m
m
STATEN-GENERAAL.
NUMMER 27.
TWEE BLADEN.
WOENSDAG
1 FEBRUARI 1933.
EERSTE BLAD.
176e JAARGANG.
BINNENLAND.
Griep, Influenza.
ZEELAND.
HIDDELBIRS.
Ec o n o rfi ische weg èn
WEER EN WIND.
$t<wittcisd£
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Voor Middelburg, Goes en agent
schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per
kwartaal Week-abonn. in Middelburg en
Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per
regel, Ingez. mededeelingen 60 ct. p. r.
contr. voor beide veel lager; tarop aanvr.
GOESCHE COURANTE
Uitgeefster: Naamlooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg.
Telefoon: Redactie 269, Administratie 139. Postrekening no. 43255 Kantoor te GOES: Turfkade, telefoon 17.
Aangesloten b)j het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers.
Familieberichten en dankbetuigingen 1—7
regels 2.10, elke r. m. 30 ct. Rubriek
„Kleine Adevrtentiën", ten hoogste 6 regels,
a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. mei
„Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou
rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent.
TWEEDE KAMER.
Wijziging der Kieswet.
Na het zitting nemen van den opvolger
van den heer Guit, mr. R o m m e (r.k.)
was al spoedig aan de orde de wijziging
der Kieswet.
Een wijziging, die tengevolge zal heb
ben, dat de verkiezingen van Juli naar
Juni worden verschoven, plus 't nieu
we artikel 100, luidende:
„Voor het toekennen van de overblij
vende plaatsen komen, behoudens in het
geval in den voigenden zin bedoeld, niet
in aanmerking', bij een verkiezing van
de leden der Tweede Kamer en de Pro
vinciale Staten, lijsten, wier stemcijfer
lager is dan de kiesdeeler en lijsten, die
na toekenning van een plaats een gemid
deld aantal stemmen van minder dan
90 pCt. van den kiesdeeler per toege
kende plaats zouden aanwijzen; bij een
verkiezing van de leden van den raad,
lijsten, wier stemcijfer lager is dan 75
pCt. van den kiesdeeler."
De bedoeling is dus tegen een partij
rijk stembiljet, waarvan er vele ook maar
niet de minste schijn van kans hebben.
Evenwel de kleinere partijen, die wèl
succes hebben gehad, zagen er, niet heel
onbegrijpelijk, een aanslag op hun be
staan in. Althans een bemoeilijking,
waar ds. Zandt (s.g.), en de heer Pee-
reboom (h.g.) op wezen. En ook de
partijlooze heer Floris Vos, die be
toogde, dat dit ontwerp 't verschillen
den menschen weer moeilijk maakt voor
hun meening uit te komen.
De heer B r a a t (plb.) voorzag een
nog meer verloren gaan van het stem-
mental, zoodat het doel niet wordt be
reikt.
De minister stelde de afgevaardigden
gerust, 't was zeer zeker niet de bedoe
ling tegen de kleine partijen in te gaan.
En waar de stemdwang (zooals de
heer Zandt 't noemde) eveneens in het
geding was gebracht, verklaarde hij, dat
van de regeering geen voorstel te ver
wachten is de stemplicht te doen ver
vallen.
Heden voortzetting.
VERHOOGING OPCENTEN
GEMEENTEFONDS- EN VERMO
GENSBELASTING.
Aan het V, V. der Eerste Kamer over
het ontwerp tot heffing van opcenten
op de gemeentefondsbelasting en de
vermogensbelasting over het belasting
jaar 1933'34 wordt ontleend, dat ver
schillende leden meenden dat de nood
der tijden dwingt, de op zich zelf zeer
juiste bezwaren welke tegen de opcen
ten op de gemeentefondsbelasting kun
nen worden ingebracht, thans niet te la
ten gelden.
Ernstig bezwaar ontmoette bij hen
echter het voorstel 30 opcenten op de
vermogensbelasting te leggen,
Evenwel konden deze leden nu deze
30 opcenten gekoppeld zijn aan die op
de gemeentefondsbelasting, en de nood
zoozeer nijpt, terwijl het wetsontwerp
slechts één jaar van kracht zal zijn, geen
vrijheid vinden tegen te stemmen, al zou
hun stem vóór het ontwerp met tegen
zin worden uitgebracht. Indien echter
na een jaar het dan zittend kabinet we
derom met een dergelijk ontwerp zou
komen, zouden zij met het oog op de
30 opcenten op de vermogensbelasting
genoopt zien het ontwerp af te wijzen.
