ISCHIAS
DQ
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor lOcf
KRONIEK van den DAG.
BINNENLAND.
PIJÜ
FWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBÜRGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN ZATERDAG 24 FEBRUARI 1934. No. 47.
BARBARA, DE HEKS VAN
WINSLEA
HET ZEiSS-PLANETARHJM VAN
DE HAAGSCHE COURANT.
'S LINIMENT
t
FINANCIEEL ECONOMISCH
WEEKOVERZICHT.
Een trieste terugblik De at-
mospheer te Parijs nog geladen
met electriciteit Is er maar
op los geschoten
Te Parijs zitten de gemoederen nog
«teeds vol wrok over de bloedige ge
beurtenissen, die zich op 6 bebruari a-
daar hebben afgespeeld. Men kent de
geschiedenis: een deel van het volk toog
aan het demonstreeren tegen de pas ge
stichte regeering Daladier, die zich
daarover zenuwachtig maakte en de po
litie bevel gaf tot vuren. Resultaat:
•enige tientallen dooden en een paar
honderd gewonden.
Uit een artikel, dat onze Parijsche me
dewerker ons dezer dagen deed toeko
men, blijkt, dat het Fransche volk vrij
tmaniem de schuld van het gebeurde op
rekening van de regeering schrijft, zoo
dat de gevoelens van wrok zeer ver
klaarbaar zijn. De kalmte, die thans te
Parijs heerscht schrijft hij is geen
natuurlijke kalmte; de atmospheer is
nog geladen met electriciteit. Wat 6 Fe
bruari is gebeurd zal men nimmer ver
geten. Nog liggen de Parijsche zieken
huizen en hospitalen vol met zwaar-ge-
wonden, nog gaat geen dag voorbij of er
bezwijken een paar aan de opgeloopen
verwondingen. Drie, vier begrafenissen
soms op één dag en duizenden die zich
dan opmaken om den hun persoonlijk
onbekende te vergezellen naar zijn laat
ste rustplaats. Verscheidene van die na
tionale begrafenissen hebben we ge
zien; wat ons steeds buitengewoon heeft
getroffen is dat de ordedienst dan werd
onderhouden door oud-strijders, door
leden van de „Action Fran<;aise" of
„Jeunesses Patriotes", maar dat er in
de verste verte geen agent viel te be
speuren. Van hooger hand heeft de pre
fect van Parijs bevel gekregen om al zijn
„orde-bewaarders" op een aanzienlijken
alstand te houden. En de prefect Bon-
nefoy zelf ziet men ook nergens. Bij de
begrafenis van het eerste slachtoffer
snauwde 'n raadslid hem toe: meneer de
prefect, het is hier niet uw plaats....
gaat heen, en de hoogste politie-autori-
t«it heeft het zich voor gezegd gehou
den.
Wat Frot, den voormaligen minister
van Binnenlandsche Zaken betreft, hij is
nog steeds zoek. Of hij heeft de wijk
genomen naar het buitenland of hij
ïioudt zich buiten ergens schuil bij
vrienden; het zou ook trouwens niet
raadzaam voor hem zijn om ooit weer
één voet in Parijs te zetten want 't zou
geen vijf minuten duren of de „natio
nale moordenaar" (aldus wordt hij zoo
wel ia de linksche- als in de rechtsche
Waden genoemd) zou het met zijn le
ven. betalen. Niet minder gehaat is Da
ladier, die als chef van de regeering
dan toch nog had kunnen verbieden aan
Frot om, zonder sommeeren, op de me
nigte te schieten. Waar hij ook komt
draait men hem den rug toe.
De fametise „mobiele garde" zal ook
wel nooit meer een voet in Parijs zetten.
Zij toen zijn het die het vuur openden,
die schoten op iedereen. Dit „keur
corps is uitsluitend samengesteld uit
oud-onderofficieren uit het Vreemden
legioen en wanneer ze hun diensver-
band teekenen moeten ze een eed af
leggen om onder al e omstandigheden
te zullen gehoorzamen en „zelfs zonder
morren op hun vader en moeder of kin
deren te schieten, wanneer hun daartoe
het bevel zou worden gegeven". Men
kan nagaan hoe die heeren tekeer zijn
gegaan, toen Frot telephonisch het be
vel gaf dat de Place de la Concorde
moest worden „schoongemaakt".
