BURGERLIJKE STAND.
VERKEERSWEZEN F. T. T.
SPORT.
GEMENGD NIEUWS.
Vergiftiging op groote schaal
BERLIJNSCHE BRIEF.
kc. u^aande 1 Januari 1933 opge-
hevc/L.
u. VroepopGuequierre, Axelsche
stra„: Ij, winkel in kruidenierswaren,
choco ade, suikerwerken, tabak en si
garen. Aan het bedrijf is toegevoegd een
expórihandel in uien.
l.: van Waesberghe-Janssens, Hulst,
Markt C .22, bankier en wijnhandel,
Over eden beheerend vennoot L. F. M.
van Waesberghe, Hulst,
Opheffingen:
Zeeuwsch-Vlaanderen (Ter Neuzen),
Fa W. Bedet, Markt 21, kunstmest
handel. V.: W. Bedet; „Verwisseling",
Wijk B no. 6, schippersbedrijf, V,: E. de
Bruijn, Ossenisse.
Werkloosheid.
Bij de Arbeidsbeurs te Middelburg
stonden Zaterdag ingeschreven:
Geheel werkloos,
7 typografen, 33 grondwerkers, 10
metselaars, 30 opperlieden, 28 schilders,
65 timmerlieden, 4 loodgieters, 3 steen
houwers, 10 stoffeerders, 2 straatmakers,
1 waterb. opzichter, 1 apotheker ass., 5
cirkelzagers, 7 politoerders, 39 meubel
makers, 5 schoenmakers, 34 bankwer
kers, 13 electriciens, 2 fitters, 8 machi
nisten, 6 draaiers, 9 smeden, 5 stokers,
1 fraiser, 3 klinkers, 1 kernmaker, 2 ko
perslagers, 2 lasschers, 2 hoorders, 1
metaalschaver, 2 slijpers, 1 metaalste
ker, 4 monteurs, 2 nagelheeters, 2 piano
makers, 8 plaatwerkers, 1 ponser, 1 rij
wielhersteller, 7 scheepmakers, 1 voor-
slaander, 10 vormers, 3 boekbinders, 16
bakkers, 1 sigarenmaker, 1 kok, 3 sla
gers, 4 molenaars, 31 boerenarbeiders,
4 tuinlieden, 1 bloemist, 1 boomkwee-
ker, 8 reizigers, 8 winkelbedienden, 13
mag. bedienden, 7 kellners, 12 chauf
feurs, 4 kraandrijvers, 9 sleepers, 15 va
rensgezellen, 46 transportarbeiders, 17
kantoorbedienden, 1 waterb. teekenaar,
18 van andere groepen, 212 losse arbei
ders, 71 arbeiders zonder beroep, 1
boekbindster, 1 kleermaakster, 2 win
keljuffrouwen, 1 vr. mag. bediende, 1
vr. kantoorbed. Totaal 890.
Ge deeltelijk werkloos.
2 loodgieters, 17 kleermakers, 1
schoenmaker, 2 bankwerkers, 1 smid, 1
stoker, 1 afbramer, 1 kernmaker, 1 mo
delmaker, 4 vormers, 1 slager, 1 kraan
drijver, 1 kantoorbediende, 2 losse werk
lieden, 1 arbeider zonder beroep, 4
werkvrouwen. Totaal 41.
Niet werkloos.
1 modelmaker, 1 reiziger, 1 kantoor
bediende, 1 bureaulist, 1 werkmeester.
Totaal 5.
Algemeen totaal vorige week 937, bij
gekomen 36, afgegaan 37, over 936.
hangen van de vraag. Gevreesd werd
wel, dat de binnenlandsche vraag niet
groot zou zijn. Wat de buitenlandsche
betreft tast men nog in het onzekere.
