VERKEERSWEZEN, POST EN TELEGRAFIE. SPORT. fWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 8 SEPTEMBER 1932. No. 212. EN- rR.s TR. at- t. la® 9.— 9 DE STRIJD TEGEN DE GEHEIME ZENDERS. Waarom en hoe tegen de smok kelaars in den aether wordt op getreden. De clandestiene zender een vervolg op den Ne- derlandschen straatjongen? In het hoofdkwartier van den vijand van den geheimen zen der. NA DE OPERATIE. DE SCHENKING VAN HET VAN BOETZELAERSPARK TE DE BILT. VERDERE VERHOOGING VAN INVOERRECHTEN. „INDIë DOOR HET ERGSTE HEEN." CRISISMOEILIJKHEDEN IN DE MIDDENSTANDSBEDRIJVEN. De A.N.W.B, en het rapport-Weiter. Dammen. Postduiven. (Wordt vervolgd.) 1 4.30 L. de de ing. zijn ver ent pek 1 45 c. p. ;oo- ie i ber. oti 9.— »ES~ om \WI JJ ilng OS, <P ,iv, (Van onzen specialen verslaggever), 't Steeds dringerder wordend vraag stuk der geheime radiozenders in ons land, dat onevenredig weinig een ge deeltelijke oplossing vindt voor het hekje des kantonrechters, bracht ons in het hoofdkwartier van de macht, die den strijd tegen de verboden zenders vcfert, dat is in een kamer op de hoogste verdieping in het hoofdbestuursgebouw der P.T.T. te 's Gravenhage, In een omlijsting van ingewikkelde toestellen troffen we daar den heer G, Emmerik, electrotechnisch hoofdambte naar, die als een bevelvoerder over een kleine staf medewerkers inderdaad den krijg in den aether leidt, en die bereid bleek ons een en ander van zijn oorlogs ervaringen te vertellen, „Waarom", zoo waagden we het te vragen, „waarom bindt U toch den strijd tegen den geheimen zender aan?" De vraag was nog niet koud, en de leider van de vijanden der geheime zen ders had de lippen boven den martialen baard nog niet voor een antwoord ge spleten toen het tot ons door drong, dat we het interview een tikje ongewoon laten we zeggen vrijmoedig hadden in geleid, Men vraagt een bevelhebber nu eenmaal niet naar het waarom van zijn krijgsverrichtingen, die toch meesten tijds weer voortspruiten uit door ande ren getroffen bevelen, wetten of over eenkomsten, en zelfs de onversaagde oorlogscorrespondent heeft het niet be staan Foch of Hindenburg over het waarom te polsen. De heer Emmerik reageerde echter op de vraag als een vredelievend leider van een instelling, die slechts onbloedige vervolgingen ontketent, en hij deed dit als volgt. „We treden tegen de geheime zenders op, omdat we volgens het verdrag van Washington verplicht zijn storingen in den aether te voorkomen. Ons optreden is dus dienst; een dienst echter die voor mij persoonlijk bijna tot een genoegen wordt omdat ik ervan overtuigd ben mede te werken aan iets goeds. Als iedereen kon gaan uitzenden zou het weldra een chaos in den aether zijn, zoo dat alle voordeelen, die" de radio thans biedt, te niet zouden worden gedaan Zonder controle zou bovendien iedereen alles kunnen propageeren, en dat dit niet gewenscht is zult U met me eens zijn. Maar uitsluitend op technische gronden reeds moet de geheime zender geWeerc worden. Alle geheime zenders werken n.l. met korte golf, en deze korte gol: bereikt de zonderlingste effecten. Een zender in Groningen b.v. zal in ons lanc niet gehoord worden, maar in Zuid- Frankrijk een heele streek het luisteren naar een gewone uitzending onmogelijk maken. Men krijgt meermalen den in druk, dat zij, die in het geheim met de korte golf werken zelf niet weten hoe vele menschen zij onaangenaam kunnen zijn". „Wat is volgens U de oorzaak, dat de clandestiene uitzending in ons lanc zoo'n ruime toepassing vindt?" „Misschien de typisch-Hollandsche eigenschap om juist datgene te doen wat verboden is, een eigenschap, die niet al leen in onze straatjeugd