BON
EEN GOED PORTRET VAN DEN
VADER DES VADERLANDS
BINNENLAND.
[TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE COURANT VAN WOENSDAG 15 MAART 1933. No. 63.
VRIJHEIDSBOND EN VERBOND
VOOR NATIONAAL HERSTEL.
DE RADIO-UliüENDINotN.
40.000.000 BIOSCOOPBEZOEKERS.
DIESEL-ELECTRISCHE SPOORWEG-
TRACTIE.
@1 Colijn, de sterke man, die
geen sterke man is.
ZEELAND.
De „Prins Hendrik".
MDELBURG.
ERKENNING GASFITTERS, WATER-
FITTERS EN ELECTRISCHE
INSTALLATEURS.
Wij schreven dezer dagen een en ander over zeker min of
meer officieel portret van Prins Willem I, dat in grooten getale,
ook in onze Provincie, uitgereikt staat te worden.
Na wat daarover geschreven werd, kan nu onzerzijds het
zwijgen daartoe gedaan worden.
Evenwel velen onzer lezers zullen zonder twijfel prijs
stellen op een waarlijk fraai portret van den Vader des Vaderlands.
Wij stellen u in staat aan dien wensch te voldoen.
Het Bureau voor Grafische Kunst, Den Haag, heeft nl. een
keurige reproductie IN KLEUR laten vervaardigen van het
schilderij van Frans Pourbus den Oude, uit de collectie Jos. H.
Gosschalk.
Dit portret stelt Prins Willem van Oranje voor op rijperen
leeftijd, het hoofd gedekt door een mutsje, een keurig geplooide
kanten kraag om, daaronder een rijk betrest kleed. Het gelaat is
van nobele uitdrukking, vol levenswijsheid met even een zweem
van 'n glimlach.
De afmetingen van deze fraaie en natuurgetrouwe repro
ductie zijn plm. 35 x 45 centimeter. De officieel vastgestelde
prijzen zijn
1. De plaat in Rotocolor kleurendruk 2.30
2. Idem, maar gevernist en in passende gouden
lijst, een waar schilderij8.
Dezen prijs behoeven onze
lezers echter niet te betalen
Hoe zij tot billijker prijs in het bezit van deze kleuren
reproductie kunnen komen?
Door het invullen van onderstaande
De ondergeteekende verzoekt hem te zenden
A Een exemplaar van het portret in
kleuren van Willem den Zwijger,
Kostende 2.50 onder beding dat
deze geheele bon bij inlevering voor een be
drag van 0.50 als betaling zal gelden.
BAlsboven, het portret gevernist en
ingelijst in zwaar vergulde pas
sende lijst, tot den prijs van 8.
waarbij deze bon tot een bedrag van r.als
betaling zal gelden.
Het verschuldigde bedrag (voor A. 2.voor B. 7.
is contant voldaan,
is per postwissel aan u afgezonden;
is per postgiro aan u overgemaakt.
Doorhalen tvat niet geldt.
Naam
Adres
Woonplaats:
(Duidelijk schrijven s.v.p.)
De verzending der platen geschiedt door de firma G. W.
den Boer te Middelburg; bij genoemde firma en in ons bureau
is een exemplaar van cje plaat voor belangstellenden te zien.
Directie Middelburgsche Courant.
GEEN SUBSIDIE VOOR DEN
ARBEIDERS- SPORTBOND
Namens de officieren en oud-officie
ren, die ter algemeene vergadering van
den Vrijheidsbond aanwezig waren, is de
volgende open brief aan generaal Snij
ders gezonden:
„Met eerbied voor uw persoon, met
hoogachting voor uwe groote gaven en
met dankbaarheid voor hetgeen u voor
Nederland hebt verricht, zijn de onder-
geteekenden, officieren en oud-officieren
van de Koninklijke landmacht, vervuld.
Wij zullen ook in de toekomst niet af
laten Uwe Excellentie te eeren.