Denemarken was de laatste jaren de
beste afnemer, doch dit is nu wel zeer
gehandicapt door den lagen stand zijner
valuta. De Zeeuwsche oester schijnt an
ders in de Lifjord uitstekend te ac-
climatiseeren. Daar uitgezaaid, is de
groei veel beter dan wanneer ze in Zee
land zelf worden uitgezaaid In één zo
mer groeien ze daar wel 20 a 25 kg.,
zoodat aangekochte van 45 a 50 kg. daar
in één zomer tot mooie consumptie
oesters zijn opgegroeid. In 1931 werd
door Denemarken zelfs wel 16 a 17 mil-
lioen afgenomen. Dit zou thans niet
gaan, want de kweekers, die zelf zaai
goed telen om dit op hun perceelen voor
consumptieoesters uit te zaaien, zullen
het door hen gekweekte zaaigoed wel
noodig hebben om hun door de groote
sterfte ontvolkte perceelen weer te be
volken. Het aangebodene zal dus be
perkt zijn tot de productie van de kleine
kweekers, die alleen zaaigoed telen.
Een verheugend verschijnsel is, dat in
de schelpen der zaaioesters de z.g.n.
doorn, het kankerachtige deel, niet meer
noemenswaardig schijnt voor te komen,
zoodat men hoopt, dat die ziekte
eenigszins tot staan is gekomen. Hoe
reusachtig die sterfte is geweest, bewij
zen de huizenhooge heuvels ledige oes
terschelpen bij de schelpmalerijen. Naar
schatting liggen daar een 40.000 bennen
ledige schelpen, die gemalen worden
voor kippengrit.
Na de stille periode, die elk jaar na
Nieuwjaar int-eedt, is de verzending
Weer heel wat drukker geworden, zoo
dat de geheele productie wel zoowat op
zal gaan dit seizoen. Vooral de meer ge
wilde soorten van de perceelen buiten
de Ierseksche Bank woeden nu al erg
schaarsch. Daarvan zal wel een tekort
zijn, temeer daar verwacht wordt, dat
de vraag naar Engeland nog wel be
langrijk zal toenemen, daat de invoer
rechten voor dat land met Maart aan
merkelijk zullen worden verlaagd en
dan van 30 op 10 pet. van de waarde
zul'en gebracht worden. In ons eigen
land zal de oester door de weeldebelas
ting worden getroffen, wat aanleiding
voor de vereeniging van oesterkwee
kers is geweest zich met een adres tot
den minister van financiën te wenden.
Hoewel de prijzen wat hooger zijn ge
worden, zullen door de groote sterfte
en de hooge pachtprijzen de meeste
kweekers dit seizoen toch meer of min
der belangrijke verliezen lijden.
Luitenant ter zee le kl. A. E. Ern-
ste, onlangs uit Oost Indië teruggekeerd,
wordt 1 Maart geplaatst te Vlissin
gen en belast met het bevel over Hr.
Ms. Mijnenlegger Douwe Aukes, aldaar
gestationneerd.
Hr. Ms. pantserschip Heemskerck
onder bevel van kapitein ter zee C. ter
Poorten is Vrijdag te Santa Cruz de Te-
neriffe (Kanarische eilanden) aangeko
men.
Tekort aan beroepspersoneel bij de
zeemacht.
Aneta meldt uit Batavia: De groot
verlofgangers, behoorende tot de groep
der bi' de zeemacht in oefening geweest
zijnde mLitie-plichtitfen en aan wien een
persoonlijke kennisgeving is toegezon
den, worden ter aanvulling van het door
bijzondere omstandigheden ontstane te
kort aan beroepspersoneel bij de zee
macht, opgeroepen om zich met spoed
in werkeli'ken dienst te begeven. Zij die
nen zich uiterlijk op den datum, we ke
in de hun toegezonden persoonlijke ken
nisgeving is aangegeven, aan te melden
ter plaatse en op de wijze als in de hun
verstrekte kennisgeving is aangegeven.
