GOESCHE COUPANT-
W.Od
STATEN-GENERAAL.
ZEELAND.
WEER EN WIND.
NUMMER 82.
TWEE BLADEN.
DONDERDAG
6 APRIL 1933.
EERSTE BLAD.
176e JAARGANG.
5*1613
Tot steun.
RAADSOVERZICHT
MIDDELBURG.
m
MIDDELBURG.
SOES.
Verwachting tot Morgenavond
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Hoog- en Laagwater te Wemeiding«s
Maart.
ZUID-IEVELAND.
MIDDELBUPGSCHE COUBANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Adswrtentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
By contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgschf Courant"; Bureaux! Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten by het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—7
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriel
„Kleine Adevrtentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. by vooruitbetaling Adv. me!
.Brieven" cf „Bevragen bureau dezer co®'
rant" 10 ct. extra Bewysnommers 5 cent,
pmsm
Elders in dit blad zullen onze lezers
een advertentie en een ingezonden stuk
vinden, waarin het Zeeuwsch Comité tot
steun verleening aan Joodsche vluchte
lingen een oproep tot de Zeeuwen richt,
om gelden, benoodigd voor de steunver-
leening aan-de Joden, die, do-or de ver
volgingen waaraan zij in Duitschland zijn
blootgesteld, de vlucht moesten nemen.
Wij zouden daaraan te dezer plaatse
een enkel woord willen toevoegen.
Voor het allergrootste deel kent de
Nederlander de rassenhaat gelukkig
niet.
Toestanden zooals in Amerika en En
geland bevreemden ons. In Amerika,
waar men den mensch niet onder de
huidkleur van den neger kan vinden,
waar de knapste advocaat, de bekwaam
ste chirurg, als hij een zwarte of ge
kleurde huid heeft, als minder dan de
minderwaardigste blanke beschouwd
wordt.
In Engeland, waar men in bekrompen
eigenwaan dermate van de superioriteit
eener witte huidskleur overtuigd is, dat
ook daar alles wat bruin, geel of zwart is,
niet alleen als anders, maar ook als min
derwaardig beschouwd wordt. Dat laat
ste zégt men wel niet met zooveel
woorden, maar het komt er toch op
neer.
Dat is rassenh a a t in zijn ergsten
vorm, rassenw aan op zijn minst.
En: dat betreft nu nog menschen van
andere nationaliteit, vaak andere talen
sprekende, en in andere werelddeelen
wonende, doch niet eigen landgenooten.
Is deze rassenwaan dus al verwerpe
lijk, hoeveel te erger, moet het dan met
het anti-semitisme wezen?
Want weliswaar geldt het ook hier een
ander ras het ware dwaasheid dat
te trachten te ontkennen en geen enkele
Jood zal daar zelf aan meedoen maar
het geldt hier eigen landgenoo
ten.
Voor het anti-semitisme is dus wij
schreven er reeds eerder overin Ne
derland al heel geen goeden voedings
bodem te vinden. Een dergelijke ver
deeldheid is in strijd met de innerlijke
gevoelens van het Nederlandsche volk
in zijn algemeenheid.
Wij weten heel wel, dat ieder mensch
zijn eigen aard heeft. Dat de Brabander
anders is dan de Fries, de Groninger
anders dan de Zeeuw of de Limburger,
dat dus ook een Jood van andere ge
aardheid is als bijv. een Germaan. Maar
daarbovenuit weten wij twee andere
dingen ook heel zeker: dat de Neder
landsche Joden zijn, en zullen blijven
volwaardige volksgenooten en mede
landers in ons vrije Nederland,en dat
alle Nederlanders er steeds naar zullen
blijven streven, in eiken mensch, van
welke huidskleur en welke afstamming
dan ook, den medemensch te zien. Die
beoordeeld en gewaardeerd moet wor
den naar zijn innerlijke qualiteiten en
eigenschappen, naar de mate van zijn
verdiensten voor de maatschappij, de
wetenschap, de cultuur, de menschheid
in haar geheel.
Dat is de eenige juiste en ware maat
staf die in Nederland aangelegd zal wor
den.
In Duitschland doet men dat niet. On
danks zijn hooge cerebrale en ten dee
ls artistieke kuituur heeft de Duitscher,
althans een hard schreeuwend en niet
te minachten groot deel van het Duit-
i u Vi°^' steec^s °P dit gebied een ster
ke bekrompenheid aan den dag gelegd..
