32* GOESCHE COURANT^
ZEEURD.
WEER ER WIND.
Sociaal-democratie,
regeering en gezag.
m
m
nn-
u t
leen
ïdje
J dat
icht
bbe-
J be-
lorts
tren
sen
I on-
ge-
Idel-
cen-
I des
|een
jnt-
op
'en,
I de-
ire-
nu
NUMMER 233.
TWEE BLADEN.
DINSDAG
3 OCTOBER 1933.
EERSTE BLAD.
176e JAARGANG.
mm
MIDDELBURG.
I
/an
<o-
jna-
Ice-
lite-
leen
leze
seft
un
let
de
|gen
jest
|ria-
erd,
De
de
ige-
len
I den
la r-
liren
eko-
Irrij-
Trerd
lan-
leld.
IEN.
lurt
jch-
|van
De
leed
[be
daar
Bij
kuto
(eet.
ien.
fcche
ÏN-
|LE-
'on-
bij
21
ilie-
H.
re
mit
erd
fen,
:us-
en
;ge-
ïuis
aan
oor
had
ren
ker
te
aan
het
den
/er-
sisje
MIDDELBURGSCHE COURANT
Öagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
Srtvariaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
anntr. voor beide veel lager: tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgscbe Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten b|j bet Bureau voor Publiciteitswaardf der Vereeniging de Nederiandsche Dagbladpers.
Familieberichten en daakb®tuigï®sto& I -
regel* 2.10, elke r. in. 30 ct. Rfjh" 4
„Kleine Advertentiën", ton hoogste 6 h
it 75 ct. b;j vooruitbetaling Adv. *s<Zt
„Brieven" of „Bevragen bureau deirr r»a-
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers tv cov.ï.
Er is een geval, dat pijnlijk en schrij
nend is.
In Den Haag is gevestigd de Topo
grafische inrichting. Dat is, om zoo te
zeggen, de Nederiandsche regeerings-
kaartenfabriek. Daar worden onze uit
stekende zeekaarten gemaakt, en de
even nauwkeurige stafkaarten. Ook ge
heime kaarten die dus niet voor het
gewone publiek verkrijgbaar ziju
maakt men er: kaarten met forten en
waterlinies en zoo meer, veronderstel
len we. En aan die instelling is de gra
veur Voordewind ontslagen, omdat hij
sociaal-democraat was, en wilde blij
ven. Een pijnlijk geval.
Toen onze toenmalige regeering en
het grootste deel van het Nederiandsche
volk uit den dommel ontwaakten door
de muiterij op ,,De Zeven Provinciën",
werd een aanvang gemaakt met een
zuivering van het defensie-personeel;
de rechtmatigheid van de toen geno
men maatregelen wordt o.m. wel be
wezen door de betrekkelijke koestheid
waarmede de Nederiandsche sociaal
democratie ze slikte.
En van het gezagsgetrouwe deel on-
zes volks zal niemand zich tegen het
„rechtschalten" van de roode bonden,
het ontslag van politiek niet volstrekt
betrouwbare lieden etc, gekant heb
ben.
Zij, die in overheids dienst treden,
hebben deze overheid te erkennen in
zooverre, dat zij niet overheidsbrood
eten en tegelijk openlijk samenspannen
7>m die overheid den nek om te draai
en; zij, die in dienst van een over-
heids-gezagsinst i t u u t tre
den: leger, vloot, marechaussée, rijks-
veldwacht, gemeentepolitie, hebben in
de ure des opstands volstrekt en on
voorwaardelijk de overheid trouw te
zijn.
Hier is verschil. Tweederlei. Kortweg
gezegd: wij kunnen ons voorstellen, dat
een overheidsambtenaar sociaal-demo
craat is, en blijven kan. Niet, dat hij
communist is. Want de sociaal-demo
craten zeggen althans en in nor
male tijden doen ze er zeker óók naar
dat zij hun politieken strijd uitslui
tend met wettige middelen willen voeren,
en dan zou men aan hun grondwettelijk
gewaarborgde rechten en vrijheden
tornen, indien men een staatsburger
overheidsdienaar of niet zou willen
verbieden langs wettelijken weg een
bepaald doel na te streven, ook al is
dit doel een zeer ingrijpende verande
ring der maatschappelijke verhoudin
gen.
Een communist echter is een princi-
pieele verklaarde vijand van het hui
dige bestel, en zulk een vijand koestert
men niet aan zijn boezem. Indien het
dan ook waar mocht zijn, wat ons de
zer dagen ter oore kwam: dat een be-
kend communist aan een der departe-
menten in Den Haag een lang niet
kwaad baantje heeftdan kunnen
wij daarover slechts onze groote ver
wondering uitspreken.
