DIAMANT
DE DOCHTER VAN ALVA.
KRONIEK van den DAG.
BINNENLAND.
f msntifs w
Bak- en Braadvet
Dit is een kwetsbaar punt.
fWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE M IDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.T.) VAN DONDERDAG 11 JANUARI 1934. No. 9.
Een vijfjaren-plan der Belgi
sche socialisten. Nationali
satie van het credietwezen
en de belangrijkste industrie
ën.
DE PELIKAAN-BEMANNING
GEHULDIGD.
Rede van Generaal Snijders
over de stichting van een Na
tionaal Luchtvaartfonds.
De huldiging.
DE MAATREGELEN TEGEN DE
N. S. B.
Bijeenroeping der Tweede Ka
mer gevraagd door de Com-
munüsten.
DE TERECHTSTELLING VAN
VAN DER LUBBE.
STICHTING BIO-V AC ANTIEOORD.
De Kérstcollecte.
VERHAAL VOOR EIGEN PENSIOEN.
DE RIJKSWERKVERSCHAFFINGEN.
Er valt den laatsten tijd een zeer bij
zondere activiteit van de socialisten in
België waar te nemen. Zij hebben het
ondanks hun oppositioneele positie
niet gemakkelijk (als hun partijgenoo-
ten elders in de wereld) en zoeken dus
naarstig naar middelen, om meer grond
onder de voeten te krijgen. De buiten de
grenzen bekende theoreticus Henri de
Man speelt in dit concert de eerste vi
ool. Zijn meening is, dat zoolang de cri
sis het menschdom teistert, er niet de
minste kans op verwezenlijking der so
cialistische doeleinden bestaat. En daar
om heeft De Man een vijfjaren-plan ont
worpen, dat, gespeend van Marxistische
beginselen, er op berekend is de partij
door dezen moeilijken tijd heen te hel
pen. Men verwacht er heel wat van,
vanwege zijn vermoedelijke aantrekke
lijkheid op niet-socialisten; en het is ge
lukt, het door een speciaal congres der
Belgische socialistische partij goedge
keurd te krijgen.
Het plan beoogt, naar onze Brussel-
sche correspondent meldt, een economi
sche en politieke hervorming van het
land en wil een gemengde economie in'
voeren met, naast het particulier initia
tief, een nationalisatie van de crediet
organisatie en de belangrijkste industrie
ën. Deze nieuwe economie moet aan het
algemeen belang dienstbaar worden ge
maakt door verbetering van de binnen-
landsche markt. Ten slotte moet in po
litiek opzicht een hervorming tot stand
komen van den Staat en van het parle
mentaire regiem op een basis van ware
economische en sociale democratie. Het
plan stelt de nationalisatie voor van het
crediet, door instelling van een crediet-
instituut met opdracht de bankverrich
tingen ondergeschikt te maken aan de
doeleinden van het plan.
Er zal een financieel commissariaat
tot stand komen, dat afhangen moet van
de wetgevende macht en dat het alge
meen bestuur van het credietwezen in
handen moet hebben om de productie
aan te passen aan de behoeften van een
uitgebreide binnenlandsche markt.
Wat de nationalisatie van de basis
industrieën betreft, stelt het plan voor,
dat alle industrieën, die grondstoffen of
kracht voortbrengen, hierin worden be
trokken. In elke industrie zal een con
sortium worden gevormd om de indus
trie aan het plan te onderwerpen. Deze
zullen eveneens op dezelfde wijze als
het credietinstituut, de noodige aandee-
len verwerven om een overwegenden
invloed uit te oefenen in de leiding der
zaken en zij zullen zelf leiding ontvan
gen van een industrieel comité, dat van
de wetgevende macht afhankelijk is. Er
wordt ook een transportcommissariaat
ingesteld voor regeling van het trans
portwezen.
Wat de rest van het bedrijfsleven be
treft, dat zal overgelaten blijven aan het
particulier initiatief. Aan het eigendoms
recht wil men dus niet tornen. De indi-
vidueele spaarzaamheid wordt zelfs be
schouwd als een noodzakelijkheid in het
plan om de noodige credietverming te
bekomen. Aan het erfenisinstituut zal
slechts een beperking worden opgelegd
om de vorming van een financieele oli
garchie te voorkomen. Als algemeene
doeleinden worden tenslotte nog ge
noemd vermindering van den arbeids
duur, en erkenning van Sovjet-Rusland.
