R-A-I
i
HONIG'5 BOUILLONBLOKJES thans 6 voor lOct
KRONIEK van den DAG.
BINNENLAND.
ZEELAND.
TWEED? BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN MAANDAG 5 FEBRUARI 1934. No. 30.
i
VAN DANTE, BALZAC, HEINE
EN BIERVLIET»
N.V.
GLEBERT'S AUTOMOBIELHANDEL 'S-GRAVENHAGE A AMSTERDAM
MIDDELBURG.
WALGHEREN.
koopen
prima
snt per
202,
zakke-
Wand-
15 ct.,
fcrd het
prschot,
lidd.
Drie
voor
berij J,
Telef.
Daan
den
tabak
net u
van
iMidd.
igerij,
Kentering in Spanje. Stre
ven naar eenheid ter verwe
zenlijking van nationale doel
einden.
De politieke koers in Spanje is de
laaste maanden onmiskenbaar naar het
gematigde omgebogen. Dr.e jaar lang
heeft de republiek er nu bestaan en drie
jaar lang heeft men getracht er n soort
van socialistisch gemeenebest te stich
ten. Vijf kabinetten versleten daar hun
krachten op. Maar het resultaat was
veelal lichtelijk anarchistisch. En nu
schijnt het Spaansche volk genoeg van
het experimenteeren te hebben. De in
November j.l. gehouden verkiezingen
voor het parlement brachten de recht-
sche partijen reeds aanzienlijke winsten.
Sinds blijkt de wind voor deze groepen
nog gunstiger te zijn gaan waaien.
Het republikeinsche bewind schijnt
vooral een ongelukkige hand gehad te
hebben in haar politiek tegen de
roomsch-katholieke kerk. Het heeft
daarbij een groot deel van het Spaan
sche volk pijnlijk getroffen. Het was
voor de roomsch-katholieken zeker
aanvaardbaar geweest als er een een
voudige scheiding van Staat en Kerk
was gekomen, maar de nieuwe grond
wet bevatte principieel vijandige bepa
lingen tegen de katholieke kerk, en de
uitdrijving van de Jezuïeten, het verbod
van het onderwijs door geestelijken en
de verbeurdverklaring van bezittingen
griefde velen tot diep in hun hart. Dit
bracht vele katholieken, die bereid wa
ren geweest zonder ernstig voorbehoud
de republiek te erkennen, tot tegen
actie.
Men mag dat niet onderschatten,
vooral niet nu het bewind als overal
elders in de wereld te kampen had met
een oeconomische depressie, die het
aanvankelijk enthousiasme heel spoedig
bluschte. De kwijnende welvaart, die
Spanje drukte bij het uitroepen van de
republiek en die tot haar totstandko
ming bijdroeg, is na 1931 nog aanmer
kelijk verergerd. Handel, nijverheid en
landbouw leden bovendien door geïm
proviseerde socialistische „geneesmid
delen" ernstig en de met zooveel opti
misme verwachte maatregelen van de
regeering hebben vrijwel alle betrokke
nen teleurgesteld. De oude staatsman,
de graaf van Romanones schreef reeds
bij het tot stand komen der republiek,
dat geen enkel bewind zeker van het
volk kan zijn, als het dat volk slecht
gaat en het daardoor het geloof in de
beginselen en de maatregelen der regee
ring verliest. De monarchie had dat er
varen, wellicht zou ook de republiek
geen andere ervaring opdoen. Deze
woorden schijnen thans maar al te zeer
door de feiten achterhaald te zullen
worden. Het kan verkeeren drie jaar
geleden bracht „de stem van het en
thousiaste volk" de republiek. Thans is
dat enthousiasme vrijwel geheel ver
dwenen.
De stemming keert in alle lagen van
de Spaansche samenleving, niet het min
ste bij de academische jeugd. De inge
nomenheid met het socialiseerend par
lement is daar geluwd, de liefde voor
de traditie en de oude beginselen van
Spanje komt weer op, met het streven
naar eenheid ter verwezenlijking van
nationale doeleinden en het opnieuw
verwerven van vergeten of verworpen
geestelijk bezit, dat tot grondslag moet
worden van een gemeenschap van allen
en niet voor een sectarische groep. Het
nationale streven komt ook weer in
Spanje op, en oit is de ergste tegenkan-
ter van een republiek, die gebaseerd is
op voornamelijk marxistische beginse-
door
J. P. van der Leeuw te Cadzand.
5)- (Slot)
En van de puffabriek na een heerlijk
kopje koffie bij bevriende Bressiaansche
visschers, kwam ik langs een prachtigen
binnenweg in Sasput.