Een misprijzenswaardig vermogen om
een stokpaardje te berijden en, daarop
chargeerende, een zondenbok te zoe
ken om die de woestijn in te jagen..
Dat is het Duitsche anti-semitisme. De
vuige en botte geest, die den moorde
naarshand bestuurde welke den fijnzin-
?igen en zedelijk hoogstaanden Jood
Walter Rathenau het levenslicht uit
blies.
Dat kinderlijke en naïeve anti-semi
tisme is door de Hitlerianen acuut vaar
dig geworden over Duitschland.
Vele Joden zijn daardoor gedwongen
geworden naar het buitenland de wijk
te nemen.
En als zoovele eeuwen geleden staat
ook nu weer het gastvrije Nederland
open voor hen, die, om huns geloofs wil-
Je, m ballingschap moeten gaan.
Met is bekend, dat onder de Joden
een sterk internationaal saamhoorig-
he.dsgevoel bestaat, dat zij, in gevallen
als deze zelf het eerst, en diep8 in den
zak plegen te tasten om hun geloofsge-
nooten te helpen.
Goed, dat zal nu ook wel weer ge
schieden.
Maar wij zouden ook de Zeeuwsche
niet-Joden willen oproepen om, al ware
het bij wijze van demonstratie tegen de
mensch-onwaardige gezindheid, die in
het Duitsche anti-semitisme aan den
dag treedt, hun steentje bij te dragen.
Opdat Nederland zijn eeuwenouden
roep van gastvrijheid, van asyl voor ver
volgden, met breed gebaar gestand doe.
EERSTE KAMER,
Bedrijfsraden.
De instelling der bedrijfsraden was
gister de hoofdschotel.
De heer Steger (r.-k.) zeide, dat we
te doen hebben met een ommekeer in
het bedrijfsleven. Hij vindt het ontwerp
zeer sympathiek.
De heer P o 11 e m a (c.-h.) zegt, dat
zijn fractie niet gunstig over dit ontwerp
denkt, hij heeft vooral bezwaar tegen de
verordenende bevoegdheid van de be
drijfsraden.
De heer Schoenmakers (r.-k.)
bestreed verschillende tegen het ontwerp
aangevoerde bezwaren.
De heer D a n z (s.-d.) ziet geen enke
le reden den dictatuur in het bedrijfsle
ven te handhaven. Dit wetsontwerp gaat
niet ver genoeg.
Ondernemingsraden waren logischer
en practischer geweest dan bedrijfsra
den. Het ontwerp brengt weinig veran
dering in den bestaanden toestand.
Niettemin zal hij voor stemmen. De be
drijfsraden zijn niet in het belang van
den consument. De heer Kranen
burg (v.-d.) heeft geen bezwaar tegen
het ontwerp, doch acht het opnemen
der rechterlijke bevoegdheid in art. 27
onjuist. De heer De Bruijn (c.-h.) is
overtuigd van de goede werking der
wet.
In de avondvergadering heeft
minister Verschuur de sprekers be
antwoord. Hij zeide o,a. dat medezeg
genschap het bezit niet zou aantasten,
tot dergelijke consequenties leidt het
ontwerp niet. Hier wordt alleen een
sfeer geschapen, waarin de ondernemer
zal hebben te leven. Daarna replieken.
Heden voortzetting.
Haven van Terneuzen.
De Kamer nam bovendien het wets
ontwerp aan inzake onteigening van
gronden, noodig voor uitbreiding der
havenwerken te Terneuzen.
De Kamer heeft hedenmorgen met
29 tegen 11 stemmen aangenomen de
Bedrijfsradenwet. Tegen stemden de li
beralen, de Chr. Hist, en de heer Blom-
jous (r.-k.).
6 April 1933,
Met eigenlijke feestelijkheden is de
installatie van onzen nieuwen burge
meester niet gepaard gegaan. Om twee
redenen een Middelburgsche en een
andere. De eerste is wel deze, dat men
het eigenlijk, althans de laatste malen,
niet meer gewoon was hier een installa-
tiefeest naar het bekende recept op
touw te zetten, doch dat men zich be
perkte tot een plechtige vergadering
van den Raad; de tweede was het even
kiesche als keurige verzoek van den
heer Fernhout, om, in verband met den
tragischen dood van den benoemden bur
gemeester, mr. A. A. de Veer, alle feest
betoon, muziek en wat dies meer zij,
achterwege te laten. Wij zijn er van
overtuigd, dat dit eerste gebaar, ge
maakt nog vóór de ambtsketen van Zee-
lands hoofdstad hem om de schouders
gelegd was, door zeer vele Middelbur
gers als een beau geste gewaardeerd is
geworden.