De Man en zijn partijgenooten geven
toe, dat het plan vrijwel niets met de
leer van Marx te maken heeft. Zij stel
len zich op het standpunt, dat de socia
listische beweging ook andere dan in
ternationale opvattingen kan aanvaar
den en zijn bereid, met elke partij in zee
te gaan, die het plan wil onderschrijven.
Blijkbaar verwachten ze er wonderen
van, gelijk de Sovjets en de fascisten
het van hun projecten doen. De praktijk
zal wel uitwijzen, wat daarvan komt.
door
ARCHIBALD CLAVERING GUNTEK.
87).
,,Wel neen, uitstekende berichten. Ze
eten nu het gras, dat in de straten
groeit. We hebben Oranje op het meer
verslagen en zijn daar nu heer en mees
ter. Neen, Haarlem is het niet." Dan ge
last hij in eens: „Laat mijn escorte voor
komen, Kan Gomez paardrijden?"
„Ja, uwe Hoogheid."
„Laat hij zich dan bij 't escorte voe
gen."
En door dertig man gewapend met
lans en haakbus, draaft Alva terug
naar de woning van zijn dochter.
Onderweg roept hij Gomez bij zich en
ondervraagt hem: „Hoe zag die Guido
Amati er zoowat uit?"
„Slank, goed gebouwd, donker krul
haar, zeer zwarte en brutale oogen, en
een huid zoo donker als van een 'ge-
bleekten Moor."
„Natuurlijk had hij de manieren van
een edelman?" vraagt de onderko
ning verder.
„Voorzoover een soldaat als ik daar
over kan oordeelen, was dat inderdaad
het geval, uw Hoogheid, en hij was goed
ter tale. Men zei, d'at hij het Castili-
■aansch zoo zuiver sprak als een pries
ter."
In het Koloniaal Instituut te Amster
dam was gistermiddag een groot aantal
belangstellenden bijeengekomen voor 'n
tweeledig doel: le de installatie van
het Pelikaan-comité, hetwelk zich ten
doel stelt het oprichten van een fonds,
om daaruit bijzondere proefnemingen
of ondernemingen ter bevordering van
het luchtverkeer te bekostigen; en een
huldiging van de bemanning van de
„Pelikaan" na de door haar volbrach
te roemrijke heen- en weervlucht tus-(
schen Nederland en Indië.
Onder de talrijke genoodigden wa
ren ir. Damme, directeur-generaal van
P. T. T„ de heer A. Plesman, directeur
van de K. L. M,; luit.-generaal A. H,
Seyffardt, chef van de Generale Stat; ir.
de Vogel, voorzitter vein de Kon. Ned.
Vereen, v. d. Luchtvaart en Edo Bergs-
ma, voorzitter van den A. N, W. B,.
Toen de vier leden der „Pelikaan"-be
manning de zaal binnentraden in hun
vliegeruniform, de borst gesierd met de
teekenen der onderscheiding, hun door
de Koningin voor hun roemrijke vlucht
verleend, en cp het podium plaats na
men, mei de leden van het uitvoerend
comité en het eerecomité stonden alle
aanwezigen in de zaal op, en hebben
hun een geestdriftige ovatie gebracht,
die minutenlang duurde. Ook het pu
bliek, dat op het ruim plein voor het
gebouw van het Koloniaal Instituut te
hoop was geloopen, heeft den vier hel
den van den dag zeer hartelijk toege
juicht.
Vervolgens hield generaal b.d. C. J.
