COURANT
Zenuwpijnen overal?
AKKER.CACHET5
V'.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE COURANT VAN WOENSDAG 29 MAART 1933. No.
75.
:s a
DE ZEEUWSCHE LANDBOUW
GOESCHE COUBANT-
«evujgrf** R
GEMEENTERAAD VAN
MIDDELBURG.
AANTAL" HEEFT
,D NU NEME DE
ITEIT" DE LEIDING.
"AKKERTJES"
ibi
ïtis
25
Sop
sm.
let'
Iro-
fio-
|lie-
st.
|re-
lee-
dd
pot-
ct.
ct.
30
net
ge-
ces.
nb-
a 7,
ver
in
ing.
tldt
ua-
op
■tel1
door
J. M. VAN BOMMEL VAN VLOTEN.
X
Al te veel autarkie leidt tot
verarming en werkloosheid.
Wanneer ik mij er toe zet in dit blad
eenige artikelen te schrijven over den
Zeeuwschen Landbouw, dan gaan mijn
gedachten onwillekeurig terug naar den
tijd, toen de ernstige crisis, waardoor de
Landbouw geteisterd wordt, nog slechts
in een begin-stadium verkeerde en de
nadering zich alleen aankondigde door
enkele verschijnselen, die destijds als
tijdelijk en van voorbijgaanden aard
werden beschouwd. Deze verschijnselen
betroffen het artikel suiker, dat voor
het uiterste doen om te komen tot
een herstel van het vrije ruilverkeer
tusschen de volken.
Zoolang echter dit doel niet be
reikt is, zullen wij blijven medewer
ken aan steunmaatregelen ten be
hoeve van die bedrijven, welker
voortbestaan in het belang van onze
volkswelvaart wordt gevorderd,
doch die door de handelsbelemme
ringen van andere landen worden
bedreigd".
Tot die bedrijven behoort ook de
Zeeuwsche Landbouw, want zonder
eenige overdrijving mogen wij zeggen,
dat de crisis die wij thans doormaken
is een crisis in de afzet onzer landbouw
producten, die onmogelijk gemaakt
wordt of belemmerd door de handelspo
litieke maatregelen van het buitenland.
Mn or iiitct r»m<Taf norzaalf vatl dc
algemeene wereldcrisis, waarin toch
éénmaal wel een wending ten goede zal
komen, die zich ook tot de landbouw-
voortbrengselen zal uitstrekken. En zoo
dra door betere omstandigheden koop
kracht en vertrouwen terugkeeren, zal
behoefte gevoeld worden aan een rui
mere, vrijere uitwisseling van goederen,
waardoor de handelspolitieke verhou
dingen een w dïdige ontspanning zullen
ondergaan. Da 'al'öok het moment ge
komen zijn, w p wij ons dankbaar
zullen prijzen hi.6 "er niet al te snel
en niet al te zeer' te hebben omgewor
pen, want dan zal de Nederlandsche
bodèmproductie haar vroegere voor
aanstaande positie op de buitenland-
sche markt met nog ongeschonden kracht
kunnen herwinnen.
BEHOORT BIJ No. 75 VAN WOENSDAG 29 MAART 1933.
M6I3
Voorverslag d.d, 29-III-'33.
Vergadering van Woensdag 29 Maart,
te twee uur.
Voorzitter de heer J. Onderlijk,
waarnemend burgemeester.
Aanwezig alle leden.
1. Ingekomen stukken.
Goedgekeurd is o.a. de plaatsing van
Middelburg in de derde klasse der ge
meentefondsbelasting door de Kroon en
van de verbetering van het Molenwater
en het verhuren van de Griffioen, door
Ged. Staten.
Ter tafel komt een aanbod van het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschap
pen van den gevelsteen bij de huldiging
van de nagedachtenis van Prins Willem
I in school A.
Dit wordt aanvaard en de kosten van
inmetselen zullen op voorstel van mevr.
Weijl voor rekening der gemeente ko
men,
2. Benoeming wethouder..
De heer VAN DER FELTZ legt de vol
gende verklaring af:
De Rechterzijde, van oordeel, dat haar
getalsterkte in den Raad en het resul
taat der laatste verkiezingen op haar
den plicht leggen, indien mogelijk, een
wethouder uit haar midden aan te wij
zen, is niet voornemens zich aan den
plicht te onttrekken.
