GOESCHi COUBANT£!2£
STATEN-GENERAAL
BINNENLAND.
ZEELAND.
WEER EN WIND.
STOOMWASSCHERI) „ZEELAND"
NUMMER 183.
TWEE BLADEN.
ZATERDAG
5 AUGUSTUS 1933.
EERSTE BLAD.
176e JAARGANG.
Lange vielesingel D 197 -Tel. 637
Tarief per kilo en per stuk.
MIDDELBURG.
GOES.
VLISSINGEN.
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND.
and.
inée
me
ioen
'dag
m 9
.on-
^nen
ïan
IU1S-
jugs.
loor-
g 5
pvue
aurg
Jg 6
Van
[inée
fus
ible
tier
|uw-
ioq-
|rps.
luto-
Irkt,
trijd
/en
lid-
|1 u.
te
*en-
5 dij.
lur-
W.
em.
2ni-
ïur-
D.
Iks-
»ote
:ert
t 8
dag
lks-
ers-
lan-
de
den
er-
iiet.
dat
tot
ans
end
nen
ven
och
oe-
t 't
mnt
ens
te
middelbubgsche courant
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bjj contr. voor beide vee! lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap ,,De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten b(j het Bureau voor Pnbliciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bjj vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cos-
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent.
EERSTE KAMER.
Wijziging h. o. wet. Landbouw-
crisiswet. Retorsiebevoegdhe
den.
Eerst de wijziging der Hooger Onder
wijswet, Die ging er spoedig door. Mi
nister Marchant betoogde, dat de
toevlucht van studenten moet worden
tegengegaan. Overgangsbepalingen zijn
noodig. Toen werd 't z. h. st. aangeno
men.
Bij eenige naturalisatieontwerpen
werd gewezen op gevallen van te ge
makkelijke naturalisatie.
Zonder h. st. werden aangenomen de
wetsontwerpen tot wijziging der invor
dering van Rijks directe belastingen, der
registratiewet, der tijdelijke heffing van
een bizonder invoerrecht op benzine, de
ontwerpen tot regeling van den uitvoer
van uien en den invoer van gort.
Bij de voorgestelde wijziging der land-
Louwcrisiswet zeide de heer Ruiter
;{r.k.) volledige erkenning en medewer
king der landbouworganisaties te wen-
■schen. Meer steun voor de industrie,
vroeg de heer Blomjous (r.k.)
De heer De Vos v. Steenwijk (c.-
h.) acht vrijwillige rundveebeperking
niet gewenscht.
Minister Verschuur betoogde, dat
fruitteelt, tuinbouw, veenderijen, alle de
aandacht der regeering hebben. Om
graanbouw te bevorderen bij inperking
van cultures is verlaging van invoer
rechten op graan noodzakelijk.
De uitvoering der Iandbouwcrisiswet-
ten is gebaseerd op samenwerking met
de organisaties. Met desbetreffende
klachten wordt terdege rekening gehou
den.
De regeeringsmaatregelen berusten
mede op het vertrouwen dat in de toe
komst export voor onzen landbouw en
onze industrie weer mogelijk zullen zijn.
De heer Wibaut (s.d.) zei, dat de soc.
dem. zich in dezen tijd van economi-
schen waanzin bij de crisiswetgeving
neer moeten leggen.
Tenslotte: retorsiebevoegdheden. Ook
hier weinig tegenstand. Minister Ver
schuur verklaarde, dat de regeering
niet van plan is, het wapen der clearing
nimmer te gebruiken. Doch ze moet ter
dege weten wat ze doet, alvorens dit te
hanteeren.
Hierna sluiting.
Middelburg.
(Ingez. Med.)
FRIESCH IN DE RECHTSZAAL.
Op vragen van het Tweede Kamer
lid, de heer Van Houten, over de wei
gering van den student H. P. te Utrecht
bij de behandeling van een zaak voor
den politierechter te Leeuwarden, an
ders dan de Friesche taal te spreken,
waarom de politierechter hem onver
hoord uit de rechtzaal deed verwijderen,
heeft de minister van Justitie mr. Van
Schaik als volgt geantwoord:
Zonder eenigen twijfel had ordever
storing plaats, daar de in de vraag be
doelde verdachte, nadat hem medege
deeld was, dat hij de Nederlandsche taal
moest gebruiken aangenomen mocht
worden, dat hij daartoe zeer wel in
staat was is doorgegaan met in het
Friesch te spreken, zelfs nadat hem door
den politierechter herhaaldelijk het
zwijgen opgelegd was, terwijl bij een en
ander uit de geheele houding van den
verdachte bleek, dat deze er op uit was
in de rechtszaal een demonstratie voor
het Friesch taaleigen te houden. De po
litierechter heeft dit te recht ontoelaat
baar geoordeeld. De behandeling van
den verdachte is niet alleen van de zijde
van den politierechter geen demonstra
tie geweest, maar een eenvoudige daad
van gezagshandhaving tegenover een de
monstrant.
