ZEELAND.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEL WSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1932. No. 198.
RA DE OPERATIE.
MIDDELBURG.
VLISSINGEN.
door Dr. Jan Walch.
18,
Intusschen, al had hij nooit meer of
minder geschilderd in verabnd met de
verkoopkansen, in dezen ,malaise-
tijd" ontbrak hem plotseling de lust tot
werken. Een feit dat toch ook, mis
schien weer niet gezegd kon worden,
n ets met de malaise te maken te heb
ben. Want toestanden, die een heele sa
menleving betreffen, maken zich voel
baar in de atmosfeer; waarin alle men-
schen leven. En zoo ervaren daarvan
ook de onmaatschappelijkste lieden iets;
zelfs in kleurvizioenen verzonken kun
stenaars op de hei. En zoo kwam het dat
Kees Bender, langzamerhand gewaar
wordende, dat zijn landelijke omgeving
hem niet meer aansprak op de wijze
waarop hij dat van haar gewend was,
maar eenigszins tegen hem scheen te
bondeeren, besloot, haar dan kloek
moedig tijdelijk den rug toe te keeren,
en elders verstrooiing te zoeken. Juist'
toen wierp op een doorwaaiden Mei
avond de post een bericht door zijn brie-
venbuslooze deur, dat gewaagde van 'n
tentoonstelling in Den Haag, in te rich- j
ten ten profijte van de arme schilders;
en al den niet zóó armen schilders werd
verzocht werk af te staan, dat dan ten
Flottieljevaartuig „Johan Maurits van
Nassau".
Heden(Zaterdag)middag is het flottiel
jevaartuig „Johan Maurits van Nassau"
in aanbouw bij de N.V. Kon. Maatsch.
,De Schelde" te V 1 i s s i n g e n |voor
de Kon. Ned. Marine, te water gelaten.
De laatste beletselen werden weggeno
men door mevr. v. d. Stad, echtgenoote
van den toekomstigen commandant van
dit vaartuig. Het schip wordt gebouwd
speciaal voor den dienst in de tropen en
zal in West-Indië gestationneerd wor-
den.
De „Johan Maurits van Nassau" is
ontworpen door het Departement van
Defensie, onder leiding van den Direc
teur van Scheepsbouw, jhr. ir. M. Rap-
pard. Bij de uitvoering is de hoofdinge
nieur der Mar ne, de heer G. de Rooij,
met het toezicht belast,terwijl het nau
tisch technisch toezicht door den heer
H. J. v. d. Stad, kapitein-luitenant ter
zee, wordt uitgeoefend, die daartoe te
Vlissingen gestationneerd is.
De hoofdafmetingen van het flottielje-
vaartu g zijn: lengte over alles 78.65 m;
grootste breedte op buitenkant spanten
11.60 m; holte in de zijde tot bovendek
6.45 m; bij volu tgerusten toestand zal het
schip bij een diepgang van 3.75 m.
1750 ton water verplaatsen. Bak- en
brugdek zijn aaneen gebouwd en loopen
als tentdek van vóórsteven tot over de
dekhuizen op het bovendek door. Ter
zijde van deze dekhuizen zijn de sloeps-
barrings aangebracht voor de opstelling
van twee sloepen B LV en twee motor
booten, geplaatst ondef Mannesmann-
davits. Boven het tentdek is 't brugdek
aangebracht met commandobrug, com
mandotoren en kaartenkamer. Het bo
vendek loopt van vóór tot achter onaf
gebroken door. Onder het bovendek
volgt het pantserdek en gelijk met het
middengedeelte hiervan het tusschendek.
