22* GOtSCHE COURANT^
EXPOSITIE
DENKT U ER AAN,
BINNENLAND.
WEEB EN WINES.
ZEELAND.
NUMMER 37.
TWEE BLADEN.
MAANDAG
13 FEBRUARI 1933.
EERSTE BLAD.
176c JAARGANG.
Volksmisleiding.
DE TERUGKEER VAN DE KONINGIN.
DE POLITIEKE CRISIS.
Meening mr. Knottenbelt.
NA DE OVERGAVE.
De slachtoffers.
m
Zesmaal gesommeerd.
Het onderzoek.
MORGEN, DINSDAG, begint de
van Perzische Tapijten van Gebr, Evrenian te Amsterdam
en Arnhem, in het Grand Hotel te Middelburg. U moogt
niet verzuimen deze schitterende expositie te gaan zien.
Geen verplichting tot koopen.
ZICHTZENDINGEN ZONDER EENIGE VERPLICHTING
Een Communistisch ver
zoek tot bijeenroeping
Tweede Kamer.
Prostestvergadering der
s.d.a.p.
ONGEGRONDE VREES VOOR
ONGEREGELDHEDEN BIJ DE
MARINE.
GENUA EXPRESS.
Middelburg 13-II-'33 Zaterdag en Zon
dag: hoogste lucht temperatuur 7 °C;
(45 °F); laagste 2.2 °C (36 °F). Heden
9 h: 5.4 °C; 12 h: 7 °C. Geen regen of
neerslag. Hoogste barometerstand 778
mm; laagste 773 mm.
In het Z. zwakke tot matige, in het N.
matige, tijdelijk toenemende W. tot N.
W. wind; in het Zuiden zwaar bewolkt
tot betrokken, in het N. opklarend, wei
nig of geen neerslag, temperatuur om het
vriespunt des nachts, overdag boven het
vriespunt.
SOES.
MIDDELdUruSCHE courant
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. W. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
Bü contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr.
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgscbe Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten by het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 17
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. mei
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewysnommers 5 cent.
Vrijdag j.l. schreven wij: „we hooren
wreeds de hoonende taal, waarin de roode
pers in Nederland straks zal losbars
ten".
Het is goed, dat men daarvan kennis
neemt, opdat men wete hoe door erger
lijke klasse-justitie verdwaasde leiders
het volk trachten te mis-leiden.
Ziehier daarom een bloemlezing uit
.„Het Volksblad" van Zaterdag j.l. Eerst
de samenvatting van het oordeel onder
't opschrift „Zwarte Vrijdag".
„Het aantal slachtoffers van de moord
partij, aangericht onder de bemanning
van „De Zeven Provinciën" is thans ge
stegen tot twee en twintig. Ook het Ne
derlandsche proletariaat heeft daarbij
drie va.i zijn zonen te betreuren. De so
cialistische arbeidersklasse, wier gan-
sche hart uitgaat naar de mannen, die
ten offer zijn gevallen aan dit zinneloos
bloedbad, is tot in het diepst van haar
wezen geschokt. Haar rouw, welke zich
gelijkelijk uitstrekt over de omgekomen
inheemschen en de gevallen landszonen,
zal zeer zeker niet bestaan in een lijd
zaam berusten, doch in versterkte drift
om te strijden tegen militairisme en im
perialisme en vóór de verwezenlijking
der verheven idealen van het socialisme.
Dat is de belofte, welke wij op dezen
Zwarten Vrijdag willen afleggen jegens
de dooden van „De Zeven Provinciën"".
Geheel in den militanten stijl der
soc.-democratie' wordt zelfs dit voor
val weer tot propaganda uitgebuit.
Op de volgende pagina vinden we een
scheldstuk van den „parlementsredac-
teur" van dit blad. Het opschrift luidt:
„Doodgewone moordpartij". Ziehier
enkele stijlbloempjes:
„Was dit bloedig optreden noodig?
De burgerlijke pers antwoordt al weder
zonder eenige aarzeling bevestigend. Uit
de nadere berichten is intusschen ge
bleken, dat op geenerlei wijze beproefd
is om de muitenden tot vrijwillige over
gave te bewegen. Red. M.C.] Men
heeit volstaan met een sommatie, tien
minuten bedenktijd Wat is dit dan?
