I en SHÏÏ AS UTTH1 eemg op de wereld DE ROODE VULPENHOUDER ZEELAND. KERKNIEUWS. Laat- tart. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE COURANT VAN WOENSDAG 22 MAART 1933. No. 69. 1 CRISIS OVERHEID KIEZER. HI. ZONDER RUGGESPRAAK. B. C de Groot. GOES. Rede Dr. Colijn. omdat SSHOUWEN-DUIVELAND. E zijn eea 5rootere iatig te O, S.", ïes- en (schrif- Crucq, IS 156», I is het jenbare thuis. veld U -Demo- plaat- bladen It extra Iterdam sen. Vee kboot 4A" kou si s'— oena- Ins om Ivare*^ te: leminf VOS. IOUT, JHtlC. m l ij-"* iK VT Heb ik in men vorig artikel gespro ken over des kiezers 1 e e f t ij d, thans moet ik het hebben over zijn g e- schiktheid. Artikel 3 der Kieswet sluit, populair gezegd, van de uitoefening van het kies recht alleen uit diegenen die min of meer zwak van zinnen zijn, of een rech terlijk vonnis achter den rug hebben als in dat artikel omschreven. Verder kent artikel 4 aan de Kroon de bevoegdheid toe tot een zekere schorsing van dat recht voor mili tairen bij de zee- en landmacht in wer- kelijken dienst, doch verdere beperkin gen kent geen enkele wet, althans voor zoover betreft het actieve kiesrecht, het recht dus om zelf te kiezen. Wel is er in de artikelen 25 en 26 der Gemeentewet sprake van eenige be perkingen van het passieve kies recht, het recht dus om gekozen te worden als lid van een Gemeente raad, of dit te kunnen blijven als men het reeds is, doch hierop kom ik later terug. Alvorens verder te gaan herinner ik er nu den lezer aan dat in de Grondwet de artikelen 87 en 131 voor de leden der beide Kamers en voor die van de Provinciale Staten bepalen: „De leden stemmen zonder last van of ruggespraak met hen, die benoemen"; (hun kiezers dus). En nauwkeurig gelijk is de tekst van artikel 51 der Gemeentewet voor de raadsleden. De wetgever heeft dus nadrukkelijk gewild dat de volksvertegenwoordigers vóór en bij het uitbrengen van hun stemmen volmaakt onafhankelijk van hun kiezers zullen handelen, en wat heeft nu de 15-jarige ervaring met dit algemeene kiesrecht ons geleerd? Kortweg: dat voor vele kiezers en gekozenen deze wettelijke voorschriften niet meer dan doode letters zijn, en dat zij zelf nog niet rijp zijn voor een zoo vrijgevige, democratische regeling van het kiesstelsel. Het is overbekend dat de roode vak- vereenigingen, welker politieke woord voerders meest de S.D.A.P.-sche volks vertegenwoordigers zijn, voor elk be sluit dat hun belangen raakt, dwingend voorschrijven hoe deze laatsten heb ben te stemmen. Zijn deze eens onafhan kelijk genoeg om van dit voorschrift af te wijken omdat zij zulks in het alge meen belang noodig achten, dan loo- pen zij kans óf door hun kiezers ge hoond en gesteenigd te worden (verga dering in de „Libelle" te Rotterdam) óf gedwongen te worden, hun zetels te ontruimen (Amsterdam, Groningen, enz.) óf door Moskou op de knieën gebracht te worden. Zeer bedenkelijk zijn deze met den wil des wetgevers strijdige verhoudingen vooral geworden doordat een zoo groot gedeelte van 't overheid s-personeel georganiseerd is in de S.D.A.P. de poli tieke partij die met haar nog radicalere concurrenten wedijvert in louter afbre kende critiek op vrijwel eiken over- heids-maatregel dien zij zelf niet voor gesteld heeft. Die onder de zweep der O.S.Pen der communisten steeds meer naar links gedreven is zoodat zij on danks de dubbelhartige uitlatingen van vele harer leden, thans niet meer ont kennen kan even revolutionair te zijn als haar concurrenten zoodra zij het oogenblik maar gunstig zal achten voor slagen van een greep naar de macht. De toestand is thans zóó dat dit over- heids-personeel door zijn dwang op de radicale volksvertegenwoordigers een steeds stijgende macht en invloed krijgt op de overheidsbesluiten, óók inzake zijn eigen dienstvoorwaarden; in plaats van louter Dienaren der gemeenschap door A. W. v. E.