W.o de
BINNENLAND.
ZEEL AND.
WIER EN WIND.
NUMMER 173.
TWEE BLADEN.
DINSDAG
25 JULI 1933.
EERSTE BLAD.
176e JAARGANG.
DE ECONOMISCHE CONFERENTIE
TE LONDEN.
Wijziging afvaardiging.
WERKVERSCHAFFING EN
ARBEIDSWET.
DE AMSTERDAMSCHE
WETHOUDERSKWESTIE.
VERARMING IN HET
KAPPERSBEDRIJF.
ARNHEM'S EEUWFEEST.
Begrijpelijke wanklank.
PALEISREVOLUTIE BIJ DE
NEDERLANDSCHE NAZI'S
DE WERKLOOSHEID.
Sedert vorige week niet gedaald.
HET TRANSPORT VAN DE
MERWEDEBRUG.
ZEEUWSCHE
POLDER- EN WATERSCHAPSBOND.
Eerste Roomsch-Katholieke Zeeuwsche
Jeugddag te Goes.
MIDDELBURG.
EEN DRINGEND EN REDELIJK
VERZOEK.
V. V. V. vraagt met klem
van redenen facultatieve
Zondagsopenstelling der
winkels, in het zomersei
zoen.
Middelburg, 25-VII-'33. Maandag
hoogste luchttemperatuur 29.8 °C;
(85°F); laagste 18.4 °C (65 °F). He
den 9 h: 19.8 °C; 12 h: 22.3 °C. Geen
regen of neerslag. Hoogste barometer
stand 766.5 mm te Middelburg; laagste
764.9 mm.
Verwachting tot morgenavonds
Zwakke tot matige Z. tot W. wind,
half tot zwaar bewolkt of betrokken,
kans op regen of onweer, waarschijnlijk
koeler overdag.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Juli.
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
twiticial*
ELBURGSCHE COURANT
tDagbladl Voor Middelburg, Goe* en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
ffij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GosscmmmKossn
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederiandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetnigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regel»,
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. mei
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent,
Bij Kon. besluit zijn tot afgevaardig
den van de Nederiandsche regeering
ter oeconomische en monetaire confe
rentie te Londen benoemd prof. mr. G.
W'. J. Bruins, koninklijk commissaris
van de Nederiandsche Bank, en mr. J.
W- Beyen, directeur der Rotterdamsche
Bankvereeniging, thans plaatsvervan
gend afgevaardigde,
In verband met bovenstaande ver
neemt de N. Rot. Crt., dat aangezien
minister Colijn en de president der Ne
deriandsche Bank, mr. Trip, niet meer
in de gelegenheid zullen zijn de bijeen
komsten van de Londensche conferen
tie geregeld bij te wonen, de Neder
iandsche delegatie uitgebreid is met
prof. Bruins. Ook is in verband hier
mede mr. Beyen, thans plaatsvervan
gend gedelegeerde benoemd tot gedele
geerde.
Destijds is ten aanzien van den werk
tijd bij de werkverschaffing als norma
len arbeidstijd aangenomen een werk
week van vijftig uur. Aangezien men
echter met deze regeling in strijd kan
komen met de bepalingen van de Ar
beidswet, is door den minister van so
ciale zaken bepaald, dat bij die werk
verschaffingsobjecten, welke naar het
oordeel van de arbeidsinspectie onder
de Arbeidswet vallen, niet langer dan
acht en veertig uur per week zal mo
gen worden gewerkt.
Gisteravond is de gedelegeerdenver
gadering der Federatie Amsterdam van
de S.D.A.P. gehouden, waar beslist
moest worden over het al dan niet af
treden der soc.dem. wethouders der
hoofdstad.
Verscheidene sprekers hebben het
woord gevoerd. Er heerschte in het al
gemeen een stemming vóór het aftreden.
Echter viel nog geen beslissing.
Dinsdagavond 1 Augustus zal de ver
gadering worden voortgezet.
„Het Kappersblad" orgaan van den
Nederlandschen Kappersbond van deze
maand, publiceert een reeks cijfers uit
een bedrijfsenquête, door dien 'Bond
ingesteld.
Daaruit blijkt, dat van 1 Januari 1931
tot 1 Juni 1933, dus in een tijdvak van
2Yt jaar, de bevolkingsst'erkte, in de
gemeenten waar het onderzoek over
loopt, is gegroeid met 4,4 pCt. Het aan
tal kapperszaken, in diezelfde gemeen
ten en over hetzelfde tijdperk, is daar
entegen gegroeid met 33,25 pCt.
