N. S. F.
L J. VAN 'T WESTENDE
naam
in radio!
LANDBOUW.
Y D 4
FINANCIEEL ECONOMISCH
WEEKOVERZICHT.
Briefgesehrief tussehen Jewannes uut Walchere en
Jan de Smid uut Goesche Land.
stuur, oud Raadslid, te Middelburg.
J. C. Schuilwerve, burgemeester en
secretaris van Kortgene.
P. F. Auer, cargadoor, oud-wethouder,
te V.issingen.
E. H. P. Peek, penningmeester R. K.
Kerkbestuur, lid bestuur Godshuizen,
Regent Oude Mannen- en Vrouwenhuis
te Middelburg.
D. Spruijt, oud-secretaris van Ierseke
en van Kapelle.
J. C. Quist, lid van den Raad te
Schoondijke.
E. W. G. L. Th, de Thouars, oud-di
recteur Stoomtram Mij. BreskensMal-
deghem.
J. F. Op den Zieke, oud hoofd lagere
school, te Vlissingen.
A. J. M. Nolet, oud-Rijkshavenmees
ter te Ter Neuzen.
Mr. J. A. Heyse, lid der Bankiersfir
ma J. A. Tak Co., Commissaris van
den Polder Walcheren, te Oostkapel.e.
J. S. Theunissen, gep. Ontvanger Ned.
Loodswezen te Vlissingen.
Mr. D. E. van Eldik Thieme, kanton
rechter te Oostburg.
J. van 't Leven, lid van den Raad te
Rilland-Bath.
Mevrouw E. Blum-de Niet, te Aag-
tekerke.
M. C. Braat, directeur van de „Vlis-
mar" te Vlissingen.
W. van Weele, wethouder van Waar
de.
J. C. van der Peijl, te Goes.
J. B, Albregts, Wethouder van Sluis.
M. J. H. Warnau, koster der R. K.
Kerk te Middelburg.
J. G. van Niftrik, oud lid Prov. Staten
van Zeeland, oud-Wethouder van Vlis
singen, oud-directeur Vlissingsche Gas
fabriek, overleden te den Haag.
Mr. F. J. Sprenger, oud-lid Ged. Sta
ten van Zeeland en oud-lid Gemeente
raad van Middelburg.
I. de Bruijne, oud-wethouder van
Cadzand.
C. L. Dorst Jzn, oud-lid van den Ge
meenteraad te Stavenisse.
Ds. J. Helder, em. predikant der Ned.
Herv. Kerk te Zierikzee.
J. Schooff oud-burgemeester van
Noordwelle en Serooskerke (Sch.).
Ds. J. Runia em. predikant Geref.
Kerk te Arnemuiden (19151931).
J. Buijze, oud-Wethouder van Wissen-
kerke.
C. Hartoog, wethouder en oud lid der
Prov. Staten van Zeeland, te Yerseke.
F. Cornells, gepensionn. Hoofdcom
mies der Telegrafie te Middelburg.
Denatureering van aardappelen.
Naar de Maasb. verneemt heeft het
bestuur van de gewestelijke aardappel
organisatie in de veenkoloniën aan be
langhebbenden meegedeeld dat binnen
afzienbaren tijd met de denatureering
van aardappelen zal worden aangevan
gen.
De denatureering zal niet, zooals aan
vankelijk de bedoeling was, bestaan in
het stuk steken van de aardappelen,
maar de aardappelen zullen zoodanig
worden behandeld, dat de houdbaarheid
hoegenaamd niet vermindert.
Onze financjieele deskundige schrijft
ons uit Amsterdam:
In welke mate de Nederlandsche han
del met het buitenland door de verschil
lende invoerbelemmeriingen is getrot-
fen, blijkt wel uit het hieronder volgen
de staatje van onze buitenlandsche han
delsbeweging in de eerste e.f maanden,
vergeleken bij de dienovereenkomstige
periode in de drie voorafgaande jaren.
Zooals men; ziet, is de waarde van den
uitvoer van 1.601 m-llioen in 1930 tot
673 millioen in 1933 teruggegaan, d.i.
dus met 58 pCt. Voor een deel lis deze
sterke vermindering echter toe te schrlj
ven aan de inmiddels ingetreden prijs
daling; immers is de uitvoer in hoe
veelheid percentsgewijs veel minder ge
daald, n.l. van 15 millioen tons in de
eerste elf maanden van 1930 tot ca. 12
miLioen in de overeenkomstige periode
van 1933, d.i. dus met slechts 20 pCt.
