„ARNHEM"
Uw teint
ONDERWIJS.
GEMENGD NIEUWS.
LEVENS-
VERZEKERING
MAATSCHAPPIJ
Gl LAATSTE KWRTIER
NIEUWE MMN
DE ZILVERVOS EN ZIJN PELS.
DE STERRENHEMEL 21—28 SEPTEMBER 21 h MT (20 h ZT)
ZUID
scsssa
ONS BEDRIJFSLEVEN EN DE
GOUDEN STANDAARD.
i
Dr. Oortwijn Botjes, een man van ge
zag in landbouwkringen, schrijft in „De
Veldbode" een artikel, dat waard is in
ruimen kring gelezen te worden. De
schrijver begint met aan te halen een
paar zinsneden uit het communiqué,
dat van arbeiderszijde met betrekking
tot het conflict in het havenbedrijf aan
de pers is verstrekt. In dat communi
qué word betoogd, dat de Engelsche
arbeider even ruim leeft na het losla
ten van den gouden standaard als voor
heen, ofschoon de goudwaarde van zijn
loon met 25 tot 30 pCt. is verminderd.
Geheel juist acht de heer B. dat niet.
Wel geeft hij toe, dat de verminderde
goudwaarde van de munt slechts heel
weinig nvloed heeft op hetgeen de loon
trekker voor zijn geld kan koopen, om
dat datgene wat hij zelf koopt voor het
grootste gedeelte ook in waarde is ge
daald, huishuur, contributies, tram, trein,
enz. Meer zal hij hebben te betalen aan
boer en tuinder in binnen- en buiten
land voor zijn voedsel, doch dit verte
genwoord gt, naar schrijvers meening
slechts een klein gedeelte van zijn uit
gaven.
Bij een daling van de goudwaarde van
de munt met 25 tot 30 pCt,, kan de werk
man, de ambtenaar, de gepensioneerde,
de kleine rentenier minder voor zijn
geld koopen dan voorheen, doch deze
vermindering is heel gering en bedraagt
slechts een heel klein deel van die 25
tot 30 pCt. De gelijktijdigheid van de
daling van alle loonen, salarissen en ren
ten van schulden heft meer dan van
alle nadeelen voor de betrokkenen op.
Het Engelsche en Scandinavische voor
beeld is door onze regeering niet ge
volgd, waardoor in ons land het loon
voor eiken arbeid hooger geworden is
dan overal elders in Europa en waardoor
ook onze schuldenlast zwaarder drukt.
Zelfs na het verdwijnen der wereldcri
sis zal voor ons volk onder deze om
standigheden geen mogelijkheid zijn om
met andere volken op voet van gelijk
heid te concurreeren, en zullen we
worden een volk van „Stempelbrüder".
In Den Haag wil men een anderen
weg volgen; loonen en salarissen terug
brengen op een peil, dat met dat van
omringende volken in overeenstemming
is. Deze weg is langer en kan mis
schien worden bereikt langs den weg
van groote welvaartsloopende en ge
vaarlijke arbeidsconflicten, waarbij ver
scherping van de verhouding tusschen
werkgevers en werknemers niet zal
uitblijven. Zelfs bij overwinning van
dien strijd op het N.V.V. blijven de on
billijkheid en het nadeel bestaan, dat
staat, provincie, gemeente, industrie,
middenstander, ondernemer en hypo-
theekboer een veel grooter goederen-
waarde voor geleend hebben op te
brengen. Door daling van de goudwaar
de van den gulden zouden de landbouw
producten in prijs stijgen Dit zou ook
het geval zijn met de prijzen van mest
stoffen, voederartikelen en werktuigen,
doch de overige bedrijfsuitgaven zou
den niet stijgen. Dr. B. meent, dat Ne
derland na afloop der wereldcrisis weer
een bloeiend land zou zijn geworden,
als de regeering het Engelsche en Scan
dinavische voorbeeld zou hebben ge
volgd, thans acht hij de kans heel
groot, dat het bij ons dood in den pot
zal blijven, als in andere landen het
economische leven weer krachtig func
tioneert. Zwitserland handhaaft, even
als wij, de waarde van zijn munt, doch
in dat land zijn de landbouw-producten
mede op een hoog peil gehandhaafd; de
Een, vossenfokster schrijft ons;
De zilvervos is een toevalsproduct
van den in 't wild levenden Canadee-
schèn vos, te weten een zwarte variëteit
van dé roode vossen.
