staten-generaal.
mm m wind.
BINNENLAND.
ZEELAND.
NUMMER 47.
TWEE BLADEN.
VRIJDAG
24 FEBRUARI 1933.
EERSTE BLAD.
176e JAARGANG
Muiterij of demonstratie.
MIDDELBURG.
tftwittcitite
M DDELBURuSCHE COURANT
Dag$>!ad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bü contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
GOESCHE COUQANT4222
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten by het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Adevrtentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
Het geval met „De Zeven Provinciën"
heeft de sociaal-democratische dagblad
pers volmaakt van de kook gebracht.
Of eigenlijk was het hier beter, van
overkoken te spreken. Met schreeu
wende slagregels, koppen en onderkop
pen, werden de gebeurtenissen vermeld,
en zeer eenzijdig rood belicht. Behalve
zoo nu en dan een klein en uiterst for
meel buiginkje in de richting van het
Gezag „nu ja, zoo'n muiterij mag
natuurlijk niet, als 't er op aan komt,
er mogen, eigenlijk gezegd, alleen wet
tige wegen van actie bewandeld wor
den"maar overigens was de onver
bloemde sympathie volkomen aan den
kant der muiters.
Te laat heeft de s.d.a.p. ingezien, dat
zij eens weer het hoofd verloren heeft,
dat haar hoe langer hoe meer de sen
satie-journalistiek plegende dagbladpers
zich eens weer leelijk vergaloppeerd
heeft, en dat, tegenover een hierdoor
misschien enkele dagen verhoogde losse-
nummerverkoop, een ernstig verlies aan
prestige staat. Zoo ernstig, dat welden
kende menschen met min of meer vage
roode sympathieën de schellen van de
oogen gevallen moeten zijn: ze zullen
hebben gezien, dat het quasi nette, bur
gerlijke, reformistische van de s.d.a.p.
slechts in vredestijd geldt, maar dat,
zoodra de groote conflicten losbarsten,
de lagere revolutionaire instincten de
zekeringen van het wettig-reformisme
dóórslaan en zoo, met het onverbloem
de communisme, de kortsluiting maken
waaruit de hooggeladen vlammen van
de revolutie zullen oplaaien. Zoo was het
bijna altijd in de geschiedenis der revo
lutie de kans is groot, dat het hier
ook zoo gaan zal. De zelftucht en de
zelfkennis die slechts weerstand kunnen
bieden aan deze elementaire reacties,
ontbreken bij de leiding der soc-demo-
cratische dagbladpers althans geheel,
dat is met „De Zeven Provinciën" wel
duidelijk aan het licht getreden.
Enfin ietwat is men in leidende
kringen nu tot bedaren gekomen, en
schuchter hooren we wat bedaarder ge
luiden.
In Middelburg en Vlissingen zijn ver
gaderingen gehouden, waarin het Ka
merlid de heer W. Drop het woord ge
voerd heeft over het gebeurde met „De
Zeven". De geachte en bekwame spre
ker richtte zich voor een deel ook tegen
hetgeen wij schreven, en een weder
woord in denzelfden trant is hier wel op
z'n plaats.
We laten daarbij dan zwemmen, dat
wij niet de moderne arbeidersbeweging,
en althans stellig niet deze alleen,
verantwoordelijk stellen voor het ge
beurde. Dat moet zijn: de roode geest
in z'n geheel, dus van socialisten, com
munisten en [Moskousche] nationalisten
te zamen.
En ook de quaestie of het treffen
van de bom met zekerheid zoo be
doeld is, laten we varen; inderdaad
heeft de Nederlandsche vliegdienst
voortreffelijke richtmiddelen,
maar deze kunnen nimmer bij een
varend doel en een op 1200 m hoogte
vliegende vliegboot een absoluut 100
trefkans verzekeren.
Maar dat is voor ons niet de hoofd
zaak.
Het belangrijkste voor ons is dit: de
wijze waarop de geachte spreker ge
tracht heeft de onjuistheid aan te too-
nen van onze stelling, dat het Recht
ln geen enkel opzicht
aan den kant der mui
ters was.
In ons uitvoerig verslag der lezing
heeft men den gang van spr.'s betoog
kunnen vinden. Onder verwijzing daar
naar volstaan wij met te stellen, dat de
spr. niet zonder tal van
aannemelijke gronden ge
tracht heeft aan te toonen, dat de schuld
aan het ontstaan dezer muiterii bij
de regeering lag.