Dat is het eerste verschil. Het tweede
is, dat in de instituten, bestemd tot
landsverdediging naar buiten, handha
ving van het wettig gezag naar binnen,
onzes inziens nóch communisten, nóch
[echte, bewuste, overtuigde] sociaal
democraten thuis hooren, of zelfs ook
maar geduld mogen worden.
Waarom dit laatste niet? Omdat de
theoretische en de feitelijke sociaal-de
mocratie met hetzelfde is. Omdat het-
£e?.n, soc-dernocraten met den mond
belijden (en m rustige tijden natuurlijk
ook mee n e n) niettemin uit hun hoof
den en harten gebannen wordt juist in
die dagen van spanning (oproer, mui
terij, oorlogsgevaar etc.), waarin de
onvoorwaardelijke betrouwbaarheid en
fS^hankehjkherd voorop moet
staan. Wij herinneren slechts aan Troel
stra s vergissing in 1918, en aan de Ze
pers en^taf"1"' t0en heel de r°ode
pers en tal van vooraanstaande roode
leiders van een ondubbelzinnig gezaés!
bhjk°gave'n.
Daardoor zijn ons, voor zoover het
nog noodig was, de schellen van de
oogen gevallen. We hebben eruit tfe-
zien, dat over het algemeen de sociaal
democratische geestesgesteld
heid (onafhankelijk van een offïci-
elele programma-paragraaf), in de ure
des gevaars voor het gezag, onbe
trouwbaarheid medebrengt,
Dit heeft geleid tot ontslag van amb
tenaren. aan, of ressorteerende onder,
defensie. Formeel - volkomen terecht,
naar zal blijken.
Een erkend bekwaam vaxman, de
graveur Voordewind van de Topografi
sche inrichting (ressorteerende onder
defensie), beeft op principiee'en grond
geweigerd de verklaring te teekenen,
dat hij geen lid der S.D-A.P. meer was,
en is toen ontslagen op grond van on
geschiktheid".
De zaak is voor het ambtenarenge
recht behandeld en dat heeft dit ont
slag gehandhaafd. Voorde-
winds knappe verdediging door den
soc,-dem. ,big show-man" voor zulke
gelegenheden, het Eerste Kamerlid mr.
Mendels, heeft niet mogen baten,
In het vonnis van het ambtenaren
gerecht wordt o.m. overwogen, ,.dat als
reden van het ontslag ongeschiktheid
is vermeld; dat echter in het ambtena
ren reglement een meer uitvoerige uit
eenzetting niet is voorgeschreven.
Overwogen wordt voorts, dat de regee
ring den plicht heeft te zorgen, dat on-
derdeelen van het defensie-apparaat
slechts worden opgedragen aan perso
neel, dat onder alle omstandigheden de
gegeven bevelen zal opvolgen. In dit
geval mocht en kon worden aangeno
men, dat dit niet het geval zou zijn
aangezien de klager lid was van de S.
D.A.P. en deze partij ten aanzien van
de vraag of zij zich in geval van mobi
lisatie onvoorwaardelijk achter de re
geering zou stellen, in vergaderingen en
in haar pers nimmer een ondubbelzinnig
bevestigend antwoord heeft gegeven.
Gebleken is reeds bij de muiterij op de
„Zeven Provinciën", dat de S.D.A.P.
zich in moeilijke omstandighden niet
achter de regeering schaart, aangezien
zij de door de regeering genomen maat
regelen, allerminst heeft goedgekeurd.
Ondanks dit en zijn delicate positie als
regeieringsambtenaar vond de heer V.
geen aanleiding, voor zijn lidmaatschap
te bedanken, zoodat hij geacht moet
worden, het beleid van die partij goed
te keuren. Terecht heeft de minister
van defensie met zijn houding dan ook
geen genoegen genomen."
Voordewind is dus definitief ontsla
gen, op grond van de onderstelde on
betrouwbaarheid, niet van den man
zelf, maar van de partij waartoe hij
behoort.
En dit is o-i. het schrijnende in dit
geval.
Wij achten het ontslag volkomen te
recht gegeven en gehandhaafd. Wij
zijn de meening toegedaan, dat onder
de gegeven omstandigheden anders ge
handeld kón noch mócht worden.
En tóch hebben we, uit een nauw
keurig volgen van al wat zich om dit
ontslag heeft afgespeeld, niet den indruk
gekregen dat de betrokkene zelf on
betrouwbaar zou zijn, of, in de ure des
gevaars zou worden. Dat is voor ons
het schrijnende: hoe een waarschijnlijk
correct ambtenaar de dupe wordt van
de verkeerde grondstellingen of tenden-
zen der partij, waarbij hij is aangesloten.
