STATEMEMEUUL
BINNENLAND.
SLECHTS
WEER IN Wit».
ZEELMD.
NUMMER 92.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
19 APRIL 1933.
EERSTE BLAD.
176e JAARGANG.
INDRUKKEN VAN DELFT.
Verwachting tot Morgenavond;
Hoog- en Laagwater fe VMssirages,
MIBDELB0R8.
ROES.
I |>to v mdalc
MIDDELBURGSCHE COURANT
OjigbSad Voor Middelburg, Goes en agent-
»cbap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Ad»-rtentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
3y contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCHE COURANT^
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgschf Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no.'43255Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bq bet Bureau voor Pnbliciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 15!
regels f 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Adevrtentiën", ten hoogste 6 regels
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. me!
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer com
rant" 10 ct. extra Bewgsnommers 5 cent
(Van onzen speciale correspondent.)
Delft is een prachtige stad, prachtig
voor wie houdt van oude lijnen, intiem
natuurschoon en grootsche architectuur.
Want Delft heeft die alle drie. Aan zijn
met zwaar geboomte omzoomde grach
ten staat, in steen, een stuk historie van
ons land: het is de Prinsestad,
de stad, waar onze Prins, onze groote
Willem van Oranje, bij voorkeur ver
toefde in de laatste dagen van zijn le
ven, waar hij arbeidde, zorgde, leed en
stierf. Delft is de reliquie-schrijn van
Nederland, waar, in de diepte van het
grafgewelf, onze oude glorieuze wor-
dingsstrijd spreekt door de graven van
hen, die voor ons hebben gestreden, en
Delft is ons Saint-Denis, het
mausoleum van ons Vorstenhuis.
Een stad als Delft staat gemakkelijk
in de groote openbare belangstelling van
ons volk. Daarom konden de Dietsche
Studentenbond, het Nationaal Jongeren-
verbond en het Algemeen Nederlandsch
Verbond de tienduizenden uit alle stre
ken van ons land en zelfs van over de
Belgische grenzen daarheen trekken ter
herdenking van het jaar 1533, Willem
van Oranje's geboortejaar. En bij die
tienduizenden van elders, waaraan zich
duizenden uit de stad zelf en uit de on
middellijke omgeving aansloten, was ze
ker de gedachte levendig aan hem, die
de groote centrale figuur is van onze
wordende vrijheid en onafhankelijkheid.
Wie er gekomen was, wist, waarvoor hij
er kwam: WHllem van Oranje leeft in
ieders hart, in ieders hoofd, in vage lij
nen waarschijnlijk bij de meesten, maar
toch leeft hij in de gedachte en de herin
nering van groote lagen der Nederland
sche natie. In die herinnering, in dat
medeleven toog men naar Delft.
Ter feestviering? Ik zie het niet an
ders. Ik heb van het begin tot het einde
deze herdenking bijgewoond en ofschoon
in de Nieuwe Kerk Ds, Stam in zijn mooi
en manlijk woord, dat sterk saamgevat
was en mooi en manlijk werd uitgespro
ken, zeide dat er geen sprake mocht
zijn van een feestelijk e volkshulde,
dat we dit niet zouden kunnen dragen
en verdragen met het oog op het voor
werp der hulde en in deze moeilijke tij
den, heeft Delft feestgevierd, heeft een
deel van Nederland feestgevierd, met
vlaggetooi en muziek, met Oranje op de
borst, zelfs met jolijtigen dans en opge
wekte liederen.
Wat Maandag te Delft plaats had
rondom de steen-onthulling van de
Nieuwe Kerk, rondom de kranslegging
bij des Zwijgers graf, rondom de eeds-
aflegging op het enorme plein, was een
volksfees t, zooals we dat kennen
in onze beste Oranjefeest-ervaringen;
„blaasmuzikanten", harmonicaspelers,
venters van oranje, van gelegenheids
speldjes, van eetwaren ontbraken niet.
Het treffende van dit alles was, dat bij
de enorme samenvloeiing van vreemde
lingen, de orde geen oogenblik werd
verstoord, dat er genoegelijke, goed ge
humeurde stemming was, die zelfs bij
het hier en daar groote gedrang niet
verloren ging. Te opmerkelijker was dit,
omdat hier, bij deze gelegenheid, alle
militaire orde-bewaring ontbrak. Wat
politieagenten, eenige bereden agenten
°P de afeluitingsplaatsen, wat padvin
ders, wat jongelui met een armband als
msigne, dat was alles. Onwillekeurig
bedacht men, hoe een dergelijk feest
b.v. in Duitschland zou worden gezet
tusschen de stalen lijnen van sabel en
geweer. En men prijst ons volk gelukkig,
dat het aldus zelf de beste bewaker der
orde is en een vriendelijk, genoegelijk
milieu kan scheppen, waarin een volks
feest rustig kan verloopen.
