorzitter van de
kamer van toezicht op de notarissen en
de candidaat-notarissen; en in al die
functies heeft spr. hem hoogelijk leeren
waardeeren. Het speet hem dan ook, dat
de presid. heen moet gaan en hij bracht
hem mede namens den substituut grif
fier, den waarnemenden griffier, en de
