GOESCHE COURANT^
Erven
Ap arte Antiek
afdeeling
EIN BLONDER TRAUM
ELECTRO
ASFALT-WEGEN
Willi EM WINS.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
1 MAART 1933.
EERSTE BLAD.
176e JAARGANG
Twee punten.
Lange Noordstraat
m
heeft
it café
ten
sk, pu-
en tuin,
t dorp,
3 ca.;
Viinder-
rg. qq-
osland,
56, met
cht op
ot 59
leer A.
delburg
NE.
s van
re kea-
organi-
maan-
steun
i een
r,
georga-
drie
3s zijn,
ijn van
nderen.
erkloo-
laffing
ngssys-
in van
ideren;
mlasti-
langer
ïeel of
hoofd
f meer
en der
gorieën
iode Yk
week,
te ont-
nt per
er Ge-
(bene-
len op-
33, des
933.
tter.
retaris.
de na-
NUMMER 51.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bü contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten bjj het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Adevrtentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewjjsnommers 5 cent.
Tea aanzien van twee punten, die in
nauw verband staan tot de muiterij op
„De Zeven Provinciën" mogen hier nog
enkele opmerkingen gemaakt worden:
de officieren, en de bom.
Reeds na de ontvangst der eerste be
richten omtrent het voorgevallene, kon
men hier en daar en overal schande
hooren roepen over den commandant en
de officieren, die aan den wal waren, en
al evenzeer over de andere officieren,
die aan boord zaten.
Wij hebben ons te dezen opzichte
steeds van elke qualificatie onthouden
al hebben we er wel op gewezen,
hoe het van zelf sprak, dat een
disciplinair onderzoek naar de gedra
ging van de betrokkenen zou plaats
vinden omdat wij van meening wa
ren, dat in die dagen niemand, zelfs
de minister niet in staat was om deze
zaak te beoordeelen. Daarvoor waren
immers veel te weinig gegevens beschik
baar? De m u i t e r ij als concreet feit
was evident weshalve daarover ge
oordeeld kon, mocht en moest worden.
Het gedrag van commandant en officie
ren moest echter deugdelijk onderzocht
worden, alvorens daaromtrent geoor
deeld zou kunnen en mogen worden.
Men zou echter al zéér door het
spookbeeld van de klassejustitie ver
schrikt moeten zijn, om ook maar een
oogenblik te kunnen onderstellen, dat
zuik een disciplinair onderzoek niet in
alle gestrengheid zou geschieden. Wij al
thans hebben daaraan nimmer getwijfeld
en in afwachting daarvan hebben we
niet meegezongen in het koor van hen,
die bij voorbaat reeds schande riepen
over het gedrag van den commandant,
en andere officieren, van „De Zeven
Provinciën".
Er is nu echter eenige teekening in
den toestand gekomen.
De commandant, kapitein-luitenant
ter-zee P. Eikenboom, de le officier,
luitenant-ter-zee 1ste klasse C. Meyer
en de oudste aan boord achtergebleven
zeeofficier, de luitenant-ter-zee 1ste klas
se W .F. J. Fels zijn met ingang van
24 Februari in hun betrekking geschorst,
op grond van het feit, dat zij ernstig
worden verdacht zich te hebben schuldig
gemaakt aan gedragingen, handelingen
of tekortkomingen, die aanleiding kun
nen geven tot ontslag uit den dienst.
Dit is een officieele vaststelling, op
onderzoek door deskundigen gegrond;
zij geeft ons het noodige houvast tot een
voorloopig inzicht. Dat mag dan aldus
geformuleerd worden: indien het juist
zal blijken te zijn, dat laakbare en gro
ve nalatigheid van den commandant en
den eersten officier het mogelijk hebben
gemaakt, dat de muiterij uitbrak, dan is
dit een o.i. zóó ernstig feit, dat het voor
dezen met een commando over een oor
logsbodem der Kon. Ned. Marine belas
te officieren zeker even zwaar
aangerekend moet worden als de mui
terij den mnderen. Een Japansche zee
officier zou de smet die hij aldus op zijn
marine geworpen had, zonder twijfel
slechts door onmiddellijk harakiri te
plegen kunnen uitwisschen. Wij Neder
landers zijn meestal wat nuchterder,
maar een volledig maatschappelijk ha
rakiri zal toch ook zeker, ongeacht een
eventueel op te leggen strai door de
daartoe geroepen instanties, voor de be
trokkenen het geringste gevolg kunnen
zijn.
