ZEELAND. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEElfWSCttE MIDDELBÜRGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN MAANDAG 18 SEPTEMBER 1933. No. 220. HET NEDERLANDSCHE FASCISME VAN Ir. A. A. MUSSERT. Staatsrechtelijke hervorming, - De corporatieve staat. KAPITEIN SAXON. Oorspronkelijk verhaal door G. P. BAKKER. DRAI5|AvANVALmiBURG/5-; (Ingez. Med FEDERATIE ZEELAND VAN DEN VRIJZINNIG DEMOCRATISCHEN BOND. DISSELBURG. DE ABDIJUITVOERING. Groote belangstelling, veel succes. DE VOLKSTUINEN VAN KWEEKLUST. Een bezoek van burgemeester en Wethouders aan de tuinen. IX. Het eerste punt van de afdeeling, waarin de staatsrechtelijke hervormin- de N.S.B. wil „de karaktervolste en be- „5, Bevordering van een krachtig, in dienst van het algemeen staand Staats gezag, onafhankelijk van geldmagnaten, kerkelijke overheden en volksgunst". Wanneer de toelichting verklaart, dat de N.S.B. uit „de karaktervolste en be kwaamste krachten brengen op de ver antwoordelijke posten", en dat dit „be hoort tot de moeilijkste, maar tevens tot de belangrijkste plichten, welke het nationaal-socialisme zich voor oogen stelt", dan kan een ieder niet anders dan wenschen, dat dit doel, al of niet door de zwarthemden, eens zooveel mo gelijk benaderd zal worden. Fel trekt men daarna te keer tegen het algemeen Kiesrecht; art. 6 eischt: „Herziening van het kiesrecht, onder uitschakeling van den steeds on zedelijke vormen aannemenden en steeds onnutter wordenden kiesstrijd". De toelichting spot: „met het algemeen stemrecht zijn wij bijna op den bodem van den kiezers-kweekput aangeland. Desverlangd kan men nog verder gaan, b.v.: schoolgaande kinderen tot 14 jaar, zouden gerekend kunnen worden voor een halve stem per stuk. De opgroeiende jeugd van 1418 jaar, waarom zouden die niet zelf stem men? Ieder bosje van 3: twee stemmen. Beste opstelling dus in gelederen van drie; de jongens aan de eene, de meis jes aan de andere zijde. Van 18 tot 21 jaar volledig stemrecht. Wij nationaal-socialisten zien volstrekt niet in, dat het verstand en het inzicht van onze opgroeiende jeugd in politieke en economische zaken minder is, dan dat van de bewoners van de gestichten voor ouden van dagen. Integendeel! Men ziet: er is nog ruimte voor de uitbreiding van het kiesrecht. Het lijkt volstrekt niet uitgesloten, dat „de par tij" er een zetel aan zou kunnen ver dienen ten koste van „de vijandelijke partijen" „De geheele z.g. kiesstrijd is niets dan een wassen neus. Waarom komen het dozijn heeren, die er over te zeggen hebben, dan niet overeen, om de ver tooning om de 20 jaar te houden? Een voudig om den schijn op te houden, als of „koning kiezer" iets in te brengen zou hebben. Niettemin begrijpt de normale ver standige arbeider den toestand heel wel en begint zijn oordeel te vormen, dat van het onze niet zal afwijken! Het resultaat van dit stelsel is droe vig. Het zou zeer schoon zijn, indien vooruitgang verkregen zou kunnen wor den door het voortdurend houden van redevoeringen over zaken, waarvan men geen verstand heeft. Maar, jam mer genoeg voor de producenten van de „handelingen", is dit niet het geval- Wezenlijke vooruitgang is alleen te bereiken, door in juiste banen geleiden arbeid. De domste partij-man van een partij meent alle zaken het best te kunnen beoordeelen; de knapste werker oor deelt alleen over de enkele zaken, waar van hij terdege op de hoogte is. 39.) „Wij beiden danken u van harte voor uw tusschenkomst en wij zouden graag den grooten dienst vergelden. Als een rustig leven eenige bekoring voor u heeft, een kalm bestaan kunnen wij u wel verzekeren". „Ja zeker!" voegde Marion er aan toe. „De