Bij Ruwe Handen Purol
'H
BEKENDMAKINGEN.
BUITENLAND.
BEVOLKING.
BURGERLIJKE STAND.
MIDDELBURG.
HET PROCES-VAN DER LUBBE.
DE STERRENHEMEL 8—15 NOVEMBER 1933, 20 k MT.
Cl,
ksr-
"Va
ZUIP
j
s
r
f
1
2
c
O
z
h
n
(Ingez. Med.]
gassen schijnen door den vloer van de
woning te zijn doorgedrongen met het
bekende gevolg.
Het derde slachtoffer, de dochter van
de wed. v. d. B. maakt het vrij goed.
GERAFFINEERDE OPLICHTERS
TRUC. Zekere F. van G. te Ti 1-
burg kreeg eenigen tijd geleden van
zijn vader een rijwiel in bruikleen, dat
laatstgenoemde in huurkoop had.
Tijdens de jongste kermis verpandde
de jongeman de fiets voor 20 aan een
caféhouder. Na eenigen tijd kwam hij
terug bij den caféhouder en onder een
vloed van tranen verzocht hij den café
houder hem de fiets terug te geven, om
dat zijn vader dreigde hem het huis te
zullen uitgooien. De caféhouder liet zijn
goed hart spreken en gaf den jongen de
fiets terug.
En de jongeman ging met het rijwiel
naar een anderen caféhouder, gaf het
karretje voor 20 in pand en kwam la
ter met hetzelfde aandoenlijk verhaal
over z'n boozen vader. Dit heeft de jon
geman tot vier maal toe herhaald, zoo
dat hij op deze manier in totaal 80 in
de wacht wist te sleepen. Maar, de Til-
burgsche politie heeft er een einde aan
gemaakt en v. G. gearresteerd als ver
dacht van verduistering en oplichting.
VERDACHT BRANDJE. Naar aan
leiding van den enkele dagen geleden
uitgebroken brand in een wolwinkeltje
van mej. V. te Huizen is op last der
justitie door den politiedeskundige in
genoemd perceel een onderzoek inge
steld op sterk vermoeden van opzette
lijke brandstichting. Er zijn foto's ge
maakt en de boeken en administratie
van de winkelierster zijn in beslag ge
nomen. De winkelinventaris was voor
3000 verzekerd.
Ruim een week geleden is in hetzelfde
pand op eenigszins eigenaardige wijze
ingebroken. Ook tegen inbraak was de
winkelierster hoog verzekerd.
EEN DIENSTMEISJE DAT BRAND
STICHTTE. In het modehuis Hoppe-
ner aan de Paschlaan te Apeldoorn
ontstond Dinsdagmorgen brand in de
keuken en tegelijkertijd onder een toon
bank in den winkel. Toen de Apeldoorn-
sche brandweer ter plaatse kwam, ble
ken de bewoners met behulp van buren
de vlammen reeds te hebben gedoofd.
De schade was betrekkelijk gering.
De opperbrandmeester kreeg den in
druk van brandstichting en een vanwege
de gemeentepolitie ingesteld onderzoek
leidde in den loop van den dag tot ar
restatie van een 18-jarige dienstbode,
sinds 1 November daar in betrekking.
Na een scherp verhoor bekende het
meisje aan de brandjes schuldig te zijn,
ook aan dat, welk Zaterdag j.l. in het
atelier van het modehuis was ontstaan.
In de vorige betrekking van het meis
je was op onverklaarbare wijze brand
uitgebroken. Een man bevond zich, ver
dacht hiervan, nog steeds in arrest. Ook
aan dezen brand had het meisje schuld.
HET LUTINE-BERGINGSWERK.
Onmiddellijk na het verlies van den Lu-
tinetorén hebben de concessionarissen
hunne zandzuigers aan het werk gezet
om te trachten het Lutinewrak van zand
te ontblooten. Na het opruimen van den
Lutinetoren bleken de omstandigheden
voor het zandzuigen aanmerkelijk gun
stiger dan voorheen te zijn.