Als leden van de Liberale Staatspartij
De Vrijheidsbond hebben wij echter met
smartelijke verwondering geconstateerd,
dat de eigenwaan van enkele „herstel
lers" van de natie er in geslaagd is, van
Uwe Excellentie de bereidverklaring te
verkrijgen, uw naam als „stel-candidaat"
te mogen plaatsen aan het hoofd van
een candidatenlijst, voor de a.s. verkie
zing samengesteld door het Verbond
voor Nationaal Herstel. Wie bij deze
verkiezing aan uw naam de voorkeur
geeft, kan dus weten, dat hij stemt niet
op Uwe Excellentie, maar op een groep
personen, die te zamen zijn gebracht op
één lijst, waarop naar de verklaring
van het nieuwe Verbond zelf „de Na
tionale Gedachte zooveel mogelijk in
haar vele schakeeringen (is) wederge
geven," En deze zonderlinge contradic
tio in terminis wordt gedekt met uw
naam. Verschillende schakeeringen zijn
hier.echter onbestaanbaar. De nationale
gedachte vertoont eenige „schakeering"
juist niet.
Met diepe teleurstelling constateeren
de ondergeteekenden, dat deze éénig
mogelijke opvatting van de nationale ge
dachte, ook door den Vrijheidsbond er
kend, thans door uw toedoen zal wor
den verzwakt. Door het oprichten van
een nieuwe partij en wel op een pro
gramma, dat vrijwel geheel wordt ge
dekt door dat van een der politieke par
tijen, n.l. den Vrijheidsbond, wordt de
nationale eenheid niet gediend, maar de
versnippering in de hand gewerkt."
De brief is onderteekend door gep.
luitenant-generaal W. J. C. Sdjumrman
en verder door de heeren mr. A^B. Adri
an, J. Blokhuis, mr. M. H. de Boer, J. P.
de Borst, ir. R. C. Broek, A. F. van
Goelst Meyer, L. J. Liezenberg, A. J. E.
Lucardie, A. Meyer, J. A. A. Myer Jr.,
dr. I. H. J. Vos, prof. mr. C. W. de
Vries, dr. Max de Vries, mr. W. C. Wen-
delaar, S. Wijnbergen en S. L. Wijnber
gen.
Het Verbond voor Nationaal Herstel
vraagt plaats voor het volgende:
„Uit de actie, welke de laatste dagen
tegen het Verbond voor Nationaal Her
stel wordt gevoerd, blijkt meer en meer
hoe intrimideerend en onwaardig de Ne-
derlandsche verpolitiekte partijen zich
wenschen te gedragen wanneer het gaat
om hun eigen „baet".
Wij wenschen dit te constateeren,
vooral waar het betreft de actie tegen
ons en tegen de bij het Verbond betrok
ken personen gevoerd door den Vrij
heidsbond en zijn organen, welke in de
zen door zijn pogingen tot onderdruk
king zijn naam absoluut te schande
maakt. Uit 'n dergelijk optreden spreekt
wel een groote vrees."
Verschenen is de memorie van ant
woord van minister Reijmer, waarin ten
aanzien van hetgeen het voorloopig ver
slag der Eerste Kamer over het radio
wezen benelsde, uitvoerige mededeelin-
gen voorkomen.
Ten aanzien van het streven, de poli
tiek uit den aether te verdrijven stelt
de minister zich op het standpunt, dat
in beginsel de in ons land zoo zeer op
prijs gestelde vrijheid van het woord
ook in den raaio-omroep in zoo ruim
mogeiijKe mate toepassing moet vinden
en dat alleen moet worden gewaakt te
gen de bij de uitzendingen zich voor
doende excessen.
De minister brengt dan in herinne
ring, dat hij zich bereid heeft verklaard
het initiatief te nemen teneinde te ko
men tot een zoodanige regeling, dat de
politiek tot op zekere hoogte uit
den rad io-o m r o e p wordt ge
weerd, en dat hij ter zake advies aan
den Kadio-raad zou vragen.
Dit advies kwam dezer dagen in zijn
bezit.
Ook de in dat advies in uitzicht ge
stelde mindeTheidnota heeft hij ontvan
gen. Beide omvangrijke stukken zal hij
thans nauwkeurig overwegen.
Het resultaat van die overwegingen
zal vergezeld van de uitgebrachte ad
viezen, aan de Tweede Kamer worden
overgelegd.
Ten aanzien der IZendtijdver-
d e e 1 i n g ontkent de minister ten stel
ligste, dat de bezwaren, welke zich in
sommige opzichten tegen de radio-uit
zendingen voordoen, het onvermijdelijke
gevolg zouden zitn van het door hem
toegepaste systeem van zendtijdverdee-
ling.
