TWEEDE SLAB VAN DE PROVINCIALE ZEEUW5CHE HIDDELBURGSCS COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.VAN MAANDAG 28 AUGUSTUS 1933. No. 263.
KRUISTOCHT MET DE PH-LUX
OVER NEDERLAND.
De eerste dag van de Rond
vlucht 1933»
KAPITEIN SAXON.
Sn Cn daarna naar
(Speciale correspondentie),
Enschedé, 25 Aug,
Merkwaardig toch: in Schiphol leven-1
dige belangstelling; in De Kooy was
heel Den Helder uitgeloopen; in Eelde
stond het publiek in dichte rijen, en op,
om, nabij en langs het vliegveld Twen-
the zag het zwart en bont van duizen
den en nog eens duizenden toeschou
wers; een vloot van 35 vliegtuigen van
allerlei type, sport, leger, verkeer
maakt een zuiver-sportieve propaganda-
tocht over heel Nederland.... en dan
hoort men van alle kanten zeggen, dat
daarover nu toch voor de courant niets
meer valt te schrijven
Merkwaardig. Moet dat misschien
zóó vertaald worden: „dat het toch
eigenlijk niet een bijzonder heldhaftige
of erg levensgevaarlijke onderneming
is" accoord. Maar dan zij direct de
vraag gesteld, of de courant alleen pu
blieke belangstelling mag verwachten
voor levensgevaarlijke experimenten
Of voor dusgenoemde sport-evenemen-
ten, waarbij Jan 3 secunde eerder
dan Kees aan een eindstreep komt?.
Het wil ons voorkomen, dat een zon
der eenigen twijfel zuiver sportieve pre
statie als deze Rondvlucht zeker even
veel, zoo niet meer, recht op belang
stelling en waardeering heeft als welke
andere sportgebeurtenis ook. De feiten
wijzen dit trouwens ook uit: zouden an
ders zoovele duizenden zich per fiets,
auto, bus en tram naar de soms vrij uit-
stedig gelegen vliegterreinen begeven,
om naar het landen en opstijgen der een
heden van dit luchteskader te kijken
Vrijdagmorgen even voor negenen
met een Fokker-toestel van de K.L.M.,
van elders op Waalhaven gearriveerd,
vonden we daar keurig op een rijtje de
sportvliegtuigen opgesteld langs den
Oostelijken kant van het vliegveld. De
lage blauw-met-zilveren Puss-Moth-
Gipsy III PH-MAG van den bekenden
sportvlieger M.A.G. van der Leeuw, die
met zn echtgenoote meevloog; een
grappig gevormde heel lage Curtiss, met
een duw- in plaats van eenTrekschroef,
gebouwd door de Aviolanda en be
stuurd door den heer A. Burgerhout jr.;
dan onze fel-roode PH-LUX, een Kool
hoven F.K. 43. Dra maken we kennis
met onzen piloot, den heer G. W. Roos,
en onzen medepassagier, den beer M. J.
L. Kosman, administrateur van de Nati-
Tu1..,Luchtvaart Allooi. Eerstgenoem-
e blijkt een oud-Soesterberger te zijn;
met de PH-LUX maakt hij vrijwel dage-
s reclamevluchten voor de eigenares
se, de Levers Zeep Mpij. N.V. te Vlaar-
ingen en de in beide functies opgedane
vliegkunde blijkt hem tot een sekuur,
rustig en elegant vlieger gemaakt te
hebben. Die vooral keurig en soepel
weet te landen en dat is niet het mak
kelijkste van de vliegerij
Om negen uur beginnen de motoren te
raaien. Niet het zware gedreun van de
Lynx, Jaguar, Wasp en anderen moto
ren van de groote Fokkers, maar een
ïus ig geknetter als van zware mitrail
leurs. Een voor een rollen we weg,
draaien, en gaan omhoog. Merkwaardig,
hoe rustig zoo'n betrekkelijk klein
Oorspronkelijk verhaal door
G. P. BAKKER.
21)-
jXjn,..^a^ ^et bedrukt gezichtje en
zei dadelijk:
„Zooals je wilt, Marion".
Met luid geblaf kwam Wolf aange-
snelde naar Saxon onder wilde
zeIndPde? •m0°ieJn Meimorèen begonnen
u! 'ee° de hond niet medegeteld
den tocht door de donkere beuken-
Wel"' de uheIli»S v» de»
koeoels rael .hoo<e' ®oene
u c zacdlte tapijten van gelig
mos, ossc en, waarin soms nauwelijks
een zonnestraal doordrong.