Het gelukte inderdaad vrij spoedig,
met de zuigbuizen dat gedeelte van het
Lutinewrak te bereiken, waar zich de
ammunitiekamer bevindt. Tal van over
blijfselen van de Lutine zijn bovenge
bracht, o.a. veel kogels, koperen huid-
platen, wrakhout, enz. Blijkens de dui
kerrapporten bevindt zich ter plaatse
o.a. een groote hoeveelheid aaneenge-
roeste kogels. Het doel is, deze allereerst
op te ruimen.
De zuiger .Volharding" wordt van een
nieuwe inrichting voorzien, speciaal ge
construeerd voor 't opzuigen van ko
gels, enz. Het materiaal wordt paraat
gehouden, opdat de dagen, waarop zui
gen mogelijk is, benut kunnen worden.
De thans bereikte resultaten zijn van be
lang en zullen de werkzaamheden, die
concessionarissen van plan zijn volgend
voorjaar met een nieuw toestel te her
vatten, aanmerkelijk bevorderen.
Het bergingswerk wordt met kracht
voortgezet.
EEN TREILER OPZETTELIJK TOT
ZINKEN GEBRACHT. Er zijn thans
ernstige redenen om aan te nemen dat
de stoomtreiler „Spaarnestroom" YM.
65, welk vaartuig op 12 Juni van dit
jaar aan de Deensche kust verloren ging,
opzettelijk tot zinken is gebracht, ten
einde de verzekeringspenningen in han
den te krijgen, meldt de Tel.
De eerste machinist heeft zich, aldus
het blad, bij de politie aangemeld.
De Haarlemsche correspondent van de
Tel. vernam van zeer bevoegde zijde,
dat de ,,Spaarnestroom" reeds eenigen
tijd de aandacht van de politie te IJmui-
den en de Justitie te Haarlem heeft.
Verscheidene getuigenverklaringen, die
min of meer bezwarend genoemd kun
nen worden, zijn reeds voor de politie
autoriteiten afgelegd en in handen van
de Justitie gesteld. Uit het voorloopig
onderzoek is gebleken, dat er meerdere
personen bij dit geval betrokken zijn.
Tot arrestatie was men echter tot gis
termiddag nog niet overgegaan.
SMOKKELAAR AANGESCHO
TEN. Tusschen Weert en Some
ren is zekere J. uit Soerendonk, die een
partij margarine smokkelde door de
douane aangeschoten. De hagel ging
hem dwars door een arm.
TER AFKOELING IN DEN STROO
MENDEN REGEN. Wanneer niet een
mede-reiziger, die het gevaar zag waarin
de beambte verkeerde, op het laatste
moment de portierdeur had dichtgesla
gen, zou dezer dagen een conducteur,
dienst doende op den trein Zwolle
Leeuwarden, het slachtoffer zijn gewor
den, aldus het N. v, d. D., bij de uitoefe
ning van zijn plicht. Te Steenwijk
n.l. stapte juist tegen het vertrekuur van
den trein een koopman met twee pak
ken goederen in een damescomparti
ment. De man werd op zijn vergissing
attent gemaakt, doch voelde er niet veel
voor om een andere coupé op te zoe
ken. Daar het echter tijd van vertrek
was, liet de stationschef den trein gaan,
doch de conducteur stapte bij den man
in om hem te overreden, in den naast
gelegen coupé over te stappen. De rei
ziger bleek hiertoe niet bereid en toen
de conducteur strenger ging optreden,
haalde hij een mes te voorschijn en stak
hiermede naar den conducteur. Een me
dereiziger sloeg op hetzelfde moment de
deur toe, zoodat verder onheil werd
voorkomen. Eén der passagiers trok aan
de noodrem. Met vereende krachten
werd nu de ongewenschte passagier met
zijn bagage tusschen Steenwijk en Wil
lemsoord uit den trein verwijderd en op
de spoorbaan neergezet, waar zijn ver
hit hoofd afkoeling kon vinden in den
neerstroomenden regen. De trein onder
vond tien minuten vertraging. Tegen den
gevaarlijken passagier is proces-verbaal
opgemaakt.