Aan de Canadeezen Dauton, Oul-
ton en Tuplin is het, na vele pogingen
in die richting, mogen gelukken deze
vossen in gevangenschap te houden en
er constant mede door te fokken.
De bakermat van de zilvervosfokkerij
is Prince-Edward Island.
Aanvankelijk werden door deze oor
spronkelijke fokkers geen dieren aan
derden afgegeven tot eindelijk de heer
Tuplin zich van de gemaakte afspraak
vrijmaakte en een paar fokdieren voor,
naar men zegt, tienduizend dollars, aan
een aspirant-fokker overdeed.
Hierdoor was de ban gebroken en
kwamen steeds meer liefhebbers in het
bezit van zilvervossen.
Het aantal farmen en farmers in Ca
nada nam hand over hand toe.
Na den grooten oorlog kwamen ook
in Europa eenige zilvervossenfarmen en
daar het mogelijk en zelfs zeer goed mo
gelijk bleek ook in Nederland vossen te
fokken, zou de Hollander wel heel ern
stig zijn aard hebben verloochend, als
hij van die wetenschap niet een nuttig
gebruik had gemaakt.
Aanvankelijk begonnen op de Velu-
we, is het bedrijf in ons land verder ver
breid en vindt men thans vossenfarmen
in verscheidene provincies.
Nadat een deskundig onderzoek had
aangetoond, dat grond en klimaat voor
ons doel geschikt waren, werd dan ook
onze farm gesticht.
De uitkomsten hebben bewezen, dat
de deskundige voorlichting in alle op
boer ontvangt daar o.a. 20 per 100 kg
tarwe. Dit zal in ons land niet geluk
ken, omdat de groote pers van uit onze
havensteden wordt geleid, waar men
blijkbaar slechts iets van het economi
sche leven hoort, als er een stoomboot
fluit. Dit bewijst de jerimiades van de
zijde der stedelijke bevolking, nu deze
een klein deel van de crisiswinst aan het
platteland terug moet geven. Op grond
hiervan hoopt dr. B. dat de regeering
alsnog het Engelsche en Scandinavische
voorbeeld zal volgen, als de omstandig
heden hiervoor gunstig geworden zijn.
Bovendien meent de schrijver, dat de
ervaring in Engeland heeft geleerd, dat
de valuta kan worden beheerscht in lan
den, die niet totaal zijn uitgeput. Zoo
zal het ook in ons land kunnen gaan,
als niet gewacht wordt, totdat een al-
geheele ineenstorting van het economi
sche leven heeft plaats gehad.
Een polis der
is een waarborg voor het welzijn van
Uw gezin.
Inspecteur: G. LINDENBERGH,
MIDDELBURGSCHESTRAAT, GOES,
(Ing. Med.)
Zuinigheid bij het onderwijs.
De „N.R.Ct." heeft het volgende
bloempje geplukt uit het verslag der re
kenkamer;
Een briefwisseling tusschen den mi
nister van onderwijs en de rekenkamer
betrof den aankoop van een vleugel-
piano voor de Rijkskweekschool te
Oostburg. Hiervoor was 1150 be
taald. De minister had de aanschaffing
noodzakelijk geacht, aangezien muziek
onderwijs aan de kweekscholen tot de
verplichte leervakken behoorde, terwijl
hier nu 'een muziekinstrument van groot
klankvolume noodig was.
De Kamer verevende de uitgaaf; ech
ter onder opmerking, dat h.i. deze aan
koop niet met een gepaste zuinigheid
was overeen te brengen.