Nu t dan toch iets kalmer is, krijgt
men een beter overzicht over de slacht
partijen: komen de verhalen los. Zoo
vernemen we dat ook de telegraaf van
boogerhand bevel had gekregen om alle
door MAY WYNNE.
17).
Wansiea Grange was gelegen midden
in een ruime vlakte, met tot achter
grond. de bosschen van Fryston aan den
eenen kant en oostwaarts de tweelings-
bergea: Brayton Barf en Stambleton
Heugh en met de heuvels van Yorkshire
in het blauwe verschiet.
Dichterbij, zelfs jgrenzende aan den
bloemtuin, liep de rivier Aire, kalm en
vriendelijk, met toch met beneden-
stroomingen, die een argeloozen zwem
mer licht zouden kunnen meevoeren
naar versnellingen, die uitliepen op een
Waterval, gelegen in een met bosch
overgroeide laagte, geen halve mijl van
de Grange af.
De tuin zelve had niets van dat stij
ve van de eigenaars en was een schil
derachtige wirwar van keurige bloemen,
kronkelpaden en beschaduwde prieel
tjes.
Een ouderWetesche bekoorlijkheid
lag over de plaats en vooral over Ja-
éet's rozentuin, waar op het grasveld
op een sierlijk gebeeldhouwd voetstuk,
dfe onmisbare zonnewijzer stond, de
eenige klok, waarop men in dien tijd
telegrammen, betrekking hebbend op
eventueele slachtoffers, te verdonkere
manen: eerst drie, vier dagen later
kreeg de familie in de provincie bericht
van den dood, hoewel zij reeds den zelf
den avond door vrienden per kabel was
gewaarschuwd. Méér en méér krijgt
men den indruk dat de Daladier's, de
Frot's, enz. keurig, bij voorbaat, alles
hadden geregeld. Zoo was de eerste ge
distribueerde photo die van een paar
hoornblazers, die driemaal het reglemen
taire waarschuwingssignaal: trek u te
rug, anders moeten we schieten, zouden
hebben geblazen. Maar hoewel er zes
honderd duizend man op den been wa
ren heeft niemand, maar ook niemand,
een signaal gehoord. En terwijl de doo
den vielen, (geen enkele ordebewaar
der, noch agent, noch garde is gedood
en alle gedoode burgers hadden een
kogel in den rug, waaruit men kan op
maken dat ze niet aanvielen maar
vluchtten), terwijl duizenden gewonden
naar de hospitalen werden vervoerd, za
ten Daladier en de minister van Justitie,
Penancier..gebogen over het wet
boek om een tekst te vinden welke hun
zou kunnen veroorloven om den staat
van beleg af te kondigen. Maar waar ze
de bewuste paragraaf niet konden vin
den, daar was de eenige verklaring van
den minister-president: de teksten zijn
niet erg duidelijk en ik wil Donderdag
een wetsontwerp dienaangaande indie
nen.
Is 't niet een parodie.maar neen,
daarvoor is 't te treurig.
En zoo komen nu van alle kanten, de
met bewijzen gestaafde inlichtingen los.
De overheid van thans geeft zich niet
eens meer de moeite om tegen te spre
ken; men staat machteloos tegenover
de algemeene verontwaardiging. En het
publiek denkt er eenvoudig niet aan om
nu maar een spons over dat alles te ha
len en te zeggen dat het voorbij is: en
eischt de vervolging van de Frot's
Een wonder van menschelijk
vernuft, dat den aanschou
wenden mensch stil maakt
van bewondering.
In de wereldruimte staat de Zon,
ónze zon: bron van alle licht, leven en
warmte op onze aarde.
Om die zon beschrijven in ellipsen de
planeten hunne banen: Mercurius, Ve
nus, de Aarde, Mars, Jupiter, Satur-
nus.om ons te bepalen tot de voor
het bloote oog zichtbare hemellichamen.