Het is bij de rechtbank te Leeuwar
den en ook bij den in de vragen be
doelden politierechter gebruikelijk
aan personen, die zich minder gemak
kelijk in het Nederlandsch uitdrukken,
toe te staan Friesch te spreken.
Een wetswijziging acht de minister
overbodig en onwenschelijk, overbodig,
°™dat, wanneer noodig, aan de justici-
abelen gelegenheid wordt gegeven zich
lr\. i"i r'esfk uit te drukken, onwen
schehjk, omdat aan het gebruik van taal
vormen, die van het officieele Neder
landsch afwijken, steeds het bezwaar
verbonden is, dat zij, die zulks doen,
door anderen wellicht niet verstaan
worden.
VEREENIGING VOOR HET
VLIEGWEZEN.
In verband met het groote aantal der
bewijzen van instemming, welke zij op
hun oproep mochten ontvangen, hebben
de H.H. Van Woelderen en Smeding de
uitnoodigingen verzonden, tot het deel
nemen aan de oprichtingsvergadering
der Vereeniging tot het bevorderen van
het vliegwezen in Zeeland bezuiden de
Oosterschelde.
De vergadering zal worden gehouden
op Woensdag 9 Augustus a.s. te Middel
burg.
De agenda vermeldt, behalve het be
sluit tot oprichting der vereeniging en
bespreking omtrent den vorm der orga
nisatie een bepreking omtrent de Ne
derlandsche rondvlucht 1933 te Vlissin
gen, op 26 Aug. a.s. en een lezing door
dr. Sibold S. Smeding: „Een kwart
eeuw luchtvaart".
Aanwijzing diienstdoenden brug
wachter.
Aan den hoofdingenieur van den
Rijkswaterstaat Directie Zeeland werd
verzonden het volgend schrijven:
Door schippers, leden van de Schip-
persvereeniging „Schuttevaêr" werd ter
laatste Algemeene Vergadering der ver
eeniging voornoemd de wenschelijkheid
betoogd, dat de dienstdoende brug
wachter voor de bruggen over het Ka
naal van Walcheren zijn woning des
nachts kenbaar maakte door plaatsing
van een lichtje.
Daardoor toch werd voorkomen, dat
niet-dienstdoende wachters onnoodig
werden gewekt, terwijl den schippers,
welke zich voor doorvaart aanmelden
vergeefsche moeite en soms onaange
name bejegening werd bespaard.
Een desbetreffend voorstel werd
door de vergadering bovenbedoeld aan
genomen en aan het Hoofdbestuur, dal
zich bij deze van die taak kwijt, opge
dragen zich tot den Rijkswaterstaat te
wenden, ten einde tot bedoelde, weinig
kostende verbetering voor de schippe
rij te geraken.
DE KERMIS.
Stilte voor den storm
Het is altijd zoo geweest, dat de Vrij
dag van de kermisweek minder druk
was dan den voorafgaanden en den vol
genden dag, en zoo was het ook giste
ren heel den dag veel stiller dan Don
derdag, het heerlijke zomerweer bracht
gisterenavond gedurende een paar uur
tjes nog al wat menschen op den been.
Het is echter te verwachten, dat als het
weer zoo mooi blijft, het hedenavond
zeer druk zal zijn op de Markt en weer
velen de kermis 1933 willen helpen be
graven.
In de Schouwburgloge was het weer
„uitverkocht" en hebben dus honderden
genoten van de goede revue „De Bilt
seint". Er is smakelijk gelachen, waar
het te pas kwam, er is genoten van de
dansen, van den zang, van de aanklee
ding.
In het circus Van Bever had het af
wisselende programma ook weer succes.
NIEUWE BOUWVERORDENING.
Ingevolge de wet van 9 Juli 1931 moet
de bouwverordening ingevolge art. 1 der
woningwet worden herzien en voor 19
Augustus 1933 opnieuw worden vastge
steld.
Door Ged. Staten is in overweging ge
geven om voorloopig een afwachtende
houding aan te nemen, daar door den
Hoofdinspecteur en de Inspecteur van
de Volksgezondheid deze materie in stu
die was genomen en af te wachten de
wenken die dienaangaande zouden wor
den gegeven. Ten vervolge daarop ves
tigden Ged. Staten 11 November 1932
er de aandacht op, dat model-bouwver
ordeningen in den handel verkrijgbaar
waren.
