ook wat moois
kapitein saxon.
BINNENLAND.
ZEELAND.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT. VAN DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1933. No. 211*
HET NEDERLANDSCHE
FASCISME
VAN Ir. A. A. MUSSERT.
Oorspronkelijk verhaal door
Alweer een pan vernield! De heele "bodem
vol met krassennu zal de melk nog
gauwer aanbranden! Bedenk wel, voordat Uw
vaatwerk bederft, dat men met VIM alles
Veilig en toch grondig reinigen kan.
LEVER'S ZEEP MAATSCHAPPIJ n.V., VLAARDINGEN
MIDDELBURG.
groote bus slechts 37| ets.
Wat Je microscoop toont
Bewijst dit niet hoezeer VIM
andere poets- en schuur,
middelen overtreft? VIM,
in de practische strooibus,
is overal verkrijgbaar.
Gewone bus slechts 20 cts.»
i.
Inleiding.
In velerlei kringen hoort men tegen
woordig, wanneer de politiek op het
taniit komt, menschen van vrijzmmg-li-
berSe geesteshouding zeggen: „nu ja,
zoon beetje fascistisch zijn we tegen-
woordig allemaal- Zij bedoelen dan in
een zeer algemeenen, men mag gerust
zeggen zeer vagen zin, dat ze voor
flink en doortastend optreden zijn,
dat de overheid gerespecteerd moet
worden en dat men zich maar eens wat
minder moet gaan storen aan het geje
remieer van allerhande bonden, en zoo.
Wij gelooven echter, niet ver van de
waarheid af te zijn, als we hier stellen
dat het overgroote meerendeel hunner,
waarbij men zulk een „salon-sympathie"
voor het fascisme constateert, deerlijk
in het nauw gedreven zou zijn, als men
hen vroeg wat dat fascisme nu eigen
lijk is en wil, hoe 't programma van
de aanhangers van het Nederlandsche
fascisme luidt, en zoo voorts. Tenzij dan,
dat men met eenige algemeenheden ge
noegen zou nemen, als dat die lieden
bruine of zwarte hemden dragen, met
bezems of hakenkruisen werken, en
meer van dat belangrijks.
Q
Nu valt d«@niet te verwonderen.
Want de Nederlandsche splijtzwam
werkt ook hier en zij vertoont den be
langstellenden ;een verwarrend bont
beeld, dat aan een kaleidoscoop doet
denken, ook in dézen zin: dat telken
male de situatie weer verandert.
Eerlijk gezegd: wij hebben het ook
niet heelemaal precies kunnen bijhou
den. Daar zijn dan de mannen van de
Bezem-fascisten als wij ons niet ver
gissen de Baarsianen en dan zijn er
de Haighton-fascisten, en de Adalbert-
Smitters en de Albert-Van-Waterlan
ders, alias De Joode-s, (mar omdat deze
variëteit wèl anti-semitisch was koos
Albert de Joode een „alias"en
dan meenen we ons uit de verkiezings
dagen te herinneren, dat de een of an
dere dr. Van der Mijle óók zoo min-of-
meer fascistisch getint was, terwijl men
niet recht weet of mr. dr. Westermann,
tot voor kort lid van de Liberale Staats
partij en thans op z'n eentje onder ge
neraal Snijders' vlag als nationale-her-
steller de Tweede Kamer binnengezeild,
eigenlijk toch óók geen fascist is....
En dan vergeten we nog dien ridder
zonder vrees of blaam, doch met sterk
Duitsch-nazistische sympathiën, meneer
van Rappard!
Waarlijk, dat beeld is niet bepaald
verheffend zoomin als het optreden
van onderscheidenen uit deze groepen,
in woord en geschrifte, geschikt is om
hooge verwachtingen te koesteren, of
zelfs maar om meer dan een zeer op
pervlakkige en kortstondige belangstel
ling te wekken.
Dan is er nog een fascisme in Neder
land: de Nationaal-Socialistische Bewe
ging, waarvan ir. A. A- Mussert, hoofd
ingenieur van den Provincialen Water
staat in Utrecht, de algemeene leider is.
Wij kunnen ons natuurlijk vergissen,
maar het lijkt ons zoo toe, dat dit de
belangrijkste figuur in het hedendaag-
sche Nederlandsche fascisme is.
Een man wiens integriteit in elk ge
val boven verdenking is; een sterke
persoonlijkheid, een nuchter man die
in het maatschappelijk leven niet een
G. P, BAKKER.
30.)