Verhoudingsgewijze is het aantal
kapperszaken dus 8 maal zoo snel ge
groeid als de bevolking-
Het onderzoek wijst verder uit dat
op 1 Januari 1931 op elke 783 inwo
ners, in de gemeenten waar het onder
zoek over loopt, één kapperzaak werd
aangetroffen, terwijl op heden, dus 2J4
jaar later, op elke 614 inwoners een
kapperszaak voorkomt.
Bij een vroeger onderzoek is al eens
vastgesteld dat elke kapper 1000 inwo
ners noodig heeft om van een bestaan
verzekerd te zijn. Dit aantal komt ner
gens meer voor. Gemiddeld is dat cij
fer reeds gedaald tot 614, terwijl er
plaatsen zijn, (b.v. Deventer) met een
gemiddelde van 470 en Purmerend zelfs
met een gemiddelde van 320 inwoners
per kapperszaak, die daar vér beneden
gaan.
Ei is vooral onder den Arnhemschen
middenstand ernstige ontstemming ge
rezen over het monopolie, dat aan de
pachters van het lunapark achter Musis
Sacrum is verleend. Er mogen n.l. ner
gens elders in de stad vermakelijkheden
worden georganiseerd. Dat heeft voor de
Arnhemsche winkeliers tot gevolg, dat
pÜ!, ?ubhe^ zich uitsluitend bepaalt tot
ezoek aan Oud-Arhem en de ver-
uIL T georganiseerde vermakelijk
heden. Inplaats dat de feestelijkheden
bren^r- Ffr in de winkelstraten
brengen, is het hier integendeel nog min
der druk dan anders. Verschillende win
keliers verklaarden, dat hij deze week
veel minder verkochten dan zonder feest
het geval was. Dat is natuurlijk voor de
middenstanders die zich veel moeite en
kosten getroost hebben om de feestelijk
heden te doen slagen, uiterst onaange
naam, zoodat verschillende winkeliers-
vereenigingen zich dan ook met een
adres tot B. en W, hebben gewend, met
het verzoek het daarheen te willen lei
den, dat ten spoedigste verschillende
attracties op Markt, Kippenmarkt en
omgeving zullen worden geplaatst, daar
zij anders genoodzaakt zouden worden
het feestelijk aanzien der stad te versto
ren,
B. en W. hebben dit verzoek afgewe
zen op grond van het feit, dat het her
denkingscomité zich tegenover de ker-
mis-exploitanten achter Musis contrac
tueel verplicht heeft geen kermisverma
kelijkheden op andere punten der stad
toe te laten.
Als gevolg van deze beslissing is Za
terdagmiddag uit protest de versiering
uit enkele straten der binnenstad verwij
derd.
Het Volk meldt dat Zaterdag in een
stormachtige vergadering te Horbach
bij de Duitsch-Nederlandsche grens bij
Aken de Nederiandsche nationaal-socia-
listen op aansporen van de Duitsche
nazi's Albert de Joode, alias van Wa
terland, den rijksleider der N.S-N.A.P.
te Amsterdam, van zijn functie ontheven
hebben. In zijn plaats is aangesteld Adal
bert Smit, den redacteur van het blad
der hakenkruisers, die nu uit Den Haag
in het Rijksnaziheim den schepter zal
zwaaien.
Albert van Waterland zou zijn ont
slagen, volgens ihet verslag der zeer
stormachtige zitting wegens het aan
nemen van Joden als lid der partij.
In deze zelfde vergadering sprak ook
de Sturmbannführer Aug. Klass, uit
Dusseldorp. Deze waarschuwde, dat 'n
lange en bloedige strijd de nazi's in
Holland wacht.
Dat zeg ik u, verschoon niets en nie
mand, aldus deze spreker. Anders zult
gij falen. Wij zullen u te hulp komen.
Op onzen steun kunt gij ten volle re
kenen." (Voetgetrap en gejuich).
Een donderend applaus brak los,
toen hij de rol aanroerde, die het Neder
iandsche koningshuis moet spelen ten
opzichte van de nazi-beweging. „Het
Nederiandsche Koningshuis moet de na
zi's aannemen. Het zijn zijn bescher
mers. Als het niet goedschiks wil., dan
Gebrul overstemt zijn woorden.
Hier en daar brokstukken van het Horst-
Wessellied niet het Wilhelmus!
De werkloosheid onder de 607.000 le
den van ingevolge het Werkloosheids
besluit 1917 gesubsidieerde vereenigin-
gen heeft in de week van 3 t. m. 8 Juli
'33 bedragen 24 pet.; zij is in vergelij
king met de week 19 t. m. 24 Juni niet
gedaald. De werkloosheid is geregeld
gedaald van de week 23 t- m. 28 Jan, af
toen zij het hoogste was en 40 pet. be
droeg; de totale daling bedraagt dus 16
procent.