B. en W. geven den Raad onderover
legging van eenige toelichtingen van
den Directeur van Gemeentewerken, in
overweging een nieuwe bouwveror-
1 dening vast te stellen overeenkomstig
De waarheid maakt helder en daar
door vrij, zij maakt niet zalig; alleen
de goede gezindheid, die tot daad
wordt, maakt Zalig.
een door hen ingediend, op de model
verordening gebaseerd, ontwerp.
Collecte Crisiscomité.
De collecte voor het crisiscomité heeft
deze week 55.09 opgebracht.
Rij maar raak.
We hebben er al eens meer de aan
dacht op gevestigd, dat het, minstens ge
durende de drukste uren op Zaterdag
avond, verboden moest zijn in de Lange
Kerkstraat te fietsen. En nu het ons een
dame verzoek!, die, 'tijdelijk te Goes
verblijvend, vorige week door een onbe-
suisden wielrijder vrijwel onderste bo
ven gereden werd, doen we het gaarne
nog eens. Gedachtig aan het frappez,
frappez toujours!
Goes aan Zee.
Van het Goesche Sas wordt, als
zwem- en badgelegenheid, door de inge
zetenen van Goes en omstreken den
laatsten tijd een steeds drukker gebruik
gemaakt. Ongetwijfeld dragen de war
me dagen en de vacantietijd, daar zeer
aan bij.
Er staan eiken dag ook weer ver
scheiden tentjes, zij het niet tegen den
provincialen dijk, dan wel op het dijk-
gedeelte, dat de havenmond beschermt.
Of degene, die daartoe gerechtigd zijn,
over zouden gaan tot het opmaken van
een proces verbaal, als men zijn tent
tegen de zeewering zette, weten we
niet. Tot heden is het nog niet gebeurd
en ook niet in de vele jaren, dat er reeds
tenten neergezet zijn. Wel is enkele
malen opgemerkt, dat het feitelijk ver
boden is.
Of er óók aanmerking gemaakt zou
worden, als men een tent neerzette, met
slechts enkele stalen pennen, eventueel
na daarvoor even vergunning gevraagd
te hebben, betwijfelen we. In elk geval
kan bij zulk een bevestiging, zonder
overdrijving, moeilijk van „beschadiging"
van de waterkeering worden gespro
ken.
Iets anders wordt het echter, als men
groote, dikke stokken, en lompe harin
gen in den dijk hamert.
Zoo kan het publiek zelf veel mede
werken, om de vrijheid, die het over 't
algemeen aan 't Sas geniet, te behouden.
Fn dan moet men er ook geen vuil
nisbelt van maken, niet de papieren,
touwtjes, doosjes, enz., waarmede men
voedsel en versnaperingen mee naar 't
Sas neemt, maar aan den dijk laten slin
geren, doch deze weer mede naar huis
genomen en in de vuilnisbak gedepo
neerd.
Wat nogal eens te wenschen over
laat
Men klaagt zoo licht, dat bureaucra-
tius steeds meer de vrijheid beknot, doch
heel dikwijls kan men er Uilenspiegels
verzuchting bijvoegen: „maar we heb
ben het er ook naar gemaakt
Aantal baden.
In de afgeloopen week zijn alhier ge
nomen 3543 zeebaden en wel 1759 door
dames en 1784 door heeren.
Voor het Volksbad zijn de cijfers 2481,
1214 en 1267.
RAAD VAN OOSTKAPELLE.
OOSTKAPELLE. Vrijdag vergaderde
de raad. Afwezig de heer H. Brand.
Overgelegd wordt de begrooting van den
vleeschkeuringsdienst 1934, met in ont
vangst en uitgaaf 6600 en een post van
onvoorzien groot 100. De gemeentere
kening 1932 bedragende in ontvangst
32.095 en in uitgaaf 29.642, werd
aangeboden.
Ingekomen is een schrijven van den
inspecteur der volksgezondheidscommis
sie inzake aansluiting bij een inrichting
van ziekenbarakken voor besmettelijke
ziekten. Op voorstel van B. en W. wordt
besloten dit punt nog aan te houden tot
nadere inlichtingen zijn verkregen.