Ze doorzochten de onderverdieping en
de bijgebouwtjes, zonder iets bijzonders
te ontdekken.
In de keuken werden ze opgewacht
door Annette.
„Goeden morgen, kapitein", zei ze
vroolijk, „en daar heb je warempel
Jörgen ook".
„Hoe gaat het met jou sinds de her
tog...."
„Goed", zei Jörgen eenigszins stroef,
maar toen de luitenant zich omwendde,
sc "dde hij even grijnslachend met het
°°Aiiln "chting van zijn meerdere.
„Allemachtig, wat een rook", bromde
eze, maar onverwachts draaide hij zich
weer om. Echter te laat om het stille
spel van zijn wachtmeester te kunnen
bewonderen.
Maar met groote belangstelling keek
hij naar het knappe, donkere dienst
meisje, dat bij de tafel zat mosterd te
malen. Op haar schoot draaide ze on
verschillig een ronde steenen kom rond
met ®.en groote ijzeren kogel er in.
"fUe„ n W?" vroeg hij.
i ",ize luidde het antwoord en ze
keek met haar groote, donkere kijkers
den knappen luitenant lachend aan.
„Sta op
Het slanke, bevallige boerenmeisje in
haar rood keurjs, witte mouwen en
zwarte rok voldeed aan de uitnoodirfinis
„Volg mij". J<j|
fantast of mislukking was, maar door
zijn uitstekende ingenieurstalenten zich
een eervolle positie in de samenleving
verwierf. Het kan niet anders of 't
moet de moeite waard zijn eens te luis
teren, naar wat hij te vertellen heeft,
te vernemen, wat hij en zijn partij wen-
schen en willen, hoe zij zich de verwe
zenlijking van hun idealen denken.
Men behoeft daartoe zelf geen fascist
te wezen; men kan op bepaalde punten
meenen, dat deze lieden er hevig naast
zijn. Maar met 'n fascistisch Italië in
Zuid-Europa en een dito-Duitschland
naast de deur, is het a priori dwaas z'n
oogen dicht te doen, te proclameeren,
dat het „toch niets is voor ons", en
weer in te dutten.
't Kan zeer wel wezen, dat zélfs het
Nederlandsche fascisme, van
vreemde Jsmetten vrij, niets Ivoor
den Nederlandschen aard is. 't Kan óók
wel wezen, dat zij, die zoo spreken, zich
vergissen,
In elk geval; w ij willen eens zien wat
het Nederlandsche fascisme van ir- Mus
sert zoo al op haar programma heeft.
KOPPELING VAN ELECTRISCHE
CENTRALES.
Men schrijft aan het Hbld.:
In de op 30 Augustus j.l. verschenen
aflevering van het tijdschrift „Electro-
techniek", komt een belangwekkende
beschouwing voor over de wenschelijk-
heid van koppeling der electrische cen
trales in Nederland.
Er wordt op gewezen, dat reeds in
1904 de eerste Staatscommissie in zake
het electriciteitsvraagstuk in het leven
werd geroepen, doch dat eerst thans,
bijna 30 jaren later, het door deze com
missie gedane voorstel tot instelling
van een Electriciteitsraad is verwezen
lijkt, welk college echter, blijkens de
allerwegen geoefende critiek, in zijn
huidige samenstelling geenszins beant
woordt aan de verwachtingen, welke
men van de instelling van een zoodanig
instituut had gekoesterd.
In de gedocumenteerde en van uit
voerig cijfermateriaal voorziene be
schouwingen wordt er voorts op gewe
zen, dat in tegenstelling met vrijwel alle
andere West-Europeesche landen, Ne
derland bijna geen koppellijnen bezit.
Op grond van uitvoerige besprekingen
worden de volgende conclusies getrok
ken:
1. Hoe kleiner het aantal productie
eenheden wordt gekozen om een zekere
belasting te dekken, hoe grooter dus
de eenheden, des te lager de kosten per
kw. der geinstalleerde productieeenheid.
2. Hoe grooter de productie-eenhe
den worden in verhouding tot een zeker
te dekken belasting, des te duurder
wordt de totale reserve.
3. Hoe goedkooper de totale reserve,
des te eerder kan men overgaan hier
aan uitbreiding te geven boven den mi-
nimumeisch van een turbine in staande
reserve, dus hoe veiliger het productie
bedrijf wordt.
