HULDIGING VAN H. M. DE KONINGIN
weer ei wino.
zeeland.
I STATEN-GENERAAL
BINNENLAND.
ELECTRO-B1ÖSCOGP
MIDDELBURG
s
ST00MWASSCHERIJ „ZEELAND"
mbelburs,
DRIE BLADEN.
ZATERDAG
16 SEPTEMBER 1933. EERSTE BLAD. 176e JAARGANG.
m
B
Langevielesingel D 197 - Tel. 637
Tarief per kilo en per stuk.
NUMMER 219.
tftwitwitife
middeldudgsche courant
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vli««ingen 2.30, eldera 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
BS contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
goische coubant^
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 26S, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17,
Aangesloten by het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en damkbetuigingan <1
regels f 2.10, eike r. m. 30 ct. Ftebrisi
Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 rtfds
75 ct. bü vooruitbetaling Adv. mei
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cotü'
rant" 10 ct. extra Bewysnemmers 5 cent.
EERSTE KAMER,
Bmtenlantkche studenten aan
Universiteiten- Het Uniform-
verbod. Beiden aangenomen.
Aan de orde was t wetsontwerp in
zake aanvulling van de Hooger Onder
wijswet (wering van buitenlandsche
studenten aan onze universiteiten).
De heer Van der Hoeven (Chr.
Hist.) zeide dat niemand het ontwerp
metgeestdrift begroet, doch deze mi
nister wil niets anders dan voorkomen,
dat hij achter de feiten aanloopt.
Hij hoopt dat de wet zoo min mo-
öelijk zal moeten worden toegepast.
De heer Cranenburg (v.d.) is
evenmin geestdriftig voor dit ontwerp.
De delegatie van bevoegdheid aan den
minister gaat staatsrechtelijk echter wel
wat ver. Er is periculum in mora. Hij
zal dus niet tegenstemmen.
De heer Wibaut (s.d.) acht het ont
werp niet noodzakelijk. Het renteoe-
zwaar kan worden ondervangen door t
doubleeren van colleges. Hij zal niet
vóór kunnen stemmen.
De heer F o c k (lib.) zal zich bij dit
antipathieke ontwerp moeten neerleg
gen. Het berust niet op positieve ge
gevens. De ware strekking van het ont
werp: Nederlanders slechts te laten
voorgaan, worde in het buitenland goed
bekend gemaakt.
De heer M e n d e 1 s'(s.d.) betoogde,
dat de minister een eventueel initiatief
voor een maatregel als' dezen aan cu
ratoren had moeten overlaten.
Minister Marchant dankte voor
den door den Kamer betoonden spoed
waardoor na de aanneming van het ont
werp Zaterdag de noodige aanschrijvin
gen kunnen uitgaan.
Hij betoogde opnieuw dat het ont
werp met asylrecht niets te maken
heeft, doch alleen aan Nederlanders
voorkeur wil geven. De wet zal voor
wie als Nederlanders zijn te beschou
wen geen gevaar brengen.
Het wetsontwerp wercr aangenomen
met, 25 tegen 9 stemmen (s.d,)
B
Daarna kwam het Uniformverbod.
De heer de Savornin Loman
(c-h.) waarschuwde tegen het maken
van verschil tusschen demonstraties.
Velen die met fascisme niets te maken
hebben, voelen daarvan de onbillijk
heid. Anderzijds had hij het ontwerp
scherper gewenscht. Het is slechts als j
een eersten stap te beschouwen. De
A. J. C. is geenszins zoo onschuldig als
wel eens wordt voorgesteld, vindt deze
afgevaardigde.
De heer Wibaut (s.d.) zeide, dat
het verbod van roode vlaggen in op
tochten het ontwerp voor zijn fractie
onaannemelijk maakt-
De heer Van Sasse van
IJ s s e 11 (r-.k.) betoogde dat de wet
niet duidelijk is, en dat zij met tact moet
worden toegepast.
Mininster Van Schaik herhaalde,
dat vorming van militair georganiseerde
vrijcorpsen moet wogden tegengegaan,
evenals het dragen van bepaalde uni
formen. 't Buitenland verschafte dien
aangaande leering.
Het ontwerp richt zich geenszins te
gen politieke vrijheid. Het moet voor
zichtig worden toegepast.
Het wetsontwerp werd aangenomen
z.h.sf. (Aanteekening der soc. dem. dat
zij tegen hebben gestemd.)