Wij erkennen gaarne: daar zijn ver
schillende dingen gebeurd, die denkeliik
niet juist, niet tactisch, misschien zelfs
volkomen onjuist, waren. Dat kan heel
wel zijn, al kunnen wij dat op dezen
afstand niet beoordeelen.
Wij willen nu eens, volkomen onder-
stellenderwijze, de verdedigers van de
muiters de volle maat geven.
Wij onderstellen dus:
a. dat de regeering inzake de kortings-
quaestie ontactisch of, zoo men wil,
geheel onjuist is opgetreden;
b. dat de houding van den commandant
volmaakt onverdedigbaar, slap, ach
teloos en nalatig was;
c. dat de houding van de aan boord
gebleven jongere officieren het te
gendeel van flink en krijgshaftig is
geweest;
en wanneer wij dit alles, ten gerieve
van de probleemstelling, aangenomen
hebben, dan nóg verklaren wij: dit heeft
alles met de feitelijke muiterij en
derzelver ontknooping niets te ma
ken. Het kan dienen tot verklaring van
het ontstaan der muiterij maar daar
houdt de bruikbaarheid als verklarings
factor dan ook op.
Dit nu is het groote verschil tusschen
onze zienswijze en de andere. Bij ons is
het tijdvak van de muiterij aanvan
gende met den opstand der muitelingen,
eindigende met derzelver overgave
een volstrekt afgesloten tijdperk; oor
zakelijke verklaringen van vóór die
periode worden afgebroken, wijl zij niet
gelden i n dien tijd. Met andere woor
den: vóór de muiterij mogen de
sociaal-democraten en andere vak-
vereenigingsmannen nog in hun tale
spreken, met hunne normen en begrip
pen werken, maar zoodra de muiterij
uitbreekt, treedt een volstrekt andere
toestand in.
Bijvoorbeeld. Soldaten of matrozen
zijn leden van een bond. Buiten den
diensttijd vergaderen zij, beraadslagen,
nemen moties aan, stellen eischen. Men
kan dat goed of verkeerd vinden, maar
het mag. Een regeering, die een bom in
zulk een vergadering zou laten vallen
hoe scherp de stemming er ook
mocht zijn zou een schanddaad, de
Tsjeka der bolsjewiki waardig, plegen.
Maar: soldaten of matrozen, die zich
wapenen tegen het wettig gezag, en dus
„aan het muiten slaan", verkeeren daar
door meteen in een radikaal andere po
sitie. Zij zijn muitelingen geworden en
hiertegen is, naar onze opvatting van
het Gezag, maar één optreden mogelijk:
sommeeren tot overgave, onmiddellijk,
onvoorwaardelijk en volledig, en bij niet
voldoen hieraan dadelijke scherpe actie.
Het Gezag mag niet met zich laten
spotten het onderhandelt zelfs niet.
Het eischt, met het Recht aan zijn zijde.
Nu vreezen wij heel erg, dat we het
hierover nimmer met onze sociaal-de
mocratische medeburgers eens zullen
worden; dat is ook moeilijk te verwach
ten, omdat onze opvattingen en de hun
ne, ten aanzien van den zin des Gezags,
tezeer zullen uiteenloopen*)
Wat voor ons een wezenlijke waarde
vertegenwoordigt, zal door hen mis
schien beschouwd worden als een on
derdeel van een kunstig-uitgevonden
maar feitelijk waardelooze ideologischen
bovenbouw der op hechten materialis-
tischen grondslag naar ondoorbreekbare
economische noodzakelijkheidswetten
ontstane samenleving. Dat zij dan zoo
daar kunnen wij niets aan doen, wijl
het afhangt van waar men de zaken be
kijkt.
Maar toch is dit van groot belang, wijl
het 't verschil in standpunt verklaart.
Als men zooals de soc.-democratie
deze muiterij door een rooden vak-
vereenigingsbril ziet als een „demon-
stratie-en-meer-niet" ja, dan geven
wij volkomen toe, dat de wijze waarop
„De Zeven" weer onder bevel van de
rechtmatige overheid is gebracht, on-
noodig wreed was. Maar dat is juist de
fout in de redeneering, de ernstige grief
tevens, die wij tegen de huidige Neder
landsche soc.-democratie hebben, en in
laatste instantie zelfs de schuld en de
oorzaak van de dooden, die gevallen
zijn: dat men zoover verdwaasd en van
den rechten weg afgedwaald is, dat men
een muiterij op een oorlogsschip als een
soort proteststaking kan zien. Terwijl
een afgrond tusschen die twee dingen
gaapt!