Hij heeft naar eer en geweten ge
tracht de billijkheid zóóveel mogelijk te
benaderen, door de verdeeling te rege
len naar de vier groote geestesstroo-
mintfen of levensbeschouwingen, die hij
in het Nederlandsche volk aantrof.
Den tfrondslag voor samenwerking
heeft hij daarbij willen leggen in het al
gemeen programma. Dat die samenwer
king tot dusver niet is gelukt, dat de
gelegenheid om aldus de saamhoorig-
heid van ons volk te demonstreeren
niet is gebruikt, is niet het gevolg van
het stelsel, doch uitsluitend te wijten
aan de omsandgheid, dat niet alle om-
roepvereenigingen een eerlijke poging
hebben vtillen doen om tot die samen
werking te geraken.
Dat nog niet alle geestesstroomingen
gelegenheid hebben om hunne denk
beelden regelmatig voor de microfoon
te propageeren, is inderdaad juist.
Dat met name de vereeniging van L i-
b e r a 1 e Radio-Amateurs nog niet in
het bezit is van geregelden zendtijd
geeft de minister toe.
Ook de V r ij z i n n i g-D e m o c r a-
t e n, die geen omroep-vereeniging heb
ben gevormd, verkeeren nog in hetzelf
de geval.
Met betrekking tot het afbreken van
het W i 1 h e 1 m u s door de V.A.R.A. na
de reae van den Gouverneur-Generaal,
meent de minister te moeten opmerken,
dat in het telefonisch bericht van de In
dische P.T.T.-administratie, waarbij de
medewerking van den Nederlandschen
radio-dienst werd ingeroepen, alleen
sprake was van de rede van den Gou
verneur-Generaal.! Niet werd medege
deeld, dat de rede zou worden gevolgd
door het Wilhelmus.
De V.A.R.A. verklaarde later schrifte
lijk, dat zij, indien het hoofdbestuur der
P.T.T. haar zou hebben medegedeeld,
dat men hetzij vóór, hetzij na de toe
spraak van den GouverneUr-Generaal
muziek (Bv. een walsje, of een Jasz-
Band, of de „Internationale"? Red
M. C.) ten gehoore zou brengen, en dat
men er prijs op stelde deze muziek (Sic.!
Red.) geheel of tfedeelteliik eveneens
te doen uitzenden, aan dit verzoek zou
hebben voldaan.
Met het oefenen van critiek op de
wijze waarop de Radio-Omroep-Contro-
le-Commissie haar taak vervult, moet
mennaar de meenning van den minis
ter zeer voorzichtig zijn.
Van de ruim 300 teksten, die in 1932
werden opgevraagd en onderzocht wer
den slechts acht teksten afgekeurd. Bo
vendien werd in 1932 in 39 gevallen
aanleiding gevonden om schrapping van
een of meer woorden te eischen.
Met betrekking tot de instelling van
een beroepsinstant ie voor radio
aangelegenheden zegt de minister dat
nog geen zoodanige instantie in het le
ven is geroepen. Dit is uitsluitend toe te
schrijven aan het feit, dat het hier be
treft een uiterst moeilijke zaak, die rijp
beraad vereischt en overleg met ver
schillende instanties noodzakelijk
maakt, o.a. in verband met den arbeid
der commissie-Kooien die van meening
is, dat met betrekking tot de beslissin
gen van de radio-omroep-controlecom-
missie aan administratieve rechtspraak
behoefte bestaat, doch adviseert deze
rechtspraak niet afzonderlijk te regelen,
maar haar Grondslag te doen vinden in
de algemeenere door haar voorgedragen
regeling.
Het aantal bij den Nederlandschen
Bioscoopbond aangesloten zaken be
droeg in 1932, bij de nadering van het
derde lustrum 409, waarvan 357 bios
cooptheaters, 37 filmverhuurders, 10
filmfabrieken (waarvan 4 speciaal voor
filmreclame), 5 filmimportzaken. (Alle
bioscooptheaters, filmverhuurkantoren
en filmfabrieken die hier te lande ge
vestigd zijn, zijn bij den Bond aangeslo
ten).
De 357 bioscooptheaters, waarvan in
slechts de helft iederen dag films ver
toond worden (de overigen geven slechts
eenige malen per week bioscoopvoorstel
lingen), beschikken in totaal over ca.