A«nkW+aS 6en prachtige wandeling
£w7k ,het/enZamue woud; de vogels
kwinkeleerden in het geboomte, edel
herten stonden midden in de boschpa
den, maar staken bi, het minste geluid
den kop met het forsche gewei op en
verdwenen vliegensvlug met een groo.
ten sprong in het struikgewas. Hazen
sprongen over den weg en ondanks de
goede opvoeding, die Wolf had geno
ten, kon Saxon hem slechts met moeite
weerhouden de hazen en herten te ver
volgen.
Alleen mocht hij zijn belangstelling
toonen m de vroolijke eekhoorntjes, die
van tak op tak wipten met zeldzame
snelheid en volstrekt niet bang waren.
Ze lahhten, gooiden hem met dorre tak
jes en oude doppen en bezorgden hem
meer ergernis dan vreugde.
„Zoo'n domme hond" spotten ze, „hij
vliegtuig ligt, hoe soepel en lekker vee-
rend het taxiet. En het uitzicht: veel
ruimer en mooier dan in een verkeers-
toestel We zitten makkelijk en -het
is een coupé'tje volkomen uit den
wind. Reden waarom de lieden van de
open Pandertjes, met vliegkappen op,
ons dan ook niet als volle sportvliegers,
doch slechts als toeristen beschouwen.
Maar dit tusschen haakjes,
9.12 zijn we los in Waalhaven; 9.17 al
boven Delft, 9.20 boven Den Haag. We
vliegen op ongeveer 300 m hoogte, met
een snelheid van 150 km/h. Pas uit de
lucht ziet men, hoe 'n ruim en royaal
gebouwde stad, met zoo enorm veel
bosch, Den Haag is! Scheveningen
lange onoplosbare kronkels op den grond
blijken vischnetten te zijn, die te drogen
liggen; 9.28 de tentjes aan het strand
van Katwijk, 'n oude witte kerk met
toren die als vischpakhuis gebruikt
wordtNoordwijk met het casino
waar ze voor 't eerst Straperlo speel
den in Nederland....; Zandvoort; een
scherpe bocht.over Haarlem. Het is
nu 9.38. Vijf minuten later zet onze
bestuurder den motor halve kracht
en precies kwart voor tien strijken we
al op Schiphol neer. Waar in het pas
geopende clubgebouw van de Amster-
damsche Aero Club koffie en sandwi-
Tot half elf hebben we den tijd. Maar
wij gaan iets verder weg: door een luik
je in den bodem moeten we de papie
ren parachuutjes uitstrooien voor den
wedstrijd. 10.28 zijn we los in Schiphol,
als de Fokkers, de 10 militaire „kisten"
en de andere sporters nog op een rij
staan. Over Amstel en IJ en langs de
Zaan, naar Zaandam, waar we 10.39 de
eerste zending parachutes uitwerpen.
Over den Beemster; 10.46 zijn we boven
het Flevo-meer, op Hoorn aan. 10.48
lossen we ook boven Hoorn een lading
parachuutjes; 10.55 boven Medemblik
weer een stelletje. Even tevoren von
den we het eerste witte kruis, door den
A. N. W. B. in 't geheim uitgelegd om
ons oriëntatie-vermogen te toetsen. We
wilden het alle drie op een andere plaats
in de kaart schetsen. Maar ik vrees
dat piloot Roos het dichtst bij mikt.
Nu gaat het over den uitgestrekten
Wieringermeerpolder op Wieringen aan
het ex-eiland van den ex-kroonprins.
Uitgestrekte velden,, bezaaid met ko
ren, naar 't schijnt. Hier en daar groenig
land, hier en daar grijzige klei, op en
kele landen staat het graan aan scho
ven. Sporadisch een groote boerderij met
rood-pannen dak. 11.00 komt de Afsluit
stoomgemaal. 11.8 passeeren we den dijk
dijk in zicht; de haven van Den Oever,
de 3 complexen uitwateringssluizen, het
over het Amsteldiep; 11.12 zet Roos
den motor halve kracht en 11.14 landen
we op het ruime marine-vliegveld De
Kooy.
De lieden van de navy zijn in dezen
toch min-of-meer uithoek van ons va
derland zichtbaar in bun schik met dit
drukke bezoek. Trouwens: de marine is
altijd gastvrij.
12.00 zijn we hier weer los; 3 minuten
later boven het Marsdiep. Onder ons de
Nederlandsche oorlogsvloot in de ha
ven....; de Texelsche boot komt juist
binnen. Even benoorden de Mok, het
watervliegtuigenkamp van de Marine,
vinden we ons tweede witte kruis. Voor
landvliegtuigen is Texel met z'n „scha
pendijkjes" in plaats van slooten, een
onherbergzaam oord om een noodlan
ding te maken.