Tegelijkertijd is de invoer in ons land,
wat de hoeveelheid aangaat, van 29 tot
22 millioen ton, d.i. met ca. 25 pet. ge
daald, en in waarde van 2.253 tot
1.102 millioen, d.i. met ca. 50 pet.
Invoer 11 maand.
Gewicht Waarde
(in tons) (in mill, guldens)
1930 29.175.086 2.253
1931 27.489.618 1.752
1932 22.213.989 1.192
1933 22.167.266 1.102
Uitvoer 11 maand,
(in tons) (in mill, guldens)
Gewicht Waarde
1930 15.284.314 1.601
1931 15.643.059 1.231
1932 12.724.813 776
1933 11.932.734 673
Uit de bovenstaande cijfers mag men
afleiden, dat Nederland de algemeene
sterke inkrimping van het internationale
handelsverkeer in aanmerking genomen,
in het afgeloopen jaar zijn plaats op de
wereldmarkt vrij goed heeft kunnen
handhaven. Dit is echter slechts mogelijk
geweest door nieuwe opofferingen, wat
de gemaakte prijzen aangaat, blijkende
uit een verdere vermindering van de
waarde van den uitvoer met ca. 13 pet.
waartegenover slechts een teruggang in
hoeveelheid stond van ca. 6 pet.
Hoe de uitvoer van fabrikaten zich in
den loop van het afgeloopen jaar, in ver
gelijking met de voorafgaande jaren, ont
wikkeld heeft, toont een door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek gepubli
ceerd indexcijfer, dat gebaseerd is op de
uitvoercijfers van 50 fabrikaten, waarbij
de gemiddelde in de jaren 1925/27 uitge
voerde hoeveelheid als basis is aange
nomen. Hierbij verkrijgt men het vol
gende beeld:
1930 1931 1932 1933
Januari 109 96 63 57
Februari 105 89 79 53
Maart 115 95 67 61
April 97 90 60 54
Mei 100 85 50 50
Juni 90 78 57 52
Juli 104 86 57 51
Aug. 103 75 60 58
Sept. 101 88 62 60
Oct.
115
94
75
Nov.
98
98
63
Dec.
100
78
61
Jaar
103
88
63
62
64
Middelburg, December 1933.
Goeie vriend Jan!
't Eêste wat Jikkemien zei, toen ze
je brief gelezen ao, was: wat is 't toch
vreêd jammer, dat dien Jan gin dome-
nie g'oören is. 'k Moch ze g'liek g'ee,
wan werentig, Jan, j'eit er de gaeven
voo. Me waere kompleit angedae deu
je brief. Waer aelde je 't toch vandaen.
Me waere blie, da jie as je alleênig loopt
te miemeren deur vee toegesproken
oórt. Zelfs de stilte ei joe wat te zeien.
Dae mochte meer mensen zö noe en
dan mit ulder eige alleênig wille zien.
Dae bin d'er wè, die 't eigelijk nie goed
durreve. Ze bin te beklaegen, Jan. Mer
in ielk geval, jie eit in j'n eenzaemeid
een goeie stemmienge voo de kossemis
se gevonde. Me binne j'eêl dankbaer
voo je brief, wan daedeur leefde in onze
konsensie iet vrooms op, a konde me
't nie utere zooas jie. Mè die goeie stem
mienge kan nog anders gekregen oöre,
Jan. 'k Ken een* fermielje, dae ze 's
daegs voo Kossemisse naer eêrelijke me-
ziek zaete te luusteren.
't Was een eêl krootje, mè toch zae
te z'alleênig in andacht verlore. En
dae bin d'er, die de goeie stemmienge
gekregen deu dat ze langst doenkere,
smalle trappen erreme menschen gien-
gen opzoeke. En ze zurregde d'er voo,
dat de kachel mit de kossemisse is lek
ker kon roenke, dat er een stikje spek
op taefel kwam en dat de vodden van
de bedden konde verdwiene. En op de
doenkere trappen wier 't licht vor ul
der. En buten zaege ze de sterre van
Betleem op klaerlichten dag. En 'k èb
ook nog vrouweliengen gezie, die kren-
tebroódjes brochte bie ouwe wuufjes.
Die erreme zielen konde de Kossemisse
afwachte, mè d'andere nie minder, oör,
wan die barmartigeid gedaen eit, oef nie
beschaemd te staen an de kribbe van
't heilige Kind.
Mè wat moete me toch een kompas
sie mit aol die menschen vö wien een
plezierige kossemisse bestaet in 't over-
Uit deze cijfers zijn de moeilijkheden,
waarmede onze exportindustrieën te
kampen hebben, duidelijk af te lezen.
