Ingekomen stukken.
Gemeenterekening 1932.
Subsidie B, A.
Begrooting 1934 B. A.
Comptabiliteit.
Aankoop strooken grond.
HET 35-JARIG REGEERINGS JUBILEUM VAN KONINGIN
WILHE LMINA.
REGEER1NGSAANVAARDING
EN INHULDIGING HET
OORLOGSSCHIP VOOR PRE
SIDENT KRUGER. DE
WOELIGE NOVEMBERDA
GEN VAN 1918. EEN BE
SCHOUWING VAN MINISTER
MARCHANT.
Rondvraag,
Geluktelegram aan de
Koningin.
meent van wel, hetgeen ook uit de klad-
potuien blijkt.
Onveranderd vastgesteld.
Een besluit van Ged. Staten, waarbij
het presentiegeld voor de raadsleden
wordt vastgesteld op 160. s jaars.
Een verzoek van de Chr. bewaar
school om subsidie komt ter sprake bij
den begrootingspost.
Er is geen bezwaar tegen de auto
markt te Middelburg.
Een adres van den Nieuwe Ned. Bond
van Koffiehuishouders te Vlissingen e. o.
om de personeele belasting voor koffie
huishouders te verlagen.
Voor kennisgeving aangenomen.
De gemeenterekening 1932 wordt
thans voorloopig vastgesteld sluitend
met 109.553 in inkomsten, uitgaven
105.903.
Kapitaaldienst inkomsten 298.28 en
139 uitgaven,
De commissie tot het nazien wordt be
dankt.
Voorgesteld wordt aan het Burgerlijk
Armbestuur een aanvullend subsidie te
geven van 1500.
De heer DE KROO vraagt een gehei
me zitting aan, waartoe wordt besloten.
Na heropening wordt de subsidie z. h. st.
goedgekeurd.
De heer DE KROG vindt dat er wel
wat erg ingehakt wordt. Het is raad*
zaam 't zuiniger aan te leggen. Hij wil
de post subsidie 4500 met 500 ver
minderen.
De VOORZITTER ontraadt een
■krappe begrooting. 1934 zal niet zeker
goedkooper zijn dan 1933. 't Is niet mo
gelijk de uitgaven met 500 te vermin
deren wat dan ook zou moeten gebeu
ren. Staat de raad de '4500 niet toe,
dan krijgen wfe zeker weer een aanvul
lend subsidie. Spr. ontraadt het voorstel
ten sterkste.
De heer LORIER vreest ®ok een
noodzakelijk aanvullend subsidie van
1934. We moeten gedekt zijn voor te
genvallers. Spr. maant wel aan zoo voor
zichtig mogelijk te zijn.
In 10 jaar tijd is het bedrag voor het
B. A. zeker verviervoudigd. Dat kan
zoo niet doorgaan.
De VOORZITTER ontraadt nog eens
krap te ramen.
De begrooting is toch volstrekt niet
royaal opgezet. Het B. A. zal zeker
voorzichtiger zijn dan ooit.
De begrooting wordt zhst. vastgesteld.
De heer LORIER wijst er op, dat er
posten op voorkomen voor verharding
van binnenwegen van den Breeweg. 't
Is niet goed de eene groep te laten be
talen en de andere vrij te stellen. Laat
men dan in de toekomst een lijn trek
ken.
De heer CONTANT zegt, dat dit in de
a.s. begrooting bespraken wordt.
De comptabiliteitsvoorstellen worden
goedgekeurd.
De heer DE KROO vraagt de stukken
ter inzage te hebben voor het een vol
dongen feit is, zooals 'hier bij twee stroo
ken, ook al is het te goeder trouw ge
schied.
De VOORZITTER zegt dat soms
strooken worden aangekocht ter wille
der werkverschaffing, 't Zal zooveel
mogelijk worden beperkt.
Een voorstel tot aankoop van een
strookje grond bij het Slobberduinsche
yoetnad erlangt niet de goedkeuring van
den heer DE RIJKE. Hij acht 't niet noo-
dig, mede met het oog op de bezuiniging.
Als we dat stuk koopen, komen er nog
kosten bij. We hebben weinig aan dat
hoekje voor wegverbetering.
De heer LORIER wijst op moeilijkhe
den met de verordening voor den
eigenaar, door de plaats van zijn
schuurtje.
De heer SANDERSE vindt het stand
punt van B. en W. in deze kwestie zeer
goed gezien. Hij juicht hun werk in de
zen toe. De kwestie met het schuurtje
beveelt hij aan ter bespreking met den
eigenaar.
