30 CENT per
1/2 PONDS
PAKJE
BINNENLAND.
ZEELAND.
KERKNIEUWS.
KUNST EN WETENSCHAP.
RECHTZAKEN.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN DINSDAG 4 OCTOBER 1932.
N». 234.
DE WIJZIGING DER L, ONDER
WIJSWET.
STEUN AAN DEN TUINBOUW.
DE PRINS VAN WALES IN NEDER
LAND.
NEDERLAND EN DUITSCHLAND.
4 OctoberDierendag.
NA DE OPERATIE.
Ned. Herv, Kerk.
Archaeologische vondsten.
Maurice Chevalier te Rome uitgefloten.
75 Blue Band uit de allerbeste grond
stoffen - met
25 allerfijnste Roomboter onder Rijks
controle - bereid volgens een karnproces.
waarvan de Blue Band fabrieken het
geheim bezitten.
Gebruik daarom uitsluitend Holland's beste
standaardmerk
verscb gekarnd met, 25°/® allerfijnste Roomboteronder Rijkscontrole
ONDERKUS.
«B3»
Bij de Twèede Kamer is een wetsont
werp ingediend tot wijziging der Lager
Onderwijswet.
In de Memorie van Toelichting wordt
o.m. opgemerkt:
Nu het wel uitgesloten schijnt, dat 't
op 10 September j.l. ingediende wets
ontwerp tot wijziging der L. O, wet op
1 Januari 1933 reeds het Staatsblad zal
hebben bereikt en anderzijds de toe
stand van 's Lands geldmiddelen ver
der uitstel van de beoogde besparing
op de Rijksuitgaven voor het Lager On
derwijs niet gedoogt, zijn de voornaam
ste bepalingen, welke tot die besparing
kunnen leiden, samengevat in het thans
ingediende afzonderlijk wetsontwerp
dat naar de regeering vertrouwt een
spoediger behandeling van de betreffen
de bepalingen mogelijk zal maken.
Voor de toelichting der bepalingen
verwijst de minister naar die van het
vorig ontwerp.
Thans wordt voorgesteld te herzien
de bepalingen betreffende het getal on
derwijzers, dat aan de openbare en ge
subsidieerde bijzondere scholen voor ge
woon en voor uitgebreid lager onder
wijs ten minste moet verbonden zijn, het
recht van gemeenten en schoolbesturen
op rijksvergoeding, het 'recht /van de
onderwijzers op wachtgeld alsmede de
termijnen vervat in art. 191 eerste lid
en art. 193 vijfde lid, van welke termijnen
wordt voorgesteld ze te verlengen tot
■een nader bij de wet te bepalen tijdstip.
Aan elke school voor gewoon l.o.
zoo wordt voorgesteld voortaan te be
palen wordt het hoofd bijgestaan door
ten minste één onderwijzer, zoodra het
aantal leerlingen 35, door twee zoodra
het 76, door drie zoodra het 131, door
vier zoodra het 186 bedraagt. Voor elke
vijftig leerlingen meer wordt één onder
wijzer meer vereischt.
Aan elke school voor u.l.o. wordt het
hoofd bijgestaan door ten minste één on
derwijzer zoodra het aantal leerlingen
72 bedraagt. Voor iedere 26 leerlingen
meer wordt één onderwijzer meer ver
eischt.
Naar de Maasbode verneemt, zal
binnenkort een regeling afkomen, waar
bij Regeeringssteun aan den tuinbouw
zal worden verleend. Deze steun zal
bestaan in een toeslag op de opbrengst
der over de veilingen verkochte pro
ducten, en wel in die mate, dat een
door de Regeering vast te stellen richt
prijs voor de verschillende producten
wordt bereikt.
Deze regeling zal gelden voor het ge-
heele loopende jaar en is dus van te
rugwerkende kracht tot 1 Januari 1932.
Omtrent het bezoek, dat, naar ver
luidt, de Prins van Wales voornemens
zou zijn aan ons land te brengen, wordt
nog gemeld, dat dit dan zou plaats heb
ben op de terugreis uit Zweden. De
Prins zou dan worden vergezeld door
zijn broer Prins George, "die, zooals
men weet, vorige week per K.L.M.
vliegtuig naar Kopenhagen is gereisd.