De vergadering werd gesloten.
DE NEDERLANDSCHE GEZANT
TE BRUSSEL.
Binnenkort is de benoeming te ver
wachten als H. M.'s Gezant te Brussel
van jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Star-
kenborgh Stachouwer, commissaris dep
Koningin in de provincie Groningen.
Naar V.D. uit Brusel verneemt, heeft
Koning Albert zijn goedkeuring aan
deze benoeming gehecht.
Jhr. mr. Alidius Warmoldus Lamber-
tus Tjarda van Starkenborgh Stachou
wer is 7 Maart 1888 te Groningen ge
boren. Hij heeft daar gestudeerd en is
m 1911 gepromoveerd tot doctor in de
rechtsgeleerdheid.
In 1915 ging hij in diplomatieken
dienst en werd benoemd tot honorair
attaché bij de Nederlandsche legatie
te Brussel, m 1915 tot gezantschapsraad
te Washington, in 1919 te Parijs, in 1924
te Berlijn.
In November 1915 's hij in Baltimore
gehuwd met mej. Chr. Marburg, die hij
had leeren kennen te Brussel, waar haar
vader toen gezant der Vereenigde Sta
ten van Amerika was.
In 1925 werd hij benoemd tot com
missaris der Koningin in de provincie
Groningen. Sedert 1928 is hij daar te
vens president-curator van de Univer
siteit.
Jhr. Tjarda, die ridder is in de Orde
van den Nederlandschen Leeuw, is de
liberale beginselen toegedaan.
VREEMDE ARBEIDERS IN
LOONDIENST.
Vergunning.
De regeering heeft bij de Staten-
Generaal 'n wetsontwerp ingediend tot
regeling van het verrichten van arbeid
in loondienst door vreemdelingen.
Krachtens dit wetsontwerp kan bij K.
B. worden bepaald, dat de werkgevers
geen arbeid in loondienst mogen doen
verrichten door vreemdelingen zon
der schriftelijke vergun
ning van den minister.
In de Memorie van Toelichting wordt
er op gewezen, dat thans een Neder-
landsch onderdaan in geen enkel land
in Europa arbeid verrichten mag zon
der in het bezit te zijn van een vergun
ning van het' bevoegde overheidsorgaan.
Het gvolg van deze regelingen is, dat
Nederlandsche arbeiders in sommige
landen in het geheel niet, in andere lan
den slechts moeilijk werk kunnen aan
vaarden.
Er zal tegen gewaakt dienen, dat de
vrijheid, die Nederland den vreemden
arbeider biedt, geen oorzaak wordt dat
de Nederlandsche arbeiders, nadat zij
reeds grootendeels van de uitheemsche
arbeidsmarkt zijn verdrongen, ook de
inheemsche, hun plaatsen zien ingeno
men door vreemdelingen.
Een wettelijke regeling, zooals de
regeering voorstelt, is wenschelijk ter
vervanging van de bestaande construc
tie inzake de verlenging van pasvisa
aan vreemde arbeidskrachten.
RENTELOOS VOORSCHOT TEN
BEHOEVE VAN DE WATERLEIDING
MAATSCHAPPIJ
ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Wetsontwerp ingediend.
Ingediend is een wetsontwerp tot
beschikbaarstelling van een renteloos
voorschot uit 's Rijks kas ten behoeve
van de N.V. Waterleiding Maatschappij
„Zeeuwsch-Vlaanderen", gevestigd te
Terneuzen.
Bij de wet van 21 April 1927 werd
aan deze Maatschappij een renteloos
voorschot uit s Rijks kas beschikbaar
gesteld ten bedrage van ten hoogste
300.000, strekkende om voor het ge
val door onvoorziene oorzaken de op
grond der opgemaakte rendabiliteitsbe-
rekening te verwachten tekorten een
zeker maximum zouden overschrijden,
aan de N.V. rentelooze voorschotten ter
dekking van die extra-tekorten te ver
schaffen.
Inmiddels is het niet tot den bouw
van een waterleiding gekomen, door
dat het meerendeel der 20 tot de N.V.
toegetreden gemeenten niet bereid
bleek, de noodige geldleeningen aan te
gaan. Dit heeft geleid tot een op 3 Ja
nuari 1933 genomen besluit van de ver
gadering van aandeelhouders tot ont
binding van de N.V.