Om die planeten wentelen soms ma
nen of satellieten: om onze Aarde, önze
Maan, om Jupiter vier manen
Wij, aardelingen, bevinden ons op de
Aarde, ónzen „vasten grond onder de
voeten"een planeet als de andere
planeten. Onze aarde wentelt in 24 uren
om haar as, de oorzaak van de wisseling
van dag en nacht, van licht en donker.
Zij beschrijft in een jaar haar omloop
om de zon: de oorzaak van de wisseling
der jaargetijden.
En nu: van deze draaiende en wente
lende aarde uit zien wij overdag de zon
tegen den blauwen hemel, soms ook
nog de maanmaar des nachts zien
wij de maan en de planeten tegen den
donkeren achtergrond van den pikzwar
ten nachthemel, met millioenen en mil-
liarden flonkerende, flikkerende sterren
bezaaid; zien wij, bij nauwkeuriger ob
servatie, al deze wriemelende, in en om
elkaar draaiende hemellichamen gepro
jecteerd op den onveranderlijken onder
grond van den sterrenhemel
Tientallen van eeuwen reeds heeft dit
schouwspel den mensch geboeid, in den
ban zijner verwondering, eerbiedige be
wondering, zelfs aanbidding geslagen.
Vroeger, toen de waarneming der he
melverschijnselen der priesters werk, de
de Daladier's en men wil hen gedaagd kennis ervan het geheimenis van den as-
zien voor een rechtbank. Dat ligt de
menschen veel nader aan 't hart dan de
vervolging van de derde-rangs-artisten
in het Stavisky-schandaal, 'n Zwijgen
hier zou op medeplichtigheid lijken.
troloog was. Tegenwoordig, nu de as'
tronoom met behulp van machtige t®ch"
nische hulpmiddelen, van gespeciali
seerd en gecoördineerd vorscherswerk
over Amerika en Indië, Nederland en
Zuid-Afrika, Zuid-Amerika en Europa,
de geheimenissen van het heelal niet
zonder groot succes poogt te doorgron-
BIJ ONGEWONE, vaalgele huidskleur, j den. De reverentie voor dit mysterie van
vermoeidheid der oogen, neerslachtig- j ^et Zijnde is niet verkleind door de toe-
jn_
heid en zware droomen, is het aan te
raden door het dagelijksch gebruik van
het natuurlijke „Franz-Josef'-bitterwa-
ter voor een geregelden stoelgang te
zorgen. Door Medici ten zeerste aanbev.
(Ingez. Med.)
OPLEVING,
De toestand in den tuinbouw is, naar
de N.R.Crt. meldt, de laatste weken
minder gedrukt dan dit gedurende 3 a
4 jaar het geval was.De prijzen van de
stapelproducten zijn minder laag dan in
de overeenkomsfige tijdperken van de
twee voorgaande jaren. De gunstiger
toestand komt vooral tot uiting in het
feit, dat den laatsten tijd geen produc
ten meer doordraaien, zoodat al het aan
gevoerde (ongeveer 300 spoorwagens
van 10.000 kg per week) kan worden
verkocht.
De vraag uit het buitenland wordt
grooter, in het bijzonder uit Duitsch-
land. De financieele omzetten aan de
groote groenteveilingen zijn belangrijk
hooger dan in het begin van 1933, al zijn
ze voor een gunstige exploitatie van het
tuinbouwbedrijf nog te laag-
name onzer exacte kennis ervan
tegendeel zelfs, zouden wij zeggen.
Enkele eeuwen geleden reeds was de
kennis van het planetenstelsel, waartoe
de aarde behoort, van Zon, Aarde,
Maan etc., voldoende om een goed in
zicht in het wezen daarvan te hebben.
Zoowel om den medemenschen het be
grip dezer zaken eenigermate bij te
brengen, als om een zekeren ingeboren
scheppings-knutseidrang of knutselen-
den scheppingsdrang den vrijen teugel te
laten, legden sommige bekwame, kun
dige lieden zich er op toe, een naboot
sing van deze draaiende en wentelende
bollen en bolletjes te maken, waardoor
men hun onderlinge standen kon ver-
toonen het zij dan door een uurwerk,
dat op vernuftige wijze voor een juiste
voortbeweging zorg droeg, dan wel door
een draaibeweging welke den demon-
streerder in staat stelde willekeurige
onderlinge standen te stellen.