Een paar rondjes over Den Burg, de
hoofdstad van Texel, waar we weer
parachuutjes strooien. Dan verder om
den Noord. 12.13 De Cocksdorp; 12.15
dwars van den Eyerlandschen vuurto
ren, nu op 600 meter hoogte. Jaren ge
leden stond ik eens boven op dien vuur
toren, bij een winterstorm, de pogingen
van de reddingsboot van De Cocksdorp
gade te slaan om bij een in de Eyer-
landsshé gronden gestrand schip te ko
men!
I2.i'7 zijn we al boven den Vliehors,
waar middenop het vluchtelingenhuisje
eenzaam staat. Op een anderen winter
was ik hier te middernacht met de
Vlielandsche reddingsboot.... DieP on~
der ons het dorpje Oost-Vlieland, op
den Vliestroom een sleepboot met ^and-
zuiger.... zeker van „De Lutine ko
mende.... Hooger gaan we: 700-800-
900-1000 meter nu, boven de wolken.
12.23 West-Terschelling; in de wolken
even. 12.35 de Oost-punt ven Terschel
ling, het Borndiep over, naar Ameland.
12.36 de rood-witte vuurtoren van Hol-
lum gepasseerd, 12.38 zetten we koers
141° naar de Friesche kust, nu weer op
500 meter. Door grauwe wolken naar
Dokkum, waar we voor 't laatst strooi
en. het is nu 12.45.
Even verder vinden we ons derde
witte kruis. Zetten nu koers op Gronin
gen. 12.58 Grijpskerk, 1.00 Zuidhorn, in
de verte Het Leekstermeer, aan stuur
boord Hoogkerk-Vierverlaten, aan bak
boord Groningen met de Mlartini- en
Der A toren en heele rissen autobussen
op de Vischmarkt het is juist 1.03 uur.
Dan het Paterswoldsche meer over
waar we aan den oever de tafeltjes voor
de lunch al gereed zien staan nog
enkele minuten en we landen 1.09 vlot
in Eelde.
Schrijver dezes heeft bij familieleden
koffie gedronken; de anderen gingen
naar het beroemd-degelijke Familiehotel
te Paterswolde. Op 't vliegveld stond
„de schreeuwleelijk", zijnde dit de groo
te driemotorige Italiaan I-ABCO, die
reclame uit de lucht schreeuwt.
4.20 vertrokken we weer met prach
tig weer van Eelde; regen en onweers-
luchten waren tijdens de lunch uitge
werkt. Tot 5.28, dus ruim 1 uur hebben
we er nog over gevlogen, naar Twenthe.
Maar dan ook niet recht-toe recht-aan:
onze route ging over Assen, Meppel,
Zwolle en Deventer; over donker
paarse Drentsche heide en meer
groene Drentsche en Overijselsche wei
den.
4.48 passeeren we Meppel, waar de
17 wagons van den Oranjetrein duidelijk
op het stationsemplacement te zien zijn;
4.57 passeeren we Zwolle die gewel
dige IJsselbrug bij het Katerveer lijkt
toch maar kleintjes uit de lucht! 5.07
zijn wel al boven Deventer en dan gaat
het recht op het einddoel van den eer
sten dag aan: Twente,
Hier en daar in het landschap, soms
zoo maar droog-weg, de betonnen boog-
brugjes voor het in aanbouw zijnde
Twente-Rijnkanaal. 5.20 passeeren we
een zilveren Junkers van de Deutsche
Luft Hansa, 5.24 iets benoorden Henge
lo (Ov.) Roos mindert het toerental van
den motor reeds en 5.28 landen we vlot
op het ruime, mooie vliegveld Twente
Ik heb wel eens belangstelling voor
de vliegerij gezien, maar zoo als hier!
Dat is waarlijk indrukwekkend.
De rest van den dag doet er niet toe;
de vliegtaak van 25 Aug. is door de
luchtkaravaan deugdelijk en zonder
eenig malheur volbracht. Alleen de
kleine Curtiss-Aviolanda is niet over
de Waddenzee, maar over den Afsluit
dijk gegaan: een daad van wijs vlieg-
beleid!
kan niet eens klimmen".
„Tuig!" blafte Wolf terug en nam ver
der geen notitie meer van die kleine
pretmakers.
Op de hoogte gekomen, zagen ze in
de verte de verwoeste stad, die kort ge
leden zich zoo fier verhief aan den
oever der Elbe als een prachtige, kost
baar juweel, te midden der Duitsche
landouwen.