^aaren hierop moet ik
wijzen om een oprechten indruk over te
brengen van de gebeurtenissen op Maan
dag te Delft er ontbrak nu ten ge
volge van de wel zeer huiselijke orga
nisatie, s t ij 1 aan het geheel. De stem
ming, die vriendelijk en goed was, doch
geenszins doordrongen van grooten
ernst, werd door geen stijl omhoog ge
heven, De organisatie verried de onbe
dreven hand. Dit slaat niet op de poli-
tie-maatregelen. Deze waren voortref
felijk, boven gewonen lof verheven, en
des te prijzenswaardiger, omdat er zoo
weinig ophef van werd gemaakt en de
hoffelijkste wijze van inlichten, aanwij
zen, terechtwijzen werd betracht. Maar
de onbedreven hand der organisatie, die
in hoofdzaak opgedragen was aan jon
gelui en jongens kwam vooral uit in de
groote momenten. De kranslegging door
de Commissie op het graf van den Zwij
ger was een plechtigheid, die slechts
zeer weinigen zagen en dieniets
plechtigs had. Zij werd door geen woord
door geen oogenblik van stilte vooraf
gegaan. Of het gebeurde of niet gebeur
de, wisten van de honderden kerkbe
zoekers sdechts eenige. Met moeite
wrongen de commissieleden zich naar
het praalgraf.
Niets imponeerde, niets verdiepte de
stilte, die bij eene dergelijke plechtig
heid had behoord.
Hier ontbrak, hoe vreemd de uiting
van dit gemis waarschijnlijk klinke, c e-
remonieel, een dirigeerende hand.
Wellicht ware dan niet voorgekomen,
dat op twee passen van het praalmonu-
ment van den Zwijger en onder hetzelfde
gewelf, als waaronder het mausoleum
der Oranje's is gebouwd, iemand tijdens
het geheele verblijf in de kerk zijn hoed
ophield, een ander gedurende de toe
spraak een boterhammetje zat te eten
en nog allen ten slotte het gewijde ge
bouw niet uitgingen, maar er uit
werden gewrongen er uit geworpen
bijna door het gedrang. Vlak bij mij liep
generaal Snijders, de man, die zoo aan
stonds op het machtige plein van Delft
zijn forsche stem zou verheffen ter hul
diging van den Grooten Doode. Hij werd
voortgeduwd als wij allen om naar bui
ten te komen, van voren, van achteren
en van weerzijden gestuwd naar den uit
gang. Het doet mij leed, dit een en an
der te moeten zeggen, maar het kan zijn
nut hebben- Organisatie is mannetjes-
werk. En ofschoon de organisatie van
dit feest in zijn eerste, groote lijnen,
voortreffelijk slaagde, faalde zij in en
kele bijzonderheden. Zoo de Vereeni-
gingen, van wie het initiatief uitging, op
nieuw eene zoo grootsche huldiging voor
bereiden, zullen zij rekening hebben te
houden met het feit, dat de groote mas
sa, dat zelfs het beschaafdste publiek
„en massa" gedirigeerd moet worden.
Het een en ander neemt niet weg, dat
wat Delft Maandag te zien gaf, wat de
drie Vereenigingen presteerden, een
kranig stuk was. Naar Delft, naar „het
Prinsehof", naar het praalgraf van on
zen grooten Oranje hebben zij op één
dag, voor enkele uren, de belangstelling
van Nederland gevoerd. De Stad, onder
den prachtigen blauwen hemel, die
schoongeveegd was door een frisschen
Noordenwind, tintelde van licht. Bij het
naderen zag men de aanwijzingen van
het feest in kleurige strepen: een vlag
aan eene boerderij, de driekleur boven
„Calvé", dan in de verte het rood-wit-
blauw op het schilderachtige torencom
plex van de Oude Kerk en eindelijk,
heel hoog, als een bewegelijke, lichtende
streep, onze driekleur op den „Langen
Jan". Dan naderen we Delft, dat zijn
voorjaarsbloemen in zijn tuintjes den
komenden toekeert. De trein davert het
station binnen en bij honderden trek
ken we de stad in, nieuwsgierigen, be
langstellenden, met oranje getooid, met
het speldje met den Prins er op, met 'n
ander speldje, met de Nieuwe Kerk,
ten slotte behangen met vaderlandslie
vend tooisel. Dan opent zich Delft, het
onvergelijkelijke; we zien de breede, de
grootsche allure van zijn „Oude Delft",
zijn bruggetjes a dos dane, zijn breede
en nauwe grachten, zijn oude gevels hier
en daar schaarsch helaas! herin
nerend aan ouden tijd en mooie bouw
kunst, zijn nauwe doorgangen en dan,
opeens, langs de forsche muren van het
Stadhuis, vóór ons het groot plein met
zijn prachtige afmetingen, zijn oude Ur-
sula-kerk, die nu nieuwe Kerk heet, en,
halverwege, het standbeeld van dien
anderen grooten Delftenaar, dien ande
ren wereld burger, Hugo de Groot.