Het vertrek uit Zweden is vastge
steld op 12 October, de reis geschiedt
per vliegtuig. Het bezoek aan Neder
land zal een absoluut particulier karak
ter dragen.
De Vereeniging voor Active Handels
politiek heeft den minister van econo
mische zaken en arbeid verzocht, bij
de voorbereiding van het handelstrac-
taat met Duitschland met kracht alle
middelen aan te wenden, waarover de
regeering beschikt, tot wegneming van
de onrechtvaardige bejegening, welke
Nederland ondervindt.
In het Palace-hotel te Hilversum
had Zaterdagmiddag een receptie plaats
ter huldiging van generaal Snijders, die
dezer dagen zijn tachtigsten verjaardag
vierde.
Velen hebben van deze gelegenheid
tot complimenteeren gebruik gemaakt.
Zaterdagavond is te Utrecht
het verbouwde Tivoli heropend. De
foyer is geheel gerestaureerd en gemo
derniseerd, er is een repetitielokaal
bijgebouwd, en er zijn makkelijker
nieuwe entrée's bijgekomen.
Een Dierendag? In dezen tijd, die
aan menschen al zooveel ellende
brengt? Neen, zullen velen van U zeg
gen, eerst de menschen en dan pas de
dieren.
„Geef ons een Menschendag, heeft
men mij toegeroepen", zegt A. C. Ro-
chat in zijn radiorede, „Goed, ik geef
U dien. Noem dien dag een Menschen
dag, ik wil het dadelijk doen, want wie
zieisbegeerig schreit om een Men
schendag, die geeft uit z'n menschen
dag ook den vollen dag aan de dieren
Ik begrijp Uwe stemming. Ik voej
Uw verlangen naar den dag des men
schen. Maar mag ik U toch een vraag
stellen. En wel deze: Meent gij, dat het
niet-verholpen leed van menschen,
moet gewroken worden met het óók
niet verhelpen van het leed van die
ren?"
Tot zoover de heer Rochat, Waarde
lezer, wij vragen ditmaal geen geld van
U (al zijn nieuwe leden natuurlijk al
tijd welkom, f 1.25 per jaar). Wij vra
gen Uw rustig, taktvol woord, Uw prac-
tische raadgeving, en vooral Uw goe
de voorbeeld, waar het den omgang
met dieren betreft. Laat Dierendag
aanleiding zijn, dat U eens iets leest
over de misstanden, die er op dit ge
bied nog heerschen, méér "San U denkt.
Lectuur (o.a.*de boven aangehaalde re
de van den heer Rochat) is gratis ver
krijgbaar bij het secretariaat van de
afd. Zeeland v. d. Ned, Ver. tot Be
scherming van Dieren, Rouaansche ka
de 134, Middelburg.
Door Dr. Jan Walch,
56.
Het was weer eenigszins onbegrijpe
lijke taal Henri was nu echter volko
men eraan gewend, van tijd tot tijd van
die zonderlinge gedraaide zinnetjes te
hooren; hij zette die in een soort apar-
ten rommelhoek van zijn hersenen;
het verdient misschien opmerking, dat
hij de laatste weken telkens even het
besef had, dat er met die opzij-gezette
waar toch mettertijd nog eens iets ge
daan moest worden.... Het was een
soort van vuur onder de sintels, dat
waard was opgerakeld te worden, maar
als even 'n dergelijk besef in hem door
brak, voelde hij zich tegelijk machteloos
om dat, nu althans, al te doen; het in
strument ontbrak
Kapitein Héllebrekers was gemoe
delijk aan het door redeneeren: 1
Ja, dat zijn van die prachtkansen,
die alleen een minister van Buitenland-
sche Zaken heeft! Die heeft altijd een
prachtpers, wanneer hij uit het buiten
land wordt aangevallen. Dat is zelfs een
premie op de stommiteit. Weet jij ook
wel. Ik hoef e niets te herinneren; jij
weet ook nog wel van ministers van
Buitenlandsche Zaken, die, werkelijk
door hun eigen stómme streken, 't bui
tenland aan 't blaffen maakten; en om
dat het buitenland blafte, ons aanblaf
Zondagavond werd in de Nieuwe
Kerk te Middelburg ds. J. W. Dip-
pel, komende van Aalten, bevestigd door
ds. J. de Visser, die in de plaats van den
vader van ds. Dippel uit Nieuwerkerk
a.d. IJssel, die wegens ziekte verhinderd
was, den nieuwen leeraar toesprak naar
aanleiding van Matth, 13 52.
