HET.-GEBRUIK
WEER EN WIND.
BINNENLAND.
3
hZT)
NUMMER 175.
Ik. Mid-
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
27 JUU 1933.
EERSTE BLAD.
176e JAARGANG.
PIS
Een uniformverbod
m
m
CLftiLnSf v Walcrl*yte Ar,er,
RAADSOVERZICHT
MIDDELBURG.
m
prullen-
ingezon-
jfigerd
terugge-
DEN
•urg f 1<
|s f 2,50;
euwdorp
Meisjes
f 2.50;
Jiorp f 1;
Ike f 25;
te Wis-
ll St. L.
hinderen
H. A- te
^uwdorp
mej. D.
trg f 20;
Middel-
f 2,50;
Bond 't
2; mej.
:e Vrou-
Naald-
I. W. te
N. N.
Jtuur f 3;
igekerke
fl. G. K.
te Se-
urg f 1;
j. k. te
Irnemui-
ijpelijke
elen nu
sreiken.
Imtrent:
1 of de
zijn of
onder
roorden
Ivan de
aekend.
daarbij
voor-
le ver-
feede is
ge land
Ins ver
ban on-
ironder
liefde-
lardoor
ling van
bn ge
le Post-
jrkelijk
•oosting
>ters in
►eloovi-
dood",
lom.
Jning.
1220659.
JEN.
11 uur
d d e 1-
|lte rijs-
iom te
Ig en 't
en enz.
I '33.
11 uur
d d e 1-
aen en
IW. en
al door
en te
1933.
towwetau
I ~/c
elburgsche courant
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
goesche courant^
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten b\j het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1~'5
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubrieó
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. meï
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer coa*
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent,
i—ii matig
Zooals wij reeds eerder hebben gemeld,
heeft de regeering een wetsontwerp bij
de Tweede Kamer ingediend hetwelk,
zoo 't eens tot wet mocht worden ver
heven, zal verbieden „het in 't open
baar dragen of voeren van kleeding-
stukken of opzichtige onderscheidings
teekenen, welke uitdrukking zijn van
een bepaald staatkundig streven.'
Uit hetgeen wij daarbij aan de memo
rie van toelichting ontleenden, zal ge
bleken zijn dat de bedoeling onzer re
geering hiermede zéér ver strekt. Over
dreven ver zelfs, dunkt ons zoo.
Stellen wij eerst de quaestie zoo al
gemeen en zoo principieel mogelijk.
Uniform beteekent: eenvormig; uni-
formkleeding geeft dus aan dat zij, die
dit dragen, op bepaalde wijze een een
heid willen uitdrukken, of dat degene,
die het dragen ervan gelast, tegenover
de buitenwereld der niet-unformdragen-
den, deze eenheid gedemonstreerd
wenscht te zien.
Op zichzelf is het onjuist, uniform met
staatkundig streven het zij op grond
van het gezag, het zij hier tegen, te
vereenzelvigen. Want tegenover de
overheids-uniform van leger en vloot,
rijksveldwacht, maréchaussée, gemeen-
te-politie e.d., staan de vreedzame, aan
staatkundig streven of gezagshandha-
ving volkomen vreemde, uniformen van
postbodes en gemeentebodes, van melk-
rondbrengers en piccolo's, van bioscoop
portiers en uitsmijters die tot hand
having van slechts particulier gezag
kunnen dienen van diaconessen en
heilsoldaten, en nog zoovele meer.
Dat door het drag envan eenvormige
kleedij dus een soort hoogheidsrecht
van den staat of de overheid zou wor
den aangetast, is volstrekt onjuist. Het
wordt door de regeering ook niet ge
steld, maar men gevoelt het toch zoo
ietwat als achtergrond, of als één der
op den achtergrond meegewerkt heb
bende factoren; en het moet eens en
vooral vastgesteld zijn, dat dit geen re
den tot verbod kan zijn,
De regeering stelt dit ook niet. Zij
zoekt den grond voor het verbod in het
uittartende karakter, hetwelk in het
openbaar uniform dragen als uitdruk
king van staatkundig streven, op politie
ke tegenstanders heeft.