De Bond van Ned. Onderwijzers en het
rapport-Weiter,
De Bond van Nederlandsche Onder
wijze^ hield Zondag in Artis te Am
sterdam een algemeene vergadering ter
bespreking van de plannen der commis-
sie-Welter en de actie, welke tegen
deze plannen dient te worden gevoerd.
De voorzitter, de heer J. P. W. van
der Sluijs, zeide dat de verschijning van
het rapport-Weiter een bedreiging bevat
voor onderwijzers en onderwijs, die al
wat wij op dat gebied meemaakten, ver
re overtreft. Als onderwijsorganisatie
moet de Bond met volle kracht aan het
verzet tegen het rapport-Weiter deel
nemen.
De heer Theo Tyssen, hoofdbestuur
der, zette het doel van het congres na
der uiteen. Speciaal besprak spr. het
hoofdstuk onderwijsbezuiniging in het
rapport-Weiter.
zichten juist is geweest.
De dieren zijn ondergebracht in ken
nels, die, voor de rust der dieren door
een afscheiding van rietmatten aan het
oog van het publiek onttrokken zijn.
Elke kennel is in tweeën gedeeld, met
één afdeeling voor de reuen en één voor
de teef met haar jongen.
In elke afdeeling is een houten nacht
hok aangebracht met een nestkist. De
vossen werpen van 1 tot 7 jongen
in de maanden Maart, April of Mei,
Het bedrijf op zichzelf is zeer aange
naam, afwisselend en interessant.
De zilvervos, een schrander dier, heeft
zich volkomen aangepast aan den staat
van huisdier en gedijt uitstekend, wan
neer hij goed onderhouden wordt.
Zijn voedsel bestaat uit vleesch, groen
ten, rijst, melk en eieren, met toevoe
ging van enkele chemische producten.
Van Januari tot eind Juni is er abso
lute rust op de farm, d.w.z. dan wordt
niemand toegelaten, en is alleen de op
passer daar om ze te voeden en te ver
zorgen.
Geen andere oogen bespieden dan de
vossen welke alle mogelijke rust noodig
hebben voor het in orde brengen van
de kraamkamer en het opvoeden van
haar jongen.
Zijn de jongen in staat zichzelf te hel
pen dan worden de deuren weer open
gezet en het is werkelijk aardig de jonge
dieren te zien rondspringen en spiegel
gevechten te leveren met moeder en
broers en zusters.
En nu de pels.
De dieren worden pijnloos gedood en
van den pels ontdaan, welke meestal
rechtstreeks op de wereldmarkt wordt
gebracht.
De groote veilingen worden in Europa
gehouden te Londen, Parijs en Leipzig,
waar bonthandelaren uit alle landen sa
menkomen om den soms 20.000 en meer
Het indexcijfer, zoo zei spr., mag nooit
voeren naar salarisverlaging, daar het
indexcijfer zeer veranderlijk is. Waar
blijft de zoo noodzakelijke levensblijheid
van den onderwijzer bij een zoo hoogen
financieelen nood? De salarissen zijn
zeer laag en vooral voor de jongeren
zou een verlaging fnuikend zijn.
Ook met de wachtgelders is het treu
rig gesteld, het salaris wordt tot 65 pet.
teruggebracht en de wachttijd telt niet
mee in de dienstjaren.
Dreigend is ook het gevaar, dat 8000
onderwijzeressen worden aangesteld
met minder bevoegdheid en een veel
lagere salarieering. Dit zou een volko
men declasseering van den onderwijs-
stand zijn. Dit wordt een poging om het
bezoldigingsbesluit te ontduiken.
Uitvoerig schetste spr, de verslechte
ring van het onderwijs en het vakonder
wijs, wanneer het plan Welter ten uit
voer zou worden gebracht. Het rapport-
Weiter is een verbluffend staaltje van
wat een staatscommissie aan stommitei
ten bijeen kan brengen.