Het pantserdek is geheel electrisch ge-
lascht; klinknagels zijn geheel vermeden,
zoodat bij eventueele treffers geen na
gelkoppen kunnen afspringen. Vooral
waar machines opgesteld zijn, is dit een
groot voordeel, daar door de afsprin
gende nagelkoppen anders kans bestaat,
dat de mach nes defect geraken. Tent
dek, brugdek en het vrije bovendek zijn
van teakhouten dek over het stalen dek
voorzien met het oog op den dienst in
de tropen. Gepantserd zijn, behalve 't
pantserdek, de huid van de stuurinstal-
latie, de kokers voor munitieopvoer en
opvoer der kabels en de commandoto
ren. De bewapening bestaat uit drie ka
nonnen van 15 cm. en vier mitrailleurs,
welke laatste tevens dienst doen als af
weergeschut voor vliegtugen. De mu-
nitieruimen, die geheel geisoleerd wor
den tegen temperatuurswisselingen, be-
vinden zich onder het pantserdek. Het
opvoeren van de munitie uit de ruimen
naar de kanonnen geschiedt met elec-
trische liften. Verder zijn in het achter
schip onder het pantserdek de provi
andbergplaats voor de officieren en de
koelkamer aangebracht en in de zijden
wasch- en drinkwatertanks. In het vóór
schip de victualisbergplaatsen, de berg
plaatsen voor schipper en bottelier en
de plunjebergplaats. Ook bevindt zich
hier de hut voor radio-telegrafie en de
ruimte voor omvormers en andere toe
stellen. Naast de ketelruimen en de
bovengenoemde bergplaatsen zijn de
tanks voor stookolie, terwijl in het
voorschip een bodemtank is voor voe
ding- en ballastwater. Op het tusschen
dek achter zijn het ruime verblijf en de
hutten voor de officieren (zeven één
persoons en twee tweepersoons), als
ook de gamelle, mandiekamers en het
toilet voor de officieren.
Op het bovendek achter in het dek
huis zijn voor den commandant een ruim
verblijf, tevens werkkamer, een slaap
kamer, een mandiekamer en een toi
let. Tevens bev'ndt zich hier een hut
ten dienste van den Gouverneur bij
dienstreizen op het flottieljevaartuig.
Verder zijn in het dekhuis op het boven
dek hutten voor administratie, een ga
melle, de toegangen naar de machine
kamer, de kombuizen en de bakkerij.
De kombuizen hebben oliefornuizen, de
bakkerij een electrischen bakoven en
een electrisch deegkneedmachine. In
het voorschip zijn op het tusschendek
de verblijven van de bemanning. Op het
bovendek vóór zijn de waschplaatsen
en toiletten voor de bemanning en de
onderofficieren, verder vier hutten, ie
der voor drie onderofficieren, de apo
theek, het ziekenverblijf met onder-
zoekkamer en badkamer. In het dek
huis op het tentdek zijn de hutten voor
schipper en twee onderofficieren, als
mede een ruim verblijf voor alle onder
officieren met gamelle. Naast de kaar
tenkamer op de brug is een daghut
voor den commandant. Naast de ma
chinekoelkast zijn op het tusschendek
de koelmachines aan stuurboord en een
'dieseldynamo aan bakboord .geplaatst.
Naast de ketelkoelkasten bevinden zich
de werkplaatsen en de bergplaatsen
voor de machinekamer. Voor een ruime
electrische verlichting is gezorgd, ter
wijl met het oog op den dienst in de
tropen een kunstmatige ventilat e is
aangebracht, waartoe tien ventilatoren
zijn opgesteld. Het semi-balansroer wordt
electrisch-hydraulisch bewogen door
middel van een telemotorleiding van de
brug haar de stuurkamer. Voor de be
diening van de ankers is een stooman-
kerspil, tevens verhaalspil opgesteld,
eveneens een electrisch gedreven hek-
sp 1 op het achterbovendek. Het schip
wordt voortbewogen door twee triple-
expansiestoommachines met een ver
mogen van 1050 I.P.K. elk. De schroe
ven maken 165 omwentelingen per mi
nuut. ïederë hoofdmachine drijft haar
eigen lucht- en lenspomp. Voor het op
wekken van electriciteit ten behoeve
van- licht, ventilatoren en pompmotoren,
d enen twee Dieseldynamo's en léén
stoomdynamo, elk met een vermogen
van 75 A.P.K.