KINDJE AAN BRANDWONDEN
OVERLEDEN. Te Farmsum
kreeg een ruim eenjarig kind van den
arbeider Sch. dat bij de tafel zat, door
onvoorzichtigheid van een der andere
kinderen, een kan met kokende koffie
over het lichaam.. De kleine is aan de
brandwonden overleden.
Ongelukken.
Op den weg N ij m e g e n-Kranen-
burg is Maandagavond laat de 60-jarige
D. door de electrische tram gegrepen,
en zoo zwaar gewond, dat hij eenige
oogenblikken later is overleden.
Maandagmiddag is te de W ij k (D.)
de 14-jarige B. die op zijn fiets reed
door een auto aangereden.
Een geneesheer achtte overbrenging
naar een ziekenhuis noodzakelijk, daar
de toestand van den jongen zeer zorg
wekkend was. De auto, waarvan de
remmen niet voldoende bleken te wer
ken, is door de politie in beslag geno
men.
Maandagmiddag is op den Groene
Hilledijk te Rotterdam een ernsti
ge aanrijding gebeurd tusschen een mo
torrijwiel en een auto. Eerstgenoemd
vehikel, dat bestuurd werd door den 50-
jarigen P. L. L. wiens even oude echt-
genoote op de duo zat reed den Groene
Hilledijk op. Op dat moment naderde 'n
auto, bestuurd door mevr. P. Beide
voertuigen reden met een kalm vaartje,
maar toen de motorrijder aarzelde van
zijn recht tot voorrang gebruik te ma
ken, gaf de chauffeuse van den auto
meer gas, met het gevolg, dat motor en
auto op elkaar botsten. De motor sloeg
om en het echtpaar R werd tegen de
straat gesmakt. Zij bleken vrij ernstig
gewond te zijn.
Burgemeester en Wethouders van
Middelburg;
gelet op de verordening, zooals be
doeld in art. 8 van het Motor- en Rij
wielreglement nopens het geheel of ge
deeltelijk gesloten verklaren van wegen,
binnen de bebouwde kom der gemeente
Middelburg;
Overwegende, dat het hun in het be
lang van de vrijheid en veiligheid van
het verkeer noodzakelijk vobrkomt het
verkeer over den hierna te noemen weg
te beperken;
maken bekend:
dat bij hun besluit van heden is vast
gesteld, dat het verboden is met motor
rijtuigen (zoowel 2-wielige als meer dan
twee-wielige), met motor-rijtuigen
waardoor een of meer aanhangwagens
worden voortbewogen en rijwielen op
Zaterdagen van 16 tot 22 uur de Lange-
en Korte Delft te berijden anders dan
van de zijde der Markt.
Middelburg, den 3 November 1933.
Burgemeester en Wethouders
van Middelburg,
M. FERNHOUT, Voorzitter.
M. VAN DER VEUR, Secretaris.
(Bijzondere correspondentie).
De waarschijnlijke oplossing.
De revolutionaire daad.
Medeplichtigen, die v, d. Lubbe
opofferden.
Berlijn, 5 November.
We zijn thans zoo ver, dat we als
waarschijnlijke (waarmee nog niet ge
zegd is ten slotte overtuigend bewijs
bare!) oplossing van dit raadsel de vol
gende lezing kunnen geven:
Marinus v, d. Lubbe heeft de laatste
jaren herhaaldelijk Duitschland bereisd
en daarbij de gelegenheid benut, verbin
ding te krijgen met Duitsche syndicalis
ten, d.w.z, communisten van zijn eigen
slag, d e met de officieele internationale
bolsjewik'i eigenlijk overhoop lagen, om
dat h.i. van deze partij te weinig uitging
en in het bijzonder in Duitschland de
leiding als te slap werd aangezien.
n Berlijn spitste zich sedert jaren een
aroederoorlog tusschen communisten en
sociaal-democraten toe. In Berlijn stond
een Adolf Hitler op het punt, de onder-
ing-verdeelde roode arbeiders een ver
nietigenden slag toe te brengen. In
Berlijn liepen alle draden van de pro
paganda voor de wereldrevolutie te sa
men. Daar hadden onder valsche namen
de internationale bolsjewiki hun geheime
adressen. Daar werd het proletariaat be
werkt. Daar alleen kon nog een succes
volle poging gedaan worden, om een
nieuwen Sovjetstaat op te richten.