groote schat.." Saxon keek Marion verwonderd aan, maar hij zweeg. „Overste", antwoordde de vreemde ling, „geld heb ik niet noodig- Als u mij een gunst zoudt willen bewijzen, dan zou het moeten zijn, dat ik later aan uw zijde tegen de Pappenheimers zou mo gen vechten." „Als het zoover komt, graag", luid de het antwoord van den overste. „Maar is het onbescheiden te vragen, wie onze vriend eigenlijk is?" „Ik ben een heelmeester. Namen doen weinig terzake. Ik heb u gezegd, dat ik geen heksenmeester of duivels kunstenaar ben, die zich aan satan verkocht heeft en als kat rondloopt om vee te dooden of menschen te benadee- len en op den Bloksberg danst met naakte heksen in den Saturnusnacht. De bul van den paus over het vervolgen van toovenaars en heksen, de bekente nissen, op de pijnbank ontlokt aan toovenaars en heksen zijn waanvoor stellingen. Een gemakkelijk middel om zich van een vijand te ontdoen. En de protestantsche „geestelijken", zuchtte hij, „zijn al even fel in het vervolgen De nationaal-socialisten willen den toekomstigen staat bouwen op het ste vige fundament van den arbeid en niet op de vooze steunpunten, gevormd door redevoeringen van betweters. En daar om zegt art. 6 van het programma: Die toekomstige staat zal zijn de corpo ratieve staat. Het stemrecht dient beperkt te wor den uitsluitend tot de leden van de werkgemeenschap; dus tot hen, die een werkzaam aandeel hebben in den op bouw van de Maatschappij. Het geheele arbeidende volk wordt georganiseerd in corporatiën van arbei ders in landbouw, industrie, handel, verkeer en vrije beroepen (ingenieurs, artsen, juristen, onderwijzers enz.), be nevens in corporatiën van werkgevers en doet daar zijn invloed tot zijn recht komen- Ieder, die in een bepaalde corporatie is opgenomen, in welke hoedanigheid dan ook, is op het gebied, dat deze cor poratie bestrijkt, in meerdere of min dere mate deskundig en ontleent daar aan en aan het feit, dat hij actief deel neemt aan de verzorging van de maat schappij, het recht tot medespreken over het onderdeel van de staathuishouding, dat zijn corporatie betreft. Bij de voor bereiding en meer nog bij de uitvoering van wetten en besluiten, zijn het deze corporatiën welke een zeer groote rol spelen". De critische of staatsrechtelijk-poli- tiek niet ongeschoolde lezer zal, met recht, bevroeden, dat hier een der car- dinale punten ligt; de vraag, of de cor poratieve staat in haar uitwerking, naar Italiaansch model, zooveel beter zal werken dan de parlementair-demo cratisch geregeerde staat, zouden wij niet direkt met ja durven beantwoorden. Althans niet, wanneer niet tevens, of eerst, de geestesgesteldheid van de leden dier staatsgemeenschap ra d i- k a a 1 veranderd was. Maar dat willen wij ook! zullen Mussert en zijn mannen uitroepen. Zal u dat gelukken? vragen wij hier Zondagmiddag hield de federatie Zee land van den Vrijz. Dem. Bond eene al- gemeene vergadering te Vlissingen, on der voorzitterschap van den heer C. Ouwehand. De vergadering was voornamelijk ge wijd aan huishoudelijke zaken, maar ter sprake kwamen ook de maatregelen, die minister Marchant heeft genomen, inza ke de bezuiniging op het openbaar lager onderwijs. Verschillende geluiden werden verno men. Daaruit bleek, dat men, gezien wat tot nu toe door dezen bewindsman is als de katholieke priesters. Ik heb mijn geheele leven daartegen gestreden, en zelfs een boek, een ernstig boek, daar tegen geschreven misschien ben ik daardoor te uitvoerig in mijn antwoord. Het gevolg was dat ik voor den rech ter gedaagd werd, maar ik vond het veiliger niet te verschijnen". Er heersche een oogenblik stilte. Maar u weet toch