Snijders een rede, waarin spr. in de
eerste plaats constateerde dat het j
staatkundig en economisch verband tus-
schen Nederland en Nederlandsch-Indië
een onmisbare levensvoorwaarde is j
voor beide. Indien men voorts bedenkt, j
dat de grootsche wereldtaak, welke Ne- j
derland als koloniale mogendheid te
volbrengen heeft aan ons land in het
algemeen statenverband een vooraan- j
staande plaats en eene belangrijke m-
ternationaal-oeconomische en -politieke
beteekenis verleent, dan treedt wel
duidelijk naar voren, welk een ingrij
pende en gewichtige rol in ons staat
kundig, oeconomisch en maatschappelijk
leven wordt vervuld, door de organisa
tie van de gemeenschap, de betrouw
bare, gemakkelijke, snelle en goedkoope
verbinding tusschen de beide rijksge
bieden in Oost en West.
In het verloop van zijn rede toonde
spr. aan, dat de ontwikkeling dezer ge
meenschap in den loop der eeuwen ge
lijken tred heeft gehouden met den pols
slag van den tijd en den vooruitgang der
45 ets p. pond - 22^ ets p. half pond
(Ingez. Med.)
„Nu, 't is goed, ik dank u, sergeant"
zegt de onderkoning. Kort daarna be
reiken zij het landhuis.
techniek. Na de zielvaart en de mail
booten kwam het vliegtuig en spr.
herinnerde aan den vliegtocht van Van
der Hoop en zijn bemanning, welke
vlucht destijds groote geestdrift en be
wondering afdwong. De technische mo
gelijkheid eener luchtverbinding tus
schen Nederland en Nederlandsch-Indië
was daarmede aangetoond en de K. L.
M. is er op voortreffelijke wijze in ge
slaagd deze gedachte technisch en or
ganisatorisch volledig uit te werken en
te verwezenlijken. Vooral de duur van
de reis werd steeds meer bekort, het
geen van overwegend belang mag wor
den geacht. De K.L.M. heeft met voor-
uitzienden blik reeds bij de bestelling
van de laatste vliegtuigen vergrooting
der snelheden geëischt, terwijl zij het
nachtvliegen in het groote afstandsver
keer tot een onderwerp van studie en
voorbereiding maakte. Dit was de aan
leiding tot de heen en weer vlucht naar
Batavia van de „Zilvermeeuw" welke,
onmiddellijk voor zijn vertrek, wegens
motorstoring door de „Pelikaan" moest
worden vervangen. De „Pelikaan'-reis is
een schitterende triomf der Nederland-
sche luchtvaart geworden, de afstand
tusschen Amsterdam en Batavia werd
zoowel op de heen- als op de terugreis
tot ruim vier etmalen teruggebracht.
Spr? roemde de K.L.M.-organisatie en
de onovertroffen eigenschappen der be
manning. De vlucht heeft bij het Neder-
landsche volk ontroering en bewondering
gewekt en een bezielende geestdrift. Het
is een nieuwe glorie der Nederlandsche
luchtvaart, welke het zelfbewustzijn der
natie versterkt. Spr. bracht hulde en
dank aan de vier dappere en bekwame
mannen, die hun plicht onversaagd, be
leidvol en met onkreukbare trouw heb
ben volbracht. Maar met deze welver
diende en indrukwekkende hulde, mag
deze episode in de historie der Neder
landsche luchtvaart niet naar het ver-
ledene worden verwezen. De geestdrift
en dankbaarheid der natie dienen in iets
blijvends te worden omgezet, dat niet
slechts de herinnering aan dezen ge
denkwaardige daad tot in de verre
toekomst zal levendig houden maar dat
tevens zal strekken ten belange der Ne
derlandsche luchtvaart. Op grond de
zer overwegingen hebben enkele perso
nen zich vereenigd tot een voorloopig
comité, dat zich beijverd heeft om te
geraken tot de vorming van een ,.Peli-
kaan"-comité.
Het doel dezer organisatie zal zijn
door bijdragen van" alle Nederlanders 'n
Nationaal Luchtvaartfonds te vormen,
bestemd tot het bevorderen en steunen
van de Nederlandsche luchtvaart, hier te
lande en in de rijksgebieden buiten Euro
pa, teneinde den Nederlandschen onder
nemingsgeest aan te wakkeren en te
steunen. Niet altijd zal de regeering, in
staat of bereid zijn de noodige fondsen
beschikbaar te stellen. In zulke gevallen
kan een nationaal fonds van onbere
kenbaar nut zijn, waarbij voorop staat,
dat slechts bevordering van algemeen
nationale of wetenschappelijke belangen
beoogd wordt, door b.v. het steunen of
financieren van bijzondere vluchten,
voor den vooruitgang der luchtvaart van
bijzonder belang zouden kunnen zijn.