Met het vriendelijke stoomtrammetje,
„gezellig huiselijk als een boeren-in-
terieur stoomde ik, hast plechtig, de
kleine dorpsstraat van Biervliet binnen.
Mi)n hart klopt een beetje, van ver
wachting zeker. Ja ik was gespannen
op iets heel moois.
En ik kwam langs een hoogen molen
die, prachtig, boven op een groenen
heuvel stond.
Zeker komen er niet veel reizigers
in Biervliet. De vriendelijke molenaar
kwam op me af en liet me heel dat
prachtige, wonderlijke mechanisme zien
en vertelde me, trachtte me de over
brenging van de bewegingen uit te leg
gen. ïk probeerde te volgen, even voel
de ik me weer den schooljongen naast
den goedhartigen leeraar in werktuig
kunde, en natuukunde, die, met onuit
puttelijk geduld mijn steeds weg vluch
tende aandacht leidde naar wat ik toch
weten moest voor 't „ejnd-examen." Van
dat alles weet ik nu haast niets meer,
zoo weinig, even weinig „als sommige
menschen van kunst" zei ik vroeger
wel eens.
len, welke de academische jeugd niet
meer zal aanvaarden, omdat zij ze ver
ouderd en voor het land schadelijk acht.
De actie der rechtsche partijen strekt
zich steeds verder uit, en al ontwikkelt
men zijn werkzaamheid binnen de er
kenning van de republiek, zoo wordt
deze toch langzaamaan
richting gebracht.
in een
andere
DE FRAUDULEUZE INVOER VAN
BACON IN BELGIë.
Een schandelijke zaak.
Wij hebben de vorige week melding
gemaakt van een onthulling in de „Bre
dasche Courant" betreffende den frau-
duleuzen invoer van varkensvleesch, de
z.g. bacon, in België. Thans meldt het
„dagblad van Noord-Brabant" daarom
trent nog een heele reeks bijzonderhe
den. Uit een en ander blijkt, dat er den
laatsten tijd op ontstellende wijze is ge
knoeid met de vergunningsbriefjes, de
z.g. consenten, welke de crisisvarkens-
centrale aan exporteurs verstrekt voor
den uitvoer van varkensvleesch naar
België. Doordat de smokkelhandel kans
gezien heeft deze consenten op onwet
tige wijze afgestempeld te krijgen, was
't mogelijk op e.ke kilo frauduleus over
de grens gebracht varkensvleesch plm.
25 cent extra te verdienen. Tienduizen
den kilo's zouden op die wijze België
binnen gesmokkeld zijn.
De zaak kwam korten tijd geleden
aan het licht, toen Belgische gendarmen
er in slaagden, een gepantserde auto
aan te houden te Zandhoven bij Hoog
straten. De wagen was door Belgische
kommiezen gesignaleerd, de grenspos
ten werden gewaarschuwd, men kon
nog op het nippertje blokken hout van
een wagenmakerserf op den weg slee
pen, en toen de bestuurder van den
pantserwagen en een medehelper, die
naast hem zat, op een afstand de ver
sperring zagen, lieten zij den wagen in
den steek en vluchten weg. In den wa
gen bevond zich ruim 3500 kg bacon, af
gestempeld met het driehoekige offici-
eele Nederlandsche roode stempel.
De helper, die niet zoo spoedig kon
ontvluchten als de bestuurder, werd
nog door een gendarm bij den kraag van
zijn jas gegrepen. Door deze snel uit te
schieten kon hij een goed heenkomen
zoeken, waarbij hij evenwel nog een
schot in een vinger kreeg.
De gendarmen hebben aan de hand
van het stempel een onderzoek geopend,
om te kunnen achterhalen van wie dit
frauduleuze vleesch afkomstig is. En zoo
is deze aanhouding oorzaak geworden,
dat ook in Nederland thans een diep
gaand onderzoek naar een en ander is
ingesteld. Daarbij wordt verteld, dat
dit vleesch geladen is voor rekening van
een firma te Boxtel, doch opgeladen is
bij een firma te Oss. Tevens verluidt,
dat ook herhaaldelijk vleesch voor frau-
duleuzen invoer in België is opgeladen
op adressen in Boxtel, Weert en Rot
terdam. Verder zijn namen genoemd
van lastgevers elders in het land en van
verschillende smokkelaars in Westbra
bant en Zeeuwsch-Vlaande-
ren. Hoe de vork precies aan de steel
zit, moet nog blijken. Gefluisterd wordt
echter reeds, dat er heel wat „groote
bazen" bij deze onverkwikkelijke zaak
betrokken zijn. Moge aan hun schande-
stand
(Ingez. Med.)