Onze Raadzaal bood gistermiddag een
anderen aanblik dan gewoonlijk. Ietwat
feestelijker, ietwat plechtiger ook, min
der zakelijk dan anders. Geen actentas-
schen en mappen met papieren; geen rij
wetten met 'n stapel „Handelingen" voor
des secretaris zetel; de Raadsleden al-
Vriendelijkheid is de sleutel tot
alle harten.
len op hun Paaschbest; enkele palmen
in de hoeken van de zaal, een tuil don
kere rozen op het tafelje van den voor
zitter, aanvankelijk nog de loco-burge
meester, wethouder Onderdijk.
Een zèèr dicht bezette tribune, waar
op onderscheidene burgemeesters van
aangrenzende en omliggende gemeenten,
ook de burgemeester van Goes; meer
naar voren in de Raadzaal mevrouw
Fernhout met 's burgemeesters vader,
ds. Fernhout en schoonvader de heer
Du Monchy van Voorthuysen, en enkele
andere familieleden; de pers, die anders
wat meer achteraf zit, was voor ditmaal
tijdelijk naar de middentafel ge
promoveerd.
Zoo was het milieu.
Twee dingen vonden daarin plaats:
het afscheid van loco-burgemeester On
derdijk, de installatie van onzen nieu
wen burgervader den heer Fernhout.
Wanneer zooals nu in Kampen bij
voorbeeld de eene burgemeester den
ander reeds na enkele weken opvolgt,
dan is de waarneming van het burge
meesterschap, zoo al geen sinecure, dan
toch weinig meer dan een korte vervan
ging van. vrij formeelen aard. Maar wan
neer,- zooals hier en ditmaal het geval
was, het interregnum van 1 Januari tot
4 April, dus meer dan een kwartaal
duurt, en wanneer in dien tijd nog de
behandeling van de gemeentebegrooting
valt, dan mag wel aangenomen worden,
dat de normale bestuurslast in die maan
den op de schouders van hem, die het
burgemeesterschap waarnam, gedrukt
heeft. Dat de heer Onderdijk, nu hij de
zen last weer op eens anders schouders
afwentelde, behoefte gevoelde in enkele
woorden als tijdelijken voorzitter der
vergadering afscheid van den Raad té
nemen, was begrijpelijk; de keurige be
woordingen, waarin bet oudste Raads
lid, de heer Heemskerk, op dit toe
spraakje reageerde, den dank van alle
Raadsleden overbrengende voor des
heeren Onderdijks goede leiding der ver
gaderingen, zullen zeker aller instem
ming, zoo in als buiten den Raad, kun
nen verwerven.
Rest ons dan nog de eigenlijke instal
latie van den heer Meine Fernhout tot
burgemeester van Zeelands hoofdstad.
Reeds gisteren hebben wij den woor
delijken tekst der drie hierbij gehouden
redevoeringen kunnen afdrukken
voor wie daar nog belang in stelt, zij dus
naar ons blad van gister verwezen.
Voor de installatierede van wethou
der Onderdijk kunnen wij alle waar
deering hebben: eenvoudig, eerlijk,
openhartig, en vriendelijk. Niet ver
bloemende, dat de benoeming van een
anti-revolutionairen burgemeester af
gescheiden van diens persoon geen
algemeene vreugde verwekte, noch aller
instemming verwierf, maar dadelijk
daaraan toevoegende, hoeveel goeds en
vriendelijks ons kort daarop omtrent den
persoon van den nieuw-benoemde be
reikte, later, hoe vriend en politiek an
dersdenkende hem eerden en huldigden,
toen hij Kampen verliet. Waaraan weth.
Onderdijk dan den moed ontleende de
toekomst niet donker in te zien, ver
wachtende, dat burgemeester Fernhout
„de harten der Zeeuwen zou weten te
winnen", zijnde „een burgervader met
oor en oog voor de belangen van allé
gemeentenaren".