Voorts zou hier gedacht kunnen wor
den aan het doen verrichten van studie
reizen op luchtvaartgebied, het steunen
of financieren van belangrijke weten
schappelijke of technische proefnemin
gen, het uitschrijven van prijsvragen, het
toekennen van onderscheidingen voor
bijzondere verdienste op luchtvaartge
bied, enz.
Het Pelikaan-Comité mocht reeds da
delijk instemming, sympathie en steun
van vele zijden ontvangen. Z. K. H. Prins
Hendrik aanvaardde het beschermheer
schap over het Comité, De minister-pre
sident en de ministers van Binnenland-
strak gezicht als u thans zet." En het
meisje drukt een kus op Alva's gelaat.
„Vertel mij eens, hoe je hem hebt
Maar Alva is een voorzichtige oude leeren kennen."
tacticus en hij zegt geen woord over de j Aldus aangemoedigd gaat donna Her-
wonderlijke onthullingen, die men hem moine, die als alle .verliefden graag
op fort Lillo heeft gedaan. Hij gaat praat over haar beminde, zitten en
Hermoine's vertrek binnen, zeggend: biecht alles op aan haar vader. Hij doet
„Ziezoo, dochter, we zijn volgens belof- haar daarbij een paar vragen, die zij
te teruggekeerd om den edelen Guido
Amati, dien je liefhebt, te leeren ken
nen. De man moet een wonderbaarlijk
sterk gestel hebben."
„Hoe dat zoo?" vraagt het meisje.
„Hij werd doodelijk gewond bij den
slag op het ijs."
„Dat zal waar wezen! Ik heb zijn
erg dwaas vindt, maar hij van groot
gewicht acht.
„Zei je niet, dat je hem voor het
eerst ontmoette tijdens den springvloed
van 1572?"
„Ja, vader. Dat was in den nacht,
waarvan ik u reeds verhaalde, toen hij
mij tegen de Watergeuzen beschermde."
wonden gezien! Ze waren verschrikke-j „Zoo zoo; heeft je beminde donker
lijk!" Dit laatste zegt zij met een dui-jhaar en zwarte oogen?"
Uw keel I De werkzame bestanddeelen
van Pan flavin-pastilles dringen tot in de
diepste plooien van den mond en van het
slijmvlies van de keel. Gebruik daarom
vooral in dezen tijd van het jaar Panf la vin
pastilles. Zij beschermen tegen verkoud
heid, keelontsteking en griep.
(Ingez. Med.)
sche Zaken, Waterstaat en Defensie
hebben bereidwillig het eere-voorzit-
terschap aanvaard. Spr. bracht dank
aan de leden van het eere-comité en
aan de dames- en heeren leden van het
Algemeen Comité, voor hun bereidver
klaring om samen te werken.
Het heeft H. M. de Koningin behaagd
haar volle instemming met het doel van
het Comité te betuigen onder aankondi
ging van een aanzienlijke bijdrage voor
het Fonds.
Het Comité vleit zich, dat de deelne
ming aan den arbeid en den steun aan 't
te vormen fonds algemeen mogen wor-
•den en dat allen zich bereid zullen too-
nen, tot de vorming van het nationaal
luchtvaartfonds bij te dragen.
Met een beroep op aller steun ter ver
wezenlijking van dit groote nationale
doel, besloot spreker zijn rede.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door ir. Damme directeur-generaal van
P. T. T„ die aan zijn beste wenschen
voor een voorspoedige werkzaamheid
van het Pelikaan-comité uiting gaf. En
tenslotte nog door den heer Wallaardt
Sacré, algemeen secretaris van dat co
mité, die meedeelde, dat aan de burge
meesters in Nederland het verzoek is
gericht, om elk in hun gemeente de op
richting van kleine Pelikaan-comité's te
bevorderen; voorts dat er een commis
sie tot beheer der gelden van het op te
richten fonds is benoemd, en dat het Pe
likaan-comité zal worden opgeheven
zoodra het zijn doel, het bijeenbrengen
van het fonds, bereikt heeft.