■fijmhiw»'»» --SB
lijke praktijken spoedig een einde ko
men. De crisismaatregelen zijn toch
eigenlijk niet in 't leven geroepen, om
duistere individuen aan een zekere
„crisis winst" te helpen.
SMOKKELARIJ VAN REVOLVERS.
Vragen van den heer Albarda,
Het Tweede Kamerlid Albarda heeft
tot den minister van justitie de volgende
schriftelijke vragen gericht:
1 Heeft de minister kennis genomen
van de mededeeling in de pers, volgens
welke op of omstreeks 24 Jan. een ge
pantserde auto met een partij van 3000
Belgische revolvers bij Reusel het land
is binnengekomen en de Nederlandsche
douane tevergeefs heeft getracht die au
to te achtervolgen?
2. Heeft de minister ook vernomen,
rat, ter verzending uit Breda of Tilburg,
groote partijen Belgische revolvers te
koop worden aangeboden?
3. Wil de minister onderzoeken, wat
er van deze berichten waar is, en de
uitkomsten van dat onderzoek mededee-
len en wil de minister dan tevens mede-
deelen, voorzoover hem dit bekend zal
zijn geworden, voor wie die ingevoerde
wapens bestemd zijn of aan wie zij ver
kocht werden?
4. Wil de minister overwegen of er
geen aanleiding bestaat tot het nemen
van bijzondere maatregelen tegen den
verboden invoer en den sluikhandel in
wapens en of het geen aanbeveling ver
dient opnieuw de aandacht van de Bel
gische regeering op den clandestienen
invoer van wapens uit België in Neder
land te vestigen?
TEGEN DE PARTICULIERE
WAPEN-INDUSTRIE.
Zaterdag is te Zaltbommel een bui
tengewone ledenvergadering gehouden
van de „Vereeniging voor Volkenbond
en Vrede". Een resolutie werd aangeno-
nomen, waarin de vergadering den
wensch uitsprak, dat allen, die daartoe
kunnen bijdragen, krachtig zullen stre
ven naar een internationaal verbod van
de particuliere wapenindustrie en wa
penhandel, Ten aanzien van de Neder
landsche wetgeving op het vervaardi
gen enz. van wapenen en munitie oor
deelde men het wenschelijk, dat het nu
reeds aan particulieren verboden zal zijn
zonder vergunning der regeering oor
logsmateriaal in den ruimsten zin
des woords te fabriceeren.
FAILLISSEMENTEN IN 1933.
De stijging tot stilstand
gekomen.
Volgens een publicatie van het cen
traal Bureau voor de Statistiek zijn in
1933 in Nederland 4583 faillissementen
uitgesproken tegen 4582 in 1932 en 3404
in 1931. Vertoonde 1932 dus ten opzich
te van 1931 'n stijging van maar eventjes
33 pet., in 1933 is deze gelukkig tot
stilstand gekomen. Dit verschijnsel is
nog verheugender, indien men in oogen-
schouw neemt, dat de eerste zeven
maanden van 1933 nog 65 faillissemen
ten meer opleverden dan de over
eenkomstige maanden van 1932. Daar
na is een daling ingetreden; de laatste
vijf maanden van 1933 gaven 64 geval
len minder dan de overeenkomstige van
1932.
WATERLEIDING MIJ.
„ZEEUWSCH VLAANDEREN".
De Tweede Kamer is bijeengeroepen
tegen Dinsdag 13 Februari a.s. Gp de
agenda staat o.m. het wetsontwerp tot
beschikbaarstelling van een renteloos
voorschot uit 's Rijks kas ten behoeve
van de N.V. Waterleiding Maatschap
pij „Zeeuwsch Vlaanderen", gevestigd te
Terneuzen.
GEWETENSGELD.
De Minister van Financiën maakt be
kend, dat ten behoeve van 's Rijks schat
kist is ontvangen wegens over vorige
jaren te weinig betaalde belasting naar
inkomen en/of vermogen (gewetensgeld)
bij den ontvanger der directe belastin
gen te Heinkenszand 230.60, on
der de letters N.N.; 72.90 onder de
letters N.N.; 18 onder de letters N. N.;
16.84 onder de letters N. N., en te
Kortgene 14,78.
Voorts wegens het niet doen van aan
gifte van den voorraad suiker voor de
crisisheffing, bij den ontvanger der in
voerrechten en accijnzen te V 1 i s s i n-
gen 31.50.