Maar ook dit alles komt, zooals het
komen moet.
De vrees, dat de officieren, ómdat 't
officieren zijn, wel verschoonend behan
deld zullen worden, is volkomen onge
grond.
En de onderstelling, dat de publieke
meening een vergoêlijkend oordeel over
de officieren zal vinden, ook alweer
ómdat het officieren zijn, lijkt ons al
evenzeer van allen grond ontbloot.
Het tweede punt is: de bom en mi
nister Beelaerts. D. w. z. het verband,
dat men getracht heeft te leggen tus-
schen twee feiten, die onzes inziens
niets met elkaar te maken hebben.
Het eene feit is: dat minister Bee
laerts in Genève, op de ontwapenings
conferentie, het denkbeeld aan de hand
gedaan en voorgestaan heeft, de vlieg
tuigbommen als geoorloofde oorlogswa
pens af te schaffen.
ffet andere feit is, dat in het plan van
actie tegen „De Zeven Provinciën" van
vliegtuigbommen gebruik is gemaakt. En
het verband, dat men nu van zekere zij
de handig poogt te leggen, is dit: dat men
misschien nog wel expres „om een
bloedbad te maken" tegen „De Zeven
Provinciën" gebruik heeft gemaakt van
een naar de meening van het Neder
landsche volk, uitgesproken door zijn
vertegenwoordiger ter ontwapeningscon
ferentie, onzedelijk of inhumaan wapen.
Als gezegd: handig gevonden en geëx
ploiteerd. Maar w ij kunnen de b ij z o n-
d e r e afschuwelijkheid of verwerpelijk
heid van de vliegtuigbom, vergele
ken bij ander wapens helaas niet in
zien. Of een 25-tal muiters door een ge-
schutsprojectiel, een ontploffende tor
pedo of door een lichte vliegtuigbom ge
dood wordt het maakt voor hen, en
voor de publieke opinie, toch immers
geen grein verschil uit?
En wil men zeggen: goed, maar mi
nister Beelaerts heeft toch de afschaffing
voorgesteld dan antwoorden wij: zoo
lang tot de afschaffing niet besloten
is, en de vliegtuigbom dus nog een naar
internationaal rechtsbegrip geoor
loofd wapen is, en daarbij niet aan
getoond kanworden dat de uit
werking van een 50 kg-bom nood
wendig erger moest zijn dan van een
ander projectiel of van een torpedo, zoo
lang is het pure demagogie om een ver
band te leggen tusschen minister Bee
laerts in Genève en de bom, die voor
straat Soenda „De Zeven Provinciën"
tot overgave dwong.
:iz. Med.)
STAÏEN-GENERAAL.
EERSTE KAMER.
Algemeene beschouwingen.
Staatsbegrooting 1933. Opc.
gem. fondsbelasting en ver
mogensbelasting aangenomen
Replieken worden gehouden over de
rijksbegrooting.
De heer Van Embden (v.d.) ver
dedigt zich tegen de heeren De Savor
nin Lohman en Briët. Hij meent, dat
de goede' geest in leger en vloot eer be
dorven wordt door de huidige oorlogs
methodes, dan door hen,die deze metho
des openbaar maken.
De heer Hermans (s.-d.) betoogt,
dat het optreden der regeering tegen
gemeentebesturen de waardigheid aan
tast van het gezag der plaatselijke over
heid.
De heer S m e e n g e (lib.) vraagt hoe
veel de steun voor de fabrieksaardappe
len zal bedragen.
De heer M e n d e 1 s (s.-d.) bestrijdt
de heer Briët en betoogt dat men de
soc.-democraten niet met de communis
ten in één pot moet gooien zooals in
Duitschland gebeurt,
Dezelfde menschen van rechts, die nu
het hardst schelden op de soc.-demo-
craten hebben in 1914 de Duitsche so
ciaal-democraten gehoond, omdat zij de
oorlog niet wisten te 'verhinderen. Maar
dat had toch alleen gekund door muite
rij? Hij waarschuwt den minister zich
niet te laten opjagen tegen de marine
bonden.