De afschuwelijke ombouwing van het
plein ziet men niet; oranje, rood-wit en
blauw en Vlaanderen's „Clauwaerts" en
trossen menschen aan de vensters ma
ken de gevels levend; een prachtige
oranje-blanje-bleu zwiert wijd uit van
een der daken en beneden, daaronder,
op het majestueuse plein krioelen de
duizenden; daar flitsen alle kleuren, daar
schateren alle klanken. Nu en dan galmt
er wat van hoog uit den toren: ernstige
vroolijke, vrome wijzen; of de bourdon
dreunt zijn zware bas. Maar de menigte
overstemt alles- Telkens weer schette
ren nieuwe kopers, zingen andere stem
men. Er vormen zich groepen; 'n enor
me slinger van vaandels en banieren tee
kent zich boven de hoofden uit; het is
de groote stoet van deelnemende ver
eenigingen, die zich opstelt voor den la-
teren optocht, door de Kerk, langs het
graf van Vader Willem. Het is een
schouwspel van licht en kleur, dat, in
Geeft door aanhoudend arbeiden
voortdurend beter werk, opdat het
werk uwer jeugd u niet beschame!
zijn geheel opgenomen, overweldigt. En
hoven dat alles rijst, statig, sierlijk, slank,
de groote toren, bewaker der stad, be
waker van de doodsgroeve der Oran
je's, bewaker van het stoffelijk overschot
van hen, die, zooals Hij, de Groote Zwij
ger, voor Neerland's heil een verbond
hadden gesloten „met den Potentaat
aller Potentaten."
Straks zal op dit plein worden ge
sproken van wat Hij gedaan heeft voor
ons en voor wat Hij moet verwachten
van ons. Van z ij n roep om eensgezind
te zijn en verdraagzaam en van onze
tweedracht en onze zucht om te heer
schen over anderer meening. En het zal
goed zijn, dat dan althans eenige tien
duizenden monden, door den ouden pre
dikant Domela Nieuwenhuys Nyegaard,
den man met den kop, zooals we ons
den Mozes met de Steenen Tafelen voor
stellen, daartoe opgeroepen, den eed
zullen uitspreken, den eed, gezegd ter
wijl de rechterhand omhoog werd ge
strekt, die de belofte inhoudt voor het
heil der Nederlanden, ons leven te wil
len offeren in arbeid en plicht, met een
trouw, die tot den dood zal stand hou
den.
Want daarvoor waren al die tiendui
zenden naar Delft gekomen. Dat wilden
ze beloven, bij eede. De woorden van
dien eed zijn aangebracht aan den voet
van den grooten, grijzen wachter van
Delft, den ouden toren der Nieuwe Kerk
Het is niet weinig, wat hij inhoudt.
Zal het Nederlandsche volk hem hon
den in den geest van Wil
lem van Oranje?
Hem houden in z. ij n verdraagzaam'
heid en met z ij n toewijding?
God geve het!
A, J. B. B.
EERSTE KAMER.
Psychopathenzorg,
De Kamer nam met 26 tegen 13 stem
men aan het wetsontwerp, houdende tij
delijke voorziening met betrekking tot
het ter beschikking van de regeering
stellen van personen, bij wie tijdens het
begaan van een strafbaar feit gebrekkige
ontwikkeling of ziekelijke storting der
geestvermogens bestond.
Daarna werd de Kamer verdaagd tot
hedenmorgen.
DE RIJKSMIDDELEN IN MAART 1933.
De opbrengst van de Rijksmiddelen
(hoofdsom en opcenten) over de maand
Maart 1933 bedroeg 32.653.905 tegen
34.702.447 over de maand Maart 1932.
Het één twaalfde gedeelte der raming
over het geheele jaar bedraagt
31.849.200.
We laten hieronder volgen de op
brengst over de eerste drie maanden
van 1933, vergeleken met die over de
eerste drie maanden van 1932.