De beschouwingen, welke hierop in
het artikel volgen en die eveneens door
verschillende tabellen worden gestaafd
leiden tot de slotsom, dat door een doel
matige koppeling met behoud nochtans
van de zelfstandigheid der tegenwoor
dige centrales, niet slechts een groote
besparing in aanlegkapitaal kan worden
verkregen, doch in twee richtingen de
veiligheid der stroomlevering kan wor
den verhoogd, namelijk:
Jörgen begon te gniffelen. „Annette",
zei hij, „de luitenant is niet gek".
Maar Annette ging mee.
In de jachtweide nam de luitenant
weer aan de tafel plaats.
„Hoe heet je?"
„Lize, kapitein",
„Verder".
„Glück".
„Reeds lang hier?"
„Een jaar, als hulp van vrouw Ru-
dolf".
„Glück, ik geloof dat je mij geluk
brengt", zei hij. Ze keek hem aan met
groote, verbaasde oogen.
„Wanneer is hier de laatste vrouwe
lijke gast geweest?" vroeg hij. „Ge
woond, bedoel ik".
„Eenige dagen geleden is een nichtje
van vrouw Annette met haar vrijer ver
trokken".
„Hoe lang heeft die hier gewoond?"
„Een maand ongeveer",
„Ik zoek een dame, die gevlucht is en
ik geloof dat ik haar heb gevonden. We
zullen deze dame meenemen. Laat twee
mannen haar bewaken. Maar alle eer
bied, geen grapjes. Het is een voorname
dame".
Lize schudde het zwartgelokte kopje,
alsof ze te kennen wou geven, dat de
huzarenofficier een slag van den molen
gekregen had.
„Kapitein", zei ze, „u maakt grapjes.
Ik verlang niet naar het leger te gaan".
„Je gaat toch".
„Kapitein", sprak Annette, „ik ge
loof dat u een groote vergissing begaat.
Lize werkt hier reeds meer dan een
jaar. De knechten kunnen het getuigen".
a. grootere reserve in beschikbare
productiemiddelen;
b. voeding van twee zijden van ver
schillende voedinglijnen, welke tot kop
pellijnen zijn gepromoveerd.
Het artikel sluit daarna met de ont
stellende conclusie, dat indien vroegtij
dig de koppeling der centrales doelbe
wust ter hand was genomen, een bespa
ring op de aanlegkosten van de gein
stalleerde centrale capaciteit hier te
lande van 43 millioen zou zijn verkre
gen.
Deze cijfers toonen aan, welk groot
economisch belang voor ons land er in
is gelegen, niet op denzelfden weg te
blijven voortgaan en hoe wenschelijk
het is, om door meer algemeene rich
ting te geven aan de ontwikkeling van
de electriciteitsvoorziening van ons
land, deze zoo spoedig mogelijk in meer
economische banen te leiden.
Ongetwijfeld zal dit artikel in wijden
kring de aandacht terkken en tot tal van
beschouwingen aanleiding geven, waar
door het zoo nauw met de economische
toekomst van ons land verbonden elec
triciteitsvraagstuk meer in den kring
der algemeene belangstelling komt, in
het bijzonder van de regeering en de
volksvertegenwoordiging. Zou daarbij
de juistheid van de in het aangehaalde
artikel neergelegde opvatting worden
bevestigd, dat, evenals in andere lan
den, ook hier de doorvoering der kop
peling onmisbaar is voor een doeltref
fende electrificatie, dan eischt onze
volkswelvaart het spoedig nemen van
maatregelen, welke daartoe zouden
leiden.
Het aantal bezoekers der Jaar
beurs te Utrecht was over de eerste
twee beursdagen 16% pCt. hooger dan
dat der eerste twee dagen der najaars-
beurs 1932.
Utrecht heeft in één seizoen
een drietal kermissen kort na elkaar
te verwerken gehad, welke alle in rand
gemeenten aan de grens van de stad
waren opgericht en uitsluitend op be
zoek van Utrechtenaren waren inge
steld, aldus lezen wij in de Maasbode.
Het succesvolle verloop van deze
kermissen is voor een comité van actie
wederom aanleiding geweest een adres
aan den raad te richten, waarin weder
invoering der kermis in Utrecht wordt
bepleit,
De afdeeling Zaandam der S.
