ZEELAND. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1932. No. 199. GOES. NA DE OPERATIE. ZUID-BEVELAND. *VAH MELLE'S GOESCHE ONTBYT-UOEK m DE ONTHULLING VAN HET VAN HEUTSZ-MONUMENT TE BATAVIA. Velen in den lande zullen gisteroch tend tusschen 11 en 12 uur de radio heb ben aangezet om te luisteren naar de plechtigheid der onthulling van het Van rteutsz-monument te Batavia, De daar bij gehouden redevoeringen, welke door Hilversum en Huizen zijn uitgezonden, waren over het algemeen goed te ver staan. Als eerste spreker heeft (om 5 uur 's middags Indische tijd) jhr. mr. B. C, de Jonge, gouverneur-generaal van Ne- derlandsch-lndië, het woord gevoerd. Hij zei o.a.: Van Heutsz staat reeds ver van ons af, maar toch is hij ook dicht bij ons, want hij heeft een grondslag ge legd, waarop is voortgebouwd, een poli tiek gevoerd, die sindsdien onafgebro ken is voortgezet; een politiek, die meer dan ooit te voren de welvaart, het geluk en de ontwikkeling van land en volk heeft bevorderd. Daarom is het een goede gedachte ge weest om het monument van Van Heutsz hier ter plaatse te onthullen en ik maak van deze gelegenheid gebruik, vervolg de de G. G., het comité deswege dank en hulde te brengen, zoomede al dege nen, die daaraan op verschillende wij zen hebben meegewerkt. Ik denk daar bij ook aan de ontwerpers, en aan de genen, die het hebben uitgevoerd. Thans ga ik over tot het onthullen van het monument met den wensch, dat het in lengte van dagen getuige moge wezen van mijn grooten voorganger Van Heutsz. Hierna heeft de G. G. het monument onthuld. De door zijn adjudant aange dragen krans heeft hij eigenhandig bij het monument neergelegd. Tegelijkertijd Klonk het Wilhelmus. Het was een zeer plechtig oogenblik. Z, Exc. en zijn adjudant traden daar na achteruit en sloegen aandachtig de beeltenis van Van Heutsz gade, die hoog boven het massieve van den achterwand uit omhoog rijst. Na den G. G. heeft dr. W, Meijer Ran- neft, voorzitter van den Volksraad, ge sproken, die ook eigenhandig een krans neergelegd heeft. Na hem hebben nog het woord ge voerd schout-bij-nacht Osten, comman dant der zeemacht; L. H. W. van San- dick, lid in den Raad van Indië, en mr, Meyroos, burgemeester van Batavia. DE WERKVERSCHAFFING. De werkloosheidscommissie heeft be sloten voorloopig de stopzetting van de werkverschaffing te handhaven. Alleen de werkzaamheden, die spoed eischen, o.a. het verleggen van de schietbaan, worden nog door werkloozen uitgevoerd. Hiervoor zullen hoofdzakelijk zij aange wezen worden, die uitgetrokken zijn. Men staat op het standpunt, dat er vrij veel werk in Goes en omgeving is, en zij, die ernstig willen, in den regel wel arbeid zullen kunnen vinden. Schoolbestuur krijgt gelijk. Begin van dit jaar vroeg het bestuur van de R. K. Jongensschool aan den Raad gelden voor verbouwing van de toiletten. De Raad was evenwel van meening, dat deze verbouwing, gelijk voorgesteld, niet noodig was, zulks mede op advies van den directeur van ge meentewerken, en hij weigerde de gel den te voteeren. Het schoolbestuur ging tegen deze beslissing in beroep bij Ged. Staten, die het schoolbestuur in het ge lijk stelde. De Raad zal nu de aanvraag moeten door Dr. Jan Walch. 