MERCURIUS
HAVERMOUT
KUNST EN WETENSCHAP.
LEGER EN VLOOT.
SPORT.
RECHTZAKEN.
GEMENGD NIEUWS.
HET LIEDJE-VAN-DEN-DAG.
ONZE BLINDEN.
CENT PER
PONDSPAK
oed.
/ens
kpge-
een
bo-
ïzen,
Ikend
van
bo
ld of
bui-
op-
ster
week
(3)
imaal
we-
lake-
Imet 8
Ichtje.
thaam
|jft.
Ihoofd
|>loem.
ts
taan
joren,
Jaan
vor-
le deel
jgeheel
Wie kent niet het liedje,
het licht melodietje,
dat deuntje van vroeg en van laat?
De radio speelt het,
het draaiorgel kweelt het,
de slagerknechtschlager der straat.
De straatviolisten,
de dito-fluitisten,
Ze geven steeds weer dat refrein,
en wie ?t niet wil hooren,
die sluite zijn ooren,
maar straks zal 't er zéker weer
[zijn.]
Dat populair gamma
staat op het programma
van strijkje, fanfare en jazz,
de trommel die tromt het,
de brombeer die bromt het,
op school klinkt het dwars door
[de les]
De Marek's, de Béla's,
met heila's en héla's,
ze spelen er platen van vol,
en overal klinkt het,
het dienstmeisje zingt het,
soms maakt het je ongeveer dol.
Maar eens zal dat liedje,
dat straatmelodietje,
gezongen door groot en door klein,
verdrongen, vergeten,
verveeld en versleten
een oude herinnering zijn.
Lange Jan.
hetwelk nog onlangs een millioenenlè-
gaat van den Joodschen millioenair Ja
mes Loeb mocht ontvangen. Ook reeds
vroeger heeft Loeb aan dit instituut
gj-oote bedragen geschonken.
Het is wel een zeer tragische wen
ding van het noodlot, dat een geleerde,
die aan dit, door een Jood in zoo be
langrijke mate gesteunde instituut, zijp
reputatie verwierf, er nu moet beslissen,
of menschen van al dan niet Joodsche
afstamming zijnmet al de gevolgen
van dien.
Duitsche literatuur in Nederland
uitgegeven.
Em. Querido's Uitgevers-Mij. te Am
sterdam heeft aan haar uitgeverij een
Duitsche literaire afdeeling toegevoegd,
waarin in het komende najaar de nieuwe
werken van Alfred Döblin, Lion
Feuchtwanger, Werner Hagemann,
Emil Ludwig, Heinrich Mann, Joseph
Roth, Arnold Zweig e.a. verschijnen
zullen.
Verder zal met ingang van Septem
ber a.s. bij dezelfde uitgevers-maat
schappij een literair maandblad ver
schijnen, „Die Sammlung", onder toe
zicht van André Gide, Aldous Huxley
en Heinrich Mann, geredigeerd door
Klaus Mann. Het eerste nummer brengt
grooter werk van Heinrich Mann,
Wassermann, Döblin, Kesten, Kerr e.a
De volgende nummers zullen behalve
bijdragen der redacteuren o.a. werk van
Thomas Mann, Stefan Zweig, René
Schickele, Romain Rolland en Jean
Giraudoux bevatten
Prof. Rüdin leider van de Vereeniging
voor Rashygiëne.
De Duitsche dagbladen melden, dat
Prof. Ernst Rüdin is benoemd tot voor
zitter van de Ver. voor Rashygiëne.
Prof. Rudin is zeer bekend geworden
door zijn onderzoekingen, verricht in het
psychiatrisch laboratorium te München,
Een jubleumsbeschouwing
van den Voorzitter der Ver.
tot werkverschaffing
Zeeuwsche Blinden.
aan
De Vereeniging tot werkverschaffing
aan Zeeuwsche blinden, alhier, zal 1
September a.s. het feit herdenken, dat
Johannes van Leerdam geboren te
Middelburg, den 9den October 1865, uit
'n bekend Dampoortgeslacht, de nestor
onzer blinden, gedurende 50 jaren als
stoelenmatter en mattenvlechter aan
hare Inrichting, eerst aan de Bree, later
aan de Beestenmarkt gevestigd, werk
zaam is, nadat hij zijn vooropleiding had
genoten aan het Instituut tot onderwijs
van blinden en gesticht voor volwassen
blinden te Amsterdam.