Zij is volkomen bereid in deze moei
lijke tijden mede de verantwoordelijk
heid te dragen, wanneer zij zich tot
medebestuur geroepen acht.
Daarom zal zij ook ditmaal met een
eigen rechtschen candidaat komen en
wel mr. L. van Andel.
De heer PAUL zegt, dat de anteciden-
ten van den heer Van Andel van dien
aard zijn, dat de S.D.A.P. zich niet kan
houden aan haar toezegging om een
rechtschen wethouder te helpen verkie
zen.
Bij eerste vrije stemming krijgt de
heer Van Andel 8, de heer Boasson 8,
en de heer Portheine één stem.
De tweede vrije stemming heeft het
zelfde resultaat.
Bij de nu volgende herstemming mo
gen de heeren v. Andel en Boasson niet
medestemmen.
Thans verkrijgt de heer Van Andel 7
en de heer Boasson 8 stemmen.
Laatstgenoemde is gekozen en houdt
de benoeming dr;e dagen in beraad.
De heer JERONIMUS zegt, dat hij den
raad wel eens vergelijkt met een circus
en nu ziet hij in de S.D.A.P.'ers slang-
genmenschen. De sd.ap. nam tweemaal
een draai nu weer naar de linkerzijde
Verleden week zeiden zij, dat rechts 'n
zetel toekwam en nu den persoon hen
niet we gevallig is, verlaten zij dat
standpunt. Toen spr. in de vergadering
kwam wist hij niet hoe het loopen zou
en moest hij na de tweede stemming
plotseling beslissen. Zeker is het dat
als het om conservatisme gaat spr. dich
ter bij den heer van Andel staat dan bij
den heer Boasson, maar dat hij tenslotte
toch op laatstgenoemde stemde, vindt
zijn oorzaak, daarin, dat de raad er toch
nog altijd is om controle uit te oefenen
over al te democratische maatregelen
van B en W. De houding van de s d.a.p.
kan spr. niet bewonderen en hij denkt,
dat ook vele kiezers d:t niet zullen doen.
De heer PAUL zegt, dat de s.d.a.p,
ook voor twee uur niet wist met wien
rechts zou komen. Zij heeft eerst mede
gewerkt aan uitstel van de definitieve
benoeming, verleden week heeft spr.
duidelijk verklaard waarom men op den
heer Pen Hollander stemden. Als regel
moet men het stellen van candidaten aan
de fracties overlaten, maar er is een
*rens en in de candidatuur van den
heer van Andel ziet de s d.a.p. een uit
daging. De bezuinigers zullen ook wel
eens verbaasd staan over het stemmen
van den heer Jeronimus op den vrijz.
democraat.
De heer DEN HOLLANDER zegt, dat
ook de heer -Jeronimus draait en dit o.a.
door nu zoo te stemmen, hij had zich als
zijnde niet links of rechts buiten stem
ming moeten houden. Het is nu duide
lijk dat hij ten slotte bij links behoort.
De heer Jeronimus wil eten van twiee
walletjes op conservatief gebied zoekt
hij zijn kracht bij rechts en nu werkt hij
mede met de s.d.a.p Het was beter dat
hij nu maar eerlijk bekende dat hij bij
rechts behoort.
De VOORZITTER betreurt het dat de
heer Jeronimus deze kwestie weer aan
het rollen heeft gebracht.
De s.d.a.p. heeft in December alleen
voor een tijdelijke benoeming stemmen
op den heer Boasson toegezegd, dit deed
ook de heer Jeronimus, al is het op
andere motieven. Omgekeerd zouden
andere partijen toch ook niet iederen
candidaat van de s.d.a.p. overnemen
zonder op den persoon te letten. Ook
in dit geval was er een uitzondering nu
men met den heer Van Andel kwam.
De s.d.a.p. kon niet mede helpen om
dezen door rechts gewenschten binnen
te halen.