Het Veer WillemstadNumansdorp,
Eenigen tijd geleden verzochten de A
N, W. B. en de K. N. A. C. aan den be
trokken Rijkswaterstaatsdienst den sta
len kabel tusschen de ducdalven aan 't
einde van den afrit langs dezen steiger,
welke vooral 'bij avond of mistig weer
n:et goed zichtbaar is en niet voldoen
de is om in ongunstige omstandigheden
een met eenige vaart rijdende auto te
gen te houden te vervangen door een
betere afsluiting, zoodat het gevaar ter
plaatse in het water te rijden wordt
geëlimineerd. Ook de verlichting van
dezen steiger, bestaande uit slechts 2
lantaarns werd niet voldoende geacht.
In antwoord hierop werd thans bericht
ontvangen, dat een voorziening zal wor
den aangebracht. Voorts is de verlich
ting in handen van de gemeente Wil
lemstad, die met de uitbreiding daar
van bezig is.
Spoed-chèques.
Chèque-adviezen, waarop „spoedbe-
handeling" is vermeld en die op werk
dagen tot 16 uur 30 ten girokantore
worden ontvangen, worden nog den
zelfden dag in behandeling genomen en
aan de voor uitbetaling aangewezen
kantoren toegezonden, voor zoover zich
geen omstandigheden voordoen, waar
door de afschrijving van de bedragen
van de betrokken rekening wordt belet.
Zaaioesters.
Men meldt aan de N.R.C. uit Ier
se k e:
Tot nu toe hoorde men niet van han
del in zaaioesters, thans vernemen we,
dat enkele kweekers hun voorraad van
45 a 50 kg. per 1000 stuks hebben af
gezet voor 45 cent per kg. Er zal dit
jaar weinig aanbod van zaaioesters zijn,
vooral niet van de zwaardere soorten,
van 50 kg. De prijs zal dus geheel af-
Middelburg.
Van 2427 Febr. Bevallen: B. J. C.
Reijnhout, geb. Broodman, d.
O. en W. Souburg.
Van 1521 Febr. Bevallen: J. S.
Blommert, geb. van der Endt, d. E.
van der Est, geb. Roose, d. A. Suur-
mond, geb. Theune, d.
Met ingang van 1 Maart a.s. wordt,
zooals reeds gemeld, het hulppostkan
toor te Wolphaartsdijk opgehe
ven en komt er voor in de plaats een
Poststation, dat gevestigd zal worden
aan den Papeweg aldaar.
De heer A. Beenhakker, die bijna 40
jaren bij de posterijen in dienst is ge
weest, gaat met ingang van genoemden
datum den dienst met pensioen verlaten.
Bij beschikking van den directeur-
generaal der posterijen, telegrafie en te
lefonie is, met ingang van 16 April, aan
gewezen als directeur "van het post-, te
legraaf- en telefoonkantoor te Coevor-
den de referendaris Ilde klasse der pos
terijen, telegrafie en telefonie J'. An-_
driessen J.zn., te Utrecht (postkantoor)"
Speciaal spoorwegtarief voor sinaas
appelen.
De Rotterdamsche correspondent van
het Handelsblad meldt:
De Nederlandsche Spoorwegen heb
ben een tarief ingevoerd, waarbij voor
sinaasappelen in ladingen van 10 ton,
die via de Fransch-Belgische en de Bel-
gisch-Nederlandsche grens vervoerd
worden, een korting van 20 pet. op de
tarieven wordt toegestaan, indien in een
jaar tijds 6000 ton bevracht worden.
Frankrijk en België hebben, om te
kunnen concurreeren met het zee
transport, lage doorvoertarieven toege
staan voor sinaasappelen uit Spanje, die
voor ons land bestemd zijn.
Z. V. B.
Wedstrijduitslagen van
Zondag 25 Februari,
le Klasse A.
Goes 2Zeeuwen 2 34.
le Klasse B.
BreskensSluiskil 21.
HoofdplaatIJzendijke 31.
le Klasse C.
Zierikzee 2Burg 43.
ZonnemaireNoordgouwe 21,
2e Klasse A.
Hansweert 2Heinkenszand 40.
2e Klasse B.
ScheldestrijdersAxel 2 27.
2e Klasse C.
Eiland Boys's-FI. Arendskerke 4-2.
Vlissingen 4Middelburg 4 23.
R.C.S. 2Zeeuwen 3 41.