Verscheidene andere leden konden
zich met de beschouwingen der eerst
genoemde leden niet vereenigen.
PRINSES JULIANA NAAR DARM
STADT EN HEIDELBERG.
Zaterdag is Prinses Juliana met groot
gevolg te Darmstadt aangekomen. Zij
heeft in het hotel Zur Traube haar in
trek genomen. Het bezoek van de Prin
ses is geheel incognito.
Zaterdagavond heeft de Prinses de
voorstelling in het Hessische Landesthe-
ater bijgewoond.
Maandagochtend vroeg is Prinses Ju
liana naar Heidelberg doorgereisd.
VLOEIBAAR HELIUM BOOR DE
LUCHT NAAR LONDEN.
Gisterenmiddag werd een vacuum-
glas met vloeibaar helium, afgezonden
door het natuurkundig laboratorium der
Rijksuniversiteit te Leiden en bestemd
voor professor Mc Lennan van de Royal
Institution te Londen per K. L. M. vlieg
tuig daarheen verzonden.
Het luchtvervoer bracht hier uitkomst,
daar de transporttijd bij andere midde
len van vervoer te lang is om een be
houden overkomst te garandeeren.
De heer J. C. Flim, van het Natuur
kundig Laboratorium, vergezelde deze
zending.
HET SLUITINGSUUR VOOR APO
THEKEN.
Ingevolge de invoering van het werk
tijdenbesluit voor apotheken gaat de
nachtsluiting voor apotheken met ingang
van 1 Februari in des avonds om 8 uur
Des Zaterdagsavonds blijven de apothe
ken geopend tot 9 of 10 uur.
STREVEN NAAR VERLAGING DER
DOUANE-TARIEVEN.
De Nederlandsche Kamer van Koop
handel in België heeft, naar de Brussel-
sche correspondent van het „Hbld."
meldt, de andere buitenlandsche Ka
mers van Koophandel in België uitge-
noodigd tot deelneming aan een ge
meenschappelijke actie der verlaging van
de douane-tarieven.
Bij K. B. is bepaald, dat de artt. 2
en 4 der wet van 3 December j.I. tot
vaststelling van een leeftijdsgrens bij 't
bereiken waarvan aan verschillende bij
de rechtspraak betrokken ambtenaren
ontslag wordt verleend, in werking tre
den met ingang van 1 Maart a.s.
Het aantal opgelegde schepen in de
haven van Amsterdam bedraagt
per 1 Februari 1933: 36, w.o. 34 Neder
landsche schepen, samen metende
204.436 bruto reg. ton, en één Itali-
aansch en één Engelsch stoomschip, sa
men metende 10.975 bruto reg. ton.
De presiden t van de Fransche
republiek heeft verleend de versierselen
van commandeur met plaque (Groot-Of
ficier) van de orde l'Etoile Noire aan
den heer P. A. J. Moojen, en die van
Officier der Orde van Nicham-el-Anou-
ar aan mevr. P. C. Moojen, geb. Engel-
bregt en aan den heer J. van der Klip,
allen te Parijs.
De beperking van den invoer van
rijwielbanden is met twaalf maanden,
die van porselein en aardewerk met zes
maanden en die van metaaldraadgloei
lampen met drie maanden verlengd.
De 'burgemeester van B| e v e r w ij k
jhr. J. C. W'. Stridk van Liwts'choten
heeft tegen 1 Juni a.s. zijn ontslag aange
vraagd. Jhr. Stride van Linschoten is
sedert 15 Maart 1898 burgemeester van
Beverwijk.
Dr. J. E. baron de Vos van Steen-
wijk, de nieuw benoemde burgemeester
van Zwolle, zal tot 15 Febr. in Den
Haag blijven om zijn functie van secre
taris van het Nationaal Crisiscomité
waar te némen. Op 20 Febr. zal baron
de Vos van Steenwijk worden geïnstal
leerd. Wie hem in de honoraire functie
van secretaris van het N. C. C, zal op
volgen, is nog niet bekend,
Bij Kon. besluit is aan den heer
H. M. J. Blomjous, lid van de Eerste
Kamer, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als lid der- Legercommissie
zulks onder dankbetuiging voor de in
voormelde functie aan den Lande be
wezen diensten en is benoemd tot lid
van genoemde commissie de heer mr. J.
N. J. E. Heerkens Thijssen, lid van de
Eerste Kamer.
Gehoorzamendat is buigen voor
een hoogeren wil, niet voor macht en
machtsmiddelen, maar voor een goe
den geest, die sterk is èn zacht tege
lijk.
weekblad „De Vrijheid" draagt mr. Van
Bolhuis het zijne bij tot versteviging van
de liberale gedachte in politieken kring.