De VOORZITTER gelooft niet dat de
eigenaar groote moeilijkheden zal krij
gen. De grondoverdracht is uitgegaan
van den eigenaar zelf. We kunnen nu
geschikt den grond krijgen: dien kans
moeten we waarnemen. Dit is een koop
waar we geen berouw van zullen heb
ben,, mede met het oog op toekomstige
wegenverbetering.
De heer DE KROO vreest ook, dat
dit een eerste stap is voor meer uitga
ven en beveelt een verbetering met min
der kosten aan.
De heer CONTANT zegt, dat er een
voorgeschiedenis aan vast zit, die spr
wel zou willen zeggen na de verga
dering. Men kan nu gerust meegaan met
het voorstel.
Het voorstel wordt aangenomen met
7 tegen 4 st. |de 4 a.r. leden.)
'Hierna ging de raad wederom in een
zeer langdurige geheime zitting.
Verhooging belasting.
Aan de orde is het voorstel der be'
ïastingverhooging.
Voorgesteld werd de tarieven van hef'
fing der grondslagen van de personeele
belasting met 50 pet. te verhoogen.
De VOORZITTER zegt, dat de be
grooting met dezelfde belasting een be
langrijk tekort zou geven. Op de overige
belastingen, die noodig zijn, kunnen we
later terugkomen, daar we hier den tijc
voor hebben. Dit moet vóór 1 Sept- zijn
beslist. Met de voorgestelde verhooging
zouden we vinden 12.000. Het tekort
is meer, Hoch voorstellen ter dekking
kunnen later worden besproken.
Het voorstel werd z. h. st. aangeno
men.
Bouwverordening,
De heer SANDERSE stelt voor, gezien
de diverse voorvergaderingen, niet meer
te discussieeren dan noodig is-
De VOOORZITTER veronderstelt ook
dat er over de verordening weinig ge
sproken zal behoeven te worden.
Bij de artikelsgewijze behandeling
heeft de heer DE KROO bezwaar tegen
de voorgestelde bouwoppervlakte zoo
wel op den beganen grond als op de ver
dieping van 30 vierk. m. Hij wil 25 m2
als in de verordening staat.
De VOORZITTER waarschuwt tegen
al te kleinen bouw.
Den 31sten Augustus zal het 35 jaren
geleden zijn, dat Koningin Wilhelmina
de regeering aanvaardde. Zij deed dit
met de volgende proclamatie aan haar
maatschappij, van ouden en jongen,
,,Op dezen voor U en Mij gewichti-
gen dag, gevoel ik mij gedwongen eeni-
ge woorden tot U te richten. Allereerst
een woord van warme dankbaarheid!
Sedert mijn vroegste jeugd hebt Gij mij
omgeven met Uw liefde. Uit alle deelen
van het Koninkrijk, uit alle kringen der
maatschappij, van ouden en jongen,
ontving ik steeds de treffende blijken
van gehechtheid. Nadat mijn beminde
vader mij was ontvallen, werd al Uw
aanhankelijkheid aan mijn stamhuis op
mij overgebracht. Thans nu ik gereed j
sta de schoone, doch zware taak, waar-
toe ik geroepen ben, te aanvaarden, ge
voel ik mij als gedragen door Uw
trouw.
Ontvang mijnen dank! Hetgeen ik tot
dusver mocht ondervinden, liet onuit-
wischbare indrukken bij mij na. Het is
mij een waarborg voor de toekomst.
Mijn innig geliefde moeder, aan wie
ik onuitsprekelijk veel verschuldigd ben,
gaf mij het voorbeeld van een edele en
verhevene opvatting der plichten, die
nu op mij rusten.
Ik stel mij tot levensdoel dat voor
beeld na te volgen, te regeeren, zoo-
als van een vorstin uit het Huis van
Oranje wordt verwacht- Aan de grond
wet getrouw, wensch ik den eerbied
voor den Nederlandschen naam en de
Nederlandsche vlag te bevestigen. Ik
wensch bij het Opperbestuur over de
Bezittingen en Koloniën in Oost en
West rechtvaardigheid te betrachten,
en naar mijn vermogen bij te dragen
tot verhooging van Uw geestelijk en
stoffelijk welzijn.
Ik hoop en verwacht, dat Uw aller
steun, in welken ambtelijken of maat-
schappelijken werkkring binnen of bui
ten het Koninkrijk Gij zijt geplaatst, mij
daarbij nooit ontbreken zal.
Op God vertrouwende en met de bede
dat Hij mij sterke, aanvaard ik de re
geering,
Wilhelmina.