Spr. stelt daarbij den twijfel of dit wel
degelijk de gewenschte is.
De heer VAN DER FELTZ: Dat is een
insinuatie.
De VOORZITTER ontkent dit. De
s.d.a.p. zal zich zelf wel tegenover de
kiezers verantwoorden. Als zij op den
heer Van Andel stemden, zou geen en
kele geestverwant dit goed vinden.
De heer JERONIMUS blijft er bij, dat
de s.d.a.p. draait en ontkent pertinent
dit zelf ooit te doen. De heer Den Hol
lander is bijv. ten opzichte van het
abattoir ook wel eens van meening ver
anderd.
De VOORZITTER antwoordt nog kort
en sluit de discussie.
Rondvraag.
De heer JERONIMUS brengt een
klacht naar voren, n.l. van hinder, die
men heeft van het in den nacht „plak
ken". Hij meent dit vóór elf uur moet
worden gedaan.
De VOORZITTER zal de politie op
dragen toe te zien er geen hinder wordt
ondervonden.
Hierna ging de vergadering op ver
zoek van den heer Jeronimus over in
eene met gesloten deuren.
Na heropening der openbare verga
dering, sluit de voorzitter deze.
TVERHEID KIEZER. V.
orige artikelen heb ik uit-
.t, en waarom, ik 't in 's
j noodig acht dat het over
tel van het actieve en pas-
scht 'worde uitgesloten, en
candidaten voor de be-
£n hoogere minimum-ei-
en gesteld wat him leef-
thans zal ik betoogen dat
(ook minimum-eisehen zal
Len voor wat hun b e-
5 i d betreft. Want hoe is
nu? t'
er geen verkiezing vlak
ïr staat interesseert de ge-
ederlander zich slechts in
or wat hij noemt: „de poli-
ij geen gelegenheid onge-
im bestuurs-daden of na-
el te critiseeren, schriftelijk
g, en overalbehalve op
Jaats en wijze dat zijn cri-
esultaat zou kunnen opleve-
wèl zou moeten verkondigt
ïnden stukken, in de socie-
vrienden of in z'n gezin,
al verzuimt hij de vergade-
r kiesvere iging bij te wo-
juist hier zijn onafgebroken
.g van tastbaar nut zou kun-
g van deze lauwheid (die in
n heerscht) zijn de vergade-
r kiesvereeniging bij te wo-
sel slecht bezocht, en meest-
elfden die ik zou willen noe-
ite vereenigngsmenschen, met
typische vereenigings-eer-
ie zoo graag een plaatsje in
zouden widen bezetten,
achter tot een candidatuur
stuur te brengen, met eenige
.t de vergadering voldoende
krijgen, moeten zij zich doen
r praten, veel praten, waarbij
aanwezigen meer waardee-
voor het vele en voor den
oor den inhoud van het ge-
op deze manier in vele ge-
7 niet in de allerkleinste al-
~V~
op het terras, waar de rozen verwelk
ten, kil en nat was. Ook wist zij dat
haar vader de een of andere dwaasheid
zou verrichten, wanneer hij haar met Don
Jan zou aantreffen op een plaats, waar
niemand hen zou kunnen zien of hoo-
ren. Want de oude Mendoza kende de
wereld en het hof, en wist dat vroeger
of later v.oor Don Jan van Oostenrijk
een vorstelijk huwelijk zou worden ge
raamd en dat, zelfs al was hij met Do
lores getrouwd, er wel een middel zou
wo-den gevonden om haar huwelijk on
geldig te doen verklaren, waardoor een
groote schande over zijn huis zou wor-
behandeld, totdat hij het niet langer kor
verdragen, en het huis zijns vaders had
verlaten.