Waarom hij dan niet bedankte?
Dat kunnen we ons tenslotte psycho
logisch wel indenken.
Wanneer men lid is van een politieke
partij, en men meent in gemoede zij
het dan ten onrechte dat deze partij
niet revolutionair is, maar een grond
wettelijk geoorloofde vereeniging die
slechts met wettige middelen haar doel
nastreeft; en wanneer men vervolgens
er persoonlijk van overtuigd is, dat men
zelf in de ure des gevaars volkomen
zijn plicht zal doen dan kunnen we
ons voorstellen dat men, als toch ook
vrije staatsburger, weigert op bevel van
hoogerhand te bedanken voor het lid
maatschap dier politieke partij, wijl men
daarin zij het dan wederom ten on
rechte een aantasting zijner grond
wettelijke rechten ziet.
Ten onrechte een en ander: omdat
men het karakter der po
litieke part ij miskent,
of.niet voldoende kent.
Daar zit 'm de kneep.
Hoevele duizenden, tienduizenden en
misschien wel honderd-duizenden zgn.
„bewuste" arbeiders zijn volkomen on
bewust rood georganiseerd, enkel omdat
zij volkomen te goeder trouw meenen,
dat de S.D.A.P. met de roode vakbon
den dè vooruitstrevende partij is, die
hun belangen op de bes
te wijze zal behartigen?
En méér niet?
Oorspronkelijkheid en persoonlijkheid
moeten niet gedood worden; want
daarmede zou de wortel gedood wor
den, Waaruit de boom des levens
groeit.
Bewuste sociaal-democraten, idealis
ten, die waarlijk meenen dat men voor
een economisch dogma als de sociali
satie der productiemiddelen warm kan
loopen.... men zal ze kunnen tellen.
Voor 't overige: het socialisme hééft
geen specifieke idealen. Want dat van
het menschwaardig bestaan deelt 't met
alle andere partijen! Het is in wezen
slechts een arbeiders-belangenpartij,
evengoed of even slecht als b.v. een
boerenpartij van Braat.
Het geval Voordewind leert ons, dat
de onbewuste sociaal-democraten tot
bewustzijn moeten worden gebracht.
Niet enkel door hun brallende roode
sensatie-pers, maar daarnaast en daar
tegenover door scherping van hun cri-
tisch inzicht naar buiten, maar ook en
meer nog: naar binnen.
Zij, die enkel maar „voor de vooruit
gang zijn", kunnen dat makkelijk in
andere politieke partijen voor ons
part in nóg een nieuwe verwezen
lijken. En wat dan werkelijk bewust
sociaal-democraat, socialist, en dus: re-
volutionair-als-'t-er-op-aankomt, is, dat
deel moet de consequenties van zijn
opvatting dan maar dragen en geen
dienst nemen bij instituten, die geroe
pen kunnen zijn of worden, het over
heidsgezag te handhaven.
RADIO-UITZENDING VAN HET
N. C. C.
De uitzending van den luisterwedstrijd
hedenavond ten bate van het Nationaal
Crisis Comité, zal niet alleen geschieden
op golflengte 296 m, zooals in het arti
kel en de Ingez. Med. op de 3e pagina
van het tweede blad is vermeld, maar
óók over den zender Huizen, golflengte
1875 m.
Het programma zal dus over beide
zenders te beluisteren zijn, zooals
ook in het bericht van gisteren stond
vermeld.
INDISCHE PENSIOENFONDSEN.
Uitkeering tijdelijk gestaakt.
Bij de Tweede Kamer zijn twee wets
ontwerpen ingediend, n.l. tot: le. tijde
lijke staking van de jaarlijksche uitkee-
ringen ten laste van de Indische geld
middelen aan de bij de Wet van 25 Juli
1918 opgerichte pensioenfondsen voor
Europeesche en Inlandsche burgerlijke
en militaire landsdienaren in Ned. Indië;
2e buitenwerkingstelling van de Wet
van 30 December 1905, houdende
o.m. vaststelling van de bijdragen aan 't
weduwen- en weezenpensioen van bur
gerlijke ambtenaren in Ned. Indië
In de Memorie v. Toelichting wordt er
de aandacht op gevestigd, dat wat
rechtstreeks ten laste van de Indische
begrooting aan pensioenen wordt be
taald, thans ongeveer zijn maximum
heeft bereikt (op de Indische begrooting
b voor 1933 is daarvoor 53.230.000 uit
getrokken).