114.500 zitplaatsen.
In 1930 bedroeg het aantal bioscoop
bezoekers in ons land ca. 40 millioen.
Dit aantal is sindsdien als gevolg van de
crisis ook de warme zomermaanden
in 1932 hadden er schuld aan met on
geveer 8 pet., d. i. ruim 3 millioen, ver
minderd.
Door de aangesloten filmverhuurkan
toren worden bijna 1% millioen meters
film per jaar uitgebracht. In de laatste
twee jaren is de metrage iets vermin
derd; in 1932 met ca. 150.000 meter.
Van de groote speelfilms, die de film
verhuurders in het afgeloopen jaar uit
brachten, waren afkomstig uit Amerika
45 pet., en uit Europa 55 pet. Duitsch-
land alleen leverde ongeveer evenveel
speelfilms als Amerika. (In 1930 had
Amerika nog een grooten voorspr-ng
op Europa. Het aantal Amerikaansche
geluidsfilms bedroeg toen nog 76V? pet.)
De bestellingen voor de nieuwe Die-
sel-electrische treinen der Nederland
sche Spoorwegen hebben reeds plaats
gehad. Deze order blijft grootendeels in
Nederland.
De bestellingen geschiedden als volgt:
de rijtuigen bij Werkspoor Beynes en
Allan; electrische uitrustingen bij Hee-
maf en E. T. I. Slikkerveer. Als motor is
de Maybach dieselmotor gekozen. De
fa. Werkspoor bouwt als licentiehoud
ster van deze motoren dat deel, waartoe
deze fabriek in staat is; de fa. Stork te
Hengelo wordt als licentiehoudster van
den Ganz-Dieselmotor in staat gesteld,
een aantal van deze motoren te leve
ren.
De Cirisiisf-Zuiveli-Centrale maakt be
kend, dat voor de periode van 19 Maart
t.m. 1 April 1933 de prijs Voor het tax<^-
gedeelte van consumpüemelk. gekocht
op regeeringscon tract, Voor de verschil
lende soorten melk is vastgesteld op 5i/i,
51/2 en 53/4 cent per liter en dat het he-
drag der afdracht op an/dere in con
sumptie gebrachte melk is vastgesteld
opi 3 fcent per liter.
Bij Kon. besluit is aan C. W. Gra-
tama, op verzoek eervol ontslag ver
leend uit de door hem bekleede ambten
van commissaris van politie te D e n
Helder en van commissaris van
Rijkspolitie.
Bij beschikking van de minitstekp
van oeconomische zaken en arbeid en
financiën is het landgoed Duin en
Kpuidberg te Santpoort onder de
natuurschoonwet gerangschikt
Het uitgestrekte landgoed dat uit, pp
de Oosthelft ten deele bebos,cht duinte^
rein bestaat, is toegankelijk voor houders
van kaarten.
De N.R.Crt. geeft een beschrijving van
„Een avond bij Mussert' een vergadering
van de nationaal-socialisten in Den
Haag.
Wij knippen daaruit het volgende stuk'
je, dat een merkwaardige opsomming
bevat, die in deze verkiezingsdagen wel
eens onder de aandacht gebracht mag
worden van die onevenwichtigen onder
de vrijzinnigen, welke uit gevoelsargu
menten maar eens óp den sterken man
Colijn, willen stemmen.
De schrijver van dat verslag vertelt
dan
„Twee plaatsen van mij zat een oude
dame, die hier bij toeval was met een
kaart van een vriendin. Zij wist eerst
niet in welke partijvergadering zij ver
zeilde. „Het ging toch wel tegen de com
munisten?" En ja: al die interessante
en verschrikkelijke dingen tegenwoor
dig. Nu weer die aardbevingen!"
De kritiek op de rechtsche partijen
bracht haar eenigermate van streek.
„Zou dat nu wel zoo zijn, ook van Co
lijn, op wien men toch stukken gezet
heeft?"