Naar onze meening is dit geen goede
grond tot een verbod.
En dan zeker niet tot een zóó ver
strekkend verbod als de regeering be
oogt: gewone kleedingstukken, als zwar
te of bruine overhemden, ja zelfs „hoo-
ge hoeden bij gelegenheden, waar deze
niet door het gebruik zijn voorgeschre
ven" kunnen verboden zijn, indien naar
het oordeel van hen die met de uitvoe
ring van deze wetsbepaling belast zijn,
en in laatste en hoogste instantie van
den rechter, zulk een kleedingstuk het
„kenmerk is van een bepaald staatkun
dig streven." De bedoeling van den dra
ger doet zelfs niets ter zake hierbij! Zoo
zal men het b.v. kunnen beleven dat,
wanneer er iemand begraven wordt, en
een fascistische groep is daar aanwe
zig met, als kenmerk harer staatkundi
ge gezindheid, hooge hoeden op
dat dan alle hooggedopte aanwezigen
met den strafrechter in aanraking zou
den komen!
Wie wetsontwerp en memorie van
toelichting critisch leest, zal reeds bij
voorbaat een dolzinnige casuïstiek kun
nen opbouwen en wij vreezen dat
een deel dezer mogelijke rare bedenk
sels, wordt dit ontwerp wet, wel in
vervulling zal gaan ook.
Maar laten we die „gevallen" buiten
beschouwing verder.
Behalve het uittartende karakter, het
welk dezen politieken uniformen wordt
toegékend, geldt nog een tweede ver
bodsmotief nog voozer dan het eer
ste: de uitwendige en inwendige machts
ontwikkeling die er door bevorderd
wordt.
Hoe nu? Mag dat dan niet? Moet onze
hooggeprezen Nederlandsche vrijheid
dan zoo opgevat worden, dat alle
machtsontwikkeling door discipline in
eigen verband ongeoorloofd 'geacht
moet worden? Wij kunnen vooralsnog
de verderfelijkheid en zelfs de ontoe
laatbaarheid hiervan niet inzien'
Wij vreezen weinig goeds van dit
wetsontwerp-
Het "gaat te ver, veel te ver.
Het zal verzet wekken, op gronden
die wij soms zullen moeten billijken.
Het zal in tegengestelde richting ook
werken.
En dat alles, omdat het gelegenheids
wetgeving is, die stevigen grond onder
de voeten ontbeert, en zijn oorzaak
sléchts vindt in het gebrek aan zelfbe-
heersching van „den politieken tegen
stander", die getart wordt. Doch die
zich van bruine of zwarte overhemden
evenmin iets behoorde aan te trekken
als de gewone burgers van de roode
vlaggen, de roode tulpen en al het an
dere rood, waarmede de sociaal-demo
craten op den len Mei door onze stra
ten trekken. Of omgekeerd, evenmin
als de sociaal-democraten op hol slaan,
wanneer b.v. vereenigingen die het
oranje al te zeer met de politiek ver
mengen, een wat hevig bevlagde en be-
dane optocht met veel oranje organi-
seeren.
De grens van een uniformverbod zou
o.i, daar liggen, waar men zou trachten
in kleedij, bewapening en optreden de
wettige gezagsinstituten na te doen,
zich daartegenover of in de plaats daar
van te stellen- Dan komt men wél aan
de hoogheidsrechten van den staat.
Maar voorzoover dat niet het geval
is, gevoelen wij voorloopig nog niets
voor deze, uit vrees voor „de gemoeds
rust van politieke tegenstanders" ge
boren vrijheidsbeperking.