De vergadering ter installatie van het
Pelikaan-comité was hiermede geëin
digd.
De genoodigden bleven bijeen, om aan
de leden van de bemanning van den
„Pelikaan" voor hun schitterende daad
hulde te brengen. Achtereenvolgens
werden de vier koene vliegers toege
sproken door de heeren E. Th. de
Veer, directeur van den Luchtvaart
dienst bij het departement van Water
staat; W. de Vogel, voorzitter van de
Kon. Ned. Ver, voor de Luchtvaart, die
hen een zilveren herinneringsmedaille
aanbood; luitenant-generaal
Seyffardt; De Kanter, algemeen
voorzitter van het Alg. Ned. Verbond;
Vattier Kraane namens de Fok
ker-fabrieken; Overste De Best
namens de luchtvaartafdeeling Soester-
berg; de burgemeesters van Enschedé
en Havelte; Kolff van de Rotterdam-
sche Aeroclub en Verbeek namens
de Kamer van Koophandel te Den Haag,
In de groote wit-marmeren hal van 't
gebouw is daarna het publiek toegela
ten, dat gedurende langen tijd langs de
vier Pelikaan-vliegers gedefileerd heeft.
Honderden en honderden waren er die,
al kenden zij hen niet, de gelegenheid
aangrepen om hun persoonlijk de hand
te drukken; dat in die lange rijen van
gelukwenschers de jeugd, ook de nog
tamelijk prille van de lagere en mid-
delijke rilling,
„Heb je de piekwonden in zijn lijf ge
zien?"
„Neen, maar een wond aan het voor
hoofd, die ieder ander dan een Pala
dijn van het leven zou beroofd hebben.
„Hm! Men zegt, dat je Paladijn nog
al een doordraaier is,"
„Dat is een leugen! Een of andere
mededinger verspreidt telkens dat
praatje over hem. Zelfs in het huis van
Bodé Volcker", gaat Hermoine voort,
„heeft die leugenaar van een koopman
„Weineen! mooie blauwe oogen en
voor een Spanjaard is zijn haar erg
blond. Dat heb ik u toch al gezegd!"
„Och ja, ik bedoelde heldere oogen, J
ik had het vergeten. Licht kastanje
bruin haar, niet waar? en een gemak
kelijke manier van bewegen. Hij loopt
als een echte zeeman."
„Wel neen, als een ruiter!"
„Och ja, ze schommelen allebei wat
bij het loopen. Niet waar, de dag, waar
op je hem voor het eerst ontmoette,
was die waarop ik zoo gehaast van
mij verzekerd, dat hij dronken was, en Brussel naar Antwerpen reed?"
een oogenblik later komt Guido bij mijl „Ja, u had groote haast. Het was de
zoo nuchter als u en heel wat gelukki- j dag, waarop Floris de schilder "dien
ger kijkend en niet met zoo'n ijselijk drinkwedstrijd had en zelfs een zijner
tegenstanders zich dood deed drinken,"
„Ja, dat herinner ik mij heel goed,"
antwoordt de hertog langzaam. „Het
was de dag, dat Guerra mij onthullin
gen zou doen, doch stierf. En die edel
man, dien je zegt lief te hebben," gaat
Alva voort op gewrongen luchthartigen
toon, „spreekt het dialect van Hispanio-
la?"
„Ja, mooi Spaansch is het niet, maar
het klinkt mij liefelijk in de ooren."
„Hm! Nu, als die edelman komt,
breng hem dan bij mij," En de kamer
verlatend geeft Alva eenige stellige in
structies aan den luitenant, die het be
vel heeft over het escorte. Dan keert
hij naar de eetzaal terug en daar het
bijna acht uur is, wordt het avondmaal
opgediend.
Om hem te bedienen, snelt zijn doch
ter binnen, met een gelaat, stralend
als de zon. Zij die hem eerst deed den
ken aan een lelie, bloost thans als een
roos.
