EEN KLANKFILM-EXPEDITIE.
Transpireerende Voeten,
tweede blad van de provinciale zeeuwsche middelburgsche courant van zaterdag 13 augustus 1932. No. 190.
ZEELAND.
MA DE OPERATIE.
MIDDELBURG.
ZUID-BEVELAND.
Met de stoomvaartmaat
schappij „Zeeland" Har
wichVlissingen.
(Van onzen verslaggever).
I.
Hallo! Je spreekt met H*"* uit K*".
We gaan Zaterdag een reisje met de
„Prinses Juliana" van de „Zeeland" naar
Harwich maken. D'r moet een klankfilm
opgenomen worden voor Loet Barn-
stijn
Wat voor film moet dat worden?
Weet ik niet precies. Internatio
naal verkeer of zooiets. In elk geval is
't voor onze Zeeuwsche mailbooten. Ga
je mee, of zie je er niets in voor de
krant?
En of Een echte geluidsfilmop
name, aanboord en op zee, dat is be
langwekkend genoeg om eens mee te
gaan kijken.
Afgesproken. Zaterdagmiddag half
twee aan boord. We logeeren op 't schip
dien nacht, Zondag zijn we weer thuis,
II.
Dat is meneer Schefer, de camera
man van Loet Barnstijn, ofwel de N.V.
Worlds Industrial Company, Den Haag
en dat is ingenieur C. A. van Diggelen
e.i., de soundman of geluidsregistrator
van de klankfilmerij.
Is alles al aan boord
Ja, boven op de brug.
Daar staan vele kisten en kistjes
zwaar. Maar handig. In no time hebben
geluidsingenieur en cameraman de jas
sen uit, staan in de zomerzon hun toe
stellen te monteeren. Kijk maar naar
het plaatje. Rechts is de heer Schefer
bezig de film in de openstaande camera
te monteeren, terwijl links ir. Van Dig
gelen den rubberkabel aanschroeft, die
naar het geluidskistje voert.
Ondanks de meer goedwillende dan
deskundige hulp van H*** en de schrijver
dezer regelen komt het heele gevalle
tje in no time klaar.
III.
Kapitein P. Ree. Natuurlijk een Ter
schellinger van het oude, stoere eilan
der zeeliedengeslacht. Eerst even wat
onwennig met al die film- en kranten,
menschen en hun heele hebben en hou
den op dat heiligdom, de commandobrug.
Dra ontdooid, en dan de welwillendheid,
behulpzaamheid en vriendelijkheid zelf.
Slechts ééns zag ik den commandant
■even zwart-kijken. Dat was toen ir.
van Diggelen met het vriendelijkst-on-
noozelste gezicht dat een schooljongen
maar zou kunnen trekken, op de ma-
chinekamer-telegrafen wees en vroeg:
och commandant, zou u niet nog 'ns wat
met dat bellewerk kunnen rinkelen?
Maar ja, dat was ook sacrilegie,
IV.
We varen. Schefer draait. Van Dig
gelen luistert, nog half versuft van den
donderenden dreun der reuzenfluit in
z'n ooren, „Britannia" glijdt voorbij
Kapitein, stuurman en ik voeren een
stukje uit den filmsterrenhemel op. Ik
kom, groot brani, met een pijp aan, naar
kapitein Ree toe. En vraag 'm ('k hoop
dat het later in de bioscoop te verstaan
zal zijn): „Wat dunkt u, commandant,
komen we op tijd aan?" Waarop de
commodore van de „Zeeland" ant
woordt:. „De schepen van onze lijn zijn
altijd op tijd, meneer!" Hetwelk de
eerste stuurman dan nog eens beaamt.
Voetlicht-koorts kennen de zeelui
niet.
In volle zee is niet veel te beleven.
Enkel als de stokers zware zwarte rook
maken, wagen we een poging tot artis
tiek gedoe door op enkele meters film
deze zwarte pijp-iiitbraakselen tegén-
over het kokend-witte schuim of kiel
zog te zetten.
door Dr. Jan Walch.