En nu lag daar die mooie rijke Hanze
stad als een zwarte afgebrande ruine.
„De Sint-Johanneskerk met haar
twee hooge torenspitsen is tot op de
muren verwoest", zei Marion, „en ook
de Sint-Ulrich, met haar mooie graftom
bes, de Sint-Jacop, de Sint-Katharina.
O! Alle kerken zijn verdwenen, de
armenhuizen, hospitalen, scholen, pa
leizen, alle huizen zijn weg".
„Ja", antwoordde Saxon. „Zie, de ge-
heele Oude Markt, het prachtige raad
huis, de apotheek, niets is gespaard- Pe
Breede Weg en de omliggende straten
zijn niet meer te vinden, alles slechts
een zwarte plek. Weg het gasthuis „In
den Gouden Arm", het mooie huis van
Thomas Mauritz, het wijnhuis „de Gou
den Kroon". Ik zie nog slechts zwarte
verbrokkelde stukken muur".
„Geen steen schijnt op den anderen
gebleven. Daar ongeveer", wees Marion,
„op den hoek van de Pralatenstraat,
stond eens het Anhalter Hof".
„Maar daar op de Nieuwe Markt
staat nog de Dom. Er moest toch een
kerk blijven staan voor het Te Deum,
het dankgebed aan God voor de ver
overing der stad, dat heden zal plaats
vinden", bracht Melchior bitter in het
midden.
„Ja, en dat schijnt het Onze Lieve
Vrouwenklooster te zijn".
„Ginds slaan nog eenige visschers-
woningen aan de Elbe en de Sunder-
bergburg", merkte Marion op, verdiept
in de aanschouwing.
„Zie je die stippen in de rivier?"
vroeg Saxon aan Melchior.
„De onaangename reuk is me dade
lijk reeds opgevallen", antwoordde de
ze.
„Alle bruggen zijn weg. Ook de torens
en poorten liggen in puin, de vesting is
volkomen geslecht, waardeloos gewor
den voor den Zweedschen koning",
sprak Saxon. „Maar hier vergezelt de
straf de misdaad. Ook voor Tilly is de
,stad nu van geen waarde meer. Onbe
grijpelijk".
„Maagden is weg", herhaalde Marion,
tranen in de stem. „Och, Saxon, zie je
daar de puinhopen, een zwart gebrand
stuk van den Romaanschen toren, dat
is alles en anders niets, niets meer...."
Zij keerde zich af van het schouw
spel van dood en verwoesting, greep
den avonturier bij den arm alsof ze
steun bij hem zocht en treurig zei ze:
„Baten we weggaan. Het is alles zoo
vreeselijk".
Met droevige gezichten aanvaardden
zij den terugtocht, de mannen met een
killen blik in de oogen, en zelfs Mel
chior, die in talrijke oorlogen verschrik
kingen van allerlei aard had beleefd,
schudde het grijze hoofd en sprak:
„Het is een schande. Nooit zal ik
weer mijn zwaard trekken voor den
keizer van Oostenrijk om 't even onder
welken aanvoerder".
Saxon knikte.
„Zoo zullen velen in Duitschland er
over denken", oordeelde hij.
VOORLOOPIG GEEN OPHEFFING
VAN GERECHTEN.
Bij de Tweede Kamer is een wetsont-
wetsontwerp ingediend tot verhooging
van het IVe hoofdstuk der Rijksbegroo-
ting voor 1933. (Voorloopige niet-ophef-
fing van gerechten).
Bij dit wetsontwerp wordt een ver
hooging van het eindcijfer van het
hoofdstuk voorgesteld met 282.825.
Getracht zal worden bij de samenstel
ling der Regularisatiewet 1933 zooveel
mogelijk compensatie van het bovenge
noemde bedrag te vinden,
Bij de raming der begrooting voor 33
was rekening gehouden met de omstan
digheid, dat verwacht kon worden, dat
in den loop van 1933 een aantal recht
banken en kantongerechten zouden wor
den ontbonden. Nu ten aaanzien van de
ze verwachte ontbinding een toestand
van onzekerheid is ingetreden, behoo-
rende betreffende begrootingsposten, ar
tikel 8 (personeel rechtbanken) en arti
kel 10 (personeel kantongerechten), we
der te worden verhoogd- Deze artikelen
waren verminderd onderscheidelijk met
165.000 en 155.000.
Met het oog evenwel op de omstandig
heid, dat de vervulling van verschil
lende bestaande en alsnog open te val
len vacatures wordt aangehouden in
verband met de aanhangige ontwerpen
van wet tot ontbinding van rechtban
ken en kantongerechten, behoeft ver-
Toen Marion in de herberg terugge
keerd was, vernam ze van Rudolf, dat
hij twee betrouwbare boodschappers
uitgezonden had.
