EEN ARTISTIEKE FQTQ
KEES HELDER
HET 11. DILETTANTEN MEEL
Zonder recht van spreken.
m
STATEN-6ERERJUL
MffiXLJUfB.
ZEELAND.
WEER ER WIK®.
m
NUMMER 267.
TWEE BLADEN.
ZATERDAG
11 NOVEMBER 1933. EERSTE BLAD.
176e JAARGANG.
LANDSCHAP- of
ZEESTUDIE van
MIDDELBURG
is een sieraad in
elke woning.
Opnieuw verlaagde prijzen!!
MIDDELBURG.
GOES.
twinctetU
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, ïngaz. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bfj contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
22* GOESCHE COURANT^3-
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postreken ing no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten b(j het Bureau voor Publiciteitswaar de der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
inmi iiiiw-iminmmmnrtttr-—1w 11
Familiebericl»»^!» en dankbetuigingen lt.
regels 2.10, elke r. m. 30 et. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bü vooruitbetaling Adv. met
„Brieven"' of „Bevragen bureau aezer cou
rant" 10 ct. e itra Bewy nnommere 5 ceaS,
Er heeft zich in den lande eens weer
een Spelling-comité gevormd. Voorloo-
pig bestaat het uit 6 mannen, vijf hoog
leeraren en een conrector, te weten dr,
G. S. Overdiep (Groningen), voorzitter,
dr. J. W. Muller (Oegstgeest), dr. Jos.
Schrijinen (Nijmegen), dr. Aug. Vermey-
len (Ukkel) en dr. J. Wille (Baarn) en
dr. H, A. Höweler, conrector van het
Geref. Gymnasium te Amsterdam,
secretaris.
Dit zesmanschap acht zich zoo in
een en eens weer geroepen als zoo
vele eenlings-voorgangers reeds om
nu eens en voor al een einde te maken
aan de verwarring die er in ons land
heerscht ten aanzien van de schrijfwijze
onzer Nederlandsche taal.
In een schijnbaar even krachtig gestel
den als breed opgezetten oproep richt
het zich, o.m. via de pers, tot het Ne
derlandsche volk, teneinde ,,nu alle an
dere middelen en vroegere pogingen ge
faald hebben, te bereiken, dat de be
staande nuttelooze verdeeldheid spoe
dig beëindigd wordt door een compro
mis. De verwezenlijking van den alge
meen gekoesterden wensch naar een
heid en orde op het gebied van spelling
en verbuiging is reeds zoo schrijven ze
al te lang verhinderd door star con
servatisme eenerzijds en streven naar te
ingrijpende wijziging aan den anderen
kant, terwijl de gematigde, grootendeels
neutrale maatschappij tevergeefs ge
wacht heeft op een bemiddelende, prac-
tisch uitvoerbare overeenkomst. Geen
regeering mocht er tot dusver in slagen
eea eind te maken aan den strijd tus-
schen een minderheidsspelling en de of-
ficieele, omdat vooral de onderwijswe
reld te dezer zake tegen zichzelf ver
deeld bleef en dus de gewenschte lei
ding niet kon verschaffen".
In het vervolg van zijn oproep komt
echter al dra het aapjen uit den mouw:
een hoeveelste spellingsvoor
stel van een zijner leden ligt in concept
gereed, en de andere hoogleeraren,
mitsgaders pers, publiek, burgers, boe
ren en andere buitenlui moeten nu met
een hoera'tje voor dit karretje gespan
nen worden, om de spelling van dezen
een en zeergeleerde ten troon te ver
heffen, zoodat of opdat zijn naam in zui
vere apostolische successie na De Vries
en te Winkel in de spellingsannalen der
eeuwigheid gebeiteld zal kunnen wor
den.
Wij ontzeggen dit Comité het recht
zich, gehuld in het kleed der paladijnen
van een compromisspelling, den volke
als de verstandige redders uit den nood,
als de bemiddelende en verzoenende
spellingspatriarchen voor te stellen, die
den strijd der die-hards en jeugdige fa
natici nu wel eens eventjes verzoenend
zullen beslechten.