Gedaan te 's-Gravenhage, op heden
den 31sten Augustus 1898."
De eigenlijke inhuldiging vond eerst
eenige dagen later, den 6en September
1898 in de Nieuwe Kerk te Amsterdam
plaats. Daar legde de jonge Koningin
den eed van trouw aan het volk van
Nederland af:
„Ik zweer aan het Nederlandsche
Volk, dat ik de Grondwet steeds zal
onderhouden en handhaven.
Ik zweer, dat ik de onafhankelijkheid
en het grondgebied des Rijks met al
mijn vermogen zal verdedigen en de
waren, dat ik de algemeene en bijzon
dere vrijheid en de rechten van al mijn
onderdanen zal beschermen en tot in
standhouding en bevordering van de
algemeene welvaart alle middelen zal
aanwenden, welke de wetten te mijner
beschikking stellen, zooals een goed
Koning schuldig is te doen. Zoo waar
lijk helpe mij God Almachtig!"
Vijf en dertig jaren nu is het geleden,
dat de Koningin de regeering aanvaard
de, dat zij dezen eed aflegde en zij heeft
zich gedurende dien tijd gekweten van
haar taak op een wijze, die boven allen
lof is verheven. Wie onbevangen de fei
ten beziet, zal moeten erkennen, dat ons
constitutioneel recht door onze Konin
gin standvastig „onderhouden en ge
handhaafd" is, zooals voor 35 jaren door
haar aan het Nederlandsche volk werd
bezworen.
Een overzicht, zelfs een zéér beknopt
overzicht te geven van deze 35 regee-
ringsjaren zou ons véél te ver voeren.
Slechts zij hier bij een paar historische
momenten een oogenblik stil gestaan.
De heer SANDERSE is 't hiermee
eens
De heer STOPPELS ontraadt 't even
eens. Dergelijke huizen zouden geen
bedsteden mogen hebben.
Het voorstel-De Kroo wordt verwor
pen met 7 tegen 4 stemmen.
De heer DE KROO zou geen bed
steden willen in vertrekken van minder
dan 40 kub. m (voorgesteld 45 kub. m)
De heer SANDERSE is hier voor, me
de rekening houdend met de toestanden
die ten plattelande heerschen.
Dit wordt aangenomen met 10 tegen
1 stem-
De heer DE KROO wil bepalen, dat
een regenbak alleen onder een bijge
bouw zal zijn gelegen.
Het voorstel-De Kroo wordt aange
nomen m. a. st
Een voorstel-De Kroo dat dakbeschot
ten niet minder mogen zijn dan 0.017
m dik werd verworpen met 7 tegen 4
stemmen. Voorgesteld was 0.022 m.
De heer KROO valt de breedte van
den Middelburgschen weg niet mede;
de rijweg is te smal. Spr. wijst ook op
de Vlissingschen weg. Kan die niet
breeder worden gekregen zonder meer
kosten voor de gemeente.
De heer SANDERSE klaagt over de
duurte van het licht- en cokesgas voor
de groot-verbruikers.
Spr. vraagt waarom de contactcom
missie niet gehoord is in de loonsver-
laging bij de werkverschaffing.
Spr. vraagt de vroombeplanting wat
aanlokkelijker te maken.
Spr. klaagt over de houtbesnoeiing
der binnenwegen. Spr. wil wat oude
steenen van den Middelburgschen weg
gebruiken om andere wegen te verbete
ren.
De heer JASPERSE vraagt de aan
gelanden van den Groenen weg vrij te
stellen van betaling van grint, zooals
ook bij andere wegen is geschied.
De heer MOENS vraagt inlichtingen
over de electrificatie van den Middel
burgscen weg. Hij heeft daar verleden
jaar al over gesproken.
Is er al geconfereerd met Souburg
over de overname van dén Groenen
weg op die gemeente gelegen.
Voorts verzet hij en zich tegen dat de
veldwachter de bordjes met mond- en
klauwzeer aanspijkert. Dit is meer voor
de werkloozen.
B. en W. hebben een voorstel der
contactcommissie overgenomen: daar is
dus wel rekening mede gehouden.
Over de beplanting der vroonen zou
eerst advies aan deskundigen moeten
gevraagd.
Op de houtsnoeiing zal de politie wor
den gewezen.
De kwestie der oude steenen is al in
orde.
Vrijstelling van betaling van grint zul
len B. en W. bespreken.
Over de electrificatie van den Middel
burgschen weg is een brief van de P.Z.
E.M. ingekomen. Er is een zware garan
tie; vandaar dat B. en W. niet met voor
stellen zijn gekomen. De particulieren
moeten eerst warm worden gemaakt.