Red. M. C.] en daarna werd de bom
geworpen, jhc dood en verderf zaaide,
lichamen uiteenrukte en menschen on
herkenbaar verminkte".
En verder:
„Nog duidelijker dan uit de eerste be
richten treedt nu aan den dag, dat de
marine-autoriteiten welbewust 'n bloed
bad en niets anders dan een bloedbad
hebben gewild. Vergelijkt men dezen
gang van zaken met de verschillende
pogingen door den admiraal van de
Zwarte Zee-vloot ondernomen om de
muiters van de „Potemkin" tot rede te
brengen, dan kan slechts worden ge
constateerd, dat aan de Nederlandsche
marine de twijfelachtige eer toekomt,
oneindig barbaarscher te zijn dan de
Russische zeeofficieren in 1905.
Wij kunnen ons den gang van zaken
slechts verklaren, indien wij aannemen,
dat de commandant der zeemacht be
vangen is geworden door den waan, dat
de „eer der natie" alleen door bloed
gewróken kon worden."
En tenslotte:
„In elk geval had het niet mogen ge
beuren, dat het schip met een bom werd
bestookt, terwijl de opvarenden in de
veronderstelling verkeerden, dat nog
zou kunnen worden onderhandeld.
Dat dit den muiters niet voldoende
duidelijk is gemaakt, herleidt het ge-
eurde tot een, in den waanzin van het
oogenblik bedreven, ordinaire moord
partij
Laten wij tegenover dezen, in den
waanzin van het oogenblik geschreven,
\o nÜTf schreeuwpartij, nu eens enke
len C 0re en vragen mogen stel-
Wanneer de bemanning van een schip
laat staan een oorlogsschip de of
ficieren gevangen neemt en met het
schip vertrekt, is dat muiterij of niet?
Wanneer die bemanning den achterop-
stoomenden rechtmatigen commandant
met de kanonnen bedreigt als hij aan
boord wil komen, en seint: ik zal op u
schieten, als ge naderbij komt, is dat
muiterij in zeer krassen vorm, of niet?
En beseft men in de kringen, waar
deze volksmisleidende artikelen ge
schreven en gelezen worden, niet, dat
het hier muitende militairen be
treft, lieden dus die heel goed we-
t e n wat m u i t e r ij beteekent Wat
de gevolgen van muiterij, van opstand
tegea het wettig gezag aan boord, altijd
waren en altijd zullen zijn, zoolang er
nog geen anarchie op aarde zal wezen?
Maar och, wat doet dit alles voor de
soc.-democratie ter zake! Zij heeft im
mers het vermogen tot nuchter oordee-
len volmaakt verloren door deze ge
beurtenissen?
Elders in het „Volksblad" vonden wij
al een overweging, op welke wijze wel
licht politieke munt uit dit geval ware
te slaan; in een artikel naar aanleiding
van de parlementaire gebeurtenissen der
laatste dagen vonden wij n.l. dit fraais:
„Ofschoon de arbeidersklasse zich bij
vervroegde verkiezingen sterk kan ge
voelen tegenover een heerschende klas
se, die het bloedbad bij Straat Soenda
op haar geweten heeft"
Wij durven hier tegenover een ande
re voorspelling wagen: we zijn er van
overtuigd, dat de door averechtschen
uitleg en verklaring der feiten ontstane
volksmisleiding waaraan de socialisti
sche pers zich in het geval met „De
Zeven Provinciën" heeft schuldig ge
maakt, de S. D. A. P. op een verlies
van stemmen zou komen te staan.
Want dat het optreden van het wet
tig gezag tegen een zwaar gewapend
muiterschip „een ordinaire moordpar
tij" wordt genoemd zoo kras hebben
wij het nog nimmer op de viool hooren
spelen.
Wij gelooven, dat de roode pers dit
maal het verstandelijk inzicht van een
deel harer lezers onderschat. Dat slik
ken ze niet allemaal voor zoete koek.
Uitsluitend verkrijgbaar in de oranje-bandbuisjes van
20 tabl. 70 ïts. en oranjozakjes van 2 tabl. a 10 ets.
(Ingez. Med.)
De Koningin is heden uit Lenzer-
heide in de residentie terug gekeerd.