Ons bezwaar is dit: dat de militaire
geest en het militaire begrip dermate
grondig verdwenen was, en bij zekere
lieden nog is, dat zij de eenig juiste blik
op de positie van het muiterschip ver
loren. Dat zij in hun verrooden waan
nog maar één seconde konden denken,
dat hun schrikkelijke daad anders dan
als een te dempen opstand tegen het
gezag gezien zou kunnen worden. Dat
zij zelfs den lach des waanzins konden
lachen toen zij tot overgave gesommeerd
werden. Dat is de grootste tragiek van
het geval!
Men leze vooral, in dit verband, de
van alle werkelijkheidsbegrip volmaakt
gespeende verklaring van dr. Wibaut in
de Eerste Kamer
Het kind met zijn talrijke fouten
kan vergeleken worden bij een vorme
loos blok marmer; het beeld is in het
blok besloten, maar de kunst is het
daaruit te voorschijn te roepen.
De schuld aan dit alles, dat is ook
nu nóg onze vaste overtuiging, rust op
hen, die dit juiste begrip inzake krijgs
tucht vertroebelden en deden verkwij
nen, tot het geheel verdween.
Daarom past het den sociaal-democra
ten niet, in protestvergaderingen de
schuld op de regeering te schuiven.
Want zij staan zelf voor een groot deel
schuldig aan het gebeurde: het bloed
der gevallenen is op de hoofden van de
roode leiders.
EERSTE KAMER.
Staatsbegrooting 1933. Al-
gemeene beschouwingen.
Voortzetting der algemeene be
schouwingen.
De heer Oudegeest (s.-d.) verde
digt een sterke conversie van onze na
tionale schuld en een minder snelle
schuldaflossing. Hij pleit voor een staats-
leverings verzekering bedrijf, Staats-
brandverzekering en een Staatshypo-
theekbank. Voorts voor een tabaksmo
nopolie. Hij meent dat men in 't alge
meen niet terug kan naar de oude, anar
chie in de productie.
De heer Slingerberg (v.-d.) bere
kent,, dat het begrootLigsaspect voor '34
minstens 100 millioen ongunstiger is dan
dat voor 1933.
Voor uitgaven van blijvend nut zou
men in de komende jaren wat meer kun
nen boeken op den kapitaaldienst. Ver
der zal aan belastingverhooging niet te
ontkomen zijn. Op de weermacht zijn
nog groote bedragen te bezuinigen.
De heer Wibaut (s.-d.) bepleit een
plan om bij opgaande conjuctuur de re
constructie ter hand te kunnen nemen,
verder oprichting van een rijkscrediet-
bank en een Kamer van toezicht op het
particuliere bankwezen.
De muiterij.
Hij komt ten slotte nog terug op het
geval met de Zeven Provinciën. Men
«heeft gevraagd wat hij gedaan zou heb
ben als hij regeering ware geweest. Hij
zou de opstandige bemanning den eisch
hebben gesteld naar Soerabaja te stoo-
men om zich daar ter beschikking te
stellen van den commandant der zee
macht. Verder zou hij die bemanning
hebben meegedeeld dat haar geen let
sel zou geschieden alvorens een onpar
tijdig onderzoek zou zijn ingesteld. Zou
de bemanning niet gehoorzamen, dan
zou de Bond van Marinepersoneel deze
jonge mannen radiografisch vermaand
moeten hebben. Zou de bemanning dan
nog niet gehoorzamen, dan zou hij de
ontwikkeling van den toestand nog eens
hebben aangezien.
Het spreekt vanzelf, dat zijn partij niet
bereid is deel ie nemen aan een nati
onale regeering. Zij is alleen bereid om
deel te nemen aan een regeering, die het
belang van het volk ziet, zooals zijn
partij dit ziet.
De heer De B r u ij n (r.-k.) critiseert
den socialen; arbeid dezer regeering.
Bij het opleggen van belastingen moet
aan de directe de voorkeur gegeven wor
den, T.a.v. de verkorting van den ar
beidstijd vraagt hij een onderzoek van
regeeringswege.