D.A.P, heeft de vier raadsleden (o.w.
de twee wethouders), die voor de bezui
nigingsmaatregelen van B. en W. heb
ben gestemd, verzocht de mandaten ter
beschikking te stellen.
De Algemeene Nederlandsche Zui-
velbond (F.N.Z.) heeft aan de Tweede
Kamer verzocht, aan de lijst der goe
deren, welke volgens het ontwerp Om
zetbelasting van belasting zijn vrijge
steld, te willen toevoegen: boter, kaas,
melkpoeder, gecondenseerde melk en
caseïne.
DE MOTORBOOT KONINGIN EMMA.
Tocht naar Zierikzee.
Zooals bekend zijn bij de Kon. Mij.
de Schelde te Vlissingen voor de pro
vincie nog in aanbouw twee motorboo
ten geheel gelijk aan de reeds afgelever
de Koningin Emma, een dier booten zal
bestemd zijn voor den dienst op de
„Toch zal ze mee moeten en ik raad
u in uw eigen belang, u niet verder met
deze zaak te bemoeien. Ik zie al door
de vingers, dat...."
Rudolf wilde nog iets in het midden
brengen.
„Mond dicht", luidde het ongeduldige
antwoord.
„Bewaak die dame goed", sprak hij
tot zijn huzaren. „Ik stel je met je hoofd
verantwoordelijk".
„Een vogeltje vloog in de kooi", neu
riede hij thans, beter geluimd.
„En nu gaan we naar boven. Waard,
eerst nog een beker wijn. We hebben
geen haast. De herberg wordt goed be
waakt. Er kan geen muis uit".
Hij dronk den beker leeg in een lan
gen teug, zuchtte van genot en beval:
„En nu naar boven".
Alle deuren werden geopend. Alle
vertrekken onderworpen aan een nauw
keurig onderzoek.
In Marion's kamer zocht hij heel
lang.
Hij kreeg zeker den indruk, dat die
nog onlangs bewoond was geweest. Was
het de lichte geur van lavendel, de ge
heime betoovering, welke een mooie
jonge vrouw omringt? Geen stuk bleef
op zijn plaats. Hij ontdekte niets, maar
zei:
„Juist, hier heeft ze gewoond".
Hij opende de deur van Saxon's ka
mer. Deze zat doodkalm in een leuning
stoel. Melchior stond naast hem.
„Goeden middag, luitenant", sprak
Saxon vriendelijk. „Wat is de reden
van uw bezoek?"
„Wie is u?" vroeg hij.
0
Oosterschelde en daarom heeft men gis
teren een proeftocht daarheen met de
Koningin Emma gemaakt. Aanvankelijk
bleek, dat men nog niet geheel met de
boot vertrouwd was en werd een ver
keerde manoeuvre gemaakt, maar toen
men die vergissing had begrepen, bleek
het havenkanaal in Zierikzee voor deze
boot geen letsel en is er ook keurig
mede achteruit de haven uitgevaren.
Het gezelschap keerde buiten om, dus
genietende van het indrukwekkende ge
zicht op Walcheren's duinen en dijk,
naar Vlissingen terug.
OFFICIEEL BEZOEK PER KJLM.
De Commissaris der Koningin bezoekt
Dinsdag 12 September a.s. de gemeen
ten Noordgouwe, Duivendijke, Eikerzee,
Ellemeet, Renesse, Noordwelle en
Serooskerke, (Sch.).
Het traject Vlissingen-Haamstede en
terug zal door den Commissaris per
vliegtuig van de K.L-M. worden afgelegd,
VOOR DE WERKLOOZEN.
Weder cursussen.
De commissie voor vakopleiding, ont
wikkeling en ontspanning van werkloo-
zen heeft in haar jongste vergadering
besloten in den a.s. winter wederom
cursussen voor vakopleiding en alge
meene ontwikkeling te doen geven. Op
het programma staan: vakteekenen
voor smeden, bankwerkers, loodgieters
enz., bouwkundig en meubelteekenen,
„Wie is klonk het antwoord.
„Von Lisse, luitenant van de keizer
lijke huzaren onder veldmaarschalk Von
Pappenheim".
„Kapitein Saxon, vroeger van Wallen -
stein's ruiters. En dit is wachtmeester
Melchior",
Jörgen sloeg aan en knikte Melchior
vriendelijk toe.
„Hoe -lang woont u hier?" vroeg de
luitenant.
„Zes, zeven dagen".
„Dus na den val van Maagdenburg?