Dat noemde men dan een planeta
rium en het in Nederland bekendste
van deze knappe overblijfselen uit vroe-
geren tijd is het Franeker Planetarium
van Eyse Eysinga.
Al zal dit qua museumstuk belang
wekkend blijven voortaan heeft het
Franeker Planetarium voor ons geen
andere dan historische waarde meer;
Indien U gemarteld wordt door Rheumatiek in de Spierei
Ischias, Pijn in den Rug, Lendejicht of Neuritis, dan heeft
U behoefte aan Sloan's Liniment. De pijnlijke plek licht
insmeren. Sloan's dringt rechtstreeks door tot den zetel
der pijn. De gewenschte verlichting volgt snel en Uw
pijn sterft uit. Schaf U nog heden een flacon aan.
Houdt het steeds in Uw woning bij de hand.
(Ingez. Med
voortaan is h e t Nederlandsche Plane
tarium te vinden in onze Residentie: in
den koepel van de nieuwe gebouwen,
welke de Haagsche Courant bij haar
vijftig-jarig bestaan dezer dagen in ge
bruik nam.
Dit Haagsche Planetarium is heel iets
anders dan het Franeker; het is één der
hoogtepunten van het technische kun
nen onzer XXe eeuw, in zijn volmaakt-
sten, welhaast geraffineerdsten vorm.
Hier is geen sprake meer van bollen
en bolletjes en primitieve uurwerken:
het Haagsche Zeiss-planetarium toovert
den beschouwer den ganschen sterren
hemel zélf voor oogen: ieder uur van
iederen dag van iedere plaats op aarde:
den stand van den sterrenhemel op het
oogenblik van Christus' geboorte kan
men U er in een oogwenk laten aan
schouwen, en eveneens hoe, ijs en we
der dienende, de nachtelijke hemel er
met zon, maan en sterren zal uit zien op
29 Februari A.D. 2004
De onder den koepel gezeten aan
schouwer ziet het langzaam donkeider
worden, hij ziet eerst de helderste ster
ren doorkomen en naarmate de duister
nis toeneemt de zwakkere, totdat ten
slotte heel de sterrenhemel als op den
prachtigst-donkeren winter-vriesnacht
in al zijn majesteitelijkheid staat. Eén
draai aan een knopje: de namen der
sterrebeelden staan op den hemelbol
aangegeven.
Eén draai aan een knopje: de hemel
draait voor onze oogen, zooals hij draait
daar buiten, maar vele malen sneller:
wij zien de zon opkomen en ondergaan,
wij zien de maan tusschen de sterren
doorloopen, toenemen in licht, volle
maan worden, afnemen en in het zonne
licht verdwijnen; nog sneller wordt de
beweging en we zien Mercurius zijn
lussen om de zon beschrijven, Venus
haar grootere lussen maken, Mars en
Jupiter hun rechte en retrograde be
wegingen beschrijven; heel dat wondere
spel van bewegingen en standen, het
welk den knapen op de kosmografieles
soms zoo'n hoofdbreken kan kosten en
hetwelk voor de amateurs in de sterre-
kunde dagelijksch brood en heerlijke
toespijs iswij zien het alles ge
beuren zoo als de directeur van het
planetarium 't ons van zijn instrumen
tenschakelbord uit tot onze leeringe
voortoovert.
Een machtige, overweldigende schep
ping van het menschelijk vernuft; een
kranig stuk werk van die beroemde
Duitsche firma, Carl Zeiss in Jena; een
patriottische en cultureele daad van den
heer W. Sijthoff, den directeur van de
Haagsche Courant, die Nederland een
Planetarium schonk; maar bovenal, en
dat is het wonderlijke: een schepping
van het menschelijk vernuft, die niet
de grootheid van den mensch, maar
slechts het diepste besef der overwel
digende grootheid van de Schepping ons
bewust maakt.
(Ingez. Med.l
vertrouwen kon.