Wetenschappelijk weegt ons het eene
half dozijn hoogleeraren even zwaar als
het andere en er staan tegenover
deze zes compromissianten even veel of
meer, die al tientallen jaren den strijd
voor verbetering en vereenvoudiging
voeren maar organisatorisch
hebben deze eendagsmannen o.i. niet
het recht, met negatie van wat de „Ver
eniging tot vereenvoudinging van onze
spelling" in vele jaren van moeizamen
strijd deed en bereikte, zich onzen vol
ke voor te stellen als d stoere knapen,
die dat varkentje van de spelling nu wel
eens eventjes grondig schoon zullen was-
scheo. Vooral niet met de waschmetho-
de van één der zes
De opzet is in de hoogste mate on
waarachtig. Want dit zesmanschap doet
zoo maar even, per ingezonden stuk, de
levende en bloeiende „Vereenvoudigde
Spellingden das om. En met fraaie
zinswendingen of drogredenen begraaft
t dan eerst deze door hemzelf dan
doodverklaarde spelling, ja degra
deert haar tot „een der concurreeren-
de spelling-systemen"om dan han-
diglijb en voorzichtig-aan het eigen uit
gebroede compromisje op den voor
grond te schuiven
Erger nog: reeds in statu nascendi
verheft het zichzelven ten troon, be-
k eedl zich met uitvoerende macht:.
en slotte wil het comité nog vaststel
len, dat zijn actie elke eigenmachtige
toepassing van een andere schrijfwijze
dan de officieele uitsluit ook al er
kent het formeel ieders vrijheid om als
particulier te schrijven zooals hij wil
en dat het zich zal verzetten tegen open
lijke concurrentie tusschen twee (of
meer) spellingsystemen bij het onder
wijs, een streven dat den chaos tot stel
sel zou verheffen".
Stel u eens voor, dat in een bepaalde
gemeente b.v. een nieuwe haven moet
worden aangelegd. Eén man spant zich
daarvoor: er komt een comité, een ver
eeniging, en die werken er tientallen
jaren aan. Plannen worden ontworpen,
propaganda gemaakt, lezingen gehou
den, een orgaan uitgegeven. Steeds meer
wint het denkbeeld veld, steeds meer
leden krijgt de vereeniging en vein de
nuttigheid, wenschelijkheid en practi-
sche uitvoerbaarheid is ten langen leste
zoo ongeveer iedereen overtuigd. En in
d i t stadium komt er ineens een inge
nieur of 'n aannemer, van wien men tot
dusverre nog nooit iets gehoord had, en
die gaat heel de vereeniging en al haar
werk glashard voorbij, door per ingezon
den stuk in de couranten bekend te ma
ken, dat nu eindelijk „die haven maar
eens aangelegd moet worden, dat er lang
genoeg over gepraat isen dat hij
nog een alleraardigst ontwerpje voor
zoo'n haventje in portefeuille heeft"
„Beleefd aanbevelend" zou-ie er onder
kunnen zetten!
De „Vereenvoudigde" heeft gewoon
weg nooit een kans, een eerlijke kans
gehad. Minister Wassink nam een aan
loopje, maar hij dorst den sprong niet
wagen; minister Terpstra deed nog véél
erger, door ons met een spelling model
Compromis VII a 3 X op te schepen, en
nu komen deze zes met een doodnuchter
gezicht ons het n le plannetje voor
zetten
Maar nog eens: de „Vereenvoudigde"
had nimmer een goede kans en zij
groeide desniettemin tegen de verdruk
king in.
Geef haaf echter zoo vragen wij
de regeering nu ééns voor 5 jaren de
kans. Volledig, eerlijk, vrij-uit.
Schaf dat onding-Terpstra af. En vaar
dig een besluit uit: er zijn voortaan in
Nederland twee schrijfwijzen der Neder
landsche taal, en alleen en
uitsluitend die twee!,
welke geldig, officieel geldig zijn: D e
Vries en te Winkel èn
de „Vereenvoudigde" met
zijn duizenden aanhangers, óók metter
daad.
Wij zijn er van overtuigd dat de „Ver
eenvoudigde" dit 5-jarenplan zelfs niet
van noode zal hebben, om, eens, ook
op de scholen, toegelaten zijnde, als
overwinnaar uit den strijd te voorschijn
te komen. En dan is het uit met de
theorie dan hebben we w^er één
bruikbare en eenvoudige spelling van
onze taal en dan zullen al de her
vormertjes van het tweede plan verge
ten zijn
Zooals, naar wij evenzeer vertrouwen
als hopen, dit zich zonder voldoende
recht van spreken op den voorgrond ge
steld hebbende zesmanschap spoedig in
de vergetelheid teruggezonken zal zijn!