21 Ik wil nog dit zeggen, dat wat die ge voelens voor zijn gezin aangaat, die ik hierboven in hem prees, dat dat eigen lijk vooral geldt van zijn gevoelens voor mij. „Prijzen" is misschien het juiste woord niet; ik ben er blij mee. Blij, dat hij nu, nu alle onwaarheid uitgeslo ten is, zooveel liefs en vriendelijks tegen mij zegt, meer dan vroeger. Het kost mij een zelfoverwinning, u dit te schrijven; maar het lijkt me niet enkel een prettig ding voor mij, maar toch ook wel een bijdrage tot de kennis van zijn persoon. Is het niet „eigenaardig" om vooral m de neutrale, wetenschappelijke termi nologie te blijven dat iemand, die zoozeer den invloed van de maatschap pij heeft ondergaan in zijn betrekkingen tot andere menschen dat die in zijn pre- maire betrekkingen zoo gaaf en zuiver is,zoo hoog staat? Ik breng dit daarom met eenigen triomf naar voren, omdat wanneer iemand uit zijn omgeving zich „fatsoenlijk gedraagt, men geneigd is ik zelf was het ook! ook dit al toe te schrijven aan wereldvrees; aan angst voor de praatjes, uit vrees voor zijn postte en carrièrre. Dit geldt dus ■voor hem niet. Maar ik moet wel be- inwilligen of kan tegen deze beslissing in beroep bij de Kroon gaan. DE KERMIS. De laatste dag. De laatste dag van de kermis is inderdaad, gelijk we voorzagen, een zeer drukke dag geworden. Reeds des middags bewogen zich zoo veel menschen op het kermisterrein, dat men moeite had zich er een weg te ba nen. Ook de vermakelijkheden en ande re zaken trokken toen al veel publiek, maar des avonds was het eerst recht buiten en binnen tjokvol. In Janviers Luna-paleis was elke decimeter gronds bezet en bij bosjes stroomden de ker- mis-vierders van den lustigen waterval over het rollende tapijt en de bibber- baan, Er werden rare capriolen gemaakt, er werd veel gelachen en gegild, in het kort, de kermisstemming vierde hoogtij. De meeste andere vermakelijkheden hadden het al even druk. De zweef was steeds dicht bezet, in de auto-caroussel van Sipkema denderden de vol-geladen auto's onder risene-gil berg-op, berg- af, en allerwege maakte men goede zaken, In de suiker- en gebakkramen kwam men handen te kort om den voorraad aan te vullen. Ook de café's trokken geweldig veel bezoek, zooveel, dat de do~stigen en vermoeiden vaak in een zaak aan den rand van de stad terecht kwamen, voor zij een zitje vonden. Ook in deze café's heerschte de echte kermisstemming, er was een strijkje, een komiek, een piere ment, harmonicamuziek, of iets anders, dat de gasten aangenaam bezig hield en bijna overal was er een dansvloer uitge spaard. Zoo is de laatste kermisdag een echte ouderwetsche geworden, zoo een van vóór den oorlog, die men niet licht ver geten zal. Secretaris B. A. Naar wij vernemen, hebben zich voor de vacante betrekking van secretaris van het Burgerlijk Armbestuur 63 solli citanten aangemeld. Goes 12. Volksconcert. Het muziekgezelschap „Hosanna" zal Donderdag a.s., 's avonds half negen een volksconcert geven op de Groote Markt. Het programma vermeldt de no.'s: 1. Gloire et Puissance, marsch, Pr. Francjois. 2. La Princesse enchantée, ouverture, L. Langlois. 3, Morgenzang, Wachtmann. 4. Levenslust, J. A, de Zwaan. 5. Atilla, fant. sur l'opéra de Verdi, A. J. Roeien. Pauze. 6, Vereinte Fahnen, marsch, Blankenburg. 7. Variété sur le Calife de Bagdad, Gadenne. 8. Valse Interrompue, L. Montagne. 9, Une Nuit a Vénise, Fern. Andrieu. a. Pa trouille, b. Rêverie, c. Sérénade, 4. Ta- rentelle. 10. L'Espion. De moderne landarbeidersbond heeft aan één zijner vrijgestelden Goes als standplaats aangewezen. Een tragische Rijnreis, HANS WEERT. Op 16 Augustus j.l kwam te Hansweert binnen het schip „Ultra" met 60 studenten en professo ren van het Onze Lieve Vrouwen-Colle ge t's Antwerpen aan boord, die een reis langs den Rijn zouden maken. Maandag kwam de „Ultra" te Hans- weert terug. De kapitein van Marcke deed het volgende relaas van zijn tocht: „De reizigers gingen op verschillen de plaatsen van boord en gingen dan verder per fiets om dan verderop weer aan boord terug te komen, en zoodoen de Wat variatie in den tocht te brengen en wat van de schoone