2e Klasse D.
Zierikzee 3Burgh 2 45.
2e Klasse E.
Z. VI. BoysHoogewegsche Boys 1-1.
3e Klasse A.
R.C.S. 3Zeelandia 4 04.
Eiland Boys-2Zeeuwen 4 30.
Vlissingen 5Middelburg 6 30.
O.N.W. 2—Scheldestrijders 2 2—6.
B.K.V.V.—Tern. Boys 4—2.
IJshockey.
Het ijshockeytournooi te Praag om 't
Europeesch en wereldkampioenschap is
geëindigd met een overwinning voor
Amerika, dat in den wedstrijd tegen
n i mm wwuwnwa i 11» tm e
Het wemelde op zolder en deel van den landbouwer
P. te Aalten van de ratten en daar ze vo doende
voedsel konden vinden, meende liij dat daartegen
niets gedaan kon worden. Eenigen tijd later schieef
hij: „Ten einde raad probeerden we Rodent met dit
schitteren*-1 resul'aat: 80 doode ratten, Dit resultaat
bereikten we met slechts één doosje Rodent van 50
cent." Ot U last hebt van één of van honderd ratten.
Rodent zal ze absoluut uitroeien. Het trekt dit onge-
di:rte onweerstaanbaar aan en leidt ze zeker naar;
hun verderf. Ook muizen ontkomen niet aan Rodent!
Koop nog heden een enkele doos a 50 ct of een
dubbele doos a 90 ct. en morgen zult U van rat en
muis bevrijd zijn. O.a. bij alle drogisten. Imp.: Fa.
B. Me'nders na - Den Haag. B 48
(Ingez. Med.))
Canada een 21 overwinning wist te
behalen. Door deze zege is Amerika
thans wereldkampioen.
Ongelukken.
In de Spaarndammerstraat te Am
sterdam is Maandagavond een zeven
jarige jongen door een bijwagen van de
tram overreden. Met een verbrijzeld
been is de jongen naar het Wilhelmina-
gasthuis gebracht. Hij wilde op den mo
torwagen springen, doch greep mis met
het gevolg, dat de wielen van den bijwa
gen hem over het been gingen.
Dinsdagmiddag is op den Dam te
Amsterdam een 84-jarige man, ver
pleegde van het Luthersch Oude Man
nen- en Vrouwenhuis aan de Heer en-
markt door een motorwagen aangereden.
De oude man stapte zonder uit te kiiken
Van het trottoir en geraakte onder den
wagen. Deze moest worden opgevijzeld.
In bewusteloozen toestand is de man
naar het Binnengasthuis overgebracht.
Branden.
Zaterdagavond is brand uitgebnoken in
de bakkerij van den heer J. L. aan de
Drentsche Hoofdvaart (gem. Vries)
waar in den nacht van 15 op 16 Octo
ber 1.1. een roofoverval heeft plaats ge
had. De bakkerij en het woonhuis wer
den totaal door de vlammen verwoest
Een uur voordat de brand was uitge
broken hadden mijnheer en mevrouw L.
het huis verlaten. Een aangrenzende
schuur kon door de gunstige windrich
ting behouden blijven. Verzekering dekt
de schade.
Maandagavond is te G i n ne k e n
brand ontstaan |in de limonadefabriek
en 'bierbotelarij van G. A. M'. in de
Tramstraat. In korten tijd stond het ge
heele pand in lichterlaaie, daar op den
zolder van het gebouw veel licht ont-
vambaar emballage-materiaal aanwezig
was. Ondanks de krachtige blusschings-
pogingen is de fabriek geheel uitgebrand
Inbraken.
Zondagavond heeft men zich door uit
snijden van een ruit toegang ve-schaft
tot de slaapkamer van den caféhouder
v, d. H. te G e f f e n. Daar hebben zij
een blikken trommel met 40 gestolen,
leden, zal zich in de meeste gevallen
gevangen verklaren. Niet altijd: want
ook deze spreker heeft zijn zwakke en
zijn sterke avonden. Maar is hij op
dreef, dan is hij steliig de meest bezie
lende spreker, waarover het Duitsche
taalgebied beschikt.