De uitkeeringen aan de pensioenfond
sen vergen bovendien nog 20.240.000.
Deze uitgaven zullen steeds hooger wor
den.
De wettelijke uitkeeringen aan de
pensioenfondsen kunnen niet langer uit
de gewone middelen worden bestreden.
Deze landsbijdragen moeten dan ook tij
delijk gestaakt woren.
De door de pensioenfondsen uit te be
talen pensioenen aan de ten laste der
fondsen gepensionnneerde, na 1 Janu
ari 1917 in dienst getreden, landsdiena
ren, kunnen voorhands bestreden wor
den uit de renten van de reeds aanwezi
ge fondskapitalen.
Aangezien de toekomst op elk gebied
nog uitermate onzeker is, komt het
raadzaam voor, de stopzetting der uit
keeringen als crisismaatregel voorloopig
slechts te beperken tot 1933 en 1934.
Ten aanzien van het onder sub 2 ge
noemde wetsontwerp merkt de minister
op dat de jaarlijksche bijdrage aan dit
fonds bedraagt 400.000 hetgeen inder
tijd was bepaald om het fonds in even- i
wicht te brengen. Veilig kan worden j
aangenomen, dat, wanneer de thans in
het fondsenreglement voorgeschreven
bijdragen der deelgenooten gehandhaafd
blijven, het beoogde evenwicht zal zijn
bereikt. Die wet heeft dus uitgewerkt,
zoodat zij buiten werking kan worden
gesteld. Met deze beide voorstellen
heeft de Volksraad zich vereenigd.
INVOERVERBOD VAN FRUIT.
Inwerkingtreding heden.
Gisteren is afgekondigd Staatsblad
506, waarin opgenomen is een Konink
lijk Besluit van 28 September, waar
bij de inwerkingtreding van het mono
polie van den invoer van:
1. vijgen, dadels, grape-fruit, meloe
nen en kanteloepen;
2. frambozen, aardbeien, kersen en
bessen;
3. alle fruit en zuidvruchten in toe
bereiden doch niet gedroogden vorm,
met ingang van heden (3 Oct.) is be
paald.
Vanaf dien datum zal de invoer van
genoemde producten slechts door de
Nederiandsche Groenten- en Fruitcen-
trale kunnen geschieden.
ANTI-SALARISVERLAGING ACTIE
P. T. T.
De Zondagmiddag gehouden vergade
ring van de N. Hollandsche, Z. Flolland-
sche en Utrechtsche afdeelingen van
den Centralen Bond van P. T. T. perso
neel heeft een motie aangenomen, waar
in wordt geconstateerd, dat de Regee
ring geen op alle Nederlanders toepas
selijke vrijgezellen-belasting invoert,
maar wel een extra heffing ad 10 pCt.
vordert van de ongehuwde rijksambte
naren wat geheel in strijd is met de
door de Regeering per radio gepropa
geerde gelijke verdeeling van lasten, de
meening wordt uitgesproken, dat de
nieuwe regeeringsplannen de draag
kracht van de werknemers in Rijks
dienst met zoogenaamd vaste, doch lage
loonen, dusdanig zullen aantasten, dat
van een redelijk bestaan vergeleken
met andere arbeidende bevolkingsgroe
pen niet meer gesproken kan worden
en een ernstig beroep wordt gedaan
op Regeering en Volksvertegenwoordi
ging om van de ambtenaren geen derde
crisis-offer te vorderen.
Prinses Juliana zou heden den of-
ficieelen proeftocht meemaken van de
nieuwe motorsleepboot „Zwarte Zee"
van L. Smit en Co.'s Sleepdienst te
Rotterdam.
Bij Kon. besluit is benoemd, met
ingang van 1 October 1933, tot commis
saris van politie te Rotterdam W.
Voskuil hoofdinspecteur van politie te
Rotterdam.
De totale ontvangsten der Ned.
spoorwegen in het eerste half jaar van
1933 bedroegen 9.742.988 minder dan
over hetzelfde tijdperk in 1932.
WINTERDIENST
N.V. STOOMTRAM „WALCHEREN".
Zondags slechts busverbinding
Koudekerke-Vlissingen.
De N.V. Stoomtram „Walcheren"
verzoekt er de aandacht op te vestigen,
dat: gedurende den a.s. win ter-
dienst des Zondags tusschen
Koudekerke en Vlissingen v.v. de dien
sten zullen worden onderhouden per
autobus;
dat gedurende dien tijd des Zon
dags de tram, die te 1 h 25 van Mid
delburg vertrekt,slechts rijdt tot Koude
kerke. Vandaar wordt de reis voortge
zet per autobus naar Domburg, via
Biggekerke, Zoutelande, Westkapelle
(Zeedijk), en terug.
