s z*v°°rdeel
IDDELBURG
«vs&s
Vanaf DONDERDAG 11 AUGUSTUS vele extra aan-
biedingen met een waarde tot 1.75
DIT ZIJN „GULDEN-DAGEN" BIJ V. D.
EEN INPOLDERING VOOR
HONDERD VIJFTIG JAAR.
S i T Ziin Weledelen".
er jf en De Beaufort stelden
ten ™PPZerfa»de"Sf/etS rlSta_
Ziet wat U deze week met één gulden kunt bereiken.
Dames Jas,
Scho rten,
Nachthemd,
Onderjurken
Directoires
Eau de
I o g n e,
C o-
Vapor i sa<
t e u r s
Zakdoeken
Zakdoeken
Overhemd
P a n t a I
o n
S o k k e
Borstrok,
Slipovers,
Boezeroens,
S h a
w I s,
Voetenbank
jes, eiken
met mo
quette be
kleed, 2
stuks fl.
fl.
K o u s e
n.
Breikatoen,
Astrakan
Frotté
Kragen
passen,
en
Damesvest,
G o I f w o
Camisolewol
Woll. Dames-
li e m d,
Dameshemd
K o u s e
n,
K o u s e
n.
Tompouces,
n
Sloop,
Tafellakens,
o k,
Pa ntoffels,
Boodschap-
ta s c h,
Wit katoen,
Graslinnen,
Bonte Hand
doeken,
Lingerie
flanel,
Ongebl. Wa
fel doek,
Wit Flanel,
Theedoeken,
B a d h a n d
doeken,
Molton
ken effen
wit,groote
2 persoons
maat - fl.
de-
Hand doek,
Ligstoelen,
L i n o I e u m71
- fl.
GRATIS EEN MOOIE BALLON BIJ
AANKOOP VOOR MINSTENS f 2.50
IftüWfc.. -f.fe&Uifr«S&-Ctti£^*ab*6r sWtatatst nrdhM#**,* VYVïTA^CC&*»KM!«*tt
WAS, - ;t$fó*T4riL AV» w^:^x»
■^^aMBBiiwwaiaw^i.
De Zuiderzee is voor een goed deel
afgesloten, ten deele ook al „beverscht"
ingepolderd zegt men nu zal bin
nen afzienbaren tijd worden tot een be
scheiden meer. Deze kranige uiting van
Nederlandsche volkskracht; dat werk,
dat onzen naam in het buitenland on
gemeen verhoogd heeft, voerde mijn ge
dachten terug naar eene, zij het dan
veel minder aanzienlijke inpoldering, on
geveer honderd vijftig jaar terug.
Wie een kaart van Zeeuwsch-Vlaan
deren beziet van een paar honderd jaar
geleden, zal de strakke, behalve door
den Braakman, ongebroken Zuideroever
van de Westerschelde, waarachter een
aaneengesloten poldergebied ligt, niet
terugvinden. Talrijk zijn dan nog de zee
armen, kreeken, natuurlijke havens. In
Sluis komt nog de Zeeuwsche beurt
schipper aan, die tot Aardenburg kan
doorvaren; naar IJzendijke en Biervliet,
naar Axel en Hulst kan men nog over
water komen. Maar het dichtslibbings-
proces is in volle werking en de grillige
Westerschelde zal niet ophouden, voor
dat alle oude handelssteden van
Zeeuwsch-Vlaanderen geworden zijn tot
vredige landbouwstadjes, zonder eenige
toekomst.
In de Wester-Schelde ligt drie hon
derd jaar terug een zandplaat, zooals er
nu nog bij eb daar bovenkomen. We
gens „haar aanmerkelijk hoog opwassen"
heet zij de Hooge Plaat of Hoofdplaat.
Langzamerhand slikt zij op en wast zij
aan, vermoedelijk door weggespoeld land
van de overzijde, van Borsele en Elle-
woutsdijk, komt op en boven de hoogte
van een gewonen vloed, het slik wordt
begroeid en eindelijk is het hoogste ge
deelte tot een kleine schorre geworden.
Toen die schorre „bequaam was om
eenige schapen daarop te konnen wei
den" hebben Edelmogende Heeren Ge
committeerden Raden van Zeeland ge
oordeeld, dat „die Schorre, als een
eiland in den stroom der Wester Schel
de opgewassen op een plaats, daar noit
te voren land was geweest en daar
geen aanwas konde plaats hebben", toe
behoorde aan de grafelijkheid van Zee
land. Ze werd dus beschouwd als do
mein van Zeeland en den 4en Juli 1624
door den Rentmeester-generaal bewes-
ter Schelde openbaar verpacht voor den
tijd van 23 achtereenvolgende jaren. In-
tusschen vrat de grillige Wester Schelde
haar maaksel weder aan, de aanwas der
schorre nam aanmerkelijk af en de
Staten zagen zich genoodzaakt in 1655
den pachter vrijstelling te geven zijner
pachtpenningen voor het tijdvak van
16421649, In 1664 echter was zij weer
zoo toegenomen, dat zij wederom ver
huurd kon worden en we vinden haar
opbrengst dan ook vermeld in de reke
ning van den Rentmeester tot 1704 toe,
zonder dat er tegenspraak van iemand
kwam.