Hij was, evenals zoo velen dat ook in
dien tijd deden, de wijde wiereld inge
gaan, om te trachten in een of ander
leger zich te onderscheiden. Tenslotte,
als om zich tegenover zijn vader in al
les te verzetten, diende hij thans onder
de bevelen van Don Jan, terwijl het ge
rucht liep dat hij een van diens vrien
den was, zoodat Mendoza vreesde dat
zijn zoon Don Jan behulpzaam zou zijn
bij het tot stand brengen van zijn huwe
lijk met Dolores. Maar daarin vergiste
ch, want zijn zoon was even
irt en nieren net zoo'n Span-
ren toegewijd aan de eer van
ls zijn vader. Al beschouwde
i als een ideaal soldaat en
au liever zijn rechterhand
gekapt dan zijn aanvoerder
er hand te stellen, waaraan
lang geschreven had; zij
duchtte haar broeder, voor
J.r geheim verborgen hield,
sr wist alles,, en ook zij was
?odrigo en voor haar vader,
haar zelf als wat haar zus-
In dit huisgezin, waar ver-
leerschte, stond dus de vader
den zoon, terwijl de zusters
:en waren tegen hen beiden,
at, maar uit vrees en wegens
oote liefde voor Don Jan van
le meisjes aan de tafel zaten,
eg on het weer te regenen en geduren-
ar minuten kletterden dikke
egen de vensters. Als gevolg
>rt glas, waaruit deze beston-
men er niet goed doorheen
iien en wanneer door den regen de
lucht donker was, lieten zij slechts een
vaal licht door, dat koud en kleurloos
werd, zoodra de regen ophield, Inez had
langen tijd doodstil gezeten, met haar
ellebogen op de tafel, haar hoofd rus
tende op de losjes gevouwen, blanke
handen en met haar blinde gezicht op
waarts gericht, luisterend naar het om
slaan der bladen en naar het af en toe
krassen der veeren pen. Nu bewoog zij
zich en zuchtte en terwijl zij in de g-oote,
gebeeldhouwde stoel achterover leunde,
legde zij op een hulpelooze, half wan
hopige wijze haar handen voor zich op
leen (de goeden, die uit zuiver plichts
besef er werken, niet te na gesproken),
de luidruchtige middelmatigheden, met
grooter schat aan eerzucht en aan woor
den dan aan kennis, geleidelijk aan be
vordering maken van gewoon lid tot be-
stuurs-lid der kiesvereeniging, een plaats
op de lijst van de candidaten voor den
raad, raadslid en, toppunt van plaatse
lijke glorie, zelfs wethouder worden.
In weer andere partijen worden deze
eerebaantjes weer anders bereikt, b.v.
door het naar den mond praten van de
gewoonlijk talrijke aanwezigen, het hun
beloven van steeds meer gouden bergen
en het zich onderwerpen aan de kada
ver-discipline der partij-goden.
Het behoeft dan ook niet te verwon
deren, dat hoe langer hoe meer de re
geering moet ingrijpen in zaken van ge
meentebesturen en ik ben er van over
tuigd dat, wanneer men niet spoedig
overgaat tot Kieswet-wijziging, nog meer
onheil dan reeds gesticht i s alleen zal
zijn te voorkomen door een aanzienlijke
beperking der gemeentelijke autonomie,
die ik diep zou betreuren en die ik nu
ook nog zeer goed te vermijden acht.
Ook op de verkiezing voor de Provin
ciale Staten en de Staten Generaal heb
ben deze kiesvereenigingen grooten in
vloed, aangezien het altijd weer deze
zelfde kleinere kringetjes zijn die de hun
via districts- of kringbestuur door het
hoofdbestuur der partij voorgelegde ont-
werp-candïdatenlijsten, al of niet eenigs-
zins gewijzigd vaststellen. Het is in de
bestaande omstandigheden zelfs moge-
ijk, en het komt voor, dat één of ander
paar bestuursleden eener kiesvereeni
ging door het nadrukkelijk ter vergade
ring roepen van slechts enkele vriend
jes de eerste plaats op de candidaten
lijst kunnen doen bezetten door iemand
die hun persoonlijke gunst meer heeft
dan een andere candidaat welke krach
tens zijn persoonlijke eigenschappen
eigenlijk beter geschikt zou zijn voor
vertegenwoordiging van het betrokken
landsgedeelte, en stellig meer stemmen
voor de partij zou verkregen hebben.