12
Ze gingen zitten op een paar stoel
tjes achter in het schip, en zagen zich
zelf en elkander hoe klein ze waren. En
ze dachten er niet aan dat ook dit nog
menschenwerk was, dit zóó ontzaglijke.
Totdat geschuifel van vele voeten, en
de droog uitleggende, interessante dé
tails aangevende stem van een gids, hen
wekte uH den heerlijken droom,
Henri sprak het eerst. Zacht, als be
schaamd, zei hij:
Er moeten hier nog allerlei hééle
curieuze bijzonderheden zijn. Oude vrij-
metselaarswerken. Beeldjes, waaraan
allerlei legenden verbonden zijn. En een
klok, ja een klok met poppetjes.."
Wat kan het ons eigenlijk schelen?
zei Clara. Nu ja, je moet het gezien
hebbenTerwijl zei het zei, kroop
ook haar stem, als beschaamd weg,
Nu ja, maar we hoeven niets, zeiI
hij ineens jongensachtig. „Als we hier
weer eens terug komen, kunnen we dat
altijd nog gaan zien.Morgen, of zoo.
Dus je wou hier nog wel een dag
je langer blijven?"
„Och, ja", zei hij onbezorgd, „we
hebben toch den tijd aan ons".
De toover van de kathedraal was ech
ter gebroken; de stem van den gids en
Tot we een paar uur later het Gal
loper vuürscheepje passeeren. Midden
op de Noordzee. Vlak varen we er langs,
om het op den filmband vast te leggen,
dat kleine menschenwereldje op de
groote zee, „Niks geen baantje voor
mij", meent Schefer, als hij de wuivende
vuurschipbewoners gefilmd heeft,
VI.
Als we gemeerd liggen in Harwich
draaien we nog eventjes het lossen van
de mailzakken. Dan pakken we onze
bulletjes in. En gaan aan wal.
Hier breekt de film af voor den avond
VII.
Den volgenden morgen zijn we in twee
partijen op stap gegaan. Van D. en ik
zouden naar Clacton on Sea wandelen
Dat was volgens een verlokkelijk mooi
boekje maar 2 mijl, ruim 3 kilometer.
Maar de vriendelijke Port-officer van
de R.A.C. lichtte ons beter in: 20 mijl
was het.
We zouden er toch heen. Namen dus
een taxi.
Waren ruim een kwartier voor 't ver
trek weer aan boord, waar H*** doods
angsten .uitstond dat we te laat zouden
komen. Schefer zei niks, maar filmde
de aan boord stroomende passagiers.
VIII.
Op zee vroegen we kapitein Ree: kun
nen we de „Mecklenburg" niet tegen
komen?
Tsja, dat zal moeilijk gaan die
vaart een héél ander straatje om, in
verband met tij en stroom.
Is er niets aan te doen, kapitein?
Het zou voor de film zoon drommelsch
mooi ding zijn, die twee snelle mail
booten, elk met een dikke twintig mijls
vaart, elkaar voorbijbruisende in voile
zee.
'k Zal 't per radio eens vragen,
meer kan ik u niet beloven
We z ij n de „Mecklenburg" gepas
seerd, Met een reuzenvaart stormden
we mekaar op luttele tientallen meters
voorbij.
Een zeldzaam mooi gezicht is dat.
De stoomfluiten bliezen, de boeggol
ven kruisten elkaar, hoerageroep, gewuif
aan beide kanten....
En Schefer draaide, Van Diggelen lei
't geluid vast op den band
IX.
Toen een klein ondeugendheidje: twee
passagiers, in zoeten sluimer op twee
dekstoelen, zij met 't moede hoofdje
op zijn schouder.... welk een mooie
close-up van zalige onwetendheid. Sche
fer gnuifde, en de overige passagiers
hadden pret.... dat zij het niet wa
ren
X.
Terug op Zeelands mooie Schelde.