Terwijl hij aan tafel zit, komt er een
zeer eigenaardige uitdrukking op zijn
gelaat en als hij drinkt heeft hij een
brok in de keel, die hem bijna t doet
stikken, hoewel hij zeer matig is, zoo
als zijn dochter opmerkt, terwijl zij hem
met liefderijke hand had bedient.
„Het doet u toch niet al te veel leed,
dat u me verliest? vraagt zij zacht,
terwijl een bezorgde trek zich op haar
gelaat vertoont.
„Neen, neen, dat is het niet." Zijn ge
delbare schoolbanken, niet ontbrak, laat
zich denken; en dat gaf er nog een bij
zonder, buitengewoon aardig karakter
aan.
De communistische Tweede Kamer
fractie heeft den Voorzitter van de
Tweede Kamer verzocht, de Kamer ter
stond in vergadering bijeen te willen
roepen, teneinde de regeering in de gele
genheid te stellen, de Kamer in te lich
ten omtrent de maatregelen, die zij
denkt te nemen in verband met de aan
kondiging van terreur-maatregelen
door den leider van de N. S. B., ir. Mus-
sert, in een interview met de „Tele
graaf" en tevens over de stappen door
haar bij de Duitsche regeering gedaan
om de executie van M. van der Lubbe
te voorkomen en waarom deze stappen
niet tot het gewenschte resultaat heb
ben geleid.
Het Corr. Bureau voor Dagbladen in
Den Haag meldt:
Bij navraag ter bevoegder plaatse
vernamen wij, dat het aan Van der
Lubbe voltrokken doodvonnis de Ne
derlandsche regeering, die alles gedaan
heeft wat mogelijk was om de straf ver
anderd te krijgen, zeer heeft te
leurgesteld.
Het bestuur van de stichting Bio-Va-
cantieoord deelt mede, dat de collecte
tijdens de Kerstweek, in nagenoeg alle
Nederlandsche bioscooptheaters gehou
den, in totaal heeft opgebracht
49.105.02.
Deze schitterende opbrengst maakt
de stichting mogelijk, ook dit jaar weer
een groot aantal kinderen van de
meest behoeftigen in ons land onderdak
te verleenen in het Bio-Vacantieoord
„Het Russenduin" te Bergen aan Zee,
Naar de N. R. C. ter oore komt, is in
voorbereiding een wijziging van de Pen
sioenwet, waarbij alle openbare licha
men worden verplicht het maxi
mum-verhaal voor eigen pensioen op
hun ambtenaren toe te passen.
Naar wij vernemen, zullen Maandag
a.s. alle rijkswerkverschaffingen, die in
verband met de vorst langen tijd geslo
ten zijn geweest, weer geopend worden.
laat vertoont een uitdrukking, die Her
moine niet begrijpt.
„Intusschen, vadertjelief", zegt zij,
„heb ik u nog een belofte te vragen."
„En dat is?"
„Laat den prijs, die op het hoofd van
den Engelschman is gesteld, intrekken.
U herinnert u toch, dat ik u vertelde,
dat hij mijn Guido het leven heeft ge
red?"
„Overmorgen; dan is het misschien niet
meer noodig", bromt zijn (Hoogheid,
hoewel zijn oogen niet die van het
meisje ontmoeten en gestaag op den
beker zijn gevestigd.
„-Dank u wel, vadertjelief", antwoordt
de jonge dame. Maar dan zegt zij in
eens: „En nu moet ik weg."
„Waarom?"
„Om toilet te maken voor mijn aan
staanden echtgenoot."
„Hm!"
„Ik zal me kleeden als een bruid.'
„Heb je dien man dan zoo lief, mijn
Hermoine?" Er is iets van een snik
in zijn stem.
„Met mijn gansche hart", antwoordt
zij. Maar plotselng roept zij uit: „Mis
schien heb ik vanavond nog een verras
sing voor u als u het veroorlooft, maar
u veroorlooft mij alles! Och, u is toch
zoo'n goede, lieve vader, die vanavond
het geluk van zijn dochter grenzenioos
groot wil maken."
(Wordt vervolgd.)