Minister R u y s antwoordt den heer
Hermans, dat het in het belang der ge
meenten zelf is, dat zij in een vol
komen afhankelijke positie komen te
verkeeren.
De steunregeling aan de roggeteelt
is in voorbereiding, zoowel voor de veen
kolonies als voor de ontginningen. De
steun zal 5 per 100 kg niet te boven
gaan.
Ten aanzien van de suikerbieten heeft
de regeering voor wat het systeem be
treft, haar houding nog niet bepaald.
Een regeling voor de kippen- en eend
eieren is in voorbereiding. Hier zal een
garantie worden gegeven voor minimum
prijzen.
Nadat minister Ruys nogmaals het
Een verstandige vrouw luistert naar
complimenten een gekkin gelooft ze.
optreden der regeering verdedigt
heeft tegen de muiters, worden de al
gemeene beschouwingen gesloten, het
wetsontwerp tot heffing van opcenten
op de gemeentefonds- en de vermogens
belasting aangenomen z.h.s. en de ver
gadering verdaagd tot Woensdag 12
uur.
TWEEDE KAMER.
Interpellatie De Visser.
Indische Begrooting.
Aan de orde is de interpellatie-De
V isser betreffende de maatregelen der
Indische regeering inzake de door de
Communistische Partij voor de Tweede
Kamer candidaat te stellen in Boven-
Digoel geïnterneerde personen.
Minister De Graaff verklaart,
dat de niet-doortzending van de tele
grammen van den heer De Visser voort
komt uit den regel, dat de geïnterneer
den geenerlei contact mogen hebben
met hun geestverwanten elders. Doch hij
meent evenwel, dat in dit bijzondere
geval van candidatuur voor de Staten-
Generaal een uitzondering moet worden
gemaakt, en hij heeft zulks aan. de Ne-
derlandsch-Indische regeering in over
weging gegeven.
Voortgezet worden de beraadslagin
gen over de Nederlandsch-Indiscne be
grooting voor 1933.
Minister De Graaff schetst
den ontredderden toestand en de onze
kere toekomst van de Indische schat
kist. Versoberingsmaatregelen voor den
staatsdienst zijn in overweging.
Spr. brengt hulde aan den gouver
neur-generaal. Terugkomende op de
de recente gebeurtenissen, merkt hij op,
dat het gezag krachtig moet zijn en
zich niet mag stellen tegenover zich
zelf.
De economische toestand is zeer zor
gelijk in alle volkslagen. Desondanks
kan van stagnatie in de voedselvoorzie
ning niet worden gesproken, dank zij
een langjarige werzaamheid in het be
lang van die voorziening. Ook werkt
mede de daling van de kosten van het
levensonderhoud.
Wel zal de inheemsche partij vb, vbvb
Wel zal de inheemsche nijverheid
worden aangemoedigd, doch met groo-
te omzichtigheid, want Indië is een agra
risch land.
De motie-Ter Laan om de korting op
de salarissen tot 10 pet. terug te bren
gen, kan hij niet aanvaarden.
Na re- en dupliek werden de alge
meene beschouwingen gesloten.
BINNEÜL».
CRAMER, DE S.D.A.P. EN DE
„ZEVEN PROVINCIËN".
De „Vereeniging IndiëNederland"
zendt ons het volgende ter plaatsing:
Nauwelijks waren de eerste telegram
men over de muiterij op de „Zeven
Provinciën" ontvangen, of van socialis
tische zijde werd op een openbare ver
gadering in „Odeon" te 's-Gravenhage
met klaarblijkelijk welgevallen voorle
zing van die telegrammen gedaan, waar
na de Indische specialiteit der S.D.A.P.,
het Kamerlid Ir. Cramer, als spreker op
die vergadering optredende, zich niet
ontzag volgens het verslag in „Voor
uit van 6 Februari j.l. zijn instem
ming met het gebeurde te betuigen o.a.
met de woorden: „daarom ook doet het
spreker zou verduiveld goed, te verne
men, v/at in de telegrammen van heden
ochtend staat" (het Vaderland van 7
Febr. j.l. Avondblad A).