Marinus van der Lubbe kwam voor de
zooveelste maal naar Berlijn, Dat was
in de korte periode, nadat Hitier de
macht reeds veroverd had, maar nog
den last van het conservatieve blok aan
het been moest meesleepen. Verbinding
met de grootheden der beide arbeiders
partijen had hij nooit gehad, had hij ook
nu niet. Hij was een tamelijk onbekende
grootheid, een schorem jochie, erbarme
lijk slecht gekleed, ondervoed, niet in
staat zich in het Duitsch volkomen ver
staanbaar uit te drukken, voor de kop
stukken der partij en haar parlementa
riërs een blamage, zeker niet iemand,
met wien men zich in het openbaar en
dan nog wel in het deftige Paleis van
den Rijksdag vertoont!
Van der Lubbe heeft dan ook nauwe
lijks pogingen gedaan, om zulke „voor
name connecties" te krijgen. Hij kwam
trouwens als anarchistisch georiënteerd
communist, met woede in het hart jegens
de officieele roode partijen. En hij vond
een ander soort vrienden in het stem-
pelbureau van Berlin-Neukölln en het
nachtasyl van Berlih-Henningsdorf.
Naar onze overtdiging heeft v. d. Lub
be juist daar de syndicalisten gevonden,
die hem als werktuig gebruikt hebben
en die het ten slotte in einddoel met
hem eens waren. Wat was dit einddoel?
Door een alom zichtbare, sensationeele
brandstichting den onzichtbaren vuist
slag op de groene tafel der socialistisch-
communistische onderhandelingen over
de algemeene werkstaking en den dan
waarschijnlijken burgeroorlog te doen
neerdonderen. Voldongen feiten te
scheppen, waardoor de inderdaad klein
zielige strijd der arbeidersgroepen zou
ophouden, omdat de massa's der roode
arbeiders door den brand gealarmeerd
en in eikaars armen gedreven werden.
V. d. Lubbe heeft herhaaldelijk be
kend, dat dit zijn drijfveer geweest is.
Het is ook volkomen logisch gedacht,
van zijn standpunt uit gezien.
Dat het een groote domheid was, ge
zien door den bril van de officieele
roode arbeiderspartijen, en in het bijzon
der door dien der communisten, begreep
hij waarschijnlijk niet. En indien wél,
dan was hem dat zeker onverschillig.
Hij wilde niet een overwinning van de
communisten en nog veel minder van de
sociaal-democraten als partijen, maar
een zege van „het proletariaat". Dat
daarbij deze partijen het beetje macht,
dat Hitier nog gelaten had, en hun laat
ste kansen van verzet verliezen zouden,
kon een v. d. Lubbe onverschillig zijn.
Men moet in dit verband Torgler's
verzekeringen, dat hij, als hij werkelijk
iets over de brandplannen vernomen
had, die als „waanzin" (gelijk hij zich
uitdrukt) zou verworpen en zoo moge
lijk verhinderd hebben, onvoorwaarde
lijk gelooven. Neen, voor de communis
tische en de socialistische partijen was
zulk een daad op dat oogenblik, en
bovendien nog midden in ernstige onder
linge besprek'ngen over een samenwer
king met z.g. legale strijdm'ddelen (al
gemeene werkstaking), besprekingen
die, wat nu vaststaat, nog na den dag
der brandstichting zouden worden voort
gezet, inderdaad een volmaakte zelf
moord.
V. d- Lubbe wist n'ets van deze be
sprekingen, kende geen partij-aanvoer
ders, wist alleen, dat hij deze hooge
heeren bestuurderen door een daac
schaakmat wilde zetten. Hij kreeg hulp
vroeg die zelf of werd tot zijn daac
overgehaald dat is nog in het duister
Hij blijft nog beweren, geen hulp gehac
te hebben. Maar de sporen van voorbe
reiding van den brand in de groote zaa
een brand, dien hij alleen in dien korten
tijd niet kan hebben veroorzaakt, zijn
reeds gevonden, chemisch ontleed, en
toegelicht. Hij moet hulp gehad hebben
en wel van mannen, die er hetzelfde be-
Zie het Roodboek over het proces.