Door Janets tuin, den kant uit naar
de rivier, leidde James Birley z'n bezoek
ster, die af en toe verlangend omkeek,
in de hoop, dat Janet soms volgen zou
en zij moed mocht vatten om te vragen
of ze het steenen bruggetje over mocht,
om daar sleutelbloemen te gaan pluk
ken in de weide, waar een stuk of wat
koeien plechtstatig aan het herkauwen
waren van het genoten voedsel.
„Nichtje. Marjorie, ik heb je wat te
zeggen."
De diepe, afgemeten toon van deze
gewichtige aankondiging' stoorde haar
m haar droomerij over het genot, dat
kleine Peggy Dopling, het zieke kindje
van den hoefsmid van Knottingley, zou
hebben, als ze haar zoo'n ruikertje zoet
geurende sleutelbloemen bracht, en
Marjorie herhaalde ontsteld:
„Mij wat te zeggen, master Birley?"
Ze noemde hem nooit James, daar ze
een te grooten afkeer voor hem voelde.
„Voorwaar", antwoordde hij, „ik heb
ie veel te zeggen eisjeslief, want, als je
naar mij wilt luisteren en ie zult afwen
den van de strikken van Babyion en de
valsche leerstellingen van de goddeloo-
zen en zondaren, dan zult gij voor mij
ZIjn als Sara voor Abraham, als Ra
chel voor Jacob, als Rebekka voor zijn
vader ïsaak."
„Master Birley!" hijgde zij, met hoog-
roode kleur, „wat bezielt u?"
De zonnewijzer was tusschen hen, en,
terwijl ze zoo sprak, zag ze dat zijn
groote handen een deel van het voet
stuk omvat hielden.
Een krachtige gestalte was deze
breedgeschouderde man uit Yorkshire,
nog eens zoo indrukwekkend, met zijn
grauwe kleeding, zijn hooge kalfsleeren
laarzen en zijn kegelvormig'en Puri-
teinschen hoed, die al heel slecht paste
bij zijn lang, smal gelaat met de hooge
jukbeenderen, de dicht bijeen staande
donkere oogen en de vooruitstekende
onderkaak.
Geen aantrekkelijke man voor een
jong meisje, om zich het hof door te la
ten maken en 'n onbehagelijk middel
punt voor zulk een schilderachtige en
romantische omgeving.
Majorie ging een schrede achteruit
en toch voelde zij zich weer als be-
tooverd door dat heerschzuchtig gelaat,
dat den tiran dicteerde, zelfs in een
oogenblik als dit.
„Zoowaar, ik weet niet, wat u be
doelt met Abraham en Isaak", sprak
zij met voor haar ongewone luchthar
tigheid, „en ik wil er ook niet bij u op
aandringen om het te verklaren, master
Birley, daar ik er nu eenmaal mijn zin
nen op heb gezet om van die aardige
sleutelbloemen te plukken voor een
klein meisje, dat ziek is."
„Ziek!" herhaalde Birley met nadruk,
terwijl hij een schrede naderbij trad.
„En ben ik dan niet ziek, Marjorie?
Ziek van het hoofd tot de voeten? En
waarom?Omdat mijn ziel uitgaat
naar jou; smacht om je te omhelzen in
geestesverrukking, zoodat deze sterke
armen, die den zondaar hebben teneer-
geslagen in zijn zonde, je teere, dwa
lende voeten mogen terugvoeren van
den afgrond van een geestelijken on
dergang!"
Dit zeggende, hield hij de armen
open, zóó uitnoodigend, dat Marjorie
snel achteruit trad en de ruimte van een
bloemperk tusschen hen liet.
Het plezier in het humoristische van
de situatie werd haar voor een deel be
nomen door haar vrees voor den onwel-
komen pretendent.
Toch zou het 't beste zijn dezen zelf-
voldanen „heilige" op de hoogte te
brengen van den waren staat van za
ken.
,,U weet zeer goed, dat u onzin praat,
master Birley", zei ze dan ook met een
openhartigheid, waarover ze zelve ver
steld stond- „Als al dat gepraat over
mijn ziel beduidt, dat u mij trouwen
wilt, dan zal ik u vertellen, dat ik ten-
eenenmale afzie van die eer. U vergeet,
dat mijn sympathieën geheel in strijd
zijn met de uwe. Zoudt u inderdaad in
het huwelijk willen treden met een
Het Planatarium van de Haagsche
Courant is een wonder van menschelijk
vernuft, dat den aanschouwenden mensch
stil maakt van diepe bewondering en
hem tot een zelfvergeten aanschouwen
en doorleven van den machtigen won-
derbouw des Heelals brengt.