De heer S m e e n g e (lib.) vraagt
spoedigen steun aan aardappel- en rog-
geteelt.
Heden voortzetting.
TWEEDE KAMER.
Indische begrooting.
Bij de verdere behandeling der Indi
sche begrooting 1933 zeide de heer
Schouten (a.-r.) dat de Indische
staatshuishouding op beperkter schaa
blijvend moet worden ingericht met be
houd van een vaste kern van het be
staande.
De heer De V i s s e r (comm.) schil
derde de ellende der inlandsche bevol
king, en diende een drietal niet voldoen
de ondersteunde moties in.
De heer J o e k e s (v.-d.) bepleitte ver
betering van de rechtspositie der amb
tenaren, en vermindering der uitgaven
voor het gezagsapparaat.
De heer Knottenbelt (lib.) be
toogde dat de regeering reeds eerder
krachtig had moeten optreden tegen on
ruststokers, waaronder sommige open
bare onderwijzers.
Tot verdere inkrimping der machts
middelen mag niet worden overgegaan.
Bij haar gezaghandhaving kan de re
geering rekenen op den steun van de
liberalen.
De heer K. ter Laan (s.-d.) stelde
een motie voor om de salariskorting te
bepalen tot tien pCt.
Hierna verdaging.
ZONDERLING BEGRIP VAN GEZAG.
De heer J. K. Mesu schrijft ons:
In zijn te Middelburg gehouden rede
over de muiterij op „De Zeven Provin
ciën" heeft het sociaal-democratisch
Tweede Kamerlid Drop gezegd, dat tij
dens de vaart van het muiterschip langs
de Westkust van Sumatra 5 korporaals
van de Marine den Marineautoriteiten
te Soerabaja laanboden zich met een
vliegtuig naar „De Zeven Provinciën"
te begeven, teneinde een poging te doen
om de muiters tot rede te brengen.
Blijkbaar nam de heer Drop 't den
marinecommandant kwalijk, dat hij niet
op dit „vereerend" aanbod is ingegaan
Men zou kunnen vragen, wat voor be
grip de heer Drop wel van gezag in een
ko.oniaal land heeft? Laten we ons even
indenken in den gedachtengang van den
heer Drop en zijn partijgenooten en ons
het absurde geval voorstellen, dat de
marinecomraandant den korporaals toe
stemming zou hebben gegeven met het
vliegtuig op te stijgen.
Wat voor indruk zou dit gemaakt heb
ben op de inlandsche samenleving, waar
men zoo scherp weet te onderscheiden
tusschen werkelijk en pseudo-gezag
Wij hadden in Indië, waar onze posi
tie uitsluitend op gezag berust, we
onze biezen kunnen pakken.
De muiterij op „De Zeven Provinci
ën" is al erg genoeg voor ons prestige
tegenover de inheemsche bevolking,
zonder dat een dergelijke blaam er nog
bij had moeten komen.
Te hopen is, dat de S. D. A. P. nim
mer in ons land een zoodanige macht
zal worden, dat b.v. de heer Drop tot
gouverneur-generaal van Ned. Indië zou
kunnen worden benoemd, zooals Fransch
Indo-China reeds een sociaal-democraat
den heer Varenne als gouverneur-
generaal heeft gehad.
Voor ons gezag in Indië zou 't er dan
maar treurig gaan uitzien!
HET DANSGEVAAR.
In een wetsontwerp tot wijziging
der drankwet, is vervat een scherpere
bepaling t. a. v. het dansgevaar. Het
Itomt daarop neer dat het verbod om
in een voor het publiek toegankelijke
localiteit, waarvoor een vergunning of
een verlof A is verleend, zonder toe
stemming van den burgemeester gele
genheid tot dansen te geven, niet be
perkt is tot de gemeenten, door de
krcon daarvoor aangewezen, maar voor
alle gemeenten van toepassing zal zijn.
Naar de meening van den minister ver
dient een uniforme regeling, welke zich
over het geheele land uitstrekt, ten deze
de voorkeur. Men kan niet zeggen, dat
't kwaad tot enkele gemeenten beperkt
blijft; de dansgewoonte heeft zich ge
leidelijk tot een veelheid van gemeen
ten uitgebreid.
JAPAN EN NED. INDIE.
De Japansche vertegenwoordiger bij
den Volkenbond Matsoeoka zou naar
Nederland komen om een Japansch-
Nederlandsch niet-aanvallend verdrag
te bespreken, meldde de corresp. van
het Hbld. te Genève.