Het vorig jaar was dus in Juli de werk
loosheid niet alleen grooter dan thans,
zij verkeerde toen in een toestand van
toeneming, terwijl zij thans geregeld is
afgenomen, zij het ook, dat op het
oogenblik daarin stilstand is gekomen.
De geheele Maandag werden door
de Ned. Dok Mij. dé noodige voorberei
dingen getroffen om te trachten het
transport van de Merwedebrug, die
sinds het passeeren van de sluis daar
was blijven liggen voort te zetten. Te
gen half negen in den avond werd het
scheepvaartverkeer door de sluizen op
nieuw stopgezet. Met behulp van hy
draulische vijzels is men erin geslaagd
de beide pontons weer naar elkaar toe
te brengen- Om half twaalf waren nabij
de pontons ongeveer 3 m bij elkaar ge
bracht. Het transport naar den Muider-
straatweg zal vanavond te 6 h plaats
hebben.
Aangaande den toestand van den
oud-minister van Waterstaat mr. H. v,
d. Vegte, weet de Zwolsche correspon
dent van de Tel, mede te deelen, dat,
ofschoon de patiënt de eerste drie da
gen vooruitgaande wis, sedert Donder
dag j.l- een verergering in de ziekte is
ingetreden, zoodat de toestand op het
oogenblik ernstig is.
De begeerlijkheid werpt een bekoor
lijk licht op de dingen en verandert
hunne gedaante; doch als dat licht
verdwijnt, wijkt de betoovering en
zien wij de ware gedaante der be
geerde dingen.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot
vice-president van de arrondissements
rechtbank te Amsterdam mr. C.
Briët, mr. W. J. H. Dons en mr. Th. L.
v. Berckel, allen rechter in gemelde
rechtbank.
De h'sci H. J. H. Gelderman, oud-
lid van de firma H- P. Gelderman te
Oldenzaal, is te Baden-Baden overle
den.
Blijkens mededeeling der Neder
iandsche Spoorwegen bedroegen de
geschatte ontvangsten in Juni f 9-319.232
(v.m. f 9.135.700, v.j. f 11.150.634). In
het eerste halfjaar hebben de ontvang
sten totaal f 57.936.157 bedragen tegen
f 69.017-969 in het overeenkomstig tijd
vak van 1932, zoodat zij dus belangrijk
zijn verminderd.
De algemeene vergadering van den
Zeeuwschen polder- en waterschapsbond
zal op Zaterdag 5 Augs. a.s. in „Hotel du
Commerce" te N e u z e n gehouden wor
den.
De door het Bestuur opgemaakte
voordrachten ter voorziening in. de be-
stuursvacatures ontstaan door het over
lijden van den heer A. van der Weijde,
door het bedanken wegens vertrek van
den heer P. Dumon Tak en door het pe
riodiek aftreden van de heeren Ch. H.
M. Plasschaert en I. J. Risseeuw, luiden;
a. voor de vacature-Van der Weijde:
1. S. J. Gast te Duivendijke, 2. G. L.
Klompe te Ouwerkerk; b. voor de vaca-
ture-Dumon Tak; 1. L. Simonse te Big-
gekerke, 2. mr, dr. R. W. Graaf van Lyn-
den; c. voor de vacature-Risseeuw: 1. I.
J, Risseeuw te Oostburg, 2. P. Erasmus
te Oostburg; d. voor de vacature-Plas-
schaert: 1. C. H. M. Plasschaert te St.-
Jansteen, 2. P. Vercauteren te Nieuw-
Namen.
Aan de orde komen er o.m. de op
richting van een controlebureau van
polderkassen; de ,zorg voor polderar
chieven; gemeenschappelijke aankoop
van grint en steenslag; Rondvraag en
Sluiting.
Na afloop der vergadering is er een
gemeenschappelijke maaltijd in Hotel
„Des Pays Bas" en in den namiddag zal
een autorit gemaakt worden door Oos-
telijk-Zeeuwsch-Vlaanderen, waarbij 'n
bezoek zal worden gebracht aan een
der gr.oote Nijverheidsinrichtingen in
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen.
Zondag j.l. is te Goes de Eerste R.K.
Zeeuwsche Jeugddag gehouden. Van
Vlissingen, Goes, Hansweert, Heinkens-
zand, 's-Heerenhoek, Kwadendamme,
Middelburg en Ovezande, hadden de
deelnemers zich per extra-trein of
tram, per autobus of per fiets naar de
hoofdstad van Zuid-Beveland begeven.