De schorre lag aan den Noord-Oost-
kant van Westelijk Zeeuwsch-Vlaande
ren tegen den Braakman aan, ten Wes
ten er van lagen de Vrije Heerlijkheid
Breskens en de Oraniënpolder in IJzen-
dijker ambacht, er van gescheiden door
een groot, wijd vaarwater, het Gat van
IJzendijke of van Nieuwerhaven, ten
Zuiden lag een breed slik en een groote,
diepe kreek, ook bevaarbaar, waarach
ter het land van Biervliet lag. Toen nu
de Staten van Zeeland in 1704 besloten
hadden „het schorre van de Hoofdplaat
te samen met het Rechtsgebied of Am
bacht en Ambachtsgevolg, alsmede de
Thienden" te verkoopen, kwam er ver
zet. De regeering van Biervliet schreef
18 September 1704 aan de Staten, dat
de Hoofdplaat niet onder Zeeland be
hoorde, maar onder Vlaanderen, dat het
Rechtsgebied daarover aan de stad Bier
vliet toekwam en de Staten dus niet te
harer nadeele de schorre konden ver
koopen. In de volgende maand richtten
zij daarover een vertoog aan de Staten-
Generaal, die daarop aan de Staten van
Zeeland vroegen, welk recht zij ver
meenden te hebben op de schorre. De
verkooping moest uitgesteld worden,
want in Den Haag kwam men al meer
en meer tot de overtuiging, dat de
Hoofdplaat niet onder Zeeland, maar on
der Vlaanderen behoorde. De zaak bleef
nu twintig jaar in status quo, de ver
kooping ging niet door en het antwoord
aan de Staten-Generaal bleef uit.
Eerst den 20en Januari 1724 kregen
Joan van de Perre en L. F. de Beau
fort opdracht van de Staten van Zee
land onder „wettige verklaringen van
getuigen nopens de situatie van de
Hoofdplaat, hunne Edelmogenden te in-
formeeren van het Recht, dat de Graaf
lijkheid tot den Eigendom van dezelve
was competecende". Dit maakte de sla
pende geesten weer wakker en naast
Biervliet, kwamen nu ,,'s Lands collegie
van oen Vrije" te Sluis metbeweringen
van aanspraak op het Rechtsgebied bij
e ptaten-Generaal en ook de Heer der
rije heerlijkheid van Breskens „bedagt
tirf 'i»11 ^e^®e^e van de Hoofdplaat mag-
van BWÏÏ n; waartoe hij een advies
ctpl vaw lngericht naar het voor-
't beland 6 ^lva^' 'n den z^n en naar
"I onderzoek in naar de
Vla andere V °Ld'n|®n van Zeeland en
1727 rannn +ei^t rrachten 18 September
„aanwas dus eigendom van deniene
aan wiens rechtsgebied de sehom.L
VROOM &DREESM ANN
VERKOOP
zephir met
geruite
kraag en
manch. in
div. kl. fl.
1
prima cre
tonne met
banden,
div. mooie
dessins -fl.
v. dames,
witte shir
ting met
gekleurde
garn. - fl.
1
pr. zijde
ronde hals
of schou
derbandjes
- fl.
v. dames,
geplatt.
z ij d e en
interlock,
div. kl. fl.
1
Flanellen
v. heeren,
z. goede
kwaliteit,
dubb ele
borst - fl.
1
A d o r
90%> fant-
flacon met
schroefsl. fl
1
in diverse
mod. enkl.
fraai uit
gevoerd fl.
v. heeren
met gekl.
ruiten en
randen
6 stuks fl.
1
v. dames
met gekl.
rand en
ajourzoom
6 stuks fl.
v. heeren,
uni en fan
tasie met
los boord
- fl.
1
v. heeren
prima In
terlock m.
k. en lang
been - fl.
macco, in
moderne
des si ns,
3 paar
voor fl.
1
v. heeren,
prima In-
te r 1 o c k,
div. maten
- fl.
1
wol, diy.
kleuren de
gr. mode
van dit
seizoen fl.
1
pr. drill,
ook in
groote
maten fl.