Prinses Juliana zal nog eenige dagen
in Zwitserland blijven, en dan naar Den
Haag terugkeeren.
De N. Rott. Crt. heeft het liberale
Kamerlid geinterviewd over de huidige
politieke situatie, sinds jJl. Donderdag
ontstaan.
Op de vraag hoe het te verklaren is
dat niettegenstaande den nood der
schatkist de Kamer met groote meer
derheid het wetsontwerp tot opheffing
van vier rechtbanken en een groot aan
tal kantongerechten, voorloopig althans,
niet heeft willen aanvaarden, hoewel
de regeering toonde aan de aanneming
hooge waarde te hechten en tenslotte
zelfs de Kabinetsquaestie stelde, zeide
mr. Knottenbelt, dat uit hetgeen de tegen
standers hebben aangevoerd wel duide
lijk gebleken is, dat zij zeer onder den
indruk waren van de aan die opheffing
verbonden bezwaren, zoowel van localen
aard, voor de kleine steden en het plat
teland, als van meer algemenen aard.
Hij noemde deze crisis een vertrou
wenscrisis. Gebrek aan vertrouwen te
genover de regeering bestaat, als ik wel
-ie, bij alle groepen, die aan de motie
tot uitstel van de beslissing haar stem
hebben gegeven, en wel om verschil
lende redenen, verschillend voor de di
verse fracties.
De regeering had, naar zijn meening
toen de crisis een scherperen vorm ging
aannemen, het kabinet moeten vestigen
op breederen, solideren grondslag.
Overigens had z.i. de regeering op dit
oogenblik, midden in de ernstige beroe
ringen bij de marine in Indië, over dit
verschil van meening met de Kamer,
geen crisis mog enuitlokken. Het is dui
delijk, dat na den heftigen tegenstand,
dien de wetsontwerpen betreffende op
heffing van gerechten in de Tweede
Kamer hadden ontmoet, het stellen van
de Kabinetsquaestie tot een conflict
moest leiden. Want het was niet te
verwachten, dat de tegenstanders zich
daarvoor gewonnen zouden geven.
„Ja, zelfs heb ik vernomen, dat de re-
geering wist, dat de Chris
tel ij k-historische fractie
haar. afwijzende houding zou
handhave n."
In hulpelooze verlatenheid loopt
men licht gevaar bijgeloovig te wor
den, en laat men zich vaak door toe
valligheden leiden.
De volledige lijst der gedooden aan
boord van „De Zeven Provinciën" be
vat de volgende namen, volgens de laatst
beschikbare voorloopige gegevens:
Kwartiermeester R. Tuhumena; tam
boers tweede klasse P. Bakker en J. C.
de Bree; marinier tweede kl. W. A.
Kroeskop; inlandsch korporaal telegra
fist W. N. Rumanbi; inlandsche matro
zen eerste kl. Mohamad, Basig en F.
Kaschung; inlandsche matroos derde
kl. Amir, Misman en Said; inlandsche
lichtmatrozen D. N. Keramas, O. H.
Kaluad, F. C. Latupeirissa, Miskam,
Soewardi, alias Hapapi; inlandsche sto
ker eerste kl. Oemar; inlandsche stoker
tweede kl. P. Aritona; inlandsche jon
gen Lila, alsmede nog vier ongeïdenti
ficeerde.
Zwaar gewond is de 22-jarige mari
nier 2e kl. A. Visser, die thans buiten
levensgevaar verkeert benevens de in
landsche matrozen eerste kl. J. K. Ka-
wilarang, M, M. Paradja; de inlandsche
matroos derde kl, Soegito; de inland
sche lichtmatroos Sagino; de inlandsche
leerlingstoker JSoewatyo en een onge-
ïndentificeerde inlander.
Lichtgewonden zijn luit. ter zee der
de kl. A. N. baron de Vos van Steen-
wijk; de inlandsche korporaal kok Sa-
dri; de inlandsche matroos kok Gasim
Niti, en de inlandsche lichtmatroos J.
E. Pelupessi.
De arrestaties.
Het departement der marine in Ned.-
Indië deelt mede, dat 28 Europeesche
schepelingen van „De Zeven Provin
ciën" zijn gearresteerd, en door .de
„Orion" te Batavia worden aangebracht,
terwijl aan boord van de „Java" zich 184
inlandsche schepelingen van „De Zeven
Provinciën" bevinden
Niet ernstig beschadigd.