—v. R. 75.) Boer, Zelfs toen nog vertrouwde ik haar was een even wraakzuchtige als zuchtige vrouw, en, zooals je je kunt voorstellen, was onze wederzijdsche sympathie er gedurende onzen omgang niet grooler op geworden. Ik wist, dat zij in een vlaag van boosaardige heb zucht in staat was, haar schepen achter zich te verbranden en naar Sybil te gaan Ook viel het mij juist toen niet ge makkelijk, zoon groote som ineens los te maken. Op zijn best zou ik er eenden tijd financieel door verlamd zijn, en "in krimping van welken aard ook betee- kende ongemak voor Sybil. Even voor mijn laatste onderhoud met mrs. Dray cott kreeg ik bericht, dat een van mijn geldbeleggingen mislukt was, en ik kwam tot het besef, dat het mij groote moeite zou kosten de zevenduizend pond bij el kaar te krijgen. Hij zweeg en bleef even in gedachten zitten, alsof hij zich zijn eigen handelin- beoordeeridVOOr ^en ^8es* ^aa^e en ze Toen gingen zijn blikken naar de plek, waar e foto van zijn vrouw in de zware zilveren lijst, in het volle licht van de leeslamp stond. „.Toenging hij voort, „besloot ik unrs. Draycott te dood en". worden zij door de oogendienarij hunner afgevaardigden hoe langer hoe meer de bestuurders der geheele natie. Men zal toch met mij eens zijn dat er aan dergelijke mogelijkheden wettelijk een einde moet worden gemaakt! Het is precies hetzelfde alsof U voor Uw huis of onderneming zelf regelingen treft die uw personeel gelegenheid ge ven, althans toelaten, om lieden aan te stellen met de opdracht, Uw huis of zaak te verwoesten. Waartoe deze wanverhoudingen ten slotte moeten leiden is toch onlangs nog gebleken door de muiterij aan boord van H.M. Zeven Provinciën? Na eenige tientallen van jaren systematische be werking door politieke leiders, direct of via de vakvereenigingen, is bi) een groot deel van het Marine-personeel elk juist begrip van de verhouding: over heid tot personeel, van gezag tot gezags- dienaren, volmaakt zoek gebleken. Hierbij zal het, zonder kieswet-wijzi ging, stellig niet blijven in de toekomst, en evenmin dreigen de ongewenschte ge volgen alleen van links, want 't is merk waardig te constateeren hoeveel over- heids-dienaren, van zeer hooge tot de laagste, men ook aantreft onder de lei ders en volgelingen van de „nationale" en „fascistische" bewegingen die ge reed staan, onze natie van het nabije verval te „redden" De fascisten, alias nationaal-socialis- ten, staan onder leiding van den amb tenaar Ir. Musseaart, die voorloopig dub belhartig als ook in den beginne de an dere „sterke" man Hitier, weliswaar zegt dat zijn beweging legaal is doch tegelij kertijd verklaart, het parlementaire stel sel „verderfelijk" voor de natie te ach ten, en een beroep doet op de „vuisten" van hen die zich willen aansluiten. Ik vraag me af: waartoe zijn die vuisten noodig? Voor een vechtpartij bij een voorgenomen greep naar de macht als hij den tijd daarvoor rijp zal achten? Het is toch eigenlijk al te erg dat zulk optreden van een ambtenaar, een over- heids-dienaar, mogelijk is, en dat, bij voor de beweging gunstigen verkiezings uitslag, 'n dergelijke overheidsdienaar in het parlement zal gaan medebeslissen inzake 's lands wetgeving? Weinig beter staat het met het Ver bond voor Nationaal Herstel, opgericht door een aantal min of meer aanzienlijke burgers en eenige actief dienende of ge- pensionneerde hoogere officieren en ambtenaren, en dat zich tot de natie wendde met een Manifest vol vage pro grammapunten welke men zonder uit zondering voordien reeds bij veel be staande politieke partijen aantrof. Aanvankelijk verklaarde het nadruk kelijk (op blz. 5) geen nieuwe partij te willen zijn, is