Eén naar Berlijn met het perkament,
dat de aanwijzing gaf, waar ze de
schatten hadden begraven. De ander
naar de legerplaats van veldmaarschalk
Von Pappenheim, om zekerheid te ver
krijgen, dat haar oom aan het bloedbad
was ontkomen.
HOOFDSTUK XIV.
„Je speelt valsch", klonk een luide
stem. „Voor dat object d'art", hij wees
op een ring met een groote lapis la-
zulli, „heb ik straks zes daalders uitbe
taald gekregen en nu zou ik er tien voor
geven! En die dobbelsteen deugt ook
niet".
De beschuldigde, een ruwe lans
knecht met een groote rooie snor, keek
den jongen ruiter kalm aan.
„Neem die woorden terug", sprak hij.
„Of bij God het zal je 't leven kosten",
en hij greep naar het lange rapier, dat
naast hem stond.
„Waarom hem te vermoorden?"
vroeg de derde speler. „Zijn zakken zijn
al leeg. Je zoudt er geen stuiver bij
winnen".
„Is dat als een beleediging bedoeld?'
schreeuwde de lansknecht.
De ander lachte slechts.
„Wie durft hier beweren, dat ik
valsch speel!" schreeuwde de lans
knecht, den kring brutaal rondziende.
„Ik!" sprak een lange kurassier,die
het spel met belangstelling gevolgd Tiad.
„Ik heb je drie malen een dobbelsteen
zien verruilen en je deedt het vervloekt
onhandig".
„En jij", vervolgde hij tot den jongen
(lngez. Medj
hooging met laatstgenoemde bedragen
niet plaats te hebben, doch kan worden
volstaan, voor wat artikel 8 betreft met
een verhooging van 132.000.
Voorts worden nog enkele andere
posten weder verhoogd.
DE VRIJHEDSBOND
Vergadering van den Partijraad»
Zaterdag 23 Sept. a.s. zal eene verga
dering van den partijraad van den Vrij
heidsbond gehouden worden in het Carl-
tonhotel te Amsterdam, waar een drie
tal inleidingen gehouden zullen worden
over liberalisme, fascisme en nationaal-
socialisme door de heeren mr, G. A.
Boon, prof. dr. B. D. Eerdmans en prof.
mr. C. W. de Vries.
DE MONOPOLISEERING VAN DEN
INVOER VAN FRUIT.
Kon- besluit treedt heden in
werking.
Met ingang van heden treedt in wer-
ging het Kon. besluit inzake den invoer
van de hieronder met name genoemde
versche en op eenigerlei wijze toeberei
de vruchten. Dit besluit rust op de
Landbouwcrisiswet 1933 en monopoli
seert den uitvoer van deze producten.
Met de uitvoering van het monopolie
is belast de stichting Nederlandsche
Groenten- en Fruit-Centrale, opgericht
bij akte van 24 Augs. 1933 onder goed
keuring van den minister van economi
sche zaken. Het kantoor der Nederland
sche Groenten- en Fruit-Centrale is ge-
ruiter, „het is je eigen domme schuld.
Wat doe je te dobbelen met voetvolk".
De lansknecht vloog op. „Ik zal
je
„Bewaar je kalmte, edele dief!" viel
de kurassier hem in de rede. „Ik heb
grooten lust je den nek te breken".
„Ga naar het kamp", sprak hij tot den
verliezer. „Als je iets terug wilt hebben,
is er maar één weg: hem straks buiten
opwachten en vermoorden. Het zal niet
zoo moeilijk zijn".
„Wel allemachtig", riep de valsche
speler.
Hij stond op, greep een lange leeren
handschoen, die naast hem op de bank
lag, maar de kurassier greep met ijzeren
kracht den arm van den speler, draai
de dien een halven slag om en eenige
zware looden kogels rolden over de ta
fel.
„De inleiding tot een duel zou op de
ze wijze het einde beteekenen", sprak
de kurassier rustig. „Een geducht wapen,
listig verzonnen. In de punt van elke
vinger een paar dikke kogels, een goede
slag op het hoofd en je bent er ge
weest".
Uiterst bedaard legde hij zijn groote,
vlakke hand boven op het hoofd van den
speler en drukte hem zonder eenige in
spanning neer op zijn stoel, de hand
bleef op het hoofd rusten.
De vrienden keken onrustig toe.
„Geef den jongen twintig daalders te
rug; hij is totaal geplukt". De hand
drukte iets zwaarder.
(Wordt vervolgd.)