Op denzelfden dag is een nieuwe N-
V. genaamd „Waterleiding-Maatschap
pij Zeeuwsch-Vlaanderen" opgericht
door de gemeenten Aardenburg, Bres-
kens, Hulst, Oostburg, Sas van Gent en
Terneuzen, welke zich, evenals de
vroegere, den bouw en de exploitatie
van een waterleiding voor geheel
Zeeuwsch-Vlaanderen ten doel stelt,
doch aanvankelijk alleen een waterlei
ding voor Hulst, Sas van Gent en
Terneuzen zal bouwen en geleidelijk
tot uitbreiding zal overgaan, naar ge
lang andere gemeenten zulks wenschen
en de rendabiliteit het toelaat.
De aandeelen dezer nieuwe N.V. zijn
volgestort en de betrokken gemeenten
hebben besloten, de door de N.V. aan
te gane geldleeningen te garandeeren,
mits ook thans door het Rijk en de pro
vincie Zeeland de aan de vroegere N.V.
verleende „risico-garantie" wordt toe
gekend.
Uit de door het Rijksbureau voor
Drinkwatervoorziening opgemaakte
rendabiliteitsrekening blijkt, dat ook
voor de in eerste instantie te bouwen
waterleiding van bep'erkten omvang
Het huiselijk leven geeft overvloe
dig gelegenheid om zich nuttig en be
mind te maken.
onder de huidige omstandigheden bij
draaglijke tarieven een behoorlijke ren
dabiliteit is verzekerd; wel is waar moet
in vergelijking met den vroegeren
opzet op veel geringere baten we
gens waterlevering aan de industrie
worden gerekend.
De Regeering heeft gemeend haar
medewerking in dezen niet te mogen
weigeren, te minder waar ook thans de
bij het wetsontwerp in uitzicht gestel
de steun vermoedelijk bijzondere ge
beurtenissen voorbehouden nooit,
mogelijk voor 'n. klein gedeelte en dan
nog slechts in verre toekomst, in daad
werkelijken financieelen steun zal be
staan.
Ook thans zal door hel stellen van de
gebruikelijke voorwaarden op de gehee-
le gestie der N-V., zoowel op financieel
als technisch gebied, nauwkeurig wor
den toegezien. Een der voorwaarden is,
dat door de provincie Zeeland
een risico-garantie tot
Va van het door het Rijk
toe te kennen bedrag
zal worden verleend.
Het door rijk en provincie gezamen
lijk toe te kennen bedrag is gesteld op
10 pCt. van het bouwkapitaal, met een
maximum van 500.00Ó, waardoor in
voldoende mate met latere uitbreiding
over andere gemeenten rekening wordt
gehouden.
DE RIJKSMIDDELEN IN AUG. 1933.
De opbrengst van de Rijksmiddelen
(hoofdsom en opcenten) over de maand
Augustus 1933 bedroeg 29.568.936 te
gen 31.838.124 over de maand Augus
tus 1932.
Het één twaalfde gedeelte der ra
ming over het geheele jaar bedraagt
31.849.200.
We laten hieronder volgen de op-
brengst over de eerste acht maanden
van 1933, vergeleken met die over de
eerste acht maanden van 1932.
1933
4.419.853
Yarcaf heden de zeer belangrijke opname van de
(Ingez. Med.)
Voorts verneemt het blad, dat in de
Ridderzaal alléén de A.V.R.O.-micro
foons zullen worden opgehangen, doch
krachtens een door beide vereenigingen
gemaakte afspraak zal, voor de uitzen
ding der Troonrede, ook de K.R.O. van
die microfoons gebruik maken.
Des avonds van 10 uur tot half 11
geeft de heer Hans voor de A.V.R.O.
een overzicht van den inhoud der mil-
lioenennota.
De Koningin zal dien dag om 4 uur
een rijtoer maken door de stad, daar
de korte route van en naar de Ridder
zaal onvoldoende ggelegenheid biedt
aan alle organisaties Haar hulde te
brengen.
Gistermiddag heeft onder groote
belangstelling de ingebruikneming plaats
gevonden van de Nieuwe Merwede-
brug bij M u i d e n,
Het woord is gevoerd door de hee-
ren Leonard Lang, voorzitter van de
K. N. A. C., door den heer A. R, Bu-
walda, de burgemeester van Diemen,
de hoofd-ingenieur van den Rijkswater
staat, arr. Haarlem, ir. C. Gerlings. Me
vrouw Wisselingh, de echtgenoote van
den hoofdingenieur, onder wiens leiding
het werk is tot stand gekomen, heeft
vervolgens het lint doorgeknipt.