dit echter niettemin toch binnen weinige dagen geworden, en zal aan de a.s. verkiezingen deelnemen met een lijst waarop als werkelijke eer ste candidaat weder fungeerteen overheidsdienaar, tevens overtuigd fas cist, n.l. mr. dr. Westerman. Want no. 1 op de lijst, de generaal Snijders, heeft beslist verklaard bij verkiezing geen zit ting te zullen nemen! Over dit onwaardige gedoe, deze kie zersmisleiding door het misbruiken der zoo achtenswaardige figuur van den ge neraal, wil ik hier niets méér zeggen, doch constateeren dat onder de leiders en volgelingen dezer fascistische bewe ging tal van militairen en ambtenaren voorkomen die hun afbrekende critiek op de Regeering, hun opperste chefs dus, in het openbaar doen hooren. Is dit voor overheids-personeel ongepast en onge- wenscht, of niet? Ik meen thans voldoende te hebben betoogd dat veel overheidspersoneel ge toond heeft, het evenwicht tusschen kie- zers-r echten en ambts-p lichten niet te kunen bewaren, d.w.z. niet g e- schikt te zijn voor het kiesrecht. Door aanvulling van art. 3 der Kies wet behooren in 's lands belang van de uitoefening van het kiesrecht te worden uitgesloten alle ingezetenen in dienst van Rijk, Provincie of Gemeente, en mi litairen in werkelijken dienst, anders dan tijdelijk, vrijwillig of verplicht, krach tens eenige bestaande wet. HOOFDSTUK XXV. Er was een gespannen stilte, alleen verbroken door het rumoer van het ver keer in Victoriastreet. Frayre deed een vruchtelooze poging iets te zeggen, maar hij vond geen woor den. Er viel niets te zeggen. De meest tegenstrijdige gevoelens verdrongen zich in zijn hart, van welke het sterkst zelfs nu medelijden was, medelijden met den man, die in zijn blinde aanmati- ging, het leven van het eenige wezen, dat hij had gehoopt te redden, had ver woest. Iets van wat hij voelde moest tot Kean zijn doorgedrongen, want toen die weer sprak, was er een vriendelijker, bijna verontschuldigende klank in zijn stem. „Het spijt mij, Hatter", zei hij. „Van al mijn vrienden ben jij de eenige, die ik het minst kan missen. Als Farrar niet die ontzettend domme fout had begaan, door mij niet op tijd te laten weten, dat de zaak, waarin John Leslie moest ge tuigen, uitgesteld was, zouden de zaken een heel anderen keer hebben genomen. Het geluk was van het begin af tegen mij „Toen Eva ons op Staveley uitnoo- digde en mij vertelde, dat mrs. Draycott er ook zou komen, hegreep ik, dat de gelegenheid voor mij eindelijk was ge komen. Ik beraamde mijn plannen zorg vuldig en dacht, dat ik' alle mogelijke 1 moeilijkheden had voorzien, maar ik Vóór de verkiezing,reden, gistermid dag door dr. H. Colijn, alhier, gehouden, bestond zeer groote belangstelling. Zoo wel de Gereformeerde Kerk, waar spr persoonlijk optrad, als .Schuttershof, waar een luidspreker zijn rede weergaf, waren geheel gevuld. De voorzitter, mr. P. A. Schwartz, las, na het gezamenlijk zingen van Ps. 33: 10, Ps. 28 voor; ging daarna voor in gebed, en sprak een kort openings woord. De heer C o 1 ij n begon zijn rede met op de groote moeilijkheden van na- tionalen en internationalen aard te wij zen. Overal heerscht politieke spanning de Volkenbond heeft gefaald; in het Oosten is de vrede verbroken; in Euro pa tracht men nieuwe statengroepee ringen te vormen, z g. om den vrede te dienen, maar de uitkomst is meestal een andere, en er is voortdurend oorlogs gevaar. Ook op economisch gebied stijgt de nood met den dag en allerwege wordt een waanzinnige handelspolitiek ge' voerd. Spr. wijst op het gevaar van verwar ring; de gunstige tijd voor revolutionaire actie; waarvan symptonen zijn: het op roer te Genève, het gebeurde op de Ze ven Provinciën, en de spanning in Duitschland en Oostenrijk, waar elk oogenblik een burgeroorlog