Westkappels' toren. Badplaats Zoute-
lande. Vlissingen. Precies op tijd liggen
we gemeerd. Natuurlijk: dat had kapitein
Ree immers al gezegd, toen hij voor
't eerst van z'n leven voor de klankfilm
speelde?.
zijn schuifelvoetende kudde hadden dat
al gedaan, en ze liepen langzaam, in
een na-voelen van den grootschen in
druk, die nu weg-ebde, naor dedeur.
Buiten, op het plein, voor de facade,
waarlangs duiven klapwiekten, zagen
ze op den hoek van een zijstraat een
mooi, gaaf Middeneeuwsch huis. Het
bleek een restaurant. „Daar gaan we
aanstonds déjeuneeren", riep Henri en
thousiast. „Maar eerst loopen we nog
een eindje om, hé?!"
Dat deden ze, maar het viel niet mee.
Hetzij ze de oude stad niet konden vin
den, hetzij er geen oude stad meer was
ze wandelden langs moderne straten en
pleinen; rumoerig van trams en auto's
en vrij banaal,
Kom, zei Henri. „Hier is niets aan,
We zullen een gidsje koopen daar in
dien boekwinkel en dan gaan we in dat
Middeleeuwsch huis déjeuneeren. Het
zal daar in elk geval aardig zijn."
Maar toen ze aan dat déjeuner za
ten, en vooral toen ze zaten aan het
dessert van dat déjeuner, kon Clara niet
langer zwijgen van die, min of meer ver
velende aangelegenheid, waarover zij
getelefoneerd had. Want zoo dadelijk
zou zij er over moeten opbellen. Dus
sprak zij over het uitstel van den tocht
naar den Sankt Odillienberg, en over de
„bijeenkomst", waar zij vanavond „wel
kom" zouden zijn,
Ik begrijp er niets van, dat die
Handen en Oksels behandele men met
Purolpoeder. Dit is het meest afdoende
middel. In bussen van 45 en 60 ct.
Alleen bij Apoth. en Drogisten.
(Ing. Med.)
Actie tegen de tewerkstelling van
Belgische landarbeiders.
Wij lezen in de N, Rott. Crt.:
Eenige dagen geleden hebben wij ge
meld, dat er in de kringen der Zeeuw
sche landarbeiders ontstemming heerscht
over het feit, dat er landbouwers zijn,
die Belgische arbeiders in hun dienst
nemen, hoewel zelfs in dezen tijd nog
Zeeuwsche arbeiders werkloos zijn. In
verband hiermede is dezer dagen te
Goes een conferentie gehouden tus-
schen de hoofdbesturen van de drie
landarbeidersbonden en het bestuur van
de Tarwecentrale voor Zeeland.
Van de zijde der landarbeidersbonden
werd gevraagd, of de tarweorganisatie
niet van oordeel was, dat de Belgische
arbeiders slechts aanvullend moesten
worden tewerk gesteld en in ieder geval
Nederlandsche werkkrachten voorrang
dienden te hebben. Men was voorts van
oordeel, dat de Tarwecentrale, die van
de regeering de bevoegdheid heeft ge
kregen landbouwers, welke thans meer
buitenlandsche arbeiders in dienst ne
men dan voorheen, van steun aan den
tarweverbouw uit te sduiten, scherper
diende op te letten, dat de landbouwers
zich aan den gestelden regel zouden
houden.
Hierop is namens de tarwe-centrale
geantwoord, dat zes gevallen warenbe-
handeld en dat de tarwe-centrale in
deze richting verder hoopt te gaap. De
arbeidersorganisaties kregen opgaaf van
een tweetal adressen, waar zij onver
wijld gevallen, die hun ter oore komen,
kunnen rapporteeren.
De vertegenwoordigers van de tarwe-
menschen dien autotocht om ons zelfs
zouden willen uitstellen", zei hij. „Maar
ja, het is erg hartelijk en ik voel alleen
maar schaamte, dat ik die hartelijkheid
niet kan beantwoorden. Maar ik heb er
geen lust in en waarom zou ik iets doen
waar ik geen lust in heb? Ze doen het
toch om mij een genoegen te verschaf
fen!"