Niemand zegt: ik ben volmaakt;
want geen mensch zou hem gelooven.
stand deel te nemen en om al of niet
door aansluiting bij een werkloozenkas
door eigen prestatie mede te zorgen
voor dagen, waarin door werkloosheid
loon gederfd wordt.
Van een niet te ontkomen verplichting
kan dan ook minder gesproken worden
dan van een vrijwillig aanvaarde ver
plichting, Dat overigens de arbeider,
die zich verzekert en daarvoor zich be
langrijke offers getroost, in dagen van
werkloosheid een hooger bedrag ont
vangt dan zij, die zulks nalaten, is naar
de overtuiging van den minister slechts
normaal te achten.
Uit het bovenstaande volgt, dat de
Regeering hier niet van een misstand
spreken kan en dat zij geen aanleiding
kan vinden ter zake maatregelen te
nemen.
DE NAZI-ACTIE IN Z.-LIMBURG.
Naar aanleiding van de in Horbach
gehouden vergadering der Nationaal
Socialistische Nederlandsche Arbeiders
Partij heeft de Limb, Koerier hier en
daar nog eens informaties ingewonnen
omtrent de actie der n.S.n.A.P. in ons
mijngebied en het aangrenzende Duit-
sche.
Allereerst bleek het blad, dat de me-
dedeeling als zou Van Waterland op de
in Horbach gehouden vergadering als
Rijksleider der N.S.N.A.P. zijn afgezet,
onjuist is, wijl genoemde Van Water
land nooit Rijksleider der N.S.N.A.P. is
langrijke rol, teneinde smetten of door. dam Wel lelder van een der eerste af'
liggen te voorkomen. De poeder moet
aan verschillende eischen voldoen, zoo
als het opnemen van vochtdeelen uit
de huidplooien, het droog en soepel
houden van de huid en het bezitten
van geneeskrachtige eigenschappen.
De Vasenol wond- en kinderpoeder,
alsmede de Vasenol wond- en kinder
pasta beschikken over deze hoedanig
heden en zijn voor de huidverzorging
onovertroffen. De Vasenol preparaten
zijn in elke drogisterij of apotheek ver
krijgbaar.
(Ingez, Med.)
verordening afgekondigd, waarbij het
venten van gedrukte of geschreven
stukken op nader genoemde dagen en
uren verboden wordt.
Maandagavond werd te Epen
(Zuid-Limburg) het Vijfde leiderskamp
der Ned. Natuur-hist. Ver,, bedoeld om
hen, die leiding bij onderwijs en in or
ganisaties geven, beter vertrouwd te
maken met de natuurhistorische rijk
dommen van ons land, geopend.
Het kamp is gelegen bij den boven
sten molen, vlak aan de Geul.
Te Schiebroek heeft zich een
comité gevormd ter gelegenheid van het
op 6 September a.s. te vieren ambtsju
bileum van de Koningin,
De toestand van oud-minister mr.
H. van de Vegte is vooruigaande. De pa
tient is naar Den Haag overgebracht en
wordt verpleegd in Maris Stella.
Hedenmorgen 10 h 10 is het K, L.
M. vliegtuig de R ij s t v o g e 1 naar In-
dië vertrokken.
WERKLOOZENSTEUN VIA DE
VAKVEREENIGINGEN.
De heer Boon had aan den minister
van sociale zaken eenige vragen gesteld
in verband met de contributie, welke
door sommige vakvereenigingen weke
lijks van den aan werkloozen via be
doelde vereenigingen uit te keeren
Rijkssteun zou worden ingehouden.
Minister Slotemaker de
Bruine heeft daarop geantwoord,
dat met de door den heer Boon ver
melde werkloozen blijkbaar niet alle
steuntrekkende werkloozen worden be
doeld, doch slechts de georganiseerde
arbeiders, die zich vrijwillig hebben ge
organiseerd en zich daarmede verplicht
hebben aan hun vakvereeniging en aan
hun werkloozenkas geregeld contributie
te betalen.