Er blijkt uit, dat de export van fabrika
ten in het afgeloopen jaar een peil be
reikt heeft, dat opnieuw lager was dan
in 1932 en dat niet veel meer dan half
zoo hoog was als in het gemiddelde van
1930.
Tegelijkertijd kan echter uit het ver
loop van het indexcijfer van maand tot
maand worden afgelezen, dat de ex
port van fabrikaten in Mei van dit jaar
het diepste punt had bereikt, en dat 't
zich sindsdien, met een kleine onder
breking in Ju'.i, weder in opgaande
richting is gaan bewegen. Mag men
hieruit afleiden, dat het aanpassings
proces in onze industrie zich reeds zoo
ver voltrokken heeft, dat het diepte
punt der depressie als overwonnen mag
worden beschouwd? Wij zouden, de tal
rijke nog bestaaande factoren van on
zekerheid in aanmerking genomen, de
ze vraag niet zonder meer bevestigend
durven beantwoorden, vooral ook, om
dat men in het voorafgaande jaar een
dergelijke beweging heeft meegemaakt,
die ook weer in het zand is verloopen.
Dit neemt niet weg, dat de in de bo
venstaande tabel tot uiting komende
opgaande ontwikkeling van den export
van 50 industrieele producten als een
hoopgevend verschijnsel mag worden
aangemerkt. Zij geeft immers aanleiding
om te vertrouwen dat, wanneer het in
ternationale handelsverkeer een uitbrei
ding mocht ondergaan, ons land hier
van een evenredig deel zal weten te
verwerven, zonder dat ook onzerzijds
zal zijn overgegaan tot 'experimenten
op valuta-gebied als die, waartoe men in
zoovele andere landen in de afgeloopen
jaren zijn toevlucht heeft genomen.
Maar al te vaak onderschat men de be-
teekenis van een stabiele valuta in het
internationale ruilverkeer, en staart
men zich blind op de z g. „voordeelen"
van een gedeprecieerde valuta voor de
export-industrie voordeelen, die voor
een goed deel illusoir worden gemaakt
door afweermaatregelen tegen de valu
ta-dumping door de landen, waarheen
de export zich richt.
Voor alles dient men zich echter re
kenschap te geven van de schok, die 'n
al dan niet opzettelijke valuta-depreci
atie aan het vertrouwen toebrengt. De
ontwikkeling in de Ver. Staten in het
afgeloopen jaar heeft nog eens ten
overvloede geleerd, dat men niet ,op
angst, maar alleen op vertrouwen een
werkelijk gezonde volkshuishouding
kan opbouwen. De in Amerika, na de
opheffing van den gouden standaard in
Maart van dit jaar ondernomen poging
om door bederf van het ruilmiddel en
een hieruit voortspruitende „vlucht in
goederen" de prijzen omhoog te drij
ven, kan wel als een volkomen misluk
king worden beschouwd. Er zijn echter
teekenen, die er op wijzen, dat de te
genwoordig voor den dollar verantwoor
delijke autoriteiten dit nog altijd niet
inzien. Derhalve moet worden gevreesd,
dat wij nog niet aan het eind van de
experimenten op valuta-gebied jin de
Ver. Staten zijn gekomen. De onzeker
heid, welke te dien aanzien nog steeds
bestaat, vormt wei een van de aller
voornaamste factoren, die aanleiding ge
ven, om de ontwikkeling in het n.euwe
jaar met terughouding te beoordeelen.
Gelukkig is het wantrouwen tegen
onze valuta, dat ontstaan was door de
vrees, dat ons land het voorbeeld van
Engeland, de Scandinaafsche Staten,
Amerika en nog zoovele andere landen,
zou volgen, in den loop van dit jaar vol
komen geluwd, dank zij de krachtige
houding van onze regeering en van de
leiding der Nederlandsche Bank, die bij
herhaling verklaard hebben, den gouden
standaard te willen en te kunnen hand
haven. De goudvoorraad van onze cir
culatiebank is weliswaar van 1032
millioen op 2 Januari 1933 tot ca. 920
mill, aan het eind van het jaar terugge
gaan; daar hiertegenover een dienover
eenkomstige vermindering der direct
opeischbare verplichtingen heeft ge
staan, is de gouddekking van deze ver
plichtingen slechts van ca. 81 tot 81
pet. gedaald. De gouddekking der bank
biljetten bedraagt thans 102% pet. te
gen 104 pet. in het begin van het afge
loopen jaar. Het energiek streven naar
bezuiniging op de Staatsuitgaven en de
wetenschap, dat de regeering zich vol
komen bewust is van de gevaren, die
een niet-sluitende begrooting voor de
valuta opleveren, hebben eveneens bij
gedragen tot een terugkeer van het ver
trouwen in de waardevastheid van den
Nederlandschen gulden.