Het Bestuur heeft gemeend dezen dag
niet onopgemerkt te mogen laten voor
bijgaan en den jubilaris met zijn mak
kers in de Inrichting een aangenamen
dag te moeten bereiden; medewerking
van hen, die belangstellen in het lot on
zer blinden, zal ten zeerste worden ge
waardeerd.
Deze herdenking geeft mij aanleiding
tot eenige beschouwingen, het blin
denwezen betreffende.
In het algemeen wekt een blinde in
de maatschappij verkeerend, deelne
ming en medelijden op en niet ten on
rechte heeft men voor dezulken mede
gevoel en sympathie, als gevolg van
hunne hulpeloosheid bij beweging en
orienteering, de groote beperking in
uiterlijke waarneming en het missen van
veel genot, dat voor zienden is wegge
legd.
Dat medegevoel is eenerzijds vele blin
den tot zegen geweest, daar het op het
eind der 18de en in het begin der 19de
eeuw aanleiding heeft gegeven tot de
oprichting van onderwijs- en werkin
richtingen, die blinden uit hun isolement
verlosten, doch anderzijds heeft die sym
pathie zijn schaduwzijde, wanneer ze,
door het geven van aalmoezen verkeerd
toegepast, den blinde iederen prikkel
tot het voeren van een zelfstandig be
staan ontneemt.
Eerste-luitenant der mariniers J.
A. J. de Bruijn, onlangs uit Oost-Indië
teruggekeerd, is ter beschikking gesteld.
Op Maandag 21 Augustus a.s. ko
men bij het 3e Regiment Infanterie on
der de wapenen tot het volgen van een
gecomprimeerden cursus de reserve
Luitenants L. J. Overwater, P. A. van
Daalen van het 14e Regiment Infanterie.
Voetbal.
MiddelburgVios,
Morgen speelt Middelburg een vriend-
schappelijken wedstrijd op het gemeen
telijk sportterrein tegen de twïeede
klasse club Vios uit Den Haag.
Twee Amsterdammers, die hebben
ingebroken in het stationsgebouw van
Zaandam en uit de kamer van den chef
kleedingstukken en uit het restaurant
sigaren, sigaretten en eetwaren stalen,
zijn Donderdag door de Haarlemsche
rechtbank conform den eisch van het
O.M. veroordeeld tot 8 maanden gevan
genisstraf.
De Krijgsraad zette de behandeling
voort van de zaak tegen den 31-jarigen
J. P. Z., dienstplichtig soldaat bij de
specialisten compagnie 3 R. I. te Bergen
op Zoom, die verdacht werd dat hij op
23 September 1924 zijn korps te Bergen
op Zoom zonder verlof zou hebben ver
laten en daarvan sinds dien tijd opzette
lijk afwezig is gebleven, totdat hij op 5
September 1932 te Den Haag is aange
houden.
Deze zaak was op 30 Mei j.l. uitge
steld omdat Z. beweerde niet de ge
zochte te zijn.
De Krijgsraad gelastte toen een
schriftonderzoek.
Thans hield Z. weer vol dat hij niet
den weggeloopen man was, Intusschen
heeft hij zijn dienstplicht vervuld.
De auditeur-militair eischte 1 maand
Blinden verkeeren in hun eigen blin-
denwereld, die in vele opzichten van
dien van zienden verschilt; aard, aanleg
en karakter van blinden overtreffen
meermalen diezelfde eigenschappen van
hen, die zich ziende in de maatschappij
bewegen.
Zij toonen in het algemeen meer opge
wektheid en zijn wars van iederen klaag
toon, die ten hunnen opzichte wordt ge
uit; zij hebben minder afleiding van de
hen omringende sfeer en doorstaan vele
voor andere moeilijke oogenblikken met
grooter weerstandsvermogen. Als voor
beeld hiervan moge dienen, dat zij klei
ne operatiën gemakkelijker doorstaan,
daar zij geen bloed zien vloeien.