De geworpen bom blijkt geen ern
stige schade aan de'kruiser „De Zeven
Provinciën" te hebben gebracht. Het
schip kan op eigen kracht naar Tand
jong Priok opstoomen.
Het departement der marine deelt
mede, dat het vliegtuig D. 11 geheel
overeenkomstig de schriftelijke orders
welke aan dit vliegtuig waren ver
strekt, de muitende bemanning aan
boord van „De Zeven Provinciën" tot
zes maal toe heeft gesommeerd, nl.
driemaal radiografisch op de 600 m
golf, en driemaal op de 475 m golf.
Hierna werd den muiters tien minu
ten bedenktijd gegeven, welke werden
misbruikt door de driemaal herhaalde
uitseining van het bekende telegram,
met de toevoeging: „Ons niet hinderen"
Indien na het werpen van de eerste bom
de overgave niet zou zijn gevolgd, dan
zouden de vliegtuigen te tweede male
boven het schip zijn verschenen en bom
men hebben uitgeworpen tot een totaal
gewicht van 1200 kg.
De door de bom gewonde Europee
sche marinier Bom verklaarde, dat hij
degene is geweest, die op „De Zeven
Provinciën" de witte vlag heeft ge-
heschen. Deze mededeeling wordt na-
nader geverifieerd door een speciale
commissie van onderzoek aan boord
van het eskader. De hoofdleiding van
dit onderzoek is opgedragen aan den
kapitein ter zee F. W. C. Koster, die
tevens tijdelijk het commando over „De
Zeven Provinciën" waarneemt.
De toestand gunstig.
De redacteur van de „Deli Crt." had
te Koeta Radja een interview met den
gouverneur van Atjeh, den heer Van
Aken. Deze verklaarde nadrukkelijk
dat de geheele toestand na het uitbre
ken van de muiterij gunstig is. Het le
ger is paraat en alles is voldoende uit
gerust. De gouverneur roemde het
schitterende werk van alle diensten
over alle geledingen, in de eerste plaats
het leger, doch ook de post-, telegraaf-
en haven-ambtenaren, die" allen blijk
gaven van een paraatheid, welke met
genoegen werd geconstateerd.
De Atjehspoor verleende eveneens
alle medewerking. Men zorgde ervoor,
dat zoo spoedig mogelijk een locomo
tief op stoom stond voor vervoer van
troepen, terwijl voorbereidingen werden
(Ingez. Med.)
getroffen voor uitgebreide eventueel
noodige maatregelen.
Het Tweede-Kamerlid L. de Visser,
heeft den voorzitter van de Tweede
Kamer namens de communistische Ka
merfractie verzocht de Tweede Kamer
oogenblikkelijk bijeen te roepen ter be
handeling van een door hem te houden
spoed-interpellatie over de bloedige
gebeurtenissen, bij het onderdrukken
van den opstand op „De Zeven Provin
ciën". Hij zal tevens den eisch stellen,
oogenblikkelijken verblijfstoegang tot
„Indonesië" te krijgen, om een onder
zoek naar de gebeurtenissen te kunnen
instellen, waarbij hij in de gelegenheid
gesteld moet worden zich door een ad
vocaat van de Internationale Roode
Hulp tot bijstand van de bemanning
van „De Zeven Provinciën" te doen
vergezellen.
Een ongepaste maskerade.
Te Amsterdam hadden Zaterdagmid
dag leden van de O. S. P. op een dok
schuit in den Singel een maske
rade georganiseerd" in verband met
de muiterij. Enkele hunner waren
gekleed als ministers, matrozen en
adelborsten. Aan dek waren groote bor
den geplaatst met beleedigende op
schriften voor de overheid. De politie
versperde deze ongepaste carnaval den
waterweg. Weldra waren de „minis
ters" enz. overgebracht naar het nabij
gelegen bureau, waar proces verbaal
werd opgemaakt wegens het onbevoegd
dragen van uniformen, Verzet werd
niet gepleegd.
Te Amsterdam is gister een groote
protestvergadering gehouden der fede
ratie Amsterdam van de s.d.a.p. waar Ir.