Op duidelijke wijze is dit op de be-
leggingsmarkt tot uiting gekomen. In
den loop van Juni had het heerschende
wantrouwen geleid tot een vlucht van
de beleggingsmarkt, waardoor de koer
sen van Nederlandsche staats- en ge-
meenteleeningen, pandbrieven enz. tot
een dieptepunt zijn gedaald. Zooals uit
het hieronder volgende staatje blijkt, is
sindsdien een krachtig herstel ingetre'
den en kon het jaar op vrijwel het iioog-
ste niveau worden gesloten.
Wij voegen hieraan de in dit jaar be
reikte hoogste en laagste koersen van
eenige buitenlandsche fondsen toe,
waarbij vooral het krachtige koersher
stel van Duitsche fondsen, na het be
reikte dieptepunt, opvalt. Dit herstel
voor een deel toe te schrijven aan de
voor Nederlandsche houders van Duit
sche tondsen bevredigende regeling
voor de transfer van rente, vervallen in
het iweeae nadjaar van 1933, waardoor
zij over de volle 100 pet. zullen kunnen
beschikken. Of ook voor de in den loop
van het volgende jaar vervallende be
dragen deze regeling zal worden ge
handhaafd, moet, gezien de jongste door
den President der Rijksbank afgelegde
verklaringen, worden afgewacht. En-
gelsche staatsleeningen hebben geprofi
teerd van de jongste verbetering van
den Pondenkoers, terwijl daarnaast de
mentaliteit van Engelsche beleggers, die
ondanks het loslaten van den gouden
standaard „een Pond" als „een Pond"
zijn blijven beschouwen, een steun voor
Engelsche obligatiën vormt. Fransche
staatsfondsen daarentegen hebben
eenigszins geleden onder de ook in
Frankrijk gevoerde propaganda voor
inflatie, waaraan de opeenvolgende
Fransche regeeringen echter niet heb
ben toegegeven, terwijl ook de tegen
woordige regeering zich een absoluut
voorstandster van een stabiele valuta
heeft verklaard.
Wij stellen ons voor, het koersverloop
op de aandeelenmarkt en de bijzondere
factoren, die hun invloed op de verschil
lende afdeelingen der beurs hebben
doen gevoelen, in een volgend artikel te
behandelen..
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop van enkele beleggings
waarden; de vier cijfers achter elk fonds
geven aan onderscheidenlijk:
a. koers op 30 Dec. 1932;
b. hoogste koers 1933;
c. laagste koers 1933;
d. koers op 28 Dec. 1933.
4 o/o Nederl. '31 101—10194%—100%.
3 o/o Nederland 86—86%—71 84
2% N.W.S. 17%7IV262%69%.
.6 Ned. Indië A 100—100%—
80—95%.
7 0/o Dawesleen. 8186%3549%,
5% Youngl (F.) 58—62%—32%—50.
7 Prf. Pandbr. Bk. 64—71%—42%—
55%.
6 D. Rentenbk. 60—74%— 24%—51,
7 0/o Kali Synd. 77—78%— 44%— 58%.
7 0/0 Ver. Stahlw. 58—59%—30%—31.
4 Engl. Funding 74%7969%76%
5% Denem. 85%—86% ^13—52%
4% Frankrijk 91%—92—79%—82%,
4 0/0 Union Pacific 979954%62.
daodig ete en 't verzwellegen van vee
wien, in 't ziengen en spriengen en som-
stemes d'er nog aolderlei schandaoligek
bie. Tien erreme uusouwens zouwe een
goeie kossemisse kunnen van 't geld
dat één baldaodige knul in één nacht
versmost. Zukke rieke stakkers wete
nie, dat „der armen Heiland roept in
kouden winternacht", 'k Vinde 't trou
wens ook eêl ongepast, dat waerelsche
menschen juust mi Kossemisse biezon
dere feesjes ouwe, somstemes nog mit
een effetieve Kesboöm d'er bie. Kosse
misse op ulder lippen klienkt in mien
oóren bienae as een vloek.