Des te teleurstellender, dat men meest
al slechts den chef-propagandist eener
beweging en niet den leider eener re
geering te hooren krijgt. Men had bij 't
aanhooren dezer laatste Berlijnsche
rede nu toch werkelijk gehoopt, een
paar concrete plannen te vernemen, in
plaats van gemeenplaatsen, hoe verlei
delijk ook gevormd en hoe drastisch ook
naar voren gebracht. Men had iets wil
len vernemen van den leider van een
volk in plaats van den trommelaar eener
beweging. Die teleurstelling daarover
is dan ook in alle Duitsche bladen, die
zich niet verplicht voelen alles te be
wonderen, wat deze nieuwe regeering
ten beste geeft, heel duidelijk tot uiting
gekomen. Ook waar men gaarne aan-
neemt, dat deze man-uit-het volk een
eerlijke, sterke roeping in zich Voelt
en zijn geheele kracht inzet om zijn
overtuiging van het goddelijke dezer
roeping pp telkens meer millioenen van
zijn volksgenooten over te planten, be
treurt men, dat er blijkbaar geen brug
is tusschen dit vlammend idealisme eü
de bittere werkelijkheid. Hier wil een
man het allerbeste voor een natie, die
onder sterken druk leeft, en bereikt
voorloopig slechts, dat zich deze natie
in twee onverzoenlijke deelen splitst en
een botsing met den dag onvermijdelij-
ker wordt.
Hitier heeft verlangd, dat men vier
jaren geduld met hem heeft. Dat hij zelf
zijn voorgangers geen vier weken ver
trouwen geschonken heeft en zelfs den
kanselier Von Schleicher, met wien hij
toch bevriend heette te zijn, slechts
weinige dagen gadesloeg om dan met
verbittering een ongehoord-scherpe
campagne tegen hem op touw te zetten,
behoort tot het hoofdstuk der politieke
wisselvalligheden, waarvoor de onpoli
tieke mensch nimmer bewondering zal
koesteren.
Het ziet er naar uit, dat deze fana
tieke volksredenaar zal nemen, wat men
hem niet vrijwillig geven zal. Of dat tot
zegen van het Duitsche volk zal zijn,
weet alleen de Voorzienigheid....
Roland.
Hitier. Zijn eigenaardige
spreekwijze. Absolute eer
lijkheid.
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 18 Februari.
Nog nimmer na den wereldoorlog is
de taak van een Berlijnschen correspon
dent voor buitenlandsche bladen zoo be
langwekkend maar tegelijkertijd ook
zoo moeilijk, verantwoordelijk en ten
slottegevaarlijk geweest als in de pe
riode, die aangebroken is sinds de be-
noenr'ng van den heer Adolf Hitler tot
kanselier van het Duitsche Rijk. Schrij
ver dezes behoort tot de gelukkigen,
wier taak meer van feuilletonnistisch
dan van politiek of economisch karakter
is en die daardoor minder dan collega's
die dagelijks over regeeringsmaatrege-
len, partijen, handelsverdragen enz.
berichten moeten, kans loopen de hooge
heeren in Berlijn te ontstemmen, wat
in zulk een geval tijdelijk verbod van
verspreiding der Nederlandsche kran
ten, die zijn bericht opnamen, en erger
nog: uitwijzing van den betrokken cor
respondent ten gevolge zou kunnen
hebben. En toch moet ook uw Berlijn
sche correspondent, na de noodige er
varing met de nieuwe regeering opge
daan te hebben, met de thans in Duitsch-
land geldende voorschriften ernstig
gaan rekening houden en den lezer
waarschuwen, dat belangrijke waarne
mingen wellicht in de pen zullen moe
ten blijven, omdat de publicatie daarvan
aan de werkzaamheid van den schrijver
een plotseling en roemloos einde zou
kunnen maken.