Des avonds deed ds. Dippel zijn in
trede en sprak zijn nieuwe gemeente toe
naar aanleiding van 1 Cor. 1 21 laatste
gedeelte.
Na het uitspreken van zijn rede richt
te ds. Dippel zich met welwillende woor
den tot verschillende collega's, kerkeraad
kerkvoogden, organist en aanstaande ca
techisanten.
Bij beide diensten was de groote Nieu
we Kerk geheel gevuld. Zoodra ds. Dip
pel den kansel betrad werd hem staande
door de gemeente toegezongen Gez. 216
vers 1, 2 en 3, terwijl de nieuwe leeraar
na het uitspreken van den zegen door
de gemeente Gez. 96 werd toegezongen.
te! ons hè! daarom blafte de hee-
le vaderlandsche pers, en de minister
werd een soort nationale held; wat hij
zeker niet geworden zou zijn, als hij
or wrong, my country, maar dan heet 't
or wrong, my coutry, maar dan heet t
er altijd bij, dat 't „right" aan onze zijde
is. Enfin, als alles door zuivere logica
en rechtspraak wordt opgelost, ben ik
m'n broodje kwijt....
Maar laten we tot de zaak zelf ko
men, hè. Ik bedoel heelemaal niet, dat
in deze zaak eenige minister iets ver
keerds heeft gedaan, dit is een fortuin
tje, dat zóó maar uit de lucht valt...."
Je zult me wel erg dom vinden,
zei Henri, gebruik makende van een
rook-uitblaas-pauze, „maar ik snap je
heusch ni'et."
Och, ik sla ook maar wat door. We
hebben er alleen maar nogal wat plezier
in gehad, dat deze aangelegenheid in
eens weer de positie van den minister
van Buitenlandsche Zaken versterkt
schijnt te hebben, die juist door die on
derhandelingen met België nogal een
erg slechte pers had. En dat, ofschoon
hij natuurlijk met deze heele aangele
genheid niets te maken heeft!
Ik ben erg „uit" de politiek, zei
Henri ietwat benepen.
Nu, enfin, dan nu dit geval, hè.
Dat is heel eenvoudig. De fabrikanten
kunnen naar waarheid verklaren, dat ze
geen wapens, geen kanonnen dan, want
daar gaat het speciaal over, uitvoeren.
De kerkeraad der Ger. kerk te
Vlissingen heeft besloten, na over
leg met de gemeenteleden, uit bezuini-
gingsoverwegingén, gedurende de win
termaanden in plaats van des avonds
de godsdienstoefeningen des middags te
houden, met ingang van 9 October a.s.
Hierdoor wordt een belangrijke be
zuiniging verkregen op licht en verwar
ming.
Zondagmorgen heeft ds. P. C, A,
Huffman, predikant bij de Ned. Herv,
gemeente te Schiedam, een gedachte
nisrede uitgesproken ter herdenking van
het feit, dat hij 40 jaar in de gemeente
gestaan heeft. Terwijl de aanwezigen
enkele verzen uit Psalm 100, den lieve
lingspsalm van den jubilaris zongen, be
trad dezen den kansel. Na het-lezen van
Gal. 1 vers 119 en gebed ging spre
ker na, hoe hij als jong predikant uit
Koudekerke naar Schiedam was
gekomen.
Naar de „Maasb." verneemt heeft
de bisschop van Haarlem benoemd tot
deservitor van Kwadendamme den
Zeereerw. heer G, 'Halkes, rector van
het ziekenhuis te Vlissingen,
Zondag heeft prof. dr. Slotemaker
de Bruine afscheid genomen van de N.
H. gemeente te Wassenaar. Hij sprak
naar aanleiding van Markus 6 vers 31.
De Kievitkerk was geheel vol.
Wat de Kerkeraad en de gemeente
van Wassenaar voor hem hebben ge
daan, blijft voor hem onvergetelijk.
Na den dienst dankte ds. Ten Kate
prof. Slotenmaker de Bruïne voor het
vele, dat hij voor de gemeente heeft ge
daan.