Dit was zeer logisch, en men kon er
niets tegen zeggen zonder te komen in
beschouwingen, die een crisis moesten
te voorschijn roepen, Clara ontweek die
voorloopig, maar als ex-vrouw-van-de
wereld was haar het voorstel van een
bot weigerend antwoord ook nog te kras.
Ze zei:
„We konden daar natuurlijk nog
over praten, als je wel zin zoudt heb
ben om naar die vergadering, of die bij
eenkomst, te gaan, van vanavond
Het werd geopperd als een middel om
nog even de beslissing uit te stellen,
want zij verwachtte, dat Henri géén
zin in die bijeenkomst zou hebben. Maar
daarin vergiste zij zich. Want hij zei:
Daar heb ik nu wél zin in. Ik be
grijp, die echte Elzassers, dat zijn na
tuurlijk nationalisten, misschien autono-
misten. Ik heb in den trein al zin gehad
om dat dien meneer te vragen, maar
het leek wat onbescheiden; ik dacht:
als hij het zeggen wil, zal hij dat wel
doen.... Hij zweeg. Clara keek hem
aan en zag een oogenblik een kleine
centrale hebben buiten het vorenstaan
de geen bevoegdheid. Wel waren zij 't
met de arbeidersorganisaties eens dat
eerst dan Belgische werkkrachten die
nen te worden aangenomen indien er in
de omgeving geen Nederlandsche ar
beiders meer werkloos zijn.
Men verzoekt ons te verwijzen naar
de in dit blad voorkomende advertentie,
omtrent aangifte voor de H.B.S. A en
de Handelsavondschool te Middelburg,
net is noodig, dat juist in dezen tijd jon-
gemenschen zich zoo goed mogelijk be
kwamen, want alleen aan goed onder
legde, bekwame personen heeft men in
handel en bedrijf behoefte. Aan de Han
delsavondschool bestaat gelegenheid in
boekhouden en de moderne talen te wor
den opgeleid voor de praktijkdiploma's,
terwijl tevens lessen gegeven worden in
stenografie en machineschrijven.
Cursus groot-diploma autobestuurder.
Men verzoekt ons plaatsing van het
volgende:
Door het toenemende verkeer met
auto's, is het gevaar op den weg steeds
grooter geworden. Vele ongelukken ge
beuren er, dikwijls door onbekwaamheid
van den bestuurder of bestuurster. Om
nu zooveel mogelijk goede bestuurders
op den weg te krijgen, heeft zich ge
vormd de centrale commissie voor uit
reiking van het groot-diploma autobe
stuurder. Dit Groot-diploma wordt al
leen verstrekt aan degenen die daarvoor
een behoorlijk examen hebben afgelegd
voor de centrale commissie. Die com
missie is samengesteld uit gedelegeer
den van den Minister van O., K. en W.,
A.N.W.B., K.N.A.C., K.N.M., Motorwiel-
rijdersvereeniging in N., Ned. Unie van
Chauffeurs en Automobielpersoneel, B.
B. N., Vereeniging bevordering Vakop
leiding voor Handwerkslieden, Vereeni
ging Directies Nijverheidsscholen, Op
verschillende plaatsen in Nederland zijn
er cursussen voor het Groot-diploma. De
afd. Middelburg der Ned. Unie van
Chauffeurs zal nu bij voldoende deelna
me eveneens zulk een cursus openen,
Het behoeft geen betoog van welk nut
dit diploma kan zijn, b.v. voor handels
reizigers en beroepschauffeurs.
De cursus staat open voor alle auto
bestuurders en bestuursters welke ten
minste zes maanden in het bezit zijn van
een geldig rijbewijs. Het bezit van het
Groot-diploma beteekent kennis van de
auto, van de verkeersregelen en chauf
feursbekwaamheid.
Voor inlichtingen en opgave zij ver
wezen naar een elders in dit blad voor
komende advertentie.
RAAD VAN KLOETINGE.
Gemeente-rekening, Vaststel
ling rooilijnen, belastingverla
ging en -verhooging.
