STATEMEMEUUL BINNENLAND. SLECHTS WEER IN Wit». ZEELMD. NUMMER 92. TWEE BLADEN. WOENSDAG 19 APRIL 1933. EERSTE BLAD. 176e JAARGANG. INDRUKKEN VAN DELFT. Verwachting tot Morgenavond; Hoog- en Laagwater fe VMssirages, MIBDELB0R8. ROES. I |>to v mdalc MIDDELBURGSCHE COURANT OjigbSad Voor Middelburg, Goes en agent- »cbap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per kwartaal Week-abonn. in Middelburg en Goes 18 ct. p. w. Ad»-rtentiën 30 ct. per regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r. 3y contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr. GOESCHE COURANT^ Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgschf Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg. Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no.'43255Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17. Aangesloten bq bet Bureau voor Pnbliciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers. Familieberichten en dankbetuigingen 15! regels f 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek „Kleine Adevrtentiën", ten hoogste 6 regels a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. me! „Brieven" of „Bevragen bureau dezer com rant" 10 ct. extra Bewgsnommers 5 cent (Van onzen speciale correspondent.) Delft is een prachtige stad, prachtig voor wie houdt van oude lijnen, intiem natuurschoon en grootsche architectuur. Want Delft heeft die alle drie. Aan zijn met zwaar geboomte omzoomde grach ten staat, in steen, een stuk historie van ons land: het is de Prinsestad, de stad, waar onze Prins, onze groote Willem van Oranje, bij voorkeur ver toefde in de laatste dagen van zijn le ven, waar hij arbeidde, zorgde, leed en stierf. Delft is de reliquie-schrijn van Nederland, waar, in de diepte van het grafgewelf, onze oude glorieuze wor- dingsstrijd spreekt door de graven van hen, die voor ons hebben gestreden, en Delft is ons Saint-Denis, het mausoleum van ons Vorstenhuis. Een stad als Delft staat gemakkelijk in de groote openbare belangstelling van ons volk. Daarom konden de Dietsche Studentenbond, het Nationaal Jongeren- verbond en het Algemeen Nederlandsch Verbond de tienduizenden uit alle stre ken van ons land en zelfs van over de Belgische grenzen daarheen trekken ter herdenking van het jaar 1533, Willem van Oranje's geboortejaar. En bij die tienduizenden van elders, waaraan zich duizenden uit de stad zelf en uit de on middellijke omgeving aansloten, was ze ker de gedachte levendig aan hem, die de groote centrale figuur is van onze wordende vrijheid en onafhankelijkheid. Wie er gekomen was, wist, waarvoor hij er kwam: WHllem van Oranje leeft in ieders hart, in ieders hoofd, in vage lij nen waarschijnlijk bij de meesten, maar toch leeft hij in de gedachte en de herin nering van groote lagen der Nederland sche natie. In die herinnering, in dat medeleven toog men naar Delft. Ter feestviering? Ik zie het niet an ders. Ik heb van het begin tot het einde deze herdenking bijgewoond en ofschoon in de Nieuwe Kerk Ds, Stam in zijn mooi en manlijk woord, dat sterk saamgevat was en mooi en manlijk werd uitgespro ken, zeide dat er geen sprake mocht zijn van een feestelijk e volkshulde, dat we dit niet zouden kunnen dragen en verdragen met het oog op het voor werp der hulde en in deze moeilijke tij den, heeft Delft feestgevierd, heeft een deel van Nederland feestgevierd, met vlaggetooi en muziek, met Oranje op de borst, zelfs met jolijtigen dans en opge wekte liederen. Wat Maandag te Delft plaats had rondom de steen-onthulling van de Nieuwe Kerk, rondom de kranslegging bij des Zwijgers graf, rondom de eeds- aflegging op het enorme plein, was een volksfees t, zooals we dat kennen in onze beste Oranjefeest-ervaringen; „blaasmuzikanten", harmonicaspelers, venters van oranje, van gelegenheids speldjes, van eetwaren ontbraken niet. Het treffende van dit alles was, dat