Den harden werker, den vaardigen
journalist en den sympathieken mensch
van deze plaats onze hartelijke geluk-
wenschen met dit jubileum
te herstellen, zijn een paar Mijnhardt's
Poeders. Per stuk 8 ct.doos 45 ct. Bij
Uw Drogist.
(Ingez. Med.)
Een kwart eeuw,
Mr. J. J. van Bolhuis is vandaag 25
jaren parlementair redacteur van de
Nieuwe Rotterdamsche Courant
Gedurende een kwart-eeuw heeft de
ze gedegen knappe journalist leiding ge
geven aan de breed-liberale politieke
opinie in zijn overzichten van Tweede
en Eerste Kamer. Dit werk moet men
niet onderschatten: Van Bolhuis moet
op de hoogte zijn van alles wat een Ka
merlid zou dienen te weten, en nog een
en ander meer; hij kan zich niet in frac
ties of onderdeelen van fracties splitsen
en hij moet dus van alle politieke rich
tingen, alle vraagstukken af weten. En:
hij wéét dat. Zijn overzichten van de
rr-v„_. :'ioenloopende debatten over de
meest uiteenloopende onderwerpen ge
ven steeds blijk van een doorwerktheid
en een grondige kennis van zaken of
het over leger en vloot, kerk en school,
landbouw, justitie of wat dan ook gaat.
Als hoofdredacteur van het liberale
GEMEENTEVELDWACHTERS
„VAN RIJKSWEGE".
Er is een bepaling in de nieuwe Ge
meentewet, die de mogelijkheid voor
een bezuiniging schijnt te bevatten. Art.
225 zegt namelijk, dat de Kroon bepalen
kan, dat in gemeenten beneden 5000
zielen in den politiedienst door Rijks
politie zal worden voorzien.
In dit geval zal het verzoek daartoe
door den Raad der betrokken
gemeente tot de Kroon dienen te wor
den gericht; indien aan dit verzoek zal
worden voldaan, dan zal de betrokken
gemeente moeten bijdragen in de kos
ten voor dien Rijksveldwachter.
De regeling van deze zaak zal verder
bij algemeenen maatregel van bestuur
dit is dus bij Kon. Besluit geschie
den. Een op deze wijze in 'n gemeente
gestationneerde Rijksveldwachter zal,
volgens de wet, voldoen aan de vorde
ringen van den burgemeester ten aan
zien van de uitoefening van de gemeen
telijke politiezorg, voorzoover de Rijks
politiedienst dit toelaat.
Hoe is de stand van zaken nu?
Wanneer in een kleinere gemeente
een vacature voor gemeenteveldwach
ter ontstaat, dan zal men, dunkt ons, in
de eerste plaats dienen te overwegen,
of men in de benoeming van een Rijks
gemeenteveldwachter voordeel ziet.
Eenerzijds dient men daarbij in het
oog te houden, dat de gemiddelde trac-
tementen van de rijksveldwachters
14002100 zijn, terwijl die van ge
wone gemeenteveldwachters als regel
dit bedrag niet halen; andererzijds moet
overwogen worden, dat een deel van
het bijwerk dat den gemeentelijken veld
wachter opgedragen kan worden, niet
door den rijksveldwachter verricht zal
kunnen worden.
De algemeene maatregel van bestuur,
waarbij o.a. de financieele kant van
deze aangelegenheid geregeld zal wor
den, is nog niet afgekomen. Naar wij
vernamen, vormt dit nog een punt van
overleg tusschen de betrokken departe
menten. Het is echter niet onwaarschijn
lijk, dat men met een gemeentelijk aan
deel in de kosten van de helft tot
twee-derde rekening zal hebben te
houden.
Indien men, dit alles in aanmerking
nemende, niettemin tot de overtuiging
komt, dat aan een Rijksveldwachter
voor den gemeentelijken politiedienst de
voorkeur dient te worden gegeven, dan
lijkt ons de aangewezen weg zulk een
voorstel in den gemeenteraad te behan
delen en een verzoek van den Raad aan
de Kroon te doen uitgaan.
Het wil ons echter voorkomen, dat,
al schrijft de wet dit niet met zooveel
woorden voor, toch, alvorens tot dezen
stap over te gaan, de Commissaris der
Koningin geraadpleegd dient te worden.
Immers voor gemeenten als de onder
havige geldt de laatste alinea van art.