De blinde kent het inwendige van
zijn huis door en door, hecht zich daar
door sterker aan alles wat hem omringt,
doch heeft dientengevolge spoediger
heimwee als men hem aan zijn omge
ving ontrukt.
Wat de onderlinge verhouding van
blinden betreft: deze kenmerkt zich door
eensgezindheid. Onze Inrichting is daar
van een sprekend voorbeeld, zij voelen
zich lotgenooten en worden voortdurend
geoefend in geduld, vertoonen geen tee
kenen van jaloesie en leeren berustend
te zijn.
Onwelvoegelijkheid kan den blinde
niet in dezelfde mate als den ziende
worden aangerekend, want neemt hij
de etikette niet zoozeer in acht, dan is
zulks een gevolg van het feit, dat hij die
van anderen niet kon overnemen.
Bij het analyseeren van onderwerpen
toont hij meestal een scherpzinnig oor
deel; van de zich in zijn onmiddellijke
omgeving bevindende voorwerpen
maakt hij zich een beeld tot in de klein
ste bijzonderheden, teneinde die van
andere 'voorwerpen te kunnen onder
scheiden.
De geestvermogens zijn bij de meeste
blinden voldoende en bij velen uitste
kend ontwikkeld, hun aandacht is groot,
zij zijn begeerig naar kennis en hun ge
heugen is meestal meer dan middelma
tig, ze zijn rechtvaardig en ordelijk.
De geheugensterkte van blinden open
baart zich in groote mate in de muziek
wereld, velen hebben ook een fijn mu-
gev, straf en de Krijgsraad veroordeelde
Z. tot een gev. straf gelijk aan den tijd,
doorgebracht in preventieve hechtenis.
Ongelukken.
Toen Woensdagmiddag de 12-ja-
rige D„ op den Bosschendijk te Ou
denbosch per fiets het erf van zijn
vader verliet, kwamen juist twee auto's
aan, van eiken kant een, met het ge
volg, dat de knaap door een der auto's
werd aangereden. De jongen sloeg te
gen de straat en werd bewusteloos op
genomen. Op advies van den spoedig
aanwezigen geneesheer werd het vent
je, dat een hersenschudding had opge-
loopen, naar het ziekenhuis overge
bracht.
Op den weg van Almelo naar Oot-
marsum in de buurt van Reutum is een
3-jarig dochtertje van den landbouwer
J. H. in een onbewaakt oogenblik den
weg overgestoken en daarbij door een
motorrijder uit Zutphen overreden. De
vader, die het ongeluk zag gebeuren,
snelde het kind na, maar hij kwam zelf
bijna onder den motor. Zwaar gewond is
het kind opgenomen en eenige uren la
ter overleden.
EEN NIEUWE SOORT FIETS?
Naar de „Arbeiderspers" weet te mel
den, heeft de kantoorbediende H. J-
Kip een uitvinding gedaan, die een be
langrijke verbetering van het rijweil be-
teekent. Voor een jaar of vier vatte
de idee bij hem post, een fiets te con-
strueeren, waarmee Isnéller kon wor
den gereden, zonder overmatige krachts
inspanning.
Uit een paar oude fietsen flanste hij
een nieuw rijwiel samen, waarop hij tot
groote hilariteit van ooggetuigen zijn
eerste proefnemingen verrichtte. Toch
wist hij met dit nieuwe model, dat zeer
primitief was samengesteld, na een
paar weken een groote snelheid te be
reiken, waardoor hij een autobus kon
bijhouden. Het rijwiel werd daarna in
teekening gebracht en in samenwerking
met een ingenieur uitgewerkt en be
schreven. Octrooi kwam tot stand.
Het nieuwe principe voor het voort
bewegen per fietst steunt op de har
monie van de beweging der ledematen.