Men kan een oogenblik versteld staan
van de mentaliteit van iemand, die in
de Kamer het bewandelen van den lga-
len weg voorstaat en daarbij uit de
schatkist, door de hem voor het kamer
lidmaatschap toekomende schadeloos
stelling van 5000 èn door zijn non-
activiteitstractement van 9000 als
Indisch ambtenaar, wegens zijn kamer
lidmaatschap is hij op non-activiteit ge
steld), een inkomen geniet (/i 14000 's
jaars), waarvan de door hem veel ge
smade bourgeousie zou watertanden,
maar die daarbuiten bij de eerste de
beste gelegenheid in het openbaar en
op zeer grove manier zijn adhaesie be
tuigt aan een van de ernstigste aantas
tingen van het gezag. Men kan een
oogenblik versteld staan en dan mede-
Één van de mooiste programma's die U
ooit zag loopt nog heden en morgen in
Middelburg Voorstellingen om 7 en 9 uur
Verzuimt dit niet
Vrijdag a.s. Lilian Harvey, Willy Fritsch en Willy Forst in
(Ingez. Med.)
lijdend zijn schoudes ophalen. Maar men
kan ook vragen: Gaat dat maar zoo?
Dit laatste deed het Volksraadslid,
mr. Hart. Deze vroeg schrifteliik aan de
Indische Regeerintf, of zij niet van mee
ning is dat in verband met het feit, dat
de Ned. Indische ambtenaar met verlof
op non-activiteit ir. Cramer, die in het
openbaar utdrukkingen zou hebben ge
bruikt waarin hij zijn vreugde uitsprak
over het gèbeurde aan boord van de
„Zeven Provinciën", niet alle termen
aanwezig zijn dien ambtenaar oneervol
uit 's Lands dienst te( verwijderen
(Aneta-telegram van 18 Februari j.l.).
Nu zullen wij de laatsten zijn om aan
de Regeering te willen voorschrijven of
ook maar te willen aanraden, wat zij in
dezen moet doen. Maar, wat mr. Hart
vraagt is ook ons „uit het hart gegre
pen". Aan bestuursleden van het N.I.
O.G. is door de Regeering aangezegd,
dat, bij verder gezagsondermijnend op
treden, ernstig zal moeten worden over
wogen, of voor hen nog wel plaats in
's Lands dienst is. Twee leden van dat
Genootschap werden kortgeleden we
gens spreekdelicten gearresteerd en zijn
in hun betrekking Geschorst. Een deel
der muiters heeft zijn verzet reeds met
den dood geboet. De overigen zijn aan
de Justitie overgeleverd en zullen hun
straf niet ontgaan. En hoevelen zullen
daaronder zijn, die niet voldoende be-
sett hebben, wat zij ondernamen! Gaat
het dan aan, dat een man als ir. Cramer,
die èn door zijn opleiding èn door zijn
verantwoordelijke positie van volksver
tegenwoordiger de draagkracht van zijn
daden zooveel beter kan beoordeelen
vrij uitgaat?
Wat is het ergerlijke van de houding
van Cramer en de S.D.A.P.? Wat is het
treurige? Alles wat van overheidswege
gedaan is, wordt door hen afgekeurd,
zelfs de schuld van het gebeurde wordt
door hen aan de Overheid gegeven.
Maar dat zijzelf door hun voortdurend
gehetz tegen elke bezoldigingsverlaging,
hoe onvermijdelijk die ook was,- door
hun anti-militairisme, door hun gezag-
en discipline ondermijnende propagan
da, door hun vergiftigen van den aether
met averechtsche voorstellingen enz. enz.
het kwaad zoo niet hebben gesticht, dan
toch tot een gevaarlijk gebleken hoogte
hebben weten op te voeren; dat zij zelf
daardoor minstens een groot deel van
de schuld dragen; dat zijzelf het dus
zijn, die hier wellicht onschuldige slacht
offers hebben gemaakt, daarover
geen woord. Het is een veel gemakke
lijker en ook dankbaarder taak de rol
op zich te nemen van verdediger van
verdrukten dan die van aanklager van
zichzelf.
RECHTSBIJSTAND VOOR MUITERS.