Het Comité tot verstrekking van
kleeren aan kinderen beneden den
leerplichtigen leeftijd alhier heeft Za
terdag j.l. aan 133 kinderen uit 78 ge
zinnen kleedingstukken kunnen uitdea
len. Het Comité wil gaarne in deze
(Ingez. Med.)
Ik keek liever door de kleine luiken,
naar 't stralende land, ik had het
kerkje al gezien. en ik snoof den
lekkeren geur van 't gemalen graan-
Wonderlijk viel het licht over de
grijs bestoven oude balken. De goede
molenaar lei alles zoo prachtig uit, ik
luisterde.... natuurlijk: beleefd
maarik moest toch geen eind-exa
men meer doen
En toen zag ik snijwerk; er is, in veel
molens, snijwerk van binnen. Als de
molenaars vroeger op den wind wach
ten, kortten ze den tijd met al dat hout
werk keurig te besnijden, met passes-
ornamenten veelal, naïve 'cirkelversie
ringen waarin, toch, de rust en de har
monie van die achttiende en vroeg-ne-
gentiende eeuwsche dorpsmolenaars te
lezen is. Het is „kunst" zooals oude
kanten „kunst" zijn en de oude besne
den messen van de Zeeuwsche boeren,
en de antieke broeksknoopen van
Axel, Walcheren en Zuid Beveland. En
daar zag ik in dit snijwerk.de ha
ring, de „Bülcking" zou Heine zeggen,
die niet heelemaal op de hoogte was..:
de haring van Willam Beukelszoon, als
°P een heidensch altaartje, tusschen
twee potten bloemen in het hout ge
sneden. Daar stonden „1810" en de
voorletters van den vroegeren mole
naar, die geloof ik precies heette als die
van nu. Vijf kwarteeuwen molenari-
aat!
Als ik heel rethorisch wou zijn en 't
u eens flink wou doen lachen zou ik
met drie ui troepteekens zeggen:
steeds leeft die haring
van Willem Beukelszoon
nog in de harten der
Biervlietenaren.
Toen ging ik Biervliet nog eens rond.
Het kerkje, daar heb ik U al van ver
teld, het kerkje staat op 't hoogste punt
van een klein hellend straatje. Links
staan, voor een rustig huis enkele goe
dige trouwe linden. Van de linde heeft
Heine iets heel liefs gezegd, die is de
Duitsche dichterboom „want elk blad
is een hart". En daarom geloof ik toch
dat Goethe ongelijk had.
Even voorbij die kerk staat het Stad
huisje, en ik zou den zetter willen vra
gen die regel extra dik te drukken:
HET BEDREIGDE STADHUISJE
VAN BIERVLIET.
Het is een klein gebouwtje. Op zich
zelf onaanzienlijk, niet zeer beduidend.
Er boven op staat een klein houten
torentje met een vredige bel en boven
op dat torentje! de haring, de eerbied
waardige haring van Willem Beukels
zoon en die heeft daar den haan vervan
gen. Die haring heeft daar zijn stand
beeld, hoog in de lucht en is daar ver
eeuwigd, als Willem Beukelszoon ver
eeuwigd is in die schoon gekleurde
vensters
„Vereeuwigd",zoo dacht ik!
Een vriendelijke, en ook wel wat
nieuwsgierige (maar dat mag ik wel)
vrouw kwam naast me staan.
Ge zult er niet lang meer naar kun
nen kijken. Ze gaan 't afbreken.
Met een ruwen schok schrok ik wak
ker uit mijn droomerijen.
Want dat straatje was zoo mooi, dat
eenvoudige geveltje, de kerk die zoo
harmonisch dit fraaie straatje afsloot,
de glorie van Biervliet!
Zou nu djit land van Van Dale, het
land van Vandalen worden?
Lezers!
Lezers! nu moet ge allemaal naar
Biervliet toe komen en dien blinddoek
losknoopen van de oogen van den
„schout en de schepenen". (Ik wil voor
niets ter wereld persoonlijk worden en
gebruik den titel van den „verleden
tijd".)
Dan komt er „vreemdelingenverkeer"
in Biervliet,
Er is plaats genoeg- Er zijn als ik me
niet sterk vergis, acht en twintig ver
gunningen in Biervliet! Misschien heeft
men zich dit verplcht geacht aan dien
bier vlietenden naam?
En ge moet daar koeken koopen en
bier of 'n kogelfleschje als ge geheel
onthouder zijt, en dan moet ge zeggen
dat ge voordat stadhuisje komt, enkel
voor dat stadhuisje met die oude be
roemde kerk daarachter, die, alleen
heelemaal niet mooi meer zal zijn. Want
dan is alles totaal verminkt, evenmin
nog mooi als een beeldschoon wees
meisje dat men midden door heeft ge
zaagd, zooals de fraaie ballade luidt.