Als oudste lid in jaren, sprak hierop
namens den geheelen Raad wij moe
ten hierop ditmaal den nadruk leggen
de heer Heemskerk. Deze ving zijn be
groetingsrede aan met een wel zeer per
soonlijk getuigenis, dat min of meer op
zienbarend moest werken, en dat, dunkt
ons, noch voor de ook door hem verte
genwoordigde raadsleden-ter-linkerzijde,
noch voor het groote deel der burgerij
dat uit andere beginselen dan de heer
Heemskerk leeft, erg prettig geklonken
moet hebben. Heeft de heer Heemskerk
niet overwogen dat gelijk de heer On
derdijk in zijn installatierede toch ook
blijk gaf te hebben verstaan het spre
ken namens allen zekere verplichtin
gen en beperkingen oplegt, die niet gel
den wanneer men alleen namens eigen
fractie of uitsluitend voor zichzelf
spreekt
- Overigens was des heeren Heemskerks
toespraakje als altijd zorgvuldig gesteld
en het werd met warmte uitgesproken.
De groote belangstelling van de inwo
ners onzer stede zal echter, uit den aard
der zaak, uitgegaan zijn naar de rede,
waarmede onze nieuwe burgemeester
zijn ambt aanvaardde.
AI dadelijk moet hiervan gezegd wor
den, dat zij.den reeds vooruitgevlogen
faam van zijn redenaarstalent bevestig
de: oratorisch welgebouwd, rustig, ver
zekerd, met verzorgde dictie en sober
gebaar uitgesproken, maakte zij een goe
den, zelfs boeienden indruk.
Dat burgemeester Fernhout, inplaats
van met enkele hoffelijke woorden te
bedanken voor de verwelkoming, en
meer niet, een soort programrede hield,
een politiek credo uitsprak het lijkt
ons zeer juist gezien. Zooals wij reeds
eerder in dezen trant schreven: de over
gang van een liberalen burgemeester,
afsluiter van een rij van liberale voor
gangers, naar een anti-revolutionair
hoofd der gemeente, is niet een gebeur
tenis die onopgemerkt voorbijgaat. En
dan heeft struisvogelpolitiek weinig zin:
klare wijn dient er geschonken.
Dat nu is geschied: met hetgeen Kam
pen bij het heengaan van haar burge
meester getuigde en met hetgeen burge
meester Fernhout zelf, bij de aanvaar
ding van zijn ambt, gisteren uitsprak,
kunnen we weten waar we aan toe zijn.
Er is veel, zeer veel in deze ambtsaan-
vaardings-rede waarmede iedere Mid
delburger zal kunnen instemmen. En wij
hebben het vertrouwen, dat burgemees
ter Fernhout in Middelburg al evenzeer
als in Kampen/er naar zal streven, en
denkelijk er ook wel in zal slagen, zich
de sympathie van geheel de bevolking te
verwerven.
En mochten in de toekomst de meenin
gen eens botsen op die gebieden, waar
de specifiek-rechtsche en de specifiek
linksche beweegredenen en beginselen
tot onontkoombare conflicten moeten
voeren, dan zijn wij er niettemin zeker
van, dat met volstrekte eerbiediging van
elkanders overtuiging de persoonlijke
waardeering voor den politieken tegen
stander zal kunnen blijven overheer-
schen.
In de bestuurspraktijk echter is er
zoo heel veel, waar deze diepere begin
selen die naar de vrijzinnige opvatting
binnenskamers dienen te worden bele
den, om buitenskamers door te
werken zonder dat dat nu bepaald
telkens nadrukkelijk gezegd behoeft
te worden minder op den voorgrond
treden dan de algemeen-menschelijke
normen die een ieder aanvaardt.
Men mag er van overtuigd zijn, dat
alle Middelburgers zonder onderscheid
daar den nieuwen burgemeester zullen
kunnen ontmoeten en hem er zullen
leeren waardeeren.
Een feestavond.
De alhier gevestigde afdeeling van de
Nederlandsche Handelsreizigers vereeni
ging en de Fondsenvereeniging van de
N. H. R. V. heeft de traditie getrouw
ook dit jaar weer een feestavond geor
ganiseerd ter versterking van het onder
steuningsfonds en daardoor dit maal
beslag gelegd op de groote zaal van het
Grand Hotel Britannia te Vlissingen.
Deze avond zal Zaterdag a.s. plaats
vinden en de afdeeling engageerden het
bekende cabaretsduo Tholen en Van
Lier, die met hun internationaale levens
lied, zoowel het vroolijke als het meer
ernstige alom succes hebben, wat zeker
een opwekking inhoudt voor een druk
bezoek.
De crisis in Land- en Tuinbouw,
Gistermiddag heeft dr. H. J. Lovink,
lid van de Tweede Kamer, alhier een
rede gehouden over: De Christelijk-His-
torischen en de crisis in land- en tuin
bouw.
Spr. wees op den ernstigen financiee-
len en economischen toestand waardoor
we ons zeker moeten wachten voor het
opmaken van lange lijsten met allerlei
desiderata.