natuur te ge nieten. De reis verliep tot Wesel prachtig. Voor muziek aan boord zorgden de kennen, dat hij veel minder belang stelt, in de kinderen, dan ik dacht. Hij leest hun briefjes; hij schrijft zelf een lettertje terug, maar hij zal bijvoorbeeld nooit uit eigen beweging naar hen vragen," „Enzoovoort", zei Kees, den brief nog even doorziende, „Nu ik dank u wel. Ik ben blij dat ik nu weer wat op de hoog te ben. En ik zal de kinderen eens op zoeken, dan kan ik mevrouw Lugt wat over hen schrijven. Hun adres is toch nog in Florence? Ja. Wacht.... Hier hebt u het. U is vandaag al de tweede, die daarnaar vraagt.,.. Vanmorgen ben ik door den secre.taris-generaal van Buitenlandsche Zaken opgebeld, die me ook het adres vroeg, en mij morgen spreken wilde." Ach, zei Kees angstig, „dat zal toch niet iets ongunstigs beteekenen? Die meneer Colver enfin, dat heb ik u verteld die scheen zich nogal aan hem te ergeren. En Clara, ik bedoel me vrouw Lugt, was nogal bang, dat ze met den tegenwoordigen toestand Nu ja, ik zou het een hemel vinden, om daaruit te raken; maar zij, met hun kin deren en heelemaal; zij passen er in.." Misschien kan ik er u na 't bezoek wel iets van vertellen, 't Is natuurlijk mogelijk, dat het gesprek van dien aard is, dat ik dat niet mag; maar anders.." Ik mag u misscien morgenmiddag om 'n uur of zeven wel even opbellen, jongelui zelf met harmonica en viool enz. Te Wesel wilden ze baden, maar de geleiders ontrieden dit, omdat daar het bad gemengd was. Verder den Rijn op zouden er wel gelegenheden zijn. Ik heb ze, aldus de kapitein, herhaaldelijk ge waarschuwd voorzichtig te zijn omdat het in den Rijn zoo gevaarlijk is. En toen het gezelschap te Keulen aan boord terugkwam moest ik het ont stellende bericht uit den mond van een der leiders vernemen dat er twee jon gens in den Rijn waren verdronken. Een van 15 en een van 17 jaar. Toen werd besloten zoo gauw moge lijk per trein naar Antwerpen terug te keeren en zoodoende moest ik de te rugreis zonder gezelschap aanvaarden. 't Was triestig meneer, besloot de ka pitein zijn verhaal, want het waren twee aardige mannekes, die ons aan boord met hun spel veel hebben gea museerd. 's-GRAVENPOLDER. De medaille geschonken door den heer C. Joosse te Goes, is op den aldaar gehouden onder- lingen schietwedstrijd der Burgerwacht afd. 's-Gravenpolder, gewonnen door den heer A. Nijsse. •DENSOETEN INVALSEDERT 1S2.S (Ing. Med.) STUKKEN VOOR DE KAMER VAN KOOPHANDEL TE MIDDELBURG. In de Vrijdagavond ten Stadhuize te Middelburg te houden vergadering van de Kamer van Koophandel en Fabrie ken voor de Zeeuwsche Eilanden, zul len de volgende voorstellen ter tafel komen: Bijdrage winkelweek We- meldinge, In verband met vroeger herhaaldelijk genomen beslissingen stelt het bureau voor 25 bij te dragen voor de van 13 tot 21 Mei j.l. gehouden winkelweek met etalagewedstrijd te Wemeldinge. Bijdrage winkelweken te Goes en te 's-Heerenhoek. Het bureau stelt voor aan de Goes- sche Middenstandsvereenigingen en aan de „Hanze" te 's-Heerenhoek voor hun winkelweken evenals verleden jaar resp. 80 en 25 toe te kennen. Bijdrage winkelweek van „Handelsbelang" te Mid delburg, Van de vereeniging „Handelsbelang" te Middelburg kwam een verzoek in om eene bijdrage voor de volgende week te houden winkelweek. Waar, zooals adressante opmerkt, deze vereeniging tot heden voor dit doel nog nimmer om een bijdrage bij de Kamer aanklopte en het ook niet in hare bedoeling ligt dat in 't vervolg jaar lijks te doen, meent het bureau, dat er alleszins termen zijn het toe te kennen bedrag wat hooger te stellen dan ge schiedt voor die plaatsen, waar telken jare een winkelweek wordt gehouden. Het