blijkbaar meer dan andere menschen". „Misschien lijkt u dat zoo, maar dik wijls zijn de verkklaringen van de vreemdste verschijnselen zeer eenvou dig." „Kijk", zei hij en hij haalde uit zijn zak met de linkerhand twee ijzeren ringen, toonde hen in elke hand één. „Hier zijn twee ringen". Hij liet zijn rechter elleboog rusten op de leuning van zijn stoel. „Nu smeed ik ze aan el kander"; hij wierp Saxon de beide rin gen toe. Ze waren ineengëklonken. Saxon en Marion beschouwden de ringen nauwkeurig van alle zijden, maar zij konden ze niet uiteen krijgen. Zij zaten vast aan elkander gesmeed als schakels van een ketting. „Mag ik ze nu even terug?" Met de linkerhand nam hij de ringen van Ma rion aan. „En nu", vervolgde de vreemdeling, „heb ik in elke hand weer één ring. Zij zijn los, uiteen gevallen zonder vuur, zonder smeedkunst!" „Onmogelijk", zei Marion. „En toch een heel eenvoudig spelletje De verklaring? Ik zal u die geven. Ziet u, ik heb drie ringen, één los en twee aaneengeklonken. Heel eenvoudig een klein beetje vlugheid met de vingers, boerenbedrog. Zoo bestaat er heel geschied, niet zonder meer kan goed keuren, al meenden verschillende spre kers, dat men verder moet afwachten, wat de minister zal doen, ook ten op zichte van het bijzonder onderwijs. De vergadering besloot later bijeen te komen voor de bespreking van den nog niet verschenen beschrijvingsbrief voor de algemeene vergadering van den Bond. Ten slotte herkoos de vergadering den periodiek aftredenden secretaris, den heer dr. J. G. Ramaker te Breskens. Het bezoek aan de laatste uitvoering van het Middelburgsch Muziekkorps in dit seizoen in de Abdij, was gisteren zeer groot. In de laatste jaren herinne ren wij ons geen uitvoering, waarvan zooveel honderden hebben genoten. Want genoten is er, dit is wel ge bleken, uit de groote stilte, waarmede nummer voor nummer is aangehoord en uit de weinigen, die voor het einde het plein verlieten, al was ons het wegtrekken voor het slot koraal weer een hinder in het oog. Nadat Gezang 198 en Prière van Deneufbourg een mooie introductie wa- rengeweest, heeft het Middelburg's Man nenkoor medegezongen in „Dans le jardin d'un monastère" van Kétèlbey. Toen bleek direct, dat de zang mooier klonk dan bij vorige gelegenheden. Toen zong men van af het verhoogd ge deelte van de Abdij, doch thans bij het muziekkorps onder de boomen, wat 'n aanwinst van groote beteekenis is te achten. La voix des cloches" van Luigini had als altijd welverdiend succes. Reeds eerder bracht het Mannenkoor drie lie deren uit Valerius' „Gedenkclanck" met begeleiding van eenige koperinstru menten bewerkt door den heer Joh. H. Caro, directeur van beide gezelschap pen, ten gehoore, maar ditmaal klon ken ook deze drie liederen bijzonder goed,, men kon tijdens den zang een speld hooren vallen. Na „Erotik" van Grieg als muzikaal tusschenspel, is uitgevoerd de Baden- sche legende „de Fremersberg" van Koennemann. Dit stuk heeft altijd een groote aantrekkingskracht en kwam nu nog beter als anders tot zijn recht, nu het mannenkoor de zangpassages van de muzikanten overnam. Een luid en dankbaar applaus was vooral ook na dit nummer een bewijs hoe de uitvoering op prijs werd gesteld en hoe noode men deze uitvoeringen zou missen. Daarom is blijvende steun aan het korps zoo dringend gewenscht. Die steun is gisteren door de aanwezigen in ruime mate geschonken als wij het oor goed te luisteren hebben gelegd, maar de kas van het corps, die vele veeren heeft moeten laten, kon het zeer goed "gebruiken. Dat ook weer eens alle programma's verkocht waren en de banken flink bezet, zijn nog na dere bewijzen van het groot