Het begin der regeering van Konin
gin Wilhelmina viel samen met den oor
log in Zuid-Afrika. Engeland bevocht
de boeren-republieken en de oude pre
sident van Transvaal, Paul Kruger, was
genoodzaakt te wijken- en zich op een
stuk Portugeesch grondgebied aan de
kust in veiligheid te stellen. Toen zond
de Koningin een Nederlandsch oorlogs
schip, de „Gelderland" naar Zuid-Afri
ka, dat den ouden president aan boord
nam en hem naar Nederland bracht, 'n
Golf van ontroering ging door de ge-
heele wereld om dit nobele gebaar en
algemeen werd deze edele geste van
de jonge vorstin van het kleine landje
geprezen.
Haar verloving, haar huwelijk, haar
ernstige ziekte en de buitengewone
geestdrift, waarmee het volk haar al
om begroette, toen zij voor het eerst
weer uitreed, haar moederschap, dat
zij in 1909 deelachtig werd, gaan
wij stilzwijgend voorbij, om nog
enkel te herinneren aan de woelige No
vemberdagen van 1918. In aansluiting
op de Duitsche omwenteling van 9 No
vember, dreigde ook hier te lande een
revolutionnaire beweging te ontstaan.
Den llden November hield mr- Troel
stra, de leider der soc. democratische
Kamerfractie, te Rotterdam een ge
ruchtmakende rede, waarin hij o.m, be
toogde, dat nu beslist moest worden of
ook niet in Nederland de hoogste macht
moest gelegd worden in de handen van
arbeiders- en soldatenraden, waaraan
de bourgeosie zich te onderwerpen zou
hebben. Den volgenden dag sprak mr.
Troelstra in denzelfden geest in de
Tweede Kamer. „Onze noodzakelijk
heid en onze onmisbaarheid geven ons
iet recht naar de macht te grijpen",
verklaarde hij. De regeering vaardigde
een door alle ministers onderteekend
manifest uit, waarin zij een beroep deed
op het gezond verstand der bevolking
om het wettig gekozen gezag te steu
nen: Overeenkomsten met de gealleerde
mogendheden over groote, aan de Ne
derlandsche regeering te leveren voor
raden, zouden bij ernstige onlusten hier
te lande, krachteloos worden. Het ma
nifest miste zijn uitwerking niet. Met
uitzondering van Amsterdam, waar
(Ingez. Med.)
De heer MOENS zegt, dat die toch
eerst moeten weten hoeveel 't kost.
De heer LORIER stelt voor, dat de
raad op 31 Aug. aan de Koningin geluk-
wenschen per telegram aanbiedt. Voorts
vraagt hij meer politietoezicht op het
veld in verband met mond- en klauw-
zeer.
De heer DE LANGE doet ook 'n be
roep om grintvrijstelling op den Triton-
weg.
De heer DE RIJKE vraagt in welk
stadium het rijwielpad naar de duinen is.
De VOORZITTER is ook de breedte
v. d. Middelburgschen weg niet meege
vallen, ook niet het fietspad. De kwes
tie van de Vlissingsche weg zal worden
bezien. Ook de gasprijzen.
De loonen in werkverschaffing ziin
verlaagd. We hebben verzocht
de arbeiders in een hoogere categorie
te doen vallen, doch er is nog niet ge-
antwooid. Op een spoedige beslissing
wordt echter aangedrongen.
De VOORZITTER zegt dat de P.Z.E.
M- berekent naar principieele toezeg-
bloedige botsingen plaats vonden, bleef
alom de rust gehandhaafd. Alle z.g.
burgerlijke partijen sloten zich aaneen
om de constitutioneele rechten en vrij
heden te beveiligen. Den 18en Novem
ber had op het Malieveld te 's-Graven
hage een grootsche betooging plaats ter
eere van de Koningin, welke door soort
gelijke volksuitingen in andere plaat
sen werd gevolgd.
Den 20sten November vaardigde de
Koningin daarop een proclamatie uit,
waarvan het slot luidde: „Het is ons
vast voornemen, voorgenomen hervor
mingen door te zetten en aan te vullen
met de snelheid, die past bij den pols
slag van dezen tijd. Reactie zij uitge
sloten. Wij moeten vooruit."
Met grooten luister heeft het Neder1
landsche volk in 1923, nu tien jaar ge
leden haar 25-jarig ambtsjubileum ge
vierd. Het was in die dagen, dat mr. H.