Ja, van Colijn. den sterken man, die
geen sterke man is. Colijn, die 30 mil
joen op oorlog heeft willen bezuinigen,
om dit later weer prijsje geven; Colijn,
die met het Belgische verdrag heeft ge
aarzeld, en, nu weer, er nog niet onder
uit heeft durven komen; Colijn van de
politieke partijen-radio; Colijn van de
Kabinetsformatie van 1925, zonder den
eisch van een bindende afspraak over
het gezantschap bij het Vaticaan, ten
gevolge waarvan zijn ministerie eenige
maanden later omver werd geworpen;
Colijn met zijn stemmen in de Kamer op
grond van „psychologische" overwegin
gen met het oog op de lieve boeren; Co
lijn, die ook met betrekking tot de In
dische politiek na de verschijning van
zijn boek over het staatkundig beleid in
Ned.-Indië, in verband met de daarop
van alle zijde uitgeoefende vernietigen
de kritiek, eenige maanden later ver
klaarde, dat zijn boek geen principieele
richtlijnen had willen aangeven het
geen intusschen wel het geval was
maar slechts de aandacht van de pu
blieke meening in Nederland had willen
richten op de koloniale, staatkundige
vraagstukken, terwijl er z.i. over aller
lei principieele punten van het door
hem verdedigde beleidte praten
zou vallen, Colijn, de man van den im
puls der sterke woorden, gevolgd door
zwakke daden. Hij bekoort zelfs oude
dames."
De nieuwe veerboot „Prins Hen
drik" voor de lijn HansweertWalsoor
den van den Provincialen Stoomboot-
dienst op de Wester-Schelde ligt thans
in het droge dok van de Kon. Mij. „De
Schelde" te Vlissin{gen om de
voorzieningen te ondergaan, die bij de
gehouden proeftocht noodzakelijk zijn
bevonden.
De betrokken vakorganisaties var>
werkgevers en werknemers verzochten
in den loop van 1932 regelingen in te
voeren tot erkenning van gasfitters en
installateurs. Na gezette overweging zijn
Burg. en Weth. tot de overtuiging geko
men, dat inwilliging dier verzoeken al
leszins aanbeveling verdient, eensdeels
ter wegnemng van verschillende mis
standen, die inderdaad in het electro-
technisch installatie-vak bestaan, ander
deels ter verzekering van een vakkun
dige uitvoering der electrische installa
ties volgens aanwijzing en onder con
trole van het betrokken bedrijf. Aan-
vankelijk wilden Burg. en Weth. nog
wachten, omdat bij de betrokken vak
kringen eene regeling voor de erken
ning van waterfitters en het ontwerpen
van nieuwe landelijke installatie-voor
schriften voor gas en water in voorbe
reiding Waren. Voor water zijn echter
de bedoelde voorschriften nog niet in 'n
definitief ontwerp vastgelegd, doch B.
en W. meenen daarop niet verder te
moeten wachten, evenmin als op de
nieuwe te ontwerpen landelijke voor
schriften voor electrische installaties,
die, naar hen bekend is,; nog wel eeni-
gen tijd op zich zullen laten wachten.
Daarom stellen zij voor over te gaan
tot invoering der regeling voor erken
ning van gasfitters, van nieuwe gas-in-
stallatie-voorschriften, der regeling voor
de erkenning van waterfitters en der
regeling voor de erkenning van electri
sche installateurs.
De voorgestelde verordeningen wijzen
er voornamelijk op, dat ook binnenlei
dingen aan de door Burg. en Weth. te
stellen voorwaarden moeten voldoen
en anders niet zullen mogen wortien
aangesloten of indien dit toch is ge
schied zullen de aansluitingen worden
verbroken.
Reeds lang is tot verwezenlijking ge
bracht zeggen Burg. en Weth het in de
gelegenheid stellen van werkloozen om
van lichaamsoefeningen te profiteeren,
waartoe de Arbeiderssportbond een ver
zoek doet. Nu de gemeente op ander
gebied tot belangrijke inkrimping van
subsidiën is overgegaan, Kunnen B, en
W. niet voorstellen a.an dezen Bond
subsidie te g|aan verleenen en ook ach
ten zij het financieel niet verantwoord
werkloozen in de gelegenheid te stellen
een tweedaagsch Pinksterfeest te Alme
lo te gaan bijwonen. Ten slotte wijzen
zij er op dat reeds plannen in overwe
ging zijn om .bij wijze van werkverschaf
fing het aantal gemeentelijke sportvel
den uit te breiden waarop adressant ook
heeft gtewezen.