„Zoo is het inderdaad", antwoordde
Saxon rustig.
„U was in Maagdenburg?"
„Zeker, luitenant",
„Mannen, neemt den kapitein gevan
gen".
De beide huzaren wilden Saxon ieder
bij een hand grijpen. Deze was opge
staan en door een plotselinge, krachtige
beweging van zijn ellebogen, vloog elk
der huzaren naar een kant van de ka
mer.
„Verdomme", zei er een.
„Sta op", zei Jörgen tot de andere.
„Ja, wij ruiters van Wallenstein.
„Mond dicht", beval de luitenant.
„Verzet. Wachtmeester roep nog twee
mannen".
„Geheel onnoodig", sprak Saxon. „Ik
wensch alleen behandeld te worden vol
gens mijn rang".
„U is mijn gevangene!"
„Waarom?"
„U bekent kapitein Saxon te zijn. U
heeft in Mlaagdenburg aan de vijande
lijke zijde gevochten. U heeft den strop
verdiend. Wachtmeester, knevel hem".
(Ingez. Med.)
timmeren en meubelmaken, autotech
niek en motorenkennis, electriciteits-
leer; Nederl- taal, rekenen, Duitsch,
Engelsch, machineschrijven en stenogra
fie.
Aan dieze cursussen kunnen allen
deelnemen, die te Middelburg of in de
buitengemeenten bij de arbeidsbemid
deling als werkloos staan ingeschreven.
Deze kunnen zich Maandag 14 en Dins
dag 12 September tusschen 9 en 12 en
2 en 4 aanmelden in het militair-hospi
taal en dienen dan hun inschrijvings-
kaart van de arbeidsbemiddeling mede
te brengen.
DE STADHUISBELICHTING,
Nu nog één maal.
Niettegenstaande het v)er gevorderd
seizoen was er gisterenavond nog veel
belangstelling voor de stadhuisbelich
ting.
Het mooie Septemberweer werkte
daartoe zeker mede. Vermoedelijk zal
de belichting volgenden Woensdag voor
het laatst in dit seizoen ontstoken wor
den, het is dan ook den laatsten Woens
dag, dat de winkels tot 10 uur open mo
gen zijn.
BELANGRIJKE VERBOUWING BIJ
VROOM EN DREESMANN.
Speciaal inwendig groote ver
andering.
Hedenmiddag zijn de magazijnen van
Vroom en Dreesmann na een belang
rijke binnenverbouwing om 2 uur her
opend. Aan den buitenkant heeft men er
„Luitenant", zei Melchior, „Ik...."
„Hebben de officieren van Von Pap
penheim het eerewoord afgeschaft?"
vroeg Saxon nieuwsgierig.
Een glimlach verscheen op de lippen
der andere ruiters. Jörgen kreeg een
hoestbui.
„Wat bedoel je?"
,,U", zei Saxon. „Ik geef u mijn eere
woord, dat ik geen poging zal doen te
ontvluchten", vervolgde hij, „Boven
dien wij tweeën en een heel escadron".
De luitenant was geprikkeld, maar hij
was een verstandig man.-
„In orde. Ik neem uw eerewoord aan",
besloot hij, onwillekeurig onder den in
druk van de krachtige persoonlijkheid
van den avonturier.
Beneden gekomen, zadelde Melchior
Balder, nam de pistolen uit de halsters,
ook van zijn eigen paard en gaf ze aan
Rudolf ter bewaring.
De luitenant knikte goedkeurend.
„Laat den kapitein het zwaard be
houden zei hij.
„Opzitten", klonk het bevel en de
troep stelde zich in beweging.
Saxon had in 't geheel niet naar Lize
omgekeken.
Uit het keukenraam keek een oude4
gebochelde, bijna in lompen gehulde
vrouw, het gelaat zwart van roet, het
escadron na,
„O God! Annette", zei ze, „de huza
ren hebben kapitein Saxon en Melchiof
meegenomen" en ze viel neer op een
stoel, de handen voor haar vuil gelaat
gedrukt.
i j (Wordt vervolgd.)
Gewoon schuurmiddel. Wereldberoemd reiniging*»
50 maal vergroot. Grove middel VIM, 50 ma«! ve^
stukken mineraal zijn groot. De bestanddeelcA
de oorzaak van die geven een 6jn en zacht
akelige kraeseo en poetsmiddel. Daarom krast
schrammen. VIM nooit;