kan uitbre ken. Bij deze verkiezing aldus spr., gaat het ook om 't behoud van onze staats instellingen. Het constititioneel-parle- mentaire stelsel, eens zoo hoog gppre- zij, beantwoordt niet meer aan d gekoes terde verwachtingen. Het is bezweken in Italië, Polen, Duitschland, en aan de gevolgen van eigen, innerlijke onmacht. De demoncratie ontwikkelde zich tot demagogie. Men vroeg en eischte- zon der te vragen of inwilliging mogelijk was. Overal duikt de dictatuur op, onder welke het met de vrijheid der burgers gedaan is. Er dreigt ook voor Neder land gevaar; bij deze stembus zijn er, onder de drie-en-vijftig partijen, dertien die fascistisch getint zijn. Daarom gaat het bij deze verkiezing om een krach tige regeering, gesteund door een krach tig parlement. We moeten niet ter stem bus gaan, aldus spr., met een groote lijst verlangens, want de middelen om ze uit te voeren, ontbreken. Niettemin zwijgt de A.-R. partij niet i o ver de vragen van dezen tijd, die in hoofdzaak behelzen: de financiën, de economie, de werkloosheid en handha ving van het gezag. Wat de financiën betreft, reeds Nov, 1922 wees spr. op de ingetreden crisis, die een liquidatie-crisis was, een verbou wing van ons economisch huis. Als minis ter van financiën liet hij zich daar ook door leiden, en velen keurden toen zijn maatregelen af, maar die zullen intus- schen wel ingezien hebben, dat hij gelijk had. Alleen zou opgemerkt kunnen wor den, dat hij de toestand nog te gunstig beoordeelde. Ook nu is eerste eisch der Anti-Revo- lutionnairen, dat, er evenwicht komt tusschen inkomsten en uitgaven, en is dit niet in één jaar te bereiken, dan kunnen infei j mef vele .Ersafj'-preparaten, Aspirin een beier functioneeren van het nart bewerkt, door dat het den bloedsomloop gunstig beinvloedt, de kleinste bloedvaten verwijdt en zoo den bloeds omloop vergemakkelijkt, hetgeen bij griep en an dere infectie-ziekten van niet geringe beteekenis is, is Aspirin onschadelijk en tast noch hart noch nieren aan. ■BfiMBanBBaBBESHJM Uitsluitend verkrijgbaar in do oranje-bandbuisjes van 20 tabl. 70 ets. en oranjezakjes van 2 tabl. A 10 cis. (Ingez. Med.) wist niet, dat ik rekening moest houden met jou, Hatter. Jij stond in te intieme betrekking tot ons allen, om een onge vaarlijke tegenstander te zijn. Onder voorwendsel, dat er oponthoud was gekomen in den verkoop van ze kere obligaties, haalde ik mrs. Draycott over, van Staveley naar haar zuster te gaan, en sprak met haar af, haar daar te zullen ontmoeten en haar het geld in contanten te zullen overhandigen. Wij kwamen overeen elkaar den 23en Maart om zes uur 's avonds op den hoek van de Greycross laan te zullen ontmoeten. Ondertusschen had ik de auto uit Lon den gehaald en in een garage te Whit- bury gestald. Zooals je je zult herinne ren, kwam Sybil het eerst op Staveley, en volgde ik haar vier dagen later dat wil zeggen den 14den Maart. Ik sein de den tijd van mijn aankomst en werd als gewoonlijk te Staveley met een auto afgehaald, en jullie beschouwen het al len als vanzelf sprekend, dat ik met den trein was gekomen. Inderdaad echter was ik met de auto van Londen naar Whitbury gereden, had ze daar gestald en was toen met den trein naar Stave ley Grange gegaan. Ongelukkig gingen mijn lantarens in York uit en werd ik aangehouden. Ik had de voorzorg geno men, het rijbewijs van mijn chauffeur te leenen, onder voorwendsel, dat ik niet wist, waar ik het mijne had gelaten, en de auto misschien noodig zou hebben, terwijl hij zijn vrijen dag had; en dat rij- tijdelijk de heffingen worden verhoogd. Sommigen willen aan de uitgaven niet tornen en op een steeds grooter deel van het volksinkomen beslag leggen, maar hier is 'n grens die niet overschre den mag worden, omdat men rekening moet houden met de belangen van het geslacht dat na ons komt. Wat de economische kwestie betreft, zijn wij in sterke mate van het buiten land afhankelijk. Onze welvaart berustte hoofdzakelijk op twee pijlers: onze lig ging en onze bodem. We waren den tuin van de ons omringende landen en in ster ke mate betrokken bij het goederenver keer. Beide pijlers zijn ernstig aange tast, omdat het buitenland zijn deuren gesloten heeft en nu vraagt de a.