BINNENLAND.
ZEELAND.
„EEN
GEZONDE SEEST
ere:
WEER EN WIND.
NUMMER 6.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
8 JANUARI 1934.
EERSTE BLAD. 177e JAARGANG.
Duidelijk en stellig.
dnïLTlï^^"hieromtrent laten aan
duidelijkheid en stelligheid ditmaal ge
lukkig niets te wenschen over.
MIDDELBURG.
GOES.
VLISSINGEN.
WALCHEREN.
ISTIZIN-TABLETTEN
ZUID-BEVELAND.
twittcihu
3ccvu<gch«
eldurgsche courant
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
*2* goesche courant
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Pos treken ing no. 43255 - Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij bet Bureau voor Publiciteitswaarae der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriei
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. mei
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer con-
rant" 10 ct. extra Bevysnommers 5 een!
Men kan de verbreeding van het ka
naal door Zuid-Beveland, van Hans-
weert naar Wemeldinge, uit tweederlei
gezichtshoek bezien.
Het doodnuchtere standpunt is: 't ka
naal voldoet niet meer aan de scheep-
vaarttechnische eischen welke daaraan
door de praktijk gesteld worden, welnu,
dan zullen we het zoo verbreeden, of
verdiepten, of veranderen, dat het daar
aan wèl voldoet.
Dit standpunt is bekoorlijk door z'n
eenvoud, maar het is desniettemin,
schoon waar, toch te beperkt.
Want er zit bijna ontstellend veel
méér vast aan dit kanaal, dan enkel wat
de scheepvaart, puur technisch bekeken,
er van vindt, of eischt.
En de andere gezichtshoek is dan die,
waaruit men het Kanaal door Zuid-Be
veland ziet als onderdeel van het ge-
heele complex vraagstukken, waarover
België en Nederland al jaren lang hak
ketakken, en waarover ze het voorloo-
pig nog wel niet heelemaal eens zullen
worden ook.
Dat is de juiste gezichtshoek.
Kennende de voorgeschiedenis van
deze zaak, in aanmerking nemende de
houding van België en zijn groote broer
Frankrijk, vooral zooals deze tot uit
drukking is gekomen in de beruchte be
sprekingen in de Rijnvaartcommissie,
waarvan het „Dbl. v. N. Brabant" de
protocollen publiceerde, is deze memo
rie van antwoord een staatsstuk, waar
uit een verheugend-besliste toon spreekt
ten aanzien van enkele tot dusverre pu
bliekelijk min- of meer ongewisse zaken.
In de eerste plaats wijst zij er op, dat
de plannen tot verbreeding en verbete
ring al dateeren van vóór den wereld
oorlog (1913).
Vervolgens legt de regeering zulks
naar aanleiding van hetgeen zich rond
om de bovenaangehaalde Rijnvaartcom
missie afspeelde de stellige verkla
ring af, dat zij vreemde medezeggen
schap over de Nederlandsche Tusschen-
wateren energiek en categorisch van de
hand heeft gewezen en zal blijven afwij
zen. Daar is geen woord Fransch bij, ge
lukkig. Dat is rond Nederlandsch, zoo
als wij dat gaarne hooren.
En tenslotte stelt deze memorie van
antwoord klaar een punt van twijfel: kan
België op grond der tractaten van 1839
eischen, dat Nederland voor Ant
werpen een anderen of beteren weg naar
den Rijn aanlegde, of late aanleggen,
dan het huidige Kanaal door Zuid-Beve
land Ook daarop wordt kort en krach
tig geantwoord: niemand heeft een an
deren weg te eischen," daar Neder
land voldaan heeft en blijft voldoen aan
de verplichtingen, welke het in 1839 op
zich heeft genomen, om, als een der tus-
schenwateren in casu het Kreekrak
„door natuurlijke gebeurtenissen of
werken van kunst onbruikbaar zou wor
den", een anderen weg aan te w ij -
z e n, welke even veilig en even goed en
gemakkelijk zou zijn, als de afgesloten
weg. Daaraan heeft Nederland voldaan,
want het kanaal door Zuid-Beveland
biedt een weg, die niet alleen even vei
lig, even goed en gemakkelijk is, maar
een weg, die veiliger, beter en gemak
kelijker is, dan de in 1867 afgeslotene.