In de machinekamer zijn verder opge
steld twee condensators, een voedings-
(\vp ter-warmer, twee vöedingspompen,
alsmede de noodige hulpwerktuigen.
Op het tusschendek bevinden zich een
ijsmachine, een noodlenspomp en één
van de Dieseldynamo's. De stoom wordt
geleverd door vier waterpijpketels, ty
pe Schelde-Yarrow met een totaal ver
warmend oppervlak van 600 m2. De
stoomdruk bedraagt 14 atm. De ketels
worden met olie gestookt en werken
met geforceerden trek.
35-JARIG BESTAAN VAN „HANDELS
BELANG".
Het doel van de feestweek.
Een overzicht van wat er alle
maal te doen is.
De vereeniging „Handelsbelang" be
staat in 1932 35 jaar, en zij zal dit feit
herdenken door het organiseeren van
een feestweek van 29 Aug. tot en met 3
September.
Geheel in de lijn van het doel dezer
vereeniging: behartiging van de belan
gen van den Middelburgschen handel,
zal die feestweek ten doel hebben: de
aandacht te vestigen op het vele, dat
men in Middelburg, als centrum van
Zeeland, kan koopen.
Door het organiseeren van feestelijk
heden in die week wordt getracht Mid
delburg zoo aantrekkelijk mogelijk te
maken.
In die feestweek valt het Koninginne-
feest, dat de vereeniging „Uit het Volk,
Voor het Volk" organiseert; het pro
gramma van Handelsbelangs feestweek
zal daarvan uitvoerig de bijzonderheden
vermelden.
Ook zal er een electriciteits-, gas- en
waterleiding-tentoonstelling worden ge
houden, die zeer zeker het bezoek aan
f
(Ing. Med.)
bate der confraters zou worden geëxpo
seerd en verloot.
Kees zat een oogenblik te peinzen
over de eigenaardige waarde die de
wereld het kunstwerk toekent, dat voor
den maker zoo véél beteekent, iets hei
ligs is.... Heiligdommen in de tombola!
Vooruit maar; waarom ook eigenlijk
niet? Zoo i s de wereld; die al wat haar
aan heiligs en hoogs gegeven is, begrab-
belt en beduimelt. Maar 't wordt haar
dan tóch gegeven, liet heilige; al
weet de Gever, wat er hier mee wordt
gehanseld. Nu, en dat is een voorbeeld,
dat er wezen mag! Vooruit dan! Hij,
Kees. wou ook zoo edelmoedig geven.
Dus pakte hij een tiental schilderijen in,
en besloot ze c|en volgenden morgen
vroeg te expedieeren. Maar waarom
zou hij ze eigenijlijk niet zelf kornakken
naar Den Haag? Hij deed hier op de hei
toch niets voor 't oogenblik. En Den
Haag is een malle stad; maar er is wat j
redelijke n'euwe architectuur te zien, j
en als je niet werkt, is 't wel goed, eens
naar Den Haag te gaan; er is geen stad j
waar je het weerzinwekkende van de J
opgepoetste leeglooperij zoo voelt; dus j
eigenlijk: geen stad die je lust voor werk
en eenvoud zoo aanzet.
Aldus redeneerde Kees Bender; ieder J
redeneert naar dat hij verstand heeft,
zegt men wel; maar eigenlijk redeneert
meer overeenkomstig zijn gevoel; en dus
Zeelanas hoofdstad zal aanmoedigen.
Men zal de nieuwste -vindingen op deze
gebieden op de ELGAWA kunnen aan
schouwen.