En jie schreef ook eêl goed over vrede
op aerde. Joen, Jan, wa bin me dae
nog verre van af. 'k Von vreêd piene-
lijk, da 'k juust in de weke voo Kosse
misse in een Griffermeerde krante zag
schimpe op de „vromigeid" van domenie
Kersten en oe dat 'n daerin vergeleke
wier mit Dateen, die 't leven van Prins
Willem zö verbitterd eit. Kiek, die
schriever ao nae mien meênienge nie de
stemmienge om te ziengen: „Hoe zal ik
U ontvangen?" 't Was t'open, dat mi
Kossemisse de ruzie in de polletiek mer
is ruste moch en 'k vinde, dat de socie-
aole vor ulder groóte vergaederienge
ook mer is een anderen dag kond' uusoe-
ke. Mè wa 'k ieselijk vinde? Dat er
een voorspelde, dat er over een jaer
wir oörelog is. En 't verschrikkelijkste is
wè, da sommigste menschen dae gewoon
in beruste: 't moe komme en de daegen,
dat „de zwaarden tot spaden en de spie
sen tot sikkelen geslagen worden", die
komme nooit. En is 't nie erreg, dat de
menschen, die werreke voo den vrede
en aoltied op 't verschrikkelijke van den
oörelog wieze, voo landverraoiers uuge-
scholden oöre? Domenies, die voo den
vrede getuge wilde vlak voo Kossemis
se, mochte dat in sommigste kerreken
nie doe. Die waere 't eilig voo vredes-
klanken. Mer as den oörelog komt, dan
za d'r deur aolderlei geestelijken om ze
gen gevrogen oöre vö de waepens van
't eige land; mè da beteekent dan toch,
da ze bidde zulle, dat er van den vie-
and zövee meugelijk opgeruumd oöre.
Jan, deu de raodio oörde m'n, dat er
vee, toen ze de verschrikkelijke toönee-
len zaege bie die spoorwegramp, weêr
an de slagvelden t'rugdochte. Mè 'k ope,
dat ielekendeen begriepe za, dat 't dae
toch nog vee erreger was, wan dae wie-
re weken en maenden achter mekaore
duzende joenge menschen weggemaoid.
Mè Kossemisse roept ook toet gerech-
tigeid en waereid. Zie 't mè nae Jan, in
Jesaoje 11 5. Da bin de steunpilaeren
voo vasten vrede. Mè wa zien me? On
recht en leugen. En noe oeve me nie nae
Bellegië te kieken, oör: m'n ebbe in ons
eige land ook genoeg.
't Jaer loopt ten ende, Jan, 't Gae
verre boven mien boereverstand om de
rekenienge van '33 op te maeken. Mè
dat weet 'k toch wè: dae was vee doen-
kers en vee kwaeds in. Laete de dome
nies d'er ook mè nie te vee over prao-
te op ouwejaersaevend. Endrik vertelde
me lest, dat dien aevend in den ouwen
tied nieuwen aevend genoemd wier. Zoo
wier de lesten aevend gezie in 't licht
van 't nieuwe jaer. Zoo moet 't ook. Me
moete voruutkieke. Wie z'n and an de
ploeg slaet, kiekt nie achterom. Laete
me mer ope, Jan, dat 't nieuwe jaer be
ter za zien en da zou al een eêl ende
kunne, as de menschen van goeien wille
waere. Laete aol de menschen, die in
den geest mit d'erders of de wiezen uut
't Oosten nae de kribbe bin gegae of
mit ontroerienge geluusterd nae de
klokken van de kerreke in Betleëm ul
der eige eilig voorneme om recht en
waereid voor te staen en den vrede te
bewaere.
Jan, 'k moet uuscheê. We bedanke je
voo julder goeie wenschen mit de Kos
semisse en m'ope, da julder ook goeie
daegen g'aod Me wensche julder ook
een zaolig uutende van 't ouwe en een
goed begin van 't nieuwe jaer.
Aolebei de groetenisse van ons aole-
bei.
Je goeievriend,
Jewannes.
Een naam vol Inhoud en beteekenis:
Hilversum I De N.S.F. verrichtte er haar
pioniersarbeid en gaat er onvermoeid
voort luisterend radioland te verrassen
met de vruchten eener tot het uiterste
geperlectlonneerde fabricage. Het nieuwe
N.S.F. ontvangtoestel Y D 4 is er om dit
te bewijzen. Overtuigt UI Vraagt ons een
demonstratie, welk» U natuurlijk tot niets
verplicht.
Tweekrings-vierlamps ontvangapparaat. Op
v 12 verschillende wisselstroomspanningen te
gebruiken. Electro-dynamische luidspreker. 2
Bedieningsknoppen I Verlichte stationskiezer.
Aansluiting voor gramofoon en extra luid-
soreker. Priis slechts f. 137.50.
Gaarne verstrekken inlichtingen De Hoofdagenten
Gortstraat Middelburg. Walstraat Vlissingen.