Hij ging na, wat vele landen om ons
heen op oeconomisch gebied hebben ge
daan (invoerbelemmeringen, tolmuren,
enz.), het practisch mislukken der oeco-
norüische conferenties te Genève en wat
onze regeering noodgedwongen moest
doen om onzen land- en tuinbouw van
den ondergang te behoeden.
De toestand wordt voor Nederland,
als exportland, met den dag moeilijker.
Middelburg 6-IV-'33 Woensdag hoog
ste lucht temperatuur 12.7 °C; (55 °F);
laagste 7.2 °C (45 °F). Heden 9 h: 9,9
°C; 12 h: 13.5 °C. Geen regen of neer
slag, Hoogste barometerstand 772 mm;
laagste 771 mm.
Hoogste barometerstand 770.4 mm te
Le Havre; laagste 748,0 mm te Stensele.
Meest zwakke wind uit N. richtingen,
nevelig tot half of licht bewolkt, droog
weer, weinig verandering in temperatuur
Zon op: 5 h 26; onder 18 h 41. Licht
op: 19 h 11. Maan op: 13 h 36; onder;
4 h 01. V.M.: 10 April.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
Maart.
Hoogwater. Laagwater.
Do. 6 10.39 23,02 4.25 17.00
Vr. 7 11.32 23.47 5.30 17.49
Za. 8 12.16 6.18 18.30
Hoogwater. Laagwater.
Do. 6 12.05 5.18 18.01
Vr. 7 0.37 13.10 6.25 18.56
Za. 8 1,33 13.58 7.14 19.39
SIEGFRIED,
UIT DE NIBELUNGEN,
Frits Langs meesterwerk, met Paul Rich
ter, Margaretha Schön, Hanna Ralph,
e.a„ met oorspronkelijke muziek naar
Wagner-motieven. Proloog in het Neder-
landsch door Elias van Praag. Vrijdag-,
Zaterdag-, Zondag- en Maandagavond en
Zondagmiddag 3 uur in
CINEMA „SLOT OSTENDE" TE GOES.
(Ingez. Med.)
Onbillijk is de klacht, dat zuivelwet,
varkenswet enz. zoo weinig hebben op
geleverd. We stonden hier voor groote
moeilijkheden, daar artikelen als zuivel
producten, varkensvleesch, enz. een
groot exportoverschot aanwezen. Met
tarwe stond het er veel gemakkelijker
voor.
We moeten ons maar eens afvragen
wat er zou gebeurd zijn als de regee
ring niets had gedaan. Dan zouden land
en tuinbouw en veeteelt ineen zijn ge
stort.
Er zijn er ook die een vechttarief wil
len dus veel hoogere beschermende
rechten. Maar deze rechten nemen de
kwaal (tekort aan koopkracht) niet weg.
Waar het kan moeten we bedacht zijn
op behoud van onzen export.
Er zijn er ook die roepen om inflatie,
vooral in landbouwkringen. Maar spr.
waarschuwt daartegen ten sterkste.
Hij is persoonlijk voorstander van vrij
handel, maar we kunnen in dezen tijd
niet al te zeer aan onze principes vast
houden.
Na het geven van gelegenheid tot het
stellen van vragen, gaf spr, nadere in
lichtingen over het ontwerp Machti
gingswet.
We zullen daarbij zeer geleidelijk te
werk moeten gaan, want het goedkoo-
pere buitenlandsche graan hebben we
b.v. noodig om den broodprijs niet te
hoog te maken. Komt die prijs te hoog
te liggen, dan wordt er minder brood
gegeten en komen we niet uit de moei
lijkheden.
Steun aan de werkgevers in den vorm
van bijslag op het loon ontmoet bij de
regeering bezwaar, gezien wat daarmee
is voorgevallen. Voor sommige gemeen
ten (b.v. voor kleine land- en tuinbouw)
zou het stelsel toepassing kunnen vin
den, mits onder zeer strenge controle.
Men kan bij het departement een proef
aanvragen.
Dader aangehouden,
's HEER ARENDSKERKE. Eenige
dagen geleden is er tijdens de afwezig
heid van de bewonenrs ingebroken bij
de fam. De K. alhier. Door openschuiven
van een raam was de dader naar bin
nen gekomen en bij onderzoek bleek uit
een kabinet die in de kamer stond, een
spaardoosje met geld te zijn ontvreemd.
Bij de politie werd aangifte gedaan, de-