Dit zijn voor ons wel de twee voor
naamste punten uit deze memorie van
antwoord: de categorische afwijzing van
fe v[eemde medezeggenschap over de
tusschenwateren, en de duidelijke ver-
j Hg, dat niemand ten aanzien van
ezen of een anderen vaarweg van Ant
werpen naar de Rijn, voorzoover deze
g oor onze tusschenwateren loopt
of zal loopen, iets te eischen heeft.
HET UITVERKOOPWEZEN.
Wettelijke regeling in
voorbereiding.
De Minister van Economische Zaken
heeft een voor-ontwerp van wet, hou
dende regeling betreffende het uitver-
koopen en opruimen in den detailhandel
aan verschillende adviescolleges, w.o.
de Kamers van Koophandel en Fabrie-
ken, ter beoordeeling toegezonden.
Bij de ontworpen regeling is een rui
me plaats ingeruimd aan de Kamers van
Koophandel, zoowel wat de uitvoering
der wet als wat de aanvullende maatre
gelen betreft.
Het ligt in de bedoeling een scherp
onderscheid te maken tusschen uitver-
koopen (tot opheffing van het geheele
bedrijf of een gedeelte er van) en op
ruimingen (tijdelijke speciale aanbiedin
gen wegens jaars- of seizoenwisseling,
verplaatsing of overdracht). Men stelt
zich voor zoowel de tijdvakken als den
duur te regelen en het inbrengen van
goederen achteraf te verbieden. Ook uit-
verkoopen of opruimingen onder een
andere benaming vallen onder de wet.
PRINS HENDRIK NAAR
ZWITSERLAND.
Prins Hendrik zal zich Vrijdagmiddag a.s.
naar Zwitserland begeven. Zooals men
weet, vertoeven de Koningin en Prinses
Juliana sinds Vrijdag in de Zwitsersche
Alpen.
1875 M-GOLF VIA KOOTWIJK.
Naar het Handelsbl. verneemt, zullen
de omroepzendingen op de 1875m-golf
ook na 15 Januari a.s. via Kootwijk ge
schieden, zoodat de toestand van de
laatste maanden wordt bestendigd.
Voorts is in overweging de uitzendingen
overdag (dus vóór 4 uur n.m.) eveneens
over Kootwijk te doen gesclreden. De
noodige technische voorbereidingen
worden daartoe getroffen.
TWEE LUCHTVAART-SPELDJES.
Naar wij vernemen, verzendt de
Zeeuwsche Vereeniging voor Luchtvaart
dezer dagen aan al haar leden een speld
je, dragende het embleem der Z. V. L.
Dit embléém is door den heer W.
Abeleven ontworpen: het stelt voor een
vliegende meeuw, die den bovenkant
van een blauwen, krullenden golftop
raakt; op den achtergrond een stijgende
zon van oranjekleur.
Het dagelijksch bestuur der Z. V. L.
heeft uit overweging dat hiervan zeker
een propagandistische werking verwacht
mag worden, besloten, dit insigne kos
teloos uit te reiken aan alle leden, wel
ke vóór 31 Dec. 1933 tot de vereeniging
waren toegetreden.
En van de Zeeuwsche Kolen Mpij al
hier, agente der K. L. M., ontvingen wij
een fraai uitgevoerd speldje, in zilver
en blauw, voorstellende een Pelikaan
met uitgespreide vleugels, staande op
een wereldbol; dit speldje is een ver
kleinde afbeelding van dat, hetwelk de
K. L. M. in goud heeft doen uitreiken
aan de wakkere bemanning van het
vliegtuig „Pelikaan".
HET BEWAARSCHOOLONDERWIJS.
B. en W. stellen voor een mini
mum leeftijdsgrens en verhoo
ging van het schoolgeld.
Bij de behandeling van de begrooting
voor 1933 heeft de gemeenteraad over
eenkomstig het voorstel van B. en W.
besloten de subsidie voor de bijzondere
bewaarscholen te bepalen op 30 per
leerling met een maximum van 3000
per school. Ofschoon B. en W. daarvan
een bezuiniging hadden verwacht, is
toch het volle bedrag van 9000 noodig
gebleken.
In de vergadering van 1 Febr. 1933,
waarin de behandeling van de begroo
ting plaats had, heeft de toenmalige
voorzitter, de heer Onderdijk,, toegezegd
de geheele materie van het bewaar-
schoolonderwijs, zoowel openbaar als
bijzonder, in vollen omvang onder het
oog te zullen zien, doch niet met aan
vaarding van een financieele gelijkstel
ling, zooals voor het lager onderwijs
geldt.