KLOETINGE. Donderdag kwam de
Raad dezer gemeente, onder voorzitter
schap van burgemeester Zandee, in open
bare vergadering bijeen. Afwezig de
heeren Zweedijk. en Kousemaker, de
laatste met kennisgeving.
Onder de ingekomen stukken komen
voor: le. goedkeuring van de verorde
ning vergunnings- en verlofsrecht, ver
der goedkeuring tot aankoop van het
voormalig hulpkantoor der posterijen
voor ambtswoning van den gemeente
veldwachter en een dankbetuiging van
dien ambtenaar voor het beschikbaar
stellen van een ambtswoning. Naar aan
leiding van dit laatste zegt de burge
meester dat hij, nadat de goedkeuring
tot dien aankoop van Ged. Staten was
ontvangen, den veldwachter dit had me
degedeeld omdat hij de huur van zijn
woning tijdig zou kunnen opzeggen.
Aan de orde komt het rapport der
bevreemding op zijn gezicht. Hij knipte
met de oogen, trok toen den wenkbrau
wen hoog, staarde voor zich als in een
poging tot begrijpen. Maar hij vond het
niet; schudde het hoofd. En ineenen be
greep Clara wèl.... Begreep, uit het
verschijnsel, dat precies het begin was
van de crisis, zooals ze die op dien ge-
denkwaardigen morgen in het zieken
huis hadden gezien, dal Henri hier was
op het grensgebied van de leugen: het
verzwijgen met een oneerlijke bedoe
ling. Was de dokter maar hier; in
elk geval zou ze hem dit schrijven: het
zou hem erg interesseeren. Ja, ja, de
dokters, vonden het een interessant ge
val, maar zij zat in angstAls zijn
gedachten in die richting doorgingen,
dan zou hij 't weer zoo angstig-benauwd
krijgen.
Maar Henri, die een oogenblik mes
en vork had neergelegd, nam ze weer
op, en scheen zich er over heen te zet
ten, dat hij ergens niet bij kon. Hij beek
haar aan, glimlachte, en glimlachte haar
angst weg.
Enfin, zei hij, en dat „fin" was
het einde van alle donker gedenk,
„ik wil die menschen wiel eens hooren
praten over hun land, en hoe ze zich 't
beste bestuur denken." En Clara knikte
nadenkend. Het was toch eigenlijk wel
griezelig dat hij in zoo'n andere gedach-
tenwereld leefde, waarin ze maar van
tijd tot tijd een kijkje kreeg; een wereld
commissie van onderzoek der gemeente
rekening over 1931.
De commissie heeft geen bezwaar tot
voorloopige vaststelling. De heer Straub
zegt hierbij dat de commissie en hij per
soonlijk geen aanmerking hebben, doch
dat hem is opgevallen dat de timmerlie
den niet alle hetzelfde uurloon bereke
nen; ook dat de prijzen van de kolen bij
Chr. Kole ongeveer gelijk zijn aan die
welke bij de vereeniging worden be
taald. Indien er nu zoo weinig verschil
in prijzen is had hij gaarne dat de ge
meente bij de particuliere kooplieden
koopt, aangezien de middenstand tegen
woordig niet veel verdient. De Voorzit
ter zegt dat in 't vervolg hieraan ge
dacht zal worden.
De rekening wordt voorloopig vast
gesteld. Inkomsten 64.679, uitgaven
62.168, batig slot 2511. Kapitaal-
dienst inkomsten en uitgaven 6622.
Overeenkomstig het rapport der com
missie keurt de Raad z.h.st. goed de re
kening van het Burg. Armbestuur 5n
ontvangst op 15860, in uitgaaf op
13955 alzoo met een batig slot vair
1905 en de begrooting 1933 in ont
vangst en uitgaaf op 11117.