bureau stelt daarom een bedrag voor van 250. Verhoogde bijdrage Rij- wielpadvereeniging „Wal cheren". Van de vereeniging Rijwielpad „Walcheren" te Vlissingen, kwam het verzoek in om haar in het vervolg eene bijdrage in de kosten van aanleg te verleenen en tevens te besluiten tot 't toekennen van een jaarlijksche bijdrage in de kosten van onderhoud van bijv. 10 per km. Waar het ook het bureau bekend is, zei Kees. „Als u me dan iets vertellen kunt, hoor ik het wel. En anders hoor ik,dat ik niets hoor Zoo werd 't afgesproken. TIENDE HOOFDSTUK. 't Wordt bedenkelijk. Het telefoongesprek was van dien aard, dat Kees Bender den volgenden avond weer op dr. Marelman s studeer kamer zat, en nu met een zeer zorgelijk gezicht. Kunt u mij de heele geschieden s vertellen? Ik heb zelfs met den secretaris generaal afgesproken, dat ik dat doen zou,," antwoordde de dokter, terwijl hij de asch van zijn after-dinner bedacht zaam aftikte. Kijkt u eensdie Straatsburgsche geschiedenis, die is niet zoo onschulig." Kees wachtte gespannen. Ziehier De dokter stond op, en haalde een met Duitsche letters en ge- weldig groote hoofden" gedrukte cou rant van zijn schrijftafel. „Dit is een na tionalistisch, separatistisch blad uit den Elzas. En daar staat, kijk, hier, een foto in van een groep van voormannen van die beweging. Én daar midden-in onze vriend Lugt. Ziet u? En leest u dan ook, wat er onder staat." Kees bekeek de foto. Ze was wat zwart en vlekkerig, maar Henri en Clara waren duidelijk te herkennen. Er onder dat van het Rijweilpad dezer vereeni ging langs de duinen niet alleen toeris ten maar ook handelaren steeds meer gebruik maken, acht het bureau wel termen aanwezig bedoelde vereeniging met eeji grooter bedrag te steunen dan voor de jaren 1931 en 1932 het geval was. In die jaren is telkens 25 toege kend, zeker niet meer dan een blijk van belangstelling. Het bureau stelt voor in de kosten van aanleg van het pad een bedrag van 50 te verleenen en voor het jaar 1933 in de kosten van onderhoud een bedrag van 10 p. km. Beteugeling van het ca deaustelsel. Het Bestuur van het Nationaal Co mité tot beteugeling van het cadeau stelsel verzocht de Kamer toe te tre den als lid. Het bureau wijst er op dat de kwestie van het cadeaustelsel reeds meer de aandacht van de Kamer had. Aan het Comité van Actie tot bestrij ding van den verkoop met cadeaux ver leende de Kamer o.m. een bijdrage van 100. Deze actie heeft weinig succes gehad en gebleken is, dat door onder ling overleg weinig tegen het cadeau stelsel is uit te richten. Het bureau er kent, dat het cadeaustelsel in den vorm, dien het langzamerhand heeft aangeno men, allerminst als een ideaaltoestand kan worden beschouwd, al betwijfelt het bureau of bestrijding langs wettelijken weg nu ook wel geheele bevrediging zal geven. De vrijheid van den handel mag toch niet teveel beperkt worden. Nu wel is gebleken, dat het particulier ini tiatief in deze niets bereikt, en het toch wel gewenscht is aan een en ander paal en perk te stellen, blijkt er geen ande ren weg over dan het cadeaustelsel te bestrijden met wettelijke maatregelen, zij het dan ook, dat deze niet verder gaan dan strikt noodzakelijk is. Het bu reau stelt dan ook voor toe te treden als lid van het Nationaal Comité en zulks overeenkomstig het reglement tegen een contributie van 25. De meerderheid der Commissie voor de Financiën vereenigt zich hiermede, doch het derde lid is over het alge meen tegen regeeringsmaatregelen. Waarom mag men aan een klant niet iets schenken? Dit is toch steeds geschied. Vroeger bood de winkelier een snoe perijtje aan of een bakker een paar moppen. Langzamerhand kwam het bon nenstelsel