Na eenige discussie werd een motie
aangenomen, waarin van de volksverte
genwoordiging wordt gevraagd, dat zij
het onderwijs zal verdedigen tegen even-
tueele regeeringsplannen in den geest
van het rapport-Weiter en een ernstig
beroep doet op de overheid:
lo. niet over te gaan tot verlaging
van den steun aan de werkloozen; en
de reeds toegepaste verslechtering in de
steunverleening ongedaan te maken;
2o. al die maatregelen te treffen, wel
ke kunnen dienen om te zorgen, dat in
de dreigende zware wintermaanden alle
kinderen voldoende gekleed en gevoed
ter school komen.
Toenemend aantal studenten.
Maandag had aan de universiteiten
en hoogescholen in ons land de over
dracht van het rectoraat plaats. Aan
de daarbij gehouden redevoeringen ont-
leenen wij wat het aantal studenten
betreft het volgende:
L e i d 'e n: Het aantal ingeschreven
studenten bedroeg in het afgeloopen
studiejaar 2686. In den cursus 1930
1931 was dit aantal 2563, zoodat er dus
een vermeerdering van 123 studenten
valt te constateeren. Het aantal pro
moties bedroeg 87.
Utrecht: Ingeschreven zijn in to
taal 2833 studenten w.o. 526 vrouwelij
ke; afgelegd werden 1354 examens (168
vr.), waarvan 1008 met gunstig gevolg
(143 vr.) en 9 met lof. Het aantal promo
ties bedroeg 68 (7 vr.), waarvan 15 met
lof.
Groningen: Het aantal studenten
bedroeg 1156 tegen 1139 in het vorige
jaar. Het aantal vrouwelijke studenten
is geleidelijk gedaald. In 1914'15 be
droeg het bijna 20 pCt. van het totaal,
in 1919—20 26.5 pCt., sinds 1924—'25
is het steeds om en bij de 20 pCt.; dit
jaar was het 20.4 pCt,
Amsterdam: Voor het eerst wer
den ingeschreven 611 studenten, het
vorig jaar was dat 613, het hoogste dat
men beriekte was 532 in den cursus
19221923. In het geheel werden inge
schreven 2466 studenten, waaronder
661 vrouwen. Met 118 ingeschrevenen
voor enkele lessen is het totaal 2584,
verleden jaar was dit 2427.
Delft (Techn. Hoogeschool): Het
aantal studenten bedroeg in het afge
loopen jaar 1891, tegen 1766 in den cur
sus 19301931, dat der nieuw ingeschre
venen was echter lager, n.l. 394 tegen
448 bet jaar te voren.
Het aantal uitgereikte ingenieursdi
ploma's bedroeg 155, tegen 171 in den
vellen bedragenden aanvoer van zilver-
vosvellen op te koopen.
Al deze vellen zijn afkomstig van ge
fokte vossen omdat er bijna geen zilver
vossen meer in het wild gevangen wor
den.
Men heeft er n.l. zoo intensief jacht
op gemaakt, dat er op den duur bijna
niets meer overbleef.
In den bonthandel wordt wel eens, al
licht ter goeder trouw, beweerd, dat men
in het wild gevangen en Canadeesche
zilvervospelzen te koop heeft, of ook
wel, dat men geen Europeesche vossen
verkoopt. Dat dit niet juist is en ook niet
waar kan zijn moge blijken uit het vol
gende:
Amerika heeft tot nu toe steeds meer
zilvervospelzen voor eigen gebruik noo
dig gehad dan het land zelf kon leveren,
zoodat van uitvoer van Canadeesche zil
vervossen geen sprake is geweest of nog
is. Ook in het wild gevangen zilvervos
sen (in Europa zijn die niet) blijven om
dezelfde reden in Amerika.
Bovendien is het de groote vraag of
men den pels van een in 't wild gevan
gen vos wel moet prefereeren boven
dien van een gefokten vos.
Ik zag er nimmer een, doch Canadee
sche collega's waren wél in de gelegen
heid en dezen zeiden, dat het jasje van
den wilden vos meestal lang niet zoo
mooi was, tengevolge van de ontberin
gen waaraan de vos is blootgesteld, van
de vechtpartijen en van de manier waar
op het dier gevangen en gedood wordt.