Hierna ging de openbare vergadering
over in eene met gesloten deuren, wel
ke ruim een uur duurde. Na opening
bleek de agenda te zijn afgewerkt en
vroeg bij de rondvraag de heer D e
Kam hoe het komt dat personen die
niet in de inkomstenbelasting zijn aan
geslagen, toch schoolgeld moeten beta
len. De voorzitter zeide dat zulke
personen door B. en W. worden geschat,
doch dat voor hen ten allen tijde nog be
roep op den raad openstaat.
Nieuwe spoorbrug bij Vlake,
In verband met de verbetering van
het kanaal door Zuid-Beveland zal de
rijkswaterstaat voor rekening van de
Nederlandsche Spoorwegen een nieuwe
spoorbrug bouwen ter vervanging van
de bestaande draaibrug. Deze brug, wel
ke zal komen in de buurt van Vlake, zal
op een zoodanige hoogte worden gelegd,
dat het scheepvaartverkeer er geen hin
der van zal ondervinden.
Globaal zal een millioen kubieke me
ter zand noodig zijn om dit werk uit te
voeren. Het plan bestaat om dit zand
te betrekken uit de zanderij der spoor
wegen onder de gemeente Wouw. De
bosschen ter plaatse zouden dan moeten
worden gerooid.
Daar het hier een werk van zeer groo-
ten omvang geldt, dringt zich de vraag
op of dit niet ware dienstbaar te ma
ken aan de bestrijding der werkloosheid.
Ons werd evenwel medegedeeld, dat
zulks niet gaat en wel omdat de zand-
treinen slechts korten tijd op het „stort
kunnen blijven; het lossen moet snel ge
beuren en zal daarom machinaal ge
schieden. Op deze wijze kan een heele
trein in een minuut tijds worden gelost.
Het type wagens, dat men noodig heeft
om machinaal te lossen, leent zich niet
voor het doen verrichten van dit werk
in handenarbeid ze zijn daartoe te
hoog en daarom zal ook het laden
machinaal moeten plaats hebben.
Licht te Bath.
BATH. Aan den Minister van Finan
ciën werd verzonden het volgend schrij-
ven:
Meerdere schippers, leden van de
Schippersvereenigiiig, „Schuttevaêr
welke herhaaldelijk genoopt zijn te
Bath in te klaren, vestigen de aandacht
van het Hoofdbestuur hunner verefeni
ging op het ontbreken van eenige ver
lichting op het eindpunt van den ver
lengden dam te Bath.
Wanneer zij om in te klaren van hun
geankerd liggende schepen naar den
wal moeten om de vereischte formali
teiten te vervullen, geeft de navigatie
door verschillende oorzaken zooveel
zorg, dat een licht ter genoemde plaatse
zeker niet als een overdadige weelde is
a,an te merken. Met het oog op de witte
ankerlichten der in de nabijheid liggen
de vaartuigen, is het, naar het inzicht
der belanghebbenden wellicht ge
wenscht een eventueel te plaatsen licht
rood schijnsel te doen verspreiden.
Op bovenstaand verzoek kwam be
richt in, dat, aangezien de schepen zelf
niet aan den wal komen, geen reden
aanwezig wordt geacht om op den loop
steiger aan het einde van den haven-
dam te Bath verlichting aan te bren
gen.
RAAD VAN KAPELLE.
Een nieuwe bouwverorde
ning. De werkloosheid.
KAPELLE. De raad dezer gemeente
kwam Vrijdagmiddag in openbare ver
gadering bijeen, onder voorzitterschap
van den burgemeester, den heer Bierens
Alle leden zijn aanwezig.
Ingekomen.
Ingekomen is o.a. een schrijven van de
P.Z.E.M, dat weer 5 pet. terugbetaald
zal worden voor het ondergrondsche
net; het bekende advies inzake werk-
loozenzorg door de kerken; en bericht
van den commissaris der Koningin, dat
aan den burgemeester van 7 t.e.m. 21
Aug. verlof is verleend.
De Voorzitter merkt naar aan
leiding van het adres „werkloozenzorg"
op, dat B. en W. graag in den geest van
het adres, cursussen, e. d. zullen steunen,
Gemakkelijk is dit altijd niet; zoo wa
ren er b.v. vorig jaar jongelui, die liever
op den hoek van de straat staan, dan
de tuinbouwcursussen volgden.
De heer F r a a n j e vraagt, of dat
adres niet aan de kerken doorgezonden
moet worden. Als we zien, aldus spr.,
hoe de kerk te Biezelinge bezig is,
dan is dit allerminst volgens den geest
van dit adres.
De verschillende stukken worden
hierna v.k.g. aangenomen.