Minister Beelaerts van Blokland wist
echter van niets. Trouwens 's avonds
werd van Japansche officieele zijde
ontkend dat Matsoeoka de bedoeling
zou hebben de Nederlandsche regeering
over het sluiten van een Nederlandsch-
Japansch niet-aanvalverdrag te polsen.
De Gouverneur-Generaal van Ned.
Indië heeft gister de tentoonstelling van
de Koningin in Batavia met een rede ge
opend.
Middelburg 24-II-'33 Donderdag: hoog
ste luchttemperatuur 4 °C; (39 °F);
laagste -1 °C (30 °F). Heden 9 h: -K ÜC;
12 h: 3.4 °C. Geen regen of neerslag.
Hoogste barometerstand 760 mm; laagste
758 mm.
Hoogste barometerstand 778.6 mm te
Abisko; laagste 743.2 mm te Scilly.
Verwachting tot Morgenavond:
Zwakke tot matige Z. tot O. wind,
gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk wei
nig of geen sneeuw, lichte tot matige
vorst des nachts, overdag om het vries
punt.
Zon op: 7 h 00; onder 17 h 27. Licht
op: 17 h 57. Maan op: 7 h 05; onder:
17 h 35. N.M.: 24 Februari.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
Februari.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 24 1.14 13.39 7.49 19.59
Za. 25 1.55 14.20 8.30 20.33
Zo. 26 2.27 14.53 9.05 21.04
Hoog- en Laagwater te Wemeldings.
Februari.
Hoogwater. Laagwater.
Vr. 24 3.13 15.33 8.48 21.06
Za. 25 3.54 16.13 9.28 21.39
Zo. 26 4.27 16.48 10.00 22.11
Wijlen mevrouw de wed. dr. J. C.
TrompVerhoop heeft aan de Nederl.
Centrale Vereeniging tot bestrijding van
de tuberculose 10.000 vermaakt, vrij
van rechten en kosten.
De inspecteur der directe belaS^
tingen enz. Di; L. Kloosterman, toege
voegd aan het hoofd van de inspedtie
Leeuwarden, 1ste afdeeliing is ver
plaatst naar Haarljem en. toegevoegjd nan
het hoofd van de inspectie aldaar.
Woensdag is de eerste electrische
centrale op Terschelling, die
voorloopig Midsland en omstreken, la
ter hopelijk geheel Terschelling van
electrische energie zal voorzien, offici
eel geopend.
Ingetrokken is de verplaatsing van
den ontvanger der registratie en .domei
nen, tevens bewaarder van de hypothet-
ken het kadaster en de scheepsbe'wijzen,
W. Rilman, van het kantoor der regis
tratie no. 2, domeinen en hypotheken
te Middelburg, naar het kantoor
der registratie, domeinen en hypothe
ken te Gorinchem.
Stuwing.
een volle Fiora-Bioscoop
draaide gisteravond, voorafgegaan door
enkele amusementssfilmpjes, de propa
gandafilm voor de Vereeniging van Ar
beiders Radio Amateurs, beter bekend
als de „Vara".
Het is een heelemaal Nederlandsche
geluidsfilm, met belangstelling, goeden
wil en gansch niet zonder begrip van
dq zaak, waarom het gaat, gemaakt. De
inleiding, al is zij dan volgens een lang
zamerhand overbekend recept, is niette
min ihderdaad snelheid en stuwing sug-
gereerend. Maar daarna zakt het film-
sche peil van de rolprent aanmerkelijk,
als de propaganda om den hoek komt
kijken. De bedoeling is, dit uit te beel
den: dat de absolute cultuur van de
bourgeoisie, mede door de radio vervan
gen moet worden door de sterke nieuwe
cultuur van socialisme en arbeidersbe
weging. Dat men hier de accenten wat
sterk gelegd heeft de proleet met
beringde hand en oude Bols tegenover
den arbeider-luisteraar is nog niet
erg, en de vondst van de kleine garde
luitenant in Berlijn, èn in Parijs, en in
Rome, is werkelijk heel goed. Maar de
algemeene struktuur van de film is tam
en mat; zij vermag slechts enkele oogen-
blikken te boeien.
Gehéél los van de vraag, hoe wij te
genover het Vara-vraagstuk en de ra-