De vos in gevangenschap echter wordt
goed gevoed en goed verzorgd, groeit
daardoor goed uit en beschadigd zijn
huid niet.
Bovendien wordt in de vakbladen door
hoogst bekwame dierenartsen advies ge
geven voor de voeding enz. waardoor de
vossen op tijd al datgene krijgen wat
voor hun gezondheid en ook voor hun
VENUS
MARS©,'
JUPITER Q,
SATTJBNUS (§r
Sterretijd 21 h 2 min.
Nog een maantje vindt men op deze
vorigen cursus. Er hadden 14 promoties
plaats, waarvan 4 met lof.
Wageningen (Landbouwschool)
Voor de eerst emaal werden ingeschre
ven 1Q5 studenten, tegen 106 in het vo
rige jaar. Het aantal studeerenden steeg
tot 511 met inbegrip van 13 voor en
kele lessen. Er hadden 9 promoties
plaats.
Rotterdam (Ned. Hand. Hooge
school): Het aantal voor de eerste maal
ingeschreven studenten bedroeg dit jaar
136, tegenover 132 in 1930'31, 109
in 1929—30, 123 in 1928—29 en 120 in
1927'28. Het aantal totaal ingeschre
venen bedroeg 368, tegenover 315 in
1930.'31, 310 in 1929—30 en 339 in
1928—'29.
N ij m e g e n (R.K. Universiteit), 't
aantal studenten steeg tot 505. Er wa
ren 124 nieuwe inschrijvingen.
kaart: het L.K. van den 21en in den Stier.
wordt door het gebruik van „Zij"-Crême,
zoo frisch en zacht als een rozeblaadje.
In prijzen van 203045 en 75 ce nt
(Ing. Med.)
Branden.
Hedennacht heeft een hevige brand
gewoed in den winkel aan de Stations
straat teKatwijk aan Zee, Met
twee stralen op de waterleiding, was de
brandweer een uur na het uitbreken
den brand meester. De oorzaak van den
brand is onbekend. Verzekering dekt de
schade.
Ongelukken.
Dinsdagavond is L. L. v. d. M, te
S o e s t d ij k door den goederentrein
UtrechtZwolle gegrepen en op slag
gedood. Het slachtoffer is afkomstig uit
pels het beste is.
De vos, die op de farm wordt opge
kweekt, wordt op den juisten tijd ge
dood, dat wil zeggen op het oogenblik,
dat de pels „rijp" is wat voor de waar
de van het bont van de grootste betee-
kenis is ten aanzien van de kleur en
duurzaamheid.
Het zal wel geen nader betoog behoe
ven, dat de pels van den gefokten vos
daardoor een grooten voorsprong heeft
op dien van den in het wild gevangen
collega, want niemand zal aannemen,
dat een trapper een eenmaal gevangen
vos zal laten loopen omdat de pels eigen
lijk nog een week of eenige dagen moet
ontwikkelen om goed, of liever, prima
te zijn.
De zilvervospelzen worden onder
scheiden in: zwart, kwartzilver, halfzil-
ver, driekwartzilver en volzilver.
De zwarte hebben (behalve den wit
ten staartpunt, die uit witte en niet uit
zilveren haren bestaat) minder dan 10
pet. zilverharen, de kwartzilveren, half-
zilveren, driekwartzilveren en volzilve-
ren zijn resp. 25 pet., 50 pet., 75 pet., en
90 pet en meer zilverharen.
De staart is 'n voornaam bestanddeel
van den goeden pels. Deze moet dik zijn
en de tip of staartpuntmoet kegelvor
mig zijn.
Het zwarte haar moet goed zwart zijn
en de pelzen met een diepzwarten gloed
worden dan ook uitstekend betaald.
De zilverharen moeten zilvergrijs zijn
en in het midden zwart. Omdat elk zil-
verhaar dus meer dan één kleur heeft is
het onmogelijk het bont te imiteeren.
Men heeft het wel eens geprobeerd,
door witte haren in een zwarten pels te
hechten, doch men ziet dit niet alleen
in een zwarten pels heel gauw, maar bij
een pels met 25 pet. en meer zilver is
dit, zooals ieder begrijpt, ondoenlijk.