tot ontwikkeling, waardoor aan de klanten een zeker percentage .wordt terugbetaald. Daarnaast ontstond de gewoonte dat aan den klant die een pond koffie of ander product koopt een tweede pond wordt geschonken, dus 2 pond voor den prijs van één. Het doel is natuurlijk overtollige voorraad van een artikel snel op te ruimen; zoo worden ook andere artikelen dan het gekochte cadeau gegeven. Het cadeaustelsel vindt men zoo in vele vormen. Bij gebruik van gas of elec- triciteit boven een zeker quantum krijgt men ook reductie op den prijs en zelfs terugbetaling van gelden. Dat is toch ook een soort van cadeauctelsel. Moet nu aan de regeering gevraagd worden hieraan een einde te maken? Naar het oordeel van dit lid wordt het een ingrij pen in den handel, hetgeen ongewensch- te gevolgen kan hebben. De Commissie voor de handelsbelan gen is in de grootst mogelijke meerder heid voor het voorstel. Een der leden is altijd voor eene wettelijke regeling van het cadeaustelsel geweest, een an der meent, dat de soliede, gezonde han del bedreigd wordt door het geven van allerlei cadeaux, in welken vorm dan ook, en het eene artikel na het andere verknoeid wordt of zal worden, indien geen wettelijke maatregelen worden ge nomen tegen hen die trachten zelf winst te maken, door den handel in andere branches te verknoeien, dus den handel in het algemeen afbreken in plaats van opbouwen of tenminste op peil houden. Dit lid meent, dat het lidmaatschap eener K. v, K. gebiedt om mede te hei- stond in het Duitsch: „Een Hollandsche regeeringsambte- naar, van het Ministerie van Buiten landsche Zaken, te midden van 'een groep vrienden van den Elzas, met wier idealen hij van harte sympathiseert." Hm, zei Kees onzeker. „Is dat erg?" „Het is niet onbedenkelijk" zei de dokter. „De secretaris-generaal zei me, dat die courant door het Fransche ge zantschap onder zijn aandacht is gebracht Natuurlijk is mijnheer Van Hoghen Lugt volstrekt geen representatieve persoon lijkheid; al trachten ze dat in die courant er staal nog een klein artikeltje over die kwestie in min-of- meer ervan te maken. Maar hij moet zich, als ambtenaar, buiten dergelijke millieus houden; en dan zoo'n foto! De secretaris-generaal zei me letterlijk: zooiets kan compromoceerend zijn, of belachelijk. Voor een hooggeplaatst ambtenaar fs het comprometteerend; voor iemand als mijnheer Lugt is het be lachelijk. En in beide gevallen moet de regeering zoo iemand zoo duidelijk mo gelijk désavoueeren". De dokter wacht te even. Dat wil dus zeggen? Dat wil zeggen, dat de zaak na tuurlijk in de eerste plaats onderzocht zal worden; en dat mijnheer Lugt, als hij zich niet héél volkomen rechtvaardi- pen dit slooperswerk te voorkomen. Moet men voorraden opruimen dan ge ve men ze desnoods weg. In ieder geval moet voorkomen wor den dat men goederen gaat inkoopeh met het voorop gestelde doel om ze zonder winst te verkoopen, waardoor men anderen ruïneert. Het Vijfde lid der Commissie kan zich niet met het voorstel vereenigen. Hij is een tegen- stander van regeeririgsbemoeiing, even als de minderheid der commissie van financiën. Weet de handel zelf geen einde aan het cadeaustelsel te maken, dan zal ook de regeering hierin wel niet slagen, zonder onbillijkheden te begaan die achteraf wellicht nog erger blijken dan 't kwaad zelve. Een lid der meerderheid merkt op, dat ook hij het geen bezwaar vindt dat men op een pond van een bepaald artikel een pond van hetzelfde artikel cadeau geeft, doch wel dat men op een pond koffie aar dewerk, emaille enz. cadeau geeeft. Daarvan ondervindt de handel veel schade. Verlaging algemeene pro ductiekosten. Met de strekking van een adres aan den