In den namiddag had in het A.mstel-
hotel te Amsterdam nog een intiem sa
menzijn plaats.
Middelburg 16-IX-'33 Vrijdag: hoogste
luchttemperatuur 18 °C; (64 °F);
laagste 11 °C (52 °F). Heden 9 h: 12.1
°C; 12 h: 17.3 °C. Geen regen of neer
slag. Hoogste barometerstand te dezer
stede, in het afgeloopen etmaal: 774 mm;
laagste 771 mm.
Hoogste barometerstand in het Euro-
peesche waarnemingsgebied: 771.5 mm
te München; laagste 736.6 mm te Jan
Mayen.
Verwachting tot morgenavond:
Meest zwakke wind uit Z, richtingen,
nevelig tot licht bewolkt, droog weer,
iets warmer.
Zon op: 6 h 36; onder 19 h 12. Licht
op: 19 h 42. Maan op: 2 h 17;
Zondag 17 Sept. Zon op: 6 h 38; onder
19 h 10; Licht op 19 h 40. maan op: 3 h
24; onder: 17 h 22. N.M.: 19 Sept.
Hoog- ea Laagwatcr te Vlissingea.
Westkapelle is 28 min, en Domburg
23 min. vroeger: Veere 38 min. late?
(S springtij).
Grondbel.
Pers. bel.
Ink. bel.
Verm. bel.
Div. en T.
Inv. recht
Opc. inv.r. -
Stat. recht -
Zout
Geslacht
Wijn
Gedistill,
Bier
O. ac. bier -
Suiker
O. acc. suik, -
Tabak
Goud, zilv. -
Zegelrecht
Reg. recht -
Succ. recht -
Domeinen
Staatslot.
Loodsgeld.
40.640.649
7.144.907
7.952.430
45.465.822
10.256.505
1.282.380
1.400.468
4.355.101
793.479
19.614.830
6.639.916
577.813
33.225.597
4.905.199
15.393.254
407.686
10.030.935
7.393.509
20.710.331
2.346.965
438.063
2.229.441
1932
4.324.151
202.194
53.049.965
8.827.507
12.049.716
50.367.894
1.386.063
1.417.002
4.334.527
1.310.249
21.224.371
7.449.578
34.275.256
18.571.331
441.003
10.849.124
7.043.610
23.562.160
2.635.047
435.787
2.177.950
Middelburg.
(Ingez. Med.)
ƒ247.695.141 ƒ265.934.496
De opcenten ten bate van het Lee-
ningfonds gaven over Augustus 1933 een
opbrengst van 3.156.767 tegen een be
drag van 4.932.983 over Augustus 1932.
De inkomsten ten bate van het „We
genfonds" gaven over Augustus 1933 'n
opbrengst van 3.772.431, Rijwielbelas
ting 2.929.827.
DE RADIOUITZENDING VAN DE
OPENING DER STATEN-GENERAAL.
De uitzending en een overzicht
van de miilioenennota.
Naar de N. Rott. Crt. verneemt, zal
a.s. Dinsdag niet alleen de troonrede,
door de Koningin voor de microfoon ge
sproken, naar Oost- en West-Indië wor
den uitgezonden, maar zal dit ook ge
schieden met het verslag, hetwelk de
heer D. Hans voor de A.V.R.O. van de
openingsplechtigheid zal geven. De ge
heele uitzending tusschen 12 en 2 uur
zal geschieden door de P.H.O.H.I. en
door Kootwijk (met vier zenders).
Evenals verleden jaar hebben, op uit-
noodiging van den heer Hans, eenige
Kamerleden uit verschillende fracties
zich bereid verklaard, tijdens de uitzen
ding een kort woord tot het Nederland
sche volk te richten. Ook dit woord zal
dus naar Oost en West worden uitge
zonden.
Za.
Zo.
Ma.
16
17
18
September,
Hoogwater.
(Z'omertiid,)
12.21 24.52
13.06
1.33 13.40
Laagwatcr
6.20 18.52
7.11 19.38
7.50 20.18
Hoog- ea Laagwater te Wemeidiag®.