Het is dan ook voor fokker en koo-
Groningen en werd verpleegd in het ge
sticht Den Dolder. Zijn lijk is naar
Utrecht overgebracht.
De 58-jarige T. J. H„ van het Burge
meester Hofmanplein is op de Boompjes
te R o t tfe r d a m door de tram over
reden. Met een schedelbreuk is de man
in het ziekenhuis opgenomen.
EEN SUCCES. De op 10 Septem
ber aangevangen luchtvaartdagen te
Eindhoven zijn Maandag geëindigd. Voor
de K.L.M. zijn zij een groot succes ge
weest, daar niet minder dan ruim 2200
personen aan de rondvluchten boven
Eindhoven en omstreken hebben deel
genomen.
VLASFABRIEK AFGEBRAND.
Dinsdagmiddag ontstond brand in de
groote vlasfabriek van de Ned. Mij.
voor Vlasbewerking aan den Woldweg
te Appingedam.
De brand is ontstaan bij het slijpen
van vlasafval tijdens welke bezigheid
plotseling een vlam in den afval sloeg.
Het vuur sloeg onmiddellijk over naar de
groote voorraden vlas, waarmede de fa*
briek, met het oog op de a.s, wintercam-
pagne, geheel was gevuld en in een oog
wenk stond het geheele fabrieksgebouw,
dat een diepte heeft van ongeveer 40 m
en 15 m hoog is, in lichter laaie. De ar
beiders moesten met achterlating van
alles in allerijl de vlucht nemen. De
brandweer was niet tegen het vuur op
gewassen, Na vrij korten tijd stortte een
gedeelte van de muren in. De machine
kamer zal vermoedelijk gespaard kun
nen worden. Behalve het fabrieksge
bouw zijn drie groote vlasschuren een
prooi der vlammen geworden. Tengevol
ge van den brand zullen ongeveer 50 ar
beiders voorloopig niet aan het werk
kunnen gaan.
V,D. verneemt nader dat ongeveer 2
millioen kg vlas is verbrand. Het gebouw
was op beurspolis verzekerd. De motor-
spuit werkte hedenmorgen nog om te
trachten machinekamer, ketelhuis en
pakkamer te behouden.
per een grot geluk, dat de zilvervos niet
„geverfd" worden kan.
In tegenstelling met de meeste andere
bonten draagt men den zilvervos heele-
maal, want ook de buikzijde is van vol
doende kwaliteit en soliditeit om benut
te worden.
De preparateur brengt er geen satijn
of zijde in, maar alleen een kettinkje en
een paar kunstoogen.
Zilvervosbont is prachtig.
Het maakt door zijn rutsige kleuren
zwart, zilver en wit een uitstekenden in*
druk: rustig en voornaam, waardoor het
nimmer verveelt.
Het kan worden gekozen naar het
postuur van de draagster, groot en min
der groot en ook naar haar teint. Zoo
zal een donkere, middelsoort of volzil-
veren bont respectievelijk bij blonde,
donkerblonde of zwarte haren voegen.
Wanneer de keuze met zorg geschiedt
draagt de zilvervosbont als geen andere
pels bij tot verfraaiing van het uiterlijk.
Wanneer een zilvervos op tijd gepelsd
is en daar zorgt een goede fokker
èn uit liefde voor zijn vak, èn om zijn
geldelijk belang vanzelf voor dan is
de onderwol gekroesd en werken deze
spiraaltjes op de bovenharen, welke
daardoor nimmer plat liggen, doch opve
ren, waardoor het bont „leeft"
Dit geeft het bont iets vlugs. Het staat
daardoor beter en chiquer.
Het geeft een zekere fleur, die men bij
ander bont tevergeefs zal zoeken.
Omdat het artikel echter in ons land
nog niet voldoende is doorgevoerd is er
nog niet voldoende aandacht aan gewijd
en 't gevolg is tot nog toe geweest, dat
onze beste, zeer goede en goede vellen,
allen in het buitenland worden geplaatst.