Ook waren aanwezig een deputatie
van Patronaatsjongens en Jeugdleiders
in uniform uit Rotterdam; terwijl een
flinke groep leden, cadetten en leidsters
van „De Graal", zich voor het eerst in
Zeeland vertoonde-
Om 1 uur verzamelden allen zich in
de Parochie-Kerk, waar een kort Lof
werd gehouden, waaronder Pastoor
Wennen een geestdriftige (toespraak
hield. Aan het einde der oefening werd
door de vlaggendragers voor het altaa,r
een vlaggenhulde geboden.
Daarna vertrokken de deelnemers in
een stoet van 30 groepen, totaal ruim
800 jongens en meisjes met wapperende
vlaggen naar het demonstratie-terrein.
Hier werd eerst een défilé gehouden
voor den deken van Middelburg en de
aanwezigen geestelijken, waarna dezen
eveneens een vlaggenhulde in ontvangst
hadden te nemen.
Nu trad eerst Vlissingen op, met rei
dansen van meisjes, gymnastische oefe-
nms'en, en atMetiekoefeningen. Bijna
twee uur lang hielden deze de ruim
2000 toeschouwers in gespannen aan
dacht.
Dan volgde een korfbal-wedstrijd
tusschen GoesKwadendamme.
Verder volgde het speciale Zeeuw
sche reidansen van meisjes uit Kwa
dendamme, allen in Zeeuwsch costuum.
Vervolgens trad de Graal op. De
Graalleden, cadetten en leidsters, voer
den een spreekkoor op, afgewisseld
door gezangen met symbolische geba
ren.
Tot slot een voetbalwedstrijd tus
schen Stad en Land.
Muzikale medewerking verleenden
de muziekkorpsen uit Vlissingen en
Kwadendamme en de Mondorgel-club
St. Caecilia uit Middelburg.
Om zes uur had de uitreiking der me
dailles plaats en trokken allen weer
naar station, autobus of parkeerterrein
voor fietsen.
De organisatoren van dezen Jeugd
dag kunnen er van overtuigd zijn, dat
deze demonstratie uitstekend geslaagd
is.
Het mag onder neringdoenden en an
deren, welke de ontwikkeling der toe
standen in onze goede stede met belang
stelling volgen, bekend verondersteld
worden, dat vrijwel alle winkels in Mid
delburg des Zondags, op grond van de
Winkelsluitingswet 1930, gesloten moe
ten zijn. Ook zal men weten, dat zij
open zouden mogen zijn, indien de
Raad van onze stad, op grond van de
be-palingen van dezelfde wet, zou willen
doen blijken dat naar zijn inzicht Middel
burg een seizoenplaats is, want
daarvoor kent de wet, en terecht, uit
zonderingen.
Tot dusverre heeft de Raad zulk een
verordening niet willen vaststellen; zon
der twijfel alleen daarom niet, wijl de
Raad Middelburg niet, gelijk zoo vele
anderen, als een seizoenplaats beschouw
de.
De Vereeniging tot bevordering van
het Vreemdelingenverkeer hier ter ste
de heeft zich nu tot tolk van die ande
ren gemaakt in een adres aan den
Raad, waarin zij o.m. het navolgende
stelt.
Aan het vreemdelingenverkeer te
Middelburg wordt ernstig afbreuk ge
daan door het verbod van opensteling
der winkels (voor zoover niet vallende
onder artikel 4 lid 1) op Zondag le Mid
delburg ingevolge de bepalingen der
„Winkelsluitingswet 1930", Stbl. no. 460.
Het behoeft wel geen betoog, dat het
gesloten zijn der winkels op Zondag is
tot groot ongerief der talrijke vreemde
lingen, die tot nu toe in steeds grooter
getale des Zondags het eiland Walche
ren en deszelfs hoofdstad bezoeken.
Requestrant vreest in ernstige mate
dat het vreemdelingenbezoek des Zon
dags te Middelburg belangrijk zal afne
men met alle schade daarvan voor
de stad en hare ingezetenen indien
het verbod van openstelling langer ge
handhaafd blijft.
Reeds nu trekken groote groepen
vreemdelingen de stad Middelburg des
Zondags slechts dóór en begeven zich
naar andere steden en dorpen op Wal
cheren, waar het verbod van openstel
ling der winkels niet geldt.
Het is requestrant bekend, dat .de
Raad zich destijds heeft uitgesproken
tegen eene verordening, houdende afwij
kingen van de bepalingen der meerge
noemde Wet, zulks onder meer op grond,
dat er zich geen omstandigheden te Mid
delburg voordeden, die verband hielden
met het seizoen.