-r. par tij van de regeeringen pogingen om die weer te open te krijgen. Spr. zelf heeft er 5 jaar hard voor gewerkt, ook te Ge nève, waar hij Jan. '31 de ministers der andere landen nog ernstig waarschuw de. Maar we hebben het niet in eigen hand, die deuren weer te openen, en daarom moeten bepaalde groepen ge steund worden in de richting van voor ziening der behoeften van de nationale markt We dienen zelf zooveel mogelijk te gaan voortbrengen, wat we nu uit 't buitenland noodig hebben, en uit de op brengst van het product moeten de nor male bedrijfslasten, w.o. een billijke ar beidsloon, sociale lasten, hypotheekren te, e..d„ betaald kunnen worden. Het vraagstuk van de werkloosheid is niet minder ernstig. Voor 1933 zal een bedrag van 200 millioen ter bestrijding moeten worden uitgetrokken. En de mo- reele kant van deze zaak is nog de erg ste. De oplossing hangt samen met die van de hiervoor genoemde vraagstukken. Maar zelfs al leven de bedrijven weer wat op, dan moet men de productie in het buitenland tegen concurreerende prijzen kunnen verkoopen. In dit ver band zegt spr, tegen de arbeiders, dat de grootste loonsverlaging, die ze tref fen kan, pas dan intreedt, als ze werk loos worden. Want bij toename der werkloosheid, zal de steun verlaagd, misschien véél verlaagd moeten worden. Tot de werkgevers zegt spr. echter: dat de welvaart, die de arbeiders verkregen, slechts zeer bescheiden is. Laten ze be denken, wat in het hart der arbeiders omgaat; zeer terecht vreezen ze weer terug te vallen op het treurige peil der vorige eeuw. Het allerbelangrijkste noemt spr. dan, dat in de eerste plaats gezorgd moet worden voor een rustig en ordelijk staats- en maatschappelijk leven. Het prestige der overheid is helaas achter uitgegaan en hoever het gekomen is, be wees het gebeurde op de „De Zeven Provinciën". Men denke niet te licht over den toestand, die aan boord van dit schip heerschte, aldus spr. Als daar het sein voor het gebed bij de maaltij den gegeven werd, werd de internatio nale aangeheven! De overheid heeft thans het eerste deel van haar taak vervuld, dat ze ook het tweede deel, de zuivering, zal na komen. Echter, gezag is niet alleen het bewijs liet ik den agent, die mij aan hield, zien. Jij hebt mij daarop betrapt, Hatter. Als je niet zoo'n goed geheugen hadt gehad, en niet de moeite hadt ge nomen mijn chauffeur te ondervragen, zou je daar nooit op bedacht zijn ge weest. Grey, die niets van mijn onder stelde handelingen op dien datum afwist, zou er zeker niet op zijn gekomen. Dat Y07-nummer, dat je zocht, was al dien tijd onder je neus en je zag het nooit". Fayre keek plotseling op. „Dus Page?" Kqan knikte. „Page was de naam, die ik opgaf, toen ik de auto in Whitbury stalde. Daar vie len die vrouw mijn banden op. Ik stond versteld, toen Grey mij dat vertelde, moet ik toegeven". Hij spreidde zijn handen voor zich op het vloeiblad uit en bekeek ze naden kend. Zij waren zeer karakteristiek met hun lange, netgevormde, gevoelige vin gers en sterke, gespierde handpalmen. „Gelukkig zijn ze niet op een of an dere manier geteekend, anders had het noodlottig kunnen worden. Afgezien daarvan had ik mijn sporen goed ver borgen. Op den avond van den 23en werd ik van Staveley naar het station gereden. Daar nam ik een kaartje voor Londen en stapte