Nadat prof. Slotemaker dank had ge
bracht, voor de hem toegevoegde har
telijke woorden, deed hij zingen Ps. 72
laatste vers.
De heer H. Faber, cand, tot den H.
Dienst te Leiden heeft het op hem uitge
bracht beroep naar de afd. Vrijzinn. Her
vormden te Velsen aangenomen.
Dr. P. A. Klap, wien op zijn ver
zoek eervol emeritaat is verleend als
predikant der Ned. Herv. gemeente te
Amsterdam, 30 jaren heeft hij daar
gestaan heeft Zondagmorgen in de
Nieuwe Kerk zijn afscheidspredikatie
gehouden over de laatste woorden van
Lucas 24 vers 36: „Vrede zij U lieden."
W, G. v. d. Vliet, oud-O.-I. predikant
te Malang is beroepen te Hontenisse.
Bij het graven voor de fundamenten
voor een nieuw ziekenhuis in Cosenza,
in Calabrië, is men, naar het Handels
blad meldt, op eenige meters onder den
beganen grond, op overblijfselen gestuit
van bouwwerken van merkwaardige
structuur. Onder deskundige leiding is
daarna verder gegraven, waarbij een
zeer oud kerkhof met graftomben, mau
solea en crypten uit de IVde en lilde
eeuw vóór Chr. voor den dag gekomen
zijn. Met de grootste voorzichtigheid
wordt verder gezocht, naar wat hier
waarschijnlijk nog aan archaeologische
verrassingen verborgen ligt.
De „Corriere della Sera" meldt 28
Sept.: Maurice Chevalier heeft zich in
het Theatro Adriano voorgesteld aan 't
Romeinsche publiek. De populaire artist
heeft eenige liedjes gezongen in het
Fransch en Engelsch, echter is hij niet
in den smaak gevallen van hel publiek,
De douane mag gerust inspectee-
ren; er is niets bij, wat er niet bij mag
zijn. Maar: toch hebben de geadresseer
den kanonnen, als ze hebben wat hun
door die fabriek en door eenige an
dere fabrieken in ons land wordt toe
gezonden. Snap je?
Je bedoelt: er zijn kanonnen van
te maken?
Juist. Het zijn allerlei onderdeelen
die ook voor andere industrieele doel
einden bruikbaar zijn; en er wordt dan
ook, met eenige ostentatie, die andere
bestemming bij opgegeven. Alleen is het
aantal van zeer speciale instrumenten
waar die onderdeelen dan voor bestemd
zouden zijn, alleronwaarschijnlijkst
groot. Zoo groot als geen land ooit pro
duceert. Maar ja, zóó ver strekt zich
natuurlijk het toezicht van onze regee
ring niet uit; wat er met die artikeleta
in Duitschland gebeurt, gaat haar niet
aan. En dat is natuurlijk ook volkomen
in den haak; als iemand in ons land 'n
kalf koopt, wordt hem toch ook niet
gevraagd, of hij misschien van het vel
een trommel voor militaire doeleinden
wil gebruikenHet is allemaal prach
tig in orde; en, nu, zoo zit het!
Dus: het eenige wat daar eigenlijk
tegen te doen zou zijn, dat zou wezen,
dat de uitvoer van zulke artikelen ge-
contingenteerd werd in verband met
de niet-militaire behoeften van het land
van invoer?
Spreek daar in 's hemels naam niet
6 5.70-020
dat op een goed oogenblik genoeg kreeg
van de eentonigheid van het program
ma en luidruchtig protesteerde tegen
den artist en tegen de geheele onderne
ming, zoodat de politie tusschenbeide is
gekomen en de voorstelling heeft moe
ten schorsen.
Zaterdagmiddag hield de afdeeling
„Walcheren" van de Chr. Onderwijzers-
vereeniging te Middelburg in het
gebouw der Chr. Jongemannenvereeni-
ging, een algemeene vergadering, die
vrij goed bezocht was.
Daar de voorzitter de heer R, van der
Welle verhinderd was, werd de verga
dering geleid door den heer P. J. Ver
gers van Domburg.
Onder de ingekomen stukken was 'n
schrijven van de vereeniging Barnabas.
Vele der aanwezige onderwijzers steu
nen reeds deze vereeniging.