Hoofdnummer van die feestweek is
wel de te houden étalagewedstrijd. Het
aantal deelnemers daaraan is grooter
dan ooit het geval was, en dat bewijst,
dat de Middelburgsche winkeliers het
groote belang beseffen van het meedoen
aan dien wedstrijd. Hierdoor immers
worden zij in de gelegenheid gesteld
hunne artikelen op de meest aantrekke
lijke wijze onder de aandacht van een
groot publiek te brengen, omdat immers
dit publiek zelf zijn oordeel over de
étalages zal hebben uit te spreken
Juist om de belangstelling voor dezen
étalagewedstrijd zoo groot mogelijk te
doen zijn, wordt aan de beoordeeling
van die étalages door het publiek ook
nog een letterraadsel verbonden; alleen
zij, die ook de étalages beoordeeld heb
ben, komen voor een prijs in aanmer
king.
Naast hetgeen wij nu vermeld hebben
zullen er concerten en andere feestelijk
heden in die week plaats vinden. Niet
onvermeld blijve echter de kanowed
strijd, die Zaterdagmiddag, 2 Sept., zal
plaats vinden, op Vrijdagavond vooraf
gegaan door een verlichte gondelvaart
langs Middelburgs kaden
STUKKEN VOOR DEN
GEMEENTERAAD VAN VLISSINGEN.
Benoemingen,
Ter benoeming van leeraren aan de
Avondschool voor N. O. dragen burg. en
weth. voor:
a. voor natuurkunde (8 lesuren van 40
minuten): C. W. Coppoolse te Leiden,
C. W. Verplanke te Delft en M. C. Vier-
telhausen te Delft;
b. voor werktuigkundig teekenen (14
redeneerde Kees Bender zóó. En han
delde dienovereenkomstig; huurde den
volgenden morgen een groote auto met
chauffeur in het naburige dorp en reed
daarmee naar Den Haag. Zoo vermeed
hij gebruik te maken van het spoor;
dat was ook overeenkomstig één van
zijn ietwat anarchistische ne gingen, die
hem een tegenzin hadden gegeven tegen
groote overheidsbedrijven; mekanieke
organisaties; hij hield niet van meka-
niek. En wat hij van schilderijen-vervoer
per spoor had gezien, had dezen tegen
zin niet verminderd.
Kees Bender vertrok dus op een zon-
n gen Meidag in de vroegste vroegte van
zijn Drentsche hei. en reed in een gema
tigde vaart over den grooten straatweg
van Napoleon. Na eenige pleisteringen
onderweg, kwam men tegen vielen in
Den Haag, en reed direct naar Pulchri
Studio, waar de tentoonstelling gehou
den zou worden, tct - elke hij de eerste
en, gezien hoeveelheid en waarde van
zijn werk, ook abeszins een voorbeeldig
contr buant was. De voerman kreeg zijn
afscheid, en Kees zocht een hotel, waar
hij een dag of veertien rustig kon blij
ven. Een klein hotelletje, een eind het
Bezuidenhout op, scheen hem het best
gelegen; hij zag van zijn kamer uit op
het Bosch, dat in zijn heerlijkste lente-
pracht stond. En om de verdere aange
legenheden, die voor de meeste men-
lessen van 40 minuten): A. Jasperse en
A. A, Nagelkerke, beiden te Vlissin
gen;
c. voor werktuigkundig teekenen (12
lessen van 40 minuten): A. A. Nagelker
ke en A. Jasperse;
d. voor bouwkundig teekenen (15 les
sen van 40 minuten): W. J. Bruynooge
te Vlissingen en A. Dijkstra te Onder-
dendam;
e. hand- en lijnteekenen (6 lessen ad
40minuten): A. P. W. van der Haar te
Middelburg.
Overplaatsing onderwijzers.
Burg. en weth. deelen mede, dat de
pensioenraad nog geen definitieve be
slissing heeft genomen ten opzichte van
mej. van Beek, onderwijzeres aan school
C en een nader onderzoek naar haar ge
zondheidstoestand (observatie) heeft
voorgeschreven. Daarom kan nog geen
gevolg worden gegeven aan de over
plaatsing van den onderwijzer Sitsen
van school A naar school C.
Arbeidsbemiddeling.