Nog altijd heerscht in Duitschland
geen nationaal-socialistische, maar wel
degelijk reeds een nationalistische
dictatuu, en algemeen wordt hier
al waarschijnlijk aangenomen, dat
na de verkiezingen van 5 Maart
aanstaande de Duitsche democrati-
republiek een zuiver-fascistische dicta-
tuurstaat volgens voorbeeld van de
Mussolini-dictatuur geworden zal zijn.
Wat dan o.a. ten gevolge zal hebben,
dat we inderdaad in deze rubriek nog
slechts „over koetjes en kalfjes" zullen
mogen keuvelen en ernstige problemen
door den Berlijnschen waarnemer nau
welijks meer onder de loupe genomen
zullen mogen worden. Reeds in deze
overgangsweken wordt tegen de Duit
sche oppositioneele (en achter de cou
lissen met andere drukmiddelen ook
tegen de buitenlandsche) pers opge
treden met een draconische gestreng
heid, die slechts een voorproef schijnt
te zijn van het Sovjet-Russische of het
Mussoliniaansche ideaal: het volkomen
vernietigen van alle oppositie in de
drukpers het verbieden van alle der
regeering onaangename organen en het
algemeene voorschrift: looft de over
heid of begaat harakiri.
Zoowel de Duitsche oppositioneele
pers als de buitenlandsche correspon
denten zullen zich daarin te schikken
hebben, dan wel, als hun plicht uitslui
tend in het uitoefenen van politieke
critiek bestaat, verschijnen of schrij
ven moeten staken, totdat Duitschland
weer een vrij land met gelijke rechten
voor alle inwoners geworden zal zijn.
Aan het hoofd van dit onvrije Duitsch
land zal feitelijk de nog kort geleden
„statenlooze", vroeger Oostenrijksche
ex-arbeider Adolf Hitler staan, één
Duitsche Mussolini, vurig patriot zon
der eenigen twijfel, maar ook een pro
blematisch karakter, een figuur, door
milioenen dweepzieke Duitschers in alle
hemelen verheven, maar nog vaag in
omtrekken en voorloopig slechts den
volke als massief en dan inderdaad zeer
indrukwekkend volksredenaar bekend.
Wie dezer dagen zijn radio-toestel
op een der vele Duitsche zenders inge
steld had, zal hem in zijn groote rede
in het Berlijnsche sportpaleis gehoord
hebben en zeker onder den indruk van
dit oratorisch talent hebben gestaan.
Schrijver dezes bevond zich dien avond
onder Hitler's gehoor, zag hem vlak in
het gelaat, kon de stemming der tien
duizenden toehoorders op zich laten in
werken en keerde huiswaarts met zeer
gemengde indrukken: stomme verba
zing over de grenzenlooze oppervlak
kigheid van den inhoud en eerlijke be
wondering voor de opbouw van deze
rede, die half verguizing half stormaan
val was om in een soort „onzen vader"
van eigen maaksel te eindigen.
Wij bekennen hier en wel uitslui
tend terloops deze geheele Hitlerbe-
weging met het uiterste wantrouwen
te hebben zien groeien en tot op dit
oogenblik noch Hitier noch zijn theo
rieën ook maar één seconde in ons hart
gesloten te hebben. Maar, wat drommel
een figuur een redenaar, een persoon
lijkheid is hij. En wij kunnen begrijpen
dat Duitschers, die zich om welke reden
dan ook nationaal en persoonlijk „in.de
put" voelen, dezen man als een ge
schenk van den hemel aanvaarden
zoolang als het duurt, natuurlijk!
Adolf Hitler heeft een zeer eigenaar
dige wijze van spreken. Zijn redevoerin
gen zijn klassieke voorbeelden voor de
manier, waarop de groote massa gepakt
moet worden. Wie in de radio wel eens
het applaus gehoord heeft, waarmede
een zaal stellig ook in vele gevallen
zonder den juisten zin van het gespro
kene gevat te hebben zijn met kracht
en woede uitgestooten zinnen onder
streepte, zal met ons den indruk ge
kregen hebben, dat hier een redenaar
van Gods genade aan het woord was.