Za.
Zo.
Ma.
16
17
18
September.
Hoogwater.
(Zomertijd,)
1.35 14.04
2.31 14.54
3.16 15.32
Laagw&fer,
7.28 19.53
8.20 20.37
8.59 21.14
Bij besluit zijn benoemd: in Zee
land: a. met ingang van 14 September
tot dijkgraaf van den Kleine-Stellepol-
der, B. J. Kindt, te Hoek; b. met in
gang van 1 November tot lid van het
bestuur der waterkeering van den Cala-
miteuzen Zimmermanpolder, J. van
Damme, te Rilland-Bath; in Zeeland en
Noord-Brabant: tot lid van het bestuur
van het waterschap de Hogerwaardpol-
der, P. A. Verbraak te Bergen op Zoom.
EEN GROOT PAND KRIJGT EEN
NIEUWE BESTEMMING.
Naar wij vernemen is het groote pand,
aan de Groenmarkt tot voor enkele
maanden bewoond door den oud-burge
meester, den heer P. Dumon Tak, van
welk pand vele zich zullen afgevraagd
hebben, hoe lang het ledig zou staan,
verkocht aan den heer A. Visser, thans
pachter van de sociëteit St. Joris.
De heer Visser heeft het plan in ge
noemd pand een restaurant te openen
en zijn zaak in uitzenden van diners
voort te zetten, terwijl hij ook gelegen
heid voor pensionverblijf er aan denkt
te verbinden.
DE RENTEBETALING DOOR DE
BEDRIJVEN.
Naar aanleiding van de toezegging
om nadere inlichtingen in verband met
een vraag van den heer Heemskerk in
de raadsvergadering van 26 Juli jl. over
de onderlinge renteverrekening tusschen
de bedrijven (gasfabriek, duinwaterlei
ding en electrisch bedrijf) en de over
legde rentestaten, merken B. en W. het
volgende op:
De vragensteller wenschte klaarblij
kelijk de resultaten van die onderlinge
rente verrekening tot uitdrukking te
zien komen in de bedrijfsrekeningen. Of
schoon zulks niet onmogelijk is, zoo
brengt toch de commercieele boekhou
ding mede, dat op de rente-posten alle
renten worden verantwoord, te weten
rente aan de gemeente volgens leenings-
schuld, rente aan de reserve, rente over
saldi in rekeningcourant en rente aan
de andere bedrijven. De splitsing tus
schen gemelde soorten van rente zal in-
tusschen, ook ten aanzien van de re
kening-bedragen over 1932 en het ont-
werp-begrooting 1934 worden opgeno
men.
DE KOFFIEHUIZEN EN DE
PERSONEELE BELASTING.
De afdeeling van den Nieuwen Ne
derlandschen Bond van koffiehuishou
ders en slijters „Neemebokos" heeft
zich met een adres tot den gemeente
raad gericht met verzoek de koffiehuis-
bedrijven gelijk te stellen met winkels
en logementen en de desbetreffende
verordening nog tijdig in behandeling te
nemen, opdat de aanslag dier bedrijven
voor het belastingjaar 1934 op dezen ge-
wijzigden grondslag worde vastgelegd.
MUZIEKUITVOERING EN
STADHUISBELICHTING.
Naar wij vernemen zal de Woensdag
jl. door het slechte weer uitgestelde mu
ziekuitvoering van het Middelburgsch
Muziekkorps, a.s. Woensdagavond bij
gunstig weer op de Markt plaats hebben
en heeft het bestuur van Vreemdelingen
verkeer besloten dien avond de belich
ting van het Stadhuis nog een maal te
doen aansteken.
Tritons gondelvaart.
Tritons gondel-kano-vaart, den mooi-
en gister-avond, van sterren tegen pik
donkere hemelkoepeling, in dat eigen
aardig mixtum van nóg nazomerzoelte,
al vóór herfst-kilte: waardig en aardig
season-end, door de Kaaienduisternis
onzer stad.
Niet vele waren 't; Tien, doch tien
van orgineele onderscheiding. Tien, één
voor één, en in toch nog lange rij, in
de fragiele lijning hunner rankheid, oog
bekorend, telkens weer, en telkens weer
in ander décor, den zeer, zeer velen,
grootdeels meegekomen met „Crescen
do", meegeloopen, van Konings- tot
Kanaalbrug, óm.