tot uiting komt Overtredingslust, sportief ontduiken is m.i. het hoofdmotief dat den geheimen door Dr. Jan Walch, 34. Hm. U spreekt en handelt anders wel als iemand die volkomen compos mentis is.Is mevrouw ook voor deze dienstreis meegekomen?" Neen ze is in Florence gebleven Met mijn vriend. Met....?? O juist. Enfin, dat gaat mij niet aan. Enne.... die bijeenkomst in Straatsburg daar is uw vrouw ook mee heen geweest, zooals ik in de cou rant heb gezien, Ja. Interesseert mevrouw zich voor de politiek? Ja, dat is vreemd: vroeger nooit. En ik heb haar dan ook aangera den, dien avond naar een theater of 'n bioscoop te gaan. Maar zij wou bepaalc mee. Merkwaardig, Enfin, mevrouw en if gedragingen vallen buiten mijn ambtsbemoeiing. AlthansMaarre. daar in Straatsburg hebt u een soort po litieke rol gespeeld. Mijn ondanks, meneer Helman, Uws ondanks. I Ja; ik heb me ook al veroorloofd, dat te schrijven. Ik had kennis ge maakt met een heer en dame in den trein Jawel; ennehebt u geen oogenblik idee gehad, dat dat politieke agenten waren? zender leidt. Politieke propaganda is slechts bij hooge uitzondering doel; als sron van inkomsten wil de geheime zen der daarentegen vrij vaak fungeeren. Tal van zenders houden per radio in zamelingen in geld of in natura, en het Nederlandsch publiek, dat alweer gaar ne dingen die niet mogen steunt, offert er bereidwillig voor. Behalve een sportieven strijd met de wet krijgt het voor zijn hulp gewoon lijk muziek na 12 uur 's nachts." „Er zijn toch zeker ook onder de ge heime zenders wel eens personen, die wetenschappelijk, of liever ernstig ex perimenteeren met de een of andere eigen vinding", vroegen we. „Neen", zei de heer Emmerik. „Om de eenvoudige reden, dat iemand, die wil 'experimenteeren niet geheimzinnig behoeft te doen. Hij kan een algemeene amateur-zend machtiging krijgen nadat zijn aanvrage door 'een commissie van advies in orde is bevonden. Ons land kent al ruim 200 amateurs, die op bepaalde golflengten mogen zenden. Voor serieuze proefne mingen geeft het staatsbedrijf alle mo gelijke medewerking. Het gebeurt wel, da we iemand laten uitzenden, zonder dat hij het amateur-zend-examen be hoeft af te leggen, en als een ernstig man voor zijn proeven de gewone om- roepgolven noodig heeft, bestaat er geen enkel tezwaar hem in gesloten tijd op die golven te latenwerken. Geheime zenders zijn uitsluitend lieden, die zon digen omdat het verboden is te zondi gen en lieden, die trachten uit den men- schelijken bijval voor overtreders een broodje te slaan. Het publiek, dat iede re andere overtreding zal veroordee- len vindt een zendovertreder een aar dige kerel. Deze sympathie, die men zelfs wel bij kantonrechters in functie aantreft, heeft ons al heel wat moeilijk werk bezorg." We komen thans tot den eigenlijken strijd tusschen de mannen, die de wet op de uitzendingen controleeren en willen /doen handhaven, 'en hen, die haar overtreden; we worden ingeleid in de methoden, die men bezigt om de smokkelaars in den aether in de mazen van het net te vangen. Met toestellen, die zelfs de kortste golf bespeuren, wordt in het bureau radio-controle in het hoofdgebouw der P. T. T. de aether dag en nacht gecontroleerd. Elke ge heime uitzending wordt daar zonder eenige moeite gehoord. Dan komt het er echter op aan uit te vinden, waar de geheime zender opgesteld is, en dit vereischt gewoonlijk ontzaglijke inspan ning en langdurige opsporingswerk zaamheden, In het bureau radio-controle kan men n.l. met behulp van een grove peil-inrichting alleen vast stellen uit welke richting de zending komt. Als men geen vaste luisterposten door 't geheele land had, en