In verschillende gemeenten wordt aan
deze georganiseerden, nadat het steun
bedrag is vastgesteld door het dusge-
noemd „Orgaan", de hun toekomende
steun uitgereikt door bestuursleden van
hun vakvereeniging; zulks, om verze
kerde arbeiders zooveel doenlijk te hou
den buiten de gewone methoden van
armverzorging. Het is niet onwaarschijn
lijk, dat de ondersteunde alsdan in vele
gevallen tevens de door hem verschul
digde contributie betaalt. Van „inhou
ding" der contributie kan men daarbij
echter moeilijk spreken, omdat immers
de ondersteunde geheel naar eigen oor
deel zich heeft georganiseerd en dus
zich zelf heeft verplicht de bedoelde
contributie te voldoen.
De minima en maxima bedragen der
contributie kunnen niet worden opge
geven, omdat den minister wel het be
drag van de bijdrage voor de werkloo-
zenkassen bekend is, maar niet dat van
de contributie voor de vakvereenigingen.
Het als of niet georganiseerd zijn, is
geenszins alleen noch zelfs allereerst
een middel om al of niet als uitgetrok-
kene hoogeren steun te ontvangen dan
aan niet-georganiseerden toekomt; in
het al of niet georganiseerd zijn immers
schuilt allereerst de vrije beslissing van
den arbeider om al of niet aan het or-
iganisatieleven van den arbeidenden
deelmgen der N.S.N.A.P. geweest; toen
zijn afdeeling echter leden genoeg had,
begon hij een eigen partij onder den
naam van Nat. Socialistische Partij.
Toen 't hem in eigen land niet mee
liep, is met medewerking der Duitsche
nazi's een actie begonnen in het Duit
sche grensgebied, om de daar wonende
Nederlanders voor zijn partij te winnen,
zich noemende rijksleider der N.S.N.A.P.
Hier was hij ook penningmeester, echter
onder zijn waren naam Albert de Joode*
Een actie der N.S.N.A.P. had tot resul
taat, dat Van Waterland's optreden in
de Zondag gehouden vergadering als on
wettig werd gekwalificeerd. Zélfs de
hoogste nazi-leiding te Berlijn is daar
nog aan te pas geweest.
De heer A. Smit werd toen als Rijks
propagandaleider de bevoegdheid gege
ven de actie der N.S.N.A.P. in Duitsch-
land te leiden.
A. Smit benoemde dadelijk enkele
„schouten" voor ons Limburg, o.a. een
te Heerlen, te Eijgelshoven en te Kerk-
rade.
Thans bestaat te Kerkrade als afdee
ling der N.S.N.A.P. in ons land onder
leiding van den Nederl. S.A. leider
Janssen een uitstekend geoefende en
geheel geuniformde S.A. troep, welke
naar men mededeelde, veelvuldige
schiet-, vecht-, sport-, gymnastiekoefe
ningen enz. houdt. Het is een formeele
stormtroep.
In het geheele land zou het aantal
N.S.N.A.P. leden 1500 bedragen. Wan
neer het benoodigde ledental spoedig
wordt gehaald, zal worden overgegaan
tot de stichting van een eigen nationaal-
socialistisch dagblad.
Binnenkort is een groote actie der
N.S.N.A.P. in Zuid-Limburg te verwach
ten. Van Kerkrade uit zullen alle plaat
sen „bewerkt" worden. Te Aken zal deze
maand nog een vergadering gehouden
worden voor de aldaar woonachtige
Nederlanders en het Nederlandsche
grensgebied tot en met Vaals.
iDe gemeenteraad van Amster
dam heeft gisteravond de voordracht
van B. en W'. aangenomen tot vaststel
ling van de suppletoire begrooting-1933:
1.2 millioen uit de loonsverlaging ver
kregen en ruim 8 ton aflossing grond-
leeningen voor de crisis-uitgaven te
bestemmen, teneinde de begrooting-
1933 goedgekeurd te krijgen.