In ernst! Het is triest dat we nu
zoo weinig liefde moeten ontdekken in
West Zeeuw'sch Vlaanderen voor wat
schoon en oud is.
We moeten ons niet zakelijk aan oude
dingen hechten.
richting blijven werken maar vertrouwd
op versterking van haar kas. De pen-
ningmeesteresse van het Comité is me
vrouw Schlïiiterde Nijs.
De werkloosheid.
Bij de Arbeidsbeurs alhier staan inge
schreven als geheel werkloos: 912 man
nen en 6 vrouwen; gedeeltelijk werk
loos: 73 mannen en 4 vrouwen. Niet
werkloos: 6 mannen.
Algemeen totaal vorige week 973, bij
gekomen 61, afgegaan 33, over 1001.
De Nederlandsche Reisvereeniglng.
De 28e jaarvergadering der Ned.
Reisvereeniglng zal op Vrijdag 11 Mei,
des avonds 8 uur, in Grand Hotel „Bri
tannia" te Vlissingen worden gehouden
en op Zaterdag 12 Mei, des morgens 9
uur worden voortgezet.
De agenda bevat ingekomen stukken
en mededeelingen, financieel verslag,
begrooting 1934 en benoeming van een
financieele commissie en periodieke
verkiezing voor leden van het hoofdbe
stuur.
Aan de beurt van aftreden zijn de
heeren J. J. van Egmond, S- de Leve en
mr. W. W. Osinga.
N.- EN ST. JOOSLAND. Zaterdag
hield de Coöperatieve Vereeniging
„Weegbrug Nieuwland" haar jaarverga
dering, in het café Fritz. Aanwezig wa
ren 33 aandeelhouders. De voorz., de
heer M. I. Verhulst herdacht wijlen den
heer M. Joosse, die eenige jaren een ac
curaat secretaris-penningmeester i6 ge
weest. De rekening over 1933 bedroeg
in ontvangst 702.22 en in uitgaaf een
bedrag van 608.43; batig saldo f 95.79.
In het reservefonds is aanwezig 640.50
Uit het 15de jaarverslag bleek, dat ge
wogen zijn 5.798.970 kg suikerbieten en
384 kg pulp. Met andere producten
werd in totaal op de weegbrug gewo
gen 7.214.085 kg, dus belangrijk meer
dan in 1932. De weegtarieven voor 1934
blijven gelijk aan wat ze waren. De aan
deelhouders hebben in 1933 voor bieten
en pulp slechts 5 ct per 1000 kg betaald.
Als bestuurslid, vacature Joosse, werd
met 23 stemmen gekozen de heer Joh.
Crucq Gz, terwijl op den heer J. de Gof-
fau 10 stemmen werden uitgebracht. Als
commissieleider voor het nazien der re
kening over 1934 werden aangewezen
de heeren C. P. Reijnhout en P. de Vis
ser %z., voor het wegen werd bij accla
matie weer aangewezen de heer J. W.
Fritz op hetzelfde salaris als in 1933, De
jaarwedde van den secretaris-penning-
Maar, economisch gesproken dan
heeftdit kleine Biervliet
een nieuw stadhuis n o o-
d i g, als, met de helft van de kosten,
of nog minder, een wat bouwvallig dak
kan worden hersteld, een paar oude ka
mers wat geriefelijker kunnen worden
gemaakt?
En wat zou er voor in de plaats ko
men? Een architectonisch monster, zoo
als de „peperbus" van Aardenburg, zoo
als het volk dat ding scherp en juist ty
peerde. Er hoort een stadhuisje, zooals
de plannen zijn geloof ik, buiten de
„kom" het middenpunt, van het plaats
je, in wat- we „nieuw Biervliet" zouden
kunnen noemen.
Er mag niet geschonden worden.
Met oneindig veel kosten wordt er
gerestaureerd aan een of ander oud ge
veltje tusschen moderne huizen, soms.
Dikwijls is zoo'n geveltje heel interes
sant en mooi maar van veel meer
belang is een totaal aspect.
De schoone, moderne architectuur
van Amsterdam, waar heel Europa naar
komt kijken bewijst dit,
Dit is juist „de nieuwe tijd.", een ge
heel te bewaren, geen individueele en
grove grillen meer, die bovendien veel,
duur, geld kosten.
Het „geheel" moet en mag niet ge
schonden worden.
En om Biervliet, om 't stadhuisje,
met den haring boven in den top, heb
Ik dit alles geschreven.