in den locaaltrein van Staveley Grange naar Whitbury. Zooals je weet, is er te Whitbury een uur op onthoud, voordat de Londen express komt. Ik had slechts een klein valiesje vertoonen van een paar vuisten, het moet ook een beschermend karakter hebben. Spr. valt geen personen en partijen aan, doch wekt alle goedgezinden op tot aansluiting om gezamenlijk de zoo diep ingrijpende vraagstukken op te lossen. Wij, anti-revolutionairen, aldus spr., moeten terug naar de Heilige Schrift, opdat het staatkundig en maatschappe lijk leven weer verlicht worde door Gods Woord. Wij moeten weer banier dragers worden, en wanneer we leven uit onze beginselen, wanneer we weer grond onder de voeten hebben, dan zul len ons ook de ons ontbrekende krach ten worden geschonken, dan keert de moed en hoop terug, en zingen we: „Gij toch, Gij zijt de roem, de kracht van hunne kracht". Nadat, op verzoek van spr., de aan wezigen dezen Psalm met hem gezongen hadden, sprak de voorzitter nog een kort slotwoord. Dr. Colijn begaf zich vervolgens naar het Schuttershof, waar hij tot de aan wezigen, die zijn rede middels den luid spreker gevolgd hadden, nog een kort bemoedigend woord sprak. Men zong vervolgens gezamenlijk: „Zij zullen het niet hebben", waarna dr. Colijn deze bijeenkomst sloot met gebed. Bij het verlaten der zaal. werd hem Psalm 121 4 toegezongen. HAAMSTEDE. Donderdagavond j.L hield de afdeeling Haamstede en om streken van de coöperatieve veilings- vereenigings de Zuid-Hollandsche eilan den te Rotterdam een algemeene leden vergadering. De rekening van het afge- loopen boekjaar, sluitend in ontvang en uitgaaf resp. met 300.37 en 141.86, werd goedgekeurd. De aftredende be stuursleden de heeren De Braai en Brandenburg werden herkozen. De heer Hoogeweg, directeur der veiling, gaf een uitvoerig overzicht der oorzaken, die de crisis voor den tuinbouw deed ont staan. Ds. J. F, Th. v. d. Linde, Ned. Herv. predikant te Heeg, voorheen te B u r g h en Wissenkerke herdenkt heden zijn 25-jarige ambtsbediening. Studiebeurzen voor Theologische studenten. Men schrijft ons: Onder de verschillende studiebeurzen voor theologische studenten behoort o.m. het Studiefonds Pers en Van Elzen, hetwelk een gemengd armen- en studie fonds is, met Knouwen- en het armen- fondsje Coreo; van de ruim 700 jaar- lijksche inkomsten, kan ongeveer 400 voor theologische studie worden uitge keerd, in de eerste plaats aan Middel- burgsche predikantszonen en Middel burgers, daarna aan andere Zeeuwen, dan aan personen uit andere provinciën. bij mij en nam dat mee naar de Whit bury garage, waar ik mijn auto ophaal de. Ik reed naar den hoek van de Crey- crosslaan, waar mrs. Draycott zich bij mij voegde. Ik had een pakje bankbil jetten klaargemaakt, in pakjes van dui zend pond gebonden. Alleen het boven ste pakje was echt, de rest was ge maakt van stukjes papier, die op de juiste grootte waren gesneden". Hij zweeg een oogenblik. „Ik wist, dat ik nu voor de eenige moeilijkheid stond, namelijk mrs. Dray cott over te halen, mee te gaan naar de boerderij. Gelukkig had ik het weer op mijn hand. Zij haatte het buitenleven al met het mooiste weer, en had erg gele den gedurende haar korte wandeling naar den hoek van de laan. Ook was zij, om haait zusters achterdocht niet op te wekken, in haar dunne japon en de schoentjes, die zij in huis droeg, uitge gaan, en het was geen kleinigheid ge weest in onvoldoende kleeding tegen dien harden wind in te gaan. Ik gaf als reden op, dat zij de bankbiljetten in mijn tegenwoordigheid moest tellen, voordat ik ze haar zou overhandigen, en dat ik, met het oog op de groote van de som, niet van plan was, ze haar zonder kwi tantie te geven. i' (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1933 | | pagina 5