aantal per sonen, dat gisteren gedurende een uur genoten heeft van muziek, zang en heerlijke omgeving. Een bezoeker, die geen Zeeuw van oorsprong is, zeide ons, „Ik geloof niet, dat er een tweede plaats in Nederland is, zoo geëigend voor een uitvoering als deze". Laten wij onze mededeelingen over de Abdijuitvoerin gen in 1933 mogen besluiten met den hartgrondigen wensch, dat zij nog vele jaren mogen plaats kunnen hebben. veel in de wereld dat onbegrijpelijk schijnt en in wezen zeer eenvoudig is en om zulke grappen zijn menschen v rbrand. Ik zou u voorbeelden kunnen aanhalen, waarvan u versteld zoudt staan." „Maar", meende Saxon. „Er zijn toch menschen die in de toekomst kunnen lezen". „Inderdaad", hernam de heelmeester. „Maar met toovernarij of de duivel heeft dat niets te maken. Door alle eeuwen heen heeft men daar een oplossing voor gezocht, doch de wetenschap heeft er nog geen gevonden, evenmin als men de bereiding van goud weet, waarnaar men ook nog eeuwen zal zoeken. Er zijn menschen, die een gebeurtenis voor uitzien, anderen, die op 'n ongelooflijk verren afstand kunnen zien wat er ge beurt, weer anderen, die een of ander dramatische daad jaren later voor oogen krijgen voor oogen krijgen, is mis schien verkeerd uitgedrukt. Zij zien het voor hun geest. Maar er is veel bedrog bij". „En u is zulk een ziener?" vroeg Ma rion. „Soms, prinses!" klonk het antwoord van den heelmeester. „Mag ik weten", hernam Saxon, „waarom u mij telkens heeft geholpen?" „Omdat u de prinses uit de handen dier beulen heeft gered. Ik kwam he laas te laat- Mijn eenige dochter is het droevige slachtoffer geworden. Ik heb wraak gezworen. Gisteren zijn er weer tien gevallen. Eerst werkte ik alleen, nu heb ik talrijke, trouwe vrienden ge kregen, die aan mij verknocht zijn. Vóór het jaar ten einde is, zullen er van de beulen van Maagdenburg slechts weini- Tegen Zaterdagmiddag had het be stuur van de Vereeniging tot expploita- tie van Volkstuinen voor land- en tuinbouw Kweeklust te Middelburg het college van burgemeester en wethou ders uitgenoodigd voor een bezoek aan de tuinen der vereeniging en met het volledige college, w.o. ook de secreta ris, het lid van de Commissie van toe zicht, arts D. N. van Gelderen (het tweede lid is de heer J. Onderdijk, die ook als wethouder reeds tegenwoordig was) kwam het volledig bestuur op het Stadhuis bijeen en wij hebben gaarne voldaan aan het verzoek om den tocht langs de verschillende groepen van tui nen mede te maken. Met drie auto's reed het gezelschap het eerst naar de terreinen aan 't begin aan den Nieuwen Vlissingschen weg, waar de vele mooie bloemen, die hier langs en tusschen de tuintjes zijn aan gebracht, evenveel bewijzen van goe den zorg der leden zijn. Zooals bekend staan op dit terrein enkele prieeltjes, en voor het grootste daarvan, dat van de familie Klaassen had men een gezellig zitje gemaakt, waar de bezoekers plaats namen en waar de voorzitter der vereeniging, de heer J. F. Vermeulen, het- woord nam. Spr. heette welkom den burgemees ter, de beide wethouders, den gemeen te-secretaris en den heer Van Gelde ren. Zich tot den burgemeester wen dende, zeide spr. dat als men op 5 April niet op de receptie is geweest, dat dit niet was om dat men minder verheugd was over de komst van den heer Fern- hout dan andere organisaties, maar om dat het bestuur besloten had over en kele maanden het thans plaats hebben de bezoek te doen plaats hebben. Spr. is de burgemeester en het geheele col lege zeer dankbaar, dat het de uitnoo- diging heeft willen aanvaarden. Spr. deelt verder mede, dat de vereeniging van de gemeente ongeveer 6% ha. grond in pacht