Bij het hardloopen, het zwemmen of 't
gewone loopen vindt bij het bewegen
der beenen een natuurlijke beweging
der armen plaats en worden deze niet
stil gehouden-
De krachtsinspanning der armen, die
nu verwaarloosd wordt, wordt bij Kip's
fiets omgezet in snelheid. Hiertoe wordt
nu, behalve op het achterwiel, ook een
aandrijfinrichting op het voorwiel ge
bouwd. Door de grootere kracht, die nu
zonder meer moeite kan worden ont
wikkeld, is het mogelijk, een sterkere
versnelling dan nu gebruikelijk op
beide wielen aan te brengen en zoo
doende in nuttig effect om te zetten.
zikaal gehoor, onder blinden treft men
organisten, muziekonderwijzers en pia
nostemmers aan-
Sommige muziekwerken zijn in brail
leschrift geschreven, daar de blinde
niet van het blad kan spelen en op deze
wijze de gelegenheid voor hem is open
gesteld zich door zijn uitstekend tast
gevoel met den inhoud van een muziek
werk bekend te maken.
Het goede geheugen van dén blinde
komt mede tot uiting bij het uit het
hoofd rekenen en het onthouden van
getallen; de op de instituten in gebruik
zijnde rekentoestellen bieden hem daar
bij de behulpzame hand.
Het gehoor is voor den blinde leids
man en gids, het is de poort, waardoor
hij met zijn medemenschen in contact
komt; door zijn tastzin houdt hij voe
ling met de buitenwereld, maakt zich
voorstellingen en vormt begrippen.
Emoties zijn den blinde evenmin als
den ziende vreemd, dit bewijst reeds 't
blinde kind, dat zich verheugt bij het
hooren van de stem zijner ouders, het
ziende kind ondervindt diezelfde ge
waarwording bij het zien zijner ouders.
Uit het vorengezegde trekke men nu
evenwel niet de gevolgtrekking dat
ieder verstandelijk en geestelijk ont
wikkeld blinde voldoende gewapend is
tegen den strijd, die hem in de maat
schappij 'de wachten staat en dat hij1
de sympathie en de medewerking van
zienden niet zou behoeven om te trach
ten in zijn levensonderhoud te voor
zien.
Men bedenke daarbij, dat weinig be
roepen bestaan, die hij met eenzelfde
succe|s als de ziendie kan uitoefenen,
terwijl het dan nog de meest gemakke
lijke en eenvoudige zijn, dezulke, die de
geringste vaardigheid vereischen en
dientengevolge het minst loonend zijn;
hetzelfde geldt voor het bekleeden van
ambten.
Vermelding verdient hierbij, dat in
China blindgeborenen worden gedood
en blinden aldaar hun bestaan in hoofd
zaak vinden in „waarzeggen".
In Japan is de toestand der blinden
beter, daar bekleeden ze ambten en
kunnen examens doen voor masseur,
musicus en letterkundige; het hoofd
wordt hun kaalgeschoren.
Op het oogenblik zijn een aantal de
zer fietsen, als standaardmodel in de
maak. Over een dag of veertien zullen
zij gereed zijn, waarna demonstraties
worden gegeven. Compleet zal het rij
wiel nog geen 25 duurder zijn dan een
behoorlijke andere fiets.
MYSTERIEUS. Op 16 Juni is van
Rotterdam per Harwichboot vertrokken
de Engelsche kapitein Brooks. Hij is niet
in Engeland aangekomen en omtrent
zijn verdwijning is niets bekend. Aange
nomen werd dat hij onbemerkt over
bocrd geslagen is. Zijn vrouw is echter
de meening toegedaan dat er misdaad
in het spel is.
Kapitein Brooks is naar Rotterdam
gegaan om een schip te koopen. Vol
gens mrs. Brooks waren er menschen,
die belang hadden bij zijn verdwijning.
Ongeveer een maand later is op Ter
schelling aangespoeld het lijk van een
man. Het werd dadelijk begraven en
eenigen tijd later kwam men op het
idee, dat dit wel van kapitein Brooks
kon zijn. Dezer dagen is zijn vrouw naar
Terschelling geweest om te trachten het
lijk te identificeeren. Dit moest geschie
den door enkele voorwerpen, die men
daartoe achter gehouden had. Mrs.
Brooks heeft eenige van die voorwer
pen, o.a. een paar gouden manchet-
knoopen met een afbeelding van Prin
ses Mary en een monocle herkend, maar
het horloge herkende zij niet.