1
wollen
driehoeks
shawl met
bij pass en-
de muts fl.
1
1
Blouses,
v. dames
m. lange
mouw,
m o dek 1.
1
zijde, met
flor, gepl.
moderne
kleuren
- fl.
1
gekl. ons
merk
„Unicum"
p. 4 knot
ten fl.
meerkl. en
tweedkl.,
per drie
knotten fl.
1
in crepe
de chine
en crepe
georg. fl.
1
zijden ribs
en crepe
de chine,
div. mo
dellen fl.
1
gemeleerde
kleuren v.
jum pers,
per twee
knotten fl.
1
2 dr., uitg.
kleurenas-
sortim. p.
2 knotten
a 100 gr. fl.
1
90 cm lang
ronde hals
diverse
kleuren fl.
1
macco met
ronde hals
diverse
kleuren
2 stuks fl.
1
macco, pr.
kwaliteit,
modekl.,
3 paar
fl.
1
zijde ge-
platteerd
zeer fijn
we ef sel
2 paar
1
met knop
of haak,
marine,
bruin en
zwart - fl.
1
Lingerie-
katoen,
div.kleuren i
p. coupon
van 6 el
voor - fl.
1
Lake
gezoomd,
prima
graslinnen,
2 persoons
- fl.
1
overslag,
g. kwal.
graslinnen,
per twee
stuks - fl.
met
1
mooieser-
vetpatr.,
120 x 180,
thans fl.
1
Kap
pr. onver-
m e ngde
kwaliteit,
per kg fl.
1
v. dames,
vilt, mod.
k 1 e ur e n,
m. croüte
leerzool fl.
1
geh. leder,
fantasie
kleuren,
gevoerd fl.
1
voor lin
gerie per
coupon
van zes
el - fl.
1
voor een
laken 150
c.M. br„
coupon v.
3«/« el fl.
1
b lauwe
blok, cou
pon van
6 stuks fl.
1
diverse
kleuren,
coupon v.
5 el - fl.
1
met franje,
70 x 100
c.M. p. 5
stuks fl.
1
prima
kwaliteit,
p. coupon
van zes el
- fl.
1
pr. kwal.
gekl. of
roode ruit,
p, 6 stuks
fl,
1
gekleurde
streep, 55
x 110 c.M.
p. 2 st. fl.
1
1
ar.
mooie liq.-
nen kwal.
70 x 70.
p. 3 stuks
fl.
1
m. stevige
romp en
pr. linnen
loopers
- fl.
1
mooiedes-
sins, 200
cm. breed,
per el
1
geslikt was of „opwas" in de Wester
Schelde en zoo ja, dan op wiens gebied
opgewassen?
En nu bleef de zaak wederom rus
ten totdat Gecommitteerde Raden van
Zeeland (Gedeputeerde Staten) aan de
Staten-Generaal een verzoek deden tot
bedijking van eenige Vlaamsche schor
ren, wat dan gelijk met de „beversching"
van de Hoofdplaat kon geschieden. De
Staten-Generaal zonden het verzoek
door om advies naar den Raad van Sta-
te; de beslissing was afwijzend, het recht
van Zeeland op de Hoofdplaat werd be
schouwd als niet bewezen te zijn. Ver
scheidene malen deden de Staten van
Zeeland nu pogingen om „het stuk van
de Hoofdplaat" af te doen bij hunne
Hoogmogenden, inzonderheid in eene
„Promemorie ter nadere elucidatiën"
van eenige bezwaren door de Provincie
van Zeiand aan de Bondgenoten ver-
scheide malen voorgestelt", van 9 Mei
1774, waarin op de noodzakelijkheid ge
wezen werd tot onverwijlde afdoening
der zaak van de Hoofdplaat, met het
oog op 't belang der financiën, 't zij voor
de Generaliteit, 't zij voor Zeeland. In
1771 had Mr. Willem Schorer, president
van den Raad van Vlaanderen (een
rechtscollege, zetelend te Middelburg)
daarop al in een tractaat gewezen en
evenzoo Leendert van Ootdorp in een
verhandeling, beiden betoogende het
recht, dat Zeeland had op de Hoofd- of
Hoogeplaat.
Langzamerhand werden nu de tijden
rijp voor een onderling overleg, dit ge
voelden de Middelburgsche Heeren, Na
een nauwkeurige „oculaire inspectie"
ter plaatse met voorlichting van des
kundigen, vertrokken eenige leden der
Zeeuwsche Staten naar Den Haag „om
de aangevangen onderhandelingen voort
te zetten en tot stand te brengen, met
vrijheid tot het gebruiken van de noo-
dige toegevendheid".
(Wordt vervolgd).