De huidige toestand komt in feite
daarop neer, dat het kleine aantal Ne
derlanders dat de hoofdbesturen der
politieke partijen uitmaakt beslist, wie
er een plaats zal innemen op de candi
daten lijsten en op welk nummer, en dat
dus degene die bereid zou zijn om een
Staten- of Kamer-zetel te aanvaarden
zich eerst zal moeten opwerken tot de
gunst dier hoofdbesturen, vaak tegen
allerlei eerzuchtige intriges in.
Dit is al heel weinig aanlokkelijk
voor vele medeburgers die toch beschik
ken over alle eigenschappen om goede
volksvertegenwoordigers te zijn, doch
zich uit tegenzin in zulk gedoe liever af
zijdig houden. Daardoor "zijii vele der
bekwaamsten niet beschikbaar en bezet
ten vaak de eerzuchtigen, de middelma-
tigen en de beroepspolitici de regeerings-
kasteelen. Hetgeen, men zal het met mij
eens zijn, niet in 's lands belang is.
Want in den uiterst critieken toestand
waarin onze gemeenschap thans verkeert
zijn nu, meer nog dan ooit tevoren, de
beste onzer landgenooten nauwelijks
bekwaam genoeg onj. het besturen in
goede richting te leiden.
Middelmatigheden, of eenzijdig ont
wikkelde partij- of groepsvertegenwoor-
digers moeten noodzakelijk in bestuurs-
bekwaamheid tekort schieten door ge
mis aan voldoende algemeene ont
wikkeling om de strekking en de
draagkracht van hun eigen wenschen te
kunnen beoordeelen in verband met het
geheel.
Voor zoover zulks practisch bereik
baar is behoort de Kieswet te waarbor-
tafel. Dadelijk keek Dolores op, want
zij was gewoon haar bij het minste of
geringste te helpen en haar sympathie te
betoonen.
„Is er iets?" vroeg zij vlug. „Heb je
iets noodig, lieve Inez?"
„Ben je bijna klaar?"
De stem van het meisje verraadde
bijna dat zij blind was. Zij was liefelijk
en zacht, maar er was geen leven in en
zij kwam uit een wereld, waar geen
licht is, waarin slechts klanken van be-
teekenis zijn en waarin alleen de tast
zin zekerheid verschaft.
„Ja", antwoorde Dolores. „Ik ben bij
na klaar en moet nog maar een halve
bladzijde overlezen".
„Waarom lees je je brief eigenlijk
over?" vroeg Inez, „Verander je dan
hetgeen je hebt geschreven? Denk je nu
niet precies hetzelfde als toen je
schreef?"
„O, neen! Ik voel heel veel meer ik
zoek naar betere woorden, om zoo vele j
ding ente zeggen, die nog nooit door ie
mand zijn gezegd, 't Lijkt mij alles zoo
weinig, en zoo slecht onder woorden ge
bracht. Hij zal er om lachen maar j
neen, dat doet hij niet! Toch zal mijn j
brief hem zoo kinderachtig voorkomen,
dat weet ik zeker. Had ik hem maar
niet geschreven en toch, Inez, zou ik
hem mijn brief toch maar niet sturen?"
„Hoe kan ik je dat zeggen?" vroeg
Inez hopeloos. „Je hebt hem mij niet
voorgelezen, zoodat ik niet weet wat je
hem hebt geschreven".
„Ik heb hem geschreven, dat ik hem
lief heb, zoo innig, als nog nooit te vo
ren een vrouw een man lief had", ant
woordde Dolores, en haar oprechte
woorden schenen, terwijl zij deze uit-
Van die verschietende pijnen,
dan hier, dan daar? Ze blijven
weg met één of twee van die
Vol»em recept van Apotheker Dumont.
(Ingez. Med.)
gen dat als bestuurder alleen gekozen
kunnen worden menschen met tenmin
ste zoodanige algemeene ontwikkeling
dat men redelijkerwijze een zekere ruim
te van hun gezichtsveld kan verwachten.
Men versta mij niet verkeerd; ik wil
als bestuurders geen ge 1 e e r d e n, doch
menschen met karakter, een flinke do
sis gezond verstand en voldoende alge
meene vorming om het geheel der be
stuurstaak te kunnen overzien.