In verband met de inwerking treding
van de Arbeidsbemiddelingswet die fei
telijk voor Vlissingen geen wijziging
brengt in den reeds jaren bestaanden
toestand, stellen burg. en weth. voor te
benoemen tot commissie van toezicht op
den Gemeentelijken Dienst der Arbeids
bemiddeling en Werkloosheidsverzeke
ring de thans bestaande commissie van
advies voor genoemden dienst; te benoe
men tot directeur der gemeentelijke ar
beidsbeurs den heer W. de Wolf, admi
nistrateur van het gemeentelijk Bureau
voor sociale zaken; het bedrag van het
deel zijner jaarwedde, dat door hem als
vergoeding wordt genoten voor de
werkzaamheden, die in verband staan
met de leiding van de arbeidsbemidde
ling te bepalen op 1950 en vast te stel
len eene verordening op den gemeente
lijken dienst der arbeidsbemiddeling en
werkloosheidsverzekering.
W erkverschaöing.
De heerschende werkloosheid, welke
zich nog steeds uitbreidt en, afgezien
van de oplossing der wereldcrisis, nog
v. ei geruimen tijd zal voortduren, doet
burg. en weth. aanhoudend uitzien naar
objecten, welke door middel van werk
verschaffing kunnen worden uitgevoerd.
Het behoeft geen betoog, dat het ver
strekken van arbeid aan de werkloozen
de beste wijze is waarop de gemeente
hun de noodige hulp kan verleenen. Bo
vendien komt het rijk de gemeente te
gemoet in de betaling van de daaraan
verbonden hooge uitgaven door het ge^
ven van een belangrijke subsidie. Dit is
echter alleen het geval indien het be
treft de uitvoering van werken welke
niet tot de productieve kunnen worden
gerekend, als de aanleg van straten en
dergelijke, welke afgezien van de werk
verschaffing toch moet plaats hebben.
Thans hebben burg. en weth. een plan
ontworpen voor het verbreeden van den
Boulevard Bankert nabij de uitwate
ringssluis, in aansluiting met het on
langs voltooide werk. De dijk zal e'en
kruinbreedte van 12 m verkrijgen. Aan
werkloon zal ongeveer 17.000 kunnen
worden uitgegeven, waarvoor het rijk
zeker wel subsidie zal geven. De ver
dere kosten zijn voor de verbouwing
van de uitwateringsluis 7470, afbreken
en verplaatsen van de steenen schot-
balkschuur 3000, vervoerkosten 6375,
totaal 34.845. Burg. en weth. vragen
hen te machtigen voor de uitvoering van
dit werk zich in verbinding te stellen
met het bestuur van den Polder Walche
ren en van de betrokken autoriteiten
daarvoor de noodige vergunningen te
vragen.
De gasfabriek.
De concessie van de Imperial Conti
nental Gas Association te Londen voor
het leggen van buizen in gemeentegrond
voor de levering van gas eindigt op 30
Juni 1935. De raad moet 2 jaar van te
voren de vraag beantwoorden of de ge
meente al of niet het gasbedrijf zal over
nemen.
Burg. en weth. achten voorlichting van
'n bekwaam deskundige zeer gewenscht
en hebben zich in verbinding gesteld met
den heer ir. M. C. Sissingh te Den Haag,
die bereid was als deskundige op te tre
den. Het honorarium is nog niet vast te
stellen, doch burg. en weth. vragen een
crediet van 3000 als maximum voor het
toekennen van salaris aan den deskun
dige en kosten aan de opdracht verbon
den. In de commissie uit den raad, die
deze zaak zal voorbereiden, stellen burg.
en weth. voor dezelfde heeren te be
noemen, die in de commissie voor de
overneming der waterleiding hunne dien
steen hebben verleend, n l. de heeren
De Meij, Sorel, Ir. Wesseling, E. An-
driessen, Van Oorschot en v. d. Beke
Callenfels, de burgemeester verklaarde
zich bereid het voorzitterschap dezer
commissie te aanvaarden.
Grondverkoop.