In de gisteren gehouden raadszit
ting van Dordrecht werd besloten
het personentarief van het veer Dor
drechtPapendrecht met één cent te
verlagen. Dit zal de gemeente op pl.m.
12.000 per jaar komen.
B. en W- van B u s s u m hebben
in verband met de onlangs voorge
vallen nationaal-socialistische relletjes
krachtens de politieverordening een
Middelburg, 27 Juli '33,
Ais een spreker in eenig open
baar lichaam altijd over hetzelfde door
leutert (we spreken hier in zeer alge-
meenen zin en we gebruiken dezen min-
der-respectvollen term dus allerminst
ten opzichte van den Middelburgschen
Raad!) dan komt er een oogenblik dat
hij zelfs den geduldigsten mensch gaat
vervelen. Op dat oogenblik heeft de in
vloed van des sprekers woorden het cri-
tische punt bereikt wat hij meer zegt,
heeft een negatieve uitwerking.
Zoo gaat het een courant ook, Zij moet
óók niet doorjengelen op een bepaald
punt. En daarom zullen wij, hoezeer de
omstandigheden daartoe ook stof te over
boden, ja waarlijk provoceerend ge
noemd mochten worden, ditmaal niet
wederom uitweiden over de toenemen
de praatvaardigheid van den Middel
burgschen gemeenteraad. Slechts zij vol
staan met de simpele vermelding van het
feit, dat enkele punten, waaronder ten
minste een zéér praatwekkend, van de
agenda zijn afgevoerd en dat we
het, met de rest, van twee uur tot even
vóór zevenen klaarspeelden!
Dus daar doen we nu maar verder het
zwijgen toe.
Een der aangehouden of dan van de
agenda afgevoerde punten was dat om
trent de wijziging in het parkeeren. Dat
verheugt ons zeer, want dit voorstel
waarvan wij ons moeilijk kunnen inden
ken dat het de instemming der ver-
keerscommissie heeft kunnen verwerven
leek ons toch in elk geval niet rijp
voor openbare behandeling.
Deze zaak dient, zoo wil het ons voor
komen, niet los van de geheele materie
beschouwd te worden; slechts in het
verband van het volledige rapport, dat
de gemeentelijke verkeerscommissie t.g.
t. zal uitbrengen, valt dit te beoordee-
len. We kunnen slechts hopen dat 't on
derhavige detail later, in het ver
band des geheels herboren, ver
jongd en in schooneren vorm, aan de
orde zal komen,
Het verzoek van V.V.V, inzake een
facultatieve openstelling van de winkels
op Zondag, oogstte aanvankelijk geen
groot succes. Men kan zich moeilijk ont
trekken aan den indruk, dat de Raad in
zoo hooge hoogheid zetelende, het niet
prettig vindt terug te komen op een eens
genomen, zonder twijfel foutief be
sluit. We hoorden althans het dooddoe-
nertje, „dat de omstandigheden zich,
sinds den vorigen keer een soortgelijk
verzoek werd afgewezen, niet gewijzigd
hadden"
En een ander Raadslid trachtte de
zaak zelfs een persoonlijk karakter te
geven, door te wijzen op de drijvende
kracht achter deze beweging (kennelijk
daarbij doelende op de firma Den Boer
van de Markt).
Maar zoo moet en mag men de zaak
niet zien. Hier is een ernstig adres van
het bestuur eener vereeniging, die zich
de bevordering van het vreemdelingen
verkeer ten doel stelt. Dit bestuur wij
weten het van zéér nabij laat zich
I niet voor iemands karretje spannen,
i Wanneer het zoo, als thans het geval is,
Middelburg, 27-VII-'33. Woensdag
hoogste lucht temperatuur 28.8 °C;
(83K °F); laagste 19.8 °C (68 °F). He
den 9 h: 23.8 °C; 12 h: 33.0 °C. Geen
regen of neerslag. .Hoogste barometer
stand 762.4 mm te Middelburg; laagste
760.3 mm.