224 der gemeentewet, behelzende dat de
Commissaris der Koningin daar op voor
dracht van den burgemeester, de ge
meenteveldwachters benoemt en ont
slaat.
Indien er dus een vacature ontstaan
is, dan zal in de eerste plaats de Com
missaris der Koningin geraadpleegd die
nen te worden over de mogelijkheid en
de wenschelijkheid van de vervulling
van deze vacature, niet volgens art.
224, maa rvolgens art. 225: door een
Rijks-gemeente veldwachter
Wij onderstellen verder dat, indien
eenige gemeente tot de toepassing van
dit artikel 225 zou willen overgaan, het
voorloopig nog ontbreken van de daar
genoemden algemeenen maatregel van
bestuur geen beletsel zal wezen om, de
zaak eens aan het rollen gebracht zijn
de, haar door tijdelijke voorzieningen
gaande te houden totdat dit K. B. in
kannen en kruiken zal wezen.
Steun aan den Landbouw.
De Vereeniging van Werkgevers in 't
landbouwbedrijf in Z, Vlaanderen, W.
D., heeft een adres gericht tot den Mi
nister van Economische zaken, waarin
met dankbaarheid wordt erkend den
steun door de Regeering aan den land
bouw verleend, en er op wordt gewezen
dat niettegenstaande dezen steun de
landbouw in Z. Vlaanderen in dermate
ongunstige omstandigheden verkeert,
dat de reserves, die aanwezig waren in
den vorm van bedrijfskapitaal, in bijna
alle gevallen opgeteerd zijn;
dat als oorzaken van deze ongunstige
omstandigheden o. a. kunnen worden
aangestipt de feiten, dat in onze streek
de bietensteun niet tot zijn recht is ge
komen, dat de groote hoeveelheid hier
geteelde pootaardappelen nog grooten-
deels onverkocht ligt, dat de grenzen
naar het buitenland geheel of gedeelte
lijk gesloten zijn voor den afzet van ve
le van onze andere producten, met als
gevolg hiervan het feit, dat de landbou
wers noodgedrongen verplicht zijn over
te gaan tot drastische bezuinigingen op
loonen, kunstmeststoffen, onderhoud van
gebouwen en werktuigen enz., welke tot
gevolg zullen hebben een totale ont
wrichting en verarming van den streek.
Den minister wordt gevraagd om op kor
ten termijn maatregelen te willen ne
men, die er kunnen toe leiden, dat on
ze bedrijven op eenigszins normale wij
ze kunnen worden voortgezet.
DE NIEUWE BURGEMEESTER.
„Het Centrum" (r.k.) berichtte dezer
dagen, dat het „bij geruchte" had verno
men, wie tot burgemeester van Middel
burg benoemd zal worden.
Wij hebben daar niet veel aandacht
aan geschonken, wijl we „bij geruchte"
wel iederen dag een nieuwen aanstaan
den burgemeester van Zeelands hoofd
stad zouden kunnen noemen en daar
van dan toch ten minste een half dozijn,
waarvan de ingewijden, of althans zij
dié zich dit wanen, u met groote stellig
heid verzekeren dat ze het „beslist we
ten."
Wat w ij echter nu eens beslist zeker
weten is dit: dat er om deze burgemees
tersbenoeming een zoo deugdlijke ge
heimhouding betracht wordt, dat er
niets van te zeggen valt, vóór de be
noeming of de 'aanstaande benoeming
uit Den Haag door de officieuze pers
instantie, het C. B., wordt doorgegeven.
Alle „insiders-mededeelingen" zijn dus
en overigens met groote reserve te aan
vaarden.
Nu evenwel „Het Centrum" dit ge
rucht verspreid heeft, en „De Zeeuw'"
het gisteravond, wijselijk onder alle
voorbehoud dat onder de huidige om
standigheden geboden is, overnam, zul
len wij het ook niet langer kunnen ver
zwijgen.
Volgens „Het Centrum" dan zou tot
burgemeester van Middelburg benoemd
worden de heer M. Fernhout, thans
burgemeester van de ongeveer 20.000
zielen tellende stad Kampen.
De heer Fernhout, die ons 'n charmante
verschijning werd genoemd, is thans 'n
veertiger; verleden jaar vierde hij z'n
12 V*-jarig ambtsjubileum in Kampen.
Voordien was hij burgemeester in Mij
drecht.
Hij is de zoon uit een vrij talrijk
gezin van de predikant ds. Fernhout,
thans te Vreeland, voordien te Amster
dam en Utrecht,
De heer Fernhout behoort, volgens
onze inlichtingen, kerkelijk tot de g e-
reformeerden, politiek tot de a n-
ti-r evolutionaire n.