Antwoord vragen ir. Albarda,
De minister van koloniën, de heer S.
de Graaff, deelt in antwoord op schrif
telijke vragen van ir. J. W. Albarda, lid
van de Tweede Kamer, mede:
Overeenkomstig de desbetreffende
bepalingen van de rechtspleging bij de
zeemacht kan een beschuldigde bij de
behandeling zijner zaak door een krijgs
raad zich door een gekozen of toege-
voegden raadsman doen bijstaan.
Staat de beschuldigde niet terecht
voor een krijgsraad binnen het rijk in
Europa, dan mogen als raadslieden
slechts optreden officieren bij de zee
macht.
Komt de zaak in hooger beroep in
behandeling bij het Hoog Militair Ge
rechtshof van iiederlandsch-Indië, dan
mogen als raadslieden mede worden
gekoz n of toegevoegd daarbij toegela
ten advocaten.
Het zou niet op den weg liggen van
den minister stappen te doen tot wijzi
ging van de op dit stuk bestaande wet
telijke bepalingen.
MINISTER DECKERS EN DE
MARINEBONDENl
De Minister van Defensie, mr. dr.
L. N. Deckers, heeft Maandagmorgen
in een onderhoud met de militaire be
stuursleden van den Bond van Marine-
Middelburg, l-3-'33. Dinsdag hoogste
luchttemperatuur 5.8 °C: (43 °F);
laagste 1.2 °C (34 °F). Heden 9 h: 1.8
°C; 12 h: 4.4 °C. 3.2 mm regen. Hoog
ste barometerstand 766 mm; laagste
763 mm.
Hoogste barometerstand 776.3 mm te
Jan Mayen; laagste 750.1 mm te Va
lencia.
Verwachting tot Morgenavond;
Zwakke tot .matige Z.O. tot Z. Wind,
toenemende bewolking, weinig of geen
regen in het N.O., in het Z.W. meer kans
op regen, iets zachter.
Zon op: 6 h 49; onder 17 h 37. Licht
op: 18 h 07. Maan op: 7 h 57. E.K, 4
Maart.
Hoog* en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min, later,
(S springtij).
Maart.
Hoogwater.
Laagwater.
Wo. 1
4.07 16.27
10.39 22.35
Do. 2
4.39 17.01
11.06 23.07
Vr. 3
5.16 17.43
11.40 23.05
Hoog- en
Laagwater te Wemeldmge.
Maart.
Hoogwater.
Laagwater,
Wo. 1
6.02 18.20
11.37 23.45
Do. 2
6.30 18.51
12.06
Vr. 3
7.03 19.29
0.16 12.40
Als U voor Uw eigen huisje
Voor de keuze werd gezet,
Wat koos U dan: leemen dorschvicer
Of een meer modern parket
t co n o mi sc he we gen
(Ingez. Med.)
schepelingen en den Bond van Marine
onderofficieren als zijn uitdrukkelijk
verlangen te kennen gegeven, dat aan
de functie van de burgerlijke bestuurs
leden, de heeren De Nijs, Van der
Vaart, Van Klaveren (die zich momen
teel in Indië bevindt) en Smith in één
of meer van bovengenoemde bonden, bij
het „Camlbo" of aan „Het Algemeen
Marineweekblad" zoo spoedig mogelijk
een einde dient te worden gesteld, op
dat elke zoowel rechtstreeksche als
zijdelingsche invloed van deze heeren in
het vereenigingsleven in de Koninklijke
Marine ophoudt te bestaan.
De minister heeft uiterlijk 13 Maart
a.s. hierop antwoord verlangd.
Indien aan zijn eisch niet voor 13
Maart is voldaan, zal het lidmaatschap
van de genoemde organisaties worden
veiboden. Wordt wel aan den eisch vol
daan, dan zal van de zijde van den mi
nister het noodige worden verricht om
de bonden voortaan in hun werkwijze
te doen beantwoorden aan de eischen,
die gesteld moeten worden om het lid
maatschap niet te verbieden. Bij de
daarvoor noodige verandering zou ook
aan stemmen uit het marinepersoneel
gehoor worden verleend.
DE ZOMERTIJD.
15 Mei tot 8 October.
Gisteravond is een K.B. afgekondigd
waarbij is bepaald, dat in 1933 de ver
vroeging met één uur van den wettelij-
ken tijd zal aanvangen den vijftien
den Mei en zal eindigen den acht
ten October.