Ster */d 3* grootte, of kici«r
Ster v/d 2« grootte.
"J(f Ster yi I' gr.
Melkweg
anooM
jaaq I a}OOJQ
Wettelijk ingeschreven bij k«t
Bureau "U Industrieels*
Eigendom onder Ne
64222
A XirSv A &'y"
V V
*3* 7
f Groole i
•K,
°wn>i
en
EEkSTEKV:
VOLLE MMN
LAATSTE KVftKIlER
^KIEUVE MAAN
Zodetviscf
VENUS
MARS
JUPITER
SATURNUS
Sterretijd 23 h 10 min.
In drukletters vermeld zijn de namen
van de sterrebeelden; de eigennamen
van een aantal der helderste sterren
zijn in schrijfletters geteekend.
Dit kaartje is maanloos, wijl dat he
mellichaam heel de week des avonds om
8 uur nog niet op is.
Van 1316 Nov. kan men vallende
sterren observeeren; hun uitstraalpunt
ligt in den Leeuw (Leo); vandaar den
naam Leoniden.
C. M. J r. t e S. Inderdaad kan' men,
in plaats van Oost en West te verwisse
en, ook Noord en Zuid omkeeren. Maar
het eerste is het meest gebruikelijk. Als
U onze kaartjes boven uw hoofd houdt,
dan geven ze den sterrenhemel precies
weer, met Oost en West op de goede
plaats.
Circumpolair zijn voor Nederland 52°
N. br.) alle sterren met hoogere declina
tie dan 38° N. Met andere woorden:
sterren die minder dan 52° van den
Noord-hemelpool verwijderd zijn, heeten
circumpolair-sterren. Zij gaan op deze
breedte nimmer onder.
Het formaat onzer kaartjes maakt het
bezwaarlijk, aan uw verzoek om de eclip
tica etc. er in te teekenen, te voldoen;
dat zou de duidelijkheid schaden.
ang bij hadden als hij, een alarm uit te
okken om daardoor de partijbesturen
der roode groepen tot samenwerking en
een laatste poging tot gemeenschappe-
ijk verzet te dwingen.
Deze medeplichtigen hebben v. d.
Lubbe stellig opgeofferd. Zij kenden den
Rijksdag en wisten, waar zich na den
srand te verbergen en waarheen te
vluchten. V. d. Lubbe wist dat niet. Bij
ziende en zonder plaatselijke kennis
deed hij de domste dingen, sloeg dikke
ruiten in, verbrandde gordijnen aan de
straatzijde, liep met licht door kelder-
camers, niet bedenkend, dat dit licht
van buiten duidelijk zichtbaar was,
twam tweemaal op plaatsen terug, waar
lij reeds geweest was, en werd tenslotte
gegrepen, zoekende naar een uitweg, op
een oogenblik, waarop hij reeds lang in
veiligheid had kunnen zijn.
Zijn die medeplichtigen door den on-
deraardschen gang verdwenen en over
den muur van het machine-huis ont
snapt? Of was de eenige medeplichtige
de man, die kort na de brandstichting
door het hoofdportaal II ontvlucht en
daar ook gezien en voor den Bulgaar-
Popoff gehouden is?
Misschien zal dat nog ontdekt worden.
De lezing, die wij hier gegeven heb
ben komt ons en velen met ons, als de
hoogstwaarschijnlijke voor. Vooral ook,
nadat we minister Göring als getuige
gehoord hebben.
Wij geloofden in de eerlijkheid van
het betoog van dezen minister, die stel
lig aan de brandstichting even onschul
dig is als de partijbesturen van commu
nisten en sociaal-democratie en in het
bijzonder vier van de vijf beklaagden.
Al gaan wij niet zoover als minister Gö
ring, die trachtte te overtuigen, dat de
brand hem ongelegen gekomen was, ter
wijl wij nog van meening zifn, dat deze
brand zoo kort voor de verkiezingen
den nationaal-socialisten integendeel als
een geschenk in den schoot viel.