als de ijdel heid der geheime zenders de plaats van inwoning niet pleegde te verraden, zou het vrijwel ondoenlijk zijn resultaten te bereiken. Meestal is het spoedtig bekend in welke stad de jongste aether-bederver zich bevindt, en dan is het voor den bevelvoerder Emmerik en zijn staf tijd om op het oorlogspad te gaan. Gewa pend met draagbare raam-ontvangers listig verborgen in keurige, onopvallen de reiskoffers, rijden of wandelen zij door de verdachte stad, waar zij 't ge luid van den geheimen zender trahten te hooren. Zoodra de zender „werkt" maken ze gebruik van de eigenschap, dat hun raamantenne 't sterkst onvangt als het raamvlak recht op de zend-hv richting staat. Op verschillende punten in de stad wordt zóó gepeild en na ta van kruispeilingen en na het overwinnen van vele moeilijkheden met hinderpa „Geen oogenblik", Hm. Eén van de gevolgen van uw operatie schijnt een verregaande naïve teit te zijnEnne.... die menschen wisten, dat u in het bezit is van een koerierspas. Dat is een faciliteit, die u uit vriendelijkheid is verschaft, zooals dat wel meer met ambtenaren geschiedt; maar waar u, in uw positie, natuurlijk niet het minste recht op hebt. Waarom hebt u die pas laten zien? Hebt u daar soms een zekere vertooning mee ge maakt? Heelemaal niet, meneer Holy Hel man, Ik heb de pas alleen voor den dag gehaald aan de grens, toen de douanen kwamen. En wat voor pas hadden uw me dereizigers? Hebt u dat niet gezien? Neen, Als ik me wel herinner. Zij waren er toen niet U hebt juist gezegd, dat zij bij die pascontrole uw pas zagenU moet geen onwaarheid spreken, meneer Lugt. Geen.7 Ik begrijp u niet Henri keek zeer hulpeloos, Geen onwaarheid. Henri keek nog hulpeloozer; en zweeg, Ja, i nu zwijgt u. Én het schijnt moeilijk op te lossen, hoe men u anders voor zulk een belangrijk persoon zou hebben gehouden, op wier oordeel men prijs stelde. Maar ik heb u geschreven, meneer Helman, dat ik hen volledig heb inge licht. En dat men ons toenenfin, de len als telefoondraden, enz, wil het vrij spoedig gelukken het geheime net te ontdekken, Daar bijna iedere geheime uitzender een gewoon ontvangtoestel in huis heeft (waarvan hij aangifte heeft gedaan bij de P.T.T., door welke aan gifte de ambtenaren het recht hebben zijn huis ieder oogenblik te betreden) brengt een controle der woning geen omvangrijke beslommeringen met zich mede. De zolder levert den heer Emme rik en zijn helpers gewoonlijk het bewijs dat de kruispeilingen en de mededee- lingen van buren juist zijn geweest. Als Jiet zendtoestel in beslag genomen is, en als tegen den eigenaar proces verbaal is opgemaakt, heeft het bureau radio-controle opnieuw een veldslag maar niet den oorlog gewonnen. De krijg toch duurt voort op een verder gelegen terrein, en de vijand brengt tel kens nieuwe krachten in het veld. Tegenover list en techniek aan de eene zijde staan techniek en list aan de andere kant. Temidden van kostbare en zeer geraffineerde instrumenten, die alle geheimen aan den aether onttrekken, werkt onafgebroken de generale staf van den dienst, die tot taak heeft de orde in het radio-rijk te bewaken, on der leiding van een enthousiasten bevel hebber, die, zoo hij ook buiten het hoofdkwartiier met succes wil blijven werken, dra zijn baard op het altaar van zijn dienst zal moeten offeren. Want in enkele plaatsen is dit man nelijk sieraad reeds zoo bekend, dat de geheime zender er angstvallig zwijgt zoodra in de straten een mijnheer met een soortgelijke kin-tooi is gesignaleerd Men weet, dat dr. C. W. T. baron van Boetzelaer van Dubbeldam te De Bilt de gemeente kortelings verblijd heeft met de schenking van een