Hoogste barometerstand 767.8 mm te
Weenen; laagste 751.3 mm te Thors-
havn.
Verwachting tot morgenavond:
Zwakke tot matige veranderlijke wind.
Toenemende bewolking. Aanvankelijk
nog droog. Later toenemende kans op
regen of onweer. Later waarschijnlijk
koeler.
Zon op: 5 h 13; onder: 20 h 58. Licht
op: 21 h 28. Maan op: 10 h 45; onder:
22 h 25. E.K.: 30 Juli.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg1
23 min. vroeger: Veere 38 min. later
(S springtij).
Juli.
Hoogwater. Laagwater,
(Zomertijd.)
Do.
Vr.
Za.
27
28
29
5.06
5.45
6.26
17.16
17.56
18.40
11.22 24.03
12.00 24.42
12.44
Hoog- en Laagwater te Wemeldiage.
Juli.
Hoogwater. Laagwater-
(Zomertijd.)
Do. 27 6.58 19.12 12.31
Vr. 28 7.33 19.49 1.00 13.10
Za. 29 8.10 20.27 1.37 13.53
zich met een gedocumenteerd adres tot
den Raad wendt, dan ligt daarin de zelf
standige en weloverwogen opvatting van
het op dit punt competente bestuur uit
gedrukt. En wanneer het dan met klem
van redenen, op grond van het
drukke vreemdelingenver
keer, en van het groote belang dat
Middelburg hierbij heeft, de mogelijk
heid tot openstelling van winkels op
den Zondag bepleit, dan past het enke
len Raadsleden niet zich op zulk een
ietwat dénigreerende wijze met een
Jantie van Leiden van de zaak te wil
len afmaken. Het is hier geen politiek
kluifje het is, feitelijk, niets anders
dan dat de Raad constateere wat
werkelijk is: dat Middelburg een sei
zoenplaats is. Een vorige uitspraak was,
geheel objectief gezien, fout dat
men het nu herstelle!
Gelukkig kan dit nog, aangezien de
quaestie is aangehouden tot een volgen
de vergadering, waarin een prae-advies
van B. en W. hieromtrent verwacht kan
worden, waarin met de resultaten van
een enquête, door „Handelsbelang" in
te stellen, rekening gehouden zal zijn.
In verband met het voorkomen van
de ziekte van Weil, (waaraan de artsen,
de heer en mevrouw Weijl natuurlijk
part noch deel hebben!) heeft het raads-
lid-medica mevrouw Weijl een betoog
gehouden, waarin zij op tal van goede
gronden vroeg om de instelling van een
gemeentelijke commissie voor de zwem-
gelegenheid in het algemeen.
Dit aanbevelenswaardige denkbeeld
viel (niet in het water, zooals men
vanwege de materie zou verwachten)
maar in goede aarde.
In verband hiermede zouden wij op
een ander punt willen wijzen: de „Sport-
fondsenbaden".
In Amsterdam is men op het denk
beeld gekomen, door samenwerking van
vele kleine spaarders te geraken tot een
groote overdekte zweminrichting, waar
zomer en winter gezwommen kan wor
den. Dat is geweldig ingeslagen en Am
sterdam heeft momenteel een paleis van
een „Sportfondsenbad". Men breidt dat
systeem het werkt als een spaarkas
geleidelijk over heel het land uit, en
dezer dagen is bv. ook al in Breda zulk
een Sportfondsenbad geopend.
Het is ons bekend, dat dit denkbeeld
ook in Middelburg reeds bezig is wor
tel te schieten. Het plan heeft onze vol
le instemming: welk een heerlijk hygië
nisch bezit zou een overdekte zwemin
richting, met schoon leidingwater ge
vuld, geregeld ververscht en ook des
winters op temperatuur gehouden, we
zen! En kwam men met het voorstel,
dat de gemeente nu maar eens zoo'n
ding moest bouwen, we zouden er in
il