Aangeboden wordt de rekening 1932,
sluitend met een goed slot van
12.078. B. en Wl wijzen er op, dat dit
goede slot slechts administratief bestaat,
daar bij een aan te bieden begrootings-
wijziging over 3.845 van dit goed slot
beschikt moet worden en men nog wel
eens verplicht zal zijn om er uit te
putten. Een commissie tot nazien dezer
rekening wordt benoemd.
Middelburg, 5-VIII-'33. Vrijdag hoog
ste luchttemperatuur 26.1 °C (79 °r);
laagste 18.7 °C (65 °F). Heden 9 h: 20.3
C; 12 h: 25.3 °C. Geen regen of neer
slag. Hoogste barometerstand 772 mm;
laagste 770 mm.
Hoogste barometerstand 770.3 mm te
Groningen en Den Helder; laagste 750.3
mm te Helsingfors-
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige wind uit O. rich
tingen, licht tot half bewolkt, droog
warm weer.
Zon op: 5 h 27; onder 20 h 44. Licht
op: 21 h 14. Maan op: 20 h 53; onder:
4 h 23. V.M. 5 Aug.
Zondag 6 Augustus. Zon op: 5 h 29;
onder 20 h 42. Licht op: 21 h 12. Maan
op: 21 h 09; onder 5 h 56. L.K. 13 Aug.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger: Veere 38 min. later
(S springtij).
Augustus.
Hoogwater. Laagwater
(Zomertijd.)
Za. 5 1.27 13.47 7.59 20.33
Zo. 6 2.14 14.34 8.48 21.23
Ma. 7 S 3.04 15.17 9.31 22.08
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
Augustus.
Hoogwater. Laagwater
(Zomertijd.)
Za. 5 3.18 15.46 9.03 21.31
Zo. 6 4.11 16.39 9.53 22.20
Ma. 7 S 5.04 17.25 10.37 23.03
Hierna worden vastgesteld: oninbare
en te verhalen posten; een 2e wijziging
der gemeentebegrooting 1933; en. het
bedrag der gemiddelde kosten per leer
ling openbaar lager onderwijs over 1931
op 8.73.
Vervolgens wordt vastgesteld de ver
goeding volgens ex-art. 101 der L. O-
wet 1920 aan de bijzondere scholen over
1931, n.l. aan de Chr. school te Kapelle
op 1.119, waarvan nog te betalen
132.76, en aan die te Biezelinge op
1.405, waarvan nog te betalen 68.23.
Verder (wordt de pensioengrondslag
voor den gemeente-ontvanger vastge
steld op 1170.
Bouwverordening.
B. en W. bieden den raad ter vast
stelling aan de nieuwe bouwverordening
vastgesteld door de Ver. <van Burge
meesters en Secretarissen, B. en W. heb
ben de meeste wijzigingen, door de Ge
zondheidscommissie gewenscht,, overge
nomen. Zij hebben echter de minimum
oppervlakte voor te bouwen woningen
gehandhaafd op 30 m2 (Gez. commissie
35 m2).
Bij bespreking wijst de Voorzitter
Wethouder Van der Have vindt
er op, dat de heele verordening er op
gebaseerd is, om bedsteden uit de wo
ningen te bannen. Verder zal zij echter
den bouw van een eenvoudige woning
goedkooper maken. Wat de straatbreed
te betreft hebben B. en W. ook de 10 m
van de Gez. commissie overgenomen.
Nadat nog eenige kleine wijzigingen
z. h, st- aldus vastgesteld,
aangebracht zijn, wordt de verordening
De Voorzitter deelt mede, dat B,
en W. aanvankelijk een extra post uit
wilden trekken om met de bestrating,
voorbij de woning van den heer Persant
Snoep verder te gaan. B, en W. meenen
echter, dat de financiën tot voorzichtig
heid nopen, en daarom willen zij wel
geleidelijk voortgaan, ook met kleinere
bestratings- en rioleeringswerken, maar
dezee uit de gewone post bestrijden.
De raad blijkt met deze opvatting in te
stemmen.
Rondvraag.
De heer De Jonge vraagt, mede in
verband met de werkloosheid, of B- en
W. geen begrooting kunnen maken van
Zandweg,
Wethouder Va nder Have vindt
het object van belang, doch het is geen
werk voor den winter.
De voorzitter zgjgt toe, dat
B. en W. er hun aandacht aan zullen
schenken.
De heer F r a a n j e zou graag de
werkloozen aan arbeid helpen met zoo
weinig mogelijk kosten voor de ge
meente. Kunnen ze, middels de regee
ring, niet bij het werk te Vlake onder
gebracht worden?
De voorzitter wijst er op, dat
de huidige werkzaamheden daar, nog