bij de enorme samenvloeiing van vreemde lingen, de orde geen oogenblik werd verstoord, dat er genoegelijke, goed ge humeurde stemming was, die zelfs bij het hier en daar groote gedrang niet verloren ging. Te opmerkelijker was dit, omdat hier, bij deze gelegenheid, alle militaire orde-bewaring ontbrak. Wat politieagenten, eenige bereden agenten °P de afeluitingsplaatsen, wat padvin ders, wat jongelui met een armband als msigne, dat was alles. Onwillekeurig bedacht men, hoe een dergelijk feest b.v. in Duitschland zou worden gezet tusschen de stalen lijnen van sabel en geweer. En men prijst ons volk gelukkig, dat het aldus zelf de beste bewaker der orde is en een vriendelijk, genoegelijk milieu kan scheppen, waarin een volks feest rustig kan verloopen. ^aaren hierop moet ik wijzen om een oprechten indruk over te brengen van de gebeurtenissen op Maan dag te Delft er ontbrak nu ten ge volge van de wel zeer huiselijke orga nisatie, s t ij 1 aan het geheel. De stem ming, die vriendelijk en goed was, doch geenszins doordrongen van grooten ernst, werd door geen stijl omhoog ge heven, De organisatie verried de onbe dreven hand. Dit slaat niet op de poli- tie-maatregelen. Deze waren voortref felijk, boven gewonen lof verheven, en des te prijzenswaardiger, omdat er zoo weinig ophef van werd gemaakt en de hoffelijkste wijze van inlichten, aanwij zen, terechtwijzen werd betracht. Maar de onbedreven hand der organisatie, die in hoofdzaak opgedragen was aan jon gelui en jongens kwam vooral uit in de groote momenten. De kranslegging door de Commissie op het graf van den Zwij ger was een plechtigheid, die slechts zeer weinigen zagen en dieniets plechtigs had. Zij werd door geen woord door geen oogenblik van stilte vooraf gegaan. Of het gebeurde of niet gebeur de, wisten van de honderden kerkbe zoekers sdechts eenige. Met moeite wrongen de commissieleden zich naar het praalgraf. Niets imponeerde, niets verdiepte de stilte, die bij eene dergelijke plechtig heid had behoord. Hier ontbrak, hoe vreemd de uiting van dit gemis waarschijnlijk klinke, c e- remonieel, een dirigeerende hand. Wellicht ware dan niet voorgekomen, dat op twee passen van het praalmonu- ment van den Zwijger en onder hetzelfde gewelf, als waaronder het mausoleum der Oranje's is gebouwd, iemand tijdens het geheele verblijf in de kerk zijn hoed ophield, een ander gedurende de toe spraak een boterhammetje zat te eten en nog allen ten slotte het gewijde ge bouw niet uitgingen, maar er uit werden gewrongen er uit geworpen bijna door het gedrang. Vlak bij mij liep generaal Snijders, de man, die zoo aan stonds op het machtige plein van Delft zijn forsche stem zou verheffen ter hul diging van den Grooten Doode. Hij werd voortgeduwd als wij allen om naar bui ten te komen, van voren, van achteren en van weerzijden gestuwd naar den uit gang. Het doet mij leed, dit een en an der te moeten zeggen, maar het kan zijn nut hebben- Organisatie is mannetjes- werk. En ofschoon de organisatie van dit feest in zijn eerste, groote lijnen, voortreffelijk slaagde, faalde zij in en kele bijzonderheden. Zoo de Vereeni- gingen, van wie het initiatief uitging, op nieuw eene zoo grootsche huldiging voor bereiden, zullen zij rekening hebben te houden met het feit, dat de groote mas sa, dat zelfs het beschaafdste publiek „en massa" gedirigeerd moet worden. Het een en ander neemt niet weg, dat wat Delft Maandag te zien gaf, wat de drie Vereenigingen presteerden, een kranig stuk was. Naar Delft, naar „het Prinsehof", naar het praalgraf van on zen grooten Oranje hebben zij op één dag, voor enkele uren, de belangstelling van Nederland gevoerd. De Stad, onder den prachtigen blauwen hemel, die schoongeveegd was door een frisschen Noordenwind, tintelde van licht. Bij het naderen zag men de aanwijzingen van het feest in kleurige strepen: een vlag aan eene