wandelpark dat, gelegen tegenover zijn woning aan den Biltschenstraatweg, door velen als een soort overturn" werd beschouwd De bepalingen, waaronder deze schen king tot stand is gekomen, hebben een heftige polemiek in de Utrechtsche en Biltsche bladen ontketend en in den ge meenteraad van De Bilt is er menig hartig woordje gesproken! De samen stelling van dit college was echter van dien aard dat de schenking in dank werd geaccepteerd, hoewel n.b. in de concept-schenkingsacte de voorwaarde wordt gesteld, dat, in geval het geschenk door wijziging van de grenzen der ge meente De Bilt binnen zes maanden, na dat de grenswijziging rechtskracht zuo hebben gekregen aan het dr. K. van Boetzelaerfonds, gevestigd te De Bilt, een bedrag van 400.000 zou betalen. Ged, Staten van Utrecht hebben thans op grond van deze bepaling, die zij in strijd achten met het algemeen belang, hun goedkeuring aan het bewuste raads besluit onthouden, Het Hand. maakt melding, van een gerucht, dat bij de regeering voorne mens bestaan om, nu het sedert den aan vang van dit jaar tijdelijk verhoogd ta rief van invoerrechten lang niet zoo veel in het laatje heeft gebracht als uit fiscaal oogpunt wel wenschelijk ware geweest, straks aan de Staten-Generaal voor te stellen, er over heel de linie opnieuw een schepje bovenop te doen. Naar aanleiding van dit gerucht her innert de berichtgever van het blad aan de verklaring, door dr. H. Colijn het vo deur uitgezet heeft, Jawel, dat hebt u geschreven; of uw vrouw dan; en die vriend. Wie is die vriend? Meneer Helman, u vraagt veel. U behoeft mij niet te antwoorden. Dan is ons onderhoud geëindigd. De heer Holy Helman keek strak en drei gend op, Het is de schilder Kees Bender. Ah juist. Meneer Colver heeft hem ontmoet.... Enne.... Dr. Marelman heeft 't ook over hem gehad. Is die met u mee gereisd naar Florence? Neen, hij is later gekomen. Plezierreisje? Voor de gezellig heid? Ik geloof: 'n beetje om mij, om ons, te helpen. En hij is dol op Florence. Hm, ja, dat schijnt wel zoo; de toon was te vlak om bepaald insinuee rend te zijn; de heer Holy Helman was er op gesteld, steeds een gentleman te blijven. Enfin, laten we nog even over die bijeenkomst spreken. Daar kwam dus uit, dat u niet degene was, voor wien u zich.... enfin, waarvoor men reden had, u te houden. Het is allemaal vréémd, want die politieke agenten zijn gewoonlijk geen kinderen. Maar u ook niet, is het wel? U had dus in den trein met zeer veel sympathie gesproken over de actie van het Duitsche element in den Elzas. O neen. Ik had alleen belangstel ling er voor getoond. Maar geheel neu traal. rige jaar bij de behandeling van de ta- riefsverhooging in de Tweede Kamer afgelegd, toen hij een „tot hiertoe en niet verder" uitsprak. Met 10 pCt. was z.i. de uiterste grens bereikt; daarbo ven zou het volgens hem een bescher mend tarief worden, wat in zijn oogen geen genade kon vinden. Aneta meldt uit Soërabaja: Nadat de Gouverneur-Generaal, jhr. I mr. B. C. de Jonge, een rondrit had gemaakt, had ten gemeentehuize een ontvangst plaats. De G.-G. heeft in ant woord op een toespraak van den bur gemeester onder meer gezegd: Ik ge loof inderdaad dat wij door het ergste heen zijn, Voor geheel Nederlandsch- Indië zijn thans noodig goeden moed, saamhoorigheid en onderling hulpbe toon." Dezer dagen heeft het algemeen be stuur van den Kon. Ned. Middenstands bond zich met een adres tot den Minis ter van Financiën gewend, waarin o.m. het volgende wordt betoogd: De ongunstige economische toestand heeft zich allengs ook uitgestrekt tot de middenstandsbedrijven, die dienten gevolge ernstige moeilijkheden onder vinden. Terwijl