De gemeentewerkman A. v. d. Velde
heeft volgens mededeeling van den bur
gemeester geruimen tijd de betrekking
van grafdelver waargenomep,<4Éi daar
dit ook veel van zijn vrijÜr tijd heeft
gevergd, wordt voorgesteld hem hier
voor een gratificatie van 10 te geven,
waartoe de Raad m.a.s. gunstig beschikt,
dat hij geen bezwaar heeft nu blijkt dat
nadat de heer Straub had opgemerkt,,
hierbij ook door v. d. Velde in zijn vrij
en tijd is gewerkt.
Hierna volgt vaststelling rooilijn voor
op het perceel sectie A no. 857, aan den
Achterweg te bouwen woningen.
De burgemeester licht toe dat de lijn
van de bestaande woningen niet te vol
gen is, waarom door B. en W. wordt
voorgesteld deze te bepalen op 10 meter
uit den as van den weg.
Nadat verschillende leden hierover 't
woord hebben gevoerd, waarbij er op
gewezen werd dat het niet fraai is als
de woningen niet in een rechte lijn
staan, en gezien dat het hier een krom
me weg is, er geen rechte lijn voor de
woningen kan zijn, verleend de raad
B. en W. machtiging hier naar bevind
van zaken te handelen met inachtne
ming van den 10 meter uit de as van den
weg. Ook de rioleering kwam hierbij
ter sprake en zal nader onder de oogen
worden gezien.
Bij de behandeling van het voorstel
tot verlaging der personeele belasting
voor biljarten in café's enz. met 1/a
en tot verhooging van het tarief voor den
grondslag meubilair zegt de burgemees
ter dat verleden jaar enkele caféhouders
reeds om verlaging hebben gevraagd en
dat wel aannemelijk is dat de verdien
sten voor die menschen zijn verminderd,
terwijl volgens de nieuwe drankwet het
vergunningsrecht is verhoogd.
De heer Straub vraagt of hier ook de
melksalon onder begrepen is. Hij zegt
dat daarin toch niet van vermindering
van biljartspelen gesproken kan worden,
daar de biljart bijna altijd loopt.
Nadat hem was medegedeeld dat de
wet geen onderscheid toelaat, besluit
de Raad z.h.st. deze belasting met 50
pet. te verlagen.
Omtrent de verhooging van het tarief
voor den grondslag meubilair met 50
pet. merkt de voorzitter op, dat B. en
W. alle uitgaven voor 1933 zooveel mo
gelijk hebben besnoeid maar toch an
dere bronnen van inkomsten aange
boord zullen moeten worden en, daar
deze belastingen voor September moe
ten worden vastgesteld, is dit nu reeds
aan de orde gesteld.. Bovendien drukt
die belasting zeer weinig op de minst
gegoeden terwijl iemand wiens meubi
lair op 10.000 is geschat maar onge
veer 70 meer betaalt.
De heer Hoogstraate zegt dat hij aan
vankelijk van meening was dat het be-
zóó vreemd aan die waarin ze vroeger
samen hadden geleefd, en waarin zij
nog was. Vroeger zou hij hebben ge
zegd: „Och zoo'n vergadering van eer-
zuchtelingen en intriganten! Vaderland!
Jawel, dat is de leus. Maar ze denken
alleen om eigen voordeel!" Maar dat be
stond nu niet meer: menschen, die iets
anders zeiden, dan ze meenden.God,
als 't maar waar was, wat de dokter zei:
dat die afwijking maar tijdelijk zou zijn.
In eens was haar vreugde weggevallen;
ze voelde dien man, dien lieven jongen
van haar, waar ze vanmorgen nog zoo
gelukkig mee was geweest, als een, ja
een krankzinnige
Haar gedachten aarzelden voor het
begrip. Ze huiverde.
Heb je het koud? vroeg Henri, die
al ongemerkt een poosje met bevreem
ding naar haar had zitten kijken.
Och nee.... 'n beetje misschien,
voegde ze er haastig aan toe, om verder
door-vragen te voorkomen,
Nu, i laten we dan opstappen.
Ja, maar laat ik dan even, hier
maar, telefoneeren.
Goed, dan betaal ik terwijl....
Dus: vanavond ga ik daarheen. En jij?
Ik ga mee.
(Wordt vervolgd.)