Zij is daardoor nog niet volledig over
tuigd dat het lijk van haar man gevon
den is. Zij wordt hierin nog versterkt
door de mededeelingen van helderzien
den, die zij zoowel in Londen als in
Rotterdam geraadpleegd heeft. Deze
verklaarden beiden, dat haar man niet
doc-d is, maar ergens gevangen gehou
den wordt.
Mrs. Brooks is Vrijdag weer naar En
geland vertrokken en zal pogingen aan
wenden het lijk naar Engeland te doen
overbrengen.
UIT HET RAAM GEVALLEN. Op
de Bilderdijkkade te Amsterdam
vonden wandelaars Woensdagavond een
man, die bewusteloos was en uit linker
oor en mond bloedde.
Het bleek, dat de man woonde op de
tweede étage van het huis, waarvoor hij
werd aangetroffen. De ramen stonden
open en men vermoedde dan ook dade
lijk, dat de man daardoor was gevallen.
Later werd dit vermoeden bevestigd.
De man, een 38-jarige winkelbediende,
bad voor het open raam gestaan en was
plotseling onwel geworden. Hij verloor
zijn evenwicht en kwam op straat te
recht. Zijn toestand is ernstig.
BIJNA GESTIKT. Woensdagmid
dag is mej. W. wonende in de Zeilma
kerstraat te Alphen aan den
R ij n, bijna gestikt. Tijdens het nutti
gen van het middageten bleef plots een
stukje vleesch in de keel zitten, dat zij
trots alle pogingen niet weg kon krij
gen. Teneinde raad, daar de juffrouw
het inmiddels vreeselijk benauwd kreeg,
In het Oosten zijn de blinden talrijk
als gevolg van het dragen van het
hoofddeksel, den Fez, dat het oog on
voldoende beschermt tegen de zon, ter
wijl stuivend woestijnzand mede oog
ziekten doet ontstaan; bovendien speelt
in Palestina de onreinheid in dit opzicht
een rol, daar de Arabische vrouw de
insecten op de oogjes der kinderen laat
zitten, uit bijgeloof, dat ze daardoor het
kind voor den blik van den booze be
hoedt.
In Egypte steken sommigen na hun
pelgrimstocht naar Mekka zich met een
gloeiend ijzer de oogen uit, bewerende,
dat er na de Heilige stad te hebben ge
zien, niets meer ter wereld bestaat,
waard om gezien te worden.
De grootste hinderpaal, die de blinde
op zijn levensweg ontmoet is de onbe
kendheid van ons, zienden, met dat
gene, wat hij praesteeren kan, meer nog
dan de moeielijkheid, die voor hem het
gemis van zijn gezichtsvermogen mede
brengt; dit is een gevolg van de omstan
digheid, dat zienden de gevolgen van
blindheid plegen te overdrijven en de
hulpbehoevendheid van blinden over
schatten.
Een ziende beschouwt het gezichts
vermogen als de basis van en een der
hoofdfactoren voor zijn arbeid en denkt,
dat hij bij gemis daarvan tot werkeloos
heid zou zijn gedoemd.
De feiten evenwel toonen aan, dat bij
hem, die door blindheid is getroffen, de
tastzin en het gehoor zoo intensief ge
oefend worden, dat deze gerekend kun
nen worden het gezichtsvermogen
grootendeels te vervangen. Dit geldt in
sterkere mate voor den blindgeborene.
Als gevolg hiervan huivert de ziende
veelal den blinde werk te doen verrich
ten, waardoor de productieve werk
kracht van den blinde in gevaar komt.
Het gemis van het zien van natuur
verschijnselen en van voorwerpen van
kunst wordt door den blinde, vooral den
blindgeborene, minder gevoeld.
Toch geniet de blinde van de natuur,
van een lente- of zomerdag met war
men zonneschijn en nieuwe geuren, al
verstaat hij niet iwat de natuur zegt
van kleuren en tinten.
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
i~
(lngez. Me<LJ
werd de hulp van een dokter ingeroe
pen die onmiddellijke overbrenging
naar het Acad. Ziekenhuis te Leiden
noodzakelijk achtte.