1933 1932
Grondbel. 1250064 1175065
Pers. bel. - '- 29684
Ink. bel. - 17542180 - 21941456
Verm. bel. - 2955124 - 3574206
Div. en T. - 1131610 - 1815086
Inv. recht - 14510566 - 19944584
Opc. inv.r - 4759783 -
Stat. recht - 464432 - 541314
Zout - 596878 - 637781
Geslacht - 1563101 - 1731730
Wijn - 362844 - 565817
Gedistill. - 7437185 - 8370881
Bier - 3248229 - 2397050
O. acc. bier - 25250 -
Suiker - 14943685 - 13347595
O. acc. suik. - 1255983 -
Tabak - 5823533 - 7493495
Goud, zilv. - 156573 - 186788
Zegelrecht - 3469256 - 4623113
Reg. recht - 2775947 - 2893413
Succ. recht - 8183752 - 10245417
Domeinen - 1068661 - 1495351
Staatsloterij - 193590 - 193710
Loodsgelden - 915671 - 903270
94633908 104106816
De opcenten ten bate van het Lee
ningsfonds gaven over Maart 1933 een
opbrengst van 4.559.812 tegen een be
drag van 4.698.710 over Maart '32.
De inkomsten ten bate van het „We
genfonds" gaven over Maart 1933 een
opbrengst van 739.851, Rijwielbelas
ting 34.470.
HERDENKINGEN
VAN WILLEM VAN ORANJE.
Zaterdag is in het jeugdherstellings-
oord Hohes Licht te Oberstdorf in
de Beiersche Alpen een herdenking ge
houden van Willem van Oranje. Tegen
woordig waren de daar aanwezige Ne
derlandsche jeugd en enkele in het dorp
toevende Nederlanders. Douairière La-
man Trip-de Beaufort hield een lezing
met lichtbeelden, waarin zij in het licht
stelde hoe Oranje gezocht heeft naar
een verzoening, die over verdeeldheid
heengrijpt en de verdeeldheid oplost.
Aan het slot zong de altzangeres Freule
Repelaer va,n Driel het eerste en het
laatste couplet van het Wilhelmus.
De Ned. vereeniging van Katowiqrards
(onderafdeeling eener vredesbeweging
met als centrum het radiostation te Ka
towice) zal a.s. Vrijdagavond een her
denking uitzenden tusschen 22 h 20 en
0 h 20 in de Fransche taal, daar de Ne
derlandsche vereeniging in Prins Willem
van Oranje niet alleen den Vader van
hun Vaderland, maar tevens den Vader
van hun idee ziet.
DE MUITERIJ OP DE ZEVEN
PROVINCIËN.
In antwoord op desbetreffende vragen
op 15 Maart j.l. door het lid van den
Volksraad den heer Thamrin, ingediend,
heeft de regeering, naar Aneta meldt,
0.a. medegedeeld, dat de geschorste
commandant, eerste officier en divisie
chef van de De Zeven Provinciën ge
durende hun schorsing in het genot blij
ven van hun volle inkomsten, conform
artikel 18 van de voorschriften betref
fende de rechtspositie van het militair
personeel der Zeemacht; dat de officie
ren en schepelingen, die, naar wordt
aangenomen, niet deelnamen aan de
muiterij, hun volle inkomsten blijven
genieten; dat van de muiterij verdachte
Europeesche en Inlandsohe schepelin
gen in afwachting van de resultaten
1.c.q. berechting van hun strafzaak
geenerlei inkomsten genieten, evenmin
als de in arrest gestelde dienstweige
raars.
Op de vraag of de regeering in het
belang van de onschuldige gezinsleden
van de in arrest gestelde schepelingen
kostwinners en van de bij de muiterij
gedoode militairen-kostwinners bereid
is bij toepassing van de betrekkelijke
bepalingen clementie te betrachten, ant
woordde de regeering, dat de betrek
kelijke bepalingen uiteraard naar recht
en billijkheid worden toegepast.
GENUA EXPRESS.
De speciale boottrein met post en
passagiers, in aansluiting op het s.s. „Jo-
han de Witt", zal Donderdagmorgen 20
April om 10 h 20 van Genua vertrek
ken. Aankomst Vrijdagmorgen 21 April
om 7 h 05 te Zevenaar; 7 h 57 Arnhem;
8 h 48 Utrecht C.S.; 9 h 49 Den Haag
S.S.; 9 h 32 Amsterdam W.P.; 9 h 51
Amsterdam C.S. en 10 h Rotterdam
Maas.