TWEEDE KAMER.
Staatsbegrooting 1934, Rede
ministers Colijn en Oud,
Men kwam gister bij de algemeene
beschouwingen over de begrooting 1934
tot de ministerieele beantwoording der
sprekers.
Minister C o 1 ij n zeide, dat de bezwa
ren tegen cumulatie schromelijk overdre
ven zijn. Een herziening van pachtwet
en executierecht zijn in de loop van dit
jaar tegemoet te zien.
Hij bepleitte concentratie van kleine
scholen. De regeering kan thans geen
Rijkskinderfonds instellen.
Vastheid van hel muntwezen is een
eerste eisch om economisch zwakkeren
te kunnen helpen. Hij bepleitte nogmaals
de noodzakelijkheid van handha
ving van den gouden
standaard, vooral voor een slui
tende begrooting.
Wat de crisis betreft: die is geen con-
junctueel verschijnsel. We hebben te
maken met fundamenteele veranderin
gen in de wereldeconomie. De door ta
riefmuren geschapen toestanden zullen
niet gemakkelijk weer te veranderen
zijn. Wijziging onzer handelspolitiek zal
noodzakelijk zijn.
In zake de crisis-organen heeft de re
geering een commissie "van onderzoek
Het besluit de smart te dragen, ver
drijft de smart het best.
(Ingez. Med.)
niet noodig; tot instelling ervan is ze
echter bereid ter geruststelling van ons
land. Rechtspraak in crisis-aange
legenheden is in voorberei
ding.
De heffingen drukken zwaar, maar
verscheiden levensmiddelen zijn toch
nog goedkooper dan in 1913.
Wettelijke verlaging van hypotheek
rente wenscht de regeering niet. Voor
oprichting van een industriebank ziet de
regeering voor dit oogenblik geen reden,
De wederzijdsche hulp van Nederlanc
en Indië moet beperkt blijven; een plan
tot samenwerking is echter reeds aan
den G.G. om advies voorgelegd.
Het besluit van den ministerraad je
gens de ambtenaren is bedoeld als
een waarschuwing aan hun
gebondenheid.
Werden de nat.-soc. op grond van
hun program op de lijst van voor ambte
naren verboden vereenigingen geplaatst,
dan zou hetzelfde moeten gebeuren met
de soc.-democraten.
De regeering treedt alleen op tegen
organisatiën die het legale gezag aan
tasten of de orde verstoren.
Minister Oud zet uiteen dat de mil-
lioenennota niet te somber is gesteld.
De crisiskosten moeten worden bestre
den uit den gewonen dienst. De gemeen
ten hebben te bedenken dat het Rijk
er niet beter voor staat dan zij.
Salarisverlaging was eenvoudig on
vermijdelijk. Hieraan wordt geen ver
lofvermindering verbonden.
Hij zeide aandacht toe aan de denk
beelden der ontlasting van groote ge
zinnen.
Komt er ooit weer eens sprake van
belastingverlaging, dan is de suikerac
cijns 't eerst aan bod.
Dinsdag volgen de replieken.
ievoren werden eenige kleinere ont
werpen aangnomen, zoo dat onteigening
beoogende, terwille van verbeteringen
van spoorweg- en verkeerstoestanden
te Amsterdam, dat na vrij uitvoerige
discussien van 'n garantie van ongeveer
een millioen ten behoeve van het nood
lijdende Oostenrijk. D.i. 1 pCt, van het
door de groote mogendheden beschik
baar gestelde fonds.
Hierbij werd een motie-Albarda ver
worpen, om wegens den toestand in
Oosteni-ijk de beraadslagingen te schor
sen.
DE UITKEERING AAN GEMEENTEN,
In de berekening der korting op de
uitkeering aan de gemeenten zijn
blijkens de Memorie van Antwoord op
het desbetreffende wetsontwerp en
kele wijzigingen aangebracht, waardoor
het bedrag der kort'ng met 500.000
wordt verhoogd, De teruggang der uit
gaven van het Gemeentefonds wordt
daardoor van f 2.200.000 beperkt tot
1.700.000.