Ampel is deze aangelegenheid sinds
dien door B. en W. besproken, waarbij
ook de Rijksinspectie van het bewaar-
schoolonderwijs van voorlichting heeft
gediend en de besturen der betrokken
bijzondere scholen met groote bereid
willigheid de van hen verlangde inlich
tingen hebben verstrekt. Vanzelfspre
kend hebben B. en W. daarbij ook den
financieelen toestand der gemeente, die
precair genoemd moet worden, in be
schouwing moeten nemen. Deze be
schouwing leidde afgezien van hetgeen
in de toekomst ten aanzien van het be-
waarschoolonderwijs, bij voortgaande
toeneming van de financieele zorgen,
nog verder zou moeten gebeuren, tot
de vaststaande slotsom, dat de gemeen-
De kinderleer is een schat darte
lend ontvangen, onnadenkend wegge
legd, maar later met belangstelling
weer opgezocht.
telijke uitgaven zoowel voor het open
baar als voor het bijzonder bewaar-
schoolonderwijs moeten worden omlaag
gebracht, wat te minder kan verwon
deren omdat immers die uitgaven tot de
onverplichte behooren.
B. en W. meenen, dat daarvoor in de
eerste plaats in aanmerking komt het
stellen van een bepaalde leeftijdsgrens
voor de toelating. Dit beteekent voor de
openbare bewaarschool een niet onbe
langrijke vermindering van het aantal
leerlingen, waardoor op de personeels
bezetting belangrijke bezuiniging moge
lijk is.
Tegenover de bijzondere scholen wil
len B. en W. wat" de leeftijdsgrens be
treft niet dwingend optreden, al zal de
ontworpen wijze van subsidieering in de
praktijk tot dien maatregel leiden en
ook voor het overige, ook ter vermij
ding van onderlinge concurrentie tus
schen de verschillende bewaarscholen,
wel zeer gewenscht zijn.
Het is B. en W. bekend, dat bij de
besturen zelf het verlangen leeft, om
te dezen opzichte één lijn te trekken.
B. en W. erkennen gaarne de bezwa
ren, ingebracht tegen het v.oorstel om
de leeftijdsgrens te bepalen op 4 jaar en
de subsidie aan de bijzondere scholen
ook alleen voor kinderen van 4 jaar en
ouder uit te keeren; maar noodzaak
dwong hen bij hun standpunt te volhar
den. Bovendien achten zij 30 per leer
ling te veel om de gewenschte bezuini
ging te verkrijgen; zij stellen voor het
bedrag op f 25 te bepalen.
Een vergelijking is gemaakt tusschen
de schoolgelden van het bijzonder en het
openbaar onderwijs; de conclussie is,
dat het schoolgeld voor het openbare,
thans 3 per leerling per jaar zal kun
nen worden verdubbeld.
Het resultaat zal zijn, dat het aantal
leerlingen der openbare bewaarschool
met 21 kan worden verminderd en het
personeel met twee onderwijzeressen,
van wie mej. Sanderse met pensioen kan
gaan en mej. Van Meten met wachtgeld.
De netto-kosten zullen in 1934 voor de
ze school bij aanneming van het voor
stel dalen van 6842 tot 5662, (een
vermindering dus van 1180).
Voor de bijzondere scholen willen B.
en W. een limiet bepalen van 2500; dit
zal alleen de school-Bree kunnen berei
ken; de andere scholen (Schuitvlotstraat
en Vlasmarkt) zullen J 1775 en j 1925
vragen. Het totaal bedrag van 9000
kan zoodoende met 2800 verminderen.
De totale kosten van het bewaarschool
onderwijs worden dus 3980 minder.
Naar aanleiding van het verzoek van
de Vereeniging tot instandhouding van
eene voorbereidende klasse aan de
rijksleerschool om subsidie van 10 per
leerling tot een maximum van 300
merken B. en W. op, dat zij er weinig
voor gevoelen om, waar door vele re-
geeringsmaatregelen de budgetaire zor
gen van de gemeente doorloopend wor
den vergroot, thans, al ware het ook
maar gedeeltelijk, lasten, die voorheen
op het Rijk drukten, te gaan overnemen.