Albarda, dr. F. M. Wibaut en W. Drop
spraken over „de gebeurtenissen in In
donesië en protest tegen het door den
minister van Defensie uitgevaardigde
verbod betreffende de bladen der „Ar
beiderspers".
Een motie werd aangenomen waarin
geprotesteerd werd tegen de wreede
wijze waarop de „Zeven Provinciën"
weer onder het gezag is teruggebracht.
De „Maandagmorgen" verneemt uit
Den Haag het volgende:
Naar ons ter oore komt, loopen sinds
enkele dagen hier te lande geruchten
betreffende plannen tot ongeregeldhe
den en muiterij bij de Koninklijke Ma
rine van Nederland.
Naar verluidt zou men op eenige tor
pedobooten een opstand vreezen.
Wij hebben naar de gegrondheid de
zer vermoedens geïnformeerd, mede in
verband met verschillende maatregelen
welke door de autoriteiten genomerNgpu-
den zijn, doch ons werd van bevoegde
zijde verzekerd dat er tot heden niets
gebleken is waardoor men aan een de
zer geruchten ook maar eenige waarde
zou behoeven toe te kennen.
De speciale boottrein met post en pas
sagiers in aansluiting op het m. s. „Mar-
nix van St. Aldegonde" zal Dinsdagmor
gen 14 Februari van Genua vertrekken.
Aankomst 15 Febr. om 7 h 05 te Ze
venaar; 7 h 57 Arnhem; 8 h 48 Utrecht;
9 h 49 Den Haag S.S.; 9 h 32 Amsterdam
W. P.; 9 h 51 Amsterdam C. S. en 10 h
Rotterdam Maas.
Hoogste barometerstand 779.8 mm te
Blacksod; laagste 738.9 mm te Ingö.
Verwachting tot Morgenavond:
Zon op: 7 h 22; onder 17 h 07. Licht
op: 17 h 37. Maan op: 21 h 13; onder:
8 h 12. L.K.: 17 Februari.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapeile is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij).
Februari.
Hoogwater. Laagwater,
Ma. 13 S 3.01 15.25 9.47 21.45
Di. 14 3.38 16.04 10.24 22.22
Wo. 15 4.17 16.42 10.58 22.59
Hoog- en Laagwater te Wemeldinge.
Februari.
Hoogwater. Laagwater.
Ma. 13 5.01 17.19 10.40 22.53
Di. 13 S 5.35 17.55 11.19 23.30
Wo. 15 6.10 18.32 11.56
Bij Kon. besluit van 27 Januari is,
met ingang van 1 April, aan J. H. H.
Piccardt, op zijn verzoek, eervol ont
slag verleend als voorzitter van den
raad van arbeid te S n e e k, met dank
betuiging voor de door hem in die be
trekking bewezen diensten.
Er zal een vereeniging van blinde
intellectueelen in Nederland, met hoofd
zetel te 's-G raven h age, worden
opgericht.
De bewaarder van de hypotheken,
het kadaster en de scheepsbewijzen M,
A. Hollestelle, is verplaatst van het hy
potheekkantoor te Zutfen, naar het
hypotheekkantoor te Arnhem.
De Federatie van Textielarbeiders
te Enschedé heeft besloten de sta
king met volle kracht door te zetten.
Deze mededeeling zal per spoedbericht
aan de Almelosche textielarbeiders be
kend worden gemaakt.
Lekkages op de Raadhuistorens.
Eenigen tijd geleden (bij en na de vele
regens van October 1.1.) is gebleken, dat
er ernstige lekkages voorkwamen op de
Raadhuistorens.
Speciaal aan den kleinen toren (L.
Kerkstraatzijde) zijn daarop de meest
noodige voorzieningen reeds getroffen,
doch een nauwgezet onderzoek heeft
uitgemaakt, dat ook verder belangrijke
herstellingen noodig zijn en een groot
deel van de loodsbekleedingen, ook van
den grooten toren, vernieuwing en ver
legging behoeven.
Enkele houtconstructies zijn reeds
door rotting aangetast.
B. en W. stellen den Raad thans voor
tot noodzakelijke werkzaamheden te
besluiten en daarvoor het geraamde be
drag ad 1600.beschikbaar te stellen.