Het comité Snelpost heeft op zijn
jongste vergadering, naar de N. Rott. Ct.
verneemt,, besloten als voorloopige da
tum van vertrek van den Post jager vast
te stellen: Zaterdag 25 November. De
overneming van het toestel kan dan 18
November plaats hebben.
De overneming zal geschieden in de
groote hangar van Schiphol. Na de
plechtigheid zal het toestel worden ge
demonstreerd.
DE KANAALDIJK ONDER SOUBURG.
Verwijdering van een deel der
boomen.
Naar wij vernemen zullen over een
breedte van enkele honderden meters
de hooge boomen van den dijk van 't
kanaal door Walcheren, onder Souburg,
geveld worden.
Deze boomen vormden met den dijk
tezamen een zoo ernstige belemmering
voor het opstijgen en landen der vlieg
tuigen op het er achter liggende vlieg
veld Vlissingen, dat zij aan deze lucht-
verkeersnoodzakelijkheid ten offer moes
ten vallen. Tot zooveel mogelijk behoud
van het natuurschoon zal voor en pas
sende onderbeplanting zorg worden ge
dragen.
Naar wij vernemen heeft het Col
lege van Ged. Staten van Zeeland, met
zijn voorzitter den Commissaris der Ko
ningin in dit gewest, voor 15 November
a.s. een extra-vliegtuig van de K.L.M.
besproken voor een conferentie op
Schouwen-Duiveland.
VAN RIEMSDIJK NIET, WEL CLINGE
DOORENNBOS.
Aanvankelijk zou het gezelschap Jan
van Riemsdijk op 17 November in den
Schouwburg alhier optreden en stond dit
reeds eenigen tijd op ons lijstje van ver
gaderingen enz. dat wij Vrijdags publi-
ceeren. Gisteren was ons gemeld, dat
niet van Riemsdijk, doch Clinge Dooren-
bos komt, en door een misverstand, ston
den nu op het lijstje twee uitvoeringen
in den Schouwburg op 17 November.
Zooals uit het bovenstaande blijkt
moest de onderste, vermeldende het op
treden van Jan van Riemsdijk, vervallen.
DE S. O. S.-VERLOTING.
Gisterenmiddag had in het Kunstmu
seum de trekking plaats van de prijzen
van de verloting van de S. O. S kunst-
week. Notaris J. C. Blaupot ten Cate,
die daarbij welwillend zijn medewerking
verleende, deelde in zijn proces-verbaal
o.a. mede, dat 1454 loten zijn verkocht.
Voor den uitslag verwijzen wij naar
de advertentie in dit nummer.
Een nieuwe zaak.
In de Langedelft opent de heer Bos
heden in het groote pand H 16-17 een
zaak in meubelen, vooral in de tus-
schensoorten. De heer Bos komt uit het
meubelindustrieland bij uitnemendheid,
nl. Joure en brengt dan ook de meube
len in verschillende genre, die in dat
deel van Nederland worden gefabri
ceerd. Reeds in de vertrekken, die van
af de straat zichtbaar zijn blijkt de ver
scheidenheid, die aanwezig is, maar
toch zullen zij, die er meer van willen
weten, ook de achter- en bovenvertrek
ken moeten bezichtigen, want bij een
bezoek aldaar bleek ons, dat ook daar
nog grootere keuze is.
Economische spijsuitdeeling.
In de Vrijdagavond onder voorzitter
schap van den heer J. C. v. d. Velde
gehouden vergadering van de commis
sie voor de economische spijsuitdeeling
werd door den secretaris-penningmees-
ter, den heer T. Faberij de Jonge, het
jaarverslag uitgebracht.
Daaraan ontleenen wij het volgende:
Daar we nog steeds in een crisistijd-
perk leven en daarvoor de werkzaam
heden voor landarbeiders en ambachts
lieden zeer schaars zijn, was te voor
zien, dat dezen winter veel behoefte
zou bestaan om op de eerste rol ge
plaatst te worden en daardoor direct
voor de bedeeling in aanmerking te mo
gen komen.
Deze vele aanvragen deed de com
missie besluiten de gewone bedeelingen
14 dagen vroeger dan gewoonlijk te be
ginnen.