(Ingez. Med.)
Bij Kon. besluit is benoemd tot rid
der in de Orde van Oranje Nassau, J.
Lubsen Jzn., voorzitter van de vereeni
ging van leeraren in het boekhouden,
te Amsterdam.
Gisteravond werd in de Ridderzaal
te Den Haag de feestelijke bijeen
komst gehouden ter gelegenheid van het
vijf en twintig-jarig bestaan van de
centrale vereeniging voor openbare lees
zalen en bibliotheken. De herdenkings
rede werd uitgesproken door jhr. mr. dr.
E. A. van Beresteyn, voorzitter der ju-
bileerende vereeniging.
B. en W. van Den Haag hebben
den raad voorgesteld tot huurverlaging
van gemeente-woningen en winkelhuizen
over te gaan.
Bij Kon. besluit is aan den heer H.
G. J. Maas Geesteranus, gep. majoor der
cavalerie te 's-G ravenhage, op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend als
militair commissaris van het Ned. Roode
Kruis, zulks onder dankbetuiging voor
de door hem in dien functie aan den
Lande bewezen diensten en onder toe
kenning van den titulairen rang van
luit.-kolonel.
Middelburg, 19-IV-'33. Dinsdag hoog
ste luchttemperatuur 11.7 °C (53 °F);
laagste 2.7 °C (37 °F). Heden 9 h: 6.2
°C; 12 h: 3 °C. Geen regen of neer
slag. Hoogste barometerstand 767 mm;
laagste 765 mm.
Hoogste barometerstand 777.6 mm te
Thorshavn; laagste 752.7 mm te Memel.
Zwakke tot matige N, tot N.O. wind,
half tof zwaar bewolkt, waarschijnlijk
nog sneeuw- of hagelbuitjes, weinig ver
andering in temperatuur, lichte vorst
des nachts.
Zon op: 9 h 57; onder 19 h 33. Maan
op 3 h 20; onder 13 h 04. N.M.: 24 April.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij).
April.
Hoogwater. Laagwater
Wo. 19 9.31 22.09 3.15 16.02
Do. 20 10.48 23.12 4.46 17.14
Vr. 21 11.40 23.54 5.40 17.56
Hoog- en Laagwater te WemeMittge
April.
Hoogwater. Laagwate?.
Wo. 19 10.57 23.39 4.15 17.07
Do. 20 12.14 5.41 18.18
Vr. 21 0.47 13.18 6.37 19.06
Op den Eersten Paaschdag is te
Rotterdam, 56 jaar oud, overleden
de heer F. Verschoor van Nisse direc
teur van de Gem. Handelsinrichtingen
en havenmeester aldaar.
De heer Verschoor van Nisse werd
oorspronkelijk voor den zeedienst opge
leid, waaruit hij in 1909 eervol ontslag
kreeg. In 1914 werd hij benoemd tot
adjunct-inspecteur van den Arbeid te
Rotterdam, van 1918 tot 1920 was hij
daar tevens directeur van het Centrale
Brandstoffenbureau, en sedert 1920 di
recteur der Gemeentelijke Handelsin
richtingen.
Naar de Stand, verneemt, is weldra
een voorstel te verwachten van B. en
W. van Rotterdam, strekkende om
de verlaging van de haventarieven op
1 Juli a.s. te doen ingaan.
Een nieuwe zaak.
Niet alleen, dat de eerste winkelstra
ten af en toe een pand zien vernieuwen
of een nieuwe zaak zien verrijzen, maar
ook andere straten mogen daarin dee-
len, en dan denken wij in dit geval aan
de Giststraat, waar het pand F 175,
vroeger een kruidenierswinkel, thans
omgewerkt is tot een ruimen, aan alle
eischen van den tijd en van de wet vol
doenden slagerswinkel. De heer J.
Leijnse, die deze zaak hier enkele da
gen geleden opende, heeft daarmede iets
goeds tot stand gebracht en aan de Gist
straat weer eenige meerdere levendig
heid. De winkel maakt een zeer fris
schen en aangenamen indruk.
Knobbelril M. C. Zeeland.
De tweede Paaschdag door de Mo
torclub Zeeland gehouden knobbelrit
heeft een zeer geanimeerd verloop ge
had. Om half twee meldden zich 42
deelnemers aan het clubhuis „De
Landbouw", die vervolgens naar de hun
door 't lot aangewezen Zuid-Bev eland-
sche dorpen trokken. Zoo moest elke
deelnemer 6 plaatsen bezoeken, alle
door het lot aangewezen. Voor elke
plaats werd een bepaald aantal punten