5£ï»>®!;- K-
Contingenteeringen. Indië
blijit in sterke mate afhankelijk
van export. Nogmaals het
goudclausule-proces der Konin
klijke. Een vreemd besluit
i.z. aflossing der niet geconver
teerde Indische dollarobliga
ties.
Onze deskundige medewerker schrijft
ons uit Amsterdam:
Mededeelingen van Minister Ver
schuur in de Memorie van Antwoord op
de Begrooting van Economische Zaken
hebben nog eens duidelijk aangetoond,
dat wij ook in Nederland meer en meer
den weg opgaan van een bedrijfsleven,
dat aan alle kanten gebonden is door
inmenging van de Overheid. Voor een
groot deel is deze toestand verkregen
op uitdrukkelijken wensch van de on
dernemingen zelf. In vele gevallen heeft
men niet kunnen voorzien, dat als men
eenmaal met steun is begonnen het in
de toekomst uiterst moeilijk zal zijn, om
de bedrijven weder op eigen beenen te
doen staan. Er doen zich vele gevallen
voor, waarbij de financieele resultaten
voor het oogenblik weder een betrekke
lijk gunstigen indruk maken, maar waar
bij de geheele toestand van het bedrijf
valt of staat met een voortduring der be
staande contingenteeringen.
In zooverre bestaat er dus aanleiding
om de toekomst voor industrieele maat
schappijen met een zekere reserve te
beoordeelen, een reserve, die den laat
sten tijd op de fondsenmarkt ook weer
in sterke mate tot uitdrukking is geko
men.
Terwijl er te voren een grootere be
langstelling had bestaan voor de aandee-
len voor Indische ondernemingen, is ook
deze kooplust weer ingekrompen. On
danks het proces van de financieele aan
passing, dat Indië in de laatste jaren
heeft doorgemaakt, waardoor de toe
stand intrinsiek wel is verbeterd, zal het
land in de komende jaren toch nog on
getwijfeld voor veel moeilijkheden wor
den geplaatst. De heer Ch. v. d. Plas, re
sident van Cheribon, heeft daarop dezer
dagen in een zeer interessante voor
dracht nog eens den nadruk gelegd. De
spreker wees er op, dat het land aan 't
eind van dit jaar een staatsschuld zal
hebben van 1600 millioen, terwijl er in
het land tusschen 3 en 4 milliard
aan buitenlandsch kapitaal is geïn
vesteerd. De rente dezer schuld en het
geïnvesteerde kapitaal moeten nagenoeg
uitsluitend worden opgebracht door den
vrouw, die iederen avond bidt voor de
veiligheid van den koning en den on
dergang- van zijn vijanden?"
Birley's gelaat betrok, maar hij
schudde slechts het hoofd.
„Je bent nog 'n kind", zei hij, „dat
den verderfelijken praat, dien Het hoort,
nazegt, zonder iets van den waren zin
te vatten. Maar het zal niet altijd zoo
zijn: zal ik je niet den weg wijzen, dien
je bewandelen zult? Zal ik je niet den
afgrond toonen, die gereed is, een zóó
teer en zóó misleid op te slikken? Er
zal een tijd komen, dat alles volbracht
is en dan zal je mij leeren beschouwen
met blikken van genegenheid en liefde.
Liefde, die hand aan hand met plicht
je dor bestaan zal doen bloeien als een
roos."
Met hoog-roode kleur van innige ver
ontwaardiging, zag Marjorie .er nog tien
maal zoo aardig uit als anders.
„Liefde?" riep zij en wierp het hoofd
achterover met 'n levendigheid, die haar
vader verrast zou hebben- „Voorwaar,
u heeft gelijk master Birley, als u zegt,
dat oprechte liefde schoonhe'd zal bren
gen in mijn leven, maar die liefde is
reeds geschonken door een en aan een,
die oneindig meer waard is dan u!"
fWordt vervolgd