andere bedrijfstakken door rationalisatie, inkrimping van bedrijvig heid, verlaging van productiekosten als anderszins in staat zijn zich zooveel mogelijk bij de gewijzigde verhoudin gen aan te passen, is zulks in de meeste middenstandsbedrijven niet doenlijk, omdat de factor bedrijfsonkosten zich hier slechts in onbeteekenende mate tot beinvloeding door den ondernemer leent. Huren, loonen, renten, gemeen telijke bedrijfstarieven en vooral de be lastingen vertoonen veeleer een stijgen de tendenz, zoodat bij terugloopenden omzet al spoedig de rentabiliteit van de onderneming verdwijnt. Onder deze moeilijke omstandighe den valt het zeer zwaar en wordt het op den duur onmogelijk de belastingen op te brengen, die geen verband houden met de bedrijfsuitkomsten. Inzonderheid de Personeele Belasting legt op de Mid denstandsbedrijven een zwaren last en daarbij nog volkomen ten onrechte, omdat het hier geldt een heffing van productieve uitgaven, in strijd met het karakter eener verteringsbelasting. Het is daarom, dat de Bond den mi nister met aandrang verzoekt zulks te willen bevorderen, dat binnen afzien- baren tijd aan de Staten-Generaal voor stellen zullen worden gedaan, dit tot op heffing der Personeele Belasting voor bedrijfslokaliteiten, c.q. koffiehuizen op gelijken voet met winkels zullen doen behandelen. De A.N.W.B. zendt ons een artikel waarin de voorstellen der commissie- Weiter met betrekking tot de wegen verbetering uitvoerig wordt behandeld. De Bond komt daarbij tot de volgen de conclusies: le. instelling van een Rijksverkeers- commissie, omvattende alle takken van verkeer en bestaande zoowel uit amb telijke als uit niet-ambtelijke ledegi, is gewenscht; 2e. iedere categorie van verkeers middelen zal zichzelf zooveel mogelijk moeten bedruipen; alleen, wanneer dit bepaald noodig is, zal steun moeten wor Jawel.... dat is natuurlijk nooit meer te controleeren. Maarreik heb nog steeds geen verklaring van die reeks van onverklaarbare handelingen van u. Beantwoordt u nu eens deze vra gen. Ten eerste: Waarom is u naar de politieke verga dering gegaan? Omdat ik dat enthousiasme van die menschen zoo mooi vond! M'n God, meneer Lugt t mijn ge duld heeft grenzen. Volhard u nfet bij die malle, wanhopig-naïeve houding. Wat was er „mooi"? Dat politieke enthousiasme. Die strijd voor verschillende idealen.... Hoe moet ik het zeggen?De poli tiek! Toen maakte ook de heer mr. Holy Helman dat gebaar van schrik, en keek ook hij Henri aan op de angstige wijze, waarop deze dat meer had waargeno menMaar de gevoelens waardoor hij zoo keek hadden althans ook dit ge volg, dat hij plotseling op een zachtzin niger manier begon te spreken.... Zoo.dus u vond de politiek zoo mooi.... Juist, juistEnfin, meneer Lugt hij steeg plots met deze woor den tot een gemoedelijken stemtoon „ik geloof.... hm, we hebben hier ook medische voorlichting; en in elk geval zal de zaak dus niet oneervol voor u behoeven te verloopen Bedoelt ueen ontslag? vroeg Henri, in opperste verbazing, Zoo ver zijn we nog niet, sprak de heer Holy Helman, en er was eenige den verleend uit de algemeene midde len; 3e. er bestaat geen enkele reden tot het voeren van een andere dan de hui dige wegenpolitiek, waarbij als beginsel voorop staat, dat de gelden, opgebracht door de weggebruikers, ook ten goede komen aan de verbetering van het we gennet. Het behoud van het Wegenfonds is dus noodig; 4e. het is noodzakelijk voort te gaan met krachtige wegenverbetering inclu sief den snellen bouw van de bruggen over de groote rivieren, alsmede met 't daarvoor verstrekken van voorschotten, waardoor de daarvoor uit te geven gel den niet