heeft, waarvoor zij jaar lijks bijna 1200 in de gemeentekas stort. Zij heeft ongeveer 200 leden en begunstigers. Het doel der vereeniging is het aan moedigen van liefde voor de cultuur, liefde voor de natuur en veredeling der bloemen. Men vreesde destijds ellende, kroegbezoek enz, van den vrijen Zater dagmiddag, maar de leden van Volkstui nen vinden gelegenheid om zich te ver zetten in Gods heerlijke natuur. In 1911 is de vereeniging opgericht op initia- van ir. D. Bloemsma, rijkstuinbouwcon- sulent, en het geheele instituut is een voortzetting van de „Jardins de guerre" die in den tijd van groote voedsel- schaarschte ontstonden. Ondanks de 200 leden, komt het bestuur ook in de zen tijd geen cent aan contributie te kort, De heeren Van Gelderen en On derdijk hebben als lid der commissie voor geschillen in de 15 jaar nooit werk gehad. Spr. hoopt, dat als de heeren de tui nen gezien hebben, zij daarover tevre den zullen zijn. Van uit het aardige huisje „Nooit Ge dacht" brachten welwillende dames nu thee met toebehooren en het prach tige weder, het kostelijke zitje in de zon, deed haast vergeten, dat men nog meer moest zien. Toch moest men het gastvrije plekje verlaten, maar daarvoor heeft de bur gemeester, de heer M. Fernhout, gen meer in leven zijn. De val van deze stad zal geheel andere gevolgen hebben dan Tilly en Von Pappenheim veronder stellen". „Dat is ook mijn meening", antwoord de Saxon verwonderd. „Maar", sprak Marion, „u, die zoo veel weet, zoudt u ons ook kunnen in lichten, hoe wij het veiligst het kamp van den koning van Zweden kunnen be reiken?" „Vermomd als arme zwervers. Het zal een lange weg zijn, maar een betrekke lijk veilige. Zij, die niets bezitten, boe zemen gewoonlijk weinig belangstelling in. Zwervers langs de wegen zijn er zooveel tegenwoordig. Wie gisteren on metelijk rijk was, is heden misschien arm en soms strekt armoede tot zegen". „Ligt er een verborgen bedoeling in die woorden?" vroeg Saxon. „Verborgen bedoeling? Ik zei: armoe de kan iemand tot zegen strekken. Of schoon de prinses door Von Pappen heim als onmetelijk rijk beschouwd wordt, hetgeen zij inderdaad was, be staat er een mogelijkheid, dat de veld maarschalk zich vergist. Van het prach tige paleis in Maagdenburg is niets over gebleven- De schat waarover u zoo even sprak is in vreemde handen ge vallen; de boodschapper, die de prinses heeft uitgezonden, is overrompeld". „Maar mijn aanwijzing was toch alleen te begrijpen door ingewijdenmeende Saxon. „Uw aanwijzing was volkomen onnoo- dig" 'donk het kalme antwoord. S on keek verbaasd en haalde de schouders op. „En jij zoudt den geheelen schat krij gen", zei Marion, met een zucht. hartelijk dank gebracht voor de uitnpo- diging, die burg. en weth. en ook de secretaris zeer op prijs hebben gesteld en persoonlijk verzekerd, dat hij dit een zeer aangenamen vorm vindt om kennis te maken. Spr. ziet in de tuinen een heerlijke afwisseling voor velen, die in de stad leven, en dag in dag uit, week in week uit werk verrichten, dat door de eentoonigheid soms tot afstomping zou kunnen leiden en dan brengt dit in stituut ontzaggelijk voordeel tegen dat euvel. Maar tevens geeft het werken in de natuur groote vreugde, men raakt met de natuur vertrouwd. Het aantal le den is spr. medegevallen en hij vernam nog van den voorzitter, dat het steeds groeiende is. Dit zal ook het geval zijn door de goede leiding, die moet voort komen uit idealisme voor het mooie werk. Spr. brengt dank aan de dames en den heer Klaassen, die zoo goed zorg den voor de ververschingen en hoopte ten slotte, dat de vereeniging moge blij ven bloeien en velen tot zegen zal mo gen zijn. Nadat