Het spreekt vanzelf, dat wij met het
vorenstaande niet geacht willen v. c.aen,
te hebben beweerd. r>-< heer Fern
hout burgemeester van Middlburg zal
worden; zelfs de waarschijnlijkheid van
deze benoeming zouden wij niet graag
voor onze rekening nemen. Slechts om
dat de naam van den heer Fernhout i n
de pers is genoemd, geven wij boven
staande inlichtingen enkel en alleen
dus, opdat men wete wie „Het Cen
trum" voor den post, en dan nog „bij ge
ruchte" gedoodverfd heeft.
Meester zei tot kleine Jantje
Maak jij eens een korten zin
Met de woorden ECONOMISCH,
DUURZAAM, IDEAAL er in.
Kleine Jantje liet zich daad'lijk
Van zijn beste zijde zien
Hij zei kortweg; ASFALTWEGEN.
Meester zeije hebt een 10
Med.)
Middelburg, 1H-'33. Hoogste lucht-
temperatuur 7.5 °C; (46 °F); laagste 2.9
°C (37 °F.) Heden 9 h: 6.8 °C; 12 h: 7.3
°C. 0.1 mm. regen of neerslag. Hoogste
barometerstand 764 mm; laagste 755 mm
Hoogste barometerstand 771.7 mm te
Weenen; laagste 725.5 mm te Seydes-
fjord.
Verwachting tot Morgenavond;
Krachtige tot matige Z, W. tot W.
wind, betrokken tot zwaar bewolkt, mo
gelijk later opklarend, aanvankelijk zach
ter, later waarschijnlijk zelfde tempera
tuur.
Zon op: 7 h 43; onder 16 h 45. Licht
op: 17 h 15. Maan op: 9 h 39; E.K.:
2 Februari.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij).
Februari.
Hoogwater. Laagwater,
Wo. 1 5.16 17.42 11.49 23.50
Do. 2 5.58 18.29 12.27
Vr. 3 6.47 19.25 0.35 13.16
Hoog- en Laagwater te Wesneldinge.
Februari.
Hoogwater.
Wo. 1 7.04 19.27
Do. 2 7.40 20.07
Vr. 3 8.21 20.57
Laagwater.
0.25 12.48
0.59 13.26
1.43 14.15
DE PINDA-MANNEKES.
Ds. L. B. Tjebbes, secretaris van den
armenraad te Middelburg, vestigt er on
ze aandacht op, dat in het laatst uitge
komen nummer van „De Schakel" een
stukje voorkomt van de hand van den
heer J. Everts, secretaris van den ar
menraad in Amsterdam. Deze schrijft:
„De Chineezen met hun trommels met
suikergoed, zielige figuren, kleumend op
de hoeken der straten, geven ons hun
stille raadsels op! Het publiek opent
hart en beurs voor hen en is hard op
weg deze kooplieden met ongevraagde
giften te bederven. Is hun nood zoo
schrijnend als het lijkt?
Wij moeten op grond van hetgeen tot
dusver kwam vast te staan, an tv/oorden
„neen". Deze Chineezen, die nog tot
kort geleden bij elkaar in Rotterdam en
in Amsterdam woonden, leden geen ge
brek, omdat zij al verzorgd werden
door de stoomvaartmaatschappij in wier
dienst zij staan óf hun brood verdienden
met handel óf op voor ons westerlingen
niet verklaarbare wijze leefden door el
kander gesteund of uit onbekende hulp
bronnen.
Het succes, dat zij met hun straathan
del oogsten, heeft zeker hun bestaans
voorwaarden verbeterd. Het onberede
neerde medelijden van het publiek ech
ter heeft hen ver van hun wooncentra
gelokt en zelfs Chineezen
van elders naar Neder
land doen komen. Zij houden
zich nu in tal van provincieplaatsen op,
waar zij geïsoleerd staan en nooit blij
vend bestaansvoorwaarden zullen vin
den.
Vooal richtte men daar geen steun -
comité's voor hen op, omdat deze eerst
goed de Chineezen, die men toch niet
blijvend helpen kan, zullen aantrekken.
Ook in Amsterdam zou voor zulk een
comité, naar mijn gegevens, geen plaats
zijn. Intusschen blijft de aangelegenheid
ons aller aandacht waard.
Slechts geen onberaden hulp!"
Ook te Middelburg zou, zoo meende
ds. Tjebbes, de toestand dezer Chinees-