boerderij, de driekleur boven „Calvé", dan in de verte het rood-wit- blauw op het schilderachtige torencom plex van de Oude Kerk en eindelijk, heel hoog, als een bewegelijke, lichtende streep, onze driekleur op den „Langen Jan". Dan naderen we Delft, dat zijn voorjaarsbloemen in zijn tuintjes den komenden toekeert. De trein davert het station binnen en bij honderden trek ken we de stad in, nieuwsgierigen, be langstellenden, met oranje getooid, met het speldje met den Prins er op, met 'n ander speldje, met de Nieuwe Kerk, ten slotte behangen met vaderlandslie vend tooisel. Dan opent zich Delft, het onvergelijkelijke; we zien de breede, de grootsche allure van zijn „Oude Delft", zijn bruggetjes a dos dane, zijn breede en nauwe grachten, zijn oude gevels hier en daar schaarsch helaas! herin nerend aan ouden tijd en mooie bouw kunst, zijn nauwe doorgangen en dan, opeens, langs de forsche muren van het Stadhuis, vóór ons het groot plein met zijn prachtige afmetingen, zijn oude Ur- sula-kerk, die nu nieuwe Kerk heet, en, halverwege, het standbeeld van dien anderen grooten Delftenaar, dien ande ren wereld burger, Hugo de Groot. De afschuwelijke ombouwing van het plein ziet men niet; oranje, rood-wit en blauw en Vlaanderen's „Clauwaerts" en trossen menschen aan de vensters ma ken de gevels levend; een prachtige oranje-blanje-bleu zwiert wijd uit van een der daken en beneden, daaronder, op het majestueuse plein krioelen de duizenden; daar flitsen alle kleuren, daar schateren alle klanken. Nu en dan galmt er wat van hoog uit den toren: ernstige vroolijke, vrome wijzen; of de bourdon dreunt zijn zware bas. Maar de menigte overstemt alles- Telkens weer schette ren nieuwe kopers, zingen andere stem men. Er vormen zich groepen; 'n enor me slinger van vaandels en banieren tee kent zich boven de hoofden uit; het is de groote stoet van deelnemende ver eenigingen, die zich opstelt voor den la- teren optocht, door de Kerk, langs het graf van Vader Willem. Het is een schouwspel van licht en kleur, dat, in Geeft door aanhoudend arbeiden voortdurend beter werk, opdat het werk uwer jeugd u niet beschame! zijn geheel opgenomen, overweldigt. En hoven dat alles rijst, statig, sierlijk, slank, de groote toren, bewaker der stad, be waker van de doodsgroeve der Oran je's, bewaker van het stoffelijk overschot van hen, die, zooals Hij, de Groote Zwij ger, voor Neerland's heil een verbond hadden gesloten „met den Potentaat aller Potentaten." Straks zal op dit plein worden ge sproken van wat Hij gedaan heeft voor ons en voor wat Hij moet verwachten van ons. Van z ij n roep om eensgezind te zijn en verdraagzaam en van onze tweedracht en onze zucht om te heer schen over anderer meening. En het zal goed zijn, dat dan althans eenige tien duizenden monden, door den ouden pre dikant Domela Nieuwenhuys Nyegaard, den man met den kop, zooals we ons den Mozes met de Steenen Tafelen voor stellen, daartoe opgeroepen, den eed zullen uitspreken, den eed, gezegd ter wijl de rechterhand omhoog werd ge strekt, die de belofte inhoudt voor het heil der Nederlanden, ons leven te wil len offeren in arbeid en plicht, met een trouw, die tot den dood zal stand hou den. Want daarvoor waren al die tiendui zenden naar Delft gekomen. Dat wilden ze beloven, bij eede. De woorden van dien eed zijn aangebracht aan den voet van den grooten, grijzen wachter van Delft, den ouden toren der Nieuwe Kerk Het is niet weinig, wat hij inhoudt. Zal het Nederlandsche volk hem hon den in den geest van Wil lem van Oranje? Hem houden in z. ij n verdraagzaam' heid en met z ij n toewijding? God geve het! A, J. B. B. EERSTE KAMER. Psychopathenzorg, De Kamer nam met 26 tegen 13 stem men aan het wetsontwerp, houdende tij delijke voorziening met betrekking tot het ter beschikking van de regeering stellen van personen, bij wie tijdens het begaan van een strafbaar feit gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke storting der geestvermogens bestond. Daarna werd de Kamer verdaagd tot hedenmorgen. DE RIJKSMIDDELEN IN MAART 1933. De opbrengst van de Rijksmiddelen (hoofdsom en opcenten) over de maand Maart 1933 bedroeg 32.653.905 tegen 34.702.447 over de maand Maart 1932. Het één twaalfde gedeelte der raming over het geheele jaar bedraagt 31.849.200. We laten hieronder volgen de op brengst over de eerste drie maanden van 1933, vergeleken met die over de eerste drie maanden van 1932. 