het gezelschap door een foto graaf was „genomen", heeft het zich op beide terreinen, die hier aan elkaar gren zen ,nog eenigen tijd verlustigd in de mooie kleur der bloemen, het goed aan gelegd zijn der tuintjes. Het tweede deel van de pachtgronden der vereeniging, dat nu een beurt kreeg, waren de beide niet groote, doch over het algemeen ook goed onderhouden ter reinen aan den Segeerssingel. Hier trok ken enkele fruitboomen en een schat van bloemen speciaal de aandacht, het wa ren die, welke verzorgd worden door een bij uitstek deskundig lid van het bestuur. Van den Segeerssingel ging het naar den Karelsgang. Hier slechts een klein plekje, maar voor de omwonende leden zeer geschikt. De oudste bewerker van den grond, een 78-jarig lid, had daarvoor een compliment van den burgemeester in ontvangst te nemen. De heer Fern hout had op de eerst bezochte terreinen ook reeds enkele vriendelijke woorden gericht tot een daar vertoevenden jon gen, die het gebruik van zijn beenen mist. Na den Karelsgang, kwam het groot ste terrein aan de beurt, namelijk dat aan den Nadorst, naast het gemeentelijk sportterrein. Het doel van de Volkstuinen mag dan zijn kweeken van voedsel voor eigen ge zin, en dat moge dan op dit terrein zeer krachtig worden toegepast, het zou toch zeker voor het aanzien der omgeving, voor de leden tijdens den arbeid in hun tuintjes en voor het aankweeken van liefde voor de kleuren der natuur, van groote beteekenis zijn,' als men ook hier het voorbeeld volgde van de leden, die elders rond de stad. werken, en kinde ren flora's kweekten, die ook in de wo ningen vreugde en leven kunnen bren gen en het gelukkig in de laatste jaren steeds meer doen ook. Men had overal geruimen tijd rond gekeken en er restte nog een belangrijk terrein, dus voort ging het weer met de auto's nu naar de tuintjes achter de hui zen op den Langevielesingel en grenzen de aan de zgn. Burgerweide. Hier geluk kig weer vele bloemen, tot groote zon nebloemen toe, en bijna uitsluitend goed aangelegde en onderhouden groenten- perken, al bleek ook hier weer verschil tusschen leden, die, hoe ijverig ook, geen kijk op het werk hebben, en hen die over lust en voldoende kennis beschik ken. De wandeling bracht ons allen van plant en bloem naar diertjes, wij den ken aan het keurige kippen- en konij- nenverblijf van den heer A. van der Saxon gaf geen antwoord. De vreemdeling vervolgde: „Als u van hier naar Leuchtenberg gaat, zult u bemerken, dat het trotsche kasteel van den aardbodem verdwenen is". „Is u een ongeluksprofeet?" vroeg Saxon, „Wie weet wat geluk, wat ongeluk is? Een gebeurtenis, die op het eerste oogenblik een geluk schijnt, brengt soms slechts zorgen en leed; een schijn baar groote ramp blijkt later dikwijls een geluk". „Dus ik zou arm zijn?" vroeg Marion. „Arm? U heeft toch andere bezittin gen in Hongarije. Wie heeft in deze oor logen geen groote verliezen geleden. Hoevelen, die rijk waren, zwerven nu zonder voedsel, zonder dak langs de wegen". „Maar hoe weet u dat alles?" vroeg Saxon weer, „Ik vertelde u reeds, dat ik veel vrienden heb". „Het spijt mij voor jou, Saxon; de ge heele verborgen schat zou jou eigendom geworden zijn, indien je mij veilig in het Zweedsche kamp bracht". „Aangezien ik geen goud of zilver van je zou hebben aangenomen, maakt het voor mij geen verschil", merkte de avonturier lachend op. „En, daar jij het mij alles wilde schenken, voor jou even min". „De ongelukken, die u ons heeft me degedeeld", oordeelde Marion, „zijn te dragen- Ik kan nu tenminste de rol van arme zwerveling beter vervullen", (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1933 | | pagina 5