POLITIEK VANDALISME. Dat de
S.O.S.-tentoonstelling van schilderijen
in het landhuis Zandhoeve bij Bergen
niet alleen bezocht wordt door hen, die
in de kunst belang stellen, heeft men
Wioensdag ervaren toen bleek, dat men
op 't schilderij van Graaf van Drongen
met potlood de woorden „Hitier" had
geschreven. Uit het schrift viel op te
maken, dat dit door een vreemdeling
was geschreven. In verband hiermede is
het toezicht verscherpt. Gelukkig bleek,
dat het doek niet was aangetast en het
mogelijk de beschadiging ongedaan te
maken, (Hbld.)
VERWOED GEVECHT TUSSCHEN
SCHIPPERS. Op de rivier den IJsel
nabij B r u m m e n had Woensdag,
naar de „Tel." meldt, een ernstige
vechtpartij plaats tusschen de beman
ning van de „Zes Gebroeders" en schip
pers van een sleep. Het werd een for
meel riviergevecht, waarbij van allerlei
aanvals- en verdedigingsmiddelen ge
bruik gemaakt werd. Ten slotte nam
eerstgenoemd schip de vlucht in de
richting van Doesburg.
De schippers van de sleep, die hun
vijand zagen vluchten, konden evenwel
hiermede geen genoegen nemen. Zij de
den aangifte bij de politie te Brummen,
dat zij met een vuurwapen waren be
dreigd.
Later werd de „Zes Gebroeders" door
de politie te Doesburg opgehouden. Bij
onderzoek bleek, dat schipper Klein-
man in het bezit van een geladen para
bellum was. Wegens het onbevoegd
voorhanden hebben van een vuurwapen
zal tegen hem proces-verbaal worden
opgemaakt.
Het gevecht was ontstaan doordat
schipper Kleinman van „De Zes Ge
broeders" oneenigheid kreeg met schip
per Kloek, wiens schip deel uitmaakte
van een sleep.
HOOIBROEI. Vrijdagmorgen om
streeks zes uur is, vermoedelijk tenge
volge van hooibroei, brand ontstaan in
de boerderij van den veehouder K. de
B. te Stavoren. De brand greep
In het algemeen heeft de blinde een
rijk, innerlijk leven en van lieverlede
wordt het gemis van zijn gezichtsver
mogen voor hem minder pijnlijk; wel ge
voelt hij zijn afhankelijkheid, vooral
wanneer hij een zelfstandig karakter
bezit, welk gevoel men kan temperen
door hem te leeren zooveel mogelijk
zichzelf te helpen, physieke hulp van
vriendelijke menschen wordt dankbaar
door hem aanvaard en doet hem gevoe
len, dat die een zonnestraal werpt op
zijn duisteren levensweg.
Eenmaal vertrouwd geraakt met zijn
toestand beschouwt de blinde man of
vrouw zich niet als een voor de maat
schappij verlorene, doch weet, dat hij
of zij een gelukkig huiselijk leven kan
leiden door het dienstbaar maken van
hun arbeid aan de gemeenschap en het
voor anderen nuttig zijn-
Werkverschaffing is de meest prakti
sche wijze om valide, normale blinden,
die voor een handwerk worden opge
leid of dat beoefenen, te steunen, men
verschaft hen daardoor menschelijke
waardigheid, ze vergeten daardoor hun
gemis en voelen zich medearbeiders aan
het produktieapparaat.
De blinde heeft hulp van zienden
noodig ter bestrijding van concurrentie,
die ook hem kan treffen, daar hij soms
wel regelmatiger, doch minder vlug kan
werken dan zijn ziende kameraad,
waardoor zijn verdiensten geringer zijn,
terwijl afzet van het geproduceerde ook
daardoor minder gemakkelijk gaat.
Geef den blinde werk, waardoor ge
een lichtstraal werpt in zijn duister le
ven, bewaart hem voor terugzinken; de
aalmoes kan hem slechts vernederen.
Geef hem iets van het uwe, door hem
een deel te schenken van Uw tijd, Uw
kracht, Uw verstandige liefde, maak
hem daardoor nuttig en bruikbaar lid
der maatschappij.
Middelburg, Augustus '33.
L. A. van der Harst,
Voorzitter der Vereeniging
tot Werkverschaffing
aan Zeeuwsche Blinden.