1933 1932 Grondbel. 1250064 1175065 Pers. bel. - '- 29684 Ink. bel. - 17542180 - 21941456 Verm. bel. - 2955124 - 3574206 Div. en T. - 1131610 - 1815086 Inv. recht - 14510566 - 19944584 Opc. inv.r - 4759783 - Stat. recht - 464432 - 541314 Zout - 596878 - 637781 Geslacht - 1563101 - 1731730 Wijn - 362844 - 565817 Gedistill. - 7437185 - 8370881 Bier - 3248229 - 2397050 O. acc. bier - 25250 - Suiker - 14943685 - 13347595 O. acc. suik. - 1255983 - Tabak - 5823533 - 7493495 Goud, zilv. - 156573 - 186788 Zegelrecht - 3469256 - 4623113 Reg. recht - 2775947 - 2893413 Succ. recht - 8183752 - 10245417 Domeinen - 1068661 - 1495351 Staatsloterij - 193590 - 193710 Loodsgelden - 915671 - 903270 94633908 104106816 De opcenten ten bate van het Lee ningsfonds gaven over Maart 1933 een opbrengst van 4.559.812 tegen een be drag van 4.698.710 over Maart '32. De inkomsten ten bate van het „We genfonds" gaven over Maart 1933 een opbrengst van 739.851, Rijwielbelas ting 34.470. HERDENKINGEN VAN WILLEM VAN ORANJE. Zaterdag is in het jeugdherstellings- oord Hohes Licht te Oberstdorf in de Beiersche Alpen een herdenking ge houden van Willem van Oranje. Tegen woordig waren de daar aanwezige Ne derlandsche jeugd en enkele in het dorp toevende Nederlanders. Douairière La- man Trip-de Beaufort hield een lezing met lichtbeelden, waarin zij in het licht stelde hoe Oranje gezocht heeft naar een verzoening, die over verdeeldheid heengrijpt en de verdeeldheid oplost. Aan het slot zong de altzangeres Freule Repelaer va,n Driel het eerste en het laatste couplet van het Wilhelmus. De Ned. vereeniging van Katowiqrards (onderafdeeling eener vredesbeweging met als centrum het radiostation te Ka towice) zal a.s. Vrijdagavond een her denking uitzenden tusschen 22 h 20 en 0 h 20 in de Fransche taal, daar de Ne derlandsche vereeniging in Prins Willem van Oranje niet alleen den Vader van hun Vaderland, maar tevens den Vader van hun idee ziet. DE MUITERIJ OP DE ZEVEN PROVINCIËN. In antwoord op desbetreffende vragen op 15 Maart j.l. door het lid van den Volksraad den heer Thamrin, ingediend, heeft de regeering, naar Aneta meldt, 0.a. medegedeeld, dat de geschorste commandant, eerste officier en divisie chef van de De Zeven Provinciën ge durende hun schorsing in het genot blij ven van hun volle inkomsten, conform artikel 18 van de voorschriften betref fende de rechtspositie van het militair personeel der Zeemacht; dat de officie ren en schepelingen, die, naar wordt aangenomen, niet deelnamen aan de muiterij, hun volle inkomsten blijven genieten; dat van de muiterij verdachte Europeesche en Inlandsohe schepelin gen in afwachting van de resultaten 1.c.q. berechting van hun strafzaak geenerlei inkomsten genieten, evenmin als de in arrest gestelde dienstweige raars. Op de vraag of de regeering in het belang van de onschuldige gezinsleden van de in arrest gestelde schepelingen kostwinners en van de bij de muiterij gedoode militairen-kostwinners bereid is bij toepassing van de betrekkelijke bepalingen clementie te betrachten, ant woordde de regeering, dat de betrek kelijke bepalingen uiteraard naar recht en billijkheid worden toegepast. GENUA EXPRESS. De speciale boottrein met post en passagiers, in aansluiting op het s.s. „Jo- han de Witt", zal Donderdagmorgen 20 April om 10 h 20 van