Burg. en weth. stellen voor den heer
A. F. Lako te Vlissingen 214 m2 grond
te verkoopen aan de Paul Krugerstraat
voor 2202.
Optie.
Burg. en Weth. stellen voor den Ker-
keraad der Geref. gemeente voor den
tijd van een half jaar optie te verlee
nen op den aankoop van ongeveer 375
m2 grond, op den hoek van de De La-
noystraat (oostzijde) en de aldaar ont
worpen straat en zulks niet voor 10
zooals de prijs daar is vastgesteld, maar
voor 7.50, omdat het geldt het behar
tigen van geestelijke of cultureele be
langen, in casu het bouwen van een
kerk.
Verlenging pacht.
Burg. en Weth. stellen voor opnieuw
voor 80 per perceel en per jaar tot 24
November 1933 twee perceelen, reöp.
weiland en bouwland aan den Kapoen-
tjesweg te verpachten resp. aan de hee
ren A. Houterman te Vlissingen en M.
Nagtegaal te Souburg.
schen bij de keuze van een hotel van
belang zijn, bekommerde hij zich net.
Toen hij drie dagen in Den Haag was,
verveelde hij zich. Toen hij er vijf dagen
was, was hij er zeer ,gelukkig. Want
toen had hij nieuwe levensgewoonten
gevonden; d e hem tot gevoel gaven, 'n
móóien rusttijd te beleven. Hij ging na
melijk dagelijks een goed uur musea be
kijken; het Mauritshuis kon, zoo geëx
ploreerd,, al 'n dag of tien vullen; en
maakte verder mooie wandelingen ver
langs het strand, en door de polders in de
buurten van Wateringen en Delft. Dat
waren dus allerlei oorden in en bij Den
Haag waar men geen Hagenaars zag.
En toen bedacht hij, dat er ook nog Ha
genaars waren, wel zeer Haagsche Ha
genaars, en toch echte vrienden... De
Van Hoghen Lugts. Maar die waren nu
op reis. Hij had hun in 't begin van de
maand een poste-restante-brief naar
Lüzern geschreven, en een paar „het
gaat ons goed" getuigende Ansichten te
rug gekregen. Het scheen, dat Clara
weinig gelegenheid had hem zonder
Henri's toezicht eens te schrijven; mis
schien vond ze dat ook wel ongepast;
ja, onzinnig, maar Clara was nu niet be
paald een vrijgevochten type. En mis
schien lag er wel een brief van haar in
het Heihol; zooals hij in overpeinzin
gen zijn woning betitelde.
Ineens schoot hem te binnen dat zij
hem bij 't afscheid had gezegd, den dok
ter, zooals die gevraagd had, voortdu-
toestand te zullen schrijven. Dat is waar
rend bijzonderheden omtrent Henri s
ook! En hij besoot, zoo spoedig mogelijk
dien dokter eens op te zoeken. Dat was
hét nvddel om zoo goed mogelijk op de
hoogte te komen! Dus belde hij den vol
genden morgen het Ziekenhuis op, en
j vroeg dr. Marelman te spreken. En dr,
j Marelman, die, zooals we al gelegenheid
hadden op te merken, een man van
kunst en cultuur was, voelde iets voor
den vermaarden naam Kees Bender, en
stond hem, zij het dan ook, naar be-
roepseisch, van zijn weinigen vrijen tijd
gewagend, een onderhoud toe; inviteerde
hem zcTs daartoe op een avond in zijn
woning. Kees kleedde zich, als tegen-
beleefdheid, zoo conventioneel mogelijk
aan; kocht voor deze gelegenheid zelfs
een boord, en zat. zoo keur'g op het af
gesproken uur in de studeerkamer te
genover den man, die, zij het per onge
luk, de leugen uit zijn vriend had geam
puteerd. Het was een smaakvol inge-
richt vertrek, en Kees zou er zich vol
maakt op zijn gemak hebben gevoeld,
als hij geen boord aan had gehad.
t
-■i (Wordt vervolgd.) j