uitsluitend komen ten laste van het tegenwoordige geslacht; 5e. mocht een verhooging van de be lasting van het zware verkeer worden doorgezet, dan zou de hoogere op brengst nooit mogen dienen tot dekking van een tekort op de Spoorwegen, doch deels ten goede moeten komen aan een versnelling van het tempo der wegen verbetering, anderdeels kunnen strek ken tot verbetering van 't tertiaire we gennet. Maandagavond werd te K r u i n i n- g e n een simultaan wedstrijd van den heer v. Ham en de Kruiningsche Dam club gehouden. De uitslag is als volgt; het tweede cijfer is de partij v. Ham: G. J. Dek 1—1, J. Kok 0—2, G. Duindam 0—2, J. Krijger 11, M. La- vcoij 02, M. v. Nieuwenhuize 02, D. Duindam 02, S. Krombeen 02, M. le Clercq 02, J. Krombeen 02, J. Pasman 02, C. Waverijn 02, W. Visscher 20, E. Westveer 02, A. Dek 20, J. v. d. Sande 20, J. Pauwe 02, Ph. Meijaard 02, P. Snoep 11, J. Goeree 02, M. de Back 02, J. Meijer 02, C. Vogelaar 20, H. Wolfert 2—0, A. v. Sparretak 20, J. Wiskerke 02, Goeman 02, M. de Bel 11, v. d. Ent 2—0. totaal dus 40 p. voor den heer Van Ham; totaal aantal punten Kruiningsche Damclub 18. De uitslag van de door de postdui- venvereeniging „De Blauwe Doffer" te Hansweert Zondag j.l. gehouden wedvlucht van uit Lier (B.) Afstand 53 km. Los 8 h. luidt: le, 4e en 8e prijs J. P. Theewaart, Hansweert; 2e pr. Gebr. Cok, Kruinin- gen; 3e, en 9e pr. A. de Klerk, Hans weert; 5e pr. Joh. Meijer, Kruiningen; 6e en lie pr. P. Sonke, Waarde; 7e pr. Gebr. Smallegange, Schore; 10e pr. Gebr, Blaauwkamer, Waarde. Eerste duif 9.09.43 h, Laatste duif 9.21.41 h. Westen wind. Snelheid 750 meter per minuut. De uitslag van den wedstrijd dierzelf- de vereeniging mede op 4 Sept. van uit Parkestone (Engeland). Afstand plm, 200 km. Los 8 h., luidt: le prijs J. P. Theenaart, Hansweert; 2e en 4e pr. M. Willemstein, Schore; 3e, en 6e pr. P. Sonke, Waarde; 5e pr. Geb. Smallegange, Schore; 7e, 8e, 9e en 10e pr. A. Krombeen, Hansweert, Eerste duif 10.19.11 h. Laatste duif 12.22.18 h. Goed weer. Westenwind. Deze wed vlucht betrof, kampioenschap jonge dui ven in hok: Kampioen-duif werd J. P. Theenaart, Hansweert met 327 punten. Res.-kamp. Gebr. Smallegange te Schore met 267 punten. Kampioen-hok A. Krombeen, Hansweert, met 1007 pun- ten. Reserve kampioen-hok Gebr. Smal legange, Schore met 802punten. angst in zijn voorzichtigheid; ofschoon hij door normale menschen niet gauw geïntimideerd placht te wezen „u begrijpt, ook meneer Colver zal nog eens, na kennisneming van alle feiten daarover moeten worden gehoord, in verband met uw heele vroegere condui te als ambtenaarDat kan dezer da gen plaats hebben. Maar, wat die feiten betreft, ja, u zult me nog even een paar vragen moeten beantwoorden" de toon van mr. Helman die zijn houding wat herwonnen had, verstrakte weer. „Ik denk aan uw houding in die ver gadering. U het daar gezegd, dat men zich en ten opzichte van uw positie, én ten opzichte van uw sympathieën had vergist; en toen heeft men mevrouw en u, naar u in uw brief in den in-elk-ge- val door u ondertéékenden brief zegt, op 'n vrij bruuske manier tot heen gaan gedwongen. Daar is iets heel vreemds in. U had eigenlijk, naar U thans ook verklaart, niet de minste aan leiding gegeven tot die verkeerde op vattingen; zegt uWe mogen dan toch verwachten, dat u met eenigen tact die menschen van hun dwaling het overtuigd? En als u dat inderdaad ge daan het, waarom dan die bruuskheid; en waarom de publicatie van die foto; die in die omstandigheden, zooals u ze voorstelt, niet anders te zien zou zijn, dan als een soort wraak?

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1932 | | pagina 5