Doch ook al ware het anders, dan nog
zouden zij inwilliging van het verzoek
ontraden, vooreerst omdat de gemeente
eene openbare bewaarschool heeft, die
voor elkeen openstaat, en daarnaast,
omdat nu een beperking van uitgaven is
voorgesteld, het verleenen van een
nieuw subsidie toch niet wel te verde
digen zou zijn.
Zij stellen dan ook voor afwijzend op
het verzoek te beschikken.
Nadat het bovenstaande voorstel was
ontworpen, kwam de aanschrijving van
de groote vermindering van den rijks-
steun in de kosten van steunverleening
enz. De minderheid van B. en W. is on
der deze moeilijke omstandigheden van
oordeel, dat de gemeentelijke uitgaven
terzake van het bewaarschool-onderwijs
die niet wettelijk verplicht zijn, be
zwaarlijk langer zijn te handhaven.
Waar 1935 nog meer moeilijkheden zal
opleveren, is het h. i. onafwijsbare plicht
niet alleen door verlaging van noodza
kelijke, maar door staking van niet-
noodzakelijke u'tgaven te komen tot de
vereischte besparing. Zij meent dan ook,
dat tijdig voor den nieuwen cursus 1934-
1935 de vraag beantwoord dient te wor
den of niet het gemeentelijk bewaar
school onderwijs dient te worden opge
heven en de subsidieering der bijzonde
re bewaarscholen dient op te houden.
Zij ontveinst zich niet, dat zoodanige
maatregelen ingrijpend en in hooge ma
te betreurenswaardig zouden zijn. Niet
temin acht zij het noodzakelijk.
Deze handelwijze zou bijv. op 1 Mei
reeds 1714 en 4133 voordeel geven
en elke maand later resp. 130 en
ƒ516.
UITVOERING P.T.T.-PERSONEEL,
De tweede uitvoering van het P.T.T-
personeel Zaterdagavond gegeven in de
St. Joris, was slechts matig bezocht.
Zooals de heer E. J. Pitlo in zijn ope
ningswoord reeds voorspelde heeft dit
echter geen invloed gehad op de uitvoe
ring, want evenals de vorige maal zetten
alle medewerkenden hun beste beentje
voor. Muziek, zang, voordracht en too-
neel hebben de aanwezigen ook nu vol
op doen genieten.
De opbrengst van de uitvoering en van
het rad van avontuur was ditmaal be
stemd voor de Commissie voor Ontwik-
ke.ing en Ontspanning van Werkloozen.
Namens deze commissie heeft de secre
taris, de heer J. Lorier jr., dank ge
bracht aan alle medewerkende dames
en heeren. Spr. wees er op, dat voor de
ontwikkeling voldoende geld aanwezig
is, doch voor de ontspanning moeten de
fondsen langs dezen en soortgelijke we
gen bijeen worden gebracht.
Aardappelen in beslag genomen.
Vrijdag en Zaterdag 1,1. zijn alhier
twee partijen aardappelen in beslag ge
nomen, totaal 4000 kg, die frauduleus
werden vervoerd.
Nadat de betrokken personen een
volledige bekentenis hadden afgelegd,
zijn de auto's waarmede het vervoer
plaats had, vrij gegeven..- -
Nat, Soc. Beweging.
Op verzoek wijzen wij op de adver
tentie in dit nummer, betreffende de
Donderdag te houden vergadering van
de Nat. Soc. Beweging op de bovenzaal
van de sociëteit De Vergenoeging met
als spreker de heer Overwijn uit Rot
terdam.
DE GASTHUIS-KWESTIE.
Naar wij vernemen heeft heden het
Gasthuisbestuur en bloc aan B. en W.
ontslag uit zijn functie gevraagd. Deze
'ontslagaanvrage schijnt verband te
houden met de moeilijkheden die het
Gasthuisbestuur ondervindt in zijn
samenwerking met den Gemeenteraad,
welke telkens blijkt geeft, andere opvat
tingen te hebben, dan het Gasthuis voor
staat.
BEVOLKING GEDURENDE 1933.
Het aantal inwoners is in 1933 ver
meerderd met 164 personen.
Op 1 Januari 1933 bedroeg de bevol
king 4467 m. en 4893 vr„ totaal dus
9360 personen.
Deze vermeerderde door geboorte
met 101 m. en 85 vr. en door vestiging
met 214 m. en 301 vr. Een vermeerde
ring dus van 315 m. en 386 vr., samen
701 personen.
De bevolking verminderde door over
lijden met 45 m. en 45 vf. en door ver
trek met 181 m. en 266 vr. De vermin
dering was derhalve 22 m. en 311 vr.,
samen 537 personen.