Door afwezigheid van den afgevaar
digde naar de vóórvergadering en de al
gemeene vergadering kon geen verslag
dier vergaderingen worden uitgebracht.
De heer J. Birza van Aagtekerke
hield een lezing over „Brand" van Ib
sen,
van; het is net een idee om gepropa
geerd te worden door bepaalde nobele
partijen in ons land, die niet de minste
rekening houden met de belangen van
de industrie en dus ook van de indu
strie-arbeiders; maar dat heeten ze dan
niet te zien. En bedenk eens, wat zoo'n
idee, consequent doorgevoerd, zou be-
teekenen! Er is bijna geen industrie, of
haar product heeft óók oorlogs-,,Ver-
wendung"Daarom kan een land
zich ook gerust laten ontwapenen....
Ze praatten nog een poosje door; tot
wederopzijdsch genoegen, Henri was
wel, volgens normale opvattingen, min
of meer „gek", of althans monomaan;
maar men kan ook met gekken soms 'n
tijd lang praten, zonder Tast te hebben
van iets abnormaals. En toen excuseerde
Henri zich, overtuigd dat hij zijn mid
daguren in Den Haag zeer nuttig voor
de courant had besteed. Hij zou naar
huis gaan; daar verder dien avond blij
ven, en den volgenden morgen, pour
acquit de conscience, nog eenige autori
teiten opzoeken; om dan daarna nog
door een kort bezoek aan de fabriek in
kwestie zelf, nog eenige persoonlijke
indrukken in het artikel over deze zaak
te kunnen verwerken.
Maar toen hij 's avonds, in zeldzaam
geworden gezelligheid, met Clara en de
kinderen in de kamer zat, kwam >er een
telegram van de hoofdredactie; waarbij
hem werd opgedragen, zijn verblijf in
Den Haag te benutten door meteen nog
Voor de groslijst van candidaten voor
lid van het Hoofdbestuur in de vacatu
re van den heer H. Nieuwenhuijsen zal
door de afdeeling opgegeven worden de
heer Lichtering van Vlissingen.
Heden zouden voor het Ge
rechtshof te Amsterdam in hooger be
roep terecht staan de beide verdachten
van den diefstal bij de Ned. Landbouw-
bank Kok en De Haas, die in Juni j.l.
door de rechtbank tot respectievelijk 2
en 1 jaar zijn veroordeeld.
Een 49-jarige procuratiehouder en
chef van de effectenafdeeling van de
Rotterdamsche Bank te Haarlem, meld
de zich Vrijdag 3 April bij de Justitie
aan, met de mededeeling, dat hij sinds
1928 een bedrag van 72.000 zou heb
ben verduisterd. Dit bedrag had hij door
speculaties verloren.
Om zijn fraude mogelijk te maken, had
hij bovendien eenige recu's voorzien van
valsche handteekeningen.
De bank was tegen fraude verzekerd
en leed geen schade.
De procuratiehouder was reeds 35 ja
ren bij de bank in dienst. Vrijdag werd
■een bezoek te brengen aan een arts, die
van zich had doen spreken, doordat hij
in een brochure beweerd had, dat er,
om materiaal voor een academisch proef
schrift te verzamelen, ongeoorloofde
proeven hij noemde het eenigszins
opzienbarend „vivisectie" op kinde
ren in een academisch ziekenhuis waren
toegepast. Deze uitlatingen waren onder
de aandacht van den minister van on
derwijs gebracht; die, waar het een an
der hem ressorteerende universiteit be
trof, een onderzoek had bevolen. De
resultaten van dat onderzoek door
den Gezondheidsraad ingesteld wa
ren, dat de arts een schandelijke las
teraar was, die den medischen stand op
onverantwoordelijke wijze in discrediet
had pogen te brengen. Die veroordeeling
van de brochure was echter op zoo
krasse en luidruchtige wijze uitgespro
ken, dat zelfs leeken, voor zoover ze
dan niet van al te groot ontzag ten op
zichte van autoriteiten waren vervuld,
eenigen twijfel begonnen te voelen aan
de rechtvaardigheid van een zoo lawaai
ig en uit den gebruikelijken rapporteer-
toon vallend betoog; een meening, die
ook door enkele medici, zij het aanvan
kelijk zeer schuchter, werd beleden; op
grond van meer essentieele redenen.
(Wordt vervoUdi