P, Marchant, de tegenwoordige minis
ter van Onderwijs een artikel schreef
„Kroon en Politiek", waarin hij over de
Koningin o-a. het volgende zeide, dat
ook heden nog van volle toepassing is:
„Aan de eischen, die een volk zijnen
souverein mag stellen, voldoet Koningin
Wilhelmina zonder voorbehoud. Wie
ter behandeling van staatszaken met
haar in aanraking zijn geweest, moeten,
welk staatkundig beginsel zij mogen
zijn toegedaan, weten, dat de noodige
kennis en intelligentie haar eigen is. Zij
weten ook, dat zij hare, voor een ge
woon sterveling niet benijdbare taak
met ijver en toewijding vervult. Dit is
geen leven, waarin zij zoekt wat haar
persoonlijk aangenaam is. Het leven van
een prinses, die wordt voorbereid voor
haar taak, van een Koningin straks, van
een Koninklijke echtgenoote en moeder,
is waarachtig voor geen gewoon ster
veling benijdenswaard. De bewijzen
van gehechtheid en dankbaarheid eener
groote massa moeten veel leed en veel
ontzegging (vergoeden. Hjet is een le
ven van plichtsvervulling, van den
ochtend tot den nacht. De voorstelling
alsof hier een bestaan zou worden ge
leid van niets doen, van genot zoeken
in weelde, kan zich slechts vastzetten
bij onwetenden, en het strekt hun, die
beter weten, niet tot eer, dat zij deze
ginngen. Spr. adviseert den heer Moens
de zaak eens met hem te bespreken.
Wat de overname van den Groenen
weg betreft, van overname door Sou
burg, zal wel niets van komen.
De aankondigingen van mond- en1
klauwzeer kunnen worden aangeplakt.
Spr. stelt het voorstel op hoogen prijs
om op den jaardag der Koningin een
telegram met gelukwensch te zenden.
Dit wordt z. h. st. aangenomen-
Politietoezicht te velde is nogal streng.
Bovendien zijn er waarschuwingen ge
adverteerd namens den Commissaris
der Koningin.
Het rijwielpad langs het Slobberduin
sche voetpad is nog in eenzelfde stadium.
Er wordt bij het hoofdbestuur op aan
gedrongen er spoedig werk van te ma
ken, vooral met het oog op de werkver
schaffing.
De heer SANDERSE zou voor tenten
op het strand Zaterdags dagkaarten be-
voorstelling laten beklijven.
De Koningin heeft, bij al hare echt
vrouwelijke en moederlijke eigenschap
pen, het sterke karakter, noodig voor
een regent. Wie van de persoonlijkheid
der Koningin meer weet dan de bui
tenstaander gevoelt eerbied voor hare
treffende waarheidsliefde. Een adviseur
die mocht wagen, haar een onzuivere
voorstelling van zaken te geven dit
kwam voor of die niet de geheele
waarheid zegt en niets dan de waarheid
dit kwam ook voor heeft afgedaan
voorgoed-
Vorsten hebben veelal de fout be
gaan, dat zij slechts wilden hooren wat
aangenaam was om te hooren- Zij heb
ben daardoor dikwijls om zich zelf een
sfeer geschapen van onwaarheid en
vleierij, Staat en volk aldus aan de
grootste gevaren blootgesteld, den weg
gebaand voor intrige en kuiperij.
Onze Koningin wil alles hooren, zij
wil alles weten, ook al is het onaange
naam om te hooren en te weten. Zij zal
laat men het tegenspreken! een
overtuigd republikein te woord staan,
als haar taak medebrengt met hem van
gedachten te wisselen, op denzelfden
toon als met den geestdriftigsten oran
jeklant. Zij laat slechts éène overweging
gelden: hoe dien ik het best mijn land
en mijn volk?
Met deze opvating van de Koninklijke
taak wordt het volk ten beste geleid.
Het volk gevoelt dit intuïtief. Wie sma
lend spreekt -van de „oranjelol" ver
geet, dat achter den lust tot feestvie
ren bij deze gelegenheid, bij den een
meer dan bij den ander beredeneerd en
op weten berustende, het gevoel leeft,
dat men het jubileum viert van eene,
die in liefde voor het volk en in toewij
ding aan het vaderland staat op de eer
ste plaats. Er ligt in deze „oranjelol"
meer waarheid dan in de, op zoovele
valsche gronden berustende actie daar-
tegen.
Koningin Wilhelmina heeft in de ja
ren van hare regeering de overtuiging
in het volk vaster doen wortel schie
ten, dat voor Nederland vooralsnog de
cönstitutioneele monarchie de beste
staatsvorm is, dien het kan wenschen.