Het personeel van den Tramdienst
HansweertVlake.
Ged. Staten van Zeeland hebben in
verband met de opheffing van den Tram-
dienst tusschen Hansweert en Vlake met
ingang van 8 October a.s., aan het hier
na te noemen personeel van dien dienst,
met ingang van den achter hun naam ge-
WAAROM 22V, CENT?
Waarom betaalt U 2214 cent voor
een zelfwerkend waschraiddel. Kent U
dan „1. 2, 3." niet.
Een beter waschmiddel zult U ner
gens vinden. Dit is geen tijd voor sleur.
Doet als zoovele Uwer kennissen,
onderzoekt alle dingen en behoudt
„1. 2. 3.". Dat uitstekend zelfwerkend
waschmiddel is 100 Nederlandsch
Fabrikaat en kost slechts 1714 cent per
pak.
DEZE WEEK ALS PROEF
extra voordeelig
2 PAKKEN „1. 2. 3."
30 cent,
(Ingez. Med.)
Middelburg, 3-X-'33. Maandag: hoog
ste luchttemperatuur 17 °C; (63 °F);
laagste 12.7 °C (55 °F). Heden 9 h: 13
°C; 12 h: 15.2 °C. Geen regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal: 773
mm; laagste 771 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro
peesche waarnemingsgebied: 773.3 mm
te Blacksod; laagste 754.8 mm te Jan
Mayen.
Verwachting tot morgenavond:
Matige N.W. tot W., later waarschijn
lijk weer ruimende wind, betrokken tot
zwaar bewolkt, later opklarend, waar
schijnlijk eenige regen, weinig verande
ring in temperatuur.
Zon op: 7 h 05; onder: 18 h 32. Licht
op: 19 h 02. Maan op: 18 h 08; onder: 6
h 43. V.M.: 3 October.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij.)
October.
Hoogwater. Laagwater.
(Zomertijd.)
Di. 3 1.51 14.03 8.11 20.40
Wo. 4 2.25 14.37 8.44 21.16
Do. 5 S 2.59 15.12 9.17 21.50
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
October.
Floogwater. Laagwater.
(Z'omertijd.)
Di. 3 3.41 15.58 9.19 21.37
Wo. 4 4.20 16.36 9.51 22.10
Do. 5 S 4.58 17.12 10.21 22.43
noemden datum eervol ontslag ver
leend: G. Hekhuizen, chef-machinist, 15
Oct.; C. Boogaard, machinist, 15 Oct.;
M, Wijgman, machinist, 15 Oct.; J. A.
Modde, conducteur, 8 Oct.; J. Blok,
conducteur, 8 Oct.; AJ. Neve, baan-
werker, 8 Oct.; allen te Hansweert. Het
College heeft benoemd: tot machinist
bij den Prov. Stoombootdienst op de
Wester Schelde, ter standplaats Vlissin
gen; met ingang van 15 October a.s. G.
Hekhuizen; tot bankwerker bij idem
met ingang van 15 October a.s. C. Boo
gaard en M. Wijgman; tot dekknecht bij
idem met ingang van 8 October a.s, J.
A. Modde; tot pontonknecht te Hans-
ber J. Blok; is met ingang van 1 Octo
ber J. Blok; is met ingang van 1 Octo.
ber aan S. van der Weele te Vlissingen,
eervol ontslag verleend als stoker bij den
Provincialen Stoombootdienst op de W.
Schelde en is hij met ingang van den
zelfden datum benoemd tot dekknecht
bij dien Stoombootdienst,
Vereeniging van Huisvrouwen.
Gisteren hield de vertegenwoordiger van
den Arnhemschen Lederhandel voor de
hier gevestigde afdeeling der Ver. van
Huisvrouwen een aardige en interes
sante causerie en demonstratie over het
zelf vervaardigen van leerwerk. Het
nieuwste snufje is het zelf maken van
handschoenen. Bij voldoende deelname
kunnen cursussen worden opgericht.
5 October,
Het Plaatselijk Crisis-Comité verzoekt
ons opname van het volgende:
3 October is de dag van Leidens ont
zet. Dat weet ieder. In Middelburg
moet ook iedereen weten, dat op 5 Oc
tober, dus Donderdag a.s. de collecte
gehouden wordt voor het Plaatselijk
Crisis-Comité, des morgens langs de
huizen en des middags door bloemp-