Uit het bovenstaande blijkt dus, dat
de totale vermeerdering in 1933 be
droeg 89 m. en 75 vr., samen 164 pers.
De bevolking per 31 December 1933
bedroeg dus 9524 pers. (4556 m. en
4968 vr.)
EEN VERSTEKELING.
Van een van Antwerpen komend
schip is een 20-jarige Pool aan wal ge
zet, die als verstekeling trachtte de reis
mede te maken. De politie zal den man
over de grens zetten.
ARNEMUIDEN. Vanwege de „Gere
formeerde Drankbestrijding" werd on
der leiding van den heer P. Loof uit
Middelburg een propaganda-avond ge
houden in de School met den Bijbel.
De leider en de heer P. J. de Jonge
spraken over: ,.De Drankbestrijding van
gereformeerd standpunt af bezien.
Beide sprekers schetsten in het kort
het misbruik van den drank en de daar-
in 'n gezond lichaamGeen
goede gezondheid zonder ge-
regelden stoelgang. Gebruik
bij trage ontlasting
Verkrijgbaar bij apothekers
en drogisten
(Ingez. Med.)
Middelburg, 8-I-'34. Zaterdag en Zon
dag: hoogste lucht temperatuur 5.1 °C
(41 °F) laagste 1.9 °C (36 °F). Heden
9 h: 3.5 °C; 12 h: 6 °C. 1.3 mm regen.
Hoogste barometerstand te dezer stede,
in het afgeloopen etmaal: 776 mm; laag--
ste 769 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 773.1 mm
te München jlaagste 726.5 mm te Ingö.
Verwachting tot morgenavond
Meest matige Z.W. tot W. wind, zwaar
bewolkt of betrokken, mogelijk enkele
regen- of hagelbuien, iets kouder des
nachts.
Zon op: 8 h 10; onder 16 h 03. Licht
op: 16 h 33. Maan onder: 10 h 40. L.K.:
8 Januari.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij.)
Ma.
Di.
Wo.
8
9
10
Januari.
Hoogwater.
5.43 18.13
6.31 19.06
7.24 20.05
Laagwatev
12.24
0.32 13.14
1.29 14.12
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge
Januari.
Hoogwater.
Ma. 8 7.27 19.50
Di. 9 8.08 20.38
Wo. 10 8.56 21.36
Laagwater
0.53 13.22
1.38 14.10
2.36 15.09
uit voortvloeiende gevolgen voor hun
zelf en hun huisgezin.
C. Minderhoud. f
AAGTEKERKE. Op 78-jarigen leef
tijd is alhier overleden de heer C. Min
derhoud, sedert 1914 gemeente-ontvan
ger.
Een kwart eeuw secretaris.
KOUDEKERKE. Naar wij vernemen zal
morgenmiddag twee uur een bijzon
dere bijeenkomst van den gemeenteraad
met het gemeentepersoneel gehouden
worden, teneinde den heer P. J. Ter-
woert jr. te huldigen in verband met 't
feit, dat hij 25 jaar geleden in functie
trad als secretaris dezer gemeente. Ook
het publiek zal toegang tot deze bijeen
komst hebben.
OVEZANDE. Zaterdag j.l. had alhier
de jaarlijksche algemeene vergadering
plaats van de Landbouw Vereeniging
„Helpt U Zelve", die door 26 leden werd
bijgewoond. In het dienstjaar 1933 zijn
blijkens 't verslag van den secretaris
penningmeester, driemaal aankoopen
van verschillende soorten kunstmest ge
daan ter grootte van 1.585.200 kg en tot
een gezamenlijk bedrag van 59.720,38.
De rekening sloot met een batig saldo
van 48.34.
Tot bestuursleden werden herkozen
de heeren N. A. Remijn en Jac. Verdonk
Cz. beiden te Nieuwdorp.
SCHORE. Bij gelegenheid van het
burgemeestersfeest, werd door de afd.
Schore van den Bijz. Vrijw. Landstorm
een schietwedstrijd gehouden, waarvoor
door den burgemeester prijzen beschik
baar waren gesteld. De uitslag luidt als
volgt:
le prijs W. in 't Anker; 2e J. Wal-
hout; 3e M. Nieuwenhuzen: 4e C. Dor-
repaal; 5e G. F. J. Bal; 6e J. van Liere;