Raad van Ministers uitgaande van de Kamer te Utrecht inzake verlaging der algemeene productiekosten, kan 't bureau zich ten volle vereenigen. Ook het bureau is van oordeel, dat de be drijven, die gedwongen zijn, om lot loonsverlaging over te gaan, teneinde zich zoo goed mogelijk aan de veran derde economische omstandigheden aan le passen, stuiten op de groote moei lijkheid, dat nog steeds de ioonen in de beschutte, de overheids- en semi-over- heidsbedrijven, aanzienlijk liggen bo ven het peil in de onbeschutte bedrij ven geldende, terwijl bovendien de ar beiders, die aldaar werkzaam zijn, nog een aantal sociale voordeelen genieten, die verhoogde sociale en financieele zekerheid beteekenen, zooals geen an dere groep deze kent. Het voordeel, dat de koopkracht van de overheids ambtenaren enz. is toegenomen, weegt niet op tegen de vele nadeelen, welke van die hooge loonen de gevolgen zijn in den vorm van hooge belastingen en te hooge prijzen van hetgeen door de monopolistische overheidsbedrijven wordt geleverd. Zoo werken niet alleen dat hooge loonpeil, maar ook de gevol gen daarvan belemmerend om te gera ken tot de in Nederland volstrekt noo- dige verlaging der algemeene produc tiekosten, onmisbaar element niet al leen om de kosten van levensonderhoud verder te doen dalen, maar voor een niet onbelangrijk deel tevens oorzaak van het in ongunstige omstandigheden verkeeren van vele onbeschutte bedrij ven, met werkloosheid als gevolg. Dat de belangrijke sommen, welke aan de voorziening tegen de geldelijke gevol gen van werkloosheid worden besteed en welke alleen door hooge belastingen en groote winsten der overheidsbedrij ven kunnen worden gedekt, mede op de verlaging der productiekosten rem mend werken, is van zelfsprekend, en reeds alleen hierom mag dus niets na gelaten worden, wat tot vermindering der werkloosheid kan leiden. Op verla ging van het loonpeil, het in overeen stemming brengen van het loonpeil met de verlaagde kosten van levensonder houd zal de politiek der regeering doelbewust gericht moeten zijn en een der eerste middelen ter bereiking van dit doel moet zijn om de gemeentebe sturen te dwingen hun plicht in deze te erkennen en maatregelen te nemen, welke er toe kunnen strekken om het bedrijfsleven voor een verdere ineen storting te behoeden en de kansen op een herstel te openen en te vergrooten. Er is ook naar de meeming van liet bureau in deze pericuTum in niora. Een verdere stilstand en verzwakking van het bedrijfsleven toch bergt voor ons volksbestaan zulte ernstige ge va gen kan. als ambtenaar onmogelijk is. „Ja, hoe komt hij tot zooiets?! Hij, de voorzichtigheid zelf!" 't Is natuurlijk een kwestie van on voorzichtigheid", zei de dokter. „Dat blijkt al wel uit hetgeen zijn vrouw schrijft; ik heb dat mijnheer Holy Hel man, den secretaris-generaal, ook laten lezen. Maar onvoorzichtigheid is al erg genoeg voor een ambtenaar Dus?" Het ziet er raar uit" Maar", hernam Kees na eenige oogenblikken, „hij is toch ziek Gees telijk ziek. Dat kan men dien secre taris-generaal toch zeggen?" Dat heb ik natuurlijk gedaan. Trouwens, iets daarvan wist hij al, van een ambtenaar, meneer Lugt's onmid- dellijken chef. Alleen die scheen het niet bepaald als een ziektegeval, voor gesteld te hebben. Die had gesproken van een zekere „openhartige onhebbe lijkheid", dat zijn de woorden zelf, die meneer Helman gebruikte en die hij aan haalde van dien onmiddellijken chef, meneer Colver, En van „onevenwichtig heid", „een ongemotiveerd uitvallen". Ja, dat begrijp ik volkomen", knik te Kees. En verhaalde de scène van Col- ver's bezoek. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1932 | | pagina 5