Hoewel het aantal aanvragen al meer
was dan vorige jaren, bedroeg dit nu 63
gezinnen of alleenstaande personen, dus
6 meer dan verleden jaar.
De bedeelingen, die tweemaal per
week gehouden werden, bestonden uit
Op 22 November a.s. geeft het Mid-
delburgsch Dilettanten Tooneel een
opvoering van „DE MOTOR", Tooneel-
spel uit het Indisch zakenleven in 3
bedrijven, door den bekenden Nederl.
tooneelschrijver J. van Randwijk.
(Ingez. Med.)
Middelburg, li-XI-'33. Vrijdag: hoog
ste luchttemperatuur 11.7 °C (53 °F);
laagste 5 °C (41 °F). Heden 9 h: 8.3 °C;
12 h: 9 °C. 8.9 mm regen. Hoogste baro
meterstand te dezer stede, in het afge-
loopen etmaal: 755 mm; laagste 750 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 755.6 mm
te La Coruna; laagste 739.1 mm te V.
Manoer.
Verwachting tot morgenavond";
Zwakke tot matige wind uit Z. rich
tingen, nevelig tot zwaar bewolkt, aan
vankelijk weinig oi geen regen, weinig
verandering in temperatuur,
Zon op: 7 h 15; onder 16 h 13. Licht
op: 16 h 43. Maan onder: 13 h 44.
Zondag 12 Nov. Zon op: 7 h 17; onder
16 h 11. Licht op: 16 h 41. Maan op 12
h 26; onder 13 h 55. N.M.: 17 Nov.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij.)
November.
Hoogwater. Laagwater
Za. 11 7.06 19.59 0.51 13.36
Zo. 12 8.25 21.17 2.11 14.58
Ma. 13 9.40 22.26 3.32 16,10
Hoog- en Laagwater te Wemelding®,
November.
Hoogwater. Laagwater.
Za. 11 8.45 21.28 1.59 14.33
Zo. 12 9.58 22.43 3.18 15.52
Ma. 13 11.13 23.55 4.36 17.02
warme, voedzame erwtensoep. Extra
bedeelingen kwamen dit jaar niet voor.
Op 14 December begonnen met een rol
van 49 hoofden van gezinnen bedeeld
met 159 portiën, werd dit getal spoedig
gebracht op 63 gezinnen met 196 por
tiën, welke allen tot op 15 April zijn be
deeld.
In totaal zijn uitgereikt 7860 portiën
erwtensoep tegenover 5950 portiën in
het vorige dienstjaar. Hiertoe zijn ge
bruikt geworden 1520 kg groene erw
ten, 311 kg inlandsch spek, 216 kg gort,
116 kg rijst, groenten en de noodige
specerijen.
De rekening wijst aan een ontvang
van 2004,53, een uitgaaf van 1799,33
dus een goed slot van 205,20.
In onze commissie kwam dit jaar een
vacature door het uittreden van den
heer H. Jonkers, die zich genoodzaakt
zag door drukke bezigheden te moeten
bedanken. Voor de vervulling van deze
plaats mochten we den heer J. K. Din-
gemanse bereid vinden; ook werd onze
commissie met een lid uitgebreid, nl. de
hr J. A. Molhoek,
De commissie dankt allen, die haar
ook dezen winter met hun bijdragen en
sympathie steunden, terwijl zij in het.
belang van onze minder bedeelde stad-
genooten de instelling in de weldadig
heid harer medeburgers ten zeerste
blijft aanbevelen.
De Toondagen.
Voor de alhier van af 21 tot en met
28 November a.s. te houden „Toonda
gen" zijn voor de volgende vermakelijk
heden standplaatsen verleend op de
Groote Markt, n.l. lunapark van A. Jan
vier, 2 gebakkramen van C. J. Janvier,
een electrischen zweefmolen van H. M.
Vale, een luchtschommel van H. Roels
van den Boom, een vliegbomspel van R.
Vale en een theater van W, M. Friso.
Demonstratie gasfornuizen.
Uitgaande van de afdeeling Goes der
Ned. Vereeniging van Huisvrouwen
heeft de maatschappij „Dordrecht" een
geslaagde demonstratie van gashaarden
en gaskachels gehouden in het Schut
tershof alhier.
Met belangstelling zagen de aanwezi
gen, met welk een geringe kosten op