Men bedenke, hoe bitter arm het Duit
sche volk aan werkelijke redenaars is,
die zulke effecten als Hitier weten te
bereiken, om te beseffen, welk een enor
me voorsprong de nationaal-socialisten
hebben door het bezit van volkstribu
nen met oratorische begaafdheid als
Hitler, Goebbels en Göring, om het
nu maar bij de meest begaafden te la
ten.
Men moet deze redenaar niet scherp-
cïitisch ontleden, terwijl men hem zoo
voor zich ziet, men moet zich vooral
niet laten verleiden, nu eens nuchter
er over na te denken, wat hij eigenlijk
zegt, of alles ook logisch klopt en of
zijn zinnen ook aesthetisch-af zijn en de
fraaiste, artistiek fijnst-afgewerkte vorm
om zijn gedachten uit te drukken. Men
mag zich ook niet teleurgesteld voelen
door zijn techniek, drie, vijfmalen ach
tereen vrijwel letterlijk hetzelfde te
zeggen in weinig-veranderden vorm. En
daarbij nog dikwijls het meest banale,
vanzelfsprekende.
Wie dezen spreker zoo op zich laat
werken, ondergaat het lot van den al te
technisch ontwikkelden luisteraar in de
concertzaal, die van een nieuwe sym-
phonie nauwelijks genieten kan, omdat
honderd dingen in de partituur hem op
vallen, in verrukking brengen dan wel
afstooten, tot ontledingen critische be
schouwing prikkelen. Hitler's rede is
meestal geen programmatische maar ab
solute muziek. En dan altijd Wagneri-
aansch, met veel koper, veel fanfare,
veel hartstocht, zelfs met Wagners breed
uitgespannen motieven en doorwerkin
gen, en vooral met de „Leitmotive."
Hitiers redevoeringen zijn vol van zul
ke „Leitmotive" en ook hierin schuilt
berekening, die haar werking stellig niet
mist. Er is in dezen volkstribuun het
naieve, dat den intellectueelen toehoor
der wellicht verbluft, den eenvoudige
van ziel echter onweerstaanbaar aan
trekt, de massa van de eerlijkheid in
dezen spreker vrijwel onmiddellijk over
tuigt.
Ondanks alles, wat we tegen Adolf
Hitler zouden kunnen schrijven moeten
wij bekennen, dat ook wij aan deze ab
solute eerlijkheid gelooven. Wij hebben
de overtuiging dat in dezen man alles
echt is en dat zulk een geestdrift, zulk
een paroxisme van gevoel met echten
pathos vermengd, zulk een overweldi
gend patriotisme en ook zulk een per
soonlijke moed is het soms geen
waagstuk zich in het huidige Duitsch
land aan het hoofd te stellen van een
beweging, die belooft millioenen „Mar
xisten" met huid en haar te zullen ver
nietigen? slechts geboren kunnen
worden in een man, die elk woord, elke
gedachte, elke formuleering doorleefd
en doorvoeld heeft en voor zijn ideeën
met zijn leven wil instaan.
Men zou kunnen opmerken, dat Hitier
zich als redenaar al te vaak over
schreeuwt, dan slecht te volgen is en
zelf een deel van den indruk zijner rede
vernietigt. Dat is slechts ten deele juist.
Dit heesche, woedende uitschreeuwen
van gedachten, waarvan hij nu eenmaal
vervuld is, werkt op den gemiddelden
toehoorder niet als een zwak punt in de
rede, maar eerder als een bewijs ,dat
hier een fanaticus staat, die zijn waar
heden, zijn profetische gedachten met
mokerslagen hameren wil in de hersens
van al die duizenden. Op zulke oogen-
blikken werkt het hoe honderdmaal
meer dat het wat;
Men geeft zich gevangen en is van
één ding overtuigd: die man weet wat
hij wil, en die wil is sterker dan eenige
andere in de zaal, waarin het geraden
is, zich te onderwerpen.
Wie Hitier niet aanhoort met de voor
opgezette bedoeling, hem niet te geloo
ven en zijn rede slechts nuchter te ont-