Wat dit laatste betreft, hebben de
afgeloopen Zondagen duidelijk aange
toond dat Middelburg wel degel ij k
een zoogenaamde seizoenplaats
*s'
Het is requestrant bovendien bekend,
dat groote groepen vreemdelingen, waar
onder buitenlandsche, het voornemen
hebben om de komende Zondagen van
het zomerseizoen 1933 naar Middelburg
te komen.
Ingevolge de bij Artikel 9 der meer
genoemde Wet toegekende bevoegdheid
heeft de Raad het in de macht om als
nog de belangrijke nadeelige gevolgen
van het verbod van openstelling der win-
Hoogste barometerstand 766.8 mm te
München; laagste 753.3 mm te Hapa-
randa.
m
Zon op: 5 h 10; onder: 21 h 01. Licht
op; 21 h 31. Maan op: 8 h 10; onder:
22 h 04. E. K.: 30 Juli.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger: Veere 38 min. later
(S springtij).
Hoogwater. Laagwater,
(Zomertijd.)
Di. 25 S 4.00 16.10 10.16 22.50
Wo. 26 4.32 16.41 10.49 23.26
Do, 27 5.06 17.16 11.22 24.03
Juli.
Hoogwater. Laagwater.
(Zomertijd.)
Di. 25 S 5.52 18.08 11.25 23.49
Wo. 26 6.23 18.39 11.57 24.22
Do. 27 6.58 19.12 12.31
kels op Zondag op te heffen en den goe
den naam, dien Middelburg als toeris
tisch centrum in binnen- en buitenland
altijd heeft genoten, te bestendigen.
Requestrant vertrouwt, dat de Raad
door het vaststellen van een Verorde
ning, als bedoeld bij Artikel 9 van voor
noemde Wet, zal willen medewerken bij
het streven om alles wat het vreemde
lingenverkeer betreft te bevorderen en
daarmede deze belangrijke bron van wel
vaart voor de gemeente Middelburg te
behouden en zoo mogelijk te doen toe
nemen.
Met al deze redenen wendt reques
trant zich tot den Raad met verzoek
een Verordening in het leven te roepen,
krachtens welke het verbod van open
stelling der winkels (voorzoover niet val
lende onder Artikel 4 lid 1) op Zondag
te Middelburg zal worden opgeheven ge
durende het zomerseizoen, met dien ver
stande, dat de afwijkingen der bepalin
gen der Winkelsluitingswet 1930, Stbl.
460, nog zullen gelden voor het
zomerseizoen 193 3,
Tot zoover het adres van V. V. V. In
verband met wat wij vroeger reeds hier
omtrent schreven, spreekt het van zelf,
dat wij ons van harte gaarne scharen'
aan de zijde van requestrante.
Immers indien de toestand bestendigd
blijft, dat des Zondags de winkels, waar
vreemdelingen het zij landgenoot, het
zij buitenlander een aandenken aan
hun bezoek kunnen koopen of andere
kleinigheden, die het leven veraangena
men, dan zal het niet lang meer duren,
of Middelburg zal des Zondags door de
vreemdelingen worden gemeden als doel
van hun reis. Dat is reeds voorgekomen,
het kan toenemen, en een kwade naam
raakt men niet zoo gemakkelijk weer
kwijt, Dat zulks èn voor de stad èn
voor talrijke ingezetenen een ramp zou
beteekenen, is waarlijk niet overdreven.
Want het moet nu eenmaal als een feit
worden aanvaard, dat een zeer groote
bron van inkomsten voor Middelburg is
gelegen in het vreemdelingenbezoek,
waarvan de stad, zooals men dat pleegt
te noemen, „het hebben moet".
Er is reeds veel gewerkt voor de ver
wezenlijking van 't denkbeeld der Zon
dagsopenstelling van de winkels in sei-
zoentijd, Er kan niets tegen zijn, omdat
een iéder die niet open wil zijn, kan
sluiten. Omdat zelfs geheele bedrijfstak
ken die dit onderling wenschen overeen
te komen, gesloten kunnen zijn. Maar
zij, die den Zondag open willen zijn, èn
om wat te verdienen, èn om daarmede
het vreemdelingenverkeer te bevorde
ren, moeten daartoe in de gelegenheid
gesteld worden, Immers: de wet geeft
hun het recht daarop, als zij in een
seizoenplaats wonen. En de vraag óf
Middelburg dat is, kan in gemoede-
toch niet meer ontkennend beantwoord
worden!