Voor vrijwel eike, zelfs ondergeschik
te, betrekking worden bekwaamheids-
eischen gesteld en diploma's verlangd;
in geen enkel particulier bedrijf komt
men tot een leidende functie zonder
vooraf blijk gegeven te hebben van de
noodige ervaring en bekwaamheid, doch
onder de huidige kieswet is men benoem
baar tot medebestuurder eener gemeen
te, of van ons Rijk met zijn 60 a 70 mil-
lioen inwoners, zonder eenigen anderen
dan een nog te lagen leeftijds-
eisch, y
Kan het onlogischer? Vooral onder
de tegenoordige politieke en economi
sche wereld-ontwrichting?
Dringend hebben wij thans noodig een
zoo bekwaam mogelijke regeering, steu
nende op een zoo bekwaam mogelijk par
lement, en ook in de provinciale en ge
meentebesturen de bekwaamste mede
burgers die er zijn. En deze zullen zich
ongetwijfeld pas meer dan vroeger be
schikbaar stellen wanneer zij, na wijzi
ging der Kieswet, een hooger peil van
de bestuurslichamen kunnen verwach
ten.
In ons aller belang, dus ook in dat der
massa, moet thans de kwaliteit de
leiding nemen; want' in de laatste 15 ja
ren is afdoende bewezen dat de kwan
titeit, de leiding door de macht van
het aantal, gefaald heeft.
B. C. de Groot,
MOGEN 24-JARIGEN STEMMEN?
Men schrijft ons van deskundige zijde:
Nog even en voor het laatst een kort
antwoord aan den heer Koops.
De quaestie van den leeftijd der kie
zers zal ik verder maar laten rusten. B.
en W. van 's-Gravenhage hebben hier
omtrent reeds in mijn geest beschikt. Nu
is het woord aan den Kantonrechter.
Ook diens uitspraak lijkt mij niet twijfel
achtig.
Wat de quaestie van de al dan niet
geldigheid der stemming betreft, ben ik
blijkbaar wel erg onduidelijk geweest.
Zeer zeker moet de Tweede Kamer
beslissen, of bij de stemming onregelma
tigheden hebben plaats gehad, doch naar
mijne meening is van onregelmatigheid
in het door den heer Koops gestelde ge
val juist in geen enkel opzicht sprake.
De heer Koops haalt art. 124 der Kies
wet aan, waarin wordt bepaald, dat de
leden der Tweede Kamer worden geko-
sprak, te leven.
Toen zweeg zij een oogenblik en
staarde op de beschreven bladzijden.
Inez bewoog zich niet en scheen nauwe
lijks adem te halen, totdat Dolores weer
begon:
„Ik heb hem gezegd, dat ik hem
eeuwig zal liefhebben, dat ik voor hem
wil leven, wil sterven en lijden en dat
ik hem wil dienen! Dat alles heb ik hem
gezegd en nog een boel meer".
„Nog meer? Het is toch al heel veel.
Maar hij heeft jou ook liefvAlles wat jij
belooft, zal ook hij beloven en zijn woord
houden ook, geloof ik. Maar nog meer!
Wat zou je meer hebben kunnen zeg
gen?"
„Ik zou alles, alles willen zeggen, als
ik er maar woorden voor kon schrijven!"
Haar van leven doortrilde stem was
in vergelijking met de wijfelende klan
ken van haar zuster als zonneschijn
tegenover maanlicht.
„Je zult wel woorden genoeg vindén,
als je hem vanavond ontmoet", zei Inez
loom. „En die zullen nog beter zijn dan
alles wat je zou kunnen schrijven. Zal
ik zorgen dat hij je brief krijgt?"
Dolores keek haar zuster plotseling
aan, want er klonk iets onnatuurlijks in
haar laatsten zin.
„Dat kan ik nog niet zeggen", ant
woordde zij, „ik weet immers niet wat
er kan gebeuren en waar ik hem het
eerst zal zien".
„Je zult hem aanstonds door het raam
kunnen zien. Ik hoor de lijfwacht al aan
treden om hem tegemoet te gaan en jij
jij zult hem dan van hieruit kunnen
zien".
i (Wordt vervolgd).
t