Deze brandstichting is niet meer en
niet minder geweest dan een poging om
door initiatief van weinige outsiders en
enkelingen in te grijpen in een politieke
ontwikkeling, die over den strijd fascis
me contra bolsjewisme beslissen moet.
Deze poging van outsiders mislukte.
De eindbotsing tusschen de groote te
genstanders nationaal socialisme en in-
ternationaal-marxisme werd er door
verhaast. H.
Gehuwd: 12. J. A. Nieuwenhuyse 31
j. en J. J. de Jonge 31 j.
Overleden: 3. M. R. Geluk 61 j„ echt-
genoote van H. Jansens.
Nisse.
Van 29 Oct.4 Nov. Bevallen: J. A.
Steenbakker geb. Franse d. W. L.
Slabbekoorn geb. Eckhardt d,
Cadzand.
Gedurende de maand Oct,
Getrouwd: W. J. de Smidt, jm. 26 jaar
en S. Cruson, j.d. 21 j.
Bevallen, A. S. de Feijter-geb. Van
Hoeve, z.
Overleden: A. Jongman, 88 jaar, we
duwe van J. Cambier te voren weduwe
van P, de Vuijst.
Oostburg.
Van 2231 Oct. Bevallen: 22. A. Ver-
sluijs geb. Wage z.
Overleden: 22. Luc. Verstraete 82 j.
wed. van Petr. Roman 25. A. Simpe
laar 80 j. vrouw van J. Hollebrand
27. J. Reijnhout, z. 13 j. 31. M. Wil-
lemsen, Js. z. 6 j.
Vrouwenpolder.
Van 29 Oct.—4 Nov. Bevallen: W.
Looise geb. Melis, levenl. dochter.
Westkapelle.
Van 30 Oct.—6 Nov. Overleden: B.
Louwerse, man van P. Minderhoud.
Heinkenszand.
Over de maand October.
Bevallen: 3. C. H. van Werkum geb.
Cohen d. 13. J. A. de Regt geb. Ku-
zee z. 19. M. van den Dorpel geb.
Bek d.
Ellewoutsdijk.
Over de maand October.
Bevallen: 19. C. de Waal geb. Ver-
heyke z. 22. A. Spruyt geb. de Ryger
d.
SINT-LAURENS.
Van 29 Oct.4 Nov.
Vertrokken:
A. Janse, timmerman, van B 27 naar
Middelburg.
ELLEWOUTSDIJK.
Over de maand October.
Ingekomen:
P. Hendrikse en gezin van 's-Graven-
hage S. Spruyt van Goes.
Vertrokken:
M- Burger naar 's-Gravenpolder
J. Meulenberg naar Ysselmonde.
OOSTBURG.
Over de maand October.
Ingekomen
M. C. Martens uit Roosendaal en Nis
pen p, Dieleman en gezin uit Schoon-
dijke Anth. J. Jurry uit Hoek Eliz,
Fremouw uit Schoondijke Rich. A.
Debaere en gezin uit Aardenburg Ph.
J. Wage en gezin uit Schoondijke
Magd. M. Ekkebus uit Kruiningen
Adra. J. Bastiaansen uit Oudenbosch 1
J. van Belzen en gezin uit Eindhoven
Pr. W. Haaijman uit Amsterdam
PI. Fieret geb. Dekker uit Schoondijke
M. L. Buijsse uit Aardenburg
Achs. P. Tas uit Biervliet Johs. San-
derse en gezin uit Koudekerke Adrn.
C. Brakman uit Terneuzen.
Vertrokken:
J. van Vooren naar 's-Gravenhage
Ant. Pelis en gezin naar Rucphen Iz.
J. Buurman naar Cadzand M. J. C.
Jochems naar Roosendaal en Nispen
M. S. Lucieer geb. Brevet naar Breskens
A. J. Rijk naar Groede J. M. Sim
pelaar naar Schoondijke -A. A. Goet-
heer naar Maartensdijk (U.) Pr. J.
Kouwe naar Coevorden Auga. M.
Ghijs naar Ginneken Rene J. Tho-
maes naar Sluis.
Elec. Drukkerij G. W. den Boer, M burg.