Genua vertrek ken. Aankomst Vrijdagmorgen 21 April om 7 h 05 te Zevenaar; 7 h 57 Arnhem; 8 h 48 Utrecht C.S.; 9 h 49 Den Haag S.S.; 9 h 32 Amsterdam W.P.; 9 h 51 Amsterdam C.S. en 10 h Rotterdam Maas. (Ingez. Med.) Bij Kon. besluit is benoemd tot rid der in de Orde van Oranje Nassau, J. Lubsen Jzn., voorzitter van de vereeni ging van leeraren in het boekhouden, te Amsterdam. Gisteravond werd in de Ridderzaal te Den Haag de feestelijke bijeen komst gehouden ter gelegenheid van het vijf en twintig-jarig bestaan van de centrale vereeniging voor openbare lees zalen en bibliotheken. De herdenkings rede werd uitgesproken door jhr. mr. dr. E. A. van Beresteyn, voorzitter der ju- bileerende vereeniging. B. en W. van Den Haag hebben den raad voorgesteld tot huurverlaging van gemeente-woningen en winkelhuizen over te gaan. Bij Kon. besluit is aan den heer H. G. J. Maas Geesteranus, gep. majoor der cavalerie te 's-G ravenhage, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als militair commissaris van het Ned. Roode Kruis, zulks onder dankbetuiging voor de door hem in dien functie aan den Lande bewezen diensten en onder toe kenning van den titulairen rang van luit.-kolonel. Middelburg, 19-IV-'33. Dinsdag hoog ste luchttemperatuur 11.7 °C (53 °F); laagste 2.7 °C (37 °F). Heden 9 h: 6.2 °C; 12 h: 3 °C. Geen regen of neer slag. Hoogste barometerstand 767 mm; laagste 765 mm. Hoogste barometerstand 777.6 mm te Thorshavn; laagste 752.7 mm te Memel. Zwakke tot matige N, tot N.O. wind, half tof zwaar bewolkt, waarschijnlijk nog sneeuw- of hagelbuitjes, weinig ver andering in temperatuur, lichte vorst des nachts. Zon op: 9 h 57; onder 19 h 33. Maan op 3 h 20; onder 13 h 04. N.M.: 24 April. Westkapelle is 28 min. en Domburg 23 min. vroeger; Veere 38 min. later. (S springtij). April. Hoogwater. Laagwater Wo. 19 9.31 22.09 3.15 16.02 Do. 20 10.48 23.12 4.46 17.14 Vr. 21 11.40 23.54 5.40 17.56 Hoog- en Laagwater te WemeMittge April. Hoogwater. Laagwate?. Wo. 19 10.57 23.39 4.15 17.07 Do. 20 12.14 5.41 18.18 Vr. 21 0.47 13.18 6.37 19.06 Op den Eersten Paaschdag is te Rotterdam, 56 jaar oud, overleden de heer F. Verschoor van Nisse direc teur van de Gem. Handelsinrichtingen en havenmeester aldaar. De heer Verschoor van Nisse werd oorspronkelijk voor den zeedienst opge leid, waaruit hij in 1909 eervol ontslag kreeg. In 1914 werd hij benoemd tot adjunct-inspecteur van den Arbeid te Rotterdam, van 1918 tot 1920 was hij daar tevens directeur van het Centrale Brandstoffenbureau, en sedert 1920 di recteur der Gemeentelijke Handelsin richtingen. Naar de Stand, verneemt, is weldra een voorstel te verwachten van B. en W. van Rotterdam, strekkende om de verlaging van de haventarieven op 1 Juli a.s. te doen ingaan. Een nieuwe zaak. Niet alleen, dat de eerste winkelstra ten af en toe een pand zien vernieuwen of een nieuwe zaak zien verrijzen, maar ook andere straten mogen daarin dee- len, en dan denken wij in dit geval aan de Giststraat, waar het pand F 175, vroeger een kruidenierswinkel, thans omgewerkt is tot een ruimen, aan alle eischen van den tijd en van de wet vol doenden slagerswinkel. De heer J. Leijnse, die deze zaak hier enkele da gen geleden opende, heeft daarmede iets goeds tot stand gebracht en aan de Gist straat weer eenige meerdere levendig heid. De winkel maakt een zeer fris schen en aangenamen indruk. Knobbelril M. C. Zeeland. De tweede Paaschdag door de Mo torclub Zeeland gehouden knobbelrit heeft een zeer geanimeerd verloop ge had. Om half twee meldden zich 42 deelnemers aan het clubhuis „De Landbouw", die vervolgens naar de hun door 't lot aangewezen Zuid-Bev eland- sche dorpen trokken. Zoo moest elke deelnemer 6 plaatsen bezoeken, alle door het lot aangewezen. Voor elke